Część 4 - WARUNKI TECHNICZNE DOPUSZCZENIA POJAZDÓW DO RUCHU NA DROGACH PUBLICZNYCH. - Ruch na drogach publicznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1968.27.183

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1976 r.

CZĘŚĆ  IV

WARUNKI TECHNICZNE DOPUSZCZENIA POJAZDÓW DO RUCHU NA DROGACH PUBLICZNYCH.

Dział  I

Przepisy wstępne.

§  169.

1. Przepisy niniejszej części dotyczą pojazdów samochodowych, przyczep i maszyn samobieżnych oraz niesamobieżnych.

2. Przepisy niniejszej części stosuje się odpowiednio do trolejbusów.

3. Przepisy niniejszej części nie mają zastosowania do pojazdów specjalnych Sił Zbrojnych i Milicji Obywatelskiej. Warunki dopuszczenia tych pojazdów do ruchu na drogach publicznych określą Ministrowie Komunikacji, Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych.

4. Minister Komunikacji może:

1) warunkowo dopuścić do ruchu na drogach publicznych:

a) ciągniki i maszyny rolnicze, korzystające z dróg publicznych tylko okolicznościowo, a nie odpowiadające przepisom niniejszej części,

b) w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej - pojazdy o nacisku osi przekraczającym 8 i 14,5 t (§ 171 ust. 6);

2) zezwolić na odchylenia od warunków, jakim pojazdy powinny odpowiadać pod względem budowy i wyposażenia, w szczególności, jeżeli odchylenia te są uzasadnione postępem techniki lub względami bezpieczeństwa drogowego.

Dział  II

Warunki techniczne dopuszczenia pojazdów samochodowych do ruchu na drogach publicznych.

Rozdział  1

Ogólne warunki dopuszczenia pojazdów samochodowych do ruchu.

Warunki zasadnicze.

§  170.

1. Do ruchu na drogach publicznych dopuszcza się tylko takie pojazdy samochodowe, które są zbudowane, urządzone i utrzymywane w ten sposób, że nie będą:

1) zagrażać bezpieczeństwu publicznemu w ogóle, a bezpieczeństwu osób jadących tymi pojazdami i porządkowi ruchu drogowego w szczególności,

2) niszczyć drogi w sposób przekraczający zwykłe jej zużycie,

3) zakłócać spokoju publicznego, powodować uciążliwego hałasu, jak również wydzielać dymu i gryzącej lub odrażającej woni, szkodliwych lub uciążliwych dla kierowcy, osób jadących i dla innych użytkowników drogi oraz osób zamieszkałych w pobliżu,

4) wyrzucać iskier, które mogą wzniecić pożar,

5) posiadać zewnątrz i wewnątrz wystających ostrych lub spiczastych upiększeń lub zbędnych przedmiotów, które mogłyby być niebezpieczne dla użytkowników pojazdów lub drogi.

2. Ministrowie Komunikacji i Spraw Wewnętrznych określą sposoby przeciwdziałania hałasom ruchu drogowego oraz wydadzą przepisy w sprawie zewnętrznego i wewnętrznego wyposażenia pojazdów.

3. Pojazd powinien być tak zbudowany i wyposażony, aby pole widzenia kierowcy i widoczność były wystarczające do bezpiecznego prowadzenia pojazdu.

4. Urządzenia i wyposażenie pojazdu, a w szczególności zapewniające bezpieczeństwo ruchu, powinny być w należytym stanie oraz działać sprawnie i skutecznie.

5. Miejsce kierowcy powinno być tak urządzone i przyrządy potrzebne do kierowania i hamowania oraz do sygnalizacji i oświetlenia drogi tak rozmieszczone, aby kierowca mógł łatwo, wygodnie i pewnie posługiwać się nimi, nie tracąc drogi z oczu.

Wymiary i ciężary pojazdów.

§  171.

1. Długość pojazdów nie powinna przekraczać:

1) pojedynczego pojazdu z wyjątkiem autobusu - 11 m,

2) autobusu z wyjątkiem autobusu przegubowego - 12 m,

3) pojazdu członowego - 15 m,

4) zespołu złożonego z pojazdu samochodowego i przyczepy lub autobusu przegubowego - 18 m,

5) zespołu złożonego z trzech pojazdów - 22 m,

6) zespołu złożonego z motocykla i przyczepy - 4 m.

2. Szerokość pojazdu nie powinna przekraczać 2,5 m; szerokość nie obejmuje lusterek na przegubowych wysięgnikach oraz kierunkowskazów umieszczonych na bokach pojazdu.

3. Wysokość nie obciążonego pojazdu nie może przekraczać 4 m.

4. Dopuszczalny ciężar całkowity pojazdów z zachowaniem przepisów ust. 6 i 7 nie może przekraczać:

1) pojazdu pojedynczego dwuosiowego 16 t,

2) pojazdu pojedynczego trzyosiowego i o większej liczbie osi niż trzy 24 t,

3) pojazdu członowego trzy- lub czteroosiowego 32 t,

4) pojazdu członowego pięcioosiowego lub o większej liczbie osi niż pięć 38 t,

5) autobusu przegubowego 28 t.

5. Przepisy ust. 4 nie dotyczą walców drogowych.

6. Nacisk jednej osi nie może przekraczać 8 t, nacisk dwóch osi sąsiednich (tandem) o rozstawie nie mniejszym niż 1 m i nie większym niż 2 m nie może przekraczać 14,5 t.

7. Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej określi drogi publiczne, na których dopuszcza się do ruchu pojazdy samochodowe o nacisku osi pojedynczej większym niż 8 t lub o nacisku dwóch osi sąsiednich (tandem) większym niż 14,5 t.

8. Rozstaw osi pojazdu o dwóch osiach, z których przynajmniej jedna wywiera nacisk 8 t, nie może być mniejszy niż 3 m.

9. Ciężar pojazdu gotowego do jazdy powinien być ustalony na podstawie wiarygodnych danych lub przez zważenie.

10. Dopuszczalną ładowność samochodu ciężarowego oraz liczbę miejsc w kabinie kierowcy, w autobusie, samochodzie osobowym i na motocyklu ustala się na podstawie danych wytwórni, z uwzględnieniem przepisów ust. 4-8; w razie braku danych wytwórni lub innych wiarygodnych danych dotyczących ładowności lub liczby miejsc pojazdu lub w razie zmian i przeróbek pojazdu zmieniających jego ciężar własny, dopuszczalną ładowność (liczbę miejsc) należy ustalić w odpowiednim stosunku do ciężaru pojazdu gotowego do jazdy z uwzględnieniem wytrzymałości opon i z zachowaniem przepisów ust. 4-8.

Wyposażenie.

§  172.

1. Pojazd samochodowy powinien być wyposażony:

1) w tłumik wydechu, jeżeli pojazd jest napędzany silnikiem spalinowym; zabrania się stosowania tłumika z wylotem rury wydechowej, skierowanym w prawą stronę;

2) w ogumienie pneumatyczne o dostatecznej elastyczności, przyczepności i wytrzymałości w stosunku do nacisku koła i maksymalnej szybkości pojazdu; rzeźba bieżnika opony powinna być widoczna; dopuszcza się:

a) ogumienie inne niż pneumatyczne o wytrzymałości i elastyczności oraz przyczepności do powierzchni drogi co najmniej takiej samej, jak ogumienie pneumatyczne,

b) na pojazdach samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 10 km na godzinę, gąsienicowy mechanizm napędowy z gąsienicami bez ostrych krawędzi, które mogłyby uszkodzić nawierzchnię drogi; ograniczenie szybkości nie dotyczy pojazdów samochodowych na gąsienicach gumowych lub z innego tworzywa o odpowiedniej elastyczności, jednak bez elementów metalowych, mogących uszkodzić nawierzchnię drogi;

3) w urządzenie umożliwiające jazdę do tyłu, jeżeli pojazd jest zaopatrzony w nadwozie zamknięte lub kabinę kierowcy albo gdy ciężar własny pojazdu jest większy niż 400 kg;

4) co najmniej w jedną samoczynną wycieraczkę szyby przedniej, zapewniającą widoczność drogi w razie deszczu lub śniegu; motocykl (skuter) z przednią szybą powinien być zaopatrzony w wycieraczkę samoczynną tylko w przypadku, gdy szyba przednia ma taki wymiar lub kształt, że kierujący może widzieć drogę tylko przez tę szybę; wycieraczka szyby przedniej na pojeździe, którego cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 30 km na godzinę, może być poruszana ręcznie;

5) co najmniej w jedno lusterko odpowiedniej wielkości; autobusy, samochody ciężarowe i ciągniki z kabiną - co najmniej w lusterko po prawej i po lewej stronie; lusterka powinny umożliwiać widoczność drogi z tyłu bez konieczności zmiany normalnej pozycji, jaką kierowca zajmuje podczas jazdy; obowiązek wyposażenia w lusterka nie dotyczy pojazdów trójkołowych, ciągników i maszyn samobieżnych, jeżeli pojazdy te są bez kabiny kierowcy lub skrzyni zasłaniającej widoczność do tylu, oraz motocykli (skuterów), z wyjątkiem tych, które są przeznaczone dla głuchoniemych;

6) w sygnał dźwiękowy o jednym tonie i o donośnym, lecz nie przeraźliwym dźwięku;

7) w szybkościomierz umieszczony w polu widzenia kierowcy; nie dotyczy to ciągników rolniczych i innych pojazdów, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 30 km na godzinę;

8) w urządzenie zabezpieczające przed uruchomieniem pojazdu przez osoby niepowołane;

9) w tabliczkę metalową, trwale umieszczoną w miejscu łatwo dostępnym i podającą pismem czytelnym:

a) markę fabryczną pojazdu,

b) rok produkcji pojazdu,

c) ciężar własny pojazdu,

d) ładowność (dla ciągników rolniczych ciężar wyposażenia) lub liczbę miejsc w pojeździe,

e) rozpoznawczy numer fabryczny, a ponadto numer silnika, jeżeli jest podany przez wytwórnię;

10) co najmniej w tylne błotniki, w razie potrzeby przedłużone za pomocą fartuchów; nie dotyczy to ciągników rolniczych i pojazdów samochodowych wyjątkowej konstrukcji oraz pojazdów samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 25 km na godzinę;

11) w trójkąt do ustawiania na drodze, przeznaczony do ostrzegania o obecności pojazdu na jezdni (§ 31 ust. 8); trójkąt powinien być równoboczny o boku co najmniej 40 cm, z obrzeżem czerwonym o szerokości co najmniej 5 cm; trójkąt może być wewnątrz próżny albo z wnętrzem jasnej barwy; czerwone obrzeże trójkąta musi być sporządzone z materiału odblaskowego zapewniającego widoczność trójkąta oświetlonego światłem drogowym z odległości co najmniej 100 m albo być podświetlone; przepis ten nie dotyczy motocykli oraz pojazdów samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 25 km na godzinę.

2. Wszystkie szyby pojazdu samochodowego powinny być ze szkła nie dającego ostrych odprysków w razie rozbicia lub z innego tworzywa przezroczystego nie dającego również w razie rozbicia ostrych odprysków; nie dotyczy to szkieł urządzeń oświetleniowych, przyrządów pomiarowych oraz lusterek; każda szyba powinna być ocechowana w miejscu widocznym od zewnątrz; ponadto przednia szyba powinna zapewniać kierowcy pełną i wyraźną widoczność bez zniekształcenia obrazu, a w razie uszkodzenia lub rozbicia zapewniać jeszcze dostateczną widoczność drogi.

3. Nadwozie zamknięte i kabina kierowcy powinny być szczelne oraz dźwiękowo izolowane, odpowiadać swemu przeznaczeniu i być wyposażone:

1) w urządzenia zapewniające dostateczne przewietrzanie wnętrza,

2) w drzwi zaopatrzone w zamki uniemożliwiające samoczynne otwarcie się; zawiasy drzwi jednoskrzydłowych, umieszczonych z boku pojazdu i otwieranych na boki, powinny znajdować się z przodu; przepisy te obowiązują również w stosunku do nadwozi otwartych,

3) w szyby umocowane w taki sposób lub sporządzone z takiego tworzywa, aby w razie wypadku, w którego następstwie wyjście z nadwozia inaczej, jak przez okno byłoby niemożliwe, istniała możność wyjścia na zewnątrz pojazdu co najmniej przez jeden otwór okienny z każdej strony.

4. Pojazdy samochodowe o nacisku osi kierowanej większym niż 4,5 t i autobusy przegubowe, których suma nacisków osi kierowanych przekracza 4,5 t, powinny mieć układ kierowniczy z mechanizmem wspomagającym; w razie usterki tego mechanizmu powinna być zapewniona możność kierowania pojazdem.

Hamulce.

§  173.

1. Pojazd samochodowy powinien być zaopatrzony co najmniej w dwa układy hamulców, wprowadzanych w działanie z miejsca kierowcy, w szczególności: w układ zasadniczy (w zasadzie w hamulec nożny) i w pomocniczy (w zasadzie w hamulec ręczny); nie dotyczy to motocykli (skuterów).

2. Motocykl (skuter) powinien być zaopatrzony w dwa niezależne hamulce: ręczny i nożny; motocykl trójkołowy, z wyjątkiem motocykli z bocznym wózkiem, powinien ponadto mieć hamulec postojowy; jako hamulec postojowy może być urządzony jeden z wyżej wymienionych hamulców.

3. Hamulec zasadniczy, jak również hamulce motocykla użyte równocześnie powinny umożliwiać panowanie nad ruchem pojazdu i zatrzymanie go w sposób pewny i skuteczny bez względu na ciężar ładunku oraz wzniesienia i spadki drogi.

4. Hamulec pomocniczy powinien zapewnić zatrzymanie pojazdu, gdy zawiedzie hamulec zasadniczy; hamulec pomocniczy może być tak urządzony, aby mógł być użyty jako hamulec postojowy, w razie gdy pojazd nie jest wyposażony w trzeci układ hamulców.

5. Hamulec postojowy powinien być uruchamiany z miejsca kierowcy i działać bez potrzeby stałego nacisku na mechanizm wprowadzający go w działanie, przy czym powierzchnie czynne hamulca powinny przylegać pod wpływem wyłącznie mechanicznego urządzenia zaciskającego.

6. Na ciągnikach rolniczych o ciężarze własnym nie większym niż 2 t, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 25 km na godzinę, dopuszcza się tylko jeden hamulec spełniający funkcje hamulca zasadniczego i postojowego, jednak pod warunkiem, aby w razie usterki mechanizmu układu hamowania pozostawała możność zahamowania co najmniej jednego koła.

7. Skuteczność hamulców określa się długością drogi hamowania mierzoną od miejsca, w którym kierowca zaczął hamować całkowicie obciążony pojazd samochodowy lub pojazd całkowicie obciążony z całkowicie obciążoną przyczepą (przyczepami) przy szybkości 30 km na godzinę, na drodze poziomej o nawierzchni twardej, równej, suchej i czystej; w wymienionych warunkach:

1) długość drogi hamowania motocykla (skutera) jednośladowego nie może być większa niż:

a) 7,5 m przy równoczesnym użyciu obydwu hamulców,

b) 10,5 m przy użyciu tylko hamulca nożnego;

2) długość drogi hamowania motocykla z bocznym wózkiem i motocykla trójkołowego nie może być większa niż 8,5 m przy równoczesnym użyciu obydwu hamulców;

3) długość drogi hamowania samochodu osobowego (bez względu na jego ciężar własny) oraz innych pojazdów o ciężarze własnym nie większym niż 2 t nie może być większa niż:

a) 7,5 m przy użyciu tylko hamulca zasadniczego,

b) 15 m przy użyciu tylko hamulca pomocniczego;

4) długość drogi hamowania autobusu o ciężarze własnym większym niż 2 t nie może być większa niż:

a) 11,5 m przy użyciu tylko hamulca zasadniczego,

b) 23 m przy użyciu tylko hamulca pomocniczego;

5) długość drogi hamowania pozostałych pojazdów samochodowych, nie wymienionych w pkt 1-4, nie może być większa niż:

a) 12,5 m przy użyciu tylko hamulca zasadniczego,

b) 25 m przy użyciu tylko hamulca pomocniczego;

6) długość drogi hamowania samochodu ciężarowego z przyczepą (przyczepami) lub ciągnika z przyczepą (przyczepami) i pojazdu członowego nie może być większa niż:

a) 13,5 m przy użyciu tylko hamulca zasadniczego,

b) 27 m przy użyciu tylko hamulca pomocniczego.

8. Skuteczność hamulców pojazdu samochodowego, którego cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość poniżej 30 km na godzinę, określa się drogą hamowania mierzoną od miejsca, w którym kierowca zaczął hamować całkowicie obciążony pojazd samochodowy lub pojazd samochodowy całkowicie obciążony z całkowicie obciążoną przyczepą (przyczepami), przy największej osiągalnej szybkości na drodze poziomej o nawierzchni twardej, równej, suchej i czystej; w tych warunkach długość drogi hamowania nie może być większa niż:

1) 10 m przy użyciu tylko hamulca zasadniczego, pod warunkiem że opóźnienie podczas hamowania nie może być mniejsze niż 2,5 m/sek²,

2) 20 m przy użyciu tylko hamulca pomocniczego, pod warunkiem że opóźnienie podczas hamowania nie może być mniejsze niż 1,25 m/sek².

9. Hamulec postojowy powinien zapewnić postój pojazdu całkowicie obciążonego na pochyłości co najmniej 16%, a pojazdu całkowicie obciążonego z całkowicie obciążoną przyczepą (przyczepami) - na pochyłości co najmniej 8%.

10. Ministrowie Komunikacji i Spraw Wewnętrznych określą sposoby badania skuteczności hamulców.

11. Hamulce powinny w szczególności odpowiadać następującym warunkom:

1) sterowanie poszczególnych układów powinno być tak urządzone, aby usterka jednego układu nie wpływała ujemnie na działanie innego układu;

2) hamulec powinien być konstrukcyjne nierozłączny od mechanizmu wprowadzającego go w działanie;

3) hamulec zasadniczy powinien działać na koła wszystkich osi pojazdu; nie dotyczy to ciągników rolniczych i innych pojazdów samochodowych o ciężarze własnym nie przekraczającym 400 kg;

4) hamulec zasadniczy autobusu o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 5 t i samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 12 t powinien być tak urządzony, aby w razie uszkodzenia hamulca działającego na koła jednej osi mogły być nadal hamowane koła co najmniej jednej z osi hamowanych;

5) hamulec, którego skuteczność działania zależy od ciśnienia powietrza, powinien być wyposażony oprócz manometru w dobrze widoczny dla kierowcy sygnał optyczny albo sygnał akustyczny wyraźnie ostrzegający go o spadku ciśnienia w zbiorniku sprężonego powietrza poniżej normy ustalonej przez wytwórnię pojazdu;

6) mechanizm wspomagający działanie hamulca powinien być tak urządzony, aby w razie gdy ten mechanizm wspomagający zawiedzie, działanie hamulca umożliwiało zahamowanie pojazdu,

7) hamulec sterowany hydraulicznie powinien być wyposażony w zbiorniczek płynu hamulcowego, umieszczony w miejscu łatwo dostępnym dla kontroli.

Światła.

§  174.

1. Pojazd samochodowy powinien być wyposażony w następujące światła zewnętrzne:

1) drogowe,

2) mijania,

3) pozycyjne przednie,

4) pozycyjne tylne,

5) tylnej tablicy rejestracyjnej,

6) zmiany kierunku ruchu (kierunkowskazy),

7) hamowania hamulcem zasadniczym ("stop"),

8) odblaskowe tylne.

2. Pojazdy samochodowe o szerokości większej niż 2,5 m powinny być wyposażone w światła obrysowe.

3. Nie wymaga się świateł:

1) drogowych - na pojazdach samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 40 km na godzinę;

2) drogowych i mijania - na pojazdach samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 10 km na godzinę;

3) zmiany kierunku ruchu:

a) na motocyklach (skuterach), z wyjątkiem trójkołowych,

b) na innych pojazdach samochodowych, jeżeli kierowca jest zawsze oraz ze wszystkich stron widoczny dla innych użytkowników drogi i może dawać ręką sygnał zmiany kierunku ruchu;

4) hamowania ("stop") - na pojazdach samochodowych, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 25 km na godzinę;

jeżeli jednak pojazdy wymienione w pkt 1-4 są wyposażone w powyższe światła, światła te powinny odpowiadać przepisom ust. 6 i 7.

4. 61 Dopuszcza się nieobowiązkowe światła zewnętrzne:

1) przeciwmgłowe,

2) cofania,

3) oświetlające przedmioty przy drodze,

4) postojowe,

5) odblaskowe na bocznych płaszczyznach pojazdu,

6) obrysowe na autobusie przegubowym,

7) awaryjne.

5. 62 Zabrania się stosowania innych świateł zewnętrznych niż wymienione w ust. 1, 2 i 4, z wyjątkiem przypadków określonych w § 37, 39 ust. 10, § 48, 70 ust. 3 i § 177 ust. 2; dopuszcza się stosowanie dodatkowych świateł drogowych w pojazdach używanych w imprezach sportowych (rajdach) na odcinkach dróg zamkniętych dla ruchu publicznego, natomiast w normalnym ruchu światła te powinny być zdjęte.

6. Światła i światła odblaskowe wymienione w ust. 1, 2 i 4 powinny odpowiadać z zastrzeżeniem przepisów ust. 7-9 następującym warunkom ogólnym:

1) 63 włączenie świateł drogowych, mijania i przeciwmgłowych powinno spowodować jednoczesne włączenie przednich i tylnych świateł pozycyjnych i oświetlenia tylnej tablicy rejestracyjnej; nie dotyczy to przypadków krótkotrwałego włączania w celach sygnalizacyjnych świateł drogowych lub mijania urządzeniem specjalnym uniemożliwiającym włączanie tych świateł na stałe;

2) różne światła oraz światła odblaskowe mogą być umieszczone w tym samym urządzeniu oświetlającym, pod warunkiem, że każde z tych świateł będzie odpowiadać ustalonym dla niego przepisom; przepis ten nie dotyczy tylnego światła odblaskowego na przyczepie;

3) kombinację dwóch takich samych lub nie takich samych świateł położonych bezpośrednio obok siebie w taki sposób, że suma ich powierzchni oświetlających zajmuje co najmniej połowę powierzchni opisanego na nich prostokąta, uznaje się za równorzędną z jednym światłem, pod warunkiem że właściwości świetlne tych dwóch świateł odpowiadają warunkom wymaganym od jednego światła;

4) dwa światła tego samego rodzaju powinny być jednakowej barwy, mieć jednakowe natężenie oświetlenia i znajdować się symetrycznie na jednakowej wysokości ponad płaszczyzną jezdni po obydwu stronach pojazdu;

5) barwa świateł umieszczonych z przodu pojazdu powinna być biała, umieszczonych z tyłu - czerwona i umieszczonych z boku - żółta;

6) światła powinny być umieszczone parami; przepis ten nie dotyczy światła tylnej tablicy rejestracyjnej oraz świateł motocykli i pojazdów o szerokości nie większej niż 80 cm;

7) światła umieszczone parami z przodu i z tyłu pojazdu powinny znajdować się możliwie blisko krawędzi bocznych płaszczyzn obrysu pojazdu, a w każdym razie nie dalej niż w odległości 40 cm od tych krawędzi, licząc do zewnętrznej krawędzi płaszczyzny oświetlającej;

8) 64 włączenie świateł pozycyjnych powinno być sygnalizowane jednoczesnym oświetleniem tablicy wskaźników, a w razie możliwości wyłączenia oświetlenia tej tablicy odrębnym światłem barwy zielonej, umieszczonym w polu widzenia kierowcy;

9) 65 jeżeli pojazd wyposażony jest w cztery światła drogowe, przełączenie świateł mijania na światła drogowe może powodować włączenie czterech lub dwóch świateł drogowych; ze światłami drogowymi mogą być włączone jednocześnie światła mijania;

10) 66 światłość jednocześnie włączonych świateł drogowych powinna być nie mniejsza niż 30.000 cd (kandeli) i nie większa niż 225.000 cd, a w odniesieniu do motocykli nie mniejsza niż 15.000 cd.

7. Światła i światła odblaskowe wymienione w ust. 1 powinny odpowiadać następującym warunkom szczegółowym:

1) 67 światła drogowe:

a) liczba świateł: dwa lub cztery, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z tyłu,

b) rozmieszczenie: z przodu, nie bliżej bocznego obrysu pojazdu niż światła mijania,

c) barwa: biała; dopuszcza się barwę żółtą selektywną,

d) powinny dostatecznie oświetlać drogę co najmniej na 100 m przed pojazdem, w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza,

e) włączenie świateł drogowych powinno być sygnalizowane światłem kontrolnym barwy niebieskiej, umieszczonym w polu widzenia kierowcy;

2) 68 światła mijania:

a) liczba świateł: dwa, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z tyłu,

b) rozmieszczenie: z przodu, nie wyżej niż 120 cm i nie niżej niż 50 cm (motocykla 30 cm); wewnętrzne krawędzie płaszczyzn oświetlających powinny być od siebie oddalone co najmniej o 60 cm,

c) barwa: biała, dopuszcza, się barwę żółtą selektywną,

d) powinny dostatecznie oświetlać drogę na odległość co najmniej 40 m przed pojazdem w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza i nie oślepiać innych użytkowników drogi,

e) powinny być asymetryczne, oświetlające drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej;

3) światła pozycyjne przednie:

a) liczba świateł: dwa, również na motocyklu trójkołowym, przy czym na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z przodu dopuszcza się umieszczenie świateł pozycyjnych na przedzie nadwozia,

b) rozmieszczenie: z przodu na wysokości nie wyżej niż 155 cm i nie niżej niż 40 cm,

c) barwa: biała; dopuszcza się barwę żółtą selektywną,

d) powinny być widoczne w nocy z odległości co najmniej 150 m w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza i nie oślepiać innych użytkowników drogi;

4) światła pozycyjne tylne:

a) liczba świateł: dwa, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z przodu,

b) rozmieszczenie: z tyłu, na wysokości nie wyżej niż 150 cm, a jeżeli konstrukcja pojazdu nie pozwala na zachowanie tej wysokości - nie wyżej niż 220 cm oraz nie niżej niż 40 cm,

c) barwa: czerwona,

d) powinny być widoczne z odległości co najmniej 150 m w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza i nie oślepiać innych użytkowników drogi;

5) światło (światła) oświetlające tylną tablicę rejestracyjną powinno być białe, nie powinno być bezpośrednio widoczne z tyłu pojazdu i powinno zapewniać możność odczytania w nocy w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza znaków na tablicy z odległości co najmniej 20 m za stojącym pojazdem;

6) kierunkowskazy:

a) liczba świateł: dwa z przodu i dwa z tyłu lub dwa z boku i dwa z tylu; każdy pojazd ciągnący przyczepę oraz każdy pojazd o długości większej niż 6 m powinien być wyposażony w kierunkowskazy z boku; na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z przodu powinny być umieszczone kierunkowskazy z boku i z tyłu, a na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z tyłu - z boku i z przodu,

b) rozmieszczenie: kierunkowskazy powinny być umieszczone w sposób zapewniający ich widoczność podczas działania z przodu i z boku na wysokości nie wyżej niż 150 cm, a wyjątkowo, gdy konstrukcja pojazdu nie pozwala na zachowanie tej wysokości - nie wyżej niż 210 cm i nie niżej niż 40 cm; wewnętrzne krawędzie płaszczyzn oświetlających kierunkowskazów, umieszczonych z przodu i z tyłu, powinny być od siebie oddalone co najmniej o 60 cm,

c) barwa: żółta samochodowa; dopuszcza się białe kierunkowskazy świecące do przodu i czerwone świecące do tylu,

d) światła kierunkowskazów powinny być przerywane z częstotliwością przerw 90 na minutę, z tolerancją ± 30, być dostatecznie widoczne z odległości co najmniej 30 m przy oświetleniu słonecznym i nie oślepiać innych użytkowników drogi,

e) dopuszcza się kierunkowskazy na motocyklach jednośladowych, pod warunkiem że znajdują się one od siebie w odległości nie mniejszej niż 30 cm,

f) dopuszcza się kierunkowskazy ramieniowe umieszczone na bocznych płaszczyznach obrysu pojazdu, z zachowaniem przepisów lit. b), c) i d); kierunkowskazy ramieniowe wahające się podczas działania powinny mieć światło stałe,

g) działanie kierunkowskazów powinno być kontrolowane za pomocą zielonego światła świecącego podczas działania kierunkowskazu, umieszczonego w polu widzenia kierowcy, lub za pomocą sygnału akustycznego; nie dotyczy to motocykli oraz pojazdów, na których kierowca może widzieć bezpośrednio kierunkowskaz podczas działania;

7) światła hamowania hamulcem zasadniczym "stop":

a) liczba świateł: dwa, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z przodu,

b) rozmieszczenie: z tyłu, na wysokości nie wyżej niż 150 cm, a jeżeli konstrukcja pojazdu nie pozwala na zachowanie tej wysokości - nie wyżej niż 190 cm i nie niżej niż 40 cm (motocykle 35 cm); do świateł hamowania dopuszcza się niestosowanie przepisu ust. 6 pkt 7,

c) barwa: czerwona,

d) powinny zapewniać dostateczną widoczność z odległości co najmniej 30 m przy oświetleniu słonecznym i nie oślepiać innych użytkowników drogi; natężenie oświetlenia powinno być wyraźnie większe niż natężenie oświetlenia tylnych świateł pozycyjnych;

8) światła odblaskowe tylne:

a) kształt: inny niż trójkąt,

b) liczba świateł odblaskowych: dwa, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z przodu,

c) rozmieszczenie: na wysokości nie wyżej niż 120 cm i nie niżej niż 40 cm (motocykle 35 cm),

d) barwa: czerwona,

e) oświetlone światłem drogowym powinny być widoczne z odległości co najmniej 100 m w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza;

9) światła na wózku bocznym motocykla: wózek motocykla powinien być wyposażony w jedno przednie i jedno tylne światło pozycyjne i jedno światło odblaskowe z tyłu, odpowiadające warunkom dla tych świateł.

8. Światła obrysowe wymienione w ust. 2 powinny odpowiadać następującym warunkom:

1) zastosowanie: na pojazdach o szerokości większej niż 2,5 m,

2) liczba świateł: co najmniej dwa,

3) rozmieszczenie: przy samej krawędzi bocznych powierzchni obrysu i bliżej krawędzi niż światła pozycyjne, na wysokości nie wyżej niż 200 cm i nie niżej niż 100 cm; dopuszcza się umieszczenie światła obrysowego na bocznej płaszczyźnie pojazdu,

4) barwa: biała z przodu, czerwona z tyłu, a na światłach umieszczonych na bocznych płaszczyznach obrysu - biała skierowana do przodu i czerwona skierowana do tyłu,

5) światła obrysowe przednie i tylne powinny być widoczne z odległości co najmniej takiej samej jak światła pozycyjne.

9. Światła i światła odblaskowe wymienione w ust. 4 powinny odpowiadać następującym warunkom:

1) 69 światła przeciwmgłowe powinny odpowiadać warunkom wymienionym w ust. 6, a ponadto:

a) liczba świateł: dwa, również na motocyklu trójkołowym z jednym kołem z tyłu,

b) rozmieszczenie: z przodu na wysokości nie wyżej niż światła mijania i nie niżej niż 25 cm,

c) barwa: biała; dopuszcza się barwę żółtą selektywną,

d) powinny umożliwiać w gęstej mgle lub śnieżycy co najmniej taką samą widoczność jak światła mijania;

2) światła cofania:

a) liczba świateł: dwa lub jedno,

b) rozmieszczenie: z tylu pojazdu,

c) barwa: biała; dopuszcza się barwę żółtą selektywną,

d) powinny być tak urządzone, aby ich włączenie było możliwe tylko przy włączonym tylnym biegu, oświetlać drogę przed cofającym się pojazdem i nie oślepiać innych użytkowników drogi;

3) światło oświetlające przedmioty przy drodze (szperacz):

a) liczba świateł: jedno,

b) rozmieszczenie: w pobliżu miejsca kierowcy,

c) barwa: biała,

d) może być używane tylko podczas postoju lub zatrzymania pojazdu;

4) światła postojowe:

a) liczba świateł: dwa,

b) na bocznych płaszczyznach obrysu pojazdu na wysokości nie wyżej niż 190 cm i nie niżej niż 40 cm,

c) barwa: biała światła skierowanego do przodu i czerwona światła skierowanego do tyłu; dopuszcza się barwę żółtą samochodową,

d) powinny być widoczne z odległości co najmniej 100 m,

e) mogą być włączone na postoju tylko po stronie bliższej środka jezdni; dopuszcza się zastąpienie świateł postojowych światłami pozycyjnymi przednimi i tylnymi włączonymi na czas postoju pojazdu tylko po stronie bliższej środka jezdni;

5) światła odblaskowe boczne:

a) liczba świateł: stosownie do wielkości pojazdu,

b) barwa: żółta samochodowa,

c) oświetlone światłem drogowym powinny być widoczne z odległości co najmniej 100 m w warunkach zapewniających przejrzystość powietrza;

6) światła obrysowe na autobusie przegubowym:

a) liczba świateł: dwa,

b) rozmieszczenie: na bocznych płaszczyznach obrysu pojazdu w pobliżu przegubu, nie wyżej niż 190 cm i nie niżej niż 100 cm,

c) barwa: żółta samochodowa;

7) 70 światła awaryjne:

a) włączenie świateł powinno następować odrębnym urządzeniem powodującym działanie wszystkich świateł kierunkowskazów po obu stronach pojazdu jednocześnie,

b) działanie świateł powinna być sygnalizowane światłem kontrolnym barwy czerwonej, umieszczonym w polu widzenia kierowcy; dopuszcza się świecenie jednocześnie obu świateł kontrolnych działania kierunkowskazów, jeżeli konstrukcja pojazdu przewiduje dwa światła odrębne dla lewego i prawego kierunku jazdy.

10. Ilekroć w przepisach ust. 7-9 jest mowa o wysokości umieszczenia świateł, należy przez to rozumieć, że:

1) największą wysokość mierzy się od płaszczyzny jezdni do najwyższego punktu płaszczyzny oświetlającej przy pojeździe nie obciążonym,

2) najmniejszą wysokość mierzy się od płaszczyzny jezdni do najniższego punktu płaszczyzny oświetlającej przy pojeździe nie obciążonym.

11. Ministrowie Komunikacji i Spraw Wewnętrznych ustalą sposób oceny skuteczności świateł.

Rozdział  2

Dodatkowe warunki techniczne dopuszczenia autobusów do ruchu na drogach publicznych.

Warunki zasadnicze.

§  175.

1. Autobus powinien odpowiadać następującym warunkom:

1) szerokość i głębokość siedzenia dla pasażerów powinna wynosić co najmniej po 45 cm; wysokość oparcia powinna być nie mniejsza niż 40 cm, a szerokość nie mniejsza niż 45 cm; odległość pomiędzy dwoma siedzeniami, ustawionymi w tym samym kierunku, powinna wynosić co najmniej 25 cm, a jeżeli pod siedzeniami nie ma wolnej przestrzeni - co najmniej 40 cm; przy siedzeniach przeciwległych odległość między siedzeniami powinna wynosić co najmniej 50 cm;

2) szerokość i głębokość siedzenia dla kierowcy powinny wynosić co najmniej 45 cm; pomieszczenie kierowcy powinno być tak urządzone, aby umożliwiało mu dokładne obserwowanie drogi nawet w czasie oświetlenia wnętrza autobusu oraz aby swoboda ruchów kierowcy nie mogła ulegać ograniczeniu przez podróżnych lub bagaż; w razie urządzenia oddzielnego przedziału kierowcy, przedział ten powinien mieć osobne drzwi prowadzące na zewnątrz;

3) na jeden metr kwadratowy powierzchni użytkowej przeznaczonej dla pasażerów stojących nie może przypadać więcej niż sześć miejsc, a w autobusach miejskich - osiem miejsc; dla pasażerów stojących powinny być urządzone mocne i wygodne uchwyty do trzymania się;

4) przejście wewnątrz autobusu powinno mieć co najmniej 30 cm szerokości; nie dotyczy to autobusów o długości mniejszej niż 6 m; dopuszcza się siedzenia składające się samoczynnie w autobusach nie przeznaczonych do przewozu pasażerów stojących;

5) wysokość wnętrza autobusu od powierzchni podłogi do najniższego punktu sufitu nad przejściem wewnętrznym i nad powierzchnią przeznaczoną dla pasażerów stojących powinna wynosić co najmniej 180 cm, a nad miejscami dla pasażerów siedzących - co najmniej 150 cm; nie dotyczy to autobusów o długości mniejszej niż 6 m;

6) autobus powinien być zaopatrzony:

a) po prawej stronie co najmniej w dwoje drzwi o szerokości w świetle nie mniejszej niż 70 cm;

b) w okna urządzone jako wyjście bezpieczeństwa w liczbie odpowiedniej do liczby miejsc siedzących; Ministrowie Komunikacji i Spraw Wewnętrznych ustalą warunki, jakim powinny odpowiadać wyjścia bezpieczeństwa;

7) stopnie i drzwi dla pasażerów powinny być tak zbudowane i urządzone, aby umożliwiały łatwe, wygodne i szybkie wsiadanie i wysiadanie;

8) bagażnik powinien być tak urządzony, aby ułożony w nim bagaż był zabezpieczony przed wypadnięciem, uszkodzeniem lub zanieczyszczeniem.

2. Liczba miejsc dla siedzących i dla stojących pasażerów powinna być tak ustalona, aby dopuszczalna ładowność autobusu nie była przekroczona; przez ładowność autobusu należy rozumieć różnicę pomiędzy jego dopuszczalnym ciężarem całkowitym a ciężarem własnym, powiększonym o ładowność bagażnika i o ciężar stałej obsługi, liczonej po 75 kg na osobę; średni ciężar jednego pasażera przyjmuje się w wysokości 75 kg, a pasażera w ruchu miejskim i podmiejskim - w wysokości 65 kg.

Wyposażenie.

§  176.

1. Autobus powinien być wyposażony:

1) w dwie gaśnice, z których jedna powinna być umieszczona możliwie najbliżej silnika, a druga wewnątrz autobusu w miejscu łatwo dostępnym w razie potrzeby jej użycia; autobusy o długości mniejszej niż 6 m mogą być wyposażone w jedną gaśnicę,

2) co najmniej w jedno ogumione koło zapasowe,

3) w apteczkę doraźnej pomocy,

4) w urządzenia oświetlenia oraz przewietrzania wnętrza,

5) w urządzenia ogrzewania wnętrza; zabrania się stosowania gazów spalinowych do tego celu,

6) w zasłony (story) w oknach,

7) w urządzenia służące do dawania sygnałów z wnętrza autobusu do kierowcy, jeżeli znajduje się on w oddzielnym pomieszczeniu,

8) w napis wskazujący dopuszczalną liczbę miejsc siedzących i stojących,

9) w lusterko umieszczone wewnątrz pojazdu, umożliwiające kierowcy obserwowanie wnętrza autobusu, szczególnie przy wsiadaniu i wysiadaniu pasażerów.

2. Przepisy ust. 1 pkt 2, 5 i 6 nie dotyczą autobusów przeznaczonych wyłącznie do komunikacji miejskiej; w razie wyposażenia takich autobusów w urządzenia ogrzewania wnętrza obowiązuje zakaz stosowania do tego celu gazów spalinowych.

3. Minister Komunikacji, a w zakresie komunikacji miejskiej Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej, wyda przepisy w sprawie stosowania dodatkowych górnych świateł pozycyjnych i w sprawie tablic kierunkowych dla autobusów, przeznaczonych do przewozów publicznych.

Rozdział  3

Dodatkowe warunki techniczne dopuszczenia taksówek (dorożek) osobowych do ruchu na drogach publicznych.

§  177.

1. Nadwozie taksówki (dorożki) powinno być zaopatrzone:

1) w dwoje drzwi z każdej strony,

2) co najmniej w dwa wygodne miejsca dla pasażerów,

3) w pomieszczenie na bagaż lub bagażnik na dachu,

4) w ogumione koło zapasowe.

2. Taksówka powinna być zaopatrzona w światło określające przeznaczenie pojazdu z napisem TAXI, umieszczone na dachu pojazdu.

§ 178. 71 Terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego (terenowy organ administracji państwowej miasta wyłączonego z województwa) może określić dodatkowy sposób oznaczania taksówek dla obszaru województwa (miasta wyłączonego z województwa).

Dział  III

Warunki techniczne dopuszczenia przyczep do ruchu na drogach publicznych.

Warunki zasadnicze, wymiary, ciężary i wyposażenie.

§  179.

1. Wymiary przyczep nie powinny przekraczać:

1) długość łącznie z dyszlem - 11 m; nie dotyczy to naczep,

2) szerokość - 2,5 m,

3) wysokość nie obciążonej przyczepy - 4 m, z wyjątkiem przyczepy campingowej, której wysokość nie może przekraczać 3 m.

2. Dopuszczalny ciężar całkowity przyczepy, z zachowaniem przepisów § 171 ust. 6 i 7, nie powinien przekraczać:

1) przyczepy dwuosiowej - 16 t,

2) przyczepy trzyosiowej lub o większej liczbie osi niż trzy - 24 t.

Przepisu niniejszego ustępu nie stosuje się do naczep.

3. Do przyczep mają zastosowanie przepisy:

1) § 170 ust. 1, 2 i 4,

2) § 171 ust. 6-10,

3) § 172 ust. 1 pkt 2, pkt 9 lit. a)-d) oraz pkt 10,

4) § 172 ust. 1 pkt 9 lit. e), jeżeli numer rozpoznawczy jest podany przez wytwórnię.

4. Do przyczep autobusowych oprócz przepisów wymienionych w ust. 1-3 mają zastosowanie przepisy:

1) § 172 ust. 2, z wyjątkiem przepisu dotyczącego przedniej szyby, oraz odpowiednio ust. 3 pkt 1 i 2,

2) § 175 ust. 1 pkt 1 i 3-8 oraz ust. 2,

3) § 176 ust. 1 pkt 2-6 i 8 oraz ust. 2 i 3.

5. Przyczepa autobusowa powinna być wyposażona:

1) w jedną gaśnicę,

2) w urządzenie służące do dawania sygnałów z wnętrza przyczepy do kierowcy pojazdu ciągnącego.

6. Przyczepa autobusowa o długości nie większej niż 7 m, nie licząc w tym dyszla, może być wyposażona w jedne drzwi o szerokości w świetle nie mniejszej niż 100 cm.

§ 180. Połączenie pojazdu ciągnącego z przyczepą i połączenie przyczepy z przyczepą powinno być tak zbudowane i zastosowane, aby uniemożliwiało samoczynne rozłączenie się podczas ruchu zespołu.

Hamulce.

§  181.

1. Przyczepa powinna być zaopatrzona w hamulec zespolony, samoczynnie działający w razie odłączenia się przyczepy, przy czym jego samoczynne działanie nie może mieć ujemnego wpływu na dalsze działanie hamulca pojazdu ciągnącego.

2. Na przyczepie dopuszcza się konstrukcyjnie nie zespolony hamulec pneumatyczny, jeżeli przyczepę lub maszynę ciągnie ciągnik, wyposażony w sterujący układ pneumatyczny.

3. Przyczepa musi być zaopatrzona w hamulce na wszystkich kołach; jednak na przyczepie o większej liczbie osi niż dwie koła jednej osi mogą nie być hamowane.

4. Dopuszcza się:

1) przyczepy o dopuszczalnym ciężarze całkowitym nie większym niż 3,5 t, zaopatrzone w hamulec najazdowy hamujący tylko koła jednej osi, pod warunkiem że do pojazdu ciągnącego lub zespołu pojazdów przyczepiona jest tylko jedna przyczepa z hamulcem najazdowym; przepis ten nie dotyczy przyczep autobusowych, które powinny być zaopatrzone w hamulec zespolony (ust. 1) niezależnie od ich ciężaru;

2) przyczepy ciągnięte przez ciągnik rolniczy, zaopatrzone w hamulec działający na koła co najmniej jednej osi, sterowany przez kierowcę ciągnika lub specjalną obsługę, znajdującą się na przyczepie, pod warunkiem że ciągnik ciągnie tylko jedną przyczepę z szybkością ograniczoną do 25 km na godzinę;

3) przyczepy bez hamulca:

a) jeżeli dopuszczalny ciężar całkowity przyczepy nie przekracza 750 kg i nie jest większy niż połowa ciężaru własnego pojazdu ciągnącego, pod warunkiem że przyczepiona jest tylko jedna przyczepa;

b) jednoosiowe przyczepy dłużycowe, jeżeli nacisk osi przyczepy z ładunkiem nie jest większy niż połowa ciężaru całkowitego pojazdu ciągnącego - pod warunkiem że ciągnięta jest jedna przyczepa;

c) przyczepy rolnicze, poruszające się tylko okolicznościowo po drogach publicznych, o dopuszczalnym ciężarze całkowitym nie większym niż 1,5 t, jeżeli tylko jedną taką przyczepę ciągnie ciągnik rolniczy.

5. Pojazdy wymienione w ust. 4 powinny być dodatkowo zabezpieczone za pomocą łańcucha lub odpowiedniej linki stalowej.

6. Przyczepa, z wyjątkiem wymienionych w ust. 4 pkt 1 i 3, powinna być zaopatrzona w hamulec postojowy, działający bez potrzeby stałego nacisku na mechanizm wprowadzający go w działanie, uruchamiany z zewnątrz lub wewnątrz pojazdu i zapewniający postój pojazdu obciążonego ładunkiem równym jego dopuszczalnej ładowności na pochyłości co najmniej 16%.

7. Skuteczność hamulców przyczepy powinna odpowiadać przepisom § 173 ust. 7 pkt 6, a jeżeli przyczepa ciągnie pojazd, którego cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 30 km na godzinę - odpowiadać przepisom § 173 ust. 8; w razie ciągnięcia przyczepy bez hamulców skuteczność hamulców całego zespołu nie może być mniejsza od określonej przepisami § 173 odpowiednio ust. 7 lub 8.

Światła.

§  182.

1. Do przyczep mają zastosowanie przepisy § 174 ust. 1 pkt 3-8, ust. 2, 4 pkt 5, ust. 6 i 7 pkt 3-5, 7 i 8 lit. b)-e), ust. 8, 9 pkt 5, ust. 10 i 11.

2. Zabrania się stosowania na przyczepie innych świateł zewnętrznych niż te, o których mowa w ust. 1, z wyjątkiem przypadków określonych w § 39 ust. 10 i § 48.

3. Przyczepa powinna być wyposażona:

1) w dwa kierunkowskazy z tyłu, odpowiadające przepisowi § 174 ust. 7 pkt 6 lit. b)-d),

2) w dwa białe światła odblaskowe z przodu, odpowiadające przepisom § 174 ust 7 pkt 8 lit. a), b), c) i e).

4. Tylne światła odblaskowe przyczepy powinny mieć kształt trójkąta równobocznego o długości nie mniejszej niż 15 cm i nie większej niż 20 cm, zwróconego wierzchołkiem do góry; trójkąt odblaskowy może być jednolity lub stanowić ramkę o bokach szerokości co najmniej 2 cm, sporządzoną z materiału odblaskowego, lub może być złożony z sześciu odbłyśników okrągłych o średnicy 5 cm, po trzy na każdym z boków trójkąta; trójkąt odblaskowy powinien być umieszczony na białym tle.

5. Nie wymaga się na przyczepie:

1) świateł pozycyjnych z przodu, jeżeli odległość świateł pozycyjnych pojazdu ciągnącego od bocznych płaszczyzn obrysu przyczepy nie jest większa niż 40 cm, licząc od płaszczyzny obrysu przyczepy do zewnętrznego skrajnego punktu płaszczyzny oświetlającej;

2) kierunkowskazów z przodu i z boku;

3) kierunkowskazów z tyłu, jeżeli przyczepa nie zasłania sygnałów zmiany kierunków ruchu, dawanych przez kierowcę pojazdu ciągnącego;

4) świateł hamowania ("stop"), jeżeli przyczepę ciągnie pojazd wymieniony w § 174 ust. 3 pkt 4.

Dział  VI

Warunki techniczne dopuszczenia maszyn samobieżnych, ciągników prowadzonych przez pieszego (motokultywatorów) oraz maszyn niesamobieżnych i przyczep o wyjątkowej konstrukcji do ruchu na drogach publicznych.

§  183.

1. Wymiary maszyny samobieżnej nie powinny przekraczać:

1) długość - 11 m; w razie ciągnięcia przyczepy długość zespołu nie może przekraczać 18 m,

2) szerokość - 2,5 m; szerokość nie obejmuje lusterek na przegubowych wysięgnikach oraz kierunkowskazów umieszczonych na bokach pojazdu,

3) wysokość - 4 m.

2. Dopuszczalny ciężar całkowity maszyny samobieżnej, z zachowaniem przepisów § 171 ust. 6 i 7, nie powinien przekraczać:

1) maszyny dwuosiowej - 16 t,

2) maszyny trzyosiowej lub o większej liczbie osi niż trzy - 24 t.

3. Do maszyn samobieżnych mają zastosowanie przepisy:

1) § 170 ust. 1 pkt 1-4 i ust. 3-5,

2) § 171 ust. 5-9,

3) § 172 ust. 1 pkt 1-6, 8, 9 lit. c) i pkt 11,

4) § 174 ust. 1 pkt 2-4, 6 i 8, ust. 2-6, 7 pkt 2-4, 6 lit. a)-d) i pkt 8, ust. 8, 9 pkt 1-5 oraz ust. 10.

4. Maszyna samobieżna powinna być zaopatrzona w hamulce odpowiadające przepisom § 173 ust. 8.

5. Dopuszczalny ciężar całkowity maszyny samobieżnej z gąsienicowym mechanizmem napędowym nie może przekraczać 16 t, a nacisk gąsienicy pomiędzy skrajnymi krążkami bieżnymi nie powinien być większy niż 4 t na jeden metr bieżący; przy mechanizmie półgąsienicowym lub przy zastosowaniu dwóch gąsienic jedna za drugą (tandem) nacisk ten może być większy niż 4 t, lecz nie większy niż 6 t, pod warunkiem że odległość pomiędzy środkami powierzchni styku z jezdnią pierwszej i drugiej gąsienicy lub gąsienicy i kół przedniej osi nie jest mniejsza niż 3 m.

6. Dopuszcza się:

1) samobieżne maszyny rolnicze o szerokości nie większej niż 3 m,

2) światła obrysowe zamiast pozycyjnych na rolniczych maszynach samobieżnych o asymetrycznej konstrukcji.

§ 184. Maszyny samobieżne zaopatrzone w wystające części (np. wysięgnik), które mogą naruszyć stateczność pojazdu lub zagrażać bezpieczeństwu innych użytkowników drogi, powinny być tak urządzone, aby części te mogły być na czas jazdy zdemontowane lub złożone.

§ 185. Jednoosiowy motokultywator powinien być zaopatrzony w hamulce o skuteczności odpowiadającej warunkom określonym w § 173 ust. 8; nie dotyczy to motokultywatorów o ciężarze nie większym niż 250 kg, które mogą być bez hamulca; jeżeli motokultywator łączy się z przyczepą (maszyną niesamobieżną), na której siedzi kierowca, zespół taki powinien mieć hamulce odpowiadające warunkom określonym w § 173 ust. 8; ponadto w razie połączenia jednoosiowego motokultywatora z przyczepą, z przodu na motokultywatorze powinno być umieszczone światło oświetlające drogę co najmniej na odległość 15 m przed pojazdem w sposób nie powodujący oślepienia kierujących innymi pojazdami; na przodzie przyczepy powinny być umieszczone dwa białe światła odblaskowe, a z tyłu dwa czerwone trójkątne światła odblaskowe, odpowiadające przepisom § 182 dotyczącym przednich i tylnych świateł odblaskowych na przyczepie.

§  186.

1. Do maszyn niesamobieżnych i przyczep o wyjątkowej konstrukcji (maszyny rolnicze, przyczepy niskopodwoziowe, wozy mieszkalne itp.) mają zastosowanie przepisy § 179 ust. 1 i 2 oraz 3 pkt 1 i 2 i §§ 180-182.

2. Dopuszcza się:

1) niesamobieżne maszyny rolnicze o szerokości nie większej niż 3 m;

2) na niesamobieżnych maszynach rolniczych koła nie ogumione, pod warunkiem że ciśnienie kół na drogę nie jest większe niż 150 kg na jeden centymetr szerokości obręczy oraz szybkość ograniczona jest do 10 km na godzinę,

3) na przyczepach o wyjątkowej konstrukcji koła na pełnych obręczach gumowych, pod warunkiem że ciśnienie kół na drogę nie jest większe niż 100 kg na jeden centymetr szerokości obręczy gumowej oraz szybkość ograniczona jest do 25 km na godzinę;

4) niesamobieżne maszyny rolnicze bez hamulca, poruszające się z szybkością ograniczoną do 12 km na godzinę tylko okolicznościowo po drogach publicznych, jeżeli ich dopuszczalny ciężar całkowity nie przekracza 1,8 t i nie jest większy niż ciężar pojazdu ciągnącego.

⁶¹ § 174 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶² § 174 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶³ § 174 ust. 6 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁴ § 174 ust. 6 pkt 8 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) tiret drugie rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁵ § 174 ust. 6 pkt 9 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) tiret drugie rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁶ § 174 ust. 6 pkt 10 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) tiret drugie rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁷ § 174 ust. 7 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. c) rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁸ § 174 ust. 7 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. c) rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁶⁹ § 174 ust. 9 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. d) tiret pierwsze rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁷⁰ § 174 ust. 9 pkt 7 dodany przez § 1 pkt 2 lit. d) tiret drugie rozporządzenia z dnia 6 maja 1976 r. (Dz.U.76.20.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1976 r.

⁷¹ § 178 zmieniony przez § 1 pkt 20 rozporządzenia z dnia 7 czerwca 1974 r. (Dz.U.74.23.140) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 25 czerwca 1974 r.