Dział 2 - Kierowcy pojazdów samochodowych. - Ruch na drogach publicznych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1962.61.295

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1967 r.

Dział  II

Kierowcy pojazdów samochodowych.

Rozdział  1.

Prawa jazdy.

Rodzaje praw jazdy i warunki podstawowe otrzymywania prawa jazdy.

§  193.

1. Do kierowania na drogach publicznych pojazdami samochodowymi uprawnione są osoby, które posiadają odpowiednie prawa jazdy.

2. Prawa jazdy dzielą się na kategorie w zależności od kwalifikacji posiadanych przez kierowcę.

3. Ustala się następujące kategorie praw jazdy:

1) kategorii I;

2) kategorii II;

3) kategorii III;

4) kategorii IV;

5) kategorii Va i Vb;

6) kategorii ciągnikowej.

4. Jednocześnie z prawem jazdy wydaje się kierowcy kartę ostrzeżeń A, służącą do udzielania ostrzeżeń kierowcom nie przestrzegającym przepisów o ruchu pojazdów samochodowych na drogach publicznych. Karty ostrzeżeń nie wydaje się osobom wymienionym w § 210 ust. 4. Karta ostrzeżeń jest niezależna od prawa jazdy i nie stanowi warunku jego ważności.

§  194.

1. Prawo jazdy kategorii I uprawnia do kierowania wszelkimi pojazdami samochodowymi, z wyjątkiem motocykli.

2. Prawo jazdy kategorii I może otrzymać osoba, która:

1) posiada 6 lat praktyki zawodowej, w tym co najmniej 3 lata praktyki jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii II, a jeżeli ukończyła zasadniczą szkołę zawodową kierowców samochodowych, monterów, ślusarzy lub inną o zbliżonej specjalności, równorzędną lub stopnia wyższego, albo posiada świadectwo czeladnicze w którymkolwiek z tych zawodów lub inne uznane za równorzędne z tym świadectwem - 3 lata praktyki zawodowej, w tym co najmniej 1 rok praktyki jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii II;

2) ukończyła kurs dokształcający według programu i na warunkach określonych przez Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Oświaty i Obrony Narodowej;

3) posiada odpowiedni stan zdrowia, stwierdzony przez właściwy organ służby zdrowia, oraz znajomość zasad udzielania pierwszej pomocy w szczególności w przypadku urazu głowy, złamania i zwichnięcia kończyn, krwawienia, krwotoku, ran, omdlenia, oparzenia oraz porażenia prądem elektrycznym;

4) wykaże się przed komisją egzaminacyjną (§ 209) posiadaniem kwalifikacji fachowych w zakresie programu egzaminacyjnego ustalonego przez Ministra Komunikacji.

§  195.

1. Prawo jazdy kategorii II uprawnia do kierowania:

1) samochodami osobowymi;

2) samochodami ciężarowymi i pojazdami członowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym do 14 ton;

3) samochodami ciężarowymi z przyczepą o łącznym dopuszczalnym ciężarze całkowitym do 20 ton;

4) ciągnikami z przyczepami o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pojazdu ciągnącego i przyczep do 20 ton.

2. Prawo jazdy kategorii II może otrzymać osoba, która:

1) posiada:

a) 1 rok i 6 miesięcy praktyki zawodowej jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii III, a jeżeli ukończyła zasadniczą szkołę zawodową kierowców samochodowych, monterów, ślusarzy lub inną o zbliżonej specjalności równorzędną lub stopnia wyższego albo posiada świadectwo czeladnicze w którymkolwiek z tych zawodów lub inne uznane za równorzędne z tym świadectwem - 1 rok praktyki zawodowej jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii III lub

b) 3 lata praktyki zawodowej jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii ciągnikowej;

2) odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 2, 3 i 4.

§  196.

1. Prawo jazdy kategorii III uprawnia do kierowania:

1) samochodami osobowymi nie przeznaczonymi do publicznego transportu drogowego;

2) samochodami ciężarowymi i pojazdami członowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym do 3,5 tony;

3) pojazdami samochodowymi trójkołowymi o ciężarze własnym powyżej 400 kg.

Do pojazdów samochodowych wymienionych w pkt 1 i 2 może być doczepiona przyczepa o dopuszczalnym ciężarze całkowitym do 750 kg.

