Część 2 - POSTĘPOWANIE WYKONAWCZE OGÓLNE. - Regulamin więzienny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1931.71.577

Akt utracił moc

Wersja od: 17 sierpnia 1931 r.

CZĘŚĆ  II.

POSTĘPOWANIE WYKONAWCZE OGÓLNE.

DZIAŁ  I.

ZALUDNIENIE WIĘZIEŃ I ZMIANY W JEGO STANIE.

Rozdział  I.

Przyjmowanie więźniów.

§ 60. Przyjęcie do więzienia może nastąpić jedynie na mocy właściwego pisemnego nakazu, wydanego przez władze prokuratorskie, sądowe, policyjne, administracyjne lub wojskowe, stosownie do obowiązujących przepisów.

Przyjmowanie do więzienia odbywa się codziennie w godzinach od 8-ej do 18-ej. Więźniów, transportowanych z innych więzień lub przysyłanych do więzienia na skutek zarządzenia władz prokuratorskich i sądowych o innej porze, przyjmuje się w ciągu całej doby.

§ 61. Do więzienia nie mogą być przyjmowane osoby:

a) dotknięte ostremi chorobami zakaźnemi;

b) których choroba lub uszkodzenie cielesne wymagają natychmiastowego zabiegu chirurgicznego, z wyjątkiem przypadków, w których okazanie odpowiedniej pomocy lekarskiej w więzieniu nie natrafia na przeszkody.

O nieprzyjęciu do więzienia osób, należących do wymienionych kategoryj, naczelnik więzienia zawiadamia władze, które wydały nakaz przyjęcia.

Wyjątki od postanowień ust. 1-go mogą następować jedynie na wyraźne żądanie władz sądowych lub prokuratorskich.

§ 62. Przyjmowanie do więzienia dzieci więźniów nie jest dopuszczalne, z wyjątkiem niemowląt w wieku do osiemnastu miesięcy.

Przyjęte do więzienia niemowlęta mogą przebywać w więzieniu najwyżej do ukończenia dwóch lat, poczem winny być zabrane przez władze policyjne, urzędy opieki społecznej lub Tow. Patronatu Więziennego, które naczelnik więzienia uprzedza na trzy miesiące przed tym terminem.

Przyjęcie do więzienia, wraz z ojcem lub matką, dziecka po ukończeniu przez nie osiemnastu miesięcy lub pozostawienie go w więzieniu po ukończeniu dwóch lat może nastąpić w drodze wyjątku tylko za specjalnem zezwoleniem Ministerstwa Sprawiedliwości.

§ 63. Sprowadzone do więzienia osoby oraz ich rzeczy winny być poddane przed przyjęciem szczegółowej rewizji.

Rewizji osobistej kobiet dokonywa dozorczyni, a w jej braku - inna godna zaufania, kobieta. Obecność mężczyzn przy rewizji osobistej kobiet jest wzbroniona.

Rewizji osobistej dokonywa się w więzieniu w specjalnem pomieszczeniu, a w jego braku, w jednem z pomieszczeń więziennych.

§ 64. Złożone przez więźniów lub odebrane im rzeczy (ubranie, obuwie, bielizna, laska, parasol, kapelusz i t. p.) zapisywać należy do księgi własnych rzeczy więźniów. Pieniądze, kosztowności i papiery wartościowe zapisywać należy do księgi kontowej depozytów, wyszczególniając i opisując je dokładnie, oraz do księgi kontroli obrotu sum, złożonych przez więźniów do depozytu.

Dowody osobiste więźniów: paszporty, metryki, świadectwa wojskowe i inne oraz wszelkie dokumenty więźniów, po wpisaniu ich do księgi rzeczy własnych, winny być umieszczone w zapieczętowanej kopercie, którą, z wyszczególnieniem na niej zawartości, dołącza się do akt osobistych więźnia.

§ 65. Z odbioru pieniędzy, kosztowności i papierów wartościowych otrzymuje więzień pokwitowanie z kwitarjusza depozytowego.

Zgodność ze stanem rzeczywistym zapisów w księdze depozytów pieniężnych i kosztowności, w kwitarjuszu oraz w księdze własnych rzeczy więźniów, winna być stwierdzona własnoręcznym podpisem funkcjonarjusza, który dokonał zapisu, oraz podpisem danego więźnia. Więzień niepiśmienny, zamiast podpisu, składa odcisk dużego palca lewej ręki.

