Art. 4. - Rozpoznawanie przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Dz.U.1985.20.85
Akt obowiązującyW Kodeksie pracy wprowadza się następujące zmiany:
"DZIAŁ DWUNASTY
ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY
Rozdział I
Przepisy ogólne.
Art. 242. § 1. Pracownik może dochodzić swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej.
§ 2. Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową pracownik może żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą.
Art. 243. Kierownik zakładu pracy i pracownik powinni dążyć do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy.
Rozdział II
Postępowanie pojednawcze.
Art. 244. § 1. W celu polubownego załatwienia sporów o roszczenia pracownika ze stosunku pracy w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających nie mniej niż 50 pracowników powołuje się zakładowe komisje pojednawcze.
§ 2. Zakładowe komisje pojednawcze mogą być powoływane również w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników.
§ 3. Komisję pojednawczą powołują:
1) w przedsiębiorstwie państwowym:
a) wspólnie zakładowa organizacja związkowa i rada pracownicza,
b) w którym nie działa zakładowa organizacja związkowa lub rada pracownicza - ta z nich, która działa,
c) w którym nie działa ani zakładowa organizacja związkowa, ani rada pracownicza - załoga,
2) w spółdzielni:
a) wspólnie zakładowa organizacja związkowa i zakładowy komitet pracowniczy,
b) w której nie działa zakładowa organizacja związkowa lub zakładowy komitet pracowniczy - to z nich, które działa,
c) w której nie działa ani zakładowa organizacja związkowa, ani zakładowy komitet pracowniczy - rada spółdzielni.
§ 4. Komisję pojednawczą w zakładach pracy innych niż wymienione w § 3 powołują zakładowa organizacja związkowa i przedstawicielstwo pracownicze, jeden z tych podmiotów bądź załoga, stosując odpowiednio przepisy § 3.
Art. 245. Organ, który powołuje komisję pojednawczą, ustala:
1) zasady i tryb powoływania komisji,
2) czas trwania kadencji,
3) liczbę członków komisji.
Art. 246. Członkiem komisji pojednawczej nie może być:
1) kierownik zakładu pracy i jego zastępca,
2) główny księgowy,
3) radca prawny,
4) kierownik jednostki organizacyjnej do spraw osobowych, zatrudnienia i płac.
Art. 247. Komisja pojednawcza wybiera ze swego grona przewodniczącego komisji oraz jego zastępców i ustala regulamin postępowania pojednawczego.
Art. 248. § 1. Komisja pojednawcza wszczyna postępowanie na wniosek pracownika zgłoszony na piśmie lub ustnie do protokołu. Na wniosku stwierdza się datę jego wpływu.
§ 2. Zgłoszenie przez pracownika wniosku do komisji pojednawczej przerywa bieg terminów, o których mowa w art. 264.
Art. 249. Komisja pojednawcza przeprowadza postępowanie pojednawcze w zespołach składających się co najmniej z 3 członków tej komisji.
Art. 250. Do właściwej komisji pojednawczej nie należą sprawy o roszczenia ze stosunku pracy pracowników zajmujących stanowiska wymienione w art. 246.
Art. 251. § 1. Komisja pojednawcza powinna dążyć, aby załatwienie sprawy w drodze ugody nastąpiło w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Termin zakończenia postępowania przed komisją pojednawczą stwierdza się w protokole posiedzenia zespołu.
§ 2. W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy, o których mowa w art. 264, wniosek do komisji pojednawczej wnosi się przed upływem terminów określonych w tym przepisie.
§ 3. W sprawach, o których mowa w § 2, postępowanie pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Art. 252. Ugodę zawartą przed komisją pojednawczą wpisuje się do protokołu posiedzenia zespołu. Protokół podpisują strony i członkowie zespołu.
Art. 253. Niedopuszczalne jest zawarcie ugody, która byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.
Art. 254. Jeżeli postępowanie przed komisją pojednawczą nie doprowadziło do zawarcia ugody, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy. Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew. Pracownik zamiast zgłoszenia tego żądania może wnieść pozew do sądu na zasadach ogólnych.
