Część 1 - PRZEPISY SŁUŻBOWE. - Stosunek służbowy pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.42.363

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1932 r.

CZĘŚĆ I.

PRZEPISY SŁUŻBOWE.

Postanowienia ogólne.

§ 1. Przepisy niniejsze regulują stosunek służbowy pracowników Państwowego Monopolu Spirytusowego - nazwanego w dalszym ciągu niniejszego rozporządzenia P. M. S. - z wyjątkiem:

a) Dyrektora i Zastępców Dyrektora P. M. S., którzy są urzędnikami w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 164) oraz

b) robotników, w tej liczbie i dozorców robotników (przodowników).

Przepisy niniejsze nie mają zastosowania do pracowników kontraktowych, czasowych oraz dietarjuszów.

Stosunek służbowy pracowników P. M. S., podlegających niniejszemu rozporządzeniu, ma charakter publiczno-prawny.

§ 2. Pracownicy P. M. S., podlegający przepisom niniejszego rozporządzenia, dzielą się na 3 kategorje:

1) Do I kategorji należą:

a) pracownicy biurowi, jako to: pracownicy referendarscy, rachunkowo-kasowi, kalkulacyjni, rysunkowi, kancelaryjni i t. p.;

b) pracownicy administracyjni, jako to: kierownicy zakładów P. M. S., inżynierowie, technicy, zarządcy, intendenci, kontrolerzy, magazynierzy i t. p.;

c) pracownicy techniczno - fabrykacyjni, używani do kierowania działalnością wytwórczą w zakładach P. M. S.;

d) pracownicy działów sprzedaży od kierowników zakładów sprzedaży do sprzedawców sklepowych włącznie;

e) inni pracownicy, pełniący funkcje analogiczne do wymienionych pod a), b), c) i d).

2) Do II kategorji należą:

a) majstrowie,

b) laboranci.

3) Do III kategorji należą: szoferzy, woźni i gońcy.

§ 3. Zawiązywanie i rozwiązywanie stosunku służbowego z pracownikami P. M. S. oraz wydawanie wszelkich innych decyzyj w sprawach tego stosunku w zakresie unormowanym niniejszem rozporządzeniem, należy, o ile w poszczególnych postanowieniach nie powiedziano inaczej, do Dyrektora P. M. S.

§ 4. Kandydaci do służby w P. M. S. winni posiadać:

1) obywatelstwo polskie,

2) nieskazitelną przeszłość,

3) kwalifikacje pod względem wykształcenia i przygotowania odpowiednio do zakresu czynności, jakie mają pełnić,

4) dobry stan zdrowia,

5) wiek określony w § 5.

Nie mogą być przyjęte do służby w P. M. S. osoby, przeciw którym toczy się postępowanie karno - sądowe lub upadłościowe, albo też postępowanie o pozbawienie ich własnowolności, oraz postępowanie dyscyplinarne, a to tak długo, dopóki trwa odnośne postępowanie.

§ 5. Kandydaci do służby w P. M. S. winni posiadać ukończony 18-ty rok życia.

Zasadniczo nie mogą być przyjmowane osoby, które przekroczyły 40-ty rok życia. Powyżej tego wieku mogą być przyjęte te osoby, których pozyskanie ze względu na specjalne kwalifikacje zawodowe, będzie dla P. M. S. szczególnie pożądane.

§ 6. Ubiegający się o przyjęcie do służby w P. M. S. winni wnieść podanie do Dyrekcji P.M.S.

Do podania należy dołączyć:

1) metrykę urodzenia,

2) dowód obywatelstwa polskiego,

3) dowód posiadanego wykształcenia (świadectwa studjów ogólnych i zawodowych),

4) świadectwa ewentualnej poprzedniej pracy,

5) dokumenty, stwierdzające stosunek do wojskowości,

6) dokładny życiorys,

oraz powołać się na referencje co najmniej 2-ch wiarogodnych osób.

Przed przyjęciem do służby kandydat zostaje poddany badaniu przez lekarza, wskazanego przez Dyrekcję P. M. S.

§ 7. Stosunek służbowy pracownika P. M. S. zawiązuje się przez mianowanie, z chwilą zgłoszenia się pracownika do służby.

W dekrecie nominacyjnym należy wymienić stanowisko służbowe, grupę uposażenia, miejsce służby oraz termin wyznaczony do zgłoszenia się do służby.

Nominacje na stanowiska służbowe z uposażeniem I-ej i II-ej grupy będą nadawane przez Dyrektora P. M. S. po uzyskaniu zgody Ministra Skarbu.

§ 8. W razie niezgłoszenia się do służby w terminie w dekrecie wyznaczonym, dekret nominacyjny się unieważnia, o ile kandydat w ciągu 14-tu dni od wyznaczonego terminu nie usprawiedliwi zwłoki.

Czas służby liczy się od dnia rzeczywistego objęcia służby.

§ 9. Pracownicy P. M. S, składają przy objęciu służby przysięgę służbową, według następującej roty:

"Przysięgam na powierzonem mi stanowisku spełniać swe obowiązki gorliwie i sumiennie, przestrzegać ściśle obowiązujących przepisów i wykonywać dokładnie polecenia swych przełożonych, zachować tajemnicę służbową, dbać o dobro instytucji oraz zachowywać się w służbie i poza służbą w sposób, odpowiadający godności instytucji i mego stanowiska".

§ 10. Małżonkowie, krewni w linji prostej (wstępni i zstępni) lub przysposobieni, krewni w linji bocznej do trzeciego oraz powinowaci do drugiego stopnia włącznie, nie mogą pracować razem w jeddnym dziale pracy. Pracownicy, pozostający do siebie w wyżej wymienionym stosunku, nie mogą również jednocześnie pracować w działach kasowych i gospodarczych z jednej, a w działach rachuby i kontroli z drugiej strony, o ile pierwsze podlegają drugim pod względem rachunkowości lub kontroli.

§ 11. Pracownicy, którzy nie ukończyli jeszcze 5-ciu lat służby w P. M. S., w razie powołania do obowiązkowej służby wojskowej w wojsku stałem, zostają zwolnieni ze służby w P. M. S.

Pracownicy, którzy ukończyli 5 lat służby w P. M. S., otrzymują, w razie powołania do obowiązkowej służby wojskowej w wojsku stałem, bezpłatny urlop.

Pracownicy, powołani na perjodyczne ćwiczenia wojskowe, otrzymują na czas odbywania tych ćwiczeń płatny urlop.

Na wypadek powołania do służby wojskowej na skutek mobilizacji lub częściowego uzupełnienia wojska do stopy wojennej, będą pracownicy P. M. S. traktowani pod względem uposażenia i trwania stosunku służbowego narówni ze stałymi funkcjonarjuszami państwowymi.

Postanowienie ustępu 1 niniejszego paragrafu nie ma zastosowania do pracowników, którzy powołani zostali do odbywania pięciomiesięcznego okresu służby. czynnej, stosownie do przepisów art. 60 ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku służby wojskowej w brzmieniu, nadanem w załączniku do obwieszczenia Ministra Spraw Wojskowych z dnia 8 marca 1928 r. (Dz. U. R. P. Nr. 46, poz. 458).

§ 11a. 1 Pracownika, wybranego do ciała ustawodawczego, zwalnia się na czas trwania mandatu od pełnienia przez niego funkcyj urzędowych z równoczesnem wstrzymaniem mu na cały ten czas uposażenia.

Po wygaśnięciu mandatu pracownik powraca do pełnienia funkcyj urzędowych.

