Część 5 - POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE - Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego. Rzym.1998.07.17.
Dz.U.2003.78.708
Akt obowiązującyCZĘŚĆ V.
POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE
POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE
Wszczęcie postępowania przygotowawczego
(a) informacje dostępne Prokuratorowi stanowią rozsądną podstawę do przyjęcia, że została popełniona lub jest popełniana zbrodnia podlegająca jurysdykcji Trybunału;
(b) sprawa jest lub byłaby uznana za dopuszczalną na podstawie artykułu 17; i
(c) pomimo uwzględnienia wagi zbrodni i interesów pokrzywdzonych istnieją istotne powody do uznania, że postępowanie przygotowawcze nie służyłoby interesowi wymiaru sprawiedliwości.
Jeżeli Prokurator uzna, że nie istnieje uzasadniona podstawa do wszczęcia postępowania, a jego decyzja oparta jest wyłącznie na okolicznościach wskazanych w punkcie (c), Prokurator zawiadamia Izbę Przygotowawczą.
(a) brak jest dostatecznej podstawy prawnej lub faktycznej do wydania nakazów lub wezwań na podstawie artykułu 58;
(b) sprawa jest niedopuszczalna na podstawie artykułu 17; lub
(c) oskarżenie nie leży w interesie wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, włącznie z wagą zbrodni, interesami pokrzywdzonych, wiekiem i stanem zdrowia podejrzanego oraz jego rolą w popełnieniu danej zbrodni.
Prokurator zawiadamia Izbę Przygotowawczą i państwo, które przedstawiło sytuację na podstawie artykułu 14, oraz Radę Bezpieczeństwa w przypadku przewidzianym w artykule 13 punkt (b) o swojej decyzji i powodach jej podjęcia.
(b) Ponadto Izba Przygotowawcza może z własnej inicjatywy zbadać zasadność decyzji Prokuratora o odmowie wszczęcia postępowania lub wniesienia oskarżenia, jeżeli decyzja ta została podjęta wyłącznie na podstawie ustępu 1 (c) lub 2 (c). W takim przypadku decyzja Prokuratora staje się ostateczna dopiero po jej zatwierdzeniu przez Izbę Przygotowawczą.
Obowiązki i uprawnienia Prokuratora w postępowaniu przygotowawczym
(a) celem ustalenia prawdy materialnej rozszerzyć zakres postępowania przygotowawczego w celu objęcia nim wszystkich faktów i dowodów niezbędnych dla wyjaśnienia kwestii odpowiedzialności karnej na podstawie niniejszego statutu i w ramach tego uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego;
(b) podejmować odpowiednie środki w celu zapewnienia skuteczności postępowania przygotowawczego w sprawach o zbrodnie podlegające jurysdykcji Trybunału i, wykonując swoje obowiązki w tym zakresie, szanować interesy i uwzględniać okoliczności osobiste pokrzywdzonych i świadków, włącznie z wiekiem, płcią (gender) w rozumieniu artykułu 7 ustęp 3, i stanem zdrowia, oraz brać pod uwagę charakter zbrodni, w szczególności gdy dotyczy ona przemocy seksualnej, związanej z płcią (gender) lub wobec dzieci; i
(c) w pełni przestrzegać praw przyznanych osobom na mocy niniejszego statutu.
(a) w trybie przewidzianym postanowieniami części IX; lub
(b) za zezwoleniem Izby Przygotowawczej wydanym na podstawie artykułu 57 ustęp 3 (d).
(a) gromadzić dowody i dokonywać ich oceny;
(b) żądać stawiennictwa osób, przeciwko którym prowadzone jest postępowanie przygotowawcze, pokrzywdzonych i świadków oraz przesłuchiwać ich;
(c) nawiązać współpracę z każdym państwem oraz organizacją lub podmiotem międzyrządowym stosownie do ich kompetencji lub mandatu;
(d) zawierać takie porozumienia i umowy, niepozostające w sprzeczności z niniejszym statutem, które są niezbędne do ułatwienia współpracy ze strony państwa, organizacji międzyrządowej lub osoby;
(e) wyrazić zgodę na nieujawnianie na żadnym etapie postępowania dokumentów lub informacji, które Prokurator otrzymuje z zastrzeżeniem ich poufności i wyłącznie dla uzyskania nowych dowodów, chyba że podmiot dostarczający informacji zgadza się na ich ujawnienie; i
(f) podejmować niezbędne środki lub żądać podjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia poufności informacji, ochrony osób lub zabezpieczenia dowodów.
Uprawnienia osób w postępowaniu przygotowawczym
(a) nikt nie może być zmuszony do oskarżania samego siebie ani do przyznania się do winy;
(b) nikt nie może być poddany żadnej formie przymusu, nacisku czy groźby, torturom oraz innemu niegodnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu;
(c) każdy, kto jest przesłuchiwany w języku innym niż język, którym włada i który w pełni rozumie, ma prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy kompetentnego tłumacza oraz do uzyskania tłumaczeń niezbędnych dla zapewnienia rzetelności; oraz
(d) nikt nie może być bezprawnie zatrzymany lub aresztowany, ani nie może być pozbawiony wolności, z wyjątkiem przypadków i w trybie przewidzianym w niniejszym statucie.
(a) prawo do bycia poinformowanym przed przesłuchaniem o tym, że istnieją podstawy do podejrzeń, że osoba ta popełniła zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału;
(b) prawo do milczenia, przy czym milczenie to nie może być brane pod uwagę przy orzekaniu o winie lub niewinności tej osoby;
(c) prawo do korzystania z pomocy ustanowionego przez siebie obrońcy lub, jeżeli osoba ta nie posiada obrońcy ustanowionego przez siebie, prawo do obrońcy wyznaczonego z urzędu, w razie gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości, oraz do bezpłatnego obrońcy, jeżeli osoba ta nie posiada wystarczających środków na pokrycie kosztów obrońcy; oraz
(d) prawo do bycia przesłuchiwanym w obecności obrońcy, chyba że osoba ta dobrowolnie zrzekła się prawa do korzystania z pomocy obrońcy.
Rola Izby Przygotowawczej w odniesieniu do czynności niepowtarzalnych
(b) W takim przypadku Izba Przygotowawcza może, na wniosek Prokuratora, podjąć wszelkie środki konieczne dla zapewnienia skuteczności i rzetelności postępowania, a w szczególności zagwarantowania praw obrony.
(c) O ile Izba Przygotowawcza nie zarządzi inaczej, Prokurator przekazuje odpowiednie informacje osobie, która została aresztowana lub stawiła się na wezwanie w związku z postępowaniem przygotowawczym określonym w punkcie (a), w celu przesłuchania jej w tej kwestii.
(a) wydawanie poleceń lub zarządzeń dotyczących postępowania;
(b) zarządzenie dotyczące utrwalania przebiegu postępowania;
(c) wyznaczenie biegłych do pomocy;
(d) upoważnienie obrońcy osoby, która została aresztowana lub stawiła się przed Trybunałem na wezwanie, do uczestniczenia w czynnościach lub - jeżeli aresztowanie jeszcze nie nastąpiło lub osoba nie stawiła się lub obrońca nie został jeszcze wyznaczony - wyznaczenie innego obrońcy do stawienia się i reprezentowania interesów obrony;
(e) wyznaczenie jednego z członków Izby Przygotowawczej lub, jeżeli jest to konieczne, innego sędziego Wydziału Przygotowawczego lub Wydziału Orzekającego do obserwowania oraz wydawania poleceń i zarządzeń dotyczących gromadzenia i zabezpieczenia dowodów i przesłuchiwania osób;
(f) podejmowanie innych czynności koniecznych dla gromadzenia lub zabezpieczenia dowodów.
(b) Od decyzji Izby Przygotowawczej o podjęciu działania z własnej inicjatywy na podstawie niniejszego ustępu Prokuratorowi przysługuje odwołanie. Odwołanie rozpoznaje się w trybie przyspieszonym.
Funkcje i uprawnienia Izby Przygotowawczej
(b) We wszystkich pozostałych przypadkach funkcje określone niniejszym statutem są wykonywane przez jednego sędziego Izby Przygotowawczej, chyba że Reguły Procesowe i Dowodowe przewidują inny skład orzekający lub większość sędziów Izby Przygotowawczej tak postanowi.
(a) wydawać na wniosek Prokuratora zarządzenia i nakazy niezbędne do prowadzenia postępowania przygotowawczego;
(b) na wniosek osoby aresztowanej lub osoby, która stawiła się na wezwanie na podstawie artykułu 58, wydawać odpowiednie zarządzenia, włącznie z zarządzeniami dotyczącymi środków przewidzianych w artykule 56, oraz domagać się takiej współpracy przewidzianej postanowieniami części IX, jaka jest konieczna dla udzielenia tej osobie pomocy w przygotowaniu obrony;
(c) w razie konieczności zapewnić ochronę i prywatność pokrzywdzonym i świadkom oraz zapewnić zabezpieczenie dowodów, ochronę osób aresztowanych lub tych, które stawiły się na wezwanie, i ochronę informacji dotyczących bezpieczeństwa narodowego;
(d) upoważnić Prokuratora do podjęcia określonych czynności śledczych na terytorium Państwa-Strony bez uprzedniego zapewnienia współpracy tego państwa na podstawie części IX, jeżeli Izba Przygotowawcza, w miarę możliwości, mając na względzie opinię zainteresowanego państwa, uznała w danym przypadku, że państwo to jest bezsprzecznie niezdolne do wykonania wniosku o współpracę z powodu nieistnienia w tym państwie żadnej władzy lub jakiegokolwiek organu wymiaru sprawiedliwości właściwego do wykonania wniosku o współpracę na podstawie części IX;
(e) w razie wydania nakazu aresztowania lub wezwania na podstawie artykułu 58, mając na względzie wartość dowodów i uprawnienia zainteresowanych stron oraz działając zgodnie z niniejszym statutem i Regułami Procesowymi i Dowodowymi, domagać się współpracy ze strony Państwa na podstawie artykułu 93 ustęp 1 (k) w podejmowaniu środków w celu zabezpieczenia przepadku, w szczególności na rzecz pokrzywdzonych.
Wydawanie przez Izbę Przygotowawczą nakazu aresztowania i wezwań
(i) zapewnienia jej osobistego stawiennictwa na rozprawie;
(ii) zapewnienia, że osoba ta nie będzie utrudniała ani zagrażała postępowaniu przygotowawczemu lub rozprawie, lub
(iii) uniemożliwienia tej osobie kontynuowania tej samej lub powiązanej z nią zbrodni podlegającej jurysdykcji Trybunału, mającej źródło w tych samych okolicznościach.
(a) nazwisko osoby i wszelkie inne stosowne informacje identyfikujące tę osobę;
(b) wskazanie zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału, o popełnienie których osoba ta jest podejrzana;
(c) zwięzłe przedstawienie faktów składających się na opis zarzucanych zbrodni;
(d) streszczenie dowodów i wszelkich innych informacji, które uzasadniają podejrzenie popełnienia przez tę osobę zarzucanych jej zbrodni; i
(e) wskazanie powodów, dla których Prokurator uważa, że aresztowanie osoby jest konieczne.
(a) nazwisko osoby i wszelkie inne stosowne informacje pozwalające zidentyfikować tę osobę;
(b) wskazanie zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału, z związku z którymi domaga się aresztowania osoby; i
(c) zwięzłe przedstawienie faktów składających się na opis zarzucanych zbrodni.
(a) nazwisko osoby i wszelkie inne stosowne informacje pozwalające zidentyfikować tę osobę;
(b) wskazanie daty wymaganego stawienia się;
(c) wskazanie zbrodni podlegających jurysdykcji Trybunału, o popełnienie których osoba ta jest podejrzana;
(d) zwięzłe przedstawienie faktów składających się na opis zarzucanej zbrodni.
Wezwanie doręcza się osobie podejrzanej.
Postępowanie w sprawie aresztowania w Państwie aresztującym
(a) nakaz dotyczy tej osoby;
(b) osoba ta została aresztowana zgodnie z odpowiednią procedurą; i
(c) prawa tej osoby były przestrzegane.
Wstępne postępowanie przed Trybunałem
Zatwierdzenie zarzutów oskarżenia przed rozprawą
(a) zrzekł się prawa do uczestnictwa; albo
(b) zbiegł lub nie można ustalić miejsca jego pobytu, przy czym podjęto wymagane kroki w celu zapewnienia stawiennictwa podejrzanego przed Trybunałem i poinformowania go o zarzutach oskarżenia, jak również o tym, że odbędzie się posiedzenie w celu zatwierdzenia tych zarzutów.
W takim przypadku podejrzanego reprezentuje obrońca, jeżeli Izba Przygotowawcza uzna, że wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.
(a) otrzymuje kopię dokumentu zawierającego zarzuty, na których Prokurator zamierza opierać oskarżenie na rozprawie; i
(b) zostaje poinformowany o dowodach, na które Prokurator powoła się w czasie posiedzenia.
Izba Przygotowawcza może wydać zarządzenia dotyczące ujawnienia informacji na potrzeby posiedzenia.
(a) zaprzeczyć stawianym zarzutom oskarżenia;
(b) podważać dowody przedstawione przez Prokuratora; i
(c) przedstawiać własne dowody.
(a) zatwierdza te zarzuty oskarżenia, w stosunku do których stwierdziła istnienie wystarczających dowodów, i przekazuje podejrzanego Izbie Orzekającej w celu odbycia rozprawy odnośnie do zatwierdzonych zarzutów;
(b) odmawia zatwierdzenia tych zarzutów oskarżenia, w stosunku do których stwierdziła brak wystarczających dowodów;
(c) odracza posiedzenie i zobowiązuje Prokuratora do rozważenia:
(i) dostarczenia dalszych dowodów lub dalszego prowadzenia postępowania przygotowawczego w odniesieniu do określonego zarzutu oskarżenia; lub
(ii) zmiany zarzutu oskarżenia, jeżeli przedłożone dowody wskazują na inną zbrodnię podlegającą jurysdykcji Trybunału.