2. Prawo jazdy kategorii III może otrzymać osoba, która:

1) odbyła przeszkolenie według programu określonego przez Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Oświaty i Obrony Narodowej bądź

2) posiada:

a) ukończoną zasadniczą szkołę zawodową kierowców samochodowych albo

b) ukończony kurs kierowców i praktykę w prowadzeniu i obsłudze pojazdów samochodowych w zakresie i na warunkach określonych przez Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Oświaty i Obrony Narodowej, albo

c) 2 lata praktyki zawodowej jako kierowca posiadający prawo jazdy kategorii ciągnikowej;

3) odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 3 i 4.

§  197.

1. Prawo jazdy kategorii IV uprawnia do kierowania motocyklami z bocznym wózkiem lub bez wózka oraz motocyklami o trzech kołach i podobnymi im pojazdami samochodowymi, których ciężar własny nie przekracza 400 kg.

2. Prawo jazdy kategorii IV może otrzymać osoba, która:

1) odbyła przeszkolenie według programu określonego przez Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Oświaty i Obrony Narodowej;

2) odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 3 i 4.

§  198.

1. Prawo jazdy kategorii Va uprawnia do kierowania maszynami samobieżnymi oraz pojazdami samochodowymi o cechach konstrukcyjnych ograniczających szybkość do 20 km na godzinę, do których mogą być doczepione wozy mieszkalne, cyrkowe itp. oraz maszyny rolnicze, leśne i budowlane.

2. Prawo jazdy kategorii Vb uprawnia do kierowania inwalidzkimi samochodami osobowymi, motocyklami i pojazdami samochodowymi o trzech kołach, z tym że rodzaj pojazdu, na który prawo jazdy wydano, powinien być w nim dokładnie określony.

3. Prawo jazdy kategorii Va lub Vb może otrzymać osoba, która odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 3 i 4.

§  199.

1. Prawo jazdy kategorii ciągnikowej uprawnia do kierowania ciągnikami, których cechy konstrukcyjne ograniczają szybkość do 30 km na godzinę, łącznie z przyczepami, o dopuszczalnym ciężarze całkowitym pojazdu ciągnącego i przyczep do 10 ton, a przy wywozie drewna z lasów do 14 ton - które używane są w rolnictwie, leśnictwie lub budownictwie poza granicami administracyjnymi miast wyłączonych z województw i miast stanowiących powiaty miejskie.

2. Prawo jazdy kategorii ciągnikowej może otrzymać osoba, która:

1) odbyła przeszkolenie według programu i na warunkach określonych przez Ministra Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Oświaty i Obrony Narodowej;

2) odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 3 i 4.

§  200.

1. Prawo jazdy kategorii wyższej obejmuje uprawnienia prawa jazdy następujących kategorii niższych:

- prawo jazdy kategorii I - kategorii II, III, Va i ciągnikowej,

- prawo jazdy kategorii II - kategorii III, Va i ciągnikowej,

- prawo jazdy kategorii III - kategorii Va,

- prawo jazdy kategorii ciągnikowej - kategorii Va.

2. Prawo jazdy kategorii IV może być połączone z prawem jazdy kategorii I, II, III, Va i ciągnikowej, po wykazaniu przez kierowcę umiejętności kierowania motocyklem.

3. Prawo jazdy kategorii ciągnikowej może być połączone z prawem jazdy kategorii III, po wykazaniu przez kierowcę umiejętności kierowania ciągnikiem.

Warunki dodatkowe otrzymania prawa jazdy, ograniczenia, zwolnienia.

§  201.

1. Kandydaci do zawodu kierowcy obowiązani są:

1) wykazać się posiadaniem świadectwa ukończenia co najmniej 7 klas szkoły podstawowej;

2) uzyskać prawo jazdy kategorii III zgodnie z przepisami § 196 ust. 2 pkt 2 i 3;

3) zarejestrować się we właściwym do spraw komunikacji organie prezydium powiatowej rady narodowej, który dokona w prawie jazdy kierowcy odpowiedniej adnotacji urzędowej.

2. Od daty rejestracji (ust. 1 pkt 3) biegnie okres praktyki zawodowej przewidzianej w § 194 i w § 195.

3. Do kierowania pojazdami samochodowymi z ładunkiem niebezpiecznym dla otoczenia oraz pojazdami samochodowymi uprzywilejowanymi w ruchu drogowym, z wyjątkiem przypadku określonego w § 204 ust. 3, uprawniają prawa jazdy kategorii I i II.

4. Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej może uzależnić kierowanie pojazdami samochodowymi o specjalnych urządzeniach napędowych od wykazania się przez kierowcę umiejętnością obsługi tych urządzeń; posiadanie tych umiejętności powinno być stwierdzone w prawie jazdy kierowcy.

5. Prezydia wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw) mogą wprowadzić za zgodą Ministra Komunikacji obowiązek wykazania się posiadaniem świadectwa ukończenia co najmniej 7 klas szkoły podstawowej w stosunku do innych osób ubiegających się o prawo jazdy niż określone w ust. 1.

6. Właściwe do spraw komunikacji organy prezydiów rad narodowych miast wyłączonych z województw i miast stanowiących powiaty miejskie mogą uzależnić wykonywanie zawodu kierowcy dorożki lub taksówki samochodowej od wykazania się przez kierowcę znajomością topografii miasta.

§ 202. Prawo jazdy może zawierać ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia kierowcy.

§ 203. Osobie głuchoniemej lub głuchej może być wydane prawo jazdy uprawniające do kierowania samochodem osobowym lub motocyklem na warunkach określonych w załączniku nr 2 do niniejszego rozporządzenia.

§  204.

1. Prawo jazdy kategorii III lub IV bez odbycia przeszkolenia określonego w § 196 i § 197 mogą otrzymać:

1) konstruktorzy, inżynierowie i technicy samochodowi zatrudnieni przy budowie, badaniu i eksploatacji pojazdów samochodowych oraz inspektorzy i kontrolerzy ruchu drogowego, posiadający co najmniej 2-letni staż pracy zawodowej;

2) osoby, które udowodnią, że posiadały odpowiednie prawo jazdy wydane w kraju lub za granicą;

3) osoby posiadające samochód lub motocykl, jeżeli poziom umysłowy tych osób daje gwarancję, że posiadają one wystarczające kwalifikacje fachowe.

2. Konstruktorzy, inżynierowie i technicy samochodowi zatrudnieni przy budowie, badaniu i eksploatacji pojazdów samochodowych oraz inspektorzy i kontrolerzy ruchu drogowego posiadający co najmniej 2-letni staż pracy zawodowej mogą uzyskać prawo jazdy kategorii II lub I, jeżeli:

1) odpowiadają warunkom określonym w § 194 ust. 2 pkt 3 i 4;

2) wykażą się:

a) przy ubieganiu się o prawo jazdy kategorii II - co najmniej 2-letnim okresem kierowania pojazdem samochodowym z prawem jazdy kategorii III albo

b) przy ubieganiu się o prawo jazdy kategorii I - co najmniej 2-letnim okresem kierowania pojazdem samochodowym z prawem jazdy kategorii II.

3. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium wojewódzkiej rady narodowej może zezwolić na kierowanie samochodami gaśniczymi lub innymi pożarniczymi ochotniczych straży pożarnych na obszarach gromad i miast nie stanowiących powiatów miejskich przez osoby posiadające prawa jazdy kategorii III.

Kierowcy wojskowi.

§ 205. Kierowcy w czynnej służbie wojskowej posiadający prawo jazdy kategorii III uprawnieni są do kierowania powierzonymi im wojskowymi pojazdami samochodowymi bez względu na rodzaj pojazdu i ładunku.

Prawa jazdy w ruchu międzynarodowym.

§  206.

1. W ruchu międzynarodowym kategorie prawa jazdy wymienione w § 193 ust. 3 pkt 1-5 odpowiadają uprawnieniom prawa jazdy wydanego według wzoru podanego w załączniku 9 do Konwencji o ruchu drogowym podpisanej w Genewie dnia 19 września 1949 r. (Dz. U. z 1959 r. Nr 54, poz. 321), a w szczególności:

1) prawo jazdy kategorii I - odpowiada uprawnieniom klasy B, C, D i E;

2) 16 prawo jazdy kategorii II - odpowiada uprawnieniom klasy B, C i E;

3) prawo jazdy kategorii III - odpowiada uprawnieniom klasy B;

4) prawo jazdy kategorii IV - odpowiada uprawnieniom klasy A;

5) prawo jazdy kategorii Vb - odpowiada uprawnieniom klasy A.

Prawo jazdy kategorii ciągnikowej i prawo jazdy kategorii Va nie uprawniają do kierowania określonymi w nich pojazdami w ruchu międzynarodowym.

2. W ruchu międzynarodowym prawo jazdy kategorii I i II nie uprawnia do kierowania ciągnikami z dwiema przyczepami.

§  207.

1. Wydane za granicą prawa jazdy według wzoru podanego w załączniku 9 do Konwencji wymienionej w § 206 ust. 1 lub międzynarodowe prawo jazdy wydane według wzoru zamieszczonego w załączniku 10 do tej Konwencji albo międzynarodowe prawo jazdy wydane według wzoru i wskazówek zamieszczonych w załącznikach D i E do Konwencji międzynarodowej dotyczącej ruchu samochodowego, podpisanej w Paryżu dnia 24 kwietnia 1926 r. (Dz. U. z 1930 r. Nr 21, poz. 177), upoważniają cudzoziemca lub obywatela polskiego stale zamieszkałego za granicą do kierowania na drogach publicznych w Polsce pojazdami samochodowymi kategorii określonej w prawie jazdy.

2. Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych może zezwolić, na ustalonych przez siebie warunkach, na czasowe kierowanie na drogach publicznych pojazdami samochodowymi osobom posiadającym prawa jazdy inne niż określone w ust. 1, wydane za granicą, oraz na wydawanie - pod warunkiem wzajemności - polskich praw jazdy odpowiedniej kategorii szefom i cudzoziemskiemu personelowi przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych w Polsce oraz innym osobom korzystającym z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych - na podstawie ważnych praw jazdy wydanych za granicą lub na podstawie złożonego egzaminu.

§  208.

1. Obywatel polski po przyjeździe z zagranicy może otrzymać w ciągu 12 miesięcy od dnia powrotu do kraju prawo jazdy odpowiedniej kategorii, jeżeli:

1) przedstawi ważne prawo jazdy wydane za granicą;

2) odpowiada warunkom przewidzianym w § 194 ust. 2 pkt 3.

2. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej może poddać osoby wymienione w ust. 1 egzaminowi przed komisją egzaminacyjną (§ 209) ze znajomości przepisów ruchu drogowego.

Sprawdzenie kwalifikacji fachowych.

§  209.

1. Sprawdzenia kwalifikacji fachowych osób ubiegających się o prawo jazdy dokonują na podstawie egzaminu teoretycznego i praktycznego komisje egzaminacyjne, działające przy właściwych do spraw komunikacji organach prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw) lub powiatowych rad narodowych.

2. Komisja egzaminacyjna jest 3-osobowa. W skład komisji wchodzą:

1) przedstawiciel właściwego do spraw komunikacji organu prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa) lub powiatowej rady narodowej - jako przewodniczący,

2) jako członkowie: przedstawiciele organu do spraw wewnętrznych prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa) lub powiatowej rady narodowej oraz przedsiębiorstw państwowych transportu drogowego, organizacji spółdzielczych, związkowych lub społecznych.

3. Zasadnicze szkoły zawodowe kierowców samochodowych, technika samochodowe oraz upoważnione przez właściwe do spraw komunikacji organy prezydiów wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw) stałe ośrodki szkolenia kierowców pojazdów samochodowych dokonują sprawdzenia kwalifikacji fachowych osób szkolonych przez siebie we własnym zakresie, z tym że w skład komisji egzaminacyjnej powołanej w szkole lub ośrodku wchodzi jako przewodniczący komisji przedstawiciel właściwego do spraw komunikacji organu prezydium wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z województwa) lub powiatowej rady narodowej.

4. Regulamin komisji egzaminacyjnej (ust. 2) ustali Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej.

Rozdział  2.

Wydawanie praw jazdy.

§  210.

1. Prawo jazdy wydaje właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej.

2. Jeżeli osoba ubiegająca się o prawo jazdy przebywa poza stałym miejscem zamieszkania i jest zameldowana na pobyt okresowy lub czasowy w miejscu, w którym uczęszcza na kurs kierowców, prawo jazdy może wydać właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej właściwej według miejsca czasowego pobytu, pod warunkiem że o wydaniu prawa jazdy zawiadomi niezwłocznie właściwy do spraw komunikacji organ prezydium rady narodowej określonej w ust. 1 i prześle temu organowi akta ewidencyjne kierowcy.

3. Żołnierzom w czynnej służbie wojskowej wydaje prawo jazdy organ do spraw komunikacji prezydium powiatowej rady narodowej (ust. 1) właściwy według miejsca postoju jednostki wojskowej.

4. Szefom oraz cudzoziemskiemu personelowi przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych w Polsce oraz innym osobom korzystającym z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych na mocy ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych wydaje prawo jazdy właściwy do spraw komunikacji organ Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie, na wniosek Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

5. Warunki wydawania praw jazdy określa załącznik nr 3 do niniejszego rozporządzenia.

6. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej wyda prawo jazdy odpowiedniej kategorii po stwierdzeniu, że osoba ubiegająca się odpowiada warunkom określonym w §§ 194, 195, 196, 197, 198 lub 199.

7. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej odmówi wydania prawa jazdy, jeżeli osoba ubiegająca się, mimo posiadania warunków wymienionych w §§ 194, 195, 196, 197, 198 lub 199:

1) nadużywa alkoholu lub innych podobnie działających środków, co zostało stwierdzone przez badanie lekarskie;

2) została pozbawiona prawa kierowania pojazdami samochodowymi, a okres, na który prawo jazdy cofnięto, jeszcze nie upłynął.

8. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej (ust. 1) może odmówić wydania prawa jazdy, jeżeli osoba ubiegająca się o prawo jazdy została ukarana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione przeciwko życiu, zdrowiu, mieniu, bezpieczeństwu publicznemu lub za naruszenie przepisów o zwalczaniu alkoholizmu.

9. Wzory praw jazdy oraz wzory innych druków używanych przy wydawaniu praw jazdy określi Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych i Obrony Narodowej.

§  211.

1. Kierowca obowiązany jest zawiadomić o każdej zmianie miejsca zamieszkania organ do spraw komunikacji prezydium powiatowej rady narodowej właściwej według nowego miejsca zamieszkania w celu uzyskania w prawie jazdy adnotacji o zmianie miejsca zamieszkania. Zawiadomienie powinno być dokonane w ciągu 14 dni od dnia zmiany miejsca zamieszkania.

2. Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy kierowców w czynnej służbie wojskowej.

3. Kierowcy zwolnieni z czynnej służby wojskowej dopełniają obowiązku określonego w ust. 1 w ciągu 30 dni, licząc od dnia zwolnienia ze służby.

§  212.

1. W razie zaginięcia prawa jazdy lub karty ostrzeżeń kierowca powinien zwrócić się do właściwego do spraw komunikacji organu prezydium powiatowej rady narodowej o wydanie wtórnika prawa jazdy lub karty ostrzeżeń.

2. Podanie o wydanie wtórnika prawa jazdy lub karty ostrzeżeń powinno zawierać:

1) imię, nazwisko i adres kierowcy;

2) wskazanie kategorii i numeru prawa jazdy oraz organu, który je wydał, lub rodzaju karty ostrzeżeń;

3) oświadczenie, w jakich okolicznościach prawo jazdy lub karta ostrzeżeń zaginęły.

3. Do podania o wydanie wtórnika prawa jazdy należy dołączyć również dwie jednakowe fotografie (bez nakrycia głowy) nie podklejone o wymiarach 4 X 6 cm.

4. Na żądanie organu określonego w ust. 1 kierowca obowiązany jest okazać dowód zameldowania.

5. Kierowcy w czynnej służbie wojskowej składają podania określone w ust. 2 wraz z załącznikami wymienionymi w ust. 3 w jednostkach wojskowych, które przekazują je właściwemu do spraw komunikacji organowi prezydium powiatowej rady narodowej.

6. Organ określony w ust. 1 na podstawie akt kierowcy wystawi wtórnik prawa jazdy z odpowiednią kartą ostrzeżeń po stwierdzeniu, że kierowcy nie zostało cofnięte prawo jazdy lub wtórnik karty ostrzeżeń z taką samą literą, jaką posiadała zaginiona karta ostrzeżeń.

7. W razie odnalezienia zaginionego prawa jazdy lub zaginionej karty ostrzeżeń kierowca obowiązany jest zwrócić wtórnik.

Rozdział  3.

Cofanie praw jazdy.

§  213.

