Dział 3 - SPÓŁDZIELNIE BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO. - Spółdzielnie i ich związki.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1961.12.61

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1975 r.

DZIAŁ  III.

SPÓŁDZIELNIE BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO.

Rozdział  I.

Przepisy ogólne.

Art.  134.

§ 1. Przedmiotem działalności spółdzielni budownictwa mieszkaniowego jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków oraz innych ich potrzeb gospodarczych i kulturalnych, wynikających z zamieszkiwania we wspólnym osiedlu lub w jednym budynku.

§ 2. Dla realizacji zadań wymienionych w § 1 statut spółdzielni budownictwa mieszkaniowego może przewidywać:

1) dostarczanie członkom dodatkowej powierzchni mieszkalnej przeznaczonej na wykonywanie zawodu,

2) budowę lokali użytkowych w celu dostarczania ich osobom prawnym będącym członkami lub w celu wynajmowania ich innym osobom.

Art.  135.

§ 1. Do spółdzielni budownictwa mieszkaniowego należą:

1) spółdzielnie mieszkaniowe,

2) spółdzielnie budowlano-mieszkaniowe,

3) spółdzielcze zrzeszenia budowy domów jednorodzinnych.

§ 2. Budynki należące do spółdzielni mieszkaniowej (lokatorskiej) stanowią jej własność, członkom zaś przysługuje prawo używania przydzielonych im lokali mieszkalnych o powierzchni odpowiadającej ich stanowi rodzinnemu, wysokości wniesionych wkładów mieszkaniowych oraz innym kryteriom określonym w statucie (spółdzielcze prawo do lokalu).

§ 3. Budynki należące do spółdzielni budowlano-mieszkaniowej stanowią jej własność, członkom zaś przysługuje prawo używania przydzielonych im określonych lokali mieszkalnych o powierzchni odpowiadającej wysokości wniesionych wkładów budowlanych i innym kryteriom określonym w statucie oraz inne uprawnienia do tych lokali, przewidziane w niniejszej ustawie (spółdzielcze prawo do lokalu).

§ 4. Domy wznoszone przez spółdzielcze zrzeszenie domów jednorodzinnych stanowią własność zrzeszenia do chwili przeniesienia tej własności na poszczególnych członków, co następuje po zakończeniu budowy.

§ 5. Oprócz spółdzielni przewidzianych w paragrafach poprzedzających mogą być zakładane inne spółdzielnie budownictwa mieszkaniowego, według zasad ustalonych przez właściwy centralny związek.

Art.  136.

§ 1. Osoba fizyczna może być członkiem tylko jednej spółdzielni budownictwa mieszkaniowego i może mieć prawo tylko do jednego lokalu mieszkalnego.

§ 2. Osobie prawnej będącej członkiem spółdzielni budownictwa mieszkaniowego nie może przysługiwać spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego.

Art.  137.

W przypadkach ustalonych przez właściwy centralny związek członkiem spółdzielni budownictwa mieszkaniowego może być również osoba małoletnia oraz osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Osoba taka bierze udział w walnym zgromadzeniu przez swojego przedstawiciela ustawowego lub kuratora.

Art.  138.

Spółdzielcze prawo do lokalu może należeć tylko do jednej osoby, chyba że stanowi ono przedmiot wspólnego majątku małżonków (wspólność ustawowa). Jednakże i w tym przypadku członkostwo w spółdzielni, z którym związane jest to prawo, może należeć tylko do jednego z małżonków; małżonek ten reprezentuje wobec spółdzielni prawa obojga małżonków.

Art.  139.

Członkowie spółdzielni budownictwa mieszkaniowego zobowiązani są uczestniczyć zgodnie z zasadami gospodarki finansowej spółdzielni (art. 58 § 2) w spłacie kredytu zaciągniętego na budowę i w innych jej zobowiązaniach oraz pokrywać koszty eksploatacji i remontów nieruchomości spółdzielczej.

Art.  140.

Z chwilą sprzedaży w drodze egzekucji lub w toku postępowania upadłościowego nieruchomości spółdzielczej, w której znajdują się lokale przydzielone członkom, spółdzielcze prawa do lokali wygasają, a roszczenia członków o zwrot wkładów podlegają zaspokojeniu w ostatniej kolejności po zaspokojeniu wszystkich innych długów spółdzielni.

Art.  141.

Wygaśnięcie spółdzielczego prawa do lokalu w razie wystąpienia członka ze spółdzielni, jego wykluczenia lub wykreślenia stanowi podstawę eksmisji byłego członka lub osób, które prawa swe od niego wywodzą, bez obowiązku dostarczenia lokalu zastępczego przez spółdzielnię.

Art.  142.

Przepis art. 26 § 1 nie ma zastosowania do wkładów mieszkaniowych i budowlanych.

Art.  143.

W sprawach nie uregulowanych niniejszą ustawą prawa i obowiązki członka, a zwłaszcza szczegółowe zasady dotyczące obowiązku wniesienia wkładu mieszkaniowego lub budowlanego i jego wysokości oraz prawa do lokalu i przydziału tego lokalu, określają postanowienia statutu.

Rozdział  II.

Spółdzielnie mieszkaniowe.

Art.  144.

§ 1. Spółdzielcze prawo do lokalu, przysługujące członkowi należącemu do spółdzielni mieszkaniowej, jest prawem niezbywalnym i nie podlega egzekucji.

§ 2. Prawo to wygasa w razie ustania członkostwa z jakichkolwiek przyczyn, jednakże statut powinien przewidywać okres, w czasie którego były członek oraz inne osoby zajmujące w chwili ustania członkostwa jego lokal jako członkowie rodziny lub na podstawie innego ważnego tytułu upoważnione są do zajmowania tego lokalu.

§ 3. Obowiązki przewidziane w art. 139 członek spółdzielni mieszkaniowej wykonuje przez wniesienie wkładu mieszkaniowego w wysokości odpowiadającej części kosztów budowy przypadających na jego lokal oraz przez opłacanie czynszu.

§ 4. W razie wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu spółdzielnia zwraca wkład mieszkaniowy byłemu członkowi lub jego spadkobiercom według zasad ustalonych w statucie. Roszczenie o zwrot wkładu jest zbywalne i podlega egzekucji.

Art.  145.

W razie ustania członkostwa z jakichkolwiek przyczyn pierwszeństwo przyjęcia do spółdzielni i uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu po byłym członku przysługuje jego małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim, o ile zamieszkiwali z nim razem, a gdy chodzi o małżonka - także wówczas, gdy prawo do lokalu stanowiło przedmiot wspólności ustawowej. Jeżeli zgłasza się kilka uprawnionych, wybór należy do spółdzielni.

Art.  146.

§ 1. W przypadku przejścia w stan likwidacji spółdzielnia obowiązana jest przekazać swoją nieruchomość wskazanej przez właściwy centralny związek organizacji społecznej lub radzie narodowej, która wraz z nieruchomością przejmuje wszelkie prawa i obowiązki majątkowe spółdzielni.

§ 2. Z chwilą przekazania spółdzielnia ulega wykreśleniu bez przeprowadzania likwidacji, a spółdzielcze prawa do lokali byłych członków przekształcają się w stosunek najmu.

§ 3. Organizacja społeczna lub rada narodowa, która przejęła nieruchomość zlikwidowanej spółdzielni, może jednak pobierać od najemców lokali znajdujących się w przejętej nieruchomości dodatkowe opłaty przez okres spłaty kredytu i innych zobowiązań długoterminowych, zaciągniętych przez zlikwidowaną spółdzielnię na sfinansowanie budowy nieruchomości, w wysokości niezbędnej dla spłaty tego kredytu i zobowiązań. Opłaty te są pobierane według zasad i w trybie przewidzianym dla opłat czynszowych.

§ 4. Wkład mieszkaniowy członków zlikwidowanej spółdzielni, pozostały po pokryciu zobowiązań spółdzielni, zalicza się na poczet opłat przewidzianych w § 3 lub przekazuje się na rachunek kaucji mieszkaniowej zainteresowanego.

§ 5. Przepisy powyższe nie dotyczą spółdzielni, która nie zakończyła budowy. Likwidacja takiej spółdzielni odbywa się według zasad przewidzianych w art. 72-86.

Rozdział  III.

Spółdzielnie budowlano-mieszkaniowe.

Art.  147.

§ 1. Prawa majątkowe członków należących do spółdzielni budowlano-mieszkaniowej, a w szczególności spółdzielcze prawo do lokalu, przechodzą na spadkobierców, są prawami zbywalnymi i podlegają egzekucji. Jednakże spółdzielcze prawo do lokalu może przejść tylko na osobę, która uzyskała członkostwo w spółdzielni.

§ 2. Z chwilą przydziału na rzecz członka określonego lokalu spółdzielcze prawo do lokalu staje się ograniczonym prawem rzeczowym na nieruchomości spółdzielczej. Przydzielenie przez spółdzielnię lokalu powinno nastąpić na piśmie.

§ 3. Zbycie spółdzielczego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki spółdzielcze prawo do lokalu nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest niedopuszczalne.

§ 4. Zbycie praw do części lokalu jest nieważne.

§ 5. Przeniesienie spółdzielczego prawa do lokalu oraz najem całości lub części lokalu nie są dopuszczalne przed zamieszkaniem członka w przydzielonym mu lokalu.

Art.  148.

§ 1. Członek spółdzielni budowlano-mieszkaniowej uczestniczy w kosztach budowy domu spółdzielni (art. 139) w ten sposób, że wnosi do niej wkład budowlany w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy na niego przypadających.

§ 2. Członkowi spółdzielni przysługuje roszczenie o przydział lokalu z chwilą, gdy wypełnił swoje zobowiązania z tytułu wkładu, a zajęcie lokalu jest możliwe ze względu na stan robót budowlanych. Statut może uzależnić przydział lokalu od innych okoliczności.

§ 3. Zmiana lokalu na inny może nastąpić tylko za zgodą członka. Jednakże, jeżeli konieczność zmiany wynika ze wspólnych potrzeb członków, może ona nastąpić na podstawie uchwały walnego zgromadzenia pod warunkiem przydzielenia członkowi lokalu zastępczego, odpowiadającego jego dotychczasowym prawom.

Art.  149.

W razie wystąpienia członka ze spółdzielni, jego wykluczenia lub wykreślenia spółdzielcze prawo do lokalu wygasa, chyba że członek w terminie sześciu miesięcy, licząc od daty ustania członkostwa, wskaże osobę, która przejmie jego prawa i przed upływem tego terminu zgłosi wniosek o przyjęcie w poczet członków. W tym ostatnim przypadku spółdzielcze prawo do lokalu wygasa z chwilą, gdy odmowa przyjęcia tej osoby do spółdzielni stanie się ostateczna, a od daty ustania członkostwa upłynęło sześć miesięcy.

Art.  150.

§ 1. Prawo spadkobiercy członka do lokalu wygasa, jeśli nie zgłosi on w terminie jednego roku, licząc od daty śmierci spadkodawcy, wniosku o przyjęcie go w poczet członków spółdzielni albo jeśli odmowna decyzja co do przyjęcia zgłaszającego się spadkobiercy jest ostateczna. Jeżeli spadkobierców jest kilku, dla zachowania spółdzielczego prawa do lokalu konieczne jest dokonanie w powyższym terminie działów i zgłoszenie wniosku przez tego spadkobiercę, któremu w wyniku działów spółdzielcze prawo do lokalu przypadło. W razie wszczęcia w tym terminie postępowania sądowego o dział spadku zgłoszenie wniosku do spółdzielni dla zachowania spółdzielczego prawa do lokalu nie jest konieczne.

§ 2. Przepisy niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio do przypadków, gdy spółdzielcze prawo do lokalu przypadło kilku osobom w drodze zapisu oraz w razie ustania wspólności ustawowej, w skład której wchodziło to prawo.

Art.  151.

§ 1. W razie wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu spółdzielnia obowiązana jest uiścić uprawnionemu równowartość tego prawa według zasad ustalonych w statucie po potrąceniu należnej od niego spłaty z tytułu pożyczki budowlanej.

§ 2. W przypadku ustania członkostwa przed zamieszkaniem w przydzielonym lokalu byłemu członkowi spółdzielni lub jego spadkobiercom przysługuje zwrot sum wpłaconych na wkład budowlany.

Art.  152.

Egzekucja ze spółdzielczego prawa do lokalu odbywa się według przepisów o egzekucji z nieruchomości, z tym że przysądzenie prawa do lokalu na rzecz licytanta nie może nastąpić, jeżeli nie został on przyjęty w poczet członków spółdzielni. W takim przypadku licytantowi przysługuje prawo odstąpienia od udziału w licytacji i wycofania złożonej rękojmi.

Art.  153.

Z chwilą zakończenia likwidacji spółdzielni spółdzielcze prawo do lokalu przekształca się w prawo odrębnej własności, jeżeli dotyczy domu jednorodzinnego lub lokalu w małym domu mieszkalnym; w innych przypadkach prawo to wygasa.

Art.  154.

Osobom, które są najemcami lokali użytkowych spółdzielni, nie przysługuje prawo podnajmu tych lokali w całości lub w części.

Rozdział  IV.

Spółdzielcze zrzeszenia budowy domów jednorodzinnych.

Art.  155.

§ 1. Spółdzielcze zrzeszenie budowy domów jednorodzinnych zawiązuje się na okres realizacji budowy domów i dokonania ostatecznych rozliczeń.

§ 2. Statut zrzeszenia może przewidywać jego działalność także po zakończeniu okresu budowy, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarczymi i bytowymi członków.

Art.  156.

Przepis art. 148 § 1 o obowiązku wniesienia wkładu budowlanego i jego wysokości stosuje się odpowiednio do członków zrzeszenia budowy domów jednorodzinnych.

Art.  157.

Po przeprowadzeniu rozliczenia z członkami i przejęciu przez nich przypadających na nich zobowiązań spółdzielni spółdzielcze zrzeszenie budowy domów jednorodzinnych przenosi na poszczególnych członków własność domów wraz z działkami zajętymi pod ich budowę; jeżeli działki nie stanowią własności zrzeszenia, zrzeszenie przenosi na członków takie prawa do tych działek, jakie mu przysługują.