Wprowadzenie w 2020 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie".
Dz.U.2020.290
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1
z dnia 12 lutego 2020 r.
w sprawie wprowadzenia w 2020 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie"
ZAŁĄCZNIK
PROGRAM MAJĄCY NA CELU WCZESNE WYKRYCIE ZAKAŻEŃ WIRUSEM WYWOŁUJĄCYM AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ I POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT TEJ CHOROBY ORAZ JEJ ZWALCZANIE
PROGRAM MAJĄCY NA CELU WCZESNE WYKRYCIE ZAKAŻEŃ WIRUSEM WYWOŁUJĄCYM AFRYKAŃSKI POMÓR ŚWIŃ I POSZERZENIE WIEDZY NA TEMAT TEJ CHOROBY ORAZ JEJ ZWALCZANIE
Państwo członkowskie: Rzeczpospolita Polska
Choroba: afrykański pomór świń (African swine fever - ASF)
Okres realizacji: 1 stycznia - 31 grudnia 2020 r.
W 2007 r. wirus afrykańskiego pomoru świń (ASF) rozprzestrzenił się z pierwotnego ogniska w Gruzji na terytorium Europy Wschodniej. Wirus prawdopodobnie został przeniesiony przez odpady kuchenne użyte do karmienia świń pochodzące ze statku płynącego z Afryki, który zawinął do portu w Poti (Gruzja). Po wprowadzeniu wirusa ASF na kontynent europejski choroba ta bardzo szybko rozprzestrzeniła się na terytorium Armenii, Azerbejdżanu oraz Federacji Rosyjskiej. W sierpniu 2012 r. ognisko tej choroby zostało stwierdzone w południowo-wschodniej części Ukrainy. W czerwcu 2013 r. białoruskie władze weterynaryjne potwierdziły wykrycie ASF we wsi Czapuń w obwodzie grodzieńskim, 170 km od granicy z Rzecząpospolitą Polską, oraz w Witebsku w północno-wschodniej części Białorusi, 450 km od granicy z Rzecząpospolitą Polską. W styczniu 2014 r. na terytorium Litwy stwierdzono 2 przypadki wirusa ASF u dzików, natomiast w dniu 17 lutego 2014 r. potwierdzono pierwszy przypadek wirusa ASF u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Łącznie od dnia 17 lutego 2014 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stwierdzono 163 przypadki ASF u dzików oraz 23 ogniska ASF u świń, zlokalizowane na obszarze trzech województw - podlaskiego, lubelskiego oraz mazowieckiego. W latach 2014-2018 stwierdzono ogniska oraz przypadki ASF u dzików na terytorium Litwy, Łotwy i Estonii. Odnotowano również wzrost liczby przypadków ASF u dzików i liczby ognisk ASF u świń na Ukrainie. Istnieje duże prawdopodobieństwo dalszego szerzenia się wirusa ASF, w szczególności wśród zwierząt wolno żyjących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w państwach nadbałtyckich, z uwagi na duże kompleksy leśne na granicy między państwami nadbałtyckimi a Białorusią oraz znaczący ruch osobowy i tranzytowy między tymi państwami, zwiększający ryzyko nielegalnego przewiezienia produktów żywnościowych skażonych wirusem lub przeniesienia wirusa przez środki transportu lub podróżnych.
Od 2011 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są prowadzone badania laboratoryjne w kierunku ASF. Badania te były prowadzone w pasie przygranicznym o szerokości 40 km (wzdłuż granicy północnej z obwodem kaliningradzkim i granicy wschodniej z Litwą, Białorusią i Ukrainą) obejmującym części województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, lubelskiego, mazowieckiego i podkarpackiego. Próbki były pobierane od padłych świń (na podstawie analizy ryzyka) oraz padłych i odstrzelonych dzików. Od lipca 2013 r. na obszarze położonym w strefie I, a od października 2013 r. na obszarze położonym w strefie II i III badania laboratoryjne w kierunku ASF były prowadzone zgodnie z programem wprowadzonym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 17 stycznia 2014 r. w sprawie wprowadzenia programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń oraz poszerzenie wiedzy na temat ryzyka wystąpienia tej choroby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. poz. 115).
W 2014 r. były kontynuowane badania w kierunku ASF, zgodnie z programem wprowadzonym rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie wprowadzenia w 2014 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie" (Dz. U. poz. 996).
W kolejnych latach program był realizowany na podstawie:
Liczba wykonanych badań laboratoryjnych oraz otrzymanych dodatnich wyników tych badań w ramach realizacji programu w latach 2013-2018 została opisana w ust. 6.2.
Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie, zwany dalej "programem", przewiduje zastosowanie środków, których celem jest wzmocnienie ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed ASF.
W związku z niekorzystnym rozwojem sytuacji związanej z ASF w państwach graniczących od wschodu i południa z Rzecząpospolitą Polską oraz w krajach bałkańskich, program przewiduje monitorowanie ASF zarówno u dzików, jak i u świń w celu skutecznego przeciwdziałania rozprzestrzenieniu się ASF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej oraz określa środki zwalczania ASF.
Program będzie realizowany w 2020 r. i stanowi kontynuację programu realizowanego na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 marca 2019 r. w sprawie wprowadzenia w 2019 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej "Programu mającego na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie".
Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2018 r. poz. 1967, z późn. zm.) ASF należy do chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 57 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej program jest wprowadzany w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw rolnictwa, po jego zatwierdzeniu przez Komisję Europejską.
W programie określa się tzw. obszar wolny, obszar ochronny oraz obszary występowania ASF, które obejmują obszar objęty ograniczeniami i zagrożenia. Zgodnie z dokumentem roboczym Komisji Europejskiej "Strategiczne podejście do zarządzania afrykańskim pomorem świń w UE" (SANTE/7113/2015-Rev-11) na wyżej wymienionych obszarach będą prowadzone między innymi następujące działania:
Szacowane ogólne koszty realizacji programu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. wyniosą 133 192 467,85 zł netto (30 972 912,96 euro). Z ogólnej sumy szacowanych kosztów programu Rzeczpospolita Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie ze środków Unii Europejskiej programu w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych w wysokości 18 627 339,45 zł (4 331 440,26 euro). Wszystkie szacunkowe koszty programu zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w projekcie ustawy budżetowej na rok 2020, w ramach limitu wydatków odpowiednich części budżetowych.
Szacunkowe koszty realizacji programu w 2020 r., wyrażone w złotych, zostały przeliczone na euro według prognozowanego kursu euro zawartego w wytycznych Ministra Finansów dotyczących stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2019 r.
Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwa celowa, dział 758 - różne rozliczenia, rozdział 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12 przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania), badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, w tym na wypłatę wynagrodzeń dla lekarzy wyznaczonych na podstawie art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, lub poz. 8 w części podlegającej refundacji ze środków Unii Europejskiej oraz środków budżetowych określonych w części 85 - budżety wojewodów, dział 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego.
Celem programu jest wzmocnienie ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i terytorium Unii Europejskiej przed rozprzestrzenianiem się wirusa ASF. Program obejmuje działania nakierowane na zwalczanie oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF, w tym:
Program jest realizowany przez właściwych terytorialnie powiatowych lekarzy weterynarii. Obowiązki innych podmiotów wskazanych w programie:
Obszar zagrożenia oraz obszar objęty ograniczeniami
Obszar zagrożenia oraz obszar objęty ograniczeniami obejmuje powiaty lub części powiatów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymienione odpowiednio w części II i III załącznika do decyzji 2014/709/UE.
Obszar ochronny
Obszar ochronny obejmuje powiaty lub części powiatów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wymienione w części I załącznika do decyzji 2014/709/UE.
Obszar wolny obejmuje obszary Rzeczypospolitej Polskiej niewymienione w załączniku do decyzji 2014/709/UE.
Obszar zagrożenia oraz obszar objęty ograniczeniami
Na obszarze zagrożenia oraz obszarze objętym ograniczeniami wprowadza się środki w zakresie zwalczania ASF zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1, art. 48a ust. 3 i art. 61 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, a także monitorowania zdrowia świń i dzików. W ramach programu posiadacze świń są obowiązani, uwzględniając § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U. poz. 344, z późn. zm.), do codziennego kontrolowania stanu zdrowia świń. Ponadto na podstawie § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz. U. z 2018 r. poz. 290, z późn. zm.) posiadacze świń są obowiązani do informowania urzędowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świni w gospodarstwie. Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt posiadacze świń są obowiązani do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia ASF.
W związku z wystąpieniem ASF na obszarze objętym ograniczeniami oraz obszarze zagrożenia obowiązują nakazy i zakazy określone odpowiednio w § 1 ust. 1 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
Zgodnie z § 2a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny (Dz. U. z 2016 r. poz. 885), w przypadku wprowadzenia ograniczeń wynikających z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt dopuszcza się ubój w gospodarstwie objętym ograniczeniem, jeżeli ograniczenie to zostało wprowadzone w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub państwa trzeciego, graniczących z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że:
W przypadku uboju świń w celu produkcji mięsa na użytek własny próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF są pobierane przez urzędowego lekarza weterynarii przy przeprowadzaniu badania przedubojowego świń lub badania poubojowego mięsa z tych świń - w przypadku gdy ubój świń jest dokonywany w gospodarstwie położonym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wymienionym w części:
W trakcie badania przedubojowego świń lub badania poubojowego mięsa pozyskanego w wyniku uboju świń w rzeźni urzędowy lekarz weterynarii zwraca uwagę na charakterystyczne dla ASF zmiany, a w przypadku podejrzenia wystąpienia ASF - pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF.
Poza działaniami opisanymi powyżej w każdym przypadku zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej przez posiadacza świń o padłej świni lub o podejrzeniu wystąpienia ASF jest przeprowadzane badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała oraz badanie sekcyjne padłych świń znajdujących się w stadzie, a w razie konieczności są pobierane próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF, zgodnie z rozdziałem 4 lit. A załącznika do decyzji Komisji Europejskiej 2003/422/WE z dnia 26 maja 2003 r. zatwierdzającej podręcznik diagnostyczny dotyczący afrykańskiego pomoru świń (Dz. Urz. UE L 143 z 11.06.2003, str. 35 - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 39, str. 59), zwanej dalej "decyzją 2003/422/WE".
W gospodarstwach, w których są utrzymywane świnie, powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza, przynajmniej raz w roku, kontrolę stanu zdrowia świń wraz z wywiadem lekarsko-weterynaryjnym oraz badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała, zgodnie z rozdziałem 4 lit. A załącznika do decyzji 2003/422/WE, oraz kontrolę przestrzegania nakazów i zakazów, o których mowa odpowiednio w § 1, § 1a i § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, oraz obowiązku, o którym mowa w § 18 ust. 2 tego rozporządzenia, z tym że w przypadku:
Na obszarze zagrożenia oraz obszarze objętym ograniczeniami urzędowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF:
Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF, o których mowa w § 18 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, z każdego dzika znalezionego martwego, w tym ze zwłok dzików ulegających autolizie oraz dzików zabitych w wypadkach komunikacyjnych, na obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze zagrożenia, a także od każdego dzika odstrzelonego na obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze zagrożenia, dostarczonego do położonego na tych obszarach punktu skupu dziczyzny lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
W przypadku odstrzelonych dzików niewykazujących żadnych objawów chorobowych dopuszcza się pobieranie próbek do badań laboratoryjnych w kierunku ASF przez myśliwych, którzy zostali przeszkoleni przez powiatowego lekarza weterynarii przy wykorzystaniu wytycznych i ulotek dostarczonych myśliwym oraz kołom łowieckim, w sposób opisany w ust. 3.6.
Każdą tuszę odstrzelonego dzika znakuje się znakiem zawierającym:
Myśliwi, pracownicy Służby Leśnej i Straży Granicznej oraz osoby mające kontakt z martwymi dzikami mają obowiązek zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej faktu znalezienia zwłok dzików. Na obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze zagrożenia myśliwi przekazują, na piśmie, właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii informację o terminach planowanych polowań lub liczbie polowań w określonym przedziale czasowym oraz o terminach dokonywania odstrzału sanitarnego lub liczbie odstrzałów sanitarnych w określonym przedziale czasowym.
Każdy odstrzelony dzik na obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze zagrożenia jest niezwłocznie, w całości, niewypatroszony, dostarczany do położonego na tym samym obszarze punktu skupu dziczyzny lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
Za dziki pozyskane w ramach polowania dostarczone do punktu skupu lub zakładów, o których mowa powyżej, powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego kwotę:
Powyższa kwota obejmuje w szczególności zryczałtowane koszty:
Inspekcja Weterynaryjna dofinansowuje w pełnej wysokości poniesione koszty unieszkodliwienia tusz dzików, wraz z wszystkimi częściami ciała dzików, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych, tusz dzików z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych w kierunku ASF oraz tusz przechowywanych z nimi w kontenerze chłodniczym, w tym transportu do przedsiębiorstwa lub zakładu w rozumieniu art. 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 (rozporządzenie o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1069/2009".
Zwrot kosztów za odstrzał sanitarny dzików na obszarze zagrożenia i obszarze objętym ograniczeniami został opisany w rozdziale 3.6.
W punktach skupu i zakładach, o których mowa powyżej, tusze, części ciała i skóry dzików przechowuje się w sposób zapobiegający bezpośredniemu kontaktowi nieprzebadanych tusz, części ciała i skór dzików z surowcami i innymi przedmiotami, które mogą spowodować rozprzestrzenianie się wirusa ASF.
Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza oględziny tuszy, zwracając uwagę na zmiany chorobowe, które mogą wskazywać na zakażenie wirusem ASF.
Zgodnie z rozporządzeniem nr 1069/2009:
- na obszarze zagrożenia oraz na obszarze objętym ograniczeniami są kwalifikowane jako materiał kategorii 1 oraz podlegają usunięciu i przetworzeniu zgodnie z art. 12 rozporządzenia nr 1069/2009 lub zgodnie z odstępstwem przewidzianym w art. 19 rozporządzenia nr 1069/2009.
Patrochy odstrzelonego dzika na obszarze objętym ograniczeniami oraz obszarze zagrożenia są kwalifikowane jako materiał kategorii 2 i podlegają usunięciu oraz przetworzeniu zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 1069/2009.
Tusze odstrzelonych dzików na obszarze objętym ograniczeniami oraz na obszarze zagrożenia, bez patrochów, w odniesieniu do których uzyskano ujemne wyniki badania laboratoryjnego w kierunku ASF, a które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi, są kwalifikowane jako materiał kategorii 3 i podlegają usunięciu oraz przetworzeniu zgodnie z art. 14 rozporządzenia nr 1069/2009.
W przypadku wysyłania poza obszar zagrożenia produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego otrzymanych ze świń pochodzących z obszaru zagrożenia stosuje się § 10 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrektorzy parków narodowych okresowo, nie rzadziej niż raz na kwartał, sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania polowań na dziki na obszarze zagrożenia i obszarze objętym ograniczeniami. Niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.
Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje, nie rzadziej niż raz na kwartał, liczbę dzików pozyskanych w ramach polowania, zgłoszonych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania.
Obszar ochronny
Na obszarze ochronnym wprowadza się środki w zakresie zwalczania ASF zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1, art. 48a ust. 3 i art. 61 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, a także monitorowanie zdrowia świń i dzików. W ramach programu posiadacze świń są obowiązani, uwzględniając § 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r.
w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej, do codziennego kontrolowania stanu zdrowia świń. Ponadto na podstawie § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń posiadacze świń są obowiązani do informowania urzędowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świni w gospodarstwie. Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt posiadacze świń są obowiązani do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia ASF.
Na obszarze ochronnym obowiązują nakazy określone w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń i zakazy określone w § 2 ust. 1 tego rozporządzenia.