Czas sprawowania mandatu do ciała ustawodawczego zalicza się całkowicie do czasu służby.

Działalność pracownika w czasie wykonywania mandatu poselskiego lub senatorskiego nie może pociągnąć dla niego żadnych represyj służbowych.

§ 12. Okres pierwszego roku służby uważa się u pracowników I-ej i II-ej kategorji (§ 2) za okres służby przygotowawczej, o ile Dyrektor P. M. S. nie zwolni pracownika od tej służby, względnie nie skróci okresu jej trwania. Okres ten może być przedłużony przez Dyrektora do lat 2.

Po odbyciu służby przygotowawczej pracownik zostanie poddany egzaminowi praktycznemu, którego zakres oraz sposób przeprowadzenia ustali Minister Skarbu w drodze oddzielnego zarządzenia.

§ 13. Dyrekcja P. M. S. prowadzi dla każdego pracownika wykaz stanu służby, do którego zapisuje się wszystkie istotne dane, dotyczące pracownika i przebiegu jego służby, w szczególności zaś dane, mające wpływ na przyznanie uposażenia, wymiar zaopatrzenia emerytalnego oraz pensji wdowiej i sierocej.

Pracownikowi przysługuje prawo przeglądania jego wykazu stanu służby.

Dyrektor P. M. S. ustali wzór wykazu stanu służby oraz sposób jego wypełniania i prowadzenia.

Pracownicy P. M. S. otrzymują legitymacje służbowe.

§ 14. Do wydawania opinji w sprawach osobowych pracowników P. M. S. powołana jest komisja kwalifikacyjna.

Do zakresu działania komisji kwalifikacyjnej należy w szczególności ustalanie corocznie dla użytku Dyrekcji P. M. S. ocen kwalifikacyjnych pracowników P, M. S, I-ej kategorji od najniższych grup uposażenia do IV-ej grupy uposażeniowej włącznie. Dyrektor P. M. S. może wprowadzić w miarę potrzeby takież ustalanie ocen kwalifikacyjnych i innych kategoryj pracowników P. M. S. Ustalone przez komisję oceny winny być komunikowane pracownikowi.

Jako oznaczenie ocen kwalifikacyjnych, ustala się oznaczenia: "bardzo dobrze", "dobrze", "dostatecznie", "niedostatecznie".

Przewodniczącego oraz członków komisji kwalifikacyjnej i ich zastępców mianuje Dyrektor P. M. S. z pośród pracowników P. M. S.

Komisja obraduje w składzie przewodniczącego oraz 4-ch członków względnie ich zastępców.

§ 15. Doręczenia decyzji (orzeczeń i zarządzeń) w sprawach, wynikłych z niniejszego rozporządzenia, są ważne i powodują bieg terminów, jeśli uskuteczniono je do rąk własnych pracownika.

Decyzje, od których służy pracownikowi prawo odwołania (§ 16), doręcza się za pokwitowaniem.

Jeżeli nie znane jest miejsce pobytu pracownika, który nie ustanowił pełnomocnika, lub też, gdy pracownik lub jego pełnomocnik odmawia przyjęcia pisma, zawierającego decyzję, wówczas obwieszcza się je przez wywieszenie w widocznem miejscu w zakładzie, do którego personelu pracownik należy. Doręczenie uważa się za dokonane, po upływie siedmiu dni od wywieszenia pisma.

Postanowienia niniejszego paragrafu nie odnoszą się do doręczeń w postępowaniu dyscyplinarnem, unormowanych § 86.

§ 16. Jeżeli rozporządzenie niniejsze inaczej nie postanawia, pracownik może od decyzji (orzeczeń i zarządzeń) w sprawach, wynikłych z niniejszego rozporządzenia, wnieść w porządku służbowym odwołanie na piśmie do Ministra Skarbu, którego orzeczenie jest w toku instancyj ostateczne.

Odwołanie należy wnieść w terminie 14-dniowym, o ile rozporządzenie niniejsze nie stanowi inaczej.

Bieg terminu rozpoczyna się z dniem następującym po dniu doręczenia decyzji. Niedziele i święta ustawowe nie wstrzymują ani rozpoczęcia ani biegu terminu. Jeżeli koniec terminu przypada na niedzielę lub święto ustawowe, to za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy dzień powszedni.

Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo, zawierające odwołanie, w urzędzie pocztowym lub telegraficznym Rzeczypospolitej.

W razie uchybienia terminu wniesienia odwołania zarówno instancja odwoławcza, jak i władza, od której decyzji odwołanie wniesiono, może przywrócić termin na prośbę pracownika, gdy udowodni on, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy, z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia.

Prośbę o przywrócenie terminu może pracownik wnieść wraz ż odwołaniem w terminie 7-dniowym od ustania przeszkody. Nieuwzględnienia takiej prośby nie można zaskarżyć.

Odwołanie nie ma mocy odraczającej, jeśli rozporządzenie niniejsze inaczej nie stanowi.

Obowiązki.

§ 17. Pracownik obowiązany jest spełniać swe obowiązki gorliwie i sumiennie oraz dbać o dobro instytucji.

Pracownik obowiązany jest zapoznać się dokładnie z obowiązującemi przepisami, potrzebnemi do spełniania poruczonych mu czynności i nie może się tłumaczyć ich nieznajomością.

Pracownik odpowiedzialny jest za ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz poleceń swych przełożonych i odpowiada za szkody, wynikłe z jego winy. O ile polecenie służbowe jest w przekonaniu pracownika niezgodne z obowiązującemi przepisami, lub przeciwne dobru instytucji, pracownik obowiązany jest spostrzeżenie swoje wyjawić przełożonemu, lecz w razie potwierdzenia, zlecenie to wykonać. W tym wypadku, o ile polecenie było ustne, może pracownik żądać potwierdzenia go na piśmie.

§ 18. Pracownik obowiązany jest zachować w ścisłej tajemnicy stosunki P. M. S. z jego klientami, a w szczególności sprawy, tyczące się zawartych lub zawrzeć się mających przez P. M. S. umów kupna - sprzedaży nieruchomości, o dostawę surowców i materjałów pomocniczych oraz maszyn, nazwisk oferentów i dostawców P. M. S., treści ofert oraz należności dostawców. Pracownik obowiązany jest dalej zachować w ścisłej tajemnicy sprawy, tyczące się sposobów i metod fabrykacji wyrobów monopolowych i ich opakowań, wydajności maszyn, wyniku ekspertyz, sprzedaży wyrobów P. M. S. spraw dyscyplinarnych pracowników P. M. S., operatów i danych statystycznych, tyczących się działalności P. M. S.

Również nie wolno dozwalać osobom nieuprawnionym wglądu do ksiąg i aktów P. M. S.

Poza wyżej wymienionemi sprawami, pracownik obowiązany jest zachować w ścisłej tajemnicy wszelkie sprawy, o których powziął wiadomość przy wykonywaniu swych obowiązków służbowych, a które Dyrektor P. M. S. w drodze zarządzenia uzna za poufne.

Obowiązek zachowania tajemnicy służbowej trwa zarówno w czasie pełnienia służby, jak i po rozwiązaniu stosunku służbowego.

Bez zezwolenia Dyrekcji P. M. S. nie wolno pracownikowi występować w charakterze rzeczoznawcy w sprawach, pozostających w bezpośrednim związku z jego zadaniami służbowemi, wyjąwszy wypadek, gdy opinji jego, jako rzeczoznawcy, zażąda sąd.

Bez zezwolenia władzy przełożonej pracownikowi nie wolno ani wytaczać w prasie, ani rozgłaszać przez wystąpienia publiczne spraw, dotyczących instytucji.

§ 19. Pracownik powinien zachowywać się w stosunku do swych przełożonych z uszanowaniem, w stosunku zaś do innych pracowników oraz klientów, P. M. S. z uprzejmością i taktem.

Poza służbą powinien pracownik zachowywać się w sposób, odpowiadający godności instytucji i swego stanowiska.

§ 20. Wszelkie prośby i zażalenia w sprawach, wynikających ze stosunku służbowego, pracownik powinien wnosić w drodze służbowej na ręce bezpośredniego przełożonego, który winien je, o ile sprawa nie należy do jego kompetencji, przedstawić bezzwłocznie władzy właściwej wraz ze swoją opinją.

Tylko w wypadkach, w których chodzi o zażalenie na przełożonego, może pracownik wnieść zażalenie bezpośrednio do wyższych przełożonych względnie Dyrektora P. M. S.

§ 21. Pracownik powinien obrać sobie miejsce zamieszkania w ten sposób, by mógł zadość czynić wszystkim obowiązkom służby, oraz ma wskazać władzy służbowej miejsce swego zamieszkania i donosić o każdej jego zmianie.

Pracownicy, którym zostały przydzielone mieszkania przez P. M. S. (§ 111), są obowiązani w mieszkaniach tych zamieszkiwać.

§ 22. Pracownikom I-ej i II-ej kategorji wolno żądać ani przyjmować darów w jakiejkolwiek postaci, ofiarowywanych w związku z wykonywaniem przez nich obowiązków służbowych, bezpośrednio lub pośrednio im lub ich rodzinom oraz wogóle przysparzać sobie lub rodzinom jakichkolwiek rodzinom korzyści przez wyzyskiwanie swego stanowiska.

Pracownikom III-ej kategorji nie wolno żądać za spełnianie czynności służbowych jakichkolwiek korzyści lub darów, jak również przez wyzyskiwanie swego stanowiska służbowego przysparzać lub starać się o przysporzenie sobie lub rodzinie jakichkolwiek korzyści.

§ 23. Bez otrzymania zezwolenia władzy przełożonej może pracownik opuścić służbę tylko w wypadkach choroby lub innej nieprzewidzianej, nagłej i ważnej przeszkody. O takich wypadkach powinien natychmiast zawiadomić swego bezpośredniego przełożonego.

Władza może żądać od pracownika udowodnienia przeszkody w pełnieniu obowiązków służbowych, a w przypadku choroby, poddać go badaniu lekarza przez siebie wyznaczonego.

Usprawiedliwiona nieobecność na służbie nie pociąga za sobą w zasadzie ujemnych skutków służbowych, ani co do pobierania uposażenia, ani co do innych praw o ile jednak nieobecność na służbie z powodu choroby trwa dłużej niż 6 miesięcy, można rozwiązać z pracownikiem stosunek służbowy bez wypowiedzenia, przy zastosowaniu przepisów, zawartych w części III-ej.

Przy obliczaniu 6-miesięcznego czasu trwania choroby, liczy się jako przerwy tylko te okresy czynnej służby, które wynoszą przynajmniej połowę czasu poprzedniej nieobecności z powodu choroby, O ile służba czynna trwa krócej, nie stanowi ona przerwy, a poszczególne okresy choroby liczy się razem.

§ 24. Pracownikowi nie wolno oddawać się poza służbą zajęciom, które przeszkadzają mu w ścisłem pełnieniu obowiązków służbowych, stoją w sprzeczności z temi obowiązkami lub uchybiają powadze instytucji. Pracownik powinien donieść władzy służbowej o każdem ubocznem zajęciu i zaniechać takich zajęć, które władza uzna za niedopuszczalne.

§ 25. Pracownik P. M. S. obowiązany jest o spostrzeżonych nadużyciach służbowych pracowników instytucji, bez względu na zajmowane przez nich stanowisko donieść swemu bezpośredniemu przełożonemu a gdyby nadużycia tego dopuścił się bezpośredni przełożony - Dyrektorowi P. M. S.

§ 26. Pracownik obowiązany jest przestrzegać ściśle ustanowionych godzin pracy.

Rozkład godzin pracy ustalają zarządzenia Dyrektora P. M. S.

O ile ważne względy służbowe tego wymagają, mogą być pracownicy powoływani do pracy również poza normalnemi godzinami pracy.

Prawa.

§ 27. Pracownicy otrzymują uposażenie według norm, ustalonych w części II niniejszego rozporządzenia.

Uposażenie pracowników ulega zajęciu administracyjnemu, tudzież zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu nie więcej, niż do wysokości 1/5 części sumy uposażenia, przypadającego do wypłaty.

Tytułem wyjątku od powyższej zasady ogólnej uposażenie pracowników ulega zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu za alimenty do wysokości 2/5 uposażenia, przyczem pozostałe 3/5 wolne są od wszelkich zapowiedzeń i zajęć.

Przy zbiegu zapowiedzeń za alimenty i za inne należności lub długi, 1/5 część uposażenia staje się przedmiotem stosunkowego podziału zarówno na alimenty, jak na inne należności lub długi, drugą zaś 1/5 część przekazuje się wyłącznie na zaspokojenie samych tylko alimentów, o ileby pierwsza 1/5 część na nie przy zbiegu innych wierzycieli nie wystarczała.

§ 28. Pracownicy mają prawo do odprawy, względnie zaopatrzenia emerytalnego, pozostałe zaś po nich wdowy i dzieci prawo do pensji wdowiej względnie sierocej według zasad, określonych w części III niniejszego rozporządzenia.

Zaopatrzenia emerytalne oraz odprawy mogą ulec zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu tylko z tytułu alimentów, jako też zapowiedzeniu i zajęciu sądowemu lub administracyjnemu z tytułu należności Skarbu Państwa.

Wysokość zapowiedzeń i zajęć wynosi: dla alimentów 2/5 zaopatrzenia emerytalnego względnie odprawy, a dla należności Skarbu Państwa 1/5 zaopatrzenia emerytalnego, a 2/3 odprawy.

Pośmiertne nie ulega ani zapowiedzeniu, ani też zajęciu.

§ 29. W wypadkach, zasługujących na uwzględnienie można przyznawać pracownikom bezprocentowe zaliczki na uposażenie w wysokości i według zasad, które określi Minister Skarbu.

§ 30. Pracownicy P. M. S. korzystają z pomocy lekarskiej dla siebie i rodziny, mieszkającej z nimi we wspólnem gospodarstwie domowem i pozostającej na ich utrzymaniu, wedle zasad, ustalonych przez Ministra Skarbu.

Za członków rodziny w rozumieniu powyższego postanowienia uważa się:

a) żonę względnie zupełnie niezdolnego do zarobkowania męża,

b) dzieci ślubne i uprawnione, tudzież pasierby do ukończenia lat 18-tu.

§ 31. Pracownikom P. M. S. przysługuje prawo do korzystania z następujących urlopów wypoczynkowych:

1) pracownikom I-ej kategorji do 10-ciu lat służby przez 4, ponad 10 - 20 lat służby przez 5, ponad 20 lat służby przez 6 tygodni;

2) pracownikom II-ej kategorii do 20-u lat służby przez 4, ponad 20 lat służby przez 5 tygodni;

3) pracownikom III-ej kategorji do 10-ciu lat służby przez 2, ponad 10 - 20 lat służby przez 3, a wreszcie ponad lat 20 służby przez 4 tygodnie.

Do wymiaru urlopu wypoczynkowego można wliczyć wszystkie urlopy, udzielone pracownikowi w ciągu roku.

Urlopy wypoczynkowe mogą być z ważnych względów służbowych w każdym czasie przerwane, lub przeniesione na inny czas w obrębie tego samego, lub nawet następnego roku kalendarzowego. Pracownikowi, którego odwołano z urlopu, należy zwrócić koszta podróży tam i zpowrotem, spowodowane przerwaniem urlopu według norm, ustalonych dla podróży służbowych.

§ 32. Pracownikowi może być udzielony poza urlopem wypoczynkowym, w wyjątkowych wypadkach, urlop dla załatwienia spraw osobistych, rodzinnych lub majątkowych.

Pracownik może otrzymać urlop dla poratowania zdrowia na podstawie świadectwa lekarza, wskazanego przez Dyrekcję P. M. S., względnie na podstawie odpowiedniego świadectwa lekarza urzędowego.

Gdy urlop na załatwienie spraw osobistych, rodzinnych lub majątkowych trwa dłużej niż miesiąc, urlop zaś dla poratowania zdrowia - dłużej niż 6 miesięcy, wstrzymuje się za dalszą część urlopu uposażenie i czasu tego urlopu nie zalicza się do czasu służby.

Przy obliczaniu 6-miesięcznego względnie 1-miesięcznego czasu trwania urlopu ma analogiczne zastosowanie postanowienie, zawarte w ust. 4 § 23.

§ 33. Pracownika można pociągnąć do odpowiedzialności materjalnej za szkodę, wynikłą z jego winy dla P. M. S., z powodu jego czynności służbowych, co nie wyklucza odpowiedzialności porządkowej i dyscyplinarnej.

Jeśli winę za szkodę, wynikłą dla P. M. S., ponosi kilku pracowników, a wysokość szkody, wyrządzonej przez, każdego z nich, nie da się określić, wówczas wszyscy odpowiadają solidarnie.

Orzeczenie o obowiązku zwrotu szkody i jej wysokości w postępowaniu administracyjnem wydaje władza przełożona po przeprowadzeniu dochodzenia.

W dochodzeniach należy przesłuchać pracownika, zbadać świadków, a w razie potrzeby biegłych, bez z odbierania od nich przysięgi, oraz sprawdzić inne dowody, w szczególności zaś dowody z ksiąg, akt i dokumentów. Pracownik ma prawo zadawać pytania świadkom i biegłym, uczestniczyć w sprawdzaniu innych dowodów oraz przeglądać i sporządzać odpisy z akt dochodzenia.

Orzeczenie winno być uzasadnione i ma zawierać pouczenie o odwołaniu.

Od orzeczenia, może pracownik wnieść odwołanie (§ 16) do naczelnej władzy P. M. S. (Ministra Skarbu), za pośrednictwem władzy przełożonej (orzekającej), w terminie miesięcznym od dnia następującego po dniu doręczeń a orzeczenia.

Orzeczenie naczelnej władzy P. M. S. (Ministra Skarbu) jest ostateczne w postępowaniu administracyjnem, co nie wyklucza jednak możności skierowania sprawy na drogę sądową.

Odpowiedzialność służbowa.

§ 34. Pracowników, którzy naruszają obowiązki swego stanowiska przez czyn, zaniechanie lub zaniedbanie, pociąga się niezależnie od ich ewentualnej sądowej odpowiedzialności karnej lub cywilnej, do odpowiedzialności służbowej, według przepisów niniejszego rozporządzenia.

§ 35. Władza dyscyplinarna nad pracownikami P. M. S. należy do wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S., komisji dyscyplinarnej P. M. S. oraz Dyrektora P. M. S.

§ 36. Wyższa komisja dyscyplinarna i komisja dyscyplinarna P. M. S. składają się każda z przewodniczącego, jego zastępców i potrzebnej ilości członków, mianowanych na 3 lata. Przewodniczącego, zastępców i członków wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. mianuje Minister Skarbu z pośród urzędników Ministerstwa Skarbu i pracowników P. M. S., zaś przewodniczącego, zastępców i członków komisji dyscyplinarnej P. M. S. - na wniosek Dyrektora P. M. S. - z pośród pracowników P. M. S.

§ 37. Naruszenia obowiązków służbowych, szkodzące interesom i dobru instytucji, lub uchybiające jej powadze, stanowią występki służbowe, zaś wszelkie inne naruszenia obowiązków służbowych, nieposiadające tych cech, stanowią przekroczenia służbowe.

§ 38. Za naruszenie obowiązków służbowych, będące występkiem służbowym, nakłada się następujące kary dyscyplinarne:

1) naganę,

2) odliczenie lat służby od roku do lat trzech,

3) obniżenie grupy uposażenia o jedną lub dwie z ewentualnem przeniesieniem na niższe stanowisko,

4) wydalenie ze służby ze zmniejszeniem zaopatrzenia emerytalnego względnie odprawy do 50 %,

5) wydalenie ze służby z pozbawieniem zaopatrzenia emerytalnego względnie odprawy.

§ 39. Za naruszenie obowiązków służbowych, będące przekroczeniem służbowem, nakłada się kary porządkowe:

a) upomnienia,

b) karę pieniężną do wysokości 25 % jednomiesięcznego uposażenia.

§ 40. Wymierzanie kar porządkowych (§ 39) należy do Dyrektora P. M. S., wymierzanie zaś kar dyscyplinarnych, wymienionych w § 38 i w § 46 - do komisji dyscyplinarnej P. M. S.

Dyrektor P. M. S. może przekazać kierownikom podległych Dyrekcji P. M. S. zakładów, o ile chodzi o pracowników tych zakładów, prawo do wymierzania kar za przekroczenia służbowe (§ 39). Od orzeczeń za przekroczenia służbowe, nakładających karę z § 39, a wydanych ewentualnie przez kierowników zakładów służy pracownikom odwołanie do Dyrektora P. M. S. Odwołanie winno być wniesione w ciągu dni 14.

Od orzeczeń, wymierzających kary z § 39 oraz z § 38 punkt 1, 2 i 3, wydanych wedle właściwości przez Dyrektora P. M. S., względnie komisję dyscyplinarną P. M. S. niema odwołania.

§ 41. Przed nałożeniem kary należy dać obwinionemu możność usprawiedliwienia się. O nałożonej karze za przekroczenia służbowe należy pracownika zawiadomić na piśmie z podaniem motywów.

Kary nałożone za występki służbowe wpisuje się do wykazu stanu służby.

§ 42. Przy karze odliczenia lat służby okres ten pracownikowi odlicza się przy wymiarze szczebla.

W razie obniżenia grupy uposażenia otrzymuje pracownik w niższej grupę uposażenia najniższy jej szczebel.

§ 43. Członkom rodziny pracownika, którego zwolniono z pozbawieniem prawa do zaopatrzenia emerytalnego (§ 38 p. 5), Dyrektor P. M. S. może w razie okoliczności, zasługujących na szczególne uwzględnienie, przyznać odpowiedni stały zasiłek na utrzymanie, który jednak nie może przewyższać normalnej ich pensji wdowiej lub sierocej.

Zasiłek taki przyznać można już z chwilą wstrzymania wypłaty uposażenia pracownikowi zwolnionemu.

Do powyższego zasiłku mają zastosowanie postanowienia części III-ej mniejszego rozporządzenia, dotyczące utraty prawa do pensji wdowiej lub sierocej.

§ 44. Jeżeli naruszenie obowiązków służbowych ma cechę czynu karygodnego, zagrożonego powszechnemi ustawami karnemi, Dyrekcja P. M. S. wnosi doniesienie karne do właściwej władzy sądowej.

§ 45. Pracownik, skazany prawomocnym wyrokiem sądu karnego, zostaje wydalony ze służby z pozbawieniem prawa do zaopatrzenia emerytalnego względnie odprawy, o ile skazanie pociąga za sobą utratę zdolności do piastowania urzędu publicznego.

§ 46. Emeryci P. M. S, podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za występki służbowe, popełnione w czasie służby czynnej.

O ile chodzi o naruszenie tajemnicy służbowej, odpowiadają również w wypadku dopuszczenia się go po zwolnieniu ze służby.

Na emerytów nakłada się następujące kary:

1) czasowe lub stałe zmniejszenie zaopatrzenia emerytalnego, najwyżej o 25 %;

2) w razie szczególnie obciążających okoliczności - pozbawienie prawa do zaopatrzenia emerytalnego.

Postanowienia niniejszego rozporządzenia, dotyczące odpowiedzialności służbowej pracowników P. M. S., oraz postępowania dyscyplinarnego przeciw tymże pracownikom, z powodu występków służbowych, mają zastosowanie także do emerytów P. M. S.

§ 47. Gdy przeciwko pracownikowi wdrożono postępowanie sądowo-karne, lub dochodzenie z powodu obwinienia go o występek służbowy, Dyrektor P. M. S. może w każdej chwili zawiesić go w pełnieniu czynności służbowych, o ile ze względu na rodzaj i doniosłość popełnionego przestępstwa lub występku, wskazane jest natychmiastowe usunięcie pracownika od wykonywania obowiązków służbowych.

Pracownika zakładu P. M. S. może zawiesić tymczasowo w pełnieniu czynności służbowych również kierownik zakładu, jeżeli ze względu na rodzaj występku konieczne jest natychmiastowe usunięcie pracownika od wykonywania obowiązków służbowych.

Przeciw takiemu zarządzeniu może pracownik w przeciągu dni 8, licząc od dnia następującego po dniu zawiadomienia o zawieszeniu, wnieść odwołanie do Dyrektora P. M. S.

W analogicznych wypadkach służy prawo do tymczasowego zawieszenia w służbie również urzędnikowi, któremu powierzono przeprowadzenie inspekcji względnie dochodzenia, zarządzone jednak w ten sposób tymczasowe zawieszenie może znieść władza przełożona nad urzędnikiem, przeprowadzającym inspekcję.

Zawieszenie w służbie przez Dyrektora P. M. S. nie podlega zaskarżeniu.

O ile względem pracownika zarządzono karny areszt sądowy, śledczy (prewencyjny), należy pracownika natychmiast zawiesić w pełnieniu służby.

§ 48. Zawieszenie pracownika w pełnieniu służby kończy się po uprawomocnieniu się wydanego przez właściwą władzę dyscyplinarną (§ 35) orzeczenia o winie i karze nałożonej na pracownika.

Dyrektor P. M. S. może jednak w razie stwierdzenia, że przyczyny, które spowodowały zawieszenie, odpadły wcześniej, uchylić zawieszenie bezzwłocznie, po ustaniu tych przyczyn.

Na czas trwania zawieszenia może Dyrektor P. M. S. ograniczyć uposażenie pracownika do połowy.

§ 49. Jeżeli pracownik został skazany na karę, wymienioną w punktach 4 i 5 § 38, czasu zawieszenia w służbie nie zalicza się do czasu służby, jak również nie wypłaca się pracownikowi części uposażenia, wstrzymanej przez czas zawieszenia. W przeciwnym razie czas zawieszenia liczy się do czasu służby czynnej, a oprócz tego należy wypłacić część uposażenia, wstrzymaną przez czas zawieszenia.

§ 50. W razie śmierci obwinionego, postępowanie dyscyplinarne, bez względu na stadjum, w którem się znajduje, podlega umorzeniu, może być jednak przeprowadzone na żądanie ustawowych spadkobierców zmarłego.

§ 51. Członkowie komisji dyscyplinarnej są w wykonywaniu swoich funkcyj samodzielni i niezawiśli.

Komisje dyscyplinarne obradują i orzekają w kompletach, złożonych z przewodniczącego lub jego zastępcy i 4-ch członków. Przewodniczący i przynajmniej jeden członek kompletu muszą posiadać, w miarę możności, wykształcenie prawnicze.

W kompletach dyscyplinarnych zapadają uchwały bezwzględną większością głosów. Przewodniczący głosuje na ostatku.

Komisje dyscyplinarne otrzymują potrzebne przedmioty i pomoc kancelaryjną od tych władz, przy których są czynne. Władze te wyznaczą również protokólantów do rozpraw dyscyplinarnych z pośród podległych im urzędników względnie pracowników.

Postępowanie dyscyplinarne.

§ 52. Całe postępowanie dyscyplinarne powinno być otoczone jak najściślejszą tajemnicą.

Szczegółów z postępowania dyscyplinarnego nie wolno podawać do publicznej wiadomości względnie ogłaszać.

Uchwały i orzeczenia komisji dyscyplinarnej można ogłaszać jedynie za zezwoleniem Dyrekcji P. M. S.

§ 53. Wdrożenie postępowania dyscyplinarnego przeciwko pracownikowi P. M. S. następuje na podstawie doniesienia dyscyplinarnego, skierowanego przez Dyrekcję P. M. S. do komisji dyscyplinarnej.

Doniesienie dyscyplinarne powinno zawierać dokładne wskazanie faktów, w których władza dopatruje się naruszenia obowiązków służbowych.

§ 54. Komisja dyscyplinarna, po odebraniu doniesienia i po zasięgnięciu zdania rzecznika, bez udziału stron orzeka, czy sprawa wymaga wdrożenia śledztwa dyscyplinarnego, czy też nie; o ile przytem komisja dyscyplinarna uzna, że w danym wypadku zachodzi jedynie wykroczenie służbowe, może równocześnie nałożyć karę z § 39. Przed rozstrzygnięciem można zarządzić przeprowadzenie lub uzupełnienie dochodzeń wstępnych, za pośrednictwem Dyrekcji P. M. S.

§ 55. Komisja dyscyplinarna może, za zgodą rzecznika dyscyplinarnego, zamiast uchwały o wdrożeniu śledztwa, powziąć uchwałę o przekazaniu sprawy bezpośrednio, do rozprawy dyscyplinarnej.

§ 56. Obwinionemu pracownikowi należy za pośrednictwem Dyrekcji P. M. S. doręczyć uchwałę o wdrożeniu śledztwa dyscyplinarnego.

§ 57. Jeżeli naruszenie obowiązków służbowych ma cechy czynu karygodnego, zagrożonego powszechnemi ustawami karnemi, komisja dyscyplinarna czyni doniesienie karne, o ile tego nie uczyniła już Dyrekcja P. M. S. względnie kierownik zakładu.

Aż do ostatecznego zakończenia postępowania sądowo-karnego, postępowanie dyscyplinarne może być uchwałą komisji zawieszone.

§ 58. O ile zapadła uchwała o wdrożeniu śledztwa dyscyplinarnego, komisja dyscyplinarna zwraca się do Dyrekcji P. M. S. o wyznaczenie jednego lub więcej pracowników do przeprowadzenia śledztwa.

§ 59. Prowadzący śledztwo nie może zasiadać w komplecie orzekającym, lub być powołanym do innej czynności w postępowaniu dyscyplinarnem.

§ 60. Prowadzący śledztwo przesłuchuje świadków, a w razie potrzeby znawców, nie odbierając od nich przysięgi i bada wszystkie okoliczności, potrzebne do wyjaśnienia sprawy, jako też środki dowodowe.

Po ukończeniu śledztwa, prowadzący je przesyła akta rzecznikowi dyscyplinarnemu, który po sformułowaniu ostatecznem punktów obwinienia, kieruje akta wraz ze swemi wnioskami do komisji dyscyplinarnej.

§ 61. Prowadzący śledztwo winien dać obwinionemu sposobność wypowiedzenia się co do wszystkich punktów obwinienia, jak również co do wyniku śledztwa; natomiast na przeglądanie akt śledczych tak obwinionemu, jak i ewentualnie jego obrońcy, zezwala tylko o tyle, o ile uzna to za nieszkodliwe dla celów śledztwa. Odmowa lub fizyczna niemożność współudziału ze strony obwinionego nie wstrzymuje postępowania śledczego.

§ 62. Rzecznik dyscyplinarny może postawić wniosek o uzupełnienie śledztwa, jak również wnieść nowe punkty obwinienia. Obwinionemu również służy prawo do postawienia wniosku o przeprowadzenie pewnych określonych dochodzeń.

O ile prowadzący śledztwo nie przychyla się do wniosku o uzupełnienie śledztwa - przedstawia sprawę do decyzji komisji dyscyplinarnej, której uchwała w tym wypadku nie podlega odrębnemu zaskarżeniu.

§ 63. Komisja dyscyplinarna po otrzymaniu od rzecznika dyscyplinarnego aktów śledztwa dyscyplinarnego, uchwala bez udziału stron albo przekazanie sprawy do rozprawy dyscyplinarnej, albo umorzenie postępowania dyscyplinarnego. W tym drugim wypadku komisja dyscyplinarna może również powziąć uchwałę o nałożeniu kary w myśl § 39.

W uchwale przekazującej przytoczyć należy dokładnie punkty obwinienia oraz wskazać zarządzenia, które komisja dyscyplinarna wydaje, celem przygotowania ustnej rozprawy.

§ 64. Do rozprawy dyscyplinarnej wzywa się obwinionego z równoczesnem doręczeniem uchwały przekazującej i udzieleniem listy członków kompletu orzekającego.

Obwiniony pracownik ma prawo w ciągu dni 8 po doręczeniu listy członków kompletu orzekającego, wyłączyć z niej 2 osoby, bez podania powodu.

§ 65. Po doręczeniu uchwały przekazującej, obwiniony lub jego obrońca ma prawo przeglądać akta sprawy, z wyjątkiem protokółu obrad i sporządzić z akt potrzebne odpisy. Prócz tego zarówno obwiniony, jak i rzecznik dyscyplinarny mogą w ciągu 8 dni po doręczeniu im uchwały stawiać dalsze wnioski, które rozstrzyga komisja dyscyplinarna. Decyzje takie nie podlegają odrębnemu zaskarżeniu.

Odpis uchwały przekazującej sprawę do rozprawy dyscyplinarnej, zarówno jak i uchwały o umorzeniu postępowania - w obu wypadkach z uzasadnieniem - doręcza się w drodze służbowej obwinionemu pracownikowi oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu.

§ 66. Dzień rozprawy dyscyplinarnej wyznacza przewodniczący komisji dyscyplinarnej, wzywając do stawienia się na ten termin obwinionego oraz rzecznika dyscyplinarnego.

O ile ustanowiono obrońcę, wzywa się go również do rozprawy.

Komisja dyscyplinarna może zarządzić, by obwiniony stawił się na rozprawie dyscyplinarnej osobiście z zastrzeżeniem, że w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa, obrońca jego nie będzie dopuszczony do udziału w sprawie, a rozprawa ustna będzie przeprowadzona i orzeczenie wydane zaocznie.

§ 67. Komisja dyscyplinarna może wzywać do rozprawy dyscyplinarnej także świadków i znawców.

§ 68. Rozprawa dyscyplinarna odbywa się wyłącznie przy udziale osób, niniejszem rozporządzeniem uprawnionych do udziału w sprawie.

§ 69. Rozprawą kieruje przewodniczący, który przestrzega porządku wyjaśnień, replik i uwag oraz czuwa nad formalnym i rzeczowym biegiem postępowania.

§ 70. Rozprawę dyscyplinarną rozpoczyna się odczytaniem uchwały przekazującej, potem następuje przesłuchanie obwinionego, wezwanie świadków i znawców oraz w miarę potrzeby odczytanie protokółu dochodzeń wstępnych i śledztwa, jak również innych ważniejszych dla sprawy akt i dokumentów. Obwinionemu i rzecznikowi dyscyplinarnemu służy prawo wypowiedzenia się co do poszczególnych środków dowodowych, odwodowych oraz stawiania pytań świadkom i znawcom, za zezwoleniem przewodniczącego.

§ 71. Po zamknięciu postępowania dowodowego, następują wywody i wnioski rzecznika dyscyplinarnego, tudzież obwinionego i jego obrońcy. Stronie obwinionej w każdym wypadku służy ostatni głos.

§ 72. Komisja dyscyplinarna może przy rozstrzyganiu sprawy opierać się tylko na tych faktach i okolicznościach, które ujawniono na rozprawie dyscyplinarnej i na ich podstawie wydaje orzeczenie według swego przekonania.

§ 73. Komisja dyscyplinarna wydaje orzeczenie, w którem albo uwalnia pracownika od zarzuconego mu naruszenia obowiązków, albo uznaje go winnym; w tym ostatnim wypadku komisja dyscyplinarna nakłada karę dyscyplinarną lub porządkową.

§ 74. Narada i głosowanie kompletu orzekającego przy rozstrzyganiu sprawy są tajne. Sentencję (tenor) orzeczenia sporządza się na piśmie, które podpisują przewodniczący i członkowie kompletu. Sentencję tę ogłasza stronom przewodniczący zaraz po naradzie i głosowaniu. Odpis orzeczenia, które powinno być przygotowane w ciągu 8 dni po ogłoszeniu sentencji, doręcza się rzecznikowi dyscyplinarnemu i obwinionemu.

Orzeczenie powinno zawierać:

1) dzień wydania orzeczenia,

2) wymienienie komisji dyscyplinarnej oraz kompletu orzekającego, protokólanta i rzecznika dyscyplinarnego,

3) imię i nazwisko oraz stanowisko i siedzibę urzędową obwinionego,

4) przedmiot obwinienia,

5) uzasadnienie orzeczenia,

6) sentencję orzeczenia.

§ 75. Z przebiegu rozprawy dyscyplinarnej sporządza się protokół, w którym zapisać należy datę, miejsce rozprawy, nazwiska członków kompletu orzekającego uraz protokolanta, stron i ich zastępców, w końcu dokładnie streścić przebieg rozprawy.

Protokół podpisują przewodniczący kompletu orzekającego i protokólant.

§ 76. Od orzeczeń komisji dyscyplinarnej P. M. S. a nakładających kary wymienione w punktach 4 i 5 § 33, może zarówno obwiniony, jak i rzecznik dyscyplinarny odwołać się do wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. z powodu orzeczenia o winie i karze i z powodu niezastosowania formalności, ustalającej winę i karę. Odwołanie odracza wykonanie orzeczenia.

§ 77. Odwołanie wnieść należy w ciągu 8 dni po dniu doręczenia odpisu orzeczenia na ręce przewodniczącego komisji dyscyplinarnej P. M. S., który przesyła je wraz z właściwemi aktami do wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S.

§ 78. Wyższa komisja dyscyplinarna przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. rozstrzyga bez udziału stron w wypadkach:

1) gdy odwołanie jest niedopuszczalne, opóźnione lub wniesione przez osobę nieuprawnioną,

2) gdy uzna za potrzebne uzupełnienie śledztwa.

W pierwszym wypadku wyższa komisja dyscyplinarna odrzuca odwołanie, a w drugim przesyła sprawę komisji dyscyplinarnej P. M. S., celem przeprowadzenia uzupełnień śledztwa.

We wszystkich innych wypadkach wyższa komisja dyscyplinarna przeprowadza rozprawę dyscyplinarną i wydaje orzeczenie, stosując analogicznie postanowienia o rozprawie dyscyplinarnej i orzekaniu w komisji dyscyplinarnej P. M. S.

§ 79. Orzeczenia komisji dyscyplinarnej P. M. S. nie zaskarżone w terminie przepisanym stają się prawomocne z upływem tego terminu, orzeczenia zaś wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. niezwłocznie po ich ogłoszeniu.

§ 80. Prawomocne orzeczenia dyscyplinarne polegają wykonaniu przez Dyrektora P. M. S.; w tym celu przewodniczący komisji dyscyplinarnej przesyła Dyrektorowi P. M. S. odpis orzeczenia dyscyplinarnego, stwierdzając prawomocność orzeczenia.

Kary dyscyplinarne zapisuje się do wykazu stanu służby, a odpis orzeczenia dyscyplinarnego dołącza się do akt osobowych.

§ 81. Na żądanie pracownika, skazanego na karę dyscyplinarną, lub na żądanie jego ustawowych spadkobierców, można wznowić postępowanie nawet po wykonaniu kary, o ile osoby te przedstawią takie nowe fakty, lub środki dowodowe, nieznane w poprzedniem postępowaniu, które same przez się lub w związku z faktami poprzednio ustalonemi lub z dowodami poprzednio zebranemi, mogą spowodować uwolnienie od zarzutu lub nałożenie kary porządkowej, albo zamiast wydalenia łagodniejszej kary dyscyplinarnej.

§ 82. Żądanie wznowienia postępowania wnosić należy do komisji dyscyplinarnej P. M. S.

Komisja ta rozstrzyga bez udziału stron o dopuszczalności wznowienia.

§ 83. Dopuszczenie wznowienia postępowania wstrzymuje wykonanie kary. Komisja dyscyplinarna P. M. S. zarządza w razie potrzeby uzupełnienie lub przeprowadzenie nowego śledztwa, poczem przekazuje sprawę do rozprawy dyscyplinarnej.

§ 84. Jeżeli pracownika, na którego korzyść dozwolono wznowienie postępowania dyscyplinarnego, uznano winnym ponownie, nie można orzec kary surowszej od nałożonej w poprzedniem postępowaniu.

Przy wymiarze kary należy uwzględnić karę już poniesioną.

§ 85. O ile po wznowieniu postępowania dyscyplinarnego uniewinniono pracownika pierwotnie skazanego na karę dyscyplinarną, albo nałożono na niego łagodniejszą karę dyscyplinarną, lub karę porządkową, Dyrekcja P. M. S, obowiązana jest zwrócić mu lub w razie jego śmierci, członkom jego rodziny, uprawnionym do zaopatrzenia wdowiego lub sierocego, to, co pracownik lub wymienieni członkowie rodziny, wskutek poprzedniego skazania stracili z dochodów służbowych lub zaopatrzenia.

§ 86. Wszelkie doręczenia, które następują w postępowaniu dyscyplinarnem, są ważne i powodują bieg terminów, jeżeli uskuteczniono je do rąk własnych obwinionego, jego obrońcy, względnie rzecznika dyscyplinarnego lub jego zastępcy.

O ile miejsce pobytu obwinionego jest nieznane, a nie ustanowił on obrońcy, to za faktyczne doręczenie uważa się doręczenie do rąk obrońcy ustanowionego z urzędu.

§ 87. W razie spóźnienia terminu do wniesienia zażalenia lub skargi wyższa komisja dyscyplinarna może na prośbę obwinionego zezwolić na przywrócenie terminu, o ile obwiniony wykaże, że niezależnie od jego woli i winy okoliczności nie pozwoliły mu dotrzymać terminu.

Prośbę o przywrócenie terminu z równoczesnem złożeniem zażalenia lub skargi wnosić należy do komisji dyscyplinarnej P. M. S. która przesyła ją z wnioskiem rzecznika dyscyplinarnego do wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S.

Wyższa komisja dyscyplinarna, zezwoliwszy na przywrócenie terminu, może zaraz wydać orzeczenie merytoryczne.

§ 88. W celu strzeżenia dobra służby, naruszonego przez uchybienie obowiązkom służbowym, ustanawia się przy każdej komisji dyscyplinarnej rzecznika dyscyplinarnego z grona pracowników P. M. S., względnie urzędników Ministerstwa Skarbu z odpowiednią liczbą zastępców.

Rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców przy komisji dyscyplinarnej P. M. S. mianuje Minister Skarbu z pośród pracowników P. M. S. na wniosek Dyrektora P. M. S., zaś rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców przy wyższej komisji dyscyplinarnej przy Ministerstwie Skarbu dla pracowników P. M. S. - z pośród urzędników Ministerstwa Skarbu i pracowników P. M. S.

Obowiązkiem rzecznika dyscyplinarnego jest przy przeprowadzaniu postępowania dyscyplinarnego stać na straży dobra służby, ścisłego wykonywania obowiązków służbowych przez pracowników P. M. S. oraz godności i powagi stanowiska.

Komisja dyscyplinarna przedsiębierze każdą uchwałę nie inaczej, jak po wysłuchaniu zdania rzecznika dyscyplinarnego; przy naradach i głosowaniu kompletu orzekającego rzecznik nie może być obecny.

§ 89. Rzecznicy komisyj dyscyplinarnych, działając w ścisłej zależności od swych władz przełożonych, mają obowiązek:

a) uczestniczenia we wszystkich posiedzeniach komisji dyscyplinarnej;

b) stawiania w razie potrzeby wniosków o wezwanie świadków; komisja nie może odmówić takiemu żądaniu;

c) donoszenia władzy przełożonej o wszystkich wypadkach wykroczeń służbowych, które doszły do ich wiadomości w toku postępowania dyscyplinarnego;

d) udziału w śledztwie dyscyplinarnem przez wgląd w akta w toku śledztwa i stawianie wobec prowadzącego śledztwo odpowiednich wniosków;

e) na zlecenie Dyrekcji P. M. S. branie udziału w dochodzeniu wstępnem z prawami, przewidzianemi wyżej w punkcie d).

§ 90. Pracownikowi, pociągniętemu do odpowiedzialności dyscyplinarnej, wolno przybrać sobie w postępowaniu dyscyplinarnem obrońcę z pośród pracowników P. M. S.

Na prośbę obwinionego może mu być przydany zamiast obrońcy z wyboru obrońca z urzędu, którego wyznacza Dyrekcja P. M. S. z grona pracowników P. M. S.

Pracownikowi P. M. S. nie wolno nie podjąć się obrony, jeżeli został ustanowiony obrońcą z urzędu.

Ani w wypadku dobrowolnego przyjęcia obrony, ani w razie ustanowienia go obrońcą z urzędu, pracownik nie może za to przyjmować wynagrodzenia. Koszty istotnie poniesione przez obrońcę w interesie obrony zwraca Dyrekcja P. M. S.

