Nowość Rozdział 3 - Działalność Kościoła - Stosunek Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.509 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 17 marca 2023 r.

Rozdział  3

Działalność Kościoła

Art.  12.  [Niezależność organizowania i sprawowania kultu publicznego od władz świeckich]

Organizowanie kultu publicznego i jego sprawowanie podlegają wyłącznie władzy kościelnej.

Art.  12a.  [Skutki cywilne małżeństw wyznaniowych]

1. Małżeństwo zawarte w formie przewidzianej Zasadniczym Prawem Wewnętrznym Kościoła wywołuje skutki cywilne, jeżeli odpowiada wymaganiom określonym w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

2. Osobę duchowną, przed którą składa się oświadczenia o zawarciu małżeństwa, określa Zasadnicze Prawo Wewnętrzne Kościoła.

Art.  13.  [Religijne uroczystości pogrzebowe i nabożeństwa dla uczczenia pamięci zmarłych sprawowane na cmentarzach komunalnych]

Religijne uroczystości pogrzebowe i nabożeństwa dla uczczenia pamięci zmarłych mogą odbywać się także na cmentarzach komunalnych, przy zachowaniu obowiązujących przepisów porządkowych.

Art.  14.  [Prawo do zwolnienia od pracy i nauki na czas wybranych świąt ewangelickich]

Osobom należącym do Kościoła przysługuje prawo zwolnienia od nauki lub pracy w następujące święta ewangelickie nie będące dniami ustawowo wolnymi od pracy:

1) Wielki Piątek - Pamiątka Śmierci Chrystusa Pana,

2) Święto Wniebowstąpienia Chrystusa Pana,

3) 31 października - Święto Reformacji,

na warunkach określonych w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Art.  15.  [Nauczanie religii]

1. Kościół prowadzi konfesyjne nauczanie religii na zasadach określonych przez właściwą władzę kościelną.

2. Nauczanie religii w szkołach publicznych regulują odrębne przepisy.

Art.  16.  [Prowadzenie szkół i innych placówek przez Kościół Ewangelicko-Augsburski]

1. Szkoły oraz placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze, prowadzone przez Kościół, mają charakter wyznaniowy i podlegają władzy kościelnej.

2. Zasady organizacyjno-programowe prowadzenia tych placówek określają odrębne przepisy.

Art.  17.  [Uprawnienia i obowiązki osób zatrudnionych w szkołach i innych placówkach prowadzonych przez kościelne osoby prawne]

1. Do nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych i opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez kościelne osoby prawne stosuje się przepisy o prawach i obowiązkach, ustalone dla nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w publicznych szkołach i placówkach oświatowo-wychowawczych oraz opiekuńczo-wychowawczych, z uwzględnieniem ust. 2.

2. Szczegółowy zakres uprawnień i obowiązków, o których mowa w ust. 1, określa Minister Edukacji Narodowej ⁴  na wniosek Synodu Kościoła.

3. Pracownikom szkół i placówek oświatowo-wychowawczych oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych niebędących nauczycielami lub wychowawcami przysługują uprawnienia i świadczenia przewidziane dla tej kategorii pracowników zatrudnionych w publicznych szkołach i placówkach.

Art.  18.  [Uprawnienia przysługujące uczącym się w szkołach prowadzonych przez kościelne osoby prawne oraz ich rodzicom lub opiekunom]

1. Uczącym się w szkołach prowadzonych przez kościelne osoby prawne przysługują świadczenia zdrowotne i ulgi w opłatach za przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego na równi z uczniami szkół publicznych.

2. Rodzicom lub opiekunom prawnym uczniów szkół prowadzonych przez kościelne osoby prawne przysługuje prawo do zasiłków rodzinnych na równi z rodzicami lub opiekunami uczniów szkół publicznych.

Art.  19.  [Wyższe szkoły teologiczne]

1. Kościołowi przysługuje prawo tworzenia i prowadzenia wyższych szkół teologicznych.

2. Poręcza się Kościołowi prawo do kształcenia w zakresie teologii ewangelickiej w samodzielnej jednostce naukowo-dydaktycznej w ramach Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.

Art.  20.  [Prawo do emitowania programów w publicznych środkach masowego przekazu]

1. Kościół ma prawo emitowania w publicznych środkach masowego przekazu nabożeństw w niedziele i święta ewangelickie oraz swoich programów religijno-moralnych, społecznych i kulturalnych.

2. Sposób realizacji uprawnień określonych w ust. 1 określi porozumienie między Kościołem a właściwą jednostką publicznej radiofonii i telewizji.

Art.  21.  [Prawo do praktyk religijnych i uczestnictwa w nauce religii przysługujące dzieciom i młodzieży przebywającym w zakładach opiekuńczych, szpitalach, sanatoriach]

1. Dzieciom i młodzieży wyznania ewangelicko-augsburskiego, przebywającym w zakładach opiekuńczych i wychowawczych, sanatoriach, prewentoriach i szpitalach, zapewnia się prawo do uczestniczenia w nauczaniu religii oraz udziału w nabożeństwach i innych praktykach religijnych.

