Część 4 - POSTĘPOWANIE WYKONAWCZE SZCZEGÓLNE. - Regulamin więzienny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1931.71.577

Akt utracił moc

Wersja od: 17 sierpnia 1931 r.

CZĘŚĆ  IV.

POSTĘPOWANIE WYKONAWCZE SZCZEGÓLNE.

DZIAŁ  I.

POSTĘPOWANIE SZCZEGÓLNE W STOSUNKU DO WIĘŹNIÓW KARNYCH.

Rozdział  I.

Odbywanie kary aresztu i twierdzy.

§ 223. Skazani na karę aresztu odbywają karę w oddziałach specjalnie w tym celu wyodrębnionych.

O ile miejscowe warunki na to nie pozwalają, należy ich osadzać w celach osobnych.

§ 224. Skazani na karę twierdzy odbywają karę w oddziałach specjalnie w tym celu wyodrębnionych.

Osoby, skazane na karę twierdzy, umieszczane chwilowo w więzieniach, nie posiadających oddziałów dla skazanych na tę karę, do chwili przesłania ich do właściwego więzienia, są oddzielane od innych kategoryj więźniów i korzystają z ulg przewidzianych w regulaminie.

§ 225. Skazani na karę aresztu korzystają z następujących ulg:

a) są uprawnieni do używania własnej odzieży, bielizny, obuwia i pościeli, stosownie do postanowień niniejszego regulaminu;

b) mogą odżywiać się na koszt własny lub zakupywać żywność dodatkową w granicach umiarkowania;

c) mogą być odwiedzani raz na tydzień;

d) mogą przyjmować i wysyłać jeden list na tydzień;

e) podczas przechadzki mogą chodzić w grupach do 5 osób;

f) mogą nosić dowolne uczesanie i zarost;

g) mogą palić tytoń;

h) mają prawo wyboru rodzaju pracy.

§ 226. Skazani na karę twierdzy odbywają ją w celach jednoosobowych i korzystają z ulg, wymienionych w § 225, a nadto mają prawo:

a) posługiwać się w celi własnemi przedmiotami osobistego użytku,

b) przyjmować odwiedziny w pomieszczeniu bez siatki,

c) korzystać z przechadzki do 2 godzin.

Nie mogą oni pozatem być używani do wykonywania robót gospodarczych i nie ulegają karom, wskazanym w § 165 w p, p. "m-n".

§ 227. Ulgi, z których korzystają w myśl §§ 225 i 226 skazani na karę twierdzy, mogą być również udzielane w pełnym lub częściowym zakresie więźniom, skazanym na inne kary za przestępstwa popełnione przez nich nie z chęci zysku lub innych niskich pobudek.

Udzielanie ulg w tym wypadku zarządza Ministerstwo Sprawiedliwości, któremu prokurator okręgowy przedstawi w drodze służbowej odpowiedni wniosek z załączeniem opinji naczelnika więzienia.

Rozdział  II.

Odbywanie kary według zasad systemu progresywnego.

§ 228. Karę pozbawienia wolności, orzeczoną na czas ponad trzy lata, wykonywać należy według zasad systemu progresywnego w więzieniach, specjalnie na ten cel przeznaczonych.

§ 229. Wykonywanie kary według zasad systemu progresywnego ma na celu stopniowe przygotowanie więźnia do normalnego trybu życia na wolności.

Środkami do osiągnięcia tego celu są:

a) segregacja więźniów i osadzanie ich w różnych więzieniach, w zależności od cech indywidualnych, wieku, pobudek przestępstwa, poprzedniej karalności i czasu trwania kary;

b) podział na klasy - ze stopniowem polepszaniem warunków życia więziennego i rozszerzaniem zakresu ulg dla więźniów, w zależności od stopnia wykazanej poprawy;

c) praca obowiązkowa, kształcenie ogólne i zawodowe oraz wychowanie moralne i religijne.

§ 230. Więźniowie, odbywający karę według zasad systemu progresywnego, przechodzą kolejno przez trzy klasy.

Więźniowie po przybyciu do więzienia zaliczani są do klasy pierwszej, w której przebywają co najmniej sześć miesięcy.

Pobyt recydywistów w klasie pierwszej trwa co najmniej 12 miesięcy, przyczem, o ile warunki miejscowe na to pozwalają, winni być osadzani na okres pierwszych trzech miesięcy w celach jednoosobowych.

Najkrótszy okres przebywania w następnych klasach ustalać należy w sposób następujący. Od terminu kary odlicza się:

a) okres tymczasowego aresztowania, zaliczony na poczet kary,

b) trzecią cześć kary, orzeczonej przez sąd, na późniejsze ewentualne przedterminowe zwolnienie,

c) okres niezbędny na przebywanie w klasie pierwszej.

Pozostałe okresy dzieli się na dwie równe części.

§ 231. Przeniesienie więźnia z klasy niższej do wyższej następuje w drodze awansu; odwrotnie zaś-przeniesienie z klasy wyższej do niższej - w drodze degradacji.

Za podstawę przy awansie lub degradacji bierze się liczbę uzyskanych przez więźnia punktów.

Za wyjątkowo dobre zachowanie się, pilność oraz postępy w nauce i pracy więzień otrzymuje tygodniowo do 10 punktów. Złe zachowanie się, brak niezbędnych postępów oraz pilności w nauce i pracy powoduje zmniejszenie liczby punktów, wskutek czego następuje odroczenie awansu lub degradacja do klasy niższej.

Dla każdego więźniu, w zależności od minimalnego terminu, ustalonego na pobyt jego w danej klasie, określić należy potrzebną do uzyskania awansu liczbę punktów przez pomnożenie tego terminu w zaokrąglonych tygodniach przez 10.

Punkty wystawia naczelnik więzienia lub z jego upoważnienia pomocnik w dziale wychowawczym, po porozumieniu się z kapelanem, nauczycielami i pozostałymi pomocnikami naczelnika więzienia.

§ 232. Z przeniesieniem więźnia z klasy niższej do wyższej połączone jest stopniowe polepszanie warunków życia więziennego i rozszerzanie zakresu ulg.

Więźniowie klasy trzeciej, po otrzymaniu niezbędnej dla tej klasy liczby punktów i odbyciu co najmniej 2/3 kary, mogą być zakwalifikowani do przedterminowego zwolnienia.

Więźniowie, którzy nie wykazują poprawy lub którzy, ze względu na swe zachowanie złe, mogą grozić niebezpieczeństwem demoralizacji wobec pozostałych więźniów, winni być pozbawieni prawa odbywania kary według systemu progresywnego. Więźniów tych przenieść należy do więzień izolacyjnych.

§ 233. Więźniom klasy pierwszej nie przysługują żadne ulgi regulaminowe; korzystają oni jedynie z uprawnień więźniów, osadzonych w więzieniach zwykłych.

Więźniowie klasy drugiej korzystają z ulg regulaminowych wskazanych w § 177 w p. p. "a, b, c, d, e, h, i, l, m, p", a nadto otrzymują pozwolenie na:

a) przyjmowanie odwiedzin raz na dwa tygodnie;

b) wysyłanie i otrzymywanie jednego listu na dwa tygodnie;

c) korzystanie z jednogodzinnej przechadzki;

Więźniowie klasy trzeciej korzystają z wszelkich ulg regulaminowych, a nadto otrzymują pozwolenie na:

a) przyjmowanie odwiedzin raz na tydzień w pomieszczeniu bez siatki;

b) wysyłanie i otrzymywanie jednego listu tygodniowo;

c) korzystanie z dwugodzinnej przechadzki;

d) korzystanie z oświetlenia w celi do godziny 22-giej;

e) korzystanie z dogodniejszych cel, lepszego ubrania i pożywienia;

f) prenumerowanie gazet i czasopism, oraz zakupywanie książek z funduszów, złożonych do depozytu lub otrzymanych za pracę;

g) noszenie dowolnego uczesania i zarostu;

h) korzystanie z własnej odzieży, bielizny, obuwia i pościeli.

Stosownie do podziału na klasy, o ile miejscowe warunki na to pozwalają, więźniowie każdej klasy umieszczani są w odrębnych celach i oddziałach i odróżniają się zewnętrznie w każdej klasie specjalnemi odznakami.

§ 234. Awansowanie lub degradacja więźnia następuje na skutek decyzji naczelnika więzienia.

Awansowanie z pominięciem kolejności klas jest wzbronione; degradacja z pominięciem kolejności klas, t. j. o dwie klasy naraz, może być zastosowana tylko w wyjątkowych przypadkach.

Rozdział  III.

Odbywanie kary w więzieniach izolacyjnych.

§ 235. W więzieniu izolacyjnem umieszczani są przestępcy zawodowi, nałogowi lub recydywiści i ukarani dyscyplinarnie, w stosunku do których zasady wychowawczo - poprawcze, stosowane w zwykłych więzieniach, nie odniosły skutku, a których wpływ na pozostałych więźniów jest szkodliwy.

O przeniesieniu więźnia do więzienia izolacyjnego decyduje Minister Sprawiedliwości na wniosek właściwego naczelnika więzienia lub prokuratora.

§ 236. W więzieniu izolacyjnem nie mogą być umieszczani duchowni, kobiety, skazani na areszt, twierdzę, więźniowie śledczy oraz więźniowie, którzy nie ukończyli lat 21.

§ 237. W więzieniu izolacyjnem więźniowie dzielą się na dwie klasy. Przeniesienie z klasy pierwszej do drugiej następuje w drodze awansu, w miarę wykazanej poprawy, zaś degradacja z drugiej do pierwszej - na skutek złego zachowania się oraz wykazanej niechęci do nauki i pracy.

Przyjęty do więzienia izolacyjnego więzień zostaje zaliczony do klasy pierwszej. Przeniesienie do klasy drugiej może nastąpić po upływie co najmniej trzech miesięcy nienagannego zachowania się oraz pilności w nauce i pracy. Więźniowie klasy drugiej, po upływie co najmniej dziewięciu miesięcy nienagannego zachowania się, wykazanej pilności oraz postępów w nauce i pracy, mogą być przeniesieni, dla odbycia pozostałej części kary, do więzienia zwykłego, o ile do upływu terminu kary pozostało co najmniej sześć miesięcy.

§ 238. Przekroczenie porządku więziennego, pociągające za sobą nałożenie jednej z kar dyscyplinarnych, wskazanych w § 165 p. p. "i, j, k, l", odracza termin awansu więźniów klasy pierwszej do klasy drugiej na przeciąg dwóch miesięcy, - dla więźniów klasy drugiej powoduje degradację do klasy pierwszej, z niemożnością powtórnego awansu przed upływem trzech miesięcy.

§ 239. Więźniowie klasy pierwszej:

a) umieszczani są, w miarę możności, w celach jednoosobowych;

b) nie korzystają z ulg i nagród, przewidzianych niniejszym regulaminem;

c) nie korzystają z prawa komunikowania się listownego lub osobistego z rodziną w przeciągu trzech miesięcy;

d) nie otrzymują posyłek żywnościowych i nie mogą zakupywać żywności za pieniądze, złożone do depozytu lub otrzymane tytułem wynagrodzenia za pracę.

Więźniowie klasy drugiej:

a) mogą komunikować się listownie i osobiście raz na dwa miesiące;

b) mogą zakupywać dodatkową żywność z pieniędzy zarobionych;

c) mogą korzystać tylko z ulg wskazanych w § 177 w pp. "a, b, c, d, h, l, m, p, r, w";

d) nie mogą rozporządzać pieniędzmi, złożonemi przez nich lub osoby trzecie tytułem depozytu.

§ 240. W stosunku do więźniów, umieszczonych w więzieniu izolacyjnem, kary, wskazane w § 165 w p. p. "d - k" oraz w p. "m", mogą być podwojone.

Rozdział  IV.

Odbywanie kary przez duchownych i zakonników.

§ 241. Duchowni świeccy i zakonnicy obrz. łacińskiego, obrz. gr.-katolickiego i obrz. ormiańskiego, skazani na karę więzienia zwykłego, więzienia zastępującego dom poprawy, lub twierdzy według kodeksu karnego z r. 1903, więzienia zwykłego według ustawy karnej z r. 1852, albo więzienia lub twierdzy według kodeksu karnego z r. 1871, - o ile nie zostali pozbawieni godności kościelnej przez właściwego ordynarjusza, korzystają w czasie odbywania kary z następujących ulg regulaminu więziennego:

a) umieszczani są w celach jednoosobowych;

b) są uprawnieni do odprawiania Mszy Świętej w granicach zarządzeń ordynarjusza, przyczem w czasie Mszy Świętej w kaplicy więziennej nie mogą być obecni więźniowie;

c) w ciągu całego czasu trwania kary mają być oddzielani od więźniów innych kategoryj i nie mogą stykać się z nimi podczas przechadzki, nabożeństwa, pracy, ani też innych okresów życia więziennego;

d) są uprawnieni do posiadania własnej pościeli, noszenia własnego ubrania (duchownego lub świeckiego, stosownie do zarządzenia ordynarjusza) oraz własnej bielizny;

e) są uprawnieni do żywienia się na koszt własny lub do zakupywania żywności dodatkowej, w granicach umiarkowania, z funduszów, złożonych do depozytu więziennego lub otrzymanych jako wynagrodzenie za pracę;

f) mogą korzystać z brewiarza, książek, gazet, pism i t. p. treści religijnej, a także ogólnej treści, w granicach postanowień regulaminu;

g) nie mogą ulegać karom dyscyplinarnym - poza karą nagany, pozbawienia ulg i przywilejów przewidzianych w regulaminie, postu lub pozbawienia pościeli na czas do jednego tygodnia i zamknięcia w ciemnej celi na czas do 48 godzin;

h) nie mogą być zatrudniani pracą, uwłaczającą ich godności duchownej, w szczególności zaś nie mogą być używani do robót gospodarczych w więzieniu; w miarę możności należy ich zatrudniać pracą kancelaryjną, bibljoteczną i t. p.;

i) transportowani są osobno od innych więźniów, przyczem nie mogą być prowadzeni przez ulicę w ubraniu duchownem, ani też w kajdanach.

§ 242. Duchowni innych wyznań, o ile nie zostali skazani na karę ciężkiego więzienia:

a) umieszczani są w celach jednoosobowych;

b) są uprawnieni do posiadania własnej pościeli i noszenia własnego ubrania oraz bielizny;

c) są uprawnieni do żywienia się na koszt własny lub do zakupywania żywności dodatkowej, w granicach umiarkowania z funduszów, złożonych do depozytu więziennego lub otrzymanych jako wynagrodzenie za pracę;

d) mogą korzystać z książek, gazet, pism i t. p. treści religijnej, a także ogólnej, w granicach postanowień regulaminu;

e) nie mogą być zatrudnieni pracą, uwłaczającą ich godności duchownej;

f) są transportowani osobno od innych więźniów, przyczem nie mogą być prowadzeni przez ulicę w ubraniu duchownem, ani w kajdanach.

Rozdział  V.

Odbywanie kary w oddziałach dla nieletnich.

§ 243. Nieletni do lat 17, tymczasowo aresztowani lub odbywający w więzieniu karę pozbawienia wolności, nie mogą przebywać w ogólnych oddziałach więziennych; należy ich umieszczać w wyodrębnionych w tym celu osobnych oddziałach dla nieletnich.

Nieletni, umieszczani chwilowo w więzieniu, w którem niema odrębnego oddziału dla nieletnich, winni być do czasu przesłania ich do osobnego oddziału, oddzieleni od więźniów dorosłych.

O ile względy wychowawcze tego wymagają, nieletni, którzy w czasie odbywania kary w oddziale dla nieletnich ukończyli lat 17, mogą, za zezwoleniem Ministra Sprawiedliwości, pozostać w oddziale dla nieletnich do ukończenia swej kary, nie dłużej jednak, jak do czasu dojścia do pełnoletności.

§ 244. Zadaniem oddziałów dla nieletnich jest nauczanie ogólne i zawodowe, wychowanie fizyczne i moralne oraz wdrażanie do pracy. W normowaniu całokształtu życia w oddziałach dla nieletnich należy stosować metody wychowawcze.

Naczelnik więzienia kieruje oddziałem dla nieletnich przy pomocy nauczyciela-wychowawcy, którego obowiązkiem jest udzielanie nauki, kontrola nad pracą i sprawowanie ogólnej pieczy nad nieletnimi. W więzieniach, w których istnieją oddziały dla nieletnich płci żeńskiej, wymienione czynności spełnia nauczycielka - wychowawczyni.

Niższych funkcjonariuszów oddziałów dla nieletnich naczelnik więzienia wyznacza z pośród personelu więziennego, posiadającego najlepsze kwalifikacje pod względem służbowym i moralnym.

§ 245. Nieletni, osadzeni w więzieniu, podlegają obowiązkowemu nauczaniu, według postanowień regulaminu.

Na nauczanie szkolne przeznacza się co najmniej dwie godziny dziennie w porze rannej, łączny zaś czas nauki i pracy nie może przekraczać 8 godzin dziennie, z jednogodzinną przynajmniej przerwą pomiędzy nauką a pracą.

Czas wolny od pracy i nauki ma być zużyty na pogadanki i wychowanie fizyczne, stosownie do przepisów niniejszego regulaminu.

§ 246. Nauczanie nieletnich i zatrudnianie ich pracą odbywa się oddzielnie od dorosłych więźniów.

Nieletni, którzy nie znają rzemiosła, winni być, w miarę możności, zatrudniani pracą na powietrzu, zwłaszcza w ogrodzie i w gospodarstwie rolnem; o ile uprzednio rozpoczęli już naukę rzemiosła, mają kontynuować ją w więzieniu.

Nieletnie płci żeńskiej należy zaznajamiać przedewszystkiem z robotami z zakresu gospodarstwa domowego, z robotami ręcznemi, a następnie dopiero nauczać rzemiosł kobiecych.

Przy wyznaczaniu nieletnim pracy naczelnik więzienia zasięga opinji lekarskiej.

§ 247. Nieletni, w okresie uczenia rzemiosła, nie otrzymują wynagrodzenia za pracę; ewentualne dochody z ich pracy mogą być zużytkowane na cele związane z wychowaniem nieletnich (instrumenty muzyczne, gry sportowe, przyrządy gimnastyczne).

§ 248. Naczelnik więzienia może zezwolić nieletnim na komunikowanie się osobiste i listowne z rodziną oraz osobami trzeciemi bez ograniczeń, ustalonych dla więźniów dorosłych. Odwiedziny odbywają się w pomieszczeniu bez siatki w obecności naczelnika więzienia lub nauczyciela-wychowawcy. Korespondencja nieletnich, o ile zawiera treść niewłaściwą lub mogącą wpłynąć ujemnie na wychowanie, ulega zniszczeniu.

§ 249. O umieszczeniu nieletniego w oddziale dla nieletnich i o nadchodzącym terminie zwolnienia winni być powiadomieni rodzice lub opiekunowie, bądź urząd opieki społecznej, bądź też Towarzystwo Patronatu Więziennego.

O przeniesieniu do oddziału dla nieletnich zawiadomić należy również właściwe władze sądowe lub prokuratorskie.

§ 250. Rozkład dnia w oddziale dla nieletnich ustala się w następujący sposób:

godz. 6.00 - wstawanie,

godz. 6 - 6.45 - mycie się, ubieranie, sprzątanie cel,

godz. 6.45 - 7 - modlitwa,

godz. 7 - 7.30 - gimnastyka, przechadzka,

godz. 7.30 - 8 - śniadanie,

godz. 8 - 10.30 - nauka,

godz. 10.30 - 12.30 - praca,

godz. 12.30 - 13 - obiad,

godz. 13 - 14 - przechadzka,

godz. 14 - 17 - praca,

godz. 17 - 17.30 - przechadzka,

godz. 17.30 - 18 - kolacja,

godz. 18 - 20 - wolne zajęcia,

godz. 20 - 20.15 - gimnastyka,

godz. 20.15 - 20.30 - modlitwa,

godz. 20.30 - 21 - przygotowanie się do snu, mycie się,

godz. 21.00 - spoczynek.

Zmiany w ustalonym rozkładzie dnia zarządza, w razie koniecznej potrzeby, naczelnik więzienia za zezwoleniem Ministerstwa Sprawiedliwości.

DZIAŁ  II.

TYMCZASOWE ARESZTOWANIE.

Rozdział  I.

Przepisy o traktowaniu więźniów śledczych.

§ 251. Więźniami śledczymi są osoby tymczasowo zatrzymane i aresztowane w czasie dochodzenia lub śledztwa, jak również więźniowie skazani na mocy wyroku sądowego - do czasu jego uprawomocnienia się.

Więźniowie karni, o ile w czasie odbywania kary zastosowano do nich tymczasowe zaaresztowanie w innej sprawie, winni być poddani takim ograniczeniom stosowanym względem więźniów śledczych, jakich zażądają właściwe władze sądowe lub prokuratorskie.

§ 252. Więźniów śledczych nie można umieszczać razem z więźniami karnymi. Więźniów śledczych osadza się w specjalnych więzieniach śledczych lub też w osobnych oddziałach lub celach więzień karno-śledczych.

Osadzanie w jednej celi wspólnej więźniów śledczych z karnymi może nastąpić w wyjątkowych przypadkach, wynikających z warunków miejscowych, na podstawie upoważnienia właściwych władz sądowych lub prokuratorskich.

§ 253. Więźniowie śledczy korzystają z następujących ulg, a mianowicie mogą:

a) palić tytoń;

b) odżywiać się na koszt własny;

c) korzystać z własnej odzieży, obuwia i bielizny;

d) przyjmować odwiedziny w miarę zezwoleń udzielanych przez właściwe władze sądowe lub prokuratorskie w sposób przez nie wskazany;

e) otrzymywać i wysyłać, za zgodą właściwych władz sądowych lub prokuratorskich, jeden list na tydzień;

f) otrzymywać, za zgodą właściwych władz sądowych lub prokuratorskich, książki i pisma z poza bibljoteki więziennej.

Z ulg, wymienionych pod p. "c", nie mogą korzystać zdradzający chęć ucieczki, recydywiści oraz więźniowie nie posiadający dostatecznej ilości własnej odzieży, obuwia i bielizny lub tacy, których rzeczy własne są niezdatne do użytku.

O pozbawieniu więźnia śledczego tytułem kary dyscyplinarnej ulg, wymienionych w p. p. "d, e, f", naczelnik więzienia zawiadamia właściwe władze sądowe lub prokuratorskie.

§ 254. Duchowni świeccy i zakonnicy obrz. łacińskiego, obrz. gr.-katolickiego i obrz. ormiańskiego, osadzeni jako więźniowie śledczy, korzystają z uprawnień, przewidzianych dla więźniów śledczych, a ponadto mają do nich zastosowanie postanowienia § 241 p. p. "a, b, c, d, f, i" niniejszego regulaminu.

§ 255. Więźniowie śledczy obowiązani są do wykonywania robót gospodarczych w obrębie więzienia. Pozatem ma względem nich zastosowanie przepis § 213 ust. 2.