W razie sporu o wysokość tych kosztów, decyduje ostatecznie właściwa komisja dyscyplinarna.

Pracownikowi, spełniającemu zadanie obrońcy, Dyrekcja P. M. S., udzieli urlopu nieodzownie potrzebnego do spełniania tych czynności.

§ 91. Obrońca ma obowiązek przytoczyć w obronie wszystkie okoliczności, które uważa w tym celu za konieczne i przydatne i zastosować przewidziane w rozporządzeniu niniejszem środki obrony. Jest on obowiązany zachować w tajemnicy wszystkie poufne informacje, udzielone mu z tytułu obrony.

§ 92. Członków komisji dyscyplinarnej i rzecznika dyscyplinarnego można wyłączyć od udziału w sprawie w wypadkach i na zasadach, przewidzianych w ustawie postępowania karnego przy wyłączeniu sędziów i prokuratorów.

Zmiany i rozwiązanie stosunku służbowego.

§ 93. Pracownik może być przeniesiony ze względów służbowych do innego zakładu w tej samej lub innej miejscowości.

Przeniesienia z urzędu mogą być dokonywane tylko w obrębie tej samej kategorji stanowisk (§ 2) i na stanowiska nie niższej od posiadanej już przez pracownika grupy uposażenia.

Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, może on być przeniesiony i na stanowisko niższej grupy uposażenia.

Przy przeniesieniach z urzędu należą się pracownikowi koszty, przesiedlenia według norm, ustalonych w części II niniejszego rozporządzenia.

Przy przeniesieniach na prośbę pracownika przyznanie w całości lub w części kosztów przesiedlenia zależy od uznania Dyrektora P. M. S.

Dyrektor P. M. S. względnie kierownik zakładu P. M. S. w związku z przesiedleniem pracownika zwolni go na czas odpowiedni od pełnienia służby, uwzględniając przytem jego warunki osobiste i rodzinne.

§ 94. Stosunek służbowy między pracownikiem a P. M. S. rozwiązuje się na skutek:

1) wypowiedzenia stosunku służbowego przez Dyrekcję P. M. S.,

2) wypowiedzenia stosunku służbowego przez pracownika,

3) zwolnienia ze służby w drodze dyscyplinarnej,

4) śmierci pracownika,

5) w wypadkach, przewidzianych w § 11 ustęp 1 i w § 45.

§ 95. Dyrektorowi P. M. S. przysługuje prawo wypowiedzenia pracownikowi stosunku służbowego w każdym czasie z następującemi terminami wypowiedzenia:

a) w stosunku do pracowników I-ej i II-ej kategorji:

1) jeden miesiąc dla pracowników, odbywających służbę przygotowawczą,

2) trzy miesiące dla wszystkich innych pracowników;

b) w stosunku do pracowników III-ej kategorji:

1) dwa tygodnie dla pracowników, mających mniej niż rok służby w P. M. S.,

2) miesiąc dla pracowników powyżej jednego roku służby.

Terminy miesięczne wypowiedzenia winny odpowiadać miesiącom kalendarzowym.

Pracownik, któremu Dyrekcja P. M. S. wypowiedziała stosunek służbowy otrzymuje uposażenie do końca miesiąca, w którym następuje rozwiązanie stosunku służbowego.

Pracownik zwolniony otrzymuje odprawę względnie zaopatrzenie emerytalne według zasad, ustalonych w części III niniejszego rozporządzenia.

§ 96. W wypadku zwolnienia pracownika w drodze wypowiedzenia (§ 95), może być pracownik bezzwłocznie usunięty ze służby za zapłatą przypadającego mu za czasokres wypowiedzenia uposażenia. Za podstawę do obliczenia tej należności należy wziąć ostatnio pobierane uposażenie służbowe pracownika.

W wypadku wydalenia pracownika ze służby w drodze dyscyplinarnej, otrzymuje wydalony uposażenie do końca miesiąca, w którym został wydalony.

§ 97. Pracownicy P. M. S. I-ej i II-ej kategorji mogą każdego czasu wypowiedzieć stosunek służbowy na 3 miesiące naprzód, a w ciągu pierwszego roku służby na 1 miesiąc naprzód, pracownicy III-ej kategorji - na 1 miesiąc naprzód, a w ciągu pierwszego roku służby - na 2 tygodnie naprzód.

Terminy miesięczne wypowiedzenia powinny odpowiadać miesiącom kalendarzowym.

Dyrektor P. M. S., może na prośbę pracownika, o ile względy służbowe na to pozwalają, odstąpić od wyżej wymienionego terminu wypowiedzenia.

Dyrektor P. M. S., może nie przyjąć wypowiedzenia, jeżeli pracownik pozostaje w śledztwie karnem lub wdrożono przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne.

Pracownik zwolniony na własną prośbę przestaje pobierać uposażenie i ewentualne inne świadczenia z końcem miesiąca, w którym rozwiązano stosunek służbowy.

Przez dobrowolne wystąpienie ze służby pracownik i jego rodzina tracą wszelkie prawa, wynikające ze stosunku służbowego.

W razie ponownego jednak przyjęcia do służby w P. M. S. pracownikowi zalicza się lata poprzedniej służby pod warunkiem wpłacenia podjętych ewentualnie w myśl § 138 wkładek emerytalnych.

Rezygnujący ze służby pracownik nie traci praw do emerytury, jeżeli w chwili wystąpienia odpowiadał warunkom § 120 ustęp b) niniejszego rozporządzenia.

§ 98. W razie śmierci pracownika znajdują zastosowanie do wdowy i sierot po nim pozostałych przepisy części III niniejszego rozporządzenia.

Uposażenie należy się do końca miesiąca, w którym śmierć nastąpiła.

§ 99. Pracownicy winni przed zwolnieniem oddać swe czynności w należytym porządku osobie, wskazanej przez władzę służbową, zwrócić pobrane zaliczki oraz legitymację i inne dokumenty, służące do wykonywania uprawnień służbowych.

Dopiero po zupełnem uregulowaniu tych spraw może pracownik otrzymać odprawę względnie zaopatrzenie emerytalne oraz odpis wykazu stanu służby.

§ 100. Samowolne porzucenie służby przez pracownika pociąga za sobą wydalenie go ze służby bez postępowania dyscyplinarnego z utratą wszelkich praw, wynikających ze stosunku służbowego. Od decyzji Dyrektora P. M. S., uznającej porzucenie służby za samowolne opuszczenie służby, przysługuje pracownikowi odwołanie do Ministra Skarbu w ciągu 14 dni, licząc od dnia następnego po zawiadomieniu o decyzji. Pracownik winien zwrócić naprzód wypłacone uposażenie, sięgające poza dzień porzucenia służby, jako też dopełnić wobec P. M. S. wszystkich obowiązków, przewidzianych na wypadek rozwiązania stosunku służbowego.

§ 101. Przyjęcie do służby unieważnia się, jeżeli się okaże, że pracownik został przyjęty do służby na podstawie dokumentów fałszywych lub nieważnych, albo jeżeli wyjdą na jaw okoliczności, niedopuszczające w myśl przepisów niniejszego rozporządzenia przyjęcia do służby.

Unieważnienie powoduje utratę wszelkich praw zarówno dla pracownika, jak i jego rodziny.

¹ § 11a dodany przez § 1 rozporządzenia z dnia 29 kwietnia 1931 r. (Dz.U.31.41.364) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 maja 1931 r.