Zgodnie z § 2a rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny, w przypadku wprowadzenia ograniczeń wynikających z ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt dopuszcza się ubój w gospodarstwie objętym ograniczeniem, jeżeli ograniczenie to zostało wprowadzone w związku z wystąpieniem ASF na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub państwa trzeciego, graniczących z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że świnie były utrzymywane w tym gospodarstwie co najmniej przez 30 dni przed ubojem, a ponadto gdy:
Próbki do badania laboratoryjnego w kierunku ASF pobiera się przy przeprowadzaniu badania przedubojowego świń albo badania poubojowego mięsa z tych świń - w przypadku gdy istnieje podejrzenie wystąpienia ASF.
W trakcie badania przedubojowego lub poubojowego w rzeźni lekarz weterynarii zwraca uwagę na charakterystyczne dla ASF zmiany, a w przypadku podejrzenia wystąpienia ASF pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF.
Poza działaniami opisanymi powyżej w każdym przypadku zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej przez posiadacza świń o padłej świni lub o podejrzeniu wystąpienia ASF jest przeprowadzane badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała oraz badanie sekcyjne świń znajdujących się w stadzie, a w razie konieczności są pobierane próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF.
Na obszarze ochronnym powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza w gospodarstwach utrzymujących świnie, przynajmniej raz w roku, kontrolę przestrzegania nakazów i zakazów, o których mowa odpowiednio w § 1, § 1a i § 2, oraz obowiązku, o którym mowa w § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, kontrolę stanu zdrowia świń wraz z wywiadem lekarsko-weterynaryjnym oraz badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała. Badanie kliniczne świń jest przeprowadzane zgodnie z rozdziałem 4 lit. A załącznika do decyzji 2003/422/WE. W przypadku stwierdzenia niewykonania nakazów i zakazów, o których mowa odpowiednio w § i ust. 1 pkt 1 i 3-6 oraz § 2 ust. 1, oraz niespełnienia obowiązku, o którym mowa w § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza dodatkową kontrolę przestrzegania nakazów i zakazów, o których mowa powyżej, kontrolę stanu zdrowia świń wraz z wywiadem lekarsko-weterynaryjnym oraz badanie kliniczne świń z pomiarem wewnętrznej ciepłoty ciała.
W przypadku przemieszczania świń z gospodarstw położonych na obszarze ochronnym, niespełniających wymagań zawartych w § 8 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa trzeciego, świnie zostają poddane badaniu, o którym mowa w § 8 ust. 2 pkt 3 tego rozporządzenia.
Z obszaru każdego powiatu lub jego części, położonych na obszarze ochronnym, urzędowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF:
Powiatowy lekarz weterynarii pobiera próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF, o których mowa w § 18 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, z każdego znalezionego martwego dzika, w tym ze zwłok dzików ulegających autolizie oraz dzików zabitych w wypadkach komunikacyjnych, na obszarze ochronnym oraz od każdego dzika odstrzelonego, dostarczonego do położonego na tym obszarze punktu skupu dziczyzny lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
W przypadku odstrzelonych dzików, niewykazujących żadnych objawów chorobowych, dopuszcza się pobieranie próbek do badań w kierunku ASF przez myśliwych, którzy zostali przeszkoleni przez powiatowego lekarza weterynarii przy wykorzystaniu wytycznych i ulotek dostarczonych myśliwym oraz kołom łowieckim, w sposób opisany w ust. 3.6.
Każdą tuszę odstrzelonego dzika znakuje się znakiem zawierającym:
Myśliwi, pracownicy Służby Leśnej i Straży Granicznej oraz osoby mające kontakt z martwymi dzikami mają obowiązek zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej faktu znalezienia zwłok dzików.
Każdy odstrzelony dzik na obszarze ochronnym jest niezwłocznie dostarczany do położonego na tym samym obszarze punktu skupu dziczyzny lub zakładu obróbki dziczyzny, lub innego zakładu nadzorowanego przez organ Inspekcji Weterynaryjnej, w którym mogą być przechowywane tusze lub skóry dzików.
Za dziki pozyskane w ramach polowania, dostarczone do punktu skupu lub zakładów, o których mowa powyżej, powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego kwotę:
Powyższa kwota obejmuje w szczególności zryczałtowane koszty:
Inspekcja Weterynaryjna finansuje w pełnej wysokości poniesione koszty unieszkodliwienia tusz dzików, wraz z wszystkimi częściami ciała dzików, które nie zostaną zagospodarowane przez myśliwych, tusz dzików z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych w kierunku ASF oraz tusz przechowywanych z nimi w kontenerze chłodniczym, w tym transportu do przedsiębiorstwa lub zakładu w rozumieniu art. 24 rozporządzenia nr 1069/2009.
W punktach skupu i zakładach, o których mowa powyżej, tusze, części ciała i skóry dzików przechowuje się w sposób zapobiegający bezpośredniemu kontaktowi nieprzebadanych tusz, części ciała i skór dzików z surowcami i innymi przedmiotami, które mogą spowodować rozprzestrzenianie się wirusa ASF.
Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza oględziny tuszy, zwracając uwagę na zmiany chorobowe, które mogą wskazywać na zakażenie wirusem ASF.
Zgodnie z rozporządzeniem nr 1069/2009:
- na obszarze ochronnym są kwalifikowane jako materiał kategorii 1 i podlegają usunięciu oraz przetworzeniu zgodnie z art. 12 lub art. 19 rozporządzenia nr 1069/2009 lub zgodnie z odstępstwem przewidzianym w art. 19 rozporządzenia nr 1069/2009.
Patrochy odstrzelonego dzika na obszarze ochronnym, w przypadku gdy uzyskano ujemny wynik badania laboratoryjnego w kierunku ASF, są kwalifikowane jako materiał kategorii 2 i podlegają usunięciu oraz przetworzeniu zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 1069/2009.
Tusze odstrzelonych dzików na obszarze ochronnym, bez patrochów, w przypadku gdy uzyskano ujemny wynik badania laboratoryjnego w kierunku ASF, a które nie są przeznaczone do spożycia przez ludzi, są kwalifikowane jako materiał kategorii 3 i podlegają usunięciu oraz przetworzeniu zgodnie z art. 14 rozporządzenia nr 1069/2009.
Dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich okresowo, nie rzadziej niż raz na kwartał, sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania polowań na dziki na obszarze ochronnym oraz niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.
Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje, nie rzadziej niż raz na kwartał, liczbę dzików pozyskanych w ramach polowania zgłoszonych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania.
Obszar wolny od ASF
Za dziki pozyskane w ramach polowania na obszarze wolnym od ASF powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego kwotę 650 zł brutto - za samice przelatki i starsze samice dzika.
Powyższa kwota obejmuje w szczególności zryczałtowane koszty:
Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrektorzy parków narodowych okresowo, nie rzadziej niż raz na kwartał, sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania polowań na samice przelatki i starsze samice dzika na obszarze wolnym od ASF i niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.
Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje, nie rzadziej niż raz na kwartał, liczbę samic przelatek i starszych samic dzika pozyskanych w ramach polowania zgłoszonych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania.
Na obszarze wolnym od ASF próbki do badań laboratoryjnych w kierunku ASF są pobierane przez powiatowego lekarza weterynarii w następujących przypadkach:
W przypadku podejrzenia wystąpienia ASF w gospodarstwie zastosowanie mają przepisy § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Rodzaj próbek pobieranych do badań laboratoryjnych w kierunku ASF od żywych, padłych lub poddanych ubojowi świń oraz znalezionych martwych lub odstrzelonych dzików, a także od dzików odłowionych, jest określony w rozdziale V lit. B załącznika do decyzji 2003/422/WE.
