Rzesza Niemiecka-Polska. Konwencja o obywatelstwie i opcji. Wiedeń.1924.08.30.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1925.21.148

Akt utracił moc
Wersja od: 31 stycznia 1925 r.

KONWENCJA
pomiędzy Polską a Niemcami o obywatelstwie byłych obywateli niemieckich Górnego Śląska, podpisana w Wiedniu dnia 30 sierpnia 1924 r.

Przekład.

(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 28 stycznia 1925 r. - Dz. U. R. P. № 12 poz. 86).

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI,

PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:

Dnia trzydziestego sierpnia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku podpisana została w Wiedniu pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Rzeszy Niemieckiej Konwencja, dotyczącą obywatelstwa byłych obywateli niemieckich Górnego Śląska, która słowo w słowo brzmi jak następuje:

POLSKA

z jednej strony,

i NIEMCY

z drugiej strony,

pragnąc uregulować kwestje, dotyczące zmiany obywatelstwa dawnych obywateli niemieckich, a wynikające z artykułów 3, 4 i 5 Traktatu pomiędzy Głównemi Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Polską, podpisanego w Wersalu dn. 28 czerwca 1919 r., oraz z niektórych postanowień artykułu 91 Traktatu pomiędzy Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Niemcami, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r., mianowały swymi Pełnomocnikami:

POLSKA: pana dr. Witolda Prądzyńskiego, Prezesa Oddziału Prokuratorji Generalnej;

NIEMCY: pana dr. Teodora Lewald'a, rzeczywistego tajnego radcę, Sekretarza Stanu w stanie rozporządzalności,

którzy po wymianie swych pełnomocnictw, uznanych za sporządzone w dobrej i należytej formie, pod przewodnictwem pana Jerzego Kaeckenbeeck'a, D. C. L., prezydenta Trybunału rozjemczego dla Górnego Śląska, opierając się na wydanem przezeń w dniu 10 lipca 1924 r. orzeczeniu rozjemczem, zgodzili się na postanowienia następujące:

Artykuł  1.

Traktat pomiędzy Głównemi Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Polską, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r., oznaczany jest w niniejszej Konwencji słowami "Traktat z dnia 28 czerwca 1919 r.", zaś Traktat pomiędzy Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r., - słowami "Traktat Wersalski".

Artykuł  2.

Przez obywateli - niemieckich w znaczeniu artykułów 3 i 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. i artykułu 91 Traktatu Wersalskiego rozumie się w niniejszej Konwencji osoby, które posiadały to obywatelstwo w dniu 10 stycznia 1920 r.

Artykuł  3.
1)
Słowa: "terytorjum, uznane, lub które będzie uznane za część składową Polski" (art. 3 i 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r.) odnoszą się do całego terytorjum Polski.
2)
Układające się Strony zgadzają się, iż postanowienia artykułu 91 Traktatu Wersalskiego również odnoszą się do całego terytorjum Polski, przyczem nie przesądza się kwestji, czy wykładnia taka wynika, czy też nie, z wyrażeń tego artykułu: "terytorja uznane ostatecznie za część Polski", "jedno z terytorjów uznanych za część Polski".
Artykuł  4.

Obywatele niemieccy są zamieszkali (domicylowani), w rozumieniu ustępów 1, 2 i 3 artykułu 91 Traktatu Wersalskiego i artykułu 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., w obrębie terytorjum określonego w artykule 3 Konwencji niniejszej, jeśli stworzyli tam swoje zamieszkanie (domicyl) i tego zamieszkania nie porzucili, a to stosownie do następujących postanowień:

1)
Zamieszkanie zostało stworzone, gdy obywatel niemiecki w obrębie wyżej wymienionego terytorjum osiedlił się w taki sposób, by tam dążyć do zrealizowania swych celów życiowych i przebywa tam zazwyczaj i regularnie bez zamiaru opuszczenia siedziby.
2)
Przebywanie zazwyczaj i regularnie oznacza przebywanie w ciągu zasadniczej części danego okresu czasu.
1)
Porzucenie zamieszkania zachodzi, gdy zwinięta, została siedziba, a odnośny obywatel niemiecki opuścił wyżej wymienione terytorjum bez zamiaru powrotu.
2)
Z faktu, że siedzibę zwinięto, wynika domniemanie, iż zamiaru powrotu nie było. Jednak domniemywa się istnienie zamiaru powrotu, jeżeli dana osoba osiedliła się ponownie najpóźniej w dniu 10 stycznia 1920 r. w tej miejscowości, w której mieszkała przed porzuceniem siedziby. To samo domniemanie zachodzi, jeśli dana osoba osiedliła się ponownie najpóźniej w dniu 10 stycznia 1920 r. na terytorium odstąpionem przez Niemcy, a
a)
przez czas, w ciągu którego siedziba była porzucona, rodzice tej osoby, lub w razie rozwiązania ich małżeństwa, jedno z nich, byli zamieszkali w obrębie tego terytorjum, albo też
b)
osoba ta, od czasu swego pierwszego osiedlenia się w obrębie tego terytorjum przed I stycznia 1908 r. do 10 stycznia 1920 r., była tam osiedlona po ukończeniu ośmnastego roku życia co najmniej przez lat dziesięć.
1)
Przebywanie o charakterze przejściowym lub dla celów rozrywkowych, jak wywczasy letnie, doglądanie przedsiębiorstwa, polowanie, nie stwarza zamieszkania.
2)
Tak samo rzecz się ma w wypadku przebywania dla celów ubocznych; będą za takie uważane mianowicie: uczęszczanie do szkół wszelkich stopni, przygotowywanie się do zawodu lub kształcenie się zawodowe, praktyka w charakterze asystenta lub kandydata, obowiązkowa służba wojskowa lub udział w wojnie.
3)
Jeżeli siedziba została porzucona dla celów ubocznych, wymienionych w ustępie drugim niniejszego paragrafu, to domniemywa się, iż zamieszkanie zachowano, o ile dana osoba osiedliła się ponownie w obrębie terytorjum, określonego w art. 3 niniejszej Konwencji, najpóźniej w dniu 10 stycznia 1920 r.
Dla zakresu niniejszej Konwencji postanowienia paragrafów poprzednich stosują się również do zamieszkania rodziców, którego wymaga artykuł 4 Traktatu z dnia 23 czerwca 1919 r.
Artykuł  5.
1)
O ile według postanowień Konwencji niniejszej zamieszkanie wymagane jest dla nabycia obywatelstwa polskiego, koniecznem jest i wystarczającem, aby warunki, przewidziane w art. 4 niniejszej Konwencji, zostały lub zostały były spełnione w obrębie terytorjum, określonego w art. 3 Konwencji, nawet, jeżeli spełnione są również na innem terytorjum.
2)
Jeżeli ktoś nabył obywatelstwo polskie w dniu 10 stycznia 1920 r., to nabycie to nastąpiło z wykluczeniem obywatelstwa niemieckiego nawet wówczas, gdy poza zamieszkaniem w Polsce posiadał on zamieszkanie w Niemczech.
Artykuł  6.
1)
Obywatele niemieccy nabyli obywatelstwo polskie z samego prawa i z wykluczeniem obywatelstwa niemieckiego z mocy artykułu 91 Traktatu Wersalskiego i artykułu 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., jeżeli posiadali swe zamieszkanie w obrębie terytorjum, określonego w art. 3 niniejszej Konwencji, co najmniej od 1 stycznia 1908 r. do 10 stycznia 1920 r.
2)
Inni obywatele niemieccy, którzy mieli swe zamieszkanie w obrębie wyżej wymienionego terytorjum w dniu 10 stycznia 1920 r., będą mogli nabyć obywatelstwo polskie jedynie za specjalnem zezwoleniem Państwa Polskiego.
1)
Obywatele niemieccy, urodzeni na terytorjum, określonem w art. 3 niniejszej Konwencji, z rodziców, którzy w chwili ich urodzenia mieli zamieszkanie w obrębie tego terytorjum, nabyli obywatelstwo polskie z samego prawa bez względu na to, czy sami mieli swe zamieszkanie w obrębie tego terytorjum w dniu 10 stycznia 1920 r., czy też go nie mieli.
2)
Nie nabyli jednakże obywatelstwa polskiego ci obywatele niemieccy, których rodzice oboje założyli swoje zamieszkanie w obrębie tego terytorjum po dniu 1 stycznia 1908 r.
Obywatele niemieccy, którzy nabyli obywatelstwo polskie zgodnie z paragrafem pierwszym niniejszego artykułu, utracili to obywatelstwo a zachowali obywatelstwo niemieckie, jeżeli
a)
dokonali prawidłowo zrzeczenia się, przewidzianego w ustępie drugim artykułu Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., lub jeżeli
b)
złożyli przed władzami, przewidzianemi w tym samym ustępie, wyraźne oświadczenie zrzeczenia się w okresie między dniem 11 stycznia 1922 r. a 10 lipca 1924 r., lub jeżeli
c)
mieszkając na terytorjum polskiem w dniu 10 stycznia 1920 r., opuścili to terytorjum w czasie między tym dniem a dniem 10 lipca 1924 r. wśród okoliczności, wskazujących na zamiar wyemigrowania, lub jeśliby
d)
w myśl ustawodawstwa niemieckiego nabyli obywatelstwo niemieckie po 10 stycznia 1920 r., gdyby go nie byli już posiadali, lub też jeżeli:
e)
pozostali po 10 stycznia 1922 r. w służbie Rzeszy jednego z Państw niemieckich lub niemieckiego samorządu.
1)
Będą uważane za osoby, które się zrzekły w dniu 10. stycznia 1922 r. obywatelstwa polskiego, ci obywatele niemieccy, którzy, nabywszy obywatelstwo polskie zgodnie z par. 1, a nie podpadając pod przepis paragrafu 2-go niniejszego artykułu, nie przenieśli się do Polski przed dniem 10 lipca 1924 r., chyba, że przed dniem 28 lutego 1925 r. upomną się o obywatelstwo polskie u władz polskich, wskazanych w ustępie drugim artykułu 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., i udowodnią, bądź że:
a)
poczynili przed dniem 10 lipca 1924 r. kroki u właściwych władz polskich (nie wyłączając konsulatów) w celu uzyskania uznania obywatelstwa polskiego, - pod warunkiem, że złożyli swoje podania na piśmie, albo że otrzymali pisemną odmowę, względnie pisemną odpowiedź równającą się odmowie, bądź że
b)
w chwili upomnienia się ich o obywatelstwo ojciec ich lub matka mają swe zamieszkanie w obrębie terytorjum, określonego w art. 3 niniejszej Konwencji, bądź też że
c)
w chwili upomnienia się o obywatelstwo polskie posiadają oni w obrębie tego terytorjum bądź nieruchomość rolną, bądź też inną nieruchomość, zamieszkałą przez nich lub przez ich rodziców przynajmniej od lat dziesięciu.
2)
Rząd polski poda do wiadomości rządu niemieckiego w drodze dyplomatycznej, kto zachowa obywatelstwo polskie na skutek upomnienia się.
Obywatele niemieccy, którzy zgodnie z niniejszym artykułem zachowują obywatelstwo polskie, tracą obywatelstwo niemieckie.
Obywatele niemieccy, którzy odpowiadają równocześnie warunkom, wymaganym przez art. 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. (art. 91 Traktatu Wersalskiego), oraz warunkom artykułu 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., nabyli z dniem 10 stycznia 1920 r. obywatelstwo polskie z samego prawa z wykluczeniem obywatelstwa niemieckiego.
1)
Kobieta, która była zamężną w dniu 10 stycznia 1920 r., nabyła obywatelstwo polskie, jeżeli sama odpowiada warunkom, wymaganym do nabycia tego obywatelstwa, chociażby jej małżonek warunkom tym nie odpowiadał. Nabyte w ten sposób obywatelstwo polskie uważa się jednakże za utracone z dniem 31 stycznia 1920 r. na rzecz obywatelstwa małżonka, jeśli małżeństwo w tym dniu jeszcze trwało.
2)
Kobieta, która była zamężną w dniu 10 stycznia 1920 r., nie nabyła obywatelstwa polskiego, jeżeli nie odpowiada sama warunkom, wymaganym do nabycia tego obywatelstwa, chociażby jej małżonek warunkom tym odpowiadał. Jednak obywatelstwo polskie nabyte przez małżonka uważa się za rozciągnięte na jego żonę z dniem 31 stycznia 1920 r., jeżeli małżeństwo w tym dniu jeszcze trwało.
Obywatele niemieccy, którzy w dniu 10 stycznia 1920 roku nie mieli ukończonych lat ośmnastu, dzielą obywatelstwo ojca, jeżeli są dziećmi ślubnemi, a swej matki, jeżeli są dziećmi nieślubnemi. Jeżeli jednak osoby te same odpowiadają warunkom, wymaganym przez artykuł 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., to, z zastrzeżeniem postanowienia artykułu 7-go par. 1 ustęp drugi niniejszej Konwencji, nabyły obywatelstwo polskie, chociażby ich ojciec lub matka warunkom wymaganym do nabycia obywatelstwa polskiego nie odpowiadali.
Artykuł  9.
1)
Aby ważnie dokonać opcji, należało:

1-o mieć ukończonych lat co najmniej, ośmnaście;

2-o nabyć z samego prawa obywatelstwo polskie z mocy artykułu 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. (art. 91, ustęp pierwszy Traktatu Wersalskiego),

3-o złożyć przed dniem 11 stycznia 1922 r. oświadczenie opcji bądź przed władzami polskiemi, bądź przed władzami niemieckiemi, wskazanemi jako właściwe.

2)
Jeżeli osoba zainteresowana, która oświadczyła swą wolę utracenia obywatelstwa polskiego, odpowiada równocześnie warunkom, przewidzianym w art. 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. (art. 91 Traktatu Wersalskiego), i warunkom, przewidzianym w art. 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., jest ona optantem, a nie zrzekającym się. Mylne oznaczenie odnośnego oświadczenia nie narusza jego znaczenia prawnego.
Artykuł  10.
1)
Oświadczenia opcji nie mogą być odwoływane.
2)
Pod względem możliwości uznania oświadczeń opcji, na wniosek osób, które oświadczenia składały, za nieważne, z powodu choroby umysłowej, pijaństwa, groźby, przymusu, błędu istotnego lub innych wadliwości woli, należy oświadczenia takie oceniać pod tym samym kątem i traktować w ten sam sposób, jak i inne oświadczenia woli z dziedziny prawa publicznego wewnętrznego. Rozpoznawanie wniosków o unieważnienie należy do właściwości władz administracyjnych i sądowych tego Państwa, którego władze oświadczenie przyjęły.
3)
Unieważnienie oświadczenia, złożonego przed władzami jednej ze Stron, nie przesądza w niczem ważności oświadczenia tej samej osoby, złożonego przed władzami drugiej Strony.
1)
Układające się Strony zobowiązują się nawzajem sobie zakomunikować w drodze dyplomatycznej przed dniem 1-ym grudnia 1924 r. spisy osób, które pozostały na terytorjum Polski, a które złożyły oświadczenie opcji, uważane przez władze właściwe za ważne w myśl niniejszej Konwencji. Spisy te wymienią również osoby, na które skutki opcji się rozciągają. Nie będą tam natomiast wymienione osoby, których oświadczenie zostałoby unieważnione przed zakomunikowaniem spisów, zgodnie z postanowieniem artykułu 10 niniejszej Konwencji.
2)
W celu stwierdzenia tożsamości osoby optanta spisy będą zawierały imiona, nazwiska, zawód i miejsce zamieszkania.
3)
W razie potrzeby wojewodowie polscy i konsulowie niemieccy będą udzielali sobie wzajemnie pomocy w wymianie koniecznych objaśnień, mianowicie odnośnie do oświadczeń opcji.
1)
Jeżeli w następstwie zakomunikowania spisów jedna z układających się Stron podniesie wypadki, które według jej zapatrywania stanowią naruszenie postanowień Traktatów, będzie mogła przesłać uwagi swe drugiej Stronie w drodze dyplomatycznej.
2)
Obie Strony zobowiązują się do jaknajrychlejszego zbadania takich uwag i, jeżeli będą uzasadnione, do uwzględnienia ich, a ewentualnie do przywrócenia danej osobie przysługującego jej stanu prawnego.
3)
Zakomunikowanie uwag przez jedną z układających się Stron nie ma skutku zawieszającego.
1)
Osoby, zamieszczone w jednym ze spisów, przewidzianych w art. 11 niniejszej Konwencji, obowiązane są przenieść swe zamieszkanie z Polski do Niemiec, chyba że ich oświadczenie opcji zostanie unieważnione z powodu wadliwości woli zgodnie z art. 10, lub został im przywrócony przysługujący im stan prawny zgodnie z art. 11 par. 2 ustęp drugi niniejszej Konwencji; to przeniesienie się:

1. osób, które nie posiadają nieruchomości na terytorjum polskiem, nastąpi najpóźniej do 1 sierpnia 1925 r.

2. osób, których nieruchomości znajdują się w obrębie rejonu miejsc warownych, według stanu z dnia 10 lipca 1924 r., lub w pasie granicznym szerokości 10 km., - najpóźniej do 1 listopada 1925 r.,

3. osób, które mają nieruchomości na terytorjum polskiem poza obrębem rejonu miejsc warownych lub dziesięcio-kilometrowego pasa granicznego, - najpóźniej do 1 lipca 1926 r.

2)
Terminy, przyznane w niniejszym artykule, nie naruszają prawa Rządu polskiego do wydalania optantów, którzyby się zachowywali jako cudzoziemcy niepożądani.
1)
W celu uwiadomienia poszczególnych optantów o ich obowiązku opuszczenia terytorjum polskiego w terminach wyżej określonych, władze polskie wystosują, pomiędzy dniem 1 stycznia a 28 lutego 1925 r., odpowiednie przypomnienia do osób, które złożyły oświadczenie opcji; w przypomnieniach tych będą również wymienione osoby, na które rozciągają się skutki opcji. Fakt, że nad uwagami, przewidzianemi w art. 11 niniejszej Konwencji, toczy się wymiana zdań, nie przeszkadza wystosowaniu przypomnienia w powyżej wymienionym terminie.
2)
Przypomnienia, doręczone przez władze polskie po dniu 28 lutego 1925 r. optantom, nie wymienionym w spisach, zostaną podane w drodze dyplomatycznej do wiadomości Rządu niemieckiego. To podanie do wiadomości będzie traktowane w ten sam sposób, jak zakomunikowanie spisów.
3)
Optantom, którzy do dnia 1 marca 1925 r. nie otrzymają przypomnienia od władz polskich, będzie od chwili opóźnionego przypomnienia przysługiwał termin do wyjazdu, równający się terminowi, któryby mieli, gdyby przypomnienie zostało im zakomunikowane w dniu 28 lutego 1925 r.
1)
Osoby, które przed dniem 10 lipca 1924 r. podały do właściwych władz polskich przewidziany w art. 10 niniejszej Konwencji wniosek o unieważnienie swego oświadczenia opcji, będą podlegały obowiązkowi przeniesienia swego zamieszkania dopiero od chwili, gdy wniosek ich zostanie ostateczną decyzją odmownie załatwiony.
2)
Jeżeli wniosek taki podano po dniu 10 lipca 1924 r., właściwe władze polskie, administracyjne lub sądowe, same rozstrzygną zgodnie z obowiązującem prawem polskiem, czy wnioskowi przyznać skutek zawieszający. Postanowienie to stosuje się również do osób, które podały taki wniosek przed dniem 10 lipca 1924 r., a sprawy nie prowadziły aż do ostatniej instancji, - o ile osoby te wznowią swój wniosek przed dniem 1 marca 1925 r.
3)
W wypadkach odmownego załatwienia wniosku o unieważnienie, który miał skutek zawieszający w myśl ustępu 1 niniejszego paragrafu, albo któremu taki skutek był przyznany w myśl ustępu drugiego tego paragrafu, termin do. wyjazdu zacznie biec z dniem odmownego załatwienia wniosku o unieważnienie; będzie on wynosił połowę terminu, jakiby danej osobie przysługiwał, gdyby zaczął biec z dniem 1 marca 1925 r., chyba że termin przewidziany w paragrafie pierwszym niniejszego artykułu byłby dla tej osoby korzystniejszy.
Układające się Strony zgadzają się, iż optanci, którzyby się nie zastosowali do obowiązku opuszczenia Polski w terminach, przewidzianych w artykule niniejszym, będą mogli być odstawieni do granicy i oddani władzom niemieckim. Wstęp na terytorjum polskie może być tym osobom na zawsze wzbroniony.
Po dniu 31 grudnia 1926 r. żadnych przypomnień już się uskuteczniać nie będzie. Osoby, które do tego czasu nie otrzymają przypomnienia, tracą szczególne uprawnienia i obowiązki optantów. Przepisy niniejszego paragrafu nie mają zastosowania do osób, o których mowa w paragrafie trzecim artykułu niniejszego, a którym ostateczne rozstrzygnięcie nie zostałoby do tego terminu doręczone.
Artykuł  13.

Oba Rządy dadzą właściwym władzom stosowne polecenia, by o ile możności ułatwiały optantom zarówno podróże konieczne do przygotowania nowego bytu w Niemczech, jak i samą emigrację.

1)
Optanci mogą przy wyprowadzeniu się zabrać ze sobą do Niemiec bez cła swój majątek ruchomy wszelkiego rodzaju i nie podlegają z tego powodu żadnym cłom wywozowym ani opłatom, o ile takie istnieją.
2)
Żaden zakaz wywozu, ani żadne zarządzenie ustawowe lub administracyjne nie może w czemkolwiek ograniczyć optantów, przenoszących swoje zamieszkanie do Niemiec, w prawie do wywiezienia, w związku z przeniesieniem zamieszkania, majątku ruchomego, czy to przez zabranie go ze sobą, czy też przez wysłanie go w sposób, jaki uznają za najodpowiedniejszy.
3)
Nie będzie się pobierało żadnej opłaty za czynności władz, wykonane z powodu przeniesienia zamieszkania, a wymagane przez ustawy, rozporządzenia lub inne przepisy urzędowe.
Władze mogą żądać, by optant udowodnił swe prawo własności co do przedmiotów, które zamierza zabrać, przez złożenie zaręczenia zastępującego przysięgę. Innych środków dowodowych można żądać, gdy rodzaj lub ilość przedmiotów, które mają być wywiezione, dają dostateczny powód do podejrzenia, że przedmioty te nie należą do osoby, która dokonała opcji.
1)
Optanci, opuszczający obszar polski, by przenieść swe zamieszkanie do Niemiec, będą zwolnieni od wszelkich bieżących opłat i podatków od dochodu lub od majątku oraz od dodatków do tych opłat i podatków, pobieranych przez Państwo Polskie lub jego ciała samorządowe za okres, rozpoczynający się z upływem końca miesiąca, w ciągu którego następuje emigracja.
2)
Osoby te będą wolne od składania wszelkich kaucyj na zabezpieczenie zapłaty przyszłych opłat, podatków lub dodatków do tych opłat, lub podatków. Należności uważa się za przyszłe, jeśli warunki, wymagane ustawowo do powstania prawa do tych należności, spełniają się dopiero po ukończeniu miesiąca, w ciągu którego emigracja ma miejsce.
3)
Co się tyczy jednorazowego podatku majątkowego, przepisanego ustawą polską z 11 sierpnia 1923 r., to optanci winni uiścić przepisowe raty lub części tych rat, które w dniu emigracji są ściągalne. Od daty podpisania Konwencji wolni będą od opłat zaliczkowych, jak również od składania kaucyj, zabezpieczających zapłatę podatku. Wpłaty zaliczkowe, dokonane zgodnie z obowiązującemi ustawami i zarządzeniami nie będą optantom zwrócone; w każdym razie wpłaty te, zwaloryzowane według ogólnych przepisów prawa polskiego, będą odciągane od przepisowych rat, które optant jest jeszcze obowiązany uiścić.
4)
Postanowienia ustępów 1-3 niniejszego paragrafu nie mają zastosowania, o ile należności są niezależne od obywatelstwa, miejsca zamieszkania lub pobytu płatnika.
Artykuł  15.

Prawo optantów do zachowania majątku nieruchomego w Polsce nie może być w żaden sposób uszczuplone w drodze ustaw, rozporządzeń lub innych przepisów, któreby nie mogły być również stosowane do obywateli polskich, chyba że ten majątek znajduje się w obrębie rejonu miejsc warownych lub dziesięciokilometrowego pasa granicznego, w którym to wypadku majątek ten będzie traktowany jak majątek cudzoziemca.

Artykuł  16.

Z zastrzeżeniem ogólnych przepisów dotyczących cudzoziemców, optanci, którzy przeniosą swe zamieszkania przed upływem terminów, zakreślonych w art. 12 niniejszej Konwencji, nie będą mogli aż do dnia 31 grudnia 1930 r. bez specjalnego zezwolenia władz polskich przebywać w Polsce dłużej, niż przez 21 dni w roku. Począwszy od dnia 1 stycznia 1931 r., będą oni podlegali tylko ogólnym przepisom.

Artykuł  17.

Osoby, które mając prawo opcji, opuściły terytorjum polskie wśród okoliczności, wskazujących na zamiar wyemigrowania, będą uważane, jak gdyby dokonały opcji (opcja milcząca):

a)
jeżeli opuściły Polskę przed dniem 11 stycznia 1922 r., lub
b)
jeżeli opuściły Polskę w czasie pomiędzy 11 stycznia 1922 r. a 10 lipca 1924 r., wyjąwszy wypadki, gdy osoby te wniosły u właściwych władz polskich o przedłużenie swych polskich paszportów, a wnioski te załatwiono odmownie; w każdym razie zachodzi opcja milcząca, jeżeli osoby te odzyskały obywatelstwo niemieckie.
Artykuł  18.

Szczególne uprawnienia i obowiązki optantów dotyczą tylko osób, które same dokonały opcji lub na które rozciągają się skutki opcji.

Artykuł  19.
1)
Obywatele niemieccy, którzy nie odpowiadają warunkom, wymaganym przez art. 3 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. (art. 91 Traktatu Wersalskiego), a czynią zadość jedynie warunkom artykułu 4 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r., i którzy zrzekli się obywatelstwa polskiego, lub których w myśl niniejszej Konwencji uważa się za zrzekających się tego obywatelstwa, nie mają szczególnych uprawnień ani obowiązków optantów.
2)
Sam fakt zrzeczenia się nie daje bynajmniej podstawy do uważania osoby zrzekającej się za niepożądanego cudzoziemca.
Artykuł  20.

Artykuł 5 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. nie ma zastosowania do opcji, przewidzianych w art. 3 tego Traktatu (art. 91 ustęp trzeci Traktatu Wersalskiego); stosuje się on do opcji, przewidzianych w art. 91 ustępy 4 i 9 Traktatu Wersalskiego.

Konwencja niniejsza, wraz z protokółem końcowym z tej samej daty będzie możliwie jaknajrychlej ratyfikowana. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpi w Warszawie.

Na dowód czego, Pełnomocnicy podpisali Konwencję niniejszą i przyłożyli na niej swoje pieczęcie.

Sporządzono w Wiedniu, w Hofburgu, w dwóch egzemplarzach, dnia trzydziestego sierpnia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

(-) dr. Witold Prądzyński (-) dr. Theodor Lewald

W chwili podpisania Konwencji Układające się Strony zgodziły się na następujące postanowienia:
Do artykułu 4:
1)
Zamieszkanie może istnieć, jeżeli ktoś mieszka regularnie na swym majątku z całą swą rodziną podczas kilku miesięcy w ciągu roku.
2)
Przejściowa nieobecność, spowodowana wypadkami politycznemi lub działaniami wojskowemi po dniu 9 listopada 1918 r., nie stanowi porzucenia zamieszkania, jeżeli dana osoba powróciła na terytorjum przed dniem 10 lipca 1921 r.
3)
Dawni niemieccy urzędnicy bezpośredni (unmittelbare Staatsbeamte), nie wyłączając oficerów w służbie czynnej, osiedleni w dniu 10 stycznia 1920 r. w obrębie terytorjum odstąpionego przez Niemcy, nie będą uważani za obywateli polskich, o ile przed dniem 1 kwietnia 1922 r. nie otrzymali zwolnienia ze służby lub o nie nie prosili.

Co się tyczy obywateli niemieckich, którzy byli w swoim czasie przed dniem 10 stycznia 1920 roku niemieckimi urzędnikami bezpośrednimi lub oficerami w czynnej służbie, jako też do urzędników pośrednich (mittelbare Staatsbeamte), nauczycieli i duchownych, to mają do nich zastosowanie postanowienia ogólne, dotyczące pojęcia zamieszkania.

Do artykułu 10:

Powołanie do służby wojskowej lub też zapowiedź przyszłego powołania na wypadek, gdyby oświadczenie opcji nie zostało dokonane, nie mogą same przez się służyć za podstawę do unieważnienia oświadczenia opcji.

Słowa "same przez się" oznaczają, że nie jest wykluczone zastosowanie ogólnych przepisów, dotyczących możliwości unieważnienia opcji z powodu wadliwości woli.

Do artykułu 11:

Układające się Strony uważają za rzecz pożądaną, by spisy były komunikowane częściami w miarę, jak będą gotowe.

Do artykułu 12 par. 2:

Gdyby usiłowanie osobistego doręczenia przypomnienia okazało się bezskutecznem, przypomnienie nastąpi w drodze publicznego doręczenia (öffentliche Zustellung).

Do artykułu 12 par. 3

Decyzja jest ostateczna, gdy nie podlega dalszemu środkowi prawnemu, administracyjnemu lub sądowemu, czy to wskutek upływu terminu do wniesienia środka prawnego, czy to z powodu nieistnienia wyższej instancji.

Oba Rządy podadzą sobie wzajemnie do wiadomości spisy osób, które miały prawo opcji, a którym udzielono naturalizacji przed dniem 10 lipca 1924 roku.
1.
Układające się Strony zgodne są, że postanowienia Konwencji niniejszej dotyczące opcji (artykuły 9-18 i odnośne postanowienia Protokółu końcowego) będą stosowane mutatis mutandis do Polaków, obywateli niemieckich, którzy dokonali opcji na rzecz Polski w myśl artykułu 91 ustęp 4 Traktatu Wersalskiego.
2.
Układające się Strony obowiązują się do wydania na życzenie zainteresowanych osób zarządzenia, by optanci, którzy chcą przenieść swoje zamieszkanie do innego państwa, niż to, na rzecz którego dokonali opcji, korzystali z ułatwień i uprawnień przewidzianych w niniejszej Konwencji dla przeniesienia zamieszkania.
3.
W razie wprowadzenia przez Niemcy jednorazowego podatku majątkowego (einmalige Vermögensabgabe) zobowiązuje się Rząd niemiecki traktować osoby, które optowały na rzecz obywatelstwa polskiego, analogicznie do sposobu, przewidzianego w art. 14 par. 3 ust. 3 Konwencji.

Zasady ustalone w art. 14 par. 3 ust. 3 będą obowiązywały również w wypadku, gdyby Polska wprowadziła inny podatek jednorazowy od majątku.

Wobec wątpliwości, jakie wywołała interpretacja przepisów Traktatów, odnoszących się do pojęcia zamieszkania, stosowanie przez władze polskie tych przepisów będzie uważane za dokonywane w dobrej wierze nawet, jeżeli to stosowanie oparte było na wykładni odmiennej od wykładni stypulowanej w niniejszej Konwencji.

Powyższe stwierdzenie nie dotyczy w niczem sprawy zwłoki, zadeklarowanej w Genewie.

Podczas rokowań wyłoniło się zagadnienie wzajemnego związku artykułów 91 i 93 Traktatu Wersalskiego i artykułów 3, 4 i 12 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 r. Ponieważ zagadnienie to nie wchodziło w zakres kompetencji arbitra, sprawa pozostaje otwartą. Strony Układające się wyrażają życzenie, by została ona w czasie właściwym rozstrzygniętą.
Postanowienia niniejszej Konwencji w niczem me uchybiają postanowieniom Konwencji niemiecko-polskiej, dotyczącej Górnego-Śląska, podpisanej w Genewie dnia 15 maja 1922 r.

Sporządzono w Wiedniu, w Hofburgu, dnia trzydziestego sierpnia tysiąc dziewięćset dwudziestego czwartego roku.

(-) dr. Witold Prądzyński (-) dr. Tbeodor Lewald.

Zaznajomiwszy się z powyższą Konwencją uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną zarówno w całości, jak i każde z zawartych w niej postanowień, oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i zatwierdzona i przyrzekamy że będzie niezmiennie zachowywana.

Na dowód czego, wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.

W Warszawie, dnia 31 stycznia. 1925 r.

Dokumenty powiązane

Akty prawne liczba obiektów na liście: (2)
Akty wprowadzające liczba obiektów na liście: (2)
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (1)
Orzeczenia sądów liczba obiektów na liście: (1)
Nasza strona internetowa wykorzystuje pliki cookie. Jeśli zgadzasz się na używanie plików cookie kliknij "Zamknij" lub po prostu kontynuuj przeglądanie. Uzyskaj więcej informacji lub zmień ustawienia .