§ 66. Bieliznę i odzież, odebrane więźniowi przy przyjęciu do więzienia, należy oddać do dezynfekcji i, o ile nie są zwrócone więźniowi do użytku, winny być przechowane w specjalnej składnicy, w osobnym worku do rzeczy każdego więźnia. Przy każdym worku zawiesza się tabliczkę z oznaczeniem imienia i nazwiska więźnia oraz numeru konta księgi rzeczy własnych więźnia. Worki z rzeczami więźniów winny być porozwieszane w składnicy na hakach lub poukładane na półkach.

Przynajmniej dwa razy do roku, rzeczy więźniów mają być wyjmowane z worków, przewietrzane i czyszczone.

§ 67. Przyjęty więzień zostaje niezwłocznie zapisany do księgi więźniów przybywających i ubywających, do skorowidza alfabetycznego i do księgi głównej; najdalej w ciągu doby od chwili przyjęcia więźnia winny być założone jego akta osobiste.

Więźniów, skazanych prawomocnie, zapisuje się również do kalendarza terminowego zwolnień.

§ 68. W więzieniu winny być prowadzone dwie główne księgi więźniów, jedna dla więźniów śledczych i druga dla więźniów karnych.

Akta osobiste więźnia winny zawierać:

a) nakaz władz, które zarządziły osadzenie w więzieniu, a nadto dla więźniów skazanych odpis sentencji wyroku sądowego, lub orzeczenie właściwych władz;

b) dokładny opis osoby więźnia i odciski daktyloskopijne;

c) dane o czasie rozpoczęcia i ukończenia kary;

d) wynik oględzin lekarskich;

e) całkowitą korespondencję urzędową, dotyczącą więźnia;

f) zatrzymaną korespondencję prywatną więźnia;

g) wykaz udzielonych więźniowi ulg i nagród oraz wymierzonych mu kar dyscyplinarnych;

h) wydane przez władze sądowe lub prokuratorskie zezwolenia na odwiedziny więźnia oraz adnotacje o terminach odwiedzin i korespondencji, wyznaczonych przez naczelnika więzienia;

i) dane o sprawowaniu się więźnia wraz z jego charakterystyką moralną;

k) wykaz próśb i zażaleń więźnia.

§ 69. O przyjęciu więźnia naczelnik więzienia zawiadamia władze, które zarządziły osadzenie go w więzieniu, jak również władze, do których dyspozycji więzień pozostaje.

Przyjęty więzień winien być najdalej w ciągu 24 godzin po przybyciu do więzienia wykąpany, zważony i poddany badaniu lekarskiemu.

Przyjętych więźniów, o ile miejscowe warunki nie stoją temu na przeszkodzie, należy umieszczać na przeciąg dwóch tygodni w osobnych celach obserwacyjnych. Okres ten, na skutek opinji lekarza, może być przedłużony lub skrócony. Więźnia chorego niezwłocznie umieszcza się w szpitalu więziennym lub w izbie chorych.

Przyjętego więźnia należy obznajmić z obowiązującemi przepisami więziennemi, zasadami obchodzenia się z urządzeniami w celi i z rodzajem ulg, które może uzyskać oraz kar, które mogą być nałożone na niego przez naczelnika więzienia w drodze dyscyplinarnej.

Przepisy porządkowe, dotyczące więźniów bezpośrednio, mają być wywieszane w każdem pomieszczeniu, w którem więźniowie przebywają stale lub czasowo.

Rozdział  II.

Zwalnianie więźniów.

§ 70. Zwalnianie więźniów następuje:

a) po odbyciu przez nich kary;

b) na mocy nakazu właściwych władz prokuratorskich lub sądowych;

c) na skutek przerwy w odbywaniu kary;

d) na skutek zwolnienia przedterminowego;

e) na skutek ułaskawienia lub amnestji.

Zwalnianie więźniów, z wyjątkiem przypadku upływu terminu kary, następuje jedynie na mocy pisemnego polecenia właściwych władz. W razie wątpliwości co do prawdziwości dokumentu, zawierającego nakaz zwolnienia więźnia, naczelnik więzienia musi uprzednio sprawdzić autentyczność dokumentu.

Ustne lub telefoniczne zarządzenie zwolnienia nie ulega wykonaniu. Telegraficzne zarządzenie ulega wykonaniu, o ile podpis władz, które nadały depeszę, został poświadczony przez odnośny urząd pocztowy.

O zwolnieniu więźnia, odbywającego karę pozbawienia wolności lub aresztowanego tymczasowo, naczelnik więzienia zawiadamia natychmiast właściwe władze.

Przy zwalnianiu więźnia naczelnik więzienia musi ustalić, czy nie ulega on zatrzymaniu w więzieniu w innej sprawie, bądź tytułem aresztu śledczego, bądź też dla odbycia innej kary.

W celu ustalenia terminu zwolnienia więźniów, skazanych prawomocnemi wyrokami, należy zawczasu dokonać niezbędnego obliczenia; termin zwolnienia odnotować należy w kalendarzu terminowym zwolnień. O dokonanem obliczeniu naczelnik więzienia zawiadamia władzę, wykonywującą wyrok.

§ 71. O ile naczelnik więzienia otrzymał nakaz wykonania wyroku, skazującego na karę pozbawienia wolności przebywającego w powierzonem mu więzieniu więźnia śledczego, osadzonego za inne przestępstwo, niż wymienione w wyroku, - wyrok ten winien wykonać, z zachowaniem wszakże w stosunku do takiego więźnia ograniczeń, obowiązujących więźniów śledczych.

W razie otrzymania nakazu wykonania wyroku, skazującego więźnia, który już odbywa w danem więzieniu karę pozbawienia wolności za inne przestępstwo, - naczelnik więzienia występuje do właściwych władz sądowych lub prokuratorskich o ustalenie łącznej kary za wszystkie dotychczas osądzone prawomocnie przestępstwa.

§ 72. Zwalnianym z więzienia zwraca się za pokwitowaniem pieniądze, kosztowności, odzież i inne przedmioty, stanowiące ich własność oraz wypłaca się im wynagrodzenie za pracę.

Zwalniany z więzienia ma być ubrany z uwzględnieniem stanu zdrowia i pory roku. O ile nie posiada on odpowiedniego ubrania, lecz ma pieniądze, naczelnik więzienia może mu zezwolić na nabycie ubrania lub na uszycie go w pracowni więziennej na jego koszt.

Jeżeli zwolniony z więzienia nie posiada ani ubrania, ani odpowiednich środków, naczelnik więzienia musi zwrócić się zawczasu do urzędu opieki społecznej lub Towarzystwa Patronatu Więziennego, o wydanie więźniowi odpowiedniej odzieży.

O ile odpowiednia odzież nie zostanie dostarczona, naczelnik więzienia wydaje zwalnianemu niezbędne ubranie z zasobów więziennych, stwierdzając to protokólarnie.

§ 73. Więźniów zwalnia naczelnik więzienia i wydaje świadectwo zwolnienia, z adnotacją o wysokości wypłaconych więźniowi funduszów.

Przy podpisywaniu świadectwa zwolnienia naczelnik więzienia sprawdza osobiście podstawy prawne i prawidłowość zwolnienia, zwracając się w razie potrzeby do właściwej władzy prokuratorskiej o wyjaśnienie wszelkich wątpliwości.

§ 74. Obliczanie terminów kary odbywa się według przepisów ustawy karnej, na której podstawie nastąpiło skazanie.

Jeżeli termin kary upływa między godziną 18-tą i godziną 24-tą, zwolnienie odbywa się o godzinie 18-ej.

Jeżeli termin kary upływa między godziną 24-tą i 8-mą, zwalnia się więźnia o godzinie 8-ej.

Czas, spędzony przez więźnia w szpitalu, nawet poza więzieniem, wlicza się do czasu trwania kary.

§ 75. Naczelnik więzienia zawiadamia władze policyjne, na 14 dni przed terminem upłynięcia kary, o mającem nastąpić zwolnieniu więźniów:

a) skazanych przez sądy za przestępstwa przeciwko własności, za działalność przeciwpaństwową lub przestępców zawodowych;

b) ulegających po odbyciu kary ograniczeniom wolności osobistej, na podstawie obowiązujących przepisów prawnych;

c) obywateli obcych państw.

§ 76. Przy zwalnianiu więźniów śledczych, podlegających dozorowi, w myśl art. 187 k. p. k., naczelnik więzienia, natychmiast po otrzymaniu nakazu zwolnienia zawiadamia najbliższe władze policyjne.

O zwalnianiu nieletnich naczelnik więzienia zawiadamia uprzednio Tow. Patronatu Więziennego, a jeżeli w danej miejscowości niema takiego Towarzystwa - urząd opieki społecznej.

§ 77. W razie choroby zwalniany więzień ma być skierowany do właściwego zakładu leczniczego. Pozostawienie go w więzieniu do wyleczenia może nastąpić jedynie w przypadkach wyjątkowych na prośbę zwalnianego, za zezwoleniem właściwych władz prokuratorskich; koszt pobytu w więzieniu przez dany okres czasu oraz leczenia ponosi zwalniany.

Psychicznie chorzy, niebezpieczni dla otoczenia, w chwili zwolnienia winni być przekazani władzom policyjnym, które naczelnik więzienia zawczasu o tem uprzedza.

Rozdział  III.

Eskortowanie i transport więźniów.

§ 78. O ile więźniowie nie są eskortowani przez policję, do ich eskortowania poza obręb więzienia wyznacza się odpowiednią liczbę uzbrojonych w broń palną dozorców, z których jeden jest komendantem eskorty.

Do eskortowania więźniów należy wyznaczać odpowiednią liczbę dozorców, biorąc pod uwagę niebezpieczeństwo ucieczki i rodzaj więźniów; w każdym zaś razie do eskortowania grupy więźniów złożonej choćby z 2 osób, należy wyznaczać 2 dozorców. Ta sama ilość dozorców (2) może eskortować i większa grupę, jednak nie przekraczającą 20 więźniów. W ten sposób w większych grupach na jednego dozorcę przypadnie do eskortowania od 8 do 10 więźniów.

Przy podziale więźniów na grupy w czasie pracy poza obrębem więzienia, dla każdej grupy wyznacza się osobną wartę.

§ 79. Przenoszenie więźniów, skazanych prawomocnemi wyrokami, zarządza Minister Sprawiedliwości.

Przenoszenie więźniów, tymczasowo aresztowanych w okresie dochodzenia lub śledztwa, w obrębie danego okręgu, zarządza, prokurator apelacyjny. Na przenoszenie więźniów tej kategorji w obrębie różnych okręgów apelacyjnych zezwala Minister Sprawiedliwości na wniosek prokuratora apelacyjnego.

Na przenoszenie więźniów, skazanych nieprawomocnemi wyrokami oraz więźniów, skazanych prawomocnemi wyrokami, lecz pozostających pod zarzutem popełnienia innych przestępstw, w których toczy się dochodzenie lub śledztwo i jest wydany nakaz aresztowania, zezwala Minister Sprawiedliwości na wniosek naczelnika więzienia, złożony za zgodą właściwych władz sądowych lub prokuratorskich.

§ 80. Do czasu utworzenia specjalnej straży konwojowej, transportów więźniów dokonywa Policja Państwowa, za zwrotem ponoszonych kosztów. W piśmie do Policji Państwowej naczelnik więzienia ma wskazać rodzaj przestępstwa, o jakie więzień jest oskarżony lub za które został skazany, a pozatem w wypadkach, gdy uważa więźnia za niebezpiecznego, winien to zaznaczyć.

O wysłaniu każdego transportu naczelnik więzienia zawiadamia Ministerstwo Sprawiedliwości.

§ 81. Naczelnik więzienia wręcza komendantowi, transportu za pokwitowaniem: akta osobowe więźniów, wykaz więźniów, książki robocze, depozyty oraz odpowiednie pismo.

Depozyty pieniężne więźniów, wynagrodzenie za pracę i przedmioty wartościowe przyjmuje komendant transportu; pieniądze te mogą być jednak również przesłane do właściwego więzienia przekazem pocztowym, najpóźniej w ciągu dnia następnego po wysłaniu transportu.

O ile ogólna suma pieniężna przekracza 200 zł, nadwyżkę przesyła się przekazem pocztowym; koszty przesyłki wlicza się w koszty transportu.

Rzeczy własne więźniowie zabierają ze sobą.

Za zezwoleniem naczelnika więzienia, rzeczy te mogą być wysłane pocztą lub koleją, na koszt właściciela, lub oddane osobom trzecim, z wyjątkiem jednego kompletu ubrania, bielizny i obuwia. Opakowywanie rzeczy własnych więźnia, wysyłanych pocztą lub koleją, odbywa się w obecności więźnia; rzeczy te wysyła się po pokwitowaniu przez więźnia.

Wydane transportowanym więźniom rzeczy, stanowiące własność Skarbu Państwa, wypisać należy z księgi inwentarzowej, dopiero po otrzymaniu pokwitowania więzienia, do którego więźniowie zostali przesłani.

§ 82. Więźniów, wyznaczonych do transportu, bada lekarz więzienny; przed opuszczeniem więzienia winni być poddani rewizji.

§ 83. Koszty przewozu i konwojowania więźniów w czasie transportu, zarządzonego przez władze więzienne i prokuratorskie z jednego więzienia do innego, obciążają budżet więzienia, z którego więźniowie zostali przesłani.

Więźniowie, przesyłani na koszt własny do innego więzienia, pokrywają tylko koszty przewozu i konwojowania.

Koszty żywienia więźniów w każdym przypadku transportowania obciążają budżet więzienia, z którego więźniowie zostali przesłani.

§ 84. Więzienie, wysyłające transport, wydaje więźniowi na każdy dzień transportu żywność wartości dziennego kosztu żywienia więźnia, otrzymywanego przez niego w danem więzieniu.

Podczas transportu więzień może zużytkować ze swego depozytu kwotę do 3-ch złotych dziennie na zakup dodatkowego pożywienia.

Więźniom chorym, nieletnim oraz matkom karmiącym, stosownie do opinji lekarza więziennego, naczelnik więzienia może wydać na czas transportu porcję żywnościową o podwójnej wartości kosztu wyżywienia dziennego.

§ 85. W razie transportowania więźniów chorych, naczelnik więzienia, na skutek opinji lekarza więziennego, może do transportu przydzielić sanitarjusza.

§ 86. Naczelnik więzienia uprzedza więźniów przed transportem o obowiązujących postanowieniach co do użycia broni przez eskortę oraz o skutkach ucieczki.

§ 87. Więźniowie transportowani, w razie prowadzenia przez miasto, nie mogą korzystać z tramwajów ani autobusów. W miejscowościach, w których niema karetek do przewożenia więźniów, prowadzić ich należy środkiem ulicy w ten sposób, aby eskortujący miał zawsze więźnia przed sobą.

§ 88. Funkcjonarjuszom więziennym nie wolno uprzedzać więźniów o zamierzonem wysłaniu ich z więzienia.

§ 89. Więźniowie, skazani na karę twierdzy, kobiety, nieletni i duchowni, winni być transportowani oddzielnie od innych kategoryj więźniów.

Rozdział  IV.

Wypadki narodzin i śmierci w więzieniu.

§ 90. O wypadkach narodzin wśród więźniów naczelnik więzienia powinien w ciągu 3-ch dni zawiadomić odnośny urząd stanu cywilnego oraz Ministerstwo Sprawiedliwości.

§ 91. W razie śmierci więźnia należy wezwać lekarza więziennego dla skonstatowania śmierci i jej przyczyny oraz wystawienia odpowiedniego zaświadczenia, poczem należy przenieść zwłoki do kostnicy.

O wypadku nagłego zgonu lub samobójstwa więźnia lekarz więzienny ma sporządzić osobny protokół, który w ciągu 24 godzin naczelnik więzienia przesyła właściwemu prokuratorowi, a odpis Ministerstwu Sprawiedliwości. Protokół ma zawierać dane, stwierdzające przyczyny nagłego zgonu lub samobójstwa więźnia. Bez zezwolenia prokuratora nie wolno grzebać lub wydawać zwłok.

W razie samobójstwa więźnia naczelnik więzienia nadaje natychmiast telefonogram do właściwego prokuratora i Ministerstwa Sprawiedliwości.

§ 92. O wypadku śmierci więźnia naczelnik więzienia zawiadamia:

a) rodzinę więźnia;

b) właściwy urząd stanu cywilnego;

c) właściwego prokuratora;

d) Ministerstwo Sprawiedliwości;

e) właściwe władze, prowadzące rejestry skazanych;

f) ponadto, w razie śmierci więźnia śledczego - właściwe władze sądowe lub prokuratorskie.

§ 93. Naczelnik więzienia, po porozumieniu się z właściwemi władzami administracji ogólnej, może zezwolić rodzinie więźnia na zajęcie się, na koszt własny, jego pogrzebem, jeżeli względy publiczne nie stoją temu na przeszkodzie.

Zwłoki więźniów, nie zabrane przez rodzinę, winny być pogrzebane staraniem zarządu więzienia lub przekazane innym władzom albo instytucjom w celu pogrzebania.

DZIAŁ  II.

SEGREGACJA WIĘŹNIÓW

Rozdział  I.

Rozmieszczanie więźniów w oddziałach.

§ 94. Więźniów:

a) płci żeńskiej,

b) nieletnich do lat 17,

c) śledczych,

d) recydywistów

umieszczać należy w oddzielnych więzieniach, a w razie niemożności - w osobnych oddziałach.

W miarę możności, oddzielać należy więźniów niepełnoletnich od reszty więźniów.

Osadzanie w jednej celi wspólnej więźniów śledczych z karnymi może następować w wyjątkowych przypadkach z upoważnienia władz, do których dyspozycji więźniowie pozostają.

§ 95. W więzieniach wyodrębniać należy oddziały dla osób, skazanych na kary:

a) ciężkiego więzienia,

b) więzienia, zastępującego dom poprawy,

c) więzienia.

W więzieniach, przeznaczonych do wykonywania również kary aresztu lub twierdzy, winny być wyodrębniane ponadto oddziały dla osób, odbywających te kary.

Wyjątki wynikające z warunków miejscowych, zależą od decyzji władz, sprawujących nadzór penitencjarny.

§ 96. Umieszczenie więźnia w celi jednoosobowej lub wspólnej zależy w granicach obowiązujących przepisów od decyzji naczelnika więzienia.

W tym celu naczelnik więzienia zapoznaje się z aktami więźnia, charakterem przestępstwa oraz osobą więźnia przez obserwację.

Rozdział  II.

Rozmieszczanie więźniów w celach wspólnych.

§ 97. Przy wyznaczaniu poszczególnym więźniom miejsc w celach wspólnych należy, w miarę możności, uwzględniać ich wiek, rodzaj przestępstwa i kary, poziom moralny oraz stanowisko społeczne.

Więźniów recydywistów lub więźniów, którzy popełnili przestępstwo ze szczególnie niskich pobudek, albo którzy wpływem swoim mogliby oddziaływać demoralizująco, nie wolno osadzać w jednych i tych samych wspólnych celach z więźniami nie należącymi do tych kategoryj.

Więźniów, ukaranych po raz pierwszy, należy umieszczać w celach osobnych.

§ 98. W celu zapobieżenia zboczeniom płciowym, cele wspólne winny być zajęte przynajmniej przez trzech więźniów.

§ 99. Osoby podejrzane o dokonanie tego samego przestępstwa, należy umieszczać w różnych celach, możliwie od siebie odległych. Takich więźniów nie wolno również wysyłać razem do kaplicy, na przechadzkę, do kąpieli i t. p.

W oddziałach, przeznaczonych dla kobiet, nie wolno osadzać w tej samej celi wspólnej:

a) matek, mających przy sobie dzieci, oraz

b) kobiet, które zajmowały się nierządem, były albo są uwięzione pod zarzutem takich przestępstw,

- razem z kobietami, nie należącemi do tych kategoryj.

Więźniów chorych, nie wymagających szpitalnego leczenia, zwłaszcza gruźliczych, nie wolno pomieszczać razem ze zdrowymi; należy dla nich przeznaczać cele osobne.

Wyjątki od powyższych postanowień, wynikające z warunków miejscowych, uzależnia się od opinji lekarskiej i decyzji władz, sprawujących nadzór penitencjarny.

§ 100. Prośby więźniów o osadzenie w celi jednoosobowej lub w innej celi wspólnej, uzasadnione ujemnym wpływem otoczenia lub przykrością pozostawania ze współwięźniami, mają być uwzględniane, o ile to tylko w warunkach miejscowych jest możliwe.

Rozdział  III.

Umieszczanie więźniów w celach jednoosobowych.

§ 101. W celach jednoosobowych nie należy umieszczać więcej, niż jednego więźnia.

Zamknięcie w celi jednoosobowej stosować należy:

a) do duchownych świeckich i zakonników, niezależnie od wyznania, skazanych na karę pozbawienia wolności inną niż ciężkie więzienie,

b) do więźniów śledczych - na żądanie właściwych władz sądowych lub prokuratorskich,

c) z mocy wyroku.

Zaniknięcie w celi jednoosobowej może również następować:

a) w stosunku do recydywistów, więźniów niebezpiecznych, zdradzających chęć ucieczki i wyjątkowo zdemoralizowanych, wywierających ujemny wpływ na innych;

b) jako kara dyscyplinarna, według postanowień niniejszego regulaminu;

c) w stosunku do recydywistów, odbywających karę według zasad systemu progresywnego, w pierwszym okresie obserwacyjnym;

d) w stosunku do więźniów, umieszczanych w więzieniach izolacyjnych.

Zamknięcie w celi jednoosobowej w przypadkach, wskazanych powyżej w ust. 2 i 3 lit. "a, b, c", połączone jest z rozdzielaniem więźniów w czasie przechadzki, nabożeństwa, pracy, nauki szkolnej, tudzież w czasie innych czynności, które więzień wykonywa poza celą.

Zamknięcie w celi jednoosobowej w przypadkach, wