Samorząd załogi przedsiębiorstwa państwowego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2015.1543 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 5 października 2015 r.

USTAWA

z dnia 25 września 1981 r.

o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego

Rozdział  1

Organy samorządu załogi przedsiębiorstwa

Art.  1. [Zadania samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego]

1. Załoga uczestniczy w zarządzaniu przedsiębiorstwem państwowym na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

2. Do samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego należy stanowienie w istotnych sprawach przedsiębiorstwa, wyrażanie opinii, podejmowanie inicjatywy i zgłaszanie wniosków oraz sprawowanie kontroli działalności przedsiębiorstwa.

3. Samorząd załogi oraz jego organy realizują zadania określone w ust. 2 niezależnie od organów administracji państwowej, organizacji społecznych, związkowych i politycznych.

Art.  2. [Organy samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego]

1. Organami samorządu załogi są:

1) ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa, ogólne zebranie pracowników poszczególnych zakładów oraz innych jednostek organizacyjnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa;

2) rada pracownicza przedsiębiorstwa, która w statucie samorządu załogi może być nazwana radą robotniczą;

3) rada pracownicza zakładu w przedsiębiorstwie wielozakładowym.

2. Załoga może wypowiadać się w istotnych sprawach przedsiębiorstwa w formie referendum.

3. Rada pracownicza przedsiębiorstwa reprezentuje samorząd załogi.

Art.  3. [Społeczny charakter działalności w radzie pracowniczej]

Z zastrzeżeniem art. 39⁸ ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1384 oraz z 2015 r. poz. 1322) działalność w radzie pracowniczej przedsiębiorstwa oraz w radzie pracowniczej zakładu ma charakter społeczny.

Art.  4. [Odpowiedzialność członków rady pracowniczej wobec załogi]

Członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz członkowie rady pracowniczej zakładu, zwani dalej członkami rady pracowniczej, są odpowiedzialni wobec załogi.

Art.  5. [Prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy w związku z pełnieniem zadań członka rady pracowniczej]

Członek rady pracowniczej zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu pełnienia swoich zadań w godzinach pracy.

Art.  6. [Ochrona stosunku pracy członka rady pracowniczej]

1. Przedsiębiorstwo państwowe nie może bez zgody rady pracowniczej przedsiębiorstwa wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z członkiem rady pracowniczej w czasie trwania kadencji tej rady oraz w ciągu jednego roku po jej upływie. Przedsiębiorstwo nie może też bez zgody rady pracowniczej przedsiębiorstwa zmienić w tym czasie członkowi rady warunków pracy i płacy na jego niekorzyść.

2. Postanowienia, o których mowa w ust. 1, nie naruszają przepisów o rozwiązywaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia.

Rozdział  2

Ogólne zebranie

Art.  7. [Cel działania i podejmowanie uchwał przez ogólne zebranie pracowników]

1. Ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa jednozakładowego oraz ogólne zebranie pracowników zakładu w przedsiębiorstwie wielozakładowym, zwane dalej ogólnym zebraniem pracowników, stanowi formę bezpośredniego uczestniczenia załogi w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

2. Do ważności uchwał ogólnego zebrania pracowników wymagana jest obecność na posiedzeniach co najmniej połowy liczby pracowników, jeżeli statut samorządu załogi nie stanowi inaczej.

3. Uchwały ogólnego zebrania pracowników zapadają zwykłą większością głosów.

Art.  8. [Zebranie delegatów]

1. W przedsiębiorstwie jednozakładowym oraz w zakładzie przedsiębiorstwa wielozakładowego, w którym liczba zatrudnionych przekracza trzystu pracowników, funkcje ogólnego zebrania pracowników pełni zebranie delegatów wybranych na okres dwóch lat przez pracowników przedsiębiorstwa lub zakładu, w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym. Liczbę delegatów określa statut samorządu załogi.

