Tytuł 1 - PRYWATNA KOPALNIE. - Rzesza Niemiecka-Polska. Układ Polsko-Niemiecki w przedmiocie kopalń górnośląskich. Opole.1922.06.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.45.305

Akt utracił moc

Wersja od: 9 marca 1923 r.

TYTUŁ  I.

PRYWATNA KOPALNIE.

Artykuł  1.

(1) Pola górnicze, przecięte nową granicą, dzieli się. zgodnie z jej przebiegiem na prawnie samoistne pola jednostkowe. Szczegóły postępowania normuje załącznik 1).

(2) O ile układ niniejszy nie zawiera innych postanowień, są właściwe dla każdego pola górniczego władze i prawo tego państwa, na którego obszarze pole jest położone.

Artykuł  2.

(1) W kopalniach węgla kamiennego, położonych przy nowej granicy państwowej lub przez nią przeciętych, winien być, o ile nie należy zastosować przepisów ustępu 2 artykułu 3, w budowlach podziemnych po wewnętrznej stronie granicy pola, utrzymany nietknięty filar bezpieczeństwa o grubości dwudziestu metrów, mierząc prostopadle do granicy pola. Graniczne filary bezpieczeństwa wolno przebijać, osłabiać lub wybierać jedynie za zezwoleniem właściwego polskiego i pruskiego Wyższego Urzędu Górniczego.

(2) Gdy atoli z powodu rozbudowy kopalni przed wejściem w życie mniejszego układu, przeprowadzenie przepisu zdania pierwszego ustępu 1 nie jest już możliwe, lub gdy zajdzie konieczność wydania zarządzeń celem zapobieżenia niebezpieczeństwom dla kopalń innych, aniżeli kopalnie węgla kamiennego, położonych w sposób określony w ustępie 1, wówczas wyższe urzędy górnicze polski i pruski wydadzą bezzwłocznie drogą wspólnej decyzji zarządzenia górniczo-policyjne dla obu graniczących ze sobą pól. Równocześnie należy w porozumieniu z polskiemi i niemieckiemi władzami celnemi przeprowadzić, by wykluczone było między Polską a Niemcami połączenie przez podziemne budowle kopalniane sprzyjające uchylaniu się od opłat celnych.

(3) Posiadacze kopalń wymienionych w ustąpię 1 i 2 zobowiązani są na swój koszt na powierzchni kopalń i pod ziemią, wykonać urządzenia i zastosować środki, które zarządziła właściwi miejscowa władza celna w porozumieniu z właściwą władzą górniczą, a w miarą potrzeby w porozumieniu z władzą Celną drugiego państwa, w celu zapobieżenia uchylaniu się od opłat celnych. Wymienieni posiadacze są zobowiązani utrzymywać urządzenia te stale w stanie zdatnym do użytku. Przepisy wydane przez wymienione władze w przedmiocie wykonania tych zarządzeń, należy ogłosić przez wywieszenie na kopalni w miejscu łatwo dostępnem dla wszystkich robotników i doręczyć za potwierdzeniem odbioru wszystkim organom dozorującym.

(4) Przy rozprawach, prowadzonych wedle ustępu 3 przez wymienione władze przy współudziale posiadacza kopalni, mogą być na wniosek tegoż, dozwolone stosowne czasokresy dla wykonania przepisanych urządzeń. O ile to nastąpi, należy równocześnie ustalić zarządzenia górniczo-policyjne i celno-policyjne potrzebne dla tymczasowego uregulowania sprawy.

Artykuł  3.

(1) Samodzielne pola jednostkowe, powstałe po myśli postanowienia ustępu 1 artykułu 1 wskutek ustanowienia nowej granicy państwowej, wolno odbudować tylko za pomocą urządzeń ruchu, położonych w obrębie własnego państwa, o ile na dotychczasowem niepodzielnem polu - ani na całem, ani na części jego, ani stale ani przejściowo - aż do chwili wejścia w życie niniejszego układu nie było jeszcze ruchu kopalnianego. Wyjątki od tej zasady mogą być dopuszczone przez wspólne rozstrzygnięcie naczelnych władz górniczych obu państw.

(2) Jeżeli natomiast na dotychczasowem niepodzielnem polu górniczem był przed dniem wejścia w życie niniejszego układu ruch kopalniany - czy to na całem czy na części jego, czy to stale czy to przejściowo, wówczas obie umawiające się strony zobowiązują się, skoro ruch rozciąga się z obszaru jednego umawiającego się państwa na obszar drugiego państwa, nie czynić ruchowi temu przeszkód z tego powodu, że jest przecięty granicą państwową. O ile w takim zakładzie wydobywa się minerały na powierzchnię tylko w jednym z obu umawiających się państw, stosuje się następujące postanowienia:

a) Przepisy artykułu 2 stosuje się odpowiednio z tą zmianą, że pod ziemią granicę państwową zastępuje granica ruchu. O ile granica ruchu nie pokrywa się z granicą pola kopalnianego, winna władza górnicza właściwa dla szybu dobywczego w porozumieniu z władzą górniczą drugiego państwa ustanowić, na wniosek posiadacza kopalni granicę ruchu.

b) Dla nadzoru policyjnego nad całym zakładem właściwe są ustawy, rozporządzenia i wszelkie inne postanowienia, jakoteż i władze górnicze tego państwa, na którego obszarze wydobywa się minerały na powierzchnię.

c) Według tychże przepisów normuje się także stosunki, dotyczące robotników, urzędników ruchu i funkcjonarjuszów (porządek służbowy i t. p.).

d) Co do czynów i zaniedbań na całym obszarze zakładu pod ziemią uważa się, że zaszły tam, gdzie minerały wydobywa się na powierzchnie.

e) Skutki prawne, wynikające z stosunku własności górniczej do własności nieruchomej i do praw rzeczowych na niej ciążących, w szczególności roszczenia odszkodowaniowe właściciela lub uprawnionego do użytkowania z tytułu szkód górniczych, należy osądzać według ustaw państwa, w którego obszarze położona jest nieruchomość.

f) Węgiel wydobyty na powierzchnią szybem wyciągowym ma być tymczasowo, z zastrzeżeniem przyszłego odmiennego uregulowania, opodatkowany według ustaw i na korzyść tego państwa, w którego obszarze leży szyb wyciągowy bez względu na to, czy węgiel urobiono na obszarze tego samego lub też drugiego państwa.

Artykuł  4.

(1) Jeżeli zakłady kopalniane, mające oddzielne szyby dobywcze w Polsce i w Niemczech mają otrzymać wspólne urządzenia dla przewietrzania, odwadniania i t. p., to urządzenia te winny być ustalone na wniosek posiadacza kopalni przez właściwe polskie i pruskie władze górnicze, w razie potrzeby w porozumieniu z władzami celnemi. Postanowienia zdania pierwszego ustępu 2 artykułu 3 należy odpowiednio stosować.

(2) Pod każdym innym względem podlega każdy z tych zakładów tylko prawu i władzom właściwym dla odnośnego szybu dobywczego.

Artykuł  5.

(1) Dla ochrony przed sprzecznem z interesami publicznemi zbliżeniem się robót kopalnianych, które pozostają" pod nadzorem policyjnym Polski lub Niemiec do objektów na powierzchni, wymagających ochrony, a położonych na obszarze drugiego państwa, postanawia się co następuje:

a) Jeżeli roboty podziemne zbliżają się na sto metrów, zaś roboty odkrywkowe na pięćdziesiąt metrów do dróg publicznych lub urządzeń komunikacyjnych, budynków, wodociągów, przeznaczonych dla publicznego użytku, kanałów, wód bieżących, stawów, rząpi mułowych lub innych objektów na powierzchni, których uszkodzenie zagrażałoby bezpieczeństwu osób na powierzchni, lub pod ziemią, lub też komunikacji publicznej, albo mogłoby sprowadzić szkodę dla ogółu, winien posiadacz kopalni bezzwłocznie donieść w formie dodatku do planu ruchu władzy górniczej o zarządzeniach ochronnych dla nich przewidzianych, o ile nie są w planie ruchu już uwzględnione.

b) Celem spowodowania zarządzeń koniecznych do urzeczywistnienia tej ochrony winna władza górnicza właściwa dla kopalni porozumieć się w danym wypadku z właściwą miejscową władzą drugiego państwa.

(2) Jeżeli posiadacz nieruchomości uprawdopodobni wobec polskiej lub niemieckiej władzy górniczej roszczenie do odszkodowania, które zdaniem jego powstało z powodu robót kopalnianych, pozostających pod jej nadzorem, winna władza pozwolić wnioskodawcy bez względu na jego przynależność państwową i jego miejsce zamieszkania na wgląd do planów kopalnianych w myśl postępowania opisanego w załączniku 2.

(3) Władza ta udzieli także właścicielowi nieruchomości, który uzasadni dostatecznie, że ma w temi interes, bez względu na jego przynależność państwową i jego miejsce zamieszkania, na wniosek pisemnego wyjaśnienia o faktycznem położeniu robót kopalnianych w stosunku do nieruchomości, której położenie dokładnie oznaczy. Wyjaśnienia tego udzieli się w szczególności o tem, czy pod tą nieruchomością lub w jakiem oddaleniu od jej granic, oraz na jakiej głębokości prowadzi się roboty kopalniane albo roboty te były prowadzone - zwłaszcza, w którym roku ostatnio.

Artykuł  6.

(1) Niemcy pozwolą polskim urzędnikom górniczym na podstawie poświadczenia ich przełożonej władzy na objazd robót kopalnianych oraz urządzeń na powierzchni wchodzących w rachubę stosownie do stanu rzeczy i na wgląd do planów kopalnianych odnośnych kopalń. Przepis ten stosuje się analogicznie do koncesjonowanych-mierników górniczych. Takie samo zobowiązanie przejmuje Polska odnośnie do pruskich urzędników górniczych i koncesjonowanych mierników górniczych. Upoważnienie udzielone w myśl powyższego urzędnikom górniczym i miernikom górniczym może im być odebrane w razie nadużycia w porozumieniu z drugiem państwem.

(2) Obie strony poręczają sobie wzajemnie zupełne i, regularne uzupełnianie wszystkich planów kopalnianych.

(3) W razie nieszczęśliwego wypadku na kopalni udzielą sobie obie umawiające się strony wzajemnie jaknajdalej idących ułatwień dla zarządzeń ratunkowych, a w szczególności pozwolą na swobodne przekroczenie granicy ludziom, i na przewiezienie materjałów ratunkowych, jakoteż na korzystanie z wszelkich środków komunikacyjnych. Władze miejscowe otrzymają ogólnie odpowiednie zlecenia.