Rozdział 6 - Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi i Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową - Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1278 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 1 stycznia 2024 r. do: 31 maja 2024 r.

Rozdział  6

Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi i Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową

Działalność kas i Kasy Krajowej podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego w zakresie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie i w ustawie z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 753 i 825), adekwatnie do stopnia skomplikowania prowadzonej przez kasy działalności oraz skali ryzyka występującego w działalności kas.

Nadzór nad kasami i Kasą Krajową sprawowany jest przy uwzględnieniu zasady stosowania środków nadzorczych i naprawczych przez Komisję Nadzoru Finansowego uwzględniających skalę działalności kas oraz stosowanie środków łagodniejszych, jeżeli nie ma konieczności zastosowania środków dalej idących. Powyższa zasada dotyczy także czynności nadzorczych.

1. 
Celem nadzoru nad kasami jest zapewnienie:
1)
stabilności finansowej kas;
2)
prawidłowości prowadzonej przez kasy działalności finansowej;
3)
bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych w kasach;
4)
zgodności działalności kas z przepisami niniejszej ustawy;
5)
zgodności działalności kas w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
2. 
Celem nadzoru nad Kasą Krajową jest zapewnienie:
1)
stabilności finansowej Kasy Krajowej;
2)
prawidłowości wykorzystania funduszu stabilizacyjnego oraz innych środków deponowanych przez kasy w Kasie Krajowej;
3)
zgodności działalności Kasy Krajowej z przepisami niniejszej ustawy;
4)
zgodności działalności Kasy Krajowej w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
1. 
Informacje uzyskane lub wytworzone w związku ze sprawowaniem nadzoru nad kasami i Kasą Krajową, w tym informacje, o których mowa w art. 9e ust. 1 i art. 9g, których udzielenie, ujawnienie lub potwierdzenie mogłoby naruszyć chroniony prawem interes podmiotów, których te informacje bezpośrednio lub pośrednio dotyczą, lub utrudnić sprawowanie nadzoru, stanowią tajemnicę chronioną.
2. 
Obowiązku ochrony tajemnicy, o której mowa w ust. 1, nie narusza:
1)
udzielenie bankowi centralnemu wchodzącemu w skład Europejskiego Systemu Banków Centralnych informacji niezbędnych do realizacji przypisanych mu prawem zadań, w tym zadań dotyczących polityki monetarnej i zapewnienia związanej z tym płynności, zadań związanych z nadzorem nad systemami płatności, rozliczeń i rozrachunku oraz zadań realizowanych na rzecz stabilności systemu finansowego;
2)
złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa;
3)
przekazanie informacji osobie, organowi lub innemu podmiotowi na podstawie przepisów odrębnych.
1. 
Kasy są obowiązane do wnoszenia wpłat z tytułu nadzoru, o którym mowa w art. 60, stanowiących iloczyn sumy aktywów bilansowych kas i stawki nieprzekraczającej 0,024%.
2. 
Należności z tytułu wpłat na finansowanie kosztów nadzoru, o których mowa w ust. 1, podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
3. 
Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, terminy uiszczania, wysokość i sposób obliczania wpłat oraz sposób i terminy rozliczania należności z tytułu wpłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając zapewnienie skuteczności sprawowanego nadzoru.
4. 
(uchylony).
1. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może określić, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego i Kasy Krajowej, wiążące kasy normy dopuszczalnego ryzyka w ich działalności, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa działalności kas i Kasy Krajowej oraz zgromadzonych w nich środków.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego może wydawać, po zasięgnięciu opinii Kasy Krajowej, rekomendacje dotyczące dobrych praktyk ostrożnego i stabilnego zarządzania kasami.

(uchylony).

1. 
Kasa jest obowiązana przekazywać Komisji Nadzoru Finansowego i Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe wraz ze sprawozdaniem z badania oraz z odpisem uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty.
2. 
Kasa Krajowa jest obowiązana przekazywać Komisji Nadzoru Finansowego i Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu:
1)
zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe wraz ze sprawozdaniem z badania oraz z odpisem uchwały o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku albo pokryciu straty;
2)
kwartalne sprawozdania:
a)
z przeprowadzonych w kasach czynności kontrolnych,
b)
ze stanu i wykorzystania środków funduszu stabilizacyjnego,
c)
ze stanu i wykorzystania środków rezerwy płynnej.
3. 
Sprawozdania, o których mowa w ust. 1 i 2 pkt 1, przekazywane są w terminie nie dłuższym niż 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający.
4. 
Sprawozdania, o których mowa w ust. 2 pkt 2, przekazywane są nie później niż ostatniego dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, za który zostały sporządzone. 49
1. 
Kasa przekazuje Komisji Nadzoru Finansowego informacje sprawozdawcze obejmujące w szczególności dane o:
1)
strukturze organizacyjnej kasy, liczbie zatrudnionych, liczbie członków oraz liczbie wkładów członkowskich zadeklarowanych i wkładów członkowskich wpłaconych, a także niezbędne dane kontaktowe dotyczące osób sporządzających i zatwierdzających informacje sprawozdawcze;
2)
bilansie oraz rachunku zysków i strat;
3)
inwestycjach kasy;
4)
płynności oraz rezerwie płynnej;
5)
aktywach finansowych;
6)
zobowiązaniach finansowych;
7)
zobowiązaniach z tytułu zabezpieczeń pieniężnych oraz z tytułu oszczędności;
8)
funduszach własnych;
9)
przekroczeniu koncentracji zaangażowań;
10)
zobowiązaniach z tytułu kredytów;
11)
zobowiązaniach z tytułu własnej emisji;
12) 50
 zobowiązaniach pozabilansowych udzielonych, zobowiązaniach pozabilansowych otrzymanych oraz należnościach nieściągalnych przeniesionych na konta pozabilansowe;
13)
promesach udzielenia kredytu;
14)
kredytach, pożyczkach i pozostałych należnościach kasy;
15)
przyjętych przez kasę zabezpieczeniach;
16)
strukturze aktywów i pasywów;
17)
rachunku przepływów pieniężnych;
18)
rezerwie obowiązkowej;
19)
radzie nadzorczej i zarządzie kasy;
20)
współczynniku wypłacalności;
21) 51
 wykonanych transakcjach płatniczych, w tym ich wartości i liczbie.
2. 
Kasa Krajowa przekazuje Komisji Nadzoru Finansowego informacje sprawozdawcze obejmujące w szczególności dane o:
1)
strukturze organizacyjnej Kasy, liczbie zatrudnionych, liczbie członków oraz liczbie wkładów członkowskich zadeklarowanych i wkładów członkowskich wpłaconych, a także niezbędne dane kontaktowe dotyczące osób sporządzających i zatwierdzających informacje sprawozdawcze;
2)
bilansie oraz rachunku zysków i strat;
3)
środkach na rachunkach bieżących i ekwiwalentów środków pieniężnych;
4)
instrumentach dłużnych;
5)
instrumentach kapitałowych;
6)
kredytach, pożyczkach i pozostałych należnościach;
7)
pozostałych instrumentach finansowych;
8)
zobowiązaniach finansowych, z uwzględnieniem:
a)
zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu,
b)
zobowiązań finansowych wycenianych w wysokości skorygowanej ceny nabycia;
9)
zobowiązaniach z tytułu własnej emisji papierów wartościowych;
10)
funduszu stabilizacyjnym, w tym wykorzystaniu środków funduszu stabilizacyjnego;
11)
promesach udzielenia kredytu;
12)
aktywach finansowych, w tym:
a)
aktywach finansowych przeznaczonych do obrotu,
b)
aktywach finansowych dostępnych do sprzedaży,
c)
pożyczkach udzielonych i należnościach własnych,
d)
aktywach finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności,
e)
utracie wartości aktywów finansowych;
13)
rzeczowym majątku trwałym, nieruchomościach inwestycyjnych oraz wartościach niematerialnych i prawnych, w tym będących przedmiotem leasingu;
14)
rezerwach;
15)
wartości godziwej aktywów finansowych oraz zobowiązań finansowych;
16)
przychodach z tytułu odsetek oraz kosztach z tytułu odsetek;
17)
zyskach i stratach z tytułu aktywów finansowych oraz zobowiązań finansowych;
18)
pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych;
19)
kosztach działania, w tym kosztach pracowniczych, kosztach usług obcych, podatkach i opłatach;
20)
zobowiązaniach pozabilansowych udzielonych oraz zobowiązaniach pozabilansowych otrzymanych;
21)
radzie nadzorczej i zarządzie Kasy Krajowej;
22) 52
 środkach zgromadzonych na rachunku funduszu wsparcia edukacji i promocji;
23) 53
 wykonanych transakcjach płatniczych, w tym ich wartości i liczbie;
24) 54
 liczbie otwartych w danym roku kalendarzowym rachunków płatniczych na rzecz krajowych instytucji płatniczych, krajowych instytucji pieniądza elektronicznego, małych instytucji płatniczych oraz biur usług płatniczych.
3. 
Komisja Nadzoru Finansowego, w drodze decyzji, na wniosek kasy, w uzasadnionych przypadkach może zwolnić ją z obowiązków określonych w ust. 1 lub ograniczyć ich zakres.
4. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres, formę, sposób i częstotliwość sporządzania sprawozdań z danymi, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz terminy i sposób ich przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego, mając na względzie zapewnienie Komisji Nadzoru Finansowego dostępu do danych niezbędnych do sprawowania efektywnego nadzoru nad kasami i Kasą Krajową, z uwzględnieniem stopnia skomplikowania prowadzonej przez małe kasy działalności oraz skali ryzyka występującego w działalności małych kas.
1. 
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przeprowadzonym badaniu sprawozdania finansowego na zlecenie kasy lub Kasy Krajowej, Komisja Nadzoru Finansowego może zobowiązać kasę lub Kasę Krajową do zlecenia wskazanemu biegłemu rewidentowi zbadania prawidłowości i rzetelności sprawozdań finansowych sporządzanych przez kasę lub Kasę Krajową, kontroli ksiąg rachunkowych lub analizy portfela kredytowego. Jeżeli w wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono nieprawidłowości w kasie albo Kasie Krajowej, koszty badania ponosi odpowiednio kasa albo Kasa Krajowa, a w razie niestwierdzenia w wyniku przeprowadzonych badań nieprawidłowości w kasie albo Kasie Krajowej, koszty badania ponosi Komisja Nadzoru Finansowego.
2. 
Zlecenie badania określonego w ust. 1 może zostać udzielone także bezpośrednio przez Komisję Nadzoru Finansowego. Koszty badania ponosi wówczas Komisja Nadzoru Finansowego. Jeżeli w wyniku badania zleconego przez Komisję Nadzoru Finansowego stwierdzono nieprawidłowości w kasie albo w Kasie Krajowej, koszty badania ponosi odpowiednio kasa albo Kasa Krajowa.
3. 
Do zlecenia biegłemu rewidentowi badania sprawozdania finansowego kasy albo Kasy Krajowej, o którym mowa w ust. 2, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 412 i 825).
1. 
Biegły rewident przeprowadzający badanie sprawozdań finansowych kasy lub Kasy Krajowej oraz badanie, o którym mowa w art. 62d, jest obowiązany niezwłocznie powiadomić Komisję Nadzoru Finansowego o ujawnionych faktach wskazujących na:
1)
popełnienie przestępstwa;
2)
naruszenie przepisów regulujących działalność kasy lub Kasy Krajowej;
3)
naruszenie zasad dobrych praktyk lub inne zagrożenie interesów klientów kasy;
4)
istnienie przesłanek do wyrażenia opinii negatywnej na temat sprawozdania finansowego kasy lub Kasy Krajowej lub odmowy wyrażenia tej opinii.
2. 
Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do biegłych rewidentów badających sprawozdania finansowe przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 9a i art. 9b, oraz podmiotów posiadających bliskie powiązania w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe z kasą lub Kasą Krajową.

Kasa jest obowiązana:

1)
zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego i Kasę Krajową o podjęciu albo zaprzestaniu działalności;
2)
udostępnić upoważnionym osobom do wglądu księgi rachunkowe, sprawozdania finansowe, rejestry, plany, sprawozdania i inne dokumenty oraz umożliwić, na pisemne żądanie, sporządzenie kopii tych dokumentów i innych nośników informacji, jak również udzielić wyjaśnień żądanych przez te osoby;
3)
niezwłocznie zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego i Kasę Krajową o środkach, jakie zostaną podjęte w celu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w ramach kontroli oraz nadzoru.
1. 
Kasa, która spełnia warunki określone w art. 1a pkt 5, jest obowiązana niezwłocznie pisemnie poinformować o tym Komisję Nadzoru Finansowego oraz Kasę Krajową.
2. 
Kasa jest obowiązana corocznie, nie później niż do ostatniego dnia miesiąca następującego po zakończeniu roku obrotowego, pisemnie informować podmioty, o których mowa w ust. 1, o spełnianiu warunków uznania za małą kasę. Jednocześnie kasa informuje o zamiarze rozszerzenia zakresu prowadzonej działalności, które będzie skutkowało niespełnianiem tych warunków.
3. 
Kasa traci status małej kasy, jeżeli nie spełnia warunków, o których mowa w art. 1a pkt 5 lit. a lub b, przez 2 kolejne lata obrotowe. W takim przypadku kasa dostosowuje swoją działalność do wymogów określonych w ustawie, począwszy od kolejnego roku obrotowego.
4. 
Kasa traci status małej kasy, począwszy od kolejnego roku obrotowego, jeżeli przekroczenie limitów, o których mowa w art. 1a pkt 5 lit. a lub b, wyniosło co najmniej 10%. Kasa jest obowiązana niezwłocznie pisemnie poinformować o tym Komisję Nadzoru Finansowego oraz Kasę Krajową w terminie określonym w ust. 2.
5. 
Kasa spełniająca wymogi określone w art. 1a pkt 5, która nie wyraża woli posiadania statusu małej kasy w kolejnym roku obrotowym, jest obowiązana pisemnie poinformować o tym Komisję Nadzoru Finansowego oraz Kasę Krajową.

Kasa Krajowa może żądać informacji, w tym informacji o charakterze sprawozdawczym lub cyklicznym, od kasy oraz wyjaśnień od członków organów i pracowników kasy w zakresie niezbędnym do wykonywania jej zadań.

1. 
Kasa Krajowa sprawuje kontrolę kas w zakresie zgodności ich działalności z przepisami prawa oraz prawidłowości prowadzonej gospodarki finansowej.
2. 
Kasa Krajowa działając przez upoważnione przez nią osoby, zwane dalej "kontrolerami", jest uprawniona do:
1)
wstępu na teren nieruchomości, obiektu, lokalu lub ich części, gdzie jest prowadzona działalność kasy, w takich dniach i godzinach, w jakich jest lub powinna być prowadzona ta działalność;
2)
żądania pisemnych lub ustnych informacji i wyjaśnień oraz okazania dokumentów lub innych nośników informacji, jak również udostępnienia danych związanych z działalnością kasy, a organy kasy i jej pracownicy obowiązani są do udzielania żądanych wyjaśnień i wszelkiej pomocy.
2a. 
Kasa Krajowa sporządza i przekazuje na żądanie Komisji Nadzoru Finansowego plan czynności kontrolnych w kasach na dany rok.
2b. 
Kasa Krajowa na żądanie Komisji Nadzoru Finansowego dokonuje zmian w planie czynności kontrolnych w kasach na dany rok.
2c. 
Kasa Krajowa niezwłocznie zawiadamia Komisję Nadzoru Finansowego o wynikach czynności kontrolnych w kasach.
3. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego oraz Kasy Krajowej, szczegółowy tryb wykonywania czynności kontrolnych w kasach przez Kasę Krajową, uwzględniając konieczność skutecznego sprawowania kontroli oraz prawidłową realizację zadań kas.
1. 
Czynności kontrolne podejmowane w kasach oraz w Kasie Krajowej przez pracowników Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, zwanych dalej "inspektorami", są wykonywane po okazaniu upoważnienia wydanego przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego oraz legitymacji służbowej.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego oraz osoby wykonujące czynności nadzoru nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wynikłą ze zgodnego z przepisami ustaw działania lub zaniechania, które pozostaje w związku ze sprawowanym przez Komisję Nadzoru Finansowego nadzorem nad działalnością kas oraz Kasy Krajowej.
3. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego, szczegółowy tryb wykonywania czynności kontrolnych w kasach i w Kasie Krajowej, uwzględniając konieczność skutecznego sprawowania nadzoru.
1. 
Czynności kontrolne, o których mowa w art. 63 i 64, wykonywane są w zespole co najmniej dwuosobowym, zwanym dalej "zespołem inspekcyjnym".
2. 
Zespół inspekcyjny przeprowadza czynności kontrolne w oparciu o dokumenty źródłowe w pomieszczeniach kasy lub Kasy Krajowej.

Czynności podejmowane przez Kasę Krajową w ramach kontroli działalności kas polegają w szczególności na:

1)
analizie sprawozdań finansowych kas;
2)
badaniu realizacji obowiązku, utrzymywania płynności płatniczej przez kasy;
3)
badaniu zgodności udzielanych kredytów i pożyczek przez kasy z przepisami art. 29-32 i art. 36;
4)
badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek kas;
5)
badaniu stosowanego oprocentowania kredytów i pożyczek oraz złożonych oszczędności i lokat w kasach;
6)
badaniu sytuacji finansowej kas.

Czynności podejmowane przez Komisję Nadzoru Finansowego w ramach nadzoru nad działalnością kas polegają w szczególności na:

1)
dokonywaniu oceny sytuacji finansowej kasy, w tym badaniu wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej, wyniku finansowego kasy;
2)
badaniu jakości systemu zarządzania kasą, w tym systemu zarządzania ryzykiem oraz funkcji kontroli wewnętrznej;
3)
badaniu zgodności udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych oraz emitowanych papierów wartościowych z obowiązującymi w tym zakresie przepisami;
4)
badaniu zabezpieczenia i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pieniężnych;
5)
badaniu przestrzegania limitów, o których mowa w art. 30-32 i art. 37;
6)
badaniu przestrzegania przez kasę norm dopuszczalnego ryzyka w działalności kasy, zarządzania ryzykiem prowadzonej działalności, w tym dostosowania do rodzaju i skali działalności kasy procesu identyfikacji i monitorowania ryzyka oraz sprawozdawania o ryzyku, a także dopuszczalnego ryzyka w działalności kasy;
7)
badaniu przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
8)
badaniu wykonywania przez kasę obowiązków, o których mowa w art. 13a-13f oraz art. 14 ust. 2a i 2b.
1. 
Czynności podejmowane przez Komisję Nadzoru Finansowego w ramach nadzoru nad działalnością Kasy Krajowej polegają w szczególności na:
1)
dokonywaniu oceny sytuacji finansowej Kasy Krajowej, w tym badaniu wypłacalności, jakości aktywów, płynności płatniczej i wyniku finansowego;
2)
badaniu sposobu wykorzystania środków funduszu stabilizacyjnego oraz innych środków gromadzonych przez kasy w Kasie Krajowej;
3)
badaniu zasad, metod i standardów realizacji celu, o którym mowa w art. 42;
4)
kontroli realizacji zadań wynikających z art. 44 ust. 2;
5)
badaniu zgodności prowadzonej działalności z przepisami ustawy;
6)
badaniu przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego ma prawo kontroli metodyki i zasad wykonywania przez Kasę Krajową czynności kontrolnych w kasach w zakresie ich efektywności i adekwatności.
3. 
Komisja Nadzoru Finansowego może zalecić Kasie Krajowej dokonanie zmian w metodyce i zasadach określających sposób i zakres przeprowadzania kontroli w kasach.

W celu realizacji zadań ustawowych w zakresie czynności kontrolnych, na podstawie art. 65 ust. 2, zespół inspekcyjny, w zakresie wynikającym z upoważnienia Komisji Nadzoru Finansowego, ma prawo:

1)
wstępu do pomieszczeń kontrolowanego;
2)
wglądu do dokumentów kontrolowanego;
3)
sporządzania uwierzytelnionych kopii, odpisów lub wyciągów z dokumentów oraz zestawień i danych niezbędnych do przeprowadzenia kontroli;
4)
wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego oraz sporządzania kopii lub wyciągów z tych danych, w tym w formie elektronicznej;
5)
żądania udzielania ustnych lub pisemnych wyjaśnień w zakresie objętym kontrolą, w wyznaczonym terminie, oraz zapewnienia terminowego udzielania wyjaśnień przez pracowników kasy;
6)
żądania zapewnienia warunków i środków będących w dyspozycji kontrolowanego niezbędnych do sprawnego przeprowadzania kontroli.
1. 
Na żądanie inspektora wykonującego czynności kontrolne kasa oraz Kasa Krajowa są obowiązane sporządzić kopie dokumentów i nośników informacji oraz opartych na tych dokumentach opracowań, zestawień i obliczeń.
2. 
Na żądanie inspektora wykonującego czynności kontrolne każdy pracownik kasy i Kasy Krajowej obowiązany jest udzielić wyjaśnień ustnych lub pisemnych z zakresu objętego kontrolą w wyznaczonym terminie.
3. 
Czynności kontrolne są przeprowadzane po uprzednim pisemnym zawiadomieniu kasy lub Kasy Krajowej o terminie i czasie planowanych czynności kontrolnych, składzie zespołu inspekcyjnego oraz zakresie informacji niezbędnych do przygotowania przez jednostkę.
4. 
Z przeprowadzonych czynności kontrolnych sporządzany jest protokół.
5. 
Protokół sporządza się w terminie 30 dni roboczych od dnia zakończenia czynności kontrolnych, a jego odpisy przekazuje się odpowiednio:
1)
zarządowi kasy albo zarządowi Kasy Krajowej;
2)
radzie nadzorczej kasy albo radzie nadzorczej Kasy Krajowej.
6. 
Protokół podpisują i parafują każdą jego stronę kierujący zespołem inspekcyjnym oraz dwaj członkowie zarządu jednostki kontrolowanej. Termin na podpisanie protokołu wynosi 14 dni roboczych od dnia doręczenia.
6a. 
Odmowa podpisania protokołu przez jednostkę kontrolowaną lub zwłoka w jego podpisaniu nie wpływa na prowadzenie postępowania pokontrolnego, w szczególności wydanie jednostce zaleceń pokontrolnych.
7. 
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Komisja Nadzoru Finansowego przedstawia jednostce kontrolowanej zalecenia pokontrolne.
8. 
Zalecenia pokontrolne są przekazywane zarządowi i radzie nadzorczej odpowiednio kasy lub Kasy Krajowej nie później niż w terminie 30 dni roboczych od dnia doręczenia Komisji Nadzoru Finansowego podpisanego protokołu.
9. 
W uzasadnionych przypadkach terminy, o których mowa w ust. 5 i 8, mogą być przedłużone o kolejne 30 dni roboczych.
10. 
Zalecenia Komisji Nadzoru Finansowego kierowane do kasy są przekazywane Kasie Krajowej do wiadomości.
1. 
Kasa Krajowa po stwierdzeniu w toku czynności kontrolnych istotnych nieprawidłowości przedstawia kasie zalecenia w celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie, powiadamiając o tym jednocześnie Komisję Nadzoru Finansowego.
2. 
W przypadku nieusunięcia w wyznaczonym terminie uchybień, o których mowa w ust. 1, Kasa Krajowa zawiadamia o tym Komisję Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego z własnej inicjatywy lub na uzasadniony wniosek Kasy Krajowej może po uprzednim upomnieniu na piśmie zastosować środki nadzorcze, o których mowa w art. 71 ust. 2.
1. 
Komisja Nadzoru Finansowego może żądać informacji od Kasy Krajowej oraz wyjaśnień od członków organów Kasy Krajowej w zakresie niezbędnym dla wykonywania zadań z zakresu nadzoru.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego wzywa Kasę Krajową do usunięcia w wyznaczonym terminie uchybień stwierdzonych w jej działalności.
3. 
Kasa Krajowa obowiązana jest niezwłocznie zawiadomić Komisję Nadzoru Finansowego o środkach, jakie zostaną podjęte w celu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w ramach kontroli oraz nadzoru.

Organy kasy i Kasy Krajowej oraz jej pracownicy, na żądanie Komisji Nadzoru Finansowego, działającej przez upoważnione przez nią osoby, są obowiązani do udzielania pisemnych lub ustnych informacji i wyjaśnień oraz okazywania dokumentów lub innych nośników informacji, jak również udostępnienia danych związanych z działalnością kasy i Kasy Krajowej, niezbędnych do wykonywania przez Komisję Nadzoru Finansowego zadań z zakresu nadzoru.

1. 
Komisja Nadzoru Finansowego w ramach nadzoru może zalecić kasie lub Kasie Krajowej w szczególności:
1)
podjęcie środków koniecznych do przywrócenia płynności lub osiągnięcia i przestrzegania norm;
2)
usunięcie w wyznaczonym terminie stwierdzonych uchybień;
3)
zwiększenie funduszy własnych;
4)
zaniechanie określonych form reklamy;
5)
usunięcie w wyznaczonym terminie nieprawidłowości w zakresie przestrzegania obowiązków wynikających z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
6)
przestrzeganie art. 13c-13f.
2. 
W przypadku stwierdzenia, że kasa albo Kasa Krajowa nie realizuje zaleceń, a także gdy działalność kasy albo Kasy Krajowej wykonywana jest z naruszeniem przepisów prawa lub statutu, lub stwarza zagrożenie dla interesów członków kasy albo Kasy Krajowej, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim upomnieniu na piśmie, może:
1)
wystąpić do właściwego organu kasy lub Kasy Krajowej o odwołanie członków zarządu kasy lub Kasy Krajowej bezpośrednio odpowiedzialnych za stwierdzone uchybienia;
2)
zawiesić w czynnościach poszczególnych członków zarządu kasy lub Kasy Krajowej, o których mowa w pkt 1, do czasu rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie;
3)
nakazać kasie lub Kasie Krajowej ograniczenie zakresu działalności;
4)
nakazać kasie lub Kasie Krajowej zaprzestania prowadzenia określonej działalności.
3. 
Zawieszenie w czynnościach, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, polega na wyłączeniu poszczególnych członków zarządu kasy lub Kasy Krajowej z podejmowania decyzji przez kasę albo Kasę Krajową w zakresie jej praw i obowiązków majątkowych.
4. 
Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego o nakazaniu zaprzestania prowadzenia określonej działalności kasy lub Kasy Krajowej może zawierać warunki i terminy.
5. 
Komisja Nadzoru Finansowego może także zawiesić w czynnościach członka zarządu kasy lub Kasy Krajowej w przypadku:
1)
przedstawienia mu zarzutów w postępowaniu karnym lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe;
2)
spowodowania znaczących strat majątkowych w kasie lub Kasie Krajowej.

Przepisy ust. 2 pkt 2 i ust. 3 stosuje się odpowiednio.

6. 
Członek zarządu kasy lub Kasy Krajowej obowiązany jest poinformować Komisję Nadzoru Finansowego o postawieniu mu zarzutów w postępowaniu karnym, z wyłączeniem zarzutów dotyczących przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, lub w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe w terminie 30 dni od daty postawienia zarzutów.
7. 
Komisja Nadzoru Finansowego odwołuje członka zarządu kasy lub Kasy Krajowej w przypadku prawomocnego skazania go za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, a także w przypadku niedopełnienia przez niego obowiązku, o którym mowa w ust. 6.

Decyzjom Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie:

1)
zawieszenia w czynnościach członków zarządu kasy lub Kasy Krajowej,
2)
ograniczenia zakresu działalności kasy lub Kasy Krajowej,
3)
odwołania członka zarządu kasy lub Kasy Krajowej,
4)
odwołania kuratora,
5)
odwołania likwidatora kasy,
6)
zawieszenia działalności kasy

- nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

1. 
W przypadku gdy kasa nie udostępnia usługi podstawowego rachunku płatniczego, o której mowa w art. 59ia ust. 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć na tę kasę karę pieniężną w wysokości do 100 000 zł, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu jej do spełnienia tego obowiązku w terminie wyznaczonym przez Komisję Nadzoru Finansowego.
2. 
W przypadku gdy kasa nie umożliwia przenoszenia rachunków płatniczych, o którym mowa w art. 59ii ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć na tę kasę karę pieniężną w wysokości do 1 000 000 zł, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu jej do spełnienia tego obowiązku w terminie wyznaczonym przez Komisję Nadzoru Finansowego.
3. 
Ustalając wysokość kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1 i 2, Komisja Nadzoru Finansowego uwzględnia wagę, czas trwania i przyczyny naruszenia obowiązku określonego w art. 59ia ust. 1 lub art. 59ii ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, rozmiar prowadzonej przez kasę działalności oraz jej sytuację finansową.
4. 
(uchylony).
5. 
(uchylony).
1. 
W razie niewykonywania zaleceń, o których mowa w art. 71 ust. 1, Komisja Nadzoru Finansowego może nakładać na członków zarządu kasy lub Kasy Krajowej kary pieniężne do wysokości sześciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ustalonego na dany rok, na podstawie odrębnych przepisów, w dniu nałożenia kary.
1a. 
W razie niewykonywania obowiązków, o których mowa w art. 62d i art. 70a, Komisja Nadzoru Finansowego może nakładać na członków zarządu odpowiednio kasy lub Kasy Krajowej kary pieniężne do wysokości, o której mowa w ust. 1.
2. 
Kara nie może być nałożona, jeżeli od uzyskania przez Komisję Nadzoru Finansowego wiadomości o czynie określonym w ust. 1 upłynęło więcej niż 6 miesięcy albo od popełnienia tego czynu upłynęło więcej niż 2 lata.
3. 
Wymierzenie kary pieniężnej nie stanowi przeszkody do zastosowania innych środków przewidzianych w niniejszej ustawie.
4. 
Kwoty wyegzekwowane z tytułu kar pieniężnych powiększają fundusz stabilizacyjny prowadzony przez Kasę Krajową.
5. 
Kara, o której mowa w ust. 1, podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
49 Zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wykonania niektórych obowiązków sprawozdawczych i informacyjnych (Dz.U.2020.622), termin w zakresie sprawozdań, o których mowa w art. 62b ust. 2 pkt 2 lit. a nin. ustawy za I kwartał 2020 r. przedłuża się do dnia 30 czerwca 2020 r.
50 Art. 62c ust. 1 pkt 12 zmieniony przez art. 37 pkt 13 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1843) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.
51 Art. 62c ust. 1 pkt 21 dodany przez art. 37 pkt 13 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1843) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.
52 Art. 62c ust. 2 pkt 22 dodany przez art. 37 pkt 13 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1843) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.
53 Art. 62c ust. 2 pkt 23 dodany przez art. 37 pkt 13 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1843) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.
54 Art. 62c ust. 2 pkt 24 dodany przez art. 37 pkt 13 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1843) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.