2. Wyborcy na wniosek co najmniej jednej piątej uprawnionych do głosowania, mogą w tajnym głosowaniu odwołać delegata.

3. Statut samorządu załogi określa sposób zwoływania ogólnego zebrania pracowników.

Art.  9. [Zwołanie ogólnego zebrania pracowników]

1. Ogólne zebranie pracowników odbywa posiedzenia co najmniej dwa razy w roku.

2. Na pisemny wniosek co najmniej jednej piątej liczby członków ogólnego zebrania pracowników rada pracownicza zwołuje w ciągu siedmiu dni posiedzenie tego zebrania.

3. Ogólne zebranie pracowników na każdym posiedzeniu wybiera w głosowaniu tajnym przewodniczącego zebrania, jego zastępcę i sekretarza.

Art.  10. [Zadania ogólnego zebrania pracowników]

Ogólne zebranie pracowników przedsiębiorstwa:

1) uchwala, na wniosek dyrektora, statut przedsiębiorstwa;

2) podejmuje uchwały w sprawie podziału zysku przeznaczonego dla załogi;

3) dokonuje rocznej oceny działalności rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz dyrektora przedsiębiorstwa;

4) uchwala wieloletnie plany przedsiębiorstwa;

5) uchwala, na wniosek rady pracowniczej przedsiębiorstwa, statut samorządu załogi przedsiębiorstwa.

Art.  11. [Uprawnienia opiniodawcze ogólnego zebrania pracowników]

Ogólne zebranie pracowników ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa.

Art.  12. [Obowiązki sprawozdawcze rady pracowniczej wobec ogólnego zebrania pracowników]

1. Co najmniej raz w roku rada pracownicza przedsiębiorstwa składa na ogólnym zebraniu pracowników sprawozdanie ze swojej działalności.

2. Na żądanie jednej piątej członków ogólnego zebrania pracowników rada pracownicza ma obowiązek w ciągu siedmiu dni przedstawić sprawozdanie w sprawach wymienionych w żądaniu.

Rozdział  3

Rada pracownicza przedsiębiorstwa

Art.  13. [Skład i kadencja rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa składa się z piętnastu członków. Statut samorządu załogi może ustalić inną liczbę członków rady pracowniczej.

2. Radę pracowniczą przedsiębiorstwa wybierają pracownicy przedsiębiorstwa w wyborach powszechnych, bezpośrednich i równych, w głosowaniu tajnym.

3. Kadencja rady pracowniczej przedsiębiorstwa trwa dwa lata.

4. Wyborcy, w trybie przewidzianym w ust. 2 mogą przed upływem kadencji odwołać członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub całą radę.

5. Wniosek o odwołanie członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub całej rady wymaga podpisu jednej piątej liczby wyborców.

Art.  14. [Czynne prawo wyborcze]

1. Czynne prawo wyborcze przysługuje każdemu pracownikowi przedsiębiorstwa.

2. Każdy pracownik przedsiębiorstwa ma prawo zgłaszać kandydatów na członków rady pracowniczej.

Art.  15. [Bierne prawo wyborcze]

1. Bierne prawo wyborcze przysługuje pracownikom, którzy pracują w przedsiębiorstwie co najmniej dwa lata. Nie dotyczy to przedsiębiorstw nowo tworzonych.

2. Bierne prawo wyborcze nie przysługuje dyrektorowi przedsiębiorstwa, jego zastępcom, głównemu księgowemu, radcy prawnemu, kierownikom zakładów i ich zastępcom oraz pracownikowi przedsiębiorstwa oddelegowanemu do pracy poza przedsiębiorstwem na okres dłuższy niż pół roku.

3. Pracownik przedsiębiorstwa nie może pełnić funkcji członka rady pracowniczej bez przerwy dłużej niż dwie kadencje.

Art.  16. [Zadania i powołanie komisji wyborczej]

1. Wybory członków rady pracowniczej przedsiębiorstwa organizuje i przeprowadza komisja wyborcza.

2. Statut samorządu załogi przedsiębiorstwa określa szczegółowo zasady powoływania komisji wyborczej oraz tryb jej działania.

Art.  17. [Określenie liczby wybieranych członków rady pracowniczej]

Komisja wyborcza określa, proporcjonalnie do liczby pracowników zatrudnionych w poszczególnych wewnętrznych jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa, liczbę członków rady pracowniczej, którzy mają być wybrani przez pracowników zatrudnionych w tych jednostkach.

Art.  18. [Głosowanie nad wnioskiem o odwołanie całego składu rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub członków rady]

W wypadku złożenia wniosku o odwołanie całego składu rady pracowniczej przedsiębiorstwa lub poszczególnych jej członków, głosowanie nad tym wnioskiem przeprowadza komisja wyborcza, powołana zgodnie z przepisami art. 16.

Art.  19. [Wybory uzupełniające do rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

W razie zmniejszenia się składu rady pracowniczej przedsiębiorstwa o połowę - w celu przeprowadzenia wyborów uzupełniających - rada pracownicza może inicjować powołanie komisji wyborczej. Przepisy art. 16 i 17 stosuje się odpowiednio.

Art.  20. [Wybory rady pracowniczej przedsiębiorstwa w nowo utworzonym przedsiębiorstwie]

W nowo utworzonym przedsiębiorstwie wybory rady pracowniczej przedsiębiorstwa powinny odbyć się przed upływem pół roku od dnia wpisania przedsiębiorstwa do rejestru.

Art.  21. [Wybór prezydium rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa wybiera ze swego grona na okres dwóch lat prezydium w składzie: przewodniczący, jeden lub więcej zastępców przewodniczącego oraz sekretarz.

2. Członkiem prezydium rady pracowniczej przedsiębiorstwa nie może być pracownik przedsiębiorstwa, który pełni funkcję kierowniczą w organizacji politycznej lub związkowej działającej w przedsiębiorstwie

Art.  22. [Zadania prezydium rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Prezydium jest wewnętrznym organem rady pracowniczej przedsiębiorstwa i realizuje określone przez nią zadania.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa nie może upoważnić prezydium do występowania w jej imieniu w sprawach należących do jej kompetencji.

Art.  23. [Komisje i zespoły powoływane przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa może powoływać komisje i zespoły spośród swoich członków oraz innych pracowników przedsiębiorstwa. Komisje i zespoły są pomocniczymi organami rady pracowniczej przedsiębiorstwa.

2. Statut samorządu załogi może przewidywać powoływanie do prac komisji i zespołów również osób niebędących pracownikami przedsiębiorstwa.

Art.  24. [Kompetencje stanowiące rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Do kompetencji stanowiących rady pracowniczej przedsiębiorstwa należy:

1) uchwalenie oraz zmiana planu rocznego przedsiębiorstwa;

2) przyjmowanie sprawozdania rocznego oraz zatwierdzanie bilansu;

3) podejmowanie uchwał w sprawie inwestycji;

4) wyrażanie zgody na utworzenie lub przystąpienie do spółki handlowej lub innej struktury organizacyjnej przewidzianej przepisami prawa bądź nabycie jej udziałów (akcji), jak również podejmowanie uchwał w sprawie wystąpienia z takiej struktury, żądania jej rozwiązania lub zbycia jej udziałów (akcji);

5) wyrażanie zgody na oddawanie środków trwałych przedsiębiorstwa osobom prawnym lub fizycznym do korzystania z nich w formie przewidzianej w prawie cywilnym;

6) podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstw;

7) podejmowanie uchwał w sprawie zakładowego budownictwa mieszkaniowego i socjalnego;

8) podejmowanie uchwał w sprawie zmiany kierunku działalności przedsiębiorstwa;

9) podejmowanie uchwał w sprawie podziału na fundusze wygospodarowanego dochodu pozostającego w dyspozycji przedsiębiorstwa oraz zasad wykorzystania tych funduszów, z zastrzeżeniem przepisu ust. 3;

10) wyrażanie zgody na zbywanie środków trwałych stanowiących przedmiot stałego użytku przedsiębiorstwa oraz na dokonanie darowizny;

11) decydowanie o przystąpieniu przedsiębiorstwa w charakterze członka zbiorowego do organizacji społecznych;

12) podejmowanie uchwał w sprawie klubów techniki i racjonalizacji;

13) (skreślony)

14) podejmowanie uchwał o przeprowadzeniu w przedsiębiorstwie referendum;

15) wybieranie swego przedstawiciela do rady zrzeszenia przedsiębiorstw.

2. Do kompetencji stanowiących rady pracowniczej przedsiębiorstwa należy również podejmowanie uchwał w sprawach powołania i odwołania dyrektora przedsiębiorstwa oraz innych osób wykonujących kierownicze funkcje w przedsiębiorstwie, zgodnie z przepisami ustawy o przedsiębiorstwach państwowych.

3. Rada pracownicza dokonując podziału, o którym mowa w ust. 1 pkt 9, powinna zapewnić niezbędne środki na prowizje od zysku zgodnie z odrębnymi przepisami.

Art.  25. [Uprawnienia opiniodawcze, do uzyskania informacji i przeprowadzania konsultacji przysługujące radzie pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo wyrażania opinii we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa oraz jego kierownictwa.

1a. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo do uzyskiwania informacji i przeprowadzania konsultacji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. Nr 79, poz. 550, z 2008 r. Nr 93, poz. 584 oraz z 2009 r. Nr 97, poz. 805).

2. Właściwe organy obowiązane są do zasięgania opinii rady pracowniczej przedsiębiorstwa w sprawach: zmiany aktu o utworzeniu i likwidacji przedsiębiorstwa, komercjalizacji i prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa - z wyjątkiem przypadku, gdy z wnioskiem wystąpił dyrektor przedsiębiorstwa państwowego i rada pracownicza, zawierania przez przedsiębiorstwo porozumień i umów długoterminowych z innymi organizacjami gospodarczymi oraz organami administracji państwowej, wniosków o nadanie orderów i odznaczeń państwowych, decyzji dyrektora o przydziale mieszkań,

3. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma obowiązek wyrażenia opinii w sprawach przedłożonych przez dyrektora przedsiębiorstwa i organ założycielski, a wymienionych w ust. 2.

Art.  26. [Procedura wyrażania opinii przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa]

1. Wyrażanie opinii przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa w sprawach wymienionych w art. 25 ust. 2 powinno nastąpić przed upływem dwóch tygodni od dnia otrzymania zapytania, chyba że termin na wyrażenie opinii został przedłużony. W sprawach pilnych właściwy organ może zwrócić się o wyrażenie opinii w terminie krótszym, jednakże nie krótszym niż pięć dni.

2. Niewyrażenie przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa opinii w określonym lub uzgodnionym terminie uważa się za brak zgłoszenia zastrzeżeń.

Art.  27. [Prawo występowania z inicjatywami, wnioskami i uwagami]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo występowania z inicjatywami, wnioskami i uwagami we wszystkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo zwracania się do dyrektora przedsiębiorstwa z zapytaniem w sprawach stanu przedsiębiorstwa lub działalności organów przedsiębiorstwa.

3. Dyrektor przedsiębiorstwa ma obowiązek powiadomić radę pracowniczą o zajętym stanowisku w sprawie przedstawionej inicjatywy lub zgłoszonego wniosku oraz udzielić odpowiedzi na pytanie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu dwóch tygodni.

Art.  28. [Uprawnienia kontrolne rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo kontroli całokształtu działalności przedsiębiorstwa, ze szczególnym uwzględnieniem dbałości o racjonalną gospodarkę mieniem przedsiębiorstwa.

2. Kontrola obejmuje w szczególności zbadanie i ocenę wykonania zadań planowych oraz realizacji zawartych umów i porozumień, analizę sprawozdania rocznego i bilansu, analizę i ocenę okresowych oraz doraźnych sprawozdań dyrektora przedsiębiorstwa, kontrolę wykonania uchwał rady pracowniczej, właściwego wykorzystania zasobów pracy, prawidłowości gospodarki materiałowej i finansowej, ochrony środowiska, a w porozumieniu ze związkami zawodowymi - kontrolę przestrzegania norm pracy oraz dyscypliny pracy i płac.

3. Dyrektor przedsiębiorstwa jest obowiązany udostępnić dokumenty i materiały niezbędne do przeprowadzenia kontroli.

Art.  29. [Posiedzenia rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa odbywa posiedzenia co najmniej raz na kwartał.

2. Na pisemny wniosek jednej piątej liczby członków rady pracowniczej przedsiębiorstwa prezydium rady ma obowiązek zwołać posiedzenie rady.

Art.  30. [Podejmowanie uchwał przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa]

1. Do ważności podejmowanych uchwał niezbędna jest obecność co najmniej połowy liczby członków rady pracowniczej przedsiębiorstwa. Do ważności uchwał w sprawach wymienionych w art. 40 wymagana jest obecność na posiedzeniu dwóch trzecich liczby członków rady pracowniczej.

2. Uchwały zapadają zwykłą większością głosów.

Art.  31. [Jawność głosowań na posiedzeniach rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Głosowanie na posiedzeniach odbywa się jawnie. Wyjątek stanowi głosowanie w sprawach osobowych, które odbywa się tajnie.

2. Głosowanie tajne odbywa się również na wniosek członka rady pracowniczej przedsiębiorstwa.

Art.  32. [Statut samorządu załogi oraz regulamin posiedzeń rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Szczegółowy tryb działania rady pracowniczej przedsiębiorstwa oraz zasady zwoływania i odbywania posiedzeń reguluje statut samorządu załogi.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa może uchwalić odrębny od statutu regulamin posiedzeń.

Rozdział  4

Rada pracownicza zakładu

Art.  33. [Powołanie i kompetencje rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. W zakładach i innych wewnętrznych jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa sporządzających bilans statut samorządu załogi może przewidzieć powoływanie rady pracowniczej zakładu.

2. Statut samorządu załogi może przewidzieć prawo powoływania rady pracowniczej zakładu również i w innych jednostkach organizacyjnych niż określone w ust. 1.

3. Wybory członków rady pracowniczej zakładu odbywają się na zasadach określonych w art. 13-20.

4. Statut samorządu załogi określa, jakie sprawy dotyczące zakładu rada pracownicza przedsiębiorstwa może przekazać radzie pracowniczej zakładu. Przy przekazywaniu spraw należy uwzględnić charakter spraw oraz możliwość ich realizacji.

5. Do członków rady pracowniczej zakładu stosuje się odpowiednio postanowienia art. 6.

Rozdział  5

Współpraca z innymi organizacjami

Art.  34.

(uchylony)

Art.  35. [Współpraca między radami pracowniczymi przedsiębiorstw]

Rady pracownicze przedsiębiorstw mogą się porozumiewać w sprawie współpracy oraz podejmowania wspólnych działań.

Art.  36. [Uprawnienia związków zawodowych w przypadku uchwał organów samorządu załogi lub decyzji dyrektora przedsiębiorstwa wchodzących w zakres ich działania]

Jeżeli uchwały organów samorządu załogi lub decyzje dyrektora przedsiębiorstwa dotyczą spraw wchodzących w zakres działania związków zawodowych, przed ich podjęciem organy przedsiębiorstwa obowiązane są umożliwić związkom zawodowym zajęcie w tych sprawach stanowiska zgodnie z ustawą o związkach zawodowych oraz Kodeksem pracy.

Rozdział  6

Samorząd załogi a dyrektor przedsiębiorstwa

Art.  37. [Udział dyrektora przedsiębiorstwa w posiedzeniach rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Dyrektor przedsiębiorstwa uczestniczy w posiedzeniach rady pracowniczej przedsiębiorstwa. Na zaproszenie dyrektor uczestniczy również w posiedzeniach prezydium rady pracowniczej.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa wykonuje uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa dotyczące działalności przedsiębiorstwa.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do kierowników zakładów, w których działają rady pracownicze zakładu.

Art.  38. [Odpowiedzialność dyrektora przedsiębiorstwa przed załogą]

Dyrektor przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny przed załogą za prawidłowe prowadzenie przedsiębiorstwa. Dyrektor składa załodze co najmniej raz w roku sprawozdanie z działalności przedsiębiorstwa oraz informację o jego stanie.

Art.  39. [Obowiązki dyrektora przedsiębiorstwa wobec rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Dyrektor przedsiębiorstwa jest obowiązany zapewnić radzie pracowniczej przedsiębiorstwa możliwość zaznajomienia się z materiałami dotyczącymi działalności przedsiębiorstwa, przedkładać materiały na posiedzenia rady pracowniczej z odpowiednim wyprzedzeniem oraz informować radę o skutkach ekonomicznych, społecznych i prawnych zamierzonych uchwał rady.

2. Dyrektor przedsiębiorstwa jest obowiązany zapewnić samorządowi załogi warunki lokalowe oraz niezbędne środki umożliwiające właściwe jego funkcjonowanie.

Art.  40. [Wstrzymanie przez radę pracowniczą przedsiębiorstwa wykonania decyzji dyrektora przedsiębiorstwa]

Radzie pracowniczej przedsiębiorstwa przysługuje prawo wstrzymania wykonania decyzji dyrektora przedsiębiorstwa, o ile decyzja ta jest:

1) sprzeczna z uchwałą rady pracowniczej lub uchwałą ogólnego zebrania pracowników;

2) podjęta bez zasięgnięcia opinii rady pracowniczej w sprawach określonych w art. 25 ust. 2;

3) podjęta bez uchwały rady pracowniczej w sprawach określonych w art. 24 ust. 1;

4) niezgodna z przepisami prawa.

Art.  41. [Wstrzymanie przez dyrektora przedsiębiorstwa wykonania uchwały ogólnego zebrania pracowników oraz rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Dyrektor przedsiębiorstwa wstrzymuje wykonanie uchwały ogólnego zebrania pracowników oraz rady pracowniczej przedsiębiorstwa, niezgodnej z przepisami prawa.

2. W wypadkach wymienionych w ust. 1 dyrektor zwraca się do rady pracowniczej o ponowne rozpatrzenie sprawy.

3. Decyzja dyrektora przedsiębiorstwa o wstrzymaniu wykonania uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa powinna być wydana na piśmie oraz zawierać uzasadnienie prawne i faktyczne.

4. Do uchwał rady pracowniczej przedsiębiorstwa, o których mowa w art. 40, nie stosuje się przepisów ust. 1-3.

Art.  42. [Sprzeciw od decyzji o wstrzymaniu wykonania uchwały rady pracowniczej]

1. Rada pracownicza przedsiębiorstwa ma prawo wniesienia do dyrektora przedsiębiorstwa w ciągu siedmiu dni sprzeciwu od decyzji o wstrzymaniu wykonania uchwały rady pracowniczej.

2. Jeżeli, mimo wniesienia sprzeciwu, dyrektor przedsiębiorstwa decyzję podtrzyma albo w ciągu trzech dni nie powiadomi rady pracowniczej przedsiębiorstwa o cofnięciu decyzji, radzie pracowniczej przedsiębiorstwa przysługuje prawo wystąpienia o rozstrzygnięcie sprawy w trybie spornym, określonym w art. 45.

Art.  43. [Wstrzymanie przez kierownika zakładu wykonania uchwały rady pracowniczej zakładu]

1. Prawo wstrzymania wykonania uchwały na zasadach określonych w art. 41 przysługuje kierownikowi zakładu w stosunku do uchwał rady pracowniczej zakładu.

2. Spory spowodowane wstrzymaniem wykonania uchwały przez kierownika zakładu rozstrzyga rada pracownicza przedsiębiorstwa, po wysłuchaniu opinii dyrektora przedsiębiorstwa.

Art.  44. [Zaskarżanie do sądu decyzji dyrektora przedsiębiorstwa lub uchwał rady pracowniczej przedsiębiorstwa]

1. Radzie pracowniczej przedsiębiorstwa przysługuje prawo zaskarżenia decyzji dyrektora, która istotnie narusza interes ogólnospołeczny.

2. Dyrektorowi przedsiębiorstwa przysługuje prawo zaskarżenia uchwały rady pracowniczej przedsiębiorstwa, która istotnie narusza interes ogólnospołeczny.

3. Spór rozpatruje sąd.

Rozdział  7

Rozstrzyganie sporów

Art.  45. [Zgłaszanie wniosków do komisji rozjemczej]

1. Spory pomiędzy radą pracowniczą przedsiębiorstwa a dyrektorem przedsiębiorstwa rozstrzyga komisja rozjemcza, w której skład wchodzą: przedstawiciel rady pracowniczej przedsiębiorstwa i przedstawiciel dyrektora przedsiębiorstwa oraz zaproszony przez nich arbiter posiadający wykształcenie prawnicze - jako przewodniczący.

2. Rada pracownicza przedsiębiorstwa lub dyrektor przedsiębiorstwa zgłaszają do komisji rozjemczej wnioski o rozpatrzenie sprawy w terminie czternastu dni od dnia powzięcia wiadomości o zdarzeniu stanowiącym przyczynę sporu. Komisja rozjemcza orzeczenie rozstrzygające spór wydaje w terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia wniosku.

3. Spór uważa się za rozstrzygnięty, jeżeli obie strony zgodziły się na treść orzeczenia komisji rozjemczej.

Art.  46. [Wniesienie sprawy do sądu w wypadku nierozstrzygnięcia sporu przez komisję rozjemczą]

W wypadku nierozstrzygnięcia sporu przez komisję rozjemczą, rada pracownicza przedsiębiorstwa lub dyrektor przedsiębiorstwa w ciągu czternastu dni może wnieść sprawę do sądu.

Rozdział  8

Piecza Sejmu

Art.  47. [Zadania Sejmu wobec samorządu załogi przedsiębiorstwa]

1. Samorząd załogi przedsiębiorstwa podlega pieczy Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

2. Sejm, raz do roku, na podstawie informacji i wniosków właściwych komisji ocenia całokształt działalności samorządu załóg przedsiębiorstw i uchwala odpowiednie zalecenia.

Rozdział  9

Przepisy przejściowe i końcowe

Art.  48.

Organizację i funkcjonowanie samorządów załogi w przedsiębiorstwach, o których mowa w art. 6 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, regulują ustawy dotyczące tych przedsiębiorstw.

Art.  49.

1. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres stosowania przepisów ustawy do przedsiębiorstw, o których mowa w art. 3 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, oraz do przedsiębiorstw, które w całości lub w części prowadzą działalność poza granicami kraju.

2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach przedsiębiorstw, o których mowa w ust. 1, a do których na podstawie ust. 1 nie stosuje się przepisów niniejszej ustawy.

Art.  50.

1. Do czasu uregulowania w drodze odrębnej ustawy sposobu uczestniczenia załogi w zarządzaniu państwowymi organizacjami gospodarczymi, które nie są przedsiębiorstwami - załogi tych jednostek mogą zorganizować uczestniczenie w zarządzaniu na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie.

2. Państwowymi organizacjami gospodarczymi w rozumieniu ust. 1 są instytuty naukowo-badawcze i zakłady budżetowe pracujące bezpośrednio na rzecz gospodarki narodowej.

Art.  51.

1. Do dnia 31 grudnia 1981 r. w przedsiębiorstwach państwowych objętych zakresem niniejszej ustawy załogi zorganizują uczestniczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem na zasadach określonych w ustawie oraz uchwalą statut samorządu załogi.

2. Załogi, które w dniu wejścia w życie ustawy uczestniczą w zarządzaniu przedsiębiorstwem według statutu tymczasowego bądź regulaminu, dostosują w terminie do dnia 31 grudnia 1981 r. udział w zarządzaniu przedsiębiorstwem do przepisów niniejszej ustawy; do tego czasu działające w dniu wejścia w życie ustawy organy samorządu załogi wykonują funkcje przewidziane w niniejszej ustawie.

3. W przedsiębiorstwach, w których dotychczas nie działają żadne organy samorządu, pierwsze zebranie zmierzające do powołania samorządu załogi zwołuje dyrektor.

4. Do czasu ukonstytuowania się przewidzianych w ustawie organów samorządu załogi przedsiębiorstwa państwowego ich kompetencje wykonuje dyrektor.

Art.  52.

Traci moc ustawa z dnia 20 grudnia 1958 r. o samorządzie robotniczym (Dz. U. Nr 77, poz. 397 i z 1974 r. Nr 24, poz. 142).

Art.  53.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 1981 r.