Art. 255. § 1. W razie niewykonania ugody przez zakład pracy, podlega ona wykonaniu w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, po stwierdzeniu przez sąd jej wykonalności.
§ 2. Sąd odmówi stwierdzenia wykonalności, jeżeli ze złożonych akt komisji wynika, że ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Nie wyklucza to możliwości dochodzenia ustalenia niezgodności ugody z prawem lub zasadami współżycia społecznego na zasadach ogólnych.
Art. 256. Pracownik może wystąpić do sądu pracy w terminie 30 dni od dnia zawarcia ugody z żądaniem uznania jej za bezskuteczną, jeżeli uważa, że ugoda narusza jego słuszny interes. Jednakże w sprawach, o których mowa w art. 251 § 2, z żądaniem takim pracownik może wystąpić tylko przed upływem 14 dni od dnia zawarcia ugody.
Art. 257. Sprawowanie obowiązków członka komisji pojednawczej jest funkcją społeczną. Jednakże członek komisji pojednawczej zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas nie przepracowany w związku z udziałem w pracach komisji.
Art. 258. § 1. Kierownik zakładu pracy jest obowiązany zapewnić komisji pojednawczej warunki lokalowe oraz środki techniczne umożliwiające właściwe jej funkcjonowanie.
§ 2. Wydatki związane z działalnością komisji pojednawczej ponosi zakład pracy. Wydatki te obejmują również równowartość utraconego wynagrodzenia za czas nie przepracowany w związku z udziałem w postępowaniu pojednawczym.
Art. 259. Organ, który powołał komisję pojednawczą, rozpatruje okresowe informacje o jej działalności oraz udziela pomocy członkom komisji w sprawowaniu ich funkcji.
Art. 260. Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, może wydawać zalecenia dotyczące powoływania, organizacji i funkcjonowania komisji pojednawczych w zakładach pracy oraz wzorcowy regulamin postępowania pojednawczego przed tymi komisjami.
Art. 261. § 1. Postępowanie pojednawcze w sporach o roszczenia ze stosunku pracy pracowników:
1) zatrudnionych w uspołecznionych zakładach pracy zatrudniających mniej niż 50 pracowników, w których nie działają zakładowe komisje pojednawcze, oraz zatrudnionych w nie uspołecznionych zakładach pracy,
2) zajmujących stanowiska wymienione w art. 246
- przeprowadzają komisje pojednawcze przy sądach pracy stanowiących odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych.
§ 2. Zasady i tryb powoływania oraz organizację komisji pojednawczych, o których mowa w § 1, a także tryb postępowania przed tymi komisjami regulują odrębne przepisy.
Rozdział III
Sądy pracy.
Art. 262. § 1. Spory o roszczenia ze stosunku pracy rozstrzygają:
1) sądy pracy - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych oraz
2) sądy pracy i ubezpieczeń społecznych - stanowiące odrębne jednostki organizacyjne sądów wojewódzkich,
zwane sądami pracy.
§ 2. Nie podlegają właściwości sądów pracy spory dotyczące:
1) ustanawiania nowych warunków pracy i płacy,
2) stosowania norm pracy,
3) mieszkań funkcyjnych i pomieszczeń w hotelach pracowniczych.
§ 3. Zasady tworzenia sądów pracy, organizację i tryb postępowania przed tymi sądami regulują odrębne przepisy.
Art. 263. § 1. Postępowanie w sprawach o roszczenia pracownika ze stosunku pracy jest wolne od opłat sądowych.
§ 2. Wydatki związane z czynnościami podejmowanymi w toku postępowania, o których mowa w § 1, ponosi tymczasowo Skarb Państwa.
§ 3. Są w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach, stosując odpowiednio przepisy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, z tym że obciążenie pracownika tymi wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych.
Art. 264. § 1. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu w ciągu 7 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.
§ 2. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.
§ 3. Żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się wciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.
Art. 265. § 1. Jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy - w terminie czynności, o których mowa w art. 264, sąd pracy na jego wniosek postanowi przywrócenie uchybionego terminu.
§ 2. Wniosek o przywrócenie terminu wnosi się do sądu w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. We wniosku należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu."