Rozdział 4 - Standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych - Standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2011.263.1572

Akt utracił moc

Wersja od: 7 grudnia 2011 r.

Rozdział  4

Standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych

§  28.

1. Przedmiotem geodezyjnego pomiaru sytuacyjnego lub wysokościowego są szczegóły terenowe, będące obiektami przestrzennymi objętymi bazami danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b ustawy, oraz inne szczegóły terenowe, których potrzeba usytuowania w państwowym systemie odniesień przestrzennych wynika z innych przepisów prawa.

2. Szczegółowy zakres danych, które pozyskuje się w wyniku geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych, dotyczących obiektów objętych bazami danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b ustawy, określają modele danych zawarte w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 6, 7 i 9 oraz art. 26 ust. 2 ustawy.

3. Ze względu na wymagania dokładnościowe pomiaru wyróżnia się następujące grupy szczegółów terenowych:

1) I grupa - szczegóły terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie, zachowujące długookresową niezmienność kształtu i położenia, w szczególności:

a) znaki i punkty graniczne,

b) znaki geodezyjne,

c) obiekty budowlane i urządzenia budowlane, w tym elementy sieci uzbrojenia terenu, bezpośrednio dostępne do pomiaru;

2) II grupa:

a) szczegóły terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie, których kształt i położenie nie zachowuje długookresowej niezmienności, w szczególności: budowle i urządzenia ziemne w postaci nasypów, wykopów, grobli, tam, wałów przeciwpowodziowych, rowów, kanałów oraz sztuczne zbiorniki wodne,

b) zakryte obiekty budowlane i urządzenia budowlane, w tym zakryte elementy sieci uzbrojenia terenu,

c) elementy zagospodarowania terenu, w szczególności: parki, zieleńce, trawniki, place zabaw i wypoczynku, skwery, pojedyncze drzewa oraz boiska sportowe;

3) III grupa - szczegóły terenowe, których jednoznaczna identyfikacja w terenie jest utrudniona i zależna od oceny osoby wykonującej pomiar, takie jak:

a) kontury użytków gruntowych oraz odkrywki glebowe na potrzeby gleboznawczej klasyfikacji gruntów,

b) cieki i zbiorniki wodne o naturalnych liniach brzegowych,

c) oddziały leśne na obszarach lasów i parków narodowych.

§  29.

1. Geodezyjny pomiar sytuacyjny wykonuje się w sposób zapewniający określenie położenia punktu sytuacyjnego względem najbliżej położonych punktów poziomej osnowy geodezyjnej oraz osnowy pomiarowej z dokładnością nie mniejszą niż:

1) 0,10 m - w przypadku szczegółów terenowych I grupy;

2) 0,30 m - w przypadku szczegółów terenowych II grupy;

3) 0,50 m - w przypadku szczegółów terenowych III grupy.

2. W przypadku gdy geodezyjny pomiar sytuacyjny wykonuje się w celu założenia lub aktualizacji bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 8 ustawy, pomiar ten wykonuje się z dokładnością:

1) 1,5 m - w przypadku szczegółów terenowych I grupy;

2) 3,0 m - w przypadku szczegółów terenowych II grupy;

3) 5,0 m - w przypadku szczegółów terenowych III grupy.

3. Przy pomiarze szczegółów terenowych I grupy wykonuje się pomiar kontrolny polegający na:

1) drugim, niezależnym wyznaczeniu położenia szczegółów lub

2) pomiarze odległości pomiędzy dwoma punktami sytuacyjnymi objętymi pomiarem (miary czołowe), lub

3) pomiarze odległości pomiędzy punktem objętym pomiarem a innym punktem wyznaczonym z dokładnością właściwą dla szczegółów terenowych I grupy.

4. Wyniki pomiarów szczegółów terenowych oraz dodatkowe informacje o obiektach objętych pomiarem utrwala się w dziennikach obserwacyjnych oraz na szkicach polowych z zastosowaniem symboli graficznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7 ustawy, w postaci dokumentów analogowych lub elektronicznych.

5. Dokumenty elektroniczne zawierające wyniki geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych sporządza się w jednym z formatów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.²⁾).

6. Wykonawcy przekazują do PZGiK dokumenty elektroniczne opatrzone podpisem elektronicznym.

§  30.

1. Geodezyjne pomiary sytuacyjne, mające na celu wznowienie znaków granicznych lub wyznaczenie punktów granicznych, wykonuje się przy wykorzystaniu danych obserwacyjnych określających położenie tych znaków lub punktów granicznych w oparciu o osnowę pomiarową, jaka była wykorzystana do pozyskania tych danych.

2. W przypadku niezachowania się osnowy pomiarowej, o której mowa w ust. 1, na skutek zniszczenia lub przemieszczenia jej punktów albo braku możliwości jej odtworzenia, geodezyjne pomiary sytuacyjne, mające na celu wznowienie znaków granicznych lub wyznaczenie punktów granicznych, wykonuje się w oparciu o:

1) opisy topograficzne tych punktów granicznych lub

2) współrzędne tych punktów granicznych po ich uprzednim zharmonizowaniu w drodze matematycznej transformacji z układem odniesienia określonym przez punkty poziomej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy sytuacyjnej.

3. Wznowione znaki graniczne lub wyznaczone punkty graniczne, po ich stabilizacji lub zamarkowaniu, podlegają ponownemu pomiarowi w oparciu o poziomą osnowę geodezyjną lub pomiarową osnowę sytuacyjną.

4. Wyniki wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych zamieszcza się w protokole, o którym mowa w art. 39 ust. 4 ustawy, zawierającym:

1) oznaczenie kancelaryjne zgłoszenia pracy geodezyjnej;

2) identyfikator oraz nazwę obrębu ewidencyjnego;

3) numery działek ewidencyjnych, do których należą wznawiane znaki graniczne lub wyznaczane punkty graniczne;

4) imię i nazwisko oraz numer świadectwa nadania uprawnień geodety sporządzającego protokół;

5) datę sporządzenia protokołu;

6) wskazanie przepisów, na podstawie których wykonane zostały czynności wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;

7) oznaczenie dokumentów, na podstawie których dokonano wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;

8) imiona i nazwiska właścicieli nieruchomości, użytkowników wieczystych lub innych władających ujawnionych w ewidencji gruntów i budynków albo osób ich reprezentujących biorących udział w czynnościach wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych, a także osób prawidłowo zawiadomionych o tych czynnościach, ale nieobecnych podczas wykonywania czynności wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;

9) oznaczenie punktów granicznych objętych czynnościami wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych z uwzględnieniem oznaczeń tych punktów w operacie ewidencyjnym;

10) opis sposobu stabilizacji lub markowania punktów granicznych;

11) oświadczenia osób, o których mowa w pkt 8, dotyczące czynności wznowienia znaków granicznych lub wyznaczenia punktów granicznych;

12) szkic określający położenie wznowionych znaków granicznych lub wyznaczonych punktów granicznych w odniesieniu do granic działek ewidencyjnych i trwałych szczegółów terenowych;

13) wzmiankę o odczytaniu dokumentu przed podpisaniem;

14) omówienie skreśleń i poprawek;

15) podpis geodety sporządzającego protokół oraz podpisy osób, o których mowa w pkt 8, na każdej stronie protokołu.

5. W przypadku gdy protokół wznowienia znaków granicznych lub protokół wyznaczenia punktów granicznych dotyczy znaków lub punktów granicznych związanych z wieloma nieruchomościami, podpisy osób, o których mowa w ust. 4 pkt 8, wymagane są na tych stronach protokołu, które zawierają informacje dotyczące znaków lub punktów granicznych związanych z nieruchomościami stanowiącymi ich własność, przedmiot użytkowania wieczystego lub innej formy władania ujawnionej w ewidencji, oraz na ostatniej stronie protokołu.

§  31.

1. Przestrzenne obiekty liniowe oraz przestrzenne obiekty obszarowe w trakcie ich geodezyjnego pomiaru sytuacyjnego podlegają generalizacji polegającej na:

1) przedstawieniu obiektów krzywoliniowych za pomocą linii łamanych;

2) przedstawieniu obiektów obszarowych za pomocą linii łamanych lub punktów;

3) pominięciu punktów wyznaczających obiekt, jeżeli nie spowoduje to zniekształcenia jego reprezentacji geometrycznej;

4) pomiarze przebiegu osi obiektu liniowego z jednoczesnym określeniem jego wymiaru poprzecznego.

2. Przy geodezyjnym pomiarze sytuacyjnym pomija się punkt sytuacyjny, jeżeli odchylenie tego punktu od linii wyznaczonej przez dwa sąsiednie pomierzone szczegóły terenowe nie przekracza:

1) w przypadku I grupy szczegółów terenowych - 0,10 m;

2) w przypadku II grupy szczegółów terenowych - 0,30 m;

3) w przypadku III grupy szczegółów terenowych - 0,50 m.

3. Przy geodezyjnym pomiarze sytuacyjnym dotyczącym:

1) elementów naziemnych sieci uzbrojenia terenu, których wymiary podłużne i poprzeczne są mniejsze niż 0,50 m, pomiarowi podlega środek ciężkości tego elementu;

2) przewodów sieci uzbrojenia terenu oraz kanałów zbiorczych tych sieci o średnicy przekroju lub wymiarach podłużnych i poprzecznych przekroju mniejszych niż 0,50 m pomiarowi podlega oś przewodu lub kanału.

4. Zasady generalizacji, o których mowa w ust. 1 i 2, nie dotyczą pomiarów punktów granicznych ujawnionych uprzednio w ewidencji gruntów i budynków.

§ 32. Geodezyjne sytuacyjne pomiary terenowe wykonuje się metodami:

1) biegunową;

2) ortogonalną (domiarów prostokątnych);

3) wcięć:

a) kątowych,

b) liniowych,

c) kątowo-liniowych;

4) precyzyjnego pozycjonowania przy pomocy GNSS.

§  33.

1. Geodezyjny sytuacyjny pomiar terenowy metodą biegunową wykonuje się przez określenie:

1) kierunku prostej wyznaczonej przez stanowisko instrumentu i mierzony szczegół terenowy;

2) odległości między stanowiskiem instrumentu a mierzonym szczegółem terenowym.

2. Dokładność wyznaczenia szczegółu terenowego lub pikiety pomierzonej metodą biegunową (m_P(pom)) określa się według wzoru:

w którym:

d - oznacza pomierzoną odległość do szczegółu terenowego lub pikiety,

m_d - oznacza wartość błędu średniego pomiaru odległości,

m_α - oznacza wartość błędu średniego pomiaru kąta.

3. Przy geodezyjnym pomiarze sytuacyjnym metodą biegunową stanowiskami instrumentu oraz punktami nawiązania mogą być:

1) punkty poziomej osnowy geodezyjnej;

2) punkty pomiarowej osnowy sytuacyjnej;

3) punkty pośrednie wyznaczone na bokach osnów, o których mowa w pkt 1 i 2;

4) punkty terenowe, których położenie zostało określone z dokładnością, o której mowa w § 16 ust. 2, w nawiązaniu do co najmniej dwóch punktów poziomej osnowy geodezyjnej.

4. Przy pomiarze szczegółów terenowych II i III grupy, w przypadku braku punktów, o których mowa w ust. 3, stanowiskami instrumentu oraz punktami nawiązania mogą być szczegóły terenowe I grupy.

5. Przy pomiarze kierunku niezbędne jest wykonanie obserwacji na co najmniej dwa punkty nawiązania położone w odległości nie mniejszej niż 40 m od stanowiska instrumentu.

6. W przypadku gdy pomiar kierunku wykonuje się z ostatniego punktu ciągu wiszącego, dopuszcza się tylko jeden punkt nawiązania z jednoczesnym wykonaniem pomiaru kontrolnego na co najmniej jeden szczegół terenowy I grupy, którego położenie zostało określone inną metodą pomiarową lub z innego stanowiska.

§  34.

1. Geodezyjny pomiar sytuacyjny metodą ortogonalną wykonuje się przez określenie:

1) odległości pomiędzy punktem stanowiącym początek linii pomiarowej a rzutem prostokątnym mierzonego szczegółu terenowego na tę linię;

2) odległości pomiędzy szczegółem terenowym a jego rzutem prostokątnym na linię pomiarową, zwanej dalej "rzędną".

2. Linię pomiarową wyznaczają dwa dowolne punkty, z których każdy jest punktem:

1) poziomej osnowy geodezyjnej lub

2) pomiarowej osnowy sytuacyjnej, lub

3) wyznaczonym na bokach osnów, o których mowa w pkt 1 i 2.

3. Przy pomiarze szczegółów terenowych II i III grupy, w przypadku braku punktów, o których mowa w ust. 2, linia pomiarowa może być wyznaczona przez szczegóły terenowe I grupy.

4. Długości linii pomiarowych nie powinny przekraczać:

1) na terenach zurbanizowanych 250 m;

2) na terenach rolnych i leśnych 400 m.

5. Długość linii pomiarowej podlega weryfikacji, której dokonuje się w drodze:

1) porównania pomierzonej długości linii pomiarowej z długością wyznaczoną na podstawie współrzędnych punktów, o których mowa w ust. 2 i 3, wyznaczających przebieg tej linii;

2) dwukrotnego pomiaru, z których pierwszy wykonuje się w trakcie pomiaru szczegółów terenowych.

6. Wyniki przeprowadzonej weryfikacji nie powinny przekraczać wielkości odchyłek liniowych, zwanych dalej "fL":

1) w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1: fL ≤ 0,07 m + 50 mm/km;

2) w przypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 2: fL ≤ 2 (0,07 m + 50 mm/km).

7. Dopuszczalne długości rzędnych i precyzję zapisu danych obserwacyjnych określa poniższa tabela.

Grupa szczegółów terenowych	Dopuszczalna długość rzędnej (w metrach)	Dopuszczalny błąd pomiaru długości rzędnej i odciętej (w metrach)
I	25	0,05
II	50	0,05
III	70	0,10

8. Przy pomiarze szczegółów terenowych II i III grupy dopuszczalne długości rzędnych mogą zostać zwiększone odpowiednio do 75 m i 100 m, o ile zostanie wykonany pomiar kontrolny, o którym mowa w § 29 ust. 3.

§  35.

1. Przedmiotem geodezyjnego pomiaru wysokościowego są elementy szczegółów terenowych, dla których wymagane jest określenie wysokości w państwowym systemie odniesień przestrzennych, oraz pikiety.

2. Ze względu na dokładność określania wysokości wyróżnia się:

1) naziemne szczegóły terenowe, w szczególności:

a) przekroje poprzeczne ulic i dróg urządzonych,

b) elementy naziemne podziemnego uzbrojenia terenu;

2) podziemne szczegóły terenowe, takie jak:

a) dna studzienek kanalizacyjnych,

b) wloty i wyloty przewodów kanalizacyjnych oraz przyłączy w ich najniższych punktach,

c) osie przewodów podziemnych wodociągowych, gazowych, ciepłowniczych oraz innych przewodów rurowych, a także górne powierzchnie rur lub obudów ochronnych tych przewodów,

d) wierzchy i dna kanałów przewodów kanalizacyjnych, komór i studni sieci uzbrojenia terenu,

e) górne krawędzie (powłoki) kabli doziemnych lub wierzchy rur ochronnych tych kabli,

f) załamania pionowe i poziome osi przewodów sieci uzbrojenia terenu, a także górne powierzchnie rur lub obudów ochronnych tych przewodów.

3. Pikietami mogą być w szczególności:

1) charakterystyczne punkty powierzchni terenu położone na liniach o najmniejszym i największym spadku terenu, zwanych dalej "liniami szkieletowymi";

2) punkty powierzchni terenu charakteryzujące jego rzeźbę pomiędzy liniami szkieletowymi;

3) charakterystyczne punkty naturalnych lub sztucznych form terenu, w szczególności: skarp, uskoków, wąwozów, jarów, rowów, kanałów, wałów, grobli.

4. Przedmiotem pomiaru wysokościowego, na wniosek uczestników procesu budowlanego, mogą być także inne niż wymienione w ust. 1 i 2 szczegóły terenowe.

§  36.

1. Geodezyjny pomiar wysokościowy elementów szczegółów terenowych, o których mowa w § 35, na potrzeby tworzenia i aktualizacji baz danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 3 oraz ust. 1b ustawy, wykonuje się w sposób zapewniający określenie wysokości pikiet względem najbliżej położonych punktów wysokościowej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy wysokościowej z dokładnością nie mniejszą niż:

1) 0,05 m - dla obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych oraz pikiet markowanych w terenie;

2) 0,02 m - dla przewodów i urządzeń kanalizacyjnych;

3) 0,10 m - dla budowli ziemnych, elastycznych lub mierzonych elektromagnetycznie podziemnych obiektów sieci uzbrojenia terenu oraz pikiet, o których mowa w § 35 ust. 3, niemarkowanych w terenie.

2. Geodezyjny pomiar wysokościowy na potrzeby tworzenia i aktualizacji bazy danych, o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 8 ustawy, wykonuje się w sposób zapewniający określenie wysokości pikiet ze średnim błędem nieprzekraczającym:

1) 0,20 m - w przypadku terenów o nachyleniu nie większym niż 6°;

2) 0,50 m - w przypadku terenów o nachyleniu większym niż 6°.

3. Weryfikacji pomiaru wysokościowego dokonuje się poprzez dwukrotny pomiar wysokości wybranych punktów.

4. Różnice pomiędzy wynikami pomiarów wysokościowych, o których mowa w ust. 3, nie mogą przekroczyć wielkości, o których mowa w ust. 1 i 2.

§ 37. Geodezyjne wysokościowe pomiary terenowe wykonuje się metodami:

1) niwelacji geometrycznej;

2) niwelacji trygonometrycznej;

3) niwelacji satelitarnej;

4) skaningu laserowego.

§ 38. Geodezyjny wysokościowy pomiar terenowy dotyczący ukształtowania terenu, w zależności od celu, jakiemu ma służyć, i stopnia zróżnicowania form terenowych, wykonuje się w technologii:

1) niwelacji punktów rozproszonych;

2) niwelacji profilów;

3) niwelacji siatkowej;

4) tachimetrii.

§ 39. Wykonując niwelację punktów rozproszonych, określa się wysokości szczegółów terenowych metodą niwelacji geometrycznej z równoczesnym wyznaczeniem metodą biegunową współrzędnych prostokątnych płaskich w państwowym systemie odniesień przestrzennych, z zachowaniem następujących warunków:

1) błąd średni pomiaru odległości ≤ 0,20 m;

2) długości celowych ≤ 150 m;

3) błąd średni pomiaru wysokości instrumentu ≤ 0,01 m.

§  40.

1. Dokonując niwelacji profilów, lokalizację przekrojów poprzecznych na obiekcie objętym pomiarem dostosowuje się do warunków terenowych i zaleceń projektanta, przy czym:

1) odległość między przekrojami poprzecznymi nie może być większa niż 100 m;

2) odległość między pikietami na przekroju poprzecznym nie może być większa niż 25 m.

2. Odległość między pikietami na przekroju podłużnym nie może być większa niż 50 m.

§  41.

1. Przy wykonywaniu niwelacji siatkowej punkty siatki podlegają markowaniu, o ile nie są trwałymi szczegółami terenowymi.

2. Niwelację siatkową stosuje się na terenach niezabudowanych płaskich lub o jednolitym nachyleniu w przypadkach, gdy potrzebne jest regularne rozmieszczenie punktów wysokościowych na mierzonym terenie.

3. Budowę siatki przeprowadza się w dwóch etapach:

1) wyznaczenie figury lub figur podstawowych;

2) wyznaczenie figur zapełniających.

4. Wierzchołki figur podstawowych wyznacza się w terenie w oparciu o istniejące punkty poziomej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy sytuacyjnej z błędem nieprzekraczającym 0,50 m, markując punkty wierzchołkowe, które należy zaniwelować w nawiązaniu do istniejącej wysokościowej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy wysokościowej.

5. Rozwinięciem figury podstawowej są figury zapełniające, przy których ustalaniu powierzchnia terenu objęta jedną figurą powinna być zbliżona do płaszczyzny, a długość boku nie powinna przekraczać 100 m.

6. Charakterystyczne punkty rzeźby terenu położone wewnątrz figur zapełniających wyznacza się jako punkty dodatkowe.

§  42.

1. Wykonując tachimetrię, określa się wysokości szczegółów terenowych metodą niwelacji trygonometrycznej z równoczesnym wyznaczeniem metodą biegunową współrzędnych prostokątnych płaskich w państwowym systemie odniesień przestrzennych, z zachowaniem następujących warunków:

1) błąd średni pomiaru odległości ≤ 0,10 m;

2) błąd średni pomiaru kąta pionowego ≤ 0,0030^g;

3) długości celowych ≤ 250 m;

4) błąd średni pomiaru wysokości instrumentu i tarczy celowniczej ≤ 0,01 m.

2. Przy pomiarach tachimetrycznych należy wyeliminować błąd miejsca zera koła pionowego.

§  43.

1. Przy wykonywaniu geodezyjnych sytuacyjnych i wysokościowych pomiarów fotogrametrycznych przepisy § 21 ust. 1 stosuje się odpowiednio.

2. Geodezyjne sytuacyjne i wysokościowe pomiary fotogrametryczne wykonuje się wyłącznie w technologii fotogrametrycznych opracowań cyfrowych.

3. Geodezyjny sytuacyjny i wysokościowy pomiar fotogrametryczny może być wykonywany metodą skaningu laserowego.

4. Geodezyjnego wysokościowego pomiaru fotogrametrycznego nie wykonuje się na terenach zalesionych i pokrytych wodami.

§  44.

1. Geodezyjne sytuacyjne i wysokościowe pomiary fotogrametryczne weryfikuje się i uzupełnia przez porównanie treści zdjęć lotniczych lub satelitarnych z terenem oraz wykonanie w niezbędnym zakresie geodezyjnych sytuacyjnych i wysokościowych pomiarów terenowych.

2. Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonuje się w szczególności w celu:

1) identyfikacji i położenia szczegółów terenowych, które częściowo lub w całości nie były dostępne do geodezyjnego pomiaru fotogrametrycznego;

2) sprawdzenia poprawności identyfikacji szczegółów terenowych objętych geodezyjnym pomiarem fotogrametrycznym;

3) pozyskania nieprzestrzennych atrybutów obiektów objętych pomiarem;

4) pozyskania danych niezbędnych do określenia rzeźby terenu wyłączonego z geodezyjnego pomiaru fotogrametrycznego.

§  45.

1. Geodezyjny sytuacyjny pomiar fotogrametryczny podlega weryfikacji przez wykonanie geodezyjnych sytuacyjnych pomiarów terenowych wybranych szczegółów terenowych równomiernie rozłożonych na opracowywanym obszarze, w tym szczegółów terenowych położonych na skrajach stereogramów.

2. Geodezyjny wysokościowy pomiar fotogrametryczny podlega weryfikacji przez wykonanie geodezyjnego wysokościowego pomiaru terenowego wybranych punktów kontrolnych lub przekrojów kontrolnych.

§  46.

1. Geodezyjne pomiary kartometryczne wykonuje się metodami digitalizacji punktowej lub liniowej.

2. Geodezyjny pomiar kartometryczny można zastosować wyłącznie wtedy, gdy dokładność graficzna map analogowych wykorzystywanych do tego pomiaru charakteryzuje się błędem średnim położenia szczegółu terenowego na mapie nie większym niż ± 0,3 mm w skali mapy.

3. Geodezyjne pomiary kartometryczne związane z pozyskaniem danych określających położenie i kształt szczegółów terenowych I i II grupy objętych bazami danych, o których mowa w art. 4 ust. 1a i 1b ustawy, stosuje się w przypadkach, gdy w PZGiK brak jest danych pozyskanych w wyniku geodezyjnych pomiarów terenowych lub fotogrametrycznych, a przepisy wydane na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 7, 9 i 10 i ust. 1a oraz art. 26 ust. 2 ustawy dopuszczają wykonanie takich pomiarów.

§ 47. Transformacji współrzędnych z układu współrzędnych mapy analogowej do państwowego systemu odniesień przestrzennych dokonuje się w procesie digitalizacji punktowej i liniowej na podstawie współczynników wyznaczonych metodą matematycznej transformacji liniowo-konforemnej Helmerta w oparciu o punkty dostosowania, z korektą Hausbrandta.

§  48.

1. Skanowanie map wykonuje się na skanerze zapewniającym rozdzielczość rzeczywistą (optyczną) 400 dpi oraz dokładność skanowania 0,0002 m.

2. Uzyskane cyfrowe obrazy rastrowe map poddaje się korekcji polegającej w szczególności na:

1) eliminacji plam, szumów pikselowych, zlewek elementów liniowych oraz zabrudzeń tła;

2) uzyskaniu czytelności treści przybliżonej do oryginału.

§  49.

1. Kalibrację rastrów map analogowych wykonuje się przy wykorzystaniu co najmniej 20 punktów dostosowania, położonych na arkuszu mapy objętym kalibracją, rozmieszczonych równomiernie na granicy zewnętrznej oraz wewnątrz transformowanego obszaru, z zachowaniem dokładności transformacji wyrażonej błędem średnim transformacji nie większym niż:

1) 0,20 m - w przypadku mapy w skali 1:500;

2) 0,40 m - w przypadku mapy w skali 1:1000;

3) 0,80 m - w przypadku mapy w skali 1:2000;

4) 2,00 m - w przypadku mapy w skali 1:5000.

2. Punktami dostosowania mogą być jednoznacznie identyfikowane na mapie punkty:

1) graniczne zawarte w państwowym rejestrze granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (PRG), w szczególności punkty węzłowe;

2) poziomej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy sytuacyjnej;

3) przecięcia siatki kwadratów pierworysów map;

4) graniczne wchodzące w skład numerycznych opisów granic;

5) określające kontury budynków.

3. Dokładność położenia punktów dostosowania, o których mowa w ust. 2 pkt 1, 4, 5, w państwowym systemie odniesień przestrzennych nie może być mniejsza niż 0,10 m względem najbliższych punktów poziomej osnowy geodezyjnej oraz pomiarowej osnowy sytuacyjnej.

4. W przypadku gdy z PZGiK nie można pozyskać danych dla niezbędnej liczby punktów dostosowania, dane te należy pozyskać w wyniku geodezyjnych pomiarów terenowych lub geodezyjnych pomiarów fotogrametrycznych.

5. Kalibrację cyfrowego obrazu rastrowego mapy wykonuje się w dwóch etapach:

1) I etap - wstępna kalibracja, wykonana metodą transformacji afinicznej pierwszego stopnia z eliminacją punktów nieidentycznych, dla których uzyskana odchyłka wynosi Vp > 3µ;

2) II etap - ostateczna kalibracja, wykonana na podstawie analizy zaobserwowanych w etapie I deformacji rastra mapy analogowej, wybraną metodą matematycznej transformacji.

6. W przypadku pozyskiwania danych metodą digitalizacji z kilku niezależnych obszarów, opracowanych pierwotnie w różnych układach odniesień przestrzennych, stosuje się transformację wieloukładową.

§ 50. Na potrzeby przygotowania inwestycji budowlanych, oprócz geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych związanych z opracowaniem mapy do celów projektowych, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.³⁾), na wniosek uczestników procesu budowlanego wykonuje się geodezyjne pomiary sytuacyjne i wysokościowe, mające na celu:

1) opracowanie przekrojów istniejących lub projektowanych tras, cieków lub zbiorników;

2) obliczenie przemieszczeń mas ziemnych;

3) ustalenie wielkości strzałki zwisu przewodów i prześwitu pod nimi;

4) szczegółową inwentaryzację obiektów budowlanych planowanych do remontu, obejmującą w szczególności:

a) elewacje budowli,

b) rzuty poziome i pionowe pomieszczeń i elementów konstrukcyjnych obiektów budowlanych,

c) rozmieszczenie urządzeń wewnątrz pomieszczeń;

5) określenie wysokości charakterystycznych punktów obiektów budowlanych oraz terenu.

§ 51. Pomiary mające na celu geodezyjne wyznaczenie obiektów budowlanych w terenie, geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektów budowlanych, pomiaru przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych oraz geodezyjną inwentaryzację powykonawczą obiektów lub elementów obiektów budowlanych wykonuje się w oparciu o osnowę geodezyjną, pomiarową lub realizacyjną.

§  52.

1. Osnowę realizacyjną zakłada się, gdy:

1) bezpośrednio z istniejącej poziomej osnowy geodezyjnej i osnowy pomiarowej nie można dokonać tyczenia;

2) dokładność istniejącej poziomej osnowy geodezyjnej i osnowy pomiarowej jest zbyt niska do potrzeb inwestycji;

3) istniejąca pozioma osnowa geodezyjna i osnowa pomiarowa podczas realizacji inwestycji może zostać zniszczona.

2. Osnowę realizacyjną nawiązuje się do poziomej osnowy geodezyjnej oraz wysokościowej osnowy geodezyjnej i wyrównuje metodą najmniejszych kwadratów z obliczeniem błędów średnich położenia punktów.

3. Osnowa realizacyjna pod względem konstrukcyjnym może być:

1) siecią jednorzędową;

2) siecią dwurzędową zakładaną dla złożonych i dużych inwestycji realizowanych etapami.

4. W przypadku sieci dwurzędowej:

1) osnowę I rzędu nawiązuje się do poziomej osnowy geodezyjnej oraz wysokościowej osnowy geodezyjnej i pokrywa się nią cały obszar inwestycji;

2) osnowę II rzędu nawiązuje się do osnowy I rzędu i zakłada się ją w dostosowaniu do potrzeb określonego etapu inwestycji.

§ 53. W przypadkach gdy przy realizacji inwestycji niezbędne jest wykonywanie geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych z dokładnością wyższą niż określona w § 16 ust. 2 i 4, zakłada się osnowę realizacyjną w układzie lokalnym, którego początek wyznaczony jest przez współrzędne punktu ciężkości obszaru inwestycji, zaś jego osie zorientowane są przez główną oś inwestycji.

§ 54. Punkty osnowy realizacyjnej stabilizuje się znakami z trwałego materiału, o których mowa w § 19 ust. 4, z jednoznacznym oznaczeniem położenia na nich punktu osnowy.

§  55.

1. Pomiary mające na celu geodezyjne wyznaczenie obiektów budowlanych w terenie oraz geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektów budowlanych wykonuje się na podstawie wyników geodezyjnego opracowania:

1) projektu zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane;

2) planu sytuacyjnego, o którym mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

2. Przy geodezyjnym opracowaniu projektu zagospodarowania działki lub terenu wykorzystuje się, o ile jest to niezbędne, inne dokumenty wchodzące w skład dokumentacji budowy.

§  56.

1. Wyniki geodezyjnego opracowania dokumentów, o których mowa w § 55, utrwala się w szkicu dokumentacyjnym, na którego treść składają się:

1) dane dotyczące osnowy realizacyjnej;

2) rysunek istniejących w terenie obiektów powierzchniowych mających znaczenie w procesie tyczenia;

3) rysunek istniejących w terenie obiektów podziemnego uzbrojenia mających znaczenie w procesie tyczenia;

4) dane niezbędne do wytyczenia projektowanych obiektów, w tym dane obliczone;

5) miary kontrolne;

6) współrzędne punktów głównych, punktów osiowych, punktów charakterystycznych obiektu, punktów przecięcia projektowanych elementów sieci uzbrojenia terenu z elementami istniejącej sieci, obliczone w wyniku geodezyjnego opracowania projektu.

2. Treść projektowaną oraz obliczone miary kontrolne przedstawia się na szkicu dokumentacyjnym w kolorze czerwonym.

§ 57. Tyczenie wykonuje się metodami, o których mowa w § 32 oraz w § 37 pkt 1-3.

§ 58. Miarą dokładności tyczenia jest błąd średni tyczenia (m_t).

Wartość m_t określa się na podstawie wzoru

w którym:

r - jest współczynnikiem, którego wartość zależy od wymaganego prawdopodobieństwa poprawności wytyczenia oraz od stopnia przypadkowości błędów tyczenia,

M_t - jest granicznym błędem tyczenia ustalanym przez wykonawcę na podstawie wzoru:

M_t ≤ K x dl

w którym:

K - jest parametrem określającym, jaką częścią granicznej odchyłki dl może być graniczny błąd wytyczenia,

dl - jest graniczną odchyłką usytuowania tyczonego elementu obiektu.

§  59.

1. Wyniki tyczenia utrwala się na szkicu tyczenia zawierającym:

1) dane dotyczące osnowy realizacyjnej;

2) rysunek obiektów projektowanych;

3) dane konieczne do wytyczenia;

4) dane zrealizowane w trakcie tyczenia;

5) rezultaty pomiaru kontrolnego wytyczonych elementów obiektów;

6) adnotację o przyjęciu przez kierownika budowy wytyczonych elementów obiektów, z wyróżnieniem utrwalonych znaków osi głównych obiektów, reperów roboczych i głównych elementów konstrukcyjnych;

7) podpis osoby wykonującej tyczenie oraz podpis kierownika budowy.

2. Treść projektowaną przedstawia się na szkicu tyczenia w kolorze czerwonym.

3. Dane określające wyniki pomiaru kontrolnego wpisuje się na szkicu tyczenia kolorem czarnym w nawiasie.

4. Oryginał szkicu tyczenia dołączany jest do dziennika budowy, zaś jego kopia uwierzytelniona przez kierownika budowy pozostaje w dyspozycji wykonawcy.

§ 60. Geodezyjną obsługę budowy i montażu obiektu budowlanego oraz pomiary przemieszczeń obiektów i ich podłoża, a także pomiary odkształceń obiektu, wykonuje się w przypadkach i na zasadach określonych przepisami wydanymi na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.

§  61.

1. Geodezyjną inwentaryzację powykonawczą wykonuje się w celu:

1) ustalenia danych:

a) określających położenie i kształt wybudowanych obiektów budowlanych w państwowym systemie odniesień przestrzennych,

b) niezbędnych do wprowadzenia zmian w:

– bazie danych ewidencji gruntów i budynków - w zakresie użytków gruntowych oraz budynków,

– bazie danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu - w zakresie sieci uzbrojenia terenu,

– bazie danych, o której mowa w art. 4 ust. 1b ustawy - w zakresie budowli;

2) sporządzenia operatu geodezyjnego, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 43 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, w szczególności:

a) mapy obrazującej położenie i kształt obiektów budowlanych oraz sposób zagospodarowania i ukształtowania terenu po zakończeniu procesu budowlanego,

b) dokumentacji określającej stan wyjściowy obiektów, które zgodnie z projektem budowlanym podlegają w trakcie ich użytkowania okresowym badaniom przemieszczeń i odkształceń.

2. Uczestnicy procesu budowlanego mogą rozszerzyć zakres geodezyjnych pomiarów powykonawczych, w szczególności dotyczących pionowości elementów konstrukcyjnych i trzonów windowych oraz stanu wyjściowego obiektów wymagających w trakcie użytkowania okresowego badania przemieszczeń obiektu i podłoża i odkształceń obiektu.

3. Na obiektach, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lit. b, zakłada się osnowę realizacyjną, specjalnie zaprojektowaną do wykonania pomiaru pierwotnego oraz pomiarów następnych, składającą się z:

1) punktów kontrolowanych:

a) przyłożenia,

b) zaczepienia,

c) celowania;

2) stanowisk instrumentów pomiarowych związanych z badanym obiektem lub założonych w jego sąsiedztwie.

§ 62. Wyniki geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych utrwala się w postaci dokumentów elektronicznych, a w przypadkach gdy wyników nie można zapisać w formie elektronicznej, zapisu dokonuje się w postaci dokumentów papierowych.