2. Szczegółowe przepisy w sprawach, o których mowa w ust. 1, wydadzą Minister Edukacji Narodowej ⁵  oraz Minister Zdrowia i Opieki Społecznej ⁶  , w porozumieniu z Kościołem.

3. Dzieciom i młodzieży korzystającym ze zorganizowanych form wypoczynku wakacyjnego zapewnia się prawo uczestniczenia w nabożeństwach i wykonywania innych praktyk religijnych.

Art.  22.  [Opieka duszpasterska w podmiotach leczniczych]

1. Prawo wykonywania praktyk religijnych i korzystania z opieki duszpasterskiej zapewnia się osobom przebywającym w podmiotach leczniczych wykonujących stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej oraz zamkniętych zakładach pomocy społecznej.

2. Nabożeństwa dla osób, o których mowa w ust. 1, odbywają się w kaplicach lub innych pomieszczeniach udostępnianych na ten cel przez kierowników właściwych instytucji.

Art.  23.  [Prawo do praktyk religijnych w aresztach, zakładach karnych, zakładach poprawczych]

1. Osoby tymczasowo aresztowane wyznania ewangelicko-augsburskiego mogą wykonywać praktyki religijne i wysłuchiwać nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu oraz, za zgodą organu, do którego dyspozycji pozostają, korzystać z indywidualnej opieki duszpasterskiej.

2. Osobom skazanym wyznania ewangelicko-augsburskiego zapewnia się możliwość wykonywania praktyk religijnych, korzystania z opieki duszpasterskiej oraz uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych w niedziele i święta ewangelickie w odpowiednio przystosowanym pomieszczeniu w zakładzie, w którym przebywają. Osobom, które na terenie zakładu nie mogą uczestniczyć w odprawianych nabożeństwach, należy zapewnić możliwość wysłuchania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu.

3. Nieletnim wyznania ewangelicko-augsburskiego, przebywającym w okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, zapewnia się możliwość wykonywania praktyk religijnych, korzystania z opieki duszpasterskiej oraz uczestniczenia w nabożeństwach w niedziele i święta ewangelickie. Nieletnim, którzy nie mają możliwości uczestniczenia w nabożeństwach na terenie ośrodków, zakładów lub schronisk, należy zapewnić wysłuchanie nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu.

4. W celu zaspokojenia potrzeb, o których mowa w ust. 1-3, władze kościelne mogą wyznaczać kapelanów.

Art.  24.  [Organizacje ewangelickie]

1. Organizacjami ewangelickimi w rozumieniu ustawy są organizacje tworzone w oparciu o uchwały Konsystorza w celu prowadzenia zgodnej z nauką Kościoła działalności społeczno-kulturalnej, oświatowo-wychowawczej i charytatywno-opiekuńczej.

2. Do organizacji ewangelickich stosuje się przepisy prawa o stowarzyszeniach, z tym że:

1) Konsystorzowi przysługuje prawo uchylenia uchwały, o której mowa w ust. 1, z równoczesnym wystąpieniem do sądu z wnioskiem o rozwiązanie stowarzyszenia;

2) wystąpienie do sądu o rozwiązanie stowarzyszenia przez organ właściwy w rozumieniu prawa o stowarzyszeniach następuje po zasięgnięciu opinii Konsystorza;

3) w przypadku likwidacji organizacji ewangelickiej majątek jej przechodzi na własność Kościoła jako całości.

Art.  25.  [Prawo do prowadzenia działalności charytatywno-opiekuńczej]

Kościół i jego osoby prawne prowadzą własną działalność charytatywno-opiekuńczą, w szczególności mogą prowadzić wyznaniowe zakłady opiekuńczo-wychowawcze i charytatywno-opiekuńcze. Kościół i jego osoby prawne mogą wykonywać działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.

Art.  26.  [Przeznaczenie pod budownictwo sakralne i kościelne gruntów osób prawnych Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]

Grunty stanowiące własność osób prawnych Kościoła powinny być w planach zagospodarowania przestrzennego przeznaczone w pierwszej kolejności pod budownictwo sakralne i kościelne.

Art.  27.  [Sprzedaż gruntów lub oddawanie ich w użytkowanie wieczyste kościelnym osobom prawnym]

1. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego, przeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego na potrzeby Kościoła, na wniosek władz kościelnych będą oddawane w użytkowanie wieczyste albo mogą być sprzedane kościelnym osobom prawnym.

2. Nie pobiera się opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości przekazanych na potrzeby zakładów charytatywno-opiekuńczych i punktów katechetycznych.

Art.  28.  [Cmentarze]

Parafie mają prawo posiadania, zarządzania oraz zakładania i poszerzania cmentarzy grzebalnych.

⁴ Obecnie: minister właściwy do spraw oświaty i wychowania na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 15 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743 i 984 oraz z 2014 r. poz. 496, 829, 915, 932 i 1533), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.

⁵ Obecnie: minister właściwy do spraw oświaty i wychowania na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 15 i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743 i 984 oraz z 2014 r. poz. 496, 829, 915, 932 i 1533), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.

⁶ Obecnie: minister właściwy do spraw zdrowia na podstawie art. 4 ust. 1, art. 5 pkt 28 i art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2013 r. poz. 743 i 984 oraz z 2014 r. poz. 496, 829, 915, 932 i 1533), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.