Rozdział 1 - Systemy ochrony i formy organizacyjne ochrony jednostek organizacyjnych - Sposoby ochrony jednostek organizacyjnych Służby Więziennej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2015.548 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 20 kwietnia 2015 r.

Rozdział  1

Systemy ochrony i formy organizacyjne ochrony jednostek organizacyjnych

§  3. 

1. W celu zapewnienia ochrony społeczeństwa przed przestępczością w jednostkach organizacyjnych tworzy się system ochrony, który różnicuje się w zależności od typu zakładu. Zróżnicowanie uzyskuje się w szczególności przez zakres stosowanych przedsięwzięć oraz rodzaje, ilość i zakres zabezpieczeń techniczno-ochronnych, a także środków sygnalizacji i łączności oraz rodzaje i liczbę:

1) posterunków;

2) stanowisk.

2. W zależności od typu zakładu stosuje się pełny, ograniczony lub uproszczony system ochrony.

3. Ochronę jednostki organizacyjnej realizują funkcjonariusze stosownie do zakresów obowiązków służbowych, a pracownicy w sposób określony w zakresach czynności.

§  4. 

1. Pełny system ochrony stosuje się w zakładach karnych typu zamkniętego i w aresztach śledczych. System ten określają w szczególności następujące elementy:

1) w ochronie zewnętrznej, o której mowa w § 11 ust. 3, mogą być wyznaczane posterunki uzbrojone;

2) ogrodzenie ochronne składające się z linii zewnętrznej wykonanej z materiału pełnego oraz linii wewnętrznej, a także usytuowanego pomiędzy nimi pasa ochronnego;

3) okna budynków i budowli, w których stale lub czasowo przebywają osadzeni, wyposażone w kraty lub spełniające ich funkcje inne zabezpieczenia techniczno-ochronne;

4) drzwi i kraty wejściowe do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz wejścia do budowli lub przejścia na terenie jednostki organizacyjnej otwierane tylko na czas niezbędny.

2. W przypadku gdy warunki architektoniczne uniemożliwiają stosowanie wymogów określonych w ust. 1 pkt 2, odnośnie do usytuowania linii wewnętrznej i pasa ochronnego, dyrektor może ustalić odstępstwa w tym zakresie.

3. Ustalenia, o których mowa w ust. 2, dyrektor określa w instrukcji ochronnej.

§  5. 

1. Ograniczony system ochrony stosuje się w zakładach karnych typu półotwartego. System ten określają w szczególności następujące elementy:

1) w ochronie zewnętrznej mogą być wyznaczane posterunki uzbrojone wyposażone w broń palną, z której miotane są pociski niepenetracyjne;

2) ogrodzenie ochronne stanowi co najmniej linia zewnętrzna;

3) okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

4) drzwi i kraty wejściowe do budynków i oddziałów mieszkalnych oraz wejścia do budowli lub przejścia na terenie zakładu, z zastrzeżeniem ust. 2, otwierane są tylko na czas niezbędny.

2. Dyrektor może podjąć decyzję o otwarciu w okresie od zakończenia apelu porannego do rozpoczęcia apelu wieczornego drzwi, krat, wejść i przejść, o których mowa w ust. 1 pkt 4, określając czas ich otwarcia.

§  6. 

1. Uproszczony system ochrony stosuje się w zakładach karnych typu otwartego. System ten określają w szczególności następujące elementy:

1) w ochronie zewnętrznej nie wyznacza się posterunków uzbrojonych;

2) teren zakładu może być ograniczony linią zewnętrzną lub oznaczony w inny sposób;

3) okna budynków mogą być wyposażone w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

4) budynek i oddziały mieszkalne pozostają zamknięte w okresie od rozpoczęcia apelu wieczornego do zakończenia apelu porannego, a otwarte w okresie od zakończenia apelu porannego do rozpoczęcia apelu wieczornego.

2. Dyrektor może podjąć decyzję o otwarciu oddziału w okresie od zakończenia apelu wieczornego do rozpoczęcia apelu porannego.

§ 7. W pełnym i ograniczonym systemie ochrony w budynkach lub budowlach, w których ze względów technologicznych może wystąpić zagrożenie zdrowia lub życia osadzonych, dyrektor może odstąpić od wymogów, o których mowa odpowiednio w § 4 ust. 1 pkt 4 lub w § 5 ust. 1 pkt 4. Dyrektor w instrukcji ochronnej ustala inny sposób zabezpieczenia ochronnego osadzonych przebywających w tych budynkach lub budowlach.

§ 8. Sposób ochrony Centralnego Zarządu, okręgowych inspektoratów, Centralnego Ośrodka, ośrodków szkolenia i ośrodków doskonalenia realizuje się, uwzględniając potrzeby tych jednostek organizacyjnych na podstawie wybranych elementów systemów ochrony określonych odpowiednio w § 4-6.

§ 9. W przypadkach, o których mowa w art. 45 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, dyrektor zakładu typu półotwartego lub otwartego może na czas niezbędny wyznaczyć w ochronie zewnętrznej posterunki uzbrojone.

§  10. 

1. Jeżeli w zakładzie zorganizowano w wydzielonym rejonie oddział zakładu karnego określonego typu lub oddział aresztu śledczego, w oddziale tym i w ochronie zewnętrznej wydzielonego rejonu stosuje się odpowiedni system ochrony określony odpowiednio w § 4-6.

2. W zakładzie, w którym nie można wydzielić rejonu, o którym mowa w ust. 1, ochronę zewnętrzną i ogrodzenie ochronne zakładu dostosowuje się do osadzonych, wobec których stosuje się największy stopień zabezpieczenia i izolacji.

§  11. 

1. Ochrona jednostki organizacyjnej realizowana jest poprzez ochronę wewnętrzną i ochronę zewnętrzną.

2. Ochrona wewnętrzna wykonywana jest na terenie jednostki organizacyjnej, w celu zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonariuszom, pracownikom i innym osobom, a na terenie zakładu dodatkowo w celu realizacji ustalonego porządku wewnętrznego oraz zapewnienia bezpieczeństwa osadzonym.

3. Ochrona zewnętrzna jest wykonywana wzdłuż linii ogrodzenia ochronnego lub innego oznaczenia granic terenu jednostki organizacyjnej, a także podczas konwojowania; ma na celu niedopuszczenie do powstania zdarzenia nadzwyczajnego, w szczególności ucieczki osadzonego lub napadu na jednostkę organizacyjną.

§ 12. W razie zagrożenia bezpieczeństwa jednostki organizacyjnej jej kierownik może doraźnie zwiększyć ilość posterunków oraz stanowisk, a także liczbę funkcjonariuszy pełniących na nich służbę.

§  13. 

1. Na podstawie protokołu rozpoznania podległej jednostki organizacyjnej:

1) odpowiednio Dyrektor Generalny, dyrektor okręgowy, Komendant Centralnego Ośrodka lub komendant ośrodka, zgodnie z § 8, tworzy sposób ochrony podległych jednostek;

2) dyrektor, zgodnie z § 3 ust. 2, ustala i organizuje system ochrony zakładu.

2. Właściwi do zarządzenia przeprowadzenia rozpoznania jednostki organizacyjnej oraz innych miejsc przebywania osadzonych, powołania komisji, która dokona rozpoznania, a także określenia ilości egzemplarzy i zatwierdzenia sporządzonego na jego podstawie protokołu, są:

1) Dyrektor Generalny w przypadku rozpoznania:

a) Centralnego Zarządu,

b) Centralnego Ośrodka,

c) ośrodków szkolenia i ośrodków doskonalenia,

d) tworzenia nowej albo wznowienia działalności jednostki organizacyjnej,

e) utworzenia oddziału dla osób osadzonych zakwalifikowanych jako wymagające osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu śledczego lub zakładu karnego typu zamkniętego, w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo aresztu lub zakładu;

2) dyrektor okręgowy w przypadku:

a) rozpoznania właściwego okręgowego inspektoratu,

b) rozpoznania właściwego ośrodka szkolenia lub ośrodka doskonalenia,

c) przejmowania do użytku nowych lub wyremontowanych budynków i budowli albo zmiany sposobu wykorzystania dotychczas użytkowanych, w szczególności biorąc pod uwagę stopień zabezpieczenia techniczno-ochronnego,

d) zamierzonej zmiany przeznaczenia podległego zakładu w zakresie jego typu, rodzaju oraz możliwości umieszczania osób osadzonych zakwalifikowanych jako wymagające osadzenia w areszcie śledczym lub zakładzie karnym typu zamkniętego w warunkach zapewniających ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo aresztu lub zakładu oraz osadzonych, o których mowa w pkt 1 lit. e;

3) dyrektor:

a) w przypadku organizowania miejsc zatrudnienia osadzonych poza terenem zakładu,

b) w przypadku konieczności konwojowania osadzonych do stałych miejsc,

c) w innych przypadkach niewymienionych w pkt 1 i 2.

§  14. 

1. Podczas rozpoznania analizuje się w szczególności:

1) wpływ położenia jednostki organizacyjnej oraz ukształtowania i pokrycia terenu, a także budynków i budowli usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie na stan jej bezpieczeństwa;

2) linie ogrodzenia ochronnego;

3) rodzaje budynków i budowli jednostki organizacyjnej, a także ich wyposażenie w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

4) rodzaje pomieszczeń, których ściany stanowią linię zewnętrzną ogrodzenia ochronnego jednostki organizacyjnej;

5) miejsca w budynkach i na terenie jednostki organizacyjnej usytuowane w pobliżu ogrodzenia ochronnego, w których utrudnione jest dozorowanie osadzonych;

6) liczbę i kategorię osadzonych oraz ich rozmieszczenie.

2. Na podstawie rozpoznania ustala się:

1) potrzeby w zakresie wyposażenia jednostki organizacyjnej w zabezpieczenia techniczno-ochronne;

2) ilość oraz rodzaj posterunków i stanowisk;

3) rozmieszczenie posterunków oraz pomieszczeń ochronnych, zapewniające bezpieczne funkcjonowanie jednostki organizacyjnej;

4) uzbrojenie i wyposażenie funkcjonariuszy;

5) środki łączności, sygnalizacji i alarmowania oraz ich rozmieszczenie;

6) ilość etatów w dziale ochrony.

3. Ustalenia, o których mowa w ust. 2, określa się w protokole rozpoznania.

§  15. 

1. Odpowiednio, na podstawie ustalonego systemu lub sposobu ochrony, dyrektor, a w Centralnym Zarządzie, okręgowym inspektoracie, Centralnym Ośrodku, ośrodku szkolenia i ośrodku doskonalenia wyznaczony funkcjonariusz, opracowuje plan ochrony jednostki organizacyjnej.

2. Plan ochrony składa się z dokumentów określających przedsięwzięcia i działania ochronne oraz czynności profilaktyczne stosowane w jednostce organizacyjnej.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 2, zatwierdza:

1) Dyrektor Generalny lub osoba przez niego upoważniona dla Centralnego Zarządu, Centralnego Ośrodka oraz ośrodków szkolenia i ośrodków doskonalenia;

2) dyrektor okręgowy dla okręgowego inspektoratu i podległych jednostek organizacyjnych.

§  16. 

1. Plan ochrony zakładu składa się z następujących dokumentów:

1) instrukcji ochronnej;

2) instrukcji w sprawie podejmowania działań ochronnych wraz z planem sytuacyjnym;

3) instrukcji określającej zasady i sposób doprowadzania osadzonych na zabiegi medyczne i do lekarzy oraz przekazywania osadzonego przebywającego poza oddziałem mieszkalnym;

4) instrukcji określającej odstępstwa, w szczególności:

a) w postępowaniu z osadzonymi kobietami, o ile zakład jest dla nich przeznaczony,

b) w ograniczonym i uproszczonym systemie ochrony, o ile taki system jest stosowany;

5) instrukcji w sprawie sposobu realizacji czynności profilaktycznych;

6) instrukcji w sprawie wykorzystania środków ochrony osobistej i wzajemnego ubezpieczania się funkcjonariuszy i pracowników w trakcie wykonywania zadań służbowych;

7) instrukcji w sprawie przekazywania, gromadzenia i przetwarzania informacji uzyskanych w wyniku realizacji czynności profilaktycznych;

8) instrukcji alarmowej;

9) aneksów do dokumentów wymienionych w pkt 1-8.

2. Załącznikami do instrukcji ochronnej są następujące dokumenty:

1) rozliczenie stanu etatowego działu ochrony;

2) zestawienie ilości stanowisk i posterunków ochronnych;

3) instrukcje szczegółowe dla poszczególnych stanowisk i posterunków;

4) plan sytuacyjny jednostki organizacyjnej;

5) opis wykorzystania psów wyszkolonych na specjalistycznych kursach;

6) opis systemu zabezpieczenia elektronicznego.

3. Załącznikiem do instrukcji alarmowej jest systematycznie aktualizowany wykaz adresowy funkcjonariuszy i pracowników.

4. Do planu ochrony dołącza się także:

1) dokumenty w sprawie systemu współdziałania sił wsparcia oraz organizacji i wykorzystania odwodu Dyrektora Generalnego;

2) porozumienie w sprawie ustalenia trybu współdziałania jednostek organizacyjnych z Policją, w przypadkach zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa tych jednostek.

§  17. 

1. W jednostkach wymienionych w § 13 ust. 2 pkt 1 lit. a-c i pkt 2 lit. a-b plan ochrony składa się z dokumentów, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 1-2 i 8-9, ust. 2 pkt 4 i ust. 3.

2. Do planów ochrony Centralnego Zarządu i okręgowego inspektoratu dołącza się dokumenty, o których mowa w § 16 ust. 4 pkt 1.

3. Do planu ochrony Centralnego Ośrodka dołącza się dokumenty, o których mowa w § 16 ust. 2 pkt 1-3 i 6, ust. 4 pkt 2, a także dokumenty dotyczące wykorzystania odwodu Dyrektora Generalnego.

§ 18. Za bezpośrednią realizację planu ochrony odpowiada:

1) w Centralnym Zarządzie i okręgowym inspektoracie funkcjonariusz wyznaczony odpowiednio przez Dyrektora Generalnego lub dyrektora okręgowego;

2) w zakładzie i Centralnym Ośrodku pełniący służbę dowódca zmiany, a w ośrodku szkolenia i ośrodku doskonalenia dyżurny.

§  19. 

1. W uzasadnionych przypadkach, na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy, dopuszcza się możliwość wprowadzenia zmian w dokumentach planu ochrony, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 1-8.

2. Zmiany, o których mowa w ust. 1, wprowadza się aneksem.

§  20. 

1. Uprawnieni do zapoznawania się z planem ochrony:

1) wszystkich jednostek organizacyjnych są: Dyrektor Generalny oraz upoważnieni przez niego funkcjonariusze i pracownicy;

2) okręgowego inspektoratu i jednostek podległych właściwemu dyrektorowi okręgowemu są: dyrektor okręgowy tego inspektoratu oraz upoważnieni przez niego funkcjonariusze i pracownicy;

3) zakładu są:

a) dyrektor,

b) kierownik działu ochrony i jego zastępca,

c) dowódca zmiany, z zastrzeżeniem ust. 2,

d) oficer dyżurny,

e) upoważnieni przez dyrektora funkcjonariusze i pracownicy;

4) Centralnego Ośrodka są: Komendant Centralnego Ośrodka, kierownik działu ochrony, dowódca zmiany oraz oficer dyżurny i funkcjonariusze upoważnieni przez Komendanta Centralnego Ośrodka;

5) ośrodka szkolenia lub ośrodka doskonalenia są: komendant ośrodka i funkcjonariusze przez niego upoważnieni.

2. Kierownik wyodrębnionego oddziału i dowódca zmiany pełniący służbę w tym oddziale są uprawnieni do zapoznawania się z planem ochrony tylko tego oddziału.

3. Dowódca zmiany, a także funkcjonariusz albo pracownik wyznaczony przez komendanta ośrodka, zwany dalej "dyżurnym ośrodka", umożliwiają podległym im funkcjonariuszom zapoznanie się z tymi dokumentami planu ochrony, które określają ich obowiązki i zadania na wyznaczonym stanowisku lub posterunku.

§  21. 

1. Ochronę jednostki organizacyjnej realizują funkcjonariusze i pracownicy, stosując przedsięwzięcia oraz działania ochronne, a także wykonując czynności profilaktyczne określone w planie ochrony.

2. Przedsięwzięcia ochronne polegają w szczególności na:

1) wyznaczaniu stanowisk i posterunków;

2) ustalaniu liczby funkcjonariuszy wykonujących zadania ochronne;

3) organizacji ruchu w jednostce organizacyjnej;

4) otwieraniu i zamykaniu wejść oraz przejść;

5) postępowaniu z kluczami;

6) określaniu sposobu użytkowania przedmiotów niebezpiecznych i przedmiotów niedozwolonych;

7) przeprowadzaniu apeli, kontroli, inspekcji i przeglądów;

8) określeniu szczegółowych zasad wstępu funkcjonariuszy i pracowników do jednostki organizacyjnej;

9) stosowaniu:

a) zabezpieczeń techniczno-ochronnych,

b) środków sygnalizacji i łączności,

c) psów,

d) uzbrojenia.

3. Działania ochronne to czynności zmierzające do zapobiegania zdarzeniom nadzwyczajnym lub likwidowania ich skutków, w szczególności:

1) użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego;

2) ogłoszenie alarmu;

3) zorganizowanie pościgu;

4) powołanie sztabu;

5) wykorzystanie grup interwencyjnych.

4. Czynności profilaktyczne to w szczególności czynności zmierzające do rozpoznania środowiska osadzonych oraz ich zamiarów godzących w porządek i bezpieczeństwo.