Od żywych świń i odstrzelonych dzików do badania laboratoryjnego w kierunku ASF pobiera się próbki krwi, a od padłych lub poddanych ubojowi świń i znalezionych martwych dzików - narządy wewnętrzne, w szczególności: migdałki, węzły chłonne (żołądkowe, wątrobowe, podżuchwowe, zagardłowe), śledzionę, nerki, tkankę płucną lub - jeżeli to możliwe - krew. W przypadku zwłok dzików ulegających autolizie do badania laboratoryjnego w kierunku ASF pobiera się kość długą lub mostek.
Próbki pobrane od żywych, padłych lub poddanych ubojowi świń bada się metodą qRT - PCR, a gdy wynik badania laboratoryjnego przeprowadzonego metodą qRT - PCR jest dodatni, przeprowadza się również badanie metodą ELISA. Na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami oraz obszarze ochronnym, w przypadku gdy podejrzewa się, że w stadzie jest świnia chronicznie zakażona wirusem ASF, próbki bada się metodą ELISA. Próbki pobrane:
- rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń bada się metodą qRT - PCR oraz metodą ELISA.
Na obszarze zagrożenia oraz obszarze objętym ograniczeniami próbki pobrane od znalezionych martwych lub odstrzelonych dzików bada się metodą qRT - PCR oraz - jeżeli jest możliwe pobranie próbek krwi - metodą ELISA.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej położonym poza obszarem zagrożenia i obszarem objętym ograniczeniami znalezione martwe oraz odstrzelone (jeżeli dotyczy) dziki bada się metodą qRT - PCR.
Próbki pobrane od dzików odłowionych bada się metodą qRT - PCR oraz metodą ELISA, w zależności od obszaru, na którym zostały odłowione.
W przypadku podejrzenia uzyskania fałszywie dodatniego lub uzyskania wątpliwego wyniku badania metodą ELISA przeprowadza się badanie serologiczne potwierdzające metodą IB lub IPT.
Wszystkie badania laboratoryjne w kierunku ASF przeprowadzane w ramach programu są wykonywane w laboratoriach wyznaczonych przez Głównego Lekarza Weterynarii zgodnie z art. 25 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1557).
Po stwierdzeniu ASF u dzika powiatowy lekarz weterynarii zarządza środki zwalczania ASF, zgodnie z przepisami o zwalczaniu afrykańskiego pomoru świń wydanymi na podstawie art. 47 ust. 1, art. 48a ust. 3 i art. 61 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Powiatowy lekarz weterynarii w gospodarstwach położonych w wyznaczonym obszarze o promieniu 10 km wokół stwierdzonego przypadku ASF u dzika może:
W przypadku zagrożenia wystąpienia lub wystąpienia ASF u dzików powiatowy lekarz weterynarii może:
Na drogowych przejściach granicznych z Federacją Rosyjską, Białorusią i Ukrainą podejmuje się następujące środki bioasekuracji:
W ramach programu zostanie zakupione:
W ramach realizacji programu publikuje się ulotki:
Dystrybucja ulotek odbywa się za pośrednictwem organów Inspekcji Weterynaryjnej. Ulotki dystrybuuje się na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podczas wykonywanych kontroli podmiotów prowadzących działalność nadzorowaną związaną z produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego i pasz oraz posiadaczy świń (w ramach między innymi wizyt w stadach, w których są utrzymywane świnie). Dodatkowo ulotki dystrybuuje się wśród myśliwych, w kołach łowieckich, wśród sołtysów, wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Informacje o istniejącym zagrożeniu są przekazywane również przez media w postaci między inymi audycji informacyjnych, w których przekazuje się informacje na temat ASF oraz ewentualnych dróg rozprzestrzeniania ASF, a także informacje o postępowaniu w przypadku podejrzenia wystąpienia lub wystąpienia ASF, bioasekuracji w gospodarstwie, zakazie karmienia świń odpadami gastronomicznymi, o właściwym zagospodarowaniu zwłok świń oraz postępowaniu z tuszami odstrzelonych dzików i o zasadach polowań oraz odstrzału sanitarnego.
W ramach programu Inspekcja Weterynaryjna przeprowadza akcję informacyjną dla:
Celem kampanii informacyjnej jest przekazanie wiedzy o ASF. Tematyka kampanii informacyjnej obejmuje informacje dotyczące między innymi objawów ASF, zgłaszania podejrzeń wystąpienia ASF, postępowania po zgłoszeniu podejrzenia wystąpienia ASF, zasad wypłacania odszkodowań, zasad bioasekuracji w gospodarstwie oraz zasad postępowania myśliwego biorącego udział w polowaniu, mających na celu zapobieżenie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF, zakazu karmienia świń odpadami gastronomicznymi oraz właściwego zagospodarowania zwłok padłych świń oraz zasad wwożenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej żywności zawierającej produkty pochodzenia zwierzęcego.
Akcję informacyjną realizuje się w szczególności przez:
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 8 i art. 46 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt powiatowy lekarz weterynarii albo wojewoda nakazuje dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich wykonanie odstrzału sanitarnego dzików.
Zgodnie z art. 47a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt na obszarach objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55), lub otulinach w rozumieniu tej ustawy powiatowy lekarz weterynarii albo wojewoda nakazuje Polskiemu Związkowi Łowieckiemu wykonanie odstrzału sanitarnego dzików.
Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt minister właściwy do spraw rolnictwa może zarządzić odstrzał sanitarny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części.
Wysokości stawek wypłacanych za dzika odstrzelonego w ramach odstrzału sanitarnego są określone w przepisach wydanych na podstawie art. 47a ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Dzierżawcy, zarządcy obwodów łowieckich i dyrektorzy parków narodowych okresowo, nie rzadziej niż raz na kwartał, sprawdzają rzetelność dokumentowania przez myśliwych wykonywania odstrzału sanitarnego na obszarze ochronnym, obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami i obszarze wolnym od ASF oraz niezwłocznie informują powiatowego lekarza weterynarii o ujawnionych w tym zakresie nieprawidłowościach.
Powiatowy lekarz weterynarii weryfikuje, nie rzadziej niż raz na kwartał, liczbę dzików odstrzelonych w ramach odstrzału sanitarnego zgłaszanych przez myśliwych z rzeczywistą liczbą tusz tych zwierząt znajdujących się w punktach skupu dziczyzny i innych miejscach ich czasowego przetrzymywania na obszarze ochronnym, obszarze zagrożenia i obszarze objętym ograniczeniami.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej myśliwi oraz pracownicy Służby Leśnej mogą przeprowadzać poszukiwanie padłych dzików. W przypadku zgłoszenia organom Inspekcji Weterynaryjnej znalezienia zwłok dzika innych niż dzika zabitego w wypadku komunikacyjnym, od których jest możliwe pobranie próbek do badań laboratoryjnych, powiatowy lekarz weterynarii wypłaca dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego, lub dyrektorowi parku narodowego, lub zarządcy lasów miejskich kwotę:
Osoba dokonująca zgłoszenia osobiście wskazuje miejsce, w którym znajdują się zwłoki dzika, lub przekazuje informacje umożliwiające odnalezienie tych zwłok.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwłoki dzików padłych muszą być bezpiecznie usuwane.
Powiatowy lekarz weterynarii może finansować bezpieczne usunięcie zwłok padłych dzików na obszarze ochronnym, obszarze objętym ograniczeniami i obszarze zagrożenia. Finansowanie obejmuje dojazd na miejsce znalezienia zwłok dzika, załadunek, transport do wskazanego miejsca i unieszkodliwienie tych zwłok zarówno w zakładzie utylizacyjnym, jak i ma miejscu ich znalezienia.
Powiatowy lekarz weterynarii może finansować bezpieczne usunięcie zwłok padłych dzików na obszarze wolnym, jeżeli zwłoki zostały znalezione na gruntach należących do osób fizycznych. Finansowanie obejmuje dojazd na miejsce znalezienia zwłok dzika, załadunku, transportu do wskazanego miejsca oraz unieszkodliwienie tych zwłok zarówno w zakładzie utylizacyjnym, jak i na miejscu ich znalezienia.
W przypadku nieznalezienia zwłok padłych dzików na miejscu ich aktywnego poszukiwania podmiotowi świadczącymi usługi w zakresie unieszkodliwiania zwłok padłych dzików przysługuje dofinansowanie kosztów dojazdu.
Na obszarze całego kraju zakazuje się dokarmiania dzików.
Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku wydania nakazu przeprowadzenia odłowu dzików, a następnie ich uśmiercenia oraz transportu zwłok i unieszkodliwienia zwłok uśmierconych dzików wypłaca wykonawcy tego nakazu kwotę w wysokości 700 zł brutto za dzika, niezależnie od płci i masy ciała zwierzęcia.
Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku wydania nakazu przeprowadzenia odłowu dzików, a następnie ich uśmiercenia oraz transportu zwłok i unieszkodliwienia zwłok uśmierconych dzików może:
Powiatowy lekarz weterynarii w przypadku przeprowadzania organizowanych w ramach Wojewódzkich Centrów Zarządzania Kryzysowego akcji poszukiwania dzików może dofinansować te działania w zakresie zapewnienia:
Działania podejmowane w związku z realizacją programu:
2020 r.
T kontrola, nadzór
T badania
T inne (np. środki bioasekuracji, kampania informacyjna, szkolenia, ubój lub zabicie świń, odstrzał sanitarny, polowanie na dorosłe samice dzika i odstrzał selektywny dorosłych samic dzika).
Zgodnie z art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu. W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Główny Lekarz Weterynarii informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji zgodnie z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającego przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącego zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniającego dyrektywy Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE (Dz. Urz. UE L 189 z 27.06.2014, str. 1, z późn. zm.).
Program wprowadza się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
wzór
Program jest realizowany na obszarze 16 województw obejmujących 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatów.
Mapa 1. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej
Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt posiadacz zwierząt jest obowiązany do niezwłocznego zgłoszenia podejrzenia wystąpienia ASF. Obowiązek ten realizują również osoby mające kontakt ze zwierzętami, w szczególności przy wykonywaniu obowiązków służbowych lub zawodowych, z tym że lekarz weterynarii wezwany do zwierzęcia w przypadku, gdy podejrzewa wystąpienie choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania, informuje posiadacza zwierzęcia o obowiązkach określonych w art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i nadzoruje ich wykonanie do czasu przybycia powiatowego lekarza weterynarii lub osoby przez niego upoważnionej. Zgłoszenia dokonuje się do powiatowego lekarza weterynarii bezpośrednio albo za pośrednictwem najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej lub wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Dodatkowo posiadacz świni informuje urzędowego lekarza weterynarii o każdym przypadku padnięcia świni w gospodarstwie na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami oraz obszarze ochronnym, zgodnie z § 18 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń.
Tabela 1. Liczba stad oraz pogłowie świń, z podziałem uwzględniającym wielkość gospodarstw
| województwo | liczba świń | liczba siedzib stad | ||||||||||
| 1-10 | 11-25 | 26-100 | 101-500 | 501-1000 | pow. 1000 | 1-10 | 11-25 | 26-100 | 101-500 | 501-1000 | pow. 1000 | |
| dolnośląskie | 7 030 | 11 487 | 22 165 | 19 830 | 6 062 | 142 741 | 1 695 | 704 | 477 | 97 | 10 | 28 |
| kujawsko-pomorskie | 21 269 | 62 004 | 238 738 | 371 541 | 154 598 | 391 465 | 4 577 | 3 605 | 4 706 | 1 797 | 230 | 155 |
| lubelskie | 49 282 | 48 980 | 69 254 | 134 210 | 87 663 | 191 954 | 12 754 | 3 079 | 1 489 | 568 | 129 | 104 |
| lubuskie | 3 185 | 6 851 | 13 968 | 19 439 | 14 190 | 218 766 | 706 | 413 | 288 | 83 | 19 | 44 |
| łódzkie | 39 408 | 80 211 | 169 188 | 312 830 | 232 183 | 523 232 | 8 577 | 4 839 | 3 641 | 1 344 | 331 | 249 |
| małopolskie | 18 241 | 29 251 | 47 079 | 35 239 | 17 070 | 21 311 | 4 189 | 1 801 | 1 044 | 180 | 25 | 6 |
| mazowieckie | 47 647 | 73 950 | 136 194 | 261 931 | 247 120 | 784 218 | 10 869 | 4 527 | 2 838 | 1 121 | 350 | 377 |
| opolskie | 10 241 | 25 687 | 94 462 | 156 111 | 50 751 | 134 437 | 2 207 | 1 499 | 1 842 | 780 | 74 | 52 |
| podkarpackie | 28 213 | 32 975 | 44 796 | 36 084 | 14 651 | 52 808 | 6 873 | 2 054 | 1 000 | 172 | 22 | 15 |
| podlaskie | 6 597 | 8 553 | 22 801 | 66 651 | 75 005 | 156 137 | 1 540 | 542 | 446 | 267 | 108 | 80 |
| pomorskie | 12 223 | 27 899 | 77 798 | 118 560 | 45 243 | 382 731 | 2 600 | 1 672 | 1 592 | 562 | 67 | 96 |
| śląskie | 9 177 | 21 222 | 50 699 | 60 652 | 16 630 | 128 425 | 1 909 | 1 270 | 1 060 | 304 | 25 | 25 |
| świętokrzyskie | 15 095 | 28 892 | 51 994 | 58 054 | 28 587 | 153 747 | 3 372 | 1 790 | 1 141 | 272 | 43 | 44 |
| warmińsko-mazurskie | 4 530 | 11 343 | 50 606 | 134 461 | 100 872 | 389 322 | 957 | 668 | 960 | 600 | 144 | 163 |
| wielkopolskie | 56 536 | 160 423 | 608 088 | 943 073 | 498 158 | 1 283 758 | 11 816 | 9 349 | 11 971 | 4 498 | 711 | 500 |
| zachodniopomorskie | 4 662 | 8 284 | 13 464 | 23 052 | 20 364 | 527 209 | 1 069 | 506 | 299 | 93 | 28 | 76 |
| SUMA | 333 336 | 638 012 | 1 711 294 | 2 751 718 | 1 609 147 | 5 482 261 | 75 710 | 38 318 | 34 794 | 12 738 | 2 316 | 2 014 |
źródło: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, stan na dzień 31 grudnia 2018 r.
Zgodnie z danymi Polskiego Związku Łowieckiego oraz Dyrekcji Generalnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w roku łowieckim 2018/2019 liczba dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosiła około 88 tys. sztuk.
Liczbę dzików w poszczególnych województwach przedstawia tabela 2.
Tabela 2. Liczba dzików w poszczególnych województwach
| Województwo | Pogłowie dzików w tys. sztuk |
| dolnośląskie | 19,4 |
| kujawsko-pomorskie | 2,6 |
| lubelskie | 3,7 |
| lubuskie | 5,1 |
| łódzkie | 2,9 |
| małopolskie | 2,1 |
| mazowieckie | 5,3 |
| opolskie | 2,4 |
| podkarpackie | 2,9 |
| podlaskie | 1,9 |
| pomorskie | 8,4 |
| śląskie | 3,1 |
| świętokrzyskie | 2,2 |
| warmińsko-mazurskie | 5,1 |
| wielkopolskie | 9,8 |
| zachodniopomorskie | 10,9 |
| Suma | 87,8 |
źródło: Polski Związek Łowiecki, Dyrekcja Generalna Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, stan marzec 2019 r.
Podstawa prawna identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz gospodarstw:
Numerem identyfikacyjnym świni jest numer siedziby stada, w której zwierzę się urodziło, albo innej siedziby stada, w której zwierzę przebywało powyżej 30 dni. W dokumentacji dotyczącej świń (np. w świadectwie zdrowia) wpisuje się numer ostatniej siedziby stada, w której świnia przebywała powyżej 30 dni, i została w tej siedzibie stada oznakowana.
W przypadku świń urodzonych w danej siedzibie stada posiadacz jest obowiązany oznakować zwierzęta numerem identyfikacyjnym zgodnym z numerem siedziby stada, w której świnie się urodziły, przez założenie na małżowinę uszną kolczyka z tym numerem albo wytatuowanie tego numeru przed opuszczeniem przez zwierzę tej siedziby stada, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia urodzenia zwierzęcia. Fakt oznakowania świń zgłasza się kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w terminie 7 dni od dnia ich oznakowania, określając liczbę oznakowanych zwierząt.
W przypadku gdy świnia została przemieszczona do innej siedziby stada niż siedziba stada urodzenia i przebywa w tej siedzibie dłużej niż 30 dni, istnieje obowiązek bezzwłocznego dodatkowego oznakowania świni numerem identyfikacyjnym zgodnym z numerem siedziby stada, w której świnia przebywa powyżej 30 dni, przez założenie na małżowinę uszną kolczyka z tym numerem albo wytatuowanie tego numeru.
Zgodnie z art. 20 ust. 2c ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt w przypadku zagrożenia wystąpienia lub wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt podlegającej obowiązkowi zwalczania i określenia obszaru zapowietrzonego, zagrożonego lub innego obszaru podlegającego ograniczeniom, ustanowionego zgodnie z przepisami o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, w tym zgodnie z przepisami Unii Europejskiej obowiązującymi w tym zakresie, posiadacz świni znajdującej się w siedzibie stada na tym obszarze zgłasza kierownikowi biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa fakt oznakowania świni urodzonych w tej siedzibie w terminie 2 dni od dnia oznakowania, określając liczbę oznakowanych zwierząt.
Zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt koszty związane z oznakowaniem świń ponosi ich posiadacz.
Dodatkowo świnie objęte oceną wartości użytkowej i hodowlanej zwierząt, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 2132), są oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację. Sposób oznakowania i identyfikacji świń do celów hodowlanych, w tym świń, określa związek hodowców lub inny podmiot upoważniony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa do prowadzenia oceny wartości użytkowej. Świnie do celów hodowlanych znakuje się trwale i indywidualnie, używając kolczyków, identyfikatorów elektronicznych i znaków identyfikacyjnych lub stosując tatuaż.
Indywidualnego oznakowania świń na obszarze zagrożenia, obszarze objętym ograniczeniami oraz obszarze ochronnym dokonuje urzędowy lekarz weterynarii przez założenie kolczyka z kolejnym numerem zwierzęcia w stadzie. Koszty związane z indywidualnym oznakowaniem świni w stadzie są pokrywane z budżetu państwa.
Kwalifikacja zwierząt i stad została opisana w ust. 3.2.
W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń został określony sposób przemieszczania żywych świń z obszarów i do obszarów wymienionych w części I (obszar ochronny), części II (obszar objęty ograniczeniami) oraz części III (obszar zagrożenia) załącznika do decyzji 2014/709/UE, zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i poza to terytorium.
Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej został wprowadzony obowiązek zaopatrywania przemieszczanych świń w świadectwo zdrowia wystawione przez urzędowego lekarza weterynarii na podstawie badania klinicznego świń przeprowadzonego nie wcześniej niż 24 godziny przed przemieszczeniem tych świń.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 lit. b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej nadzór nad przemieszczaniem zwierząt sprawuje powiatowy lekarz weterynarii.
Zastosowane badania i plany pobierania próbek do badań zostały opisane w ust. 3.2.
Nie dotyczy.
Informacje i ocena dotycząca środków bezpieczeństwa biologicznego zostały opisane w ust. 3.2.2 oraz 3.3.
Zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń w przypadku stwierdzenia ASF w gospodarstwie powiatowy lekarz weterynarii wyznacza je jako ognisko ASF. Działania podejmowane po wyznaczeniu ogniska ASF zostały określone w § 4 i § 6-10 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń. Działania podejmowane w przypadku wystąpienia ASF u dzików zostały określone w § 18 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń oraz opisane w ust. 3.2.4.
Odszkodowania wypłaca się zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Na podstawie art. 57 ust. 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Główny Lekarz Weterynarii nadzoruje realizację programu. W przypadku programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Główny Lekarz Weterynarii informuje Komisję Europejską o postępach w jego realizacji, zgodnie z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 652/2014 z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiającego przepisy w zakresie zarządzania wydatkami odnoszącymi się do łańcucha żywnościowego, zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt oraz dotyczącego zdrowia roślin i materiału przeznaczonego do reprodukcji roślin, zmieniającego dyrektywy Rady 98/56/WE, 2000/29/WE i 2008/90/WE, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002, (WE) nr 882/2004 i (WE) nr 396/2005, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 oraz uchylającego decyzje Rady 66/399/EWG, 76/894/EWG i 2009/470/WE.
Przeprowadzenie działań objętych programem przyczyni się do ochrony terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również terytorium Unii Europejskiej, przed rozprzestrzenianiem się wirusa ASF. Odpowiednio wczesne wykrycie zakażenia wirusem ASF pozwoli na podjęcie adekwatnych działań zapobiegających jego rozprzestrzenianiu się, a tym samym ograniczenie strat ekonomicznych z tego tytułu.
W 2014 r. stwierdzono łącznie 30 przypadków ASF u dzików oraz 2 ogniska ASF u świń - wszystkie zlokalizowane w pobliżu granicy z Białorusią na obszarze dwóch powiatów - sokólskiego i białostockiego w województwie podlaskim.
W 2015 r. stwierdzono łącznie 53 przypadki ASF u dzików oraz 1 ognisko ASF u świń - wszystkie zlokalizowane w pobliżu granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Białorusią na obszarze trzech powiatów: sokólskiego, białostockiego i hajnowskiego w województwie podlaskim.
W 2016 r. stwierdzono łącznie 80 przypadków ASF u dzików oraz 20 ognisk ASF u świń w następujących województwach: lubelskim, mazowieckim i podlaskim.
W 2017 r. stwierdzono łącznie 741 przypadków ASF u dzików oraz 81 ognisk ASF u świń w następujących województwach: lubelskim, mazowieckim i podlaskim.
W 2018 r. stwierdzono łącznie 2443 przypadki ASF u dzików oraz 109 ognisk ASF u świń w następujących województwach: lubelskim, mazowieckim, podlaskim, podkarpackim i warmińsko-mazurskim.
W 2019 r. stwierdzono łącznie 2477 przypadki ASF u dzików oraz 48 ognisk ASF u świń w następujących województwach: dolnośląskim, lubelskim, lubuskim, mazowieckim, podlaskim, podkarpackim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim.
Nie dotyczy.
Badania laboratoryjne próbek polegają na:
Liczbę próbek do badań oblicza się w sposób określony w decyzji 2003/422/WE.
Użycie odpowiednich metod badań jest opisane w ust. 3.2.3.
Rok: 2018
| Region | Gatunek zwierząt | Rodzaj badania | Opis badania | Liczba zbadanych próbek | Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | badanie serologiczne | ELISA | 1 602 | 0 |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | inne badanie | PCR | 94 332 | 0 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | badanie serologiczne | ELISA | 35 821 | 392 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | inne badanie | PCR | 26 746 | 3 786 |
| Razem | 158 501 |
Rok: 2017
| Region | Gatunek zwierząt | Rodzaj badania | Opis badania | Liczba zbadanych próbek | Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | badanie serologiczne | ELISA | 1 130 | 81 |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | inne badanie | PCR | 64 054 | 439 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | badanie serologiczne | ELISA | 14 104 | 155 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | inne badanie | PCR | 14 564 | 863 |
| Razem | 93 852 |
Rok: 2016
| Region | Gatunek zwierząt | Rodzaj badania | Opis badania | Liczba zbadanych próbek | Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | badanie serologiczne | ELISA | 5 601 | 18 |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | inne badanie | PCR | 35 961 | 20 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | badanie serologiczne | ELISA | 7 226 | 34 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | inne badanie | PCR | 12 574 | 97 |
| Razem | 61 362 |
Rok: 2015
| Region | Gatunek zwierząt | Rodzaj badania | Opis badania | Liczba zbadanych próbek | Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | badanie serologiczne | ELISA | 315 | 0 |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | inne badanie | PCR | 14 484 | 5 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | badanie serologiczne | ELISA | 7 181 | 12 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | inne badanie | PCR | 13 518 | 70 |
| Razem | 35 498 |
Rok: 2014
| Region | Gatunek zwierząt | Rodzaj badania | Opis badania | Liczba zbadanych próbek | Liczba próbek z dodatnim wynikiem badania laboratoryjnego |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | badanie serologiczne | ELISA | 1 633 | 4 |
| Rzeczpospolita Polska | świnie | inne badanie | PCR | 13 666 | 6 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | badanie serologiczne | ELISA | 6 370 | 31 |
| Rzeczpospolita Polska | dziki | inne badanie | PCR | 14 412 | 45 |
| Razem | 36 081 |
Nie dotyczy.
