Tytuł 2 - Szeregowi marynarki wojennej służby czynnej. Postanowienia ogólne. - Służba wojskowa podoficerów i szeregowców marynarki wojennej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1933.12.85 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 18 lipca 1936 r.

TYTUŁ  II.

Rozdział  I.

Szeregowi marynarki wojennej służby czynnej.

Postanowienia ogólne.

Art.  22.

Szeregowym marynarki wojennej służby czynnej staje się każdy, kto został przyjęty do służby Wojskowej w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, z chwilą zaliczenia do stanu Faktycznego jednej z formacyj marynarki w sposób, który ustali rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  23.

Szeregowi, którzy ukończą z pomyślnym wynikiem szkołę podchorążych rezerwy marynarki wojennej, otrzymują tytuł podchorążego rezerwy marynarki wojennej.

Z tytułu tego nie korzystają wymienieni szeregowi w czasie należenia ich do grupy szeregowych uczniów oficerskiej szkoły marynarki wojennej lub do grupy szeregowych uczniów szkół wojskowych.

U szeregowych pospolitego ruszenia marynarki wojennej zmienia się ten tytuł na tytuł podchorążego pospolitego ruszenia marynarki wojennej.

Osoby, którym przysługuje tytuł podchorążego rezerwy marynarki wojennej lub pospolitego ruszenia marynarki wojennej, tracą ten tytuł na skutek:

1) osiągnięcia stopnia oficerskiego,

2) prawomocnego wyroku sądowego, pociągającego za sobą degradację,

3) orzeczenia komisji dyscyplinarnej, pociągającego za sobą degradację.

Obowiązki i prawa szkolne szeregowych podchorążych rezerwy marynarki wojennej ustala rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  24.

Wykonywanie zawodów cywilnych oraz oddawanie się jakimkolwiek ubocznym zajęciom jest szeregowym marynarki wojennej służby czynnej wzbronione.

Art.  25.

Starsi marynarze i podoficerowie marynarki wojennej mogą być zdegradowani jedynie wskutek:

1) prawomocnego wyroku sądowego,

2) orzeczenia dyscyplinarnego.

Degradacja pociąga za sobą powrót do stopnia marynarza, a u szeregowego nadterminowego lub zawodowego marynarki wojennej również zwolnienie ze służby zawodowej.

Art.  26.

Czasu trwania kary pozbawienia wolności, orzeczonej prawomocnym wyrokiem sadu karnego powszechnego lub wojskowego, nie wlicza się zasadniczo szeregowym marynarki wojennej do czasu służby wojskowej, ustalonej ustawą o powszechnym obowiązku wojskowym.

Art.  27.

Szeregowi marynarki wojennej zostają przeniesieni do rezerwy względnie pospolitego ruszenia:

1) po odbyciu służby czynnej, o ile n e pozostają nadal w marynarce wojennej w charakterze szeregowych nadterminowych lub zawodowych marynarki wojennej,

2) wskutek orzeczenia wojskowo-lekarskiej komisji rewizyjnej,

3) w myśl art. 15.

Art.  28.

Szeregowy marynarki wojennej zostaje zwolniony od obowiązku służby wojskowej na zasadzie:

1) ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym,

2) orzeczenia wojskowej komisji rewizyjno-lekarskiej,

3) prawomocnego wyroku sądowego.

Awanse.

Art.  29.

Awansowanie szeregowego marynarki wojennej do stopnia chorążego marynarki włącznie następuje zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny o jeden stopień, o ile rozporządzenie niniejsze nie stanowi inaczej.

Art.  30.

Awanse szeregowych marynarki wojennej następują w zależności od stopnia w myśl zasad, ustalonych w niniejszym rozdziale, po przesłużeniu w każdym poszczególnym stopniu co najmniej tego okresu czasu, który jest określony w niniejszym rozdziale dla każdego stopnia, na podstawie wniosków, opartych jedynie na kwalifikacjach, przedstawionych w drodze służbowej odnośnie do każdego kandydata przez jego przełożonych i w miarę wakansów, przewidzianych etatami marynarki wojennej.

Art.  31.

Okres czasu i warunki wymagane dla awansu w poszczególnych stopniach ustala się w następujący sposób:

1) na starszego marynarza - po przesłużeniu w stopniu marynarza co najmniej 4 miesięcy i po otrzymaniu zasadniczego wyszkolenia w swojej specjalności;

2) na mata - po ukończeniu z pomyślnym wynikiem szkoły podoficerskiej względnie po otrzymaniu wyszkolenia, odpowiadającego szkole podoficerskiej danej specjalności;

3) na bosmanmata - po przesłużeniu w stopniu mata co najmniej 24 miesięcy;

4) na bosmana - po ukończeniu z pomyślnym wynikiem kursu bosmańskiego i po przesłużeniu w stopniu bosmanmata co najmniej 24 miesięcy;

5) na starszego bosmana - po przesłużeniu w stopniu bosmana co najmniej 36 miesięcy;

6) na chorążego marynarki - po przesłużeniu w stopniu starszego bosmana co najmniej 4 lat i po ukończeniu specjalnego kursu.

Ministrowi Spraw Wojskowych (organom przez niego upoważnionym) przysługuje prawo skrócenia okresu czasu, wymienionego w punkcie 3, do 12 miesięcy, a w punkcie 5 - 24 miesięcy.

Art.  32.

Szeregowi marynarki wojennej, którzy ukończyli z pomyślnym wynikiem co najmniej:

1) 6 klas szkoły państwowej lub prywatnej, posiadającej uprawnienia gimnazjum państwowego,

2) 3 kursy seminarjum nauczycielskiego lub

3) taką ilość klas (kursów) szkół zawodowych, jaką rozporządzenie właściwych ministrów, wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych, uzna za równoznaczne z cenzusem wykształcenia, przewidzianym w punktach 1) i 2) niniejszego artykułu, - mogą być awansowani niezależnie od wakansów w stopniach, przewidzianych etatami marynarki wojennej.

Art.  33.

Szeregowym marynarki wojennej, którzy odbywają skróconą czynną służbę wojskową w myśl. ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, może być nadany wyższy stopień na podstawie zasad, które ustali rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych, przyczem postanowienia art. 29 i 31 nie mają zastosowania.

Art.  34.

Niezależnie od niezbędnych okresów czasu, przewidzianych w art. 31, może każdy szeregowy marynarki wojennej awansować za czyn wyjątkowego męstwa na polu bitwy.

Art.  35.

W razie śmierci szeregowego marynarki wojennej wskutek przyczyn, związanych ze służbą wojskową, w wypadkach, w których stwierdzono wyjątkowe zasługi szeregowego, może on być mianowany po śmierci podporucznikiem marynarki wojennej.

Art.  36. ³

Prawo awansowania szeregowych marynarki wojennej do stopnia starszego bosmana włącznie przysługuje przełożonemu o uprawnieniach co najmniej dowódcy pułku, zaś na stopień chorążego marynarki Szefowi Kierownictwa Marynarki Wojennej.

Art.  37.

Każdorazowy awans szeregowego marynarki wojennej powinien być stwierdzony przez ogłoszenie go w rozkazie, wydanym przez dowódcę, uprawnionego do awansowania, przyczem powinna być podana data, od jakiej awans nastąpił.

Art.  38. ⁴

W czasie wojny warunki dla awansu mogą być przez Ministra Spraw Wojskowych zmienione w kierunku zmniejszenia wymaganego czasu służby, potrzebnego do awansu.

Art.  39.

Szeregowi, ukarani sądownie przed służbą lub podczas służby za przestępstwa z chęci zysku lub inne przestępstwa hańbiące, nie mogą być awansowani.

Szeregowi, przeciw którym wszczęto postępowanie sądowe lub dyscyplinarne, są wyłączeni od awansów na czas postępowania.

W razie zaniechania, umorzenia postępowania lub uniewinnienia przez sąd karny, lub też ukarania dyscyplinarnego, o ile karą nie jest degradacja, awansują szeregowi na podstawę ogólnych przepisów.

Zasadzonym wyrokiem na karę pozbawienia wolności - czasu pozbawienia wolności nie wlicza się do okresu czasu, wymaganego dla awansu.

Awanse tytularne.

Art.  40.

Szeregowy marynarki wojennej może otrzymać tytularny stopień podoficerski niezależnie od wakansów w stopniach, przewidzianych etatami marynarki wojennej.

Art.  41.

Przy nadawaniu tytularnych stopni podoficerskich obowiązują okresy czasu, przewidziane w art. 31.

Art.  42.

Starszy marynarz, posiadający tytularny stopień podoficerski, lub podoficer marynarki wojennej, posiadający wyższy stopień tytularny, pełni w miarę wolnego etatu funkcję podoficera posiadanego stopnia tytularnego, zaś w braku wolnego etatu - funkcję podoficera rzeczywiście posiadanego stopnia, względnie starszego marynarza.

Art.  43.

Podoficer tytularny pobiera uposażenie według posiadanego rzeczywistego stopnia.

Rozdział  II.

Szeregowi rezerwy marynarki wojennej i szeregowi pospolitego ruszenia marynarki wojennej.

Art.  44.

Szeregowi rezerwy marynarki wojennej i szeregowi pospolitego ruszenia marynarki wojennej nie mogą w czasie powołania ich do czynnej służby brać udziału w życiu politycznem.

Art.  45.

Szeregowy rezerwy lub pospolitego ruszenia marynarki wojennej, wybrany na posła do Sejmu lub na senatora Rzeczypospolitej, nie może być powołany do służby wojskowej aż do wygaśnięcia mandatu.

Art.  46.

Postanowienia art. 11, 12, 16 ust. 1, 17, 18, 20, 21, 25, 26 i 28 mają zastosowanie do szeregowych rezerwy i pospolitego ruszenia marynarki wojennej w czasie powołania ich do czynnej służby w marynarce wojennej.

Art.  47.

Szeregowi rezerwy i pospolitego ruszenia marynarki wojennej, powołani do czynnej służby w marynarce wojennej, mogą być awansowani przy odpowiedniem stosowaniu zasad, przewidzianych w art. 29-43.

Art.  48.

Szeregowi rezerwy marynarki wojennej mogą być mianowani na własną prośbę szeregowymi zawodowymi marynarki wojennej, jeśli odpowiadają warunkom, wymaganym do mianowania szeregowym zawodowym marynarki wojennej.

Art.  49.

Szeregowi pospolitego ruszenia marynarki wojennej nie mogą być mianowani szeregowymi zawodowymi marynarki wojennej.

Art.  50.

Postanowienia co do przyjmowania szeregowych rezerwy i mianowania ich szeregowymi zawodowymi marynarki wojennej ustali rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Rozdział  III.

Szeregowi nadterminowi marynarki wojennej.

Art.  51.

Szeregowi marynarki wojennej po odbyciu służby czynnej w marynarce wojennej mogą być pozostawieni na własną prośbę w służbie czynnej jako szeregowi nadterminowi marynarki wojennej.

Art.  52. ⁵

Szeregowi marynarki wojennej, ubiegający się o przyjęcie do służby w charakterze szeregowych nadterminowych marynarki wojennej, powinni zobowiązać się pisemnie do służby w marynarce wojennej na przeciąg 2 lat. Po upływie tego czasu zobowiązanie może być przedłużane z roku na rok.

W przypadku, gdy termin zobowiązania się do służby nadterminowej upływa w czasie przebywania nadterminowego na leczeniu w wojskowych zakładach leczniczych, zobowiązanie przedłuża się do czasu ukończenia leczenia.

Art.  53.

W razie mianowania szeregowego nadterminowego marynarki wojennej szeregowym zawodowym marynarki wojennej, czas przebyty w służbie w charakterze szeregowego nadterminowego marynarki wojennej, zalicza się do czasu służby zawodowej.

Art.  54.

Postanowienia art. 23 - 43 włącznie mają odpowiednie zastosowanie do szeregowych nadterminowych marynarki wojennej.

Rozdział  IV.

Szeregowi zawodowi marynarki wojennej. Postanowienia ogólne.

Art.  55.

Szeregowi zawodowi marynarki wojennej pełnia służbę we wszystkich rodzajach specjalności, ustalonych w marynarce wojennej rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  56.

Kandydaci na podoficerów zawodowych i starszych marynarzy zawodowych w marynarce wojennej zobowiązują się pisemnie do służby w marynarce wojennej w charakterze podoficera zawodowego, względnie starszego marynarza zawodowego, na pierwszy okres czasu przez 11 lat od daty mianowania.

Art.  57.

Po upływie okresu zobowiązania, przewidzianego w art. 56 może podoficer zawodowy, względnie starszy marynarz zawodowy marynarki wojennej, być pozostawiony nadal na własną prośbę w służbie wojskowej, jako podoficer zawodowy, względnie starszy marynarz zawodowy marynarki wojennej, jeśli zobowiązuje się do dalszej służby wojskowej w marynarce wojennej na okres czasu co najmniej 3 lat.

Zobowiązanie powyższe może być odnawiane.

Szczegółowe przepisy co do długości okresów, na jakie mają być odnawiane zobowiązania, a to zależnie od specjalności, wydaje Minister Spraw Wojskowych w drodze rozporządzenia.

Art.  58.

W razie mobilizacji lub o ile Rada Ministrów zarządzi powołanie rezerwistów marynarki wojennej lub pewnych ich kategoryj ze względu na bezpieczeństwo Państwa, szeregowi zawodowi marynarki wojennej pozostają w służbie zawodowej marynarki wojennej przymusowo, zachowując wszelkie uprawnienia osobiste.

Art.  59.

Postanowienie art. 24 odnosi się również do szeregowych zawodowych marynarki wojennej.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej w stanie nieczynnym może wykonywać zawód cywilny za zezwoleniem Ministra Spraw Wojskowych.

Przepisy powyższe (ustępy pierwszy i drugi art. 59) nie odnoszą się do szeregowych zawodowych marynarki wojennej w stanie spoczynku.

Art.  60.

Na zawarcie związku małżeńskiego szeregowy zawodowy marynarki wojennej jest obowiązany otrzymać zezwolenie przełożonego o uprawnieniach co najmniej dowódcy pułku.

Warunki udzielenia zezwolenia określi rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  61.

Podoficer zawodowy lub starszy marynarz zawodowy marynarki wojennej przestaje być podoficerem (szeregowcem) zawodowym wskutek:

a) osiągnięcia stopnia podporucznika;

b) utraty obywatelstwa polskiego lub zwolnienia od powszechnego obowiązku wojskowego z powodu ubiegania się o obce obywatelstwo;

c) przeniesienia do rezerwy lub pospolitego ruszenia;

d) skazującego wyroku sądu wojskowego na karę wydalenia z wojska lub degradacji, albo też wyroku sądu karnego powszechnego na karę pociągającą za sobą, w myśl przepisów kodeksu karnego wojskowego, karę wydalenia z wojska lub degradacji;

e) orzeczenia komisji dyscyplinarnej;

f) zarządzenia wykluczenia z wojska na zasadach określonych w ustawie o powszechnym obowiązku wojskowym.

Art.  62.

Podoficerem zawodowym, względnie starszym marynarzem zawodowym marynarki wojennej, może być mianowany ten, kto:

1) odbył ustawowo przewidzianą służbę czynną, przesłużył co najmniej 2 lata w charakterze szeregowego nadterminowego i uzyskał stopień starszego marynarza. Ministrowi Spraw Wojskowych (organowi przez niego upoważnionemu) przysługuje prawo skrócenia dwuletniego okresu służby nadterminowej;

2) jest nieposzlakowanym obywatelem Państwa Polskiego, którego patriotyzm i lojalność państwowa nie ulega żadnej wątpliwości;

3) posiada odpowiednie kwalifikacje;

4) posiada znajomość języka polskiego w słowie 5 piśmie, oraz ukończył co najmniej 7 klas szkoły powszechnej; w wyjątkowych i na szczególne uwzględnienie zasługujących wypadkach może Minister Spraw Wojskowych (organ przez niego upoważniony) zwalniać od warunku ukończenia 7 klas szkoły powszechnej na zasadach, które określa rozporządzenie wykonawcze;

5) odpowiada specjalnym warunkom, wymaganym dla danej specjalności;

6) w wypadku, niepełnoletności przedstawił zezwolenie ojca, względnie opiekuna;

7) jest zdolny fizycznie do służby w marynarce wojennej.

Art.  63.

Prawo mianowania szeregowym zawodowym marynarki wojennej tudzież prawo pozostawienia w służbie zawodowej (art. 56, 57) przysługuje przełożonemu o uprawnieniach dowódcy okręgu korpusu, względnie innemu przełożonemu, któremu to prawo przyzna Minister Spraw Wojskowych.

Art.  64.

Mianowanie szeregowym zawodowym marynarki wojennej powinno być stwierdzone przez ogłoszenie w rozkazie, wydanym przez dowódcę, uprawnionego do mianowania, przyczem powinna być podana data mianowania.

Art.  65.

Postanowienia artykułów 29-31 włącznie i art. 34-43 włącznie mają zastosowanie również do szeregowych zawodowych marynarki wojennej.

Urlopy.

Art.  66.

Ogólna ilość czasu, przebytego przez szeregowego zawodowego marynarki wojennej w ciągu jednego roku kalendarzowego na urlopach wypoczynkowym, służbowym i okolicznościowym, z zachowaniem uposażenia - nie może przekraczać 6 tygodni.

Art.  67.

Czas trwania urlopu wypoczynkowego, do którego przysługuje prawo każdemu szeregowemu zawodowemu marynarki wojennej w granicach do 4 tygodni w przeciągu roku kalendarzowego w zależności od czasu służby i stopnia, ustali rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  68.

Urlopy z przyczyn służbowych mogą być udzielane przy służbowem przeniesieniu szeregowego zawodowego marynarki wojennej do innej miejscowości dla uregulowania spraw osobistych, wynikłych wskutek przeniesienia - do 2 tygodni, w zależności od oddalenia miejsca nowego przydziału od ostatniego miejsca służby oraz stosunków służbowych i rodzinnych.

Urlopy z innych przyczyn służbowych mogą być w drodze wyjątku udzielane przez Ministra Spraw Wojskowych w wypadkach, w których udzielenie takiego urlopu uzna za konieczne.

Art.  69.

Udzielanie urlopów okolicznościowych w sprawach osobistych jest dopuszczalne tylko w szczególnie ważnych wypadkach, przyczem urlopy takie nie mogą przekraczać 7 dni.

Art.  70.

W wypadkach złego stanu zdrowia przysługuje szeregowemu zawodowemu marynarki wojennej prawo do otrzymania urlopu kuracyjnego, którego czas trwania nie może przekraczać 6 miesięcy w przeciągu jednego roku kalendarzowego. Urlop kuracyjny udzielany bywa jedynie na podstawie orzeczenia lekarskiego.

Art.  71.

Czasowe wstrzymanie urlopów w marynarce wojennej lub w pewnych jej częściach może zarządzić wyłącznie Minister Spraw Wojskowych, z wyjątkiem tych wypadków, w których z powodu zagrożenia pewnych miejscowości chorobami zakaźnemi natychmiastowe zawieszenie urlopów z tych lub do tych miejscowości leży w zakresie działania odnośnego dowódcy okręgu korpusu lub dowódcy wybrzeża morskiego.

Art.  72.

Uprawnienia poszczególnych przełożonych, dotyczące udzielania urlopów, reguluje na czas pokoju i na czas wojny rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Uposażenie.

Art.  73.

Uposażenie szeregowych zawodowych marynarki wojennej określa odrębna ustawa.

Do czasu ustawowego uregulowania uposażenia chorążego marynarki przyrównane jest ono do uposażenia chorążego.

Uposażenie szeregowych zawodowych marynarki wojennej w stanie spoczynku reguluje odrębna ustawa.

Stany zawodowego szeregowego marynarki wojennej waz przeniesienie do rezerwy i pospolitego ruszenia.

Art.  74.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej może się znajdować:

1) w stanie czynnym,

2) w stanie nieczynnym,

3) w stanie spoczynku.

Art.  75.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej znajduje się w stanie czynnym, gdy należy do stanu faktycznego jednej z formacyj marynarki wojennej w ramach ogólnego etatu marynarki wojennej.

Wszelkie stanowiska podoficerskie od stopnia bosmanmata wzwyż powinny być obsadzane przez szeregowych zawodowych marynarki wojennej w odpowiednich stopniach.

Stanowiska wolne wskutek znajdowania się pewnej ilości szeregowych zawodowych marynarki wojennej w stanie nieczynnym powinny pozostać częściowo wakujące.

Ilość wakujących stanowisk określa rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  76.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej znajduje się w stanie nieczynnym, gdy czasowo nie pełni służby, wynikającej ze stanu czynnego.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej może być przeniesiony w stan nieczynny przez uprawnionego do tego przełożonego, wskutek:

1) własnej prośby o urlop, przewidziany w art. 77,

2) czasowej niezdolności do służby, stwierdzonej przez wojskową komisję rewizyjno-lekarską,

3) zredukowania etatów,

4) dostania się do niewoli lub zaginienia na terenie działań wojennych,

5) sprawowania mandatu do Sejmu lub Senatu Rzeczypospolitej.

Szeregowych zawodowych marynarki wojennej przenosi w stan nieczynny przełożony o uprawnieniach dowódcy okręgu korpusu względnie inny przełożony, któremu to prawo przyzna Minister Spraw Wojskowych.

Art.  77.

Celem odbycia przez podoficera zawodowego marynarki wojennej, względnie starszego marynarza zawodowego marynarki wojennej, kursu lub praktyki, potrzebnej do uzyskania stanowiska w cywilnej służbie państwowej, samorządowej lub prywatnej, przysługuje mu po przesłużeniu co najmniej 10 lat na stanowisku podoficera lub starszego marynarza zawodowego prawo do jednorazowego urlopu na przeciąg 6 miesięcy w ostatnim roku służby, udzielonego przez przełożonego, uprawnionego do przenoszeń podoficerów i starszych marynarzy zawodowych w stan nieczynny.

Szeregowy zawodowy, znajdujący się w stanie nieczynnym wskutek otrzymania takiego urlopu, nie może być bez prośby ze swej strony przez czas trwania urlopu, z wyjątkiem mobilizacji względnie powołania rezerwistów marynarki wojennej lub pewnej ich kategorji - powołany zpowrotem do stanu czynnego.

Przez czas trwania tego urlopu przysługują szeregowemu zawodowemu marynarki wojennej wszystkie uprawnienia stanu czynnego.

Art.  78.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej, który przez więcej niż 6 następujących po sobie miesięcy nie jest w możności pełnić służby z powodu złego stanu zdrowia, powinien być przedstawiony wojskowej komisji rewizyjno-lekarskiej, która orzeka o długości czasu, przez jaki ma szeregowy zawodowy przebywać w stanie nieczynnym.

Po upływie terminu, oznaczonego przez tę komisję, powinien być szeregowy zawodowy marynarki wojennej ponownie przedstawiony wojskowej komisji rewizyjno - lekarskiej, która orzeka, czy może być przeniesiony zpowrotem do stanu czynnego, czy też ma nadal pozostawać w stanie nieczynnym.

Okres czasu pozostawania szeregowego zawodowego marynarki wojennej w stanie nieczynnym nie może przekraczać jednego roku bez przerwy, względnie półtora roku w przeciągu lat 6.

Z upływem powyższych terminów powinien szeregowy zawodowy w razie jego dalszej niezdolności do służby być przeniesiony w stan spoczynku.

Czas, przebyty w stanie nieczynnym z powodu czasowej niezdolności do służby wojskowej, zalicza się szeregowym zawodowym marynarki wojennej do okresu czasu niezbędnego do awansu jedynie w tym wypadku, jeżeli ta niezdolność została wywołana przyczynami, związanemi z pełnieniem służby wojskowej.

Art.  79.

Szeregowym zawodowym marynarki wojennej, przeniesionym w stan nieczynny z powodu zredukowania etatów, przysługują w przeciągu półtora roku wszystkie uprawnienia stanu czynnego. Wakanse, powstające w stopniach, jakie posiadają szeregowi marynarki wojennej, znajdujący się z powyższego powodu w stanie nieczynnym, powinny być obsadzone przedewszystkiem przez tych podoficerów zawodowych.

Art.  80.

Szeregowym zawodowym marynarki wojennej, przeniesionym w stan nieczynny z powodu dostania się do niewoli (zaginienia na terenie działań wojennych), po ich powrocie i przeprowadzeniu postępowania rehabilitacyjnego zalicza się ten czas do okresu czasu niezbędnego do awansu.

Art.  81.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej, wybrany na posła do Sejmu lub na senatora Rzeczypospolitej, nie otrzymuje przez czas sprawowania mandatu uposażenia służbowego, zostaje przeniesiony w stan nieczynny i nie przysługuje mu prawo noszenia munduru wojskowego.

Z tytułu sprawowania mandatu szeregowy zawodowy marynarki wojennej jest zwolniony od wszelkiej zależności służbowej.

Szeregowemu zawodowemu marynarki wojennej, piastującemu mandat do Sejmu lub Senatu Rzeczypospolitej, nie przysługują uprawnienia i obowiązki służbowe w stosunku do innych wojskowych.

Z chwilą wygaśnięcia mandatu zostaje szeregowy zawodowy marynarki wojennej przeniesiony zpowrotem do stanu czynnego.

Art.  82.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej znajduje się w stanie spoczynku, gdy został definitywnie zwolniony od pełnienia służby na stanowisku, przewidzianem etatami marynarki wojennej, z powodów i na warunkach, ustalonych w ustawie o uposażeniu emerytalnem.

Art.  83.

Granicą wieku, po osiągnięciu której powinni szeregowi zawodowi marynarki wojennej być przeniesieni w stan spoczynku, jest ukończenie pięćdziesięciu sześciu lat życia.

Art.  84.

Szeregowych zawodowych marynarki wojennej przenosi w stan spoczynku przełożony o uprawnieniach dowódcy okręgu korpusu, względnie inny przełożony, któremu to prawo przyzna Minister Spraw Wojskowych.

Art.  85.

Szeregowi zawodowi marynarki wojennej - inwalidzi, którzy mimo swego inwalidztwa nadają się do służby w marynarce wojennej, mogą stosownie do uznania przełożonego, uprawnionego do przenoszenia szeregowych zawodowych marynarki wojennej w stan spoczynku, być pozostawieni nadal w stanie czynnym.

Art.  86.

Szeregowy zawodowy marynarki wojennej, przeniesiony w stan spoczynku, może być powołany przez Ministra Spraw Wojskowych do służby czynnej w razie mobilizacji na czas potrzeby.

Art.  87. ⁶

Przeniesienie do rezerwy lub pospolitego ruszenia szeregowych zawodowych marynarki wojennej następuje:

1) na własną prośbę, o ile zostanie ona uwzględniona przez właściwego przełożonego;

2) z rozkazu właściwego przełożonego:

a) po upływie czasu zobowiązania się do służby w marynarce wojennej, o ile służba nie zostanie przedłużona,

b) w przypadku zawarcia związku małżeńskiego bez wymaganego zezwolenia władzy przełożonej - w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego lub wymierzenia kary dyscyplinarnej.

Właściwym przełożonym w myśl niniejszego przepisu jest przełożony o uprawnieniach dowódcy okręgu korpusu, względnie inny przełożony, któremu to prawo przyzna Minister Spraw Wojskowych.

Przepisu pkt. 2 lit. b) nie stosuje się, jeżeli Minister Spraw Wojskowych w przypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie zarządzi pozostawienie nadal w czynnej służbie szeregowego zawodowego marynarki wojennej.

Art.  88.

Podoficerom zawodowym lub starszym marynarzom zawodowym marynarki wojennej po przesłużeniu co najmniej 15 lat w służbie wojskowej, uzazasadniającej prawo do uposażenia emerytalnego, z którymi nie odnowiono zobowiązania i którym nie można nadać stanowiska w administracji wojskowej, zapewnia Państwo otrzymanie odpowiadających ich kwalifikacjom stanowisk w służbie państwowej, samorządowej lub w przedsiębiorstwach państwowych z zaliczeniem czasu służby wojskowej do emerytury. W braku tych stanowisk zostają oni przeniesieni w stan spoczynku z prawem do zaopatrzenia emerytalnego, zgodnie z ustawą o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i zawodowych wojskowych.

Podoficerom zawodowym lub starszym marynarzom zawodowym marynarki wojennej, którzy wskutek utraty zdrowia w związku ze służbą wojskowa, stwierdzonej orzeczeniem komisji wojskowo-lekarskiej, zostali zwolnieni przed upływem 15 lat ze służby wojskowej, uzasadniającej prawo do uposażenia emerytalnego, również zapewnia Państwo otrzymanie stanowisk, wymienionych w ustępie pierwszym.

W braku tych stanowisk, lub jeżeli stan zdrowia podoficera lub starszego marynarza zawodowego marynarki wojennej nie pozwala mu na pełnienie służby na zaofiarowanem stanowisku, może on być przeniesiony w stan spoczynku z prawem do zaopatrzenia emerytalnego, jeżeli odpowiada warunkom, określonym w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i zawodowych wojskowych.

Tryb nadawania stanowisk, określonych w ust. 1 i 2, normuje rozporządzenie Rady Ministrów.

Art.  88a.

O ile podoficer zawodowy, względnie starszy marynarz zawodowy marynarki wojennej, po przesłużeniu 15 lat w służbie wojskowej nie chce odnowić zobowiązania do dalszej służby zawodowej, ewentualnie nie chce przyjąć ofiarowanego mu stanowiska w służbie cywilno - państwowej, wówczas traci prawo do emerytury, a otrzymuje odprawę w myśl art. 94 ustawy z dnia 9 października 1923 r. o uposażeniu funkcjonarjuszów państwowych i wojska.

Odprawa należy się również tym podoficerom zawodowym, względnie starszym marynarzom zawodowym marynarki wojennej, którzy przed upływem 15 lat w służbie wojskowej, a po przesłużeniu czasu ponad dwa lata w charakterze podoficera zawodowego, względnie starszego marynarza zawodowego marynarki wojennej, wyjdą z czynnej służby w marynarce wojennej, nie nabywając praw do zaopatrzenia emerytalnego.

³ Art. 36 zmieniony przez art. 27 pkt 1 rozporządzenia z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

⁴ Art. 38:

- zmieniony przez art. 27 pkt 2 rozporządzenia z mocą ustawy z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 3 dekretu z dnia 26 czerwca 1936 r. (Dz.U.36.55.400) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 18 lipca 1936 r.

⁵ Art. 52 zmieniony przez art. 1 pkt 4 dekretu z dnia 26 czerwca 1936 r. (Dz.U.36.55.400) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 18 lipca 1936 r.

⁶ Art. 87 zmieniony przez art. 1 pkt 5 dekretu z dnia 26 czerwca 1936 r. (Dz.U.36.55.400) zmieniającego nin. rozp. z mocą ustawy z dniem 18 lipca 1936 r.