1. Prawo jazdy cofa właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej.

2. 17 Cofnięcie prawa jazdy żołnierzom w czynnej służbie wojskowej następuje na wniosek właściwego organu wojskowego a kierowcom pełniącym służbę w Milicji Obywatelskiej - na wniosek właściwego organu Milicji Obywatelskiej.

3. Osobom określonym w § 210 ust. 4 cofa prawo jazdy właściwy do spraw komunikacji organ Prezydium Rady Narodowej w m. st. Warszawie w porozumieniu z właściwym organem Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

§ 214. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej zatrzyma prawo jazdy do czasu uprawomocnienia się wyroku sądowego w razie skierowania sprawy na drogę karno-sadową za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości; zatrzymanie prawa jazdy kierowcom w czynnej służbie wojskowej może nastąpić na wniosek właściwego organu wojskowego.

§  215.

1. W razie stwierdzenia, że kierowca prowadząc pojazd znajduje się w stanie wskazującym na użycie alkoholu lub innego podobnie działającego środka, organ kontroli ruchu drogowego zatrzyma prawo jazdy; zatrzymując prawo jazdy organ kontroli ruchu drogowego wyda kierowcy pokwitowanie ze wskazaniem właściwego do spraw komunikacji organu prezydium rady narodowej, do którego prawo jazdy będzie odesłane.

2. Zatrzymane przez organ kontroli ruchu drogowego prawo jazdy powinno być bezzwłocznie przesłane do właściwego do spraw komunikacji organu prezydium powiatowej rady narodowej wraz z zawiadomieniem stwierdzającym powód zatrzymania.

3. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej po rozpatrzeniu powodów zatrzymania prawa jazdy obowiązany jest wydać w terminie 14 dni od dnia otrzymania prawa jazdy decyzję o cofnięciu prawa jazdy albo - jeżeli sprawa jest rozpatrywana przez sąd (§ 214) - postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy.

4. 18 Kierowcom nie przestrzegającym przepisów o ruchu na drogach publicznych właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej (§ 210) udziela ostrzeżenia na podstawie orzeczenia kolegium karno-administracyjnego, wydanego w sprawie naruszenia przez kierowcę przepisów o ruchu drogowym; udzielenie ostrzeżenia następuje przez wymianę karty ostrzeżeń A na kartę B, a karty ostrzeżeń B na kartę C. Kierowcom w czynnej służbie wojskowej ostrzeżenia udziela się na wniosek właściwego organu wojskowego.

5. 19 Ministrowie Komunikacji i Spraw Wewnętrznych ustalą w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, tryb postępowania z kartami ostrzeżeń oraz z zatrzymywanymi prawami jazdy.

§  216.

1. W razie cofnięcia prawa jazdy na okres krótszy niż rok, zwrot prawa jazdy następuje po upływie czasu, na który prawo jazdy cofnięto.

2. W razie cofnięcia prawa jazdy na okres dłuższy niż rok, zwrot prawa jazdy następuje po upływie czasu, na który prawo jazdy cofnięto, i po stwierdzeniu, że kierowca posiada odpowiedni stan zdrowia i wystarczające kwalifikacje fachowe (§ 194 ust. 2 pkt 3 i 4).

3. Kierowca, któremu zwraca się prawo jazdy kategorii I cofnięte na okres dłuższy niż rok, może kierować autobusami nie wcześniej niż po upływie dwóch lat od dnia zwrotu prawa jazdy; odpowiednie zastrzeżenie powinno być zamieszczone w prawie jazdy kierowcy.

§  217.

1. Kierowcy posiadającemu kartę ostrzeżeń B właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej wyda kartę A po upływie 6 miesięcy nienagannego zachowania się, a kierowcy posiadającemu kartę ostrzeżeń C - po upływie 12 miesięcy nienagannego zachowania się.

2. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej zwracając prawo jazdy wyda kierowcy kartę ostrzeżeń A.

§  218.

1. Właściwy do spraw komunikacji organ prezydium powiatowej rady narodowej może w razie wątpliwości, czy kierowca posiada odpowiedni stan zdrowia i wystarczające kwalifikacje fachowe, wezwać kierowcę do poddania się w określonym terminie zbadaniu stanu zdrowia lub kwalifikacji fachowych. Niestawienie się w wyznaczonym terminie bez uzasadnionej przyczyny powoduje zatrzymanie prawa jazdy do czasu zgłoszenia się kierowcy do zbadania.

2. W stosunku do kierowców w czynnej służbie wojskowej uprawnienia wymienione w ust. 1 przysługują właściwym organom wojskowym, a w stosunku do kierowców pełniących służbę w Milicji Obywatelskiej - właściwym organom Milicji Obywatelskiej w porozumieniu z właściwym do spraw komunikacji organem prezydium powiatowej rady narodowej.

Rozdział  4.

Badanie lekarskie kandydatów na kierowców i kierowców.

§  219.

1. Badanie lekarskie kandydatów na kierowców i kierowców pojazdów samochodowych obejmuje ogólne badanie stanu zdrowia uzupełnione badaniem okulistycznym. Badanie to może być uzupełnione innymi badaniami specjalistycznymi oraz psychologicznymi.

2. Celem badania lekarskiego jest ocena sprawności fizycznej i umysłowej kandydata na kierowcę lub kierowcy, w szczególności ustalenie:

1) czy kandydat na kierowcę lub kierowca jest zdolny fizycznie i umysłowo do kierowania pojazdem samochodowym przez długie okresy;

2) czy kandydat na kierowcę lub kierowca posiada dostateczną zdolność widzenia i słyszenia;

3) czy istnieje ryzyko utraty przez kandydata na kierowcę lub kierowcę świadomości podczas jazdy;

4) czy kandydat na kierowcę lub kierowca wykazuje skłonność do znacznego męczenia się pod koniec dnia pracy.

§  220.

1. Badaniu lekarskiemu podlegają:

1) kandydaci na kierowców przed rozpoczęciem szkolenia;

2) kierowcy:

a) co do których istnieje obawa, że nie posiadają odpowiedniego stanu zdrowia,

b) bezpośrednio po wypadku, w razie uczestniczenia w wypadku z zabitymi lub ciężko rannymi,

c) ubiegający się o prawo jazdy wyższej kategorii,

d) którym zwraca się prawo jazdy cofnięte na okres dłuższy niż rok.

2. Osoby wykonujące zawód kierowcy, oprócz badań określonych w ust. 1, podlegają badaniu okresowemu, które przeprowadza się:

1) kierowców autobusów - raz na rok;

2) kierowców innych pojazdów samochodowych:

a) w wieku do 50 roku życia - raz na 5 lat,

b) w wieku od 50 do 60 lat - raz na 3 lata,

c) w wieku powyżej 60 lat - raz na rok.

§  221.

1. Badania lekarskie kandydatów na kierowców i kierowców pojazdów samochodowych przeprowadzają zakłady społeczne służby zdrowia, wyznaczone przez właściwy do spraw zdrowia organ prezydium powiatowej rady narodowej (miejskiej rady narodowej miasta stanowiącego powiat, dzielnicowej rady narodowej miasta wyłączonego z województwa) właściwej ze względu na miejsce zamieszkania kandydata na kierowcę lub kierowcy.

2. Badania lekarskie kandydatów na kierowców i kierowców w czynnej służbie wojskowej oraz kandydatów na kierowców i kierowców pełniących służbę w Milicji Obywatelskiej przeprowadzają i świadectwa lekarskie wystawiają lekarze służby zdrowia właściwych dla nich resortów, a kandydatów na kierowców i kierowców zatrudnionych w kolejowych zakładach pracy - zakłady kolejowej służby zdrowia.

§ 222. Sposób kierowania kandydatów na kierowców i kierowców na badania lekarskie oraz wydawania świadectw lekarskich i wzory druków stosowanych w związku z badaniami lekarskimi ustali Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrami Spraw Wewnętrznych, Obrony Narodowej oraz Zdrowia i Opieki Społecznej.

¹⁶ § 206 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 6 maja 1965 r. (Dz.U.65.19.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 maja 1965 r.

¹⁷ § 213 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 6 maja 1965 r. (Dz.U.65.19.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 maja 1965 r.

¹⁸ § 215 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 12 lit. a) rozporządzenia z dnia 6 maja 1965 r. (Dz.U.65.19.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 maja 1965 r.

¹⁹ § 215 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 12 lit. b) rozporządzenia z dnia 6 maja 1965 r. (Dz.U.65.19.128) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 18 maja 1965 r.