W 2019 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzono 2477 przypadków ASF u dzików oraz 48 ognisk ASF u świń.
Nie dotyczy.
Oszacowanie liczebności populacji zwierząt wolno żyjących zostało opisane w ust. 4.4.2.
Nie dotyczy.
Nie dotyczy.
Rok: 2020
Choroba: ASF
| Region | Rodzaj badania | Populacja docelowa | Rodzaj próbki | Planowana liczba zwierząt do zbadania | Liczba planowanych badań laboratoryjnych | ||||
| dolnośląskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| dolnośląskie | PCR | dziki | krew, narządy | 956 | 812 | ||||
| kujawsko-pomorskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 197 | 218 | ||||
| kujawsko-pomorskie | PCR | dziki | krew, narządy | 786 | 780 | ||||
| lubelskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 490 682 | 53976 | ||||
| lubelskie | PCR | dziki | krew, narządy | 17 610 | 10 968 | ||||
| lubelskie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 1 242 | 329 | ||||
| lubelskie | ELISA | dziki | krew, narządy | 11 566 | 11708 | ||||
| lubelskie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| lubelskie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 580 | 580 | ||||
| lubuskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 30 | 30 | ||||
| lubuskie | PCR | dziki | krew, narządy | 1196 | 876 | ||||
| łódzkie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 101 | 105 | ||||
| łódzkie | PCR | dziki | krew, narządy | 608 | 558 | ||||
| małopolskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| małopolskie | PCR | dziki | krew, narządy | 438 | 500 | ||||
| mazowieckie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 275 738 | 67 760 | ||||
| mazowieckie | PCR | dziki | krew, narządy | 26 332 | 15 844 | ||||
| mazowieckie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 166 | 36 | ||||
| mazowieckie | ELISA | dziki | krew, narządy | 9 014 | 18 986 | ||||
| mazowieckie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| mazowieckie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 88 | 194 | ||||
| opolskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| opolskie | PCR | dziki | krew, narządy | 384 | 276 | ||||
| podkarpackie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 3 644 | 1 822 | ||||
| podkarpackie | PCR | dziki | krew, narządy | 1 934 | 1 980 | ||||
| podkarpackie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 2 736 | 2 706 | ||||
| podkarpackie | ELISA | dziki | krew, narządy | 1 292 | 1 240 | ||||
| podkarpackie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| podkarpackie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| podlaskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 164 550 | 40 743 | ||||
| podlaskie | PCR | dziki | krew, narządy | 16 004 | 6 782 | ||||
| podlaskie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 105 | 170 | ||||
| podlaskie | ELISA | dziki | krew, narządy | 14 332 | 7 451 | ||||
| podlaskie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| podlaskie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 218 | 114 | ||||
| pomorskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 140 | 98 | ||||
| pomorskie | PCR | dziki | krew, narządy | 1 350 | 1 092 | ||||
| śląskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| śląskie | PCR | dziki | krew, narządy | 1 300 | 910 | ||||
| świętokrzyskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| świętokrzyskie | PCR | dziki | krew, narządy | 336 | 332 | ||||
| świętokrzyskie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| świętokrzyskie | ELISA | dziki | krew, narządy | 102 | 100 | ||||
| świętokrzyskie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| świętokrzyskie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| warmińsko-mazurskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 40 034 | 10 856 | ||||
| warmińsko-mazurskie | PCR | dziki | krew, narządy | 28 660 | 9 470 | ||||
| warmińsko-mazurskie | ELISA | świnie domowe | krew, narządy | 18 | 18 | ||||
| warmińsko-mazurskie | ELISA | dziki | krew, narządy | 24 832 | 24 832 | ||||
| warmińsko-mazurskie | IPT / IB | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| warmińsko-mazurskie | IPT / IB | dziki | krew, narządy | 286 | 286 | ||||
| wielkopolskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 151 | 125 | ||||
| wielkopolskie | PCR | dziki | krew, narządy | 1 684 | 1 258 | ||||
| zachodniopomorskie | PCR | świnie domowe | krew, narządy | 10 | 10 | ||||
| zachodniopomorskie | PCR | dziki | krew, narządy | 1 728 | 1 554 | ||||
| RAZEM PCR | 1 084 633 | 229 785 | |||||||
| RAZEM ELISA | 65 415 | 67 586 | |||||||
| RAZEM IPT/IB | 1 252 | 1 254 | |||||||
Założenia w zakresie badań diagnostycznych zostały opisane w ust. 3.2.
Założenia w zakresie badania stad i zwierząt zostały opisane w ust. 3.2.
Nie dotyczy.
Nie dotyczy.
Nie dotyczy.
| Przeznaczenie kosztów | Wyszczególnienie | Jednostka | Liczba jednostek | Koszt jednostkowy w zł | Kwota całkowita w zł | Koszt jednostkowy w euro | Kwota całkowita w euro | Wniosek o dofinansowanie z funduszy unijnych (tak/nie) |
| 1.Badania | ||||||||
| 1.1. Koszt pobierania próbek | świnie | sztuka | 983 327 | 2,28 | 2 241 985,56 | 0,53 | 521 163,31 | tak |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 6,84 | 6 725 956,68 | 1,59 | 1 563 489,93 | nie | |||
| dziki padłe | sztuka | 25 077 | 84,97 | 2 130 792,69 | 19,76 | 495 521,52 | tak | |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 5,43 | 136 168,11 | 1,26 | 31 597,02 | nie | |||
| dziki odstrzelone | sztuka | 75 729 | 33,63 | 2 546 766,27 | 7,82 | 592 200,78 | nie | |
| dziki odłowione | sztuka | 500 | 106,00 | 53 000 | 24,65 | 12 325,00 | nie | |
| 1.2. Koszt badań laboratoryjnych | test PCR | badanie | 229 785 | 50,10 | 11 512 228,50 | 11,65 | 2 676 995,25 | tak |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 36,14 | 8 304 429,90 | 8,40 | 1 930 194,00 | nie | |||
| ELISA | badanie | 67 586 | 25,93 | 1 752 504,98 | 6,03 | 407 543,58 | tak | |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 10,38 | 701 542,68 | 2,41 | 162 882,26 | nie | |||
| badanie serologiczne potwierdzające (IPT / IB) | badanie | 1 254 | 125,99 | 157 991,46 | 29,30 | 36 742,20 | tak | |
| 2. Czyszczenie i dezynfekcja | Środki dezynfekcyjne na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską (obwód kaliningradzki), Białorusią i Ukrainą | kg | 6 830 | 36,29 | 247 860,70 | 8,44 | 57 645,20 | tak |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 3,57 | 24 383,10 | 0,83 | 5 668,90 | nie | |||
| Maty dezynfekcyjne na przejściach granicznych z Federacją Rosyjską (obwód kaliningradzki), Białorusią i Ukrainą | sztuka | 3 635 | 140,31 | 510 026,85 | 32,63 | 118 610,05 | nie | |
| 3. Badanie kliniczne oraz kontrola bioasekuracji w gospodarstwach na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | Koszty pracy | godzina | 35 330 | 33,50 | 1 183 555,00 | 7,79 | 275 220,70 | nie |
| Koszty dojazdów | km | 276 558 | 0,64 | 176 997,12 | 0,15 | 41 483,70 | nie | |
| 4. Inne | Aktywne poszukiwanie dzików padłych na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 3 000 | 43,00 | 129 000,00 | 10,00 | 30 000,00 | tak |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 119,60 | 358 800,00 | 27,81 | 83 430,00 | nie | |||
| Aktywne poszukiwanie dzików padłych poza obszarami wymienionymi w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 1 000 | 81,30 | 81 300,00 | 18,91 | 18 910,00 | nie | |
| Koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 3 124 | 143,19 | 447 325,56 | 33,30 | 104 029,20 | tak | |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 127,09 | 397 029,16 | 29,56 | 92 345,44 | nie | |||
| Koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych na obszarach ochronnym, obszarze objętym ograniczeniami i obszarze zagrożenia | tona | 89 | 3 609,97 | 321 287,33 | 839,53 | 74 718,17 | nie | |
| Koszty bezpiecznego usuwania zwłok dzików padłych znalezionych na gruntach osób fizycznych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wolnym od ASF | sztuka | 1000 | 270,28 | 270 280,00 | 62,86 | 62 860,00 | nie | |
| Dofinansowanie działań w zakresie zapewnienia: - sprzętu i materiałów do właściwej bioasekuracji, - sprzętu i materiałów do pobierania próbek do badań oraz - osób uczestniczących w poszukiwaniach: zwrot kosztów dojazdu na miejsce poszukiwań, posiłków i napojów oraz środków ochrony przeciw owadom podczas zorganizowanych poszukiwań padłych dzików | przeszukanie na 1 osobę | 500/10 | 71,85 | 359 250,00 | 16,71 | 83 550,00 | nie | |
| Koszt dojazdu samochodu ciężarowego na miejsce aktywnego poszukiwania padłych dzików w przypadku nieznalezienia padłych sztuk na obszarach wymienionych w części I, II i IIIzałącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | km | 1 469 | 0,32 | 470,08 | 0,07 | 102,83 | nie | |
| Polowanie i odstrzał sanitarny samic przelatek i dorosłych samic dzika, w tym dostarczanie ww. dzików do badań laboratoryjnych - na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 45 438 | 547,56 | 24 880 031,28 | 127,34 | 5 786 074,92 | nie | |
| Polowanie i odstrzał sanitarny dzików innych niż samice przelatki i dorosłe samice dzika, w tym dostarczanie ww. dzików do badań laboratoryjnych - na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 30 291 | 243,90 | 7 387 974,90 | 56,72 | 1 718 105,52 | nie | |
| Polowanie na obszarze wolnym od ASF na samice przelatki i dorosłe samice dzika, w tym dostarczanie ww. dzików do badań laboratoryjnych | sztuka | 65 000 | 528,45 | 34 349 250,00 | 122,90 | 7 988 500,00 | nie | |
| Odstrzał sanitarny samic przelatek i dorosłych samic dzika na obszarach wykonywania odstrzału sanitarnego | sztuka | 7 920 | 528,45 | 4 185 324,00 | 122,90 | 973 368,00 | nie | |
| Odstrzał sanitarny dzików innych niż samice przelatki i dorosłe samice dzika na obszarach wykonywania odstrzału sanitarnego | sztuka | 5 280 | 243,90 | 1 287 792,00 | 56,72 | 299 481,60 | nie | |
| Kontener do przetrzymywania tusz dzików | sztuka | 500 | 18 783,69 | 9 391 845,00 | 4 368,30 | 2 184 150,00 | nie | |
| Wagi hakowe do ważenia tusz dzików | sztuka | 500 | 173,76 | 86 880,00 | 40,41 | 20 205,00 | nie | |
| Unieszkodliwianie tusz dzików z dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych oraz tusz przechowywanych z nimi w chłodni | sztuka | 959 | 386,66 | 370 806,94 | 89,92 | 86 233,28 | nie | |
| Unieszkodliwienie tusz dzików niezagospodarowanych przez myśliwych na obszarach wymienionych w części I, II i III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. | sztuka | 2000 | 137,06 | 274 120,00 | 31,87 | 63 740,00 | nie | |
| Koszt uboju świń po stwierdzeniu przypadku ASF u dzika wraz z kosztami dojazdu oraz kosztami transportu świń do uboju | Świnia | 500 | 150,03 | 75 015,00 | 34,89 | 17 445,00 | nie | |
| Odszkodowania za świnie poddane ubojowi lub zabiciu w ramach decyzji o całkowitej depopulacji świń po stwierdzeniu przypadku ASF u dzika | sztuka | 500 | 345,25 | 172 625,00 | 80,29 | 40 145,00 | nie | |
| Koszt oznakowania indywidualnego świń | sztuka | 500 | 35,16 | 17 580,00 | 8,18 | 4 090,00 | nie | |
| Koszt wyceny przez rzeczoznawców wartości świń przy nakazie depopulacji świń po stwierdzeniu przypadku ASF u dzika | godzina | 200 | 71,71 | 14 342,00 | 16,68 | 3 336,00 | nie | |
| Dofinansowanie odłowu dzików, ich uśmiercenia oraz transport do zakładu utylizacji i utylizacja zwłok uśmierconych dzików | sztuka | 1 500 | 569,10 | 853 650,00 | 132,35 | 198 525,00 | nie | |
| Zwrot faktycznie poniesionych kosztów budowy odłowni żywołownych | sztuka | 100 | 5 650 | 565 000,00 | 1 313,95 | 131 395,00 | nie | |
| Dofinansowanie poniesionych kosztów obsługi i utrzymania w dobrym stanie technicznym odłowni żywołownych | sztuka/miesiąc | 100x12 | 7 000 | 8 400 000,00 | 1 627,91 | 1 953 492,00 | nie | |
| Koszt wydruku ulotek informacyjnych | sztuka | 45 000 | 0,17 | 7 650,00 | 0,04 | 1 800,00 | tak | |
| różnica między kosztem rzeczywistym i "unit cost" | 0,09 | 4 050,00 | 0,02 | 900,00 | nie | |||
| Koszt przeprowadzonych szkoleń grupowych | sztuka | 80 | 1 220,00 | 97 600 | 283,72 | 22 697,60 | nie | |
| razem | 133 192 467,85 | 30 972 912,96 | ||||||
| w tym koszy kwalifikowalne | 18 627 339,45 | 4 331 440,26 | ||||||
Analiza obejmuje szacunki kosztów ponoszonych w ramach programu. Wszystkie wartości są podane bez VAT.
Koszt programu obliczono według kursu euro 4,30 zł, zgodnie z wytycznymi Ministra Finansów dotyczącymi stosowania jednolitych wskaźników makroekonomicznych będących podstawą oszacowania skutków finansowych projektowanych ustaw - aktualizacja październik 2019 r.
Są to szacunkowe koszty realizacji programu, które zostaną dostosowane do wielkości wydatków przewidzianych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w ustawie budżetowej na rok 2020, w ramach limitu wydatków części 83 - rezerwy celowe oraz w części 85 - budżety wojewodów.
Finansowanie programu odbywa się ze środków budżetowych określonych w części 83 - rezerwa celowa, dział 758 - różne rozliczenia, rozdział 75818 - rezerwy ogólne i celowe poz. 12 przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt (w tym finansowanie programów zwalczania), badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt, produktach pochodzenia zwierzęcego i paszach, finansowanie zadań zleconych przez Komisję Europejską oraz dofinansowanie kosztów realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, w tym na wypłatę wynagrodzeń dla lekarzy wyznaczonych na podstawie art. 16 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, lub poz. 8 w części podlegającej refundacji ze środków Unii Europejskiej oraz środków budżetowych określonych w części 85 - budżety wojewodów, dział 010 - rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01022 - zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz badania monitoringowe pozostałości chemicznych i biologicznych w tkankach zwierząt i produktach pochodzenia zwierzęcego.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »