Samorząd gminny.
Dz.U.2023.40 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Rada Ministrów nie przeprowadza zmian, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1, jeżeli:
Jeżeli w wyniku zmian w podziale terytorialnym państwa rada gminy została z mocy prawa rozwiązana na podstawie art. 390 § 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej wyznacza osobę, która wykonuje zadania i kompetencje rady gminy do czasu wyboru nowej rady.
- dążąc do wykorzystania potencjału podmiotów działających na rzecz osób starszych, a także zapewnienia sprawnego sposobu wyboru członków gminnej rady seniorów.
Zakres działania i zadania gminy
Zakres działania i zadania gminy
Gmina może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną:
- zwanym dalej "jednostkami obsługiwanymi".
Jednostka obsługująca jest uprawniona do przetwarzania danych osobowych przetwarzanych przez jednostkę obsługiwaną w zakresie i celu niezbędnych do wykonywania zadań w ramach wspólnej obsługi tej jednostki.
Władze gminy
Władze gminy
Zasady i tryb przeprowadzania referendum gminnego określa odrębna ustawa.
Przewodniczący rady gminy w związku z realizacją swoich obowiązków może wydawać polecenia służbowe pracownikom urzędu gminy wykonującym zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy, komisji i radnych. W tym przypadku przewodniczący rady gminy wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników, o których mowa w zdaniu pierwszym.
"Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej, ślubuję uroczyście obowiązki radnego sprawować godnie, rzetelnie i uczciwie, mając na względzie dobro mojej gminy i jej mieszkańców".
Po wygaśnięciu mandatu pracodawca przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu, jakie radny otrzymywałby, gdyby nie przysługujący urlop bezpłatny. Radny zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu.
Wójt nie może powierzyć radnemu gminy, w której radny uzyskał mandat, wykonywania pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu majątkowym, powoduje odpowiedzialność na podstawie art. 233 § 1 Kodeksu karnego.
Radny nie może brać udziału w głosowaniu w radzie ani w komisji, jeżeli dotyczy ono jego interesu prawnego.
Mandatu radnego gminy nie można łączyć z:
Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z:
Do wójta i jego zastępców stosuje się odpowiednio przepis art. 24e ust. 1.
Jeżeli zgłoszony w trybie art. 28b wniosek o podjęcie uchwały o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek może być zgłoszony w tym trybie nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od poprzedniego głosowania.
Wygaśnięcie mandatu wójta przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców.
- jego zadania i kompetencje przejmuje zastępca, a w gminach, w których powołano więcej niż jednego zastępcę - pierwszy zastępca.
- jednak nie dłużej niż do dnia wygaśnięcia mandatu wójta.
W przypadkach, o których mowa w art. 28g ust. 2, 3 i 3a, Prezes Rady Ministrów, na wniosek wojewody przekazany niezwłocznie za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która przejmie wykonywanie zadań i kompetencji wójta.
"Obejmując urząd wójta (burmistrza, prezydenta) gminy (miasta), uroczyście ślubuję, że dochowam wierności prawu, a powierzony mi urząd sprawować będę tylko dla dobra publicznego i pomyślności mieszkańców gminy (miasta)." Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: "Tak mi dopomóż Bóg.".
Wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz.
Wójt opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy.
Przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu. Przewodniczący rady gminy jest każdorazowo zobowiązany do zawiadamiania, na takich samych zasadach jak radnych, przewodniczącego organu wykonawczego jednostki pomocniczej o sesji rady gminy.
Odrębności ustroju gmin, które wykonują zadania o szczególnym charakterze, określają właściwe ustawy. Dotyczy to w szczególności gmin uzdrowiskowych.
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gminę
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gminę
Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461).
Mienie komunalne
Mienie komunalne
Mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw.
Nabycie mienia komunalnego następuje:
Gminna gospodarka finansowa
Gminna gospodarka finansowa
Dyspozycja środkami pieniężnymi gminy jest oddzielona od kasowego jej wykonania.
Kontrolę gospodarki finansowej gmin i związków sprawują regionalne izby obrachunkowe.
Związki i porozumienia międzygminne
Związki i porozumienia międzygminne
Gmina informuje wojewodę o zamiarze przystąpienia do związku.
- mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawności postępowania w sprawach dokonywania wpisów w rejestrze związków międzygminnych oraz ogłaszania aktów i informacji, o których mowa w pkt 8, jednolitości zgłoszeń oraz uwzględniając, że rejestr związków międzygminnych powinien zawierać w szczególności nazwę związku międzygminnego i jego siedzibę, oznaczenie gmin uczestniczących w związku oraz wskazanie zadań związku.
Uchwały zgromadzenia są podejmowane bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia.
(uchylony).
(uchylony).
Stowarzyszenia gmin
Stowarzyszenia gmin
Zasady przystępowania gminy do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych określają odrębne przepisy.
Nadzór nad działalnością gminną
Nadzór nad działalnością gminną
Nadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.
Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa.
Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami.
Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i funkcjonowania gminy, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień nadzorczych.
Postępowanie sądowe, o którym mowa w artykułach poprzedzających, jest wolne od opłat sądowych.
Przepisów rozdziału niniejszego nie stosuje się do decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji publicznej, wydawanych przez organy gmin, ich związków lub samorządowe kolegia odwoławcze. Kontrolę instancyjną w tym zakresie oraz nadzór pozainstancyjny i kontrolę sprawowaną przez sąd określają przepisy odrębne.
Przepis końcowy
Przepis końcowy
Ustawa wchodzi w życie w terminie i na zasadach określonych ustawą - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym 17 , z wyjątkiem art. 5 ust. 4 i art. 17, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia 18 .
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (3047)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (3047)
- Czy jeżeli zostanie wyznaczony p.o. prezydenta w miejsce prezydenta miasta, którego mandat wygasł przed końcem kadencji, osoba p.o. prezydenta może powołać zastępców?
- Czy podejmując uchwały na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami powinno powoływać się także na ustawę o samorządzie gminnym?
- Czy Gmina może nieodpłatnie przekazać elementy placu zabaw jednostce ochotniczej straży pożarnej jako darowiznę w celu sprzedaży?
Procedury liczba obiektów na liście: (13)
Procedury liczba obiektów na liście: (13)
Akty prawne liczba obiektów na liście: (209)
Akty zmieniające liczba obiektów na liście: (90)
- Zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.
- Zmiana ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw.
- Zmiana ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa.
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (100)
Akty interpretujące liczba obiektów na liście: (18)
Akty wprowadzające liczba obiektów na liście: (1)
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (90014)
Pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (246)
- 0112-KDIL3.4012.178.2022.1.LS, Brak prawa do odliczenia VAT od wydatków na realizację projektu budowy traktu spacerowego wzdłuż rzeki - Pismo wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
- 0111-KDIB3-1.4012.186.2022.1.KO, Rozliczanie VAT przez gminę w związku z prowadzeniem szaletów publicznych - Pismo wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
- 0111-KDIB3-1.4012.401.2022.1.WN, Brak możliwości odliczenia VAT od zakupu samochodu osobowego przeznaczonego na potrzeby pracowników urzędu gminy - Pismo wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
Komentarze i publikacje liczba obiektów na liście: (1476)
Komentarze praktyczne liczba obiektów na liście: (222)
Monografie liczba obiektów na liście: (307)
Linie orzecznicze liczba obiektów na liście: (26)
- Interes prawny osoby pełniącej funkcję wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do zaskarżenia uchwały rady gminy o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) podjętej w następstwie wydania uchwały w sprawie nieudzielenia mu absolutorium
- Możliwość przystępowania przez gminy do stowarzyszeń, które nie są stowarzyszeniami jednostek samorządu terytorialnego i których cele nie pozostają w związku ze wspieraniem idei samorządu terytorialnego oraz obroną wspólnych interesów
- Zakres spraw gminy, których prowadzenie w swoim imieniu może powierzyć wójt (burmistrz, prezydent) zastępcy lub sekretarzowi gminy
Omówienia liczba obiektów na liście: (48)
- Udzielanie przez radę gminy generalnej zgody na przedłużenie umów dzierżawy i wynajmowania nieruchomości gruntowych na czas oznaczony do lat 3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 stycznia 2022 r. (I OSK 690/19)
- Absolutorium komunalne. Uchwała nr 47/2022 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 20 lipca 2022 r.
- Zmiany w budżecie. Omówienie do uchwał KRIO: z dnia 30 czerwca 2021 r., 17/40/2021, z dnia 27 kwietnia 2021 r., 90/2021 oraz z dnia 2 czerwca 2021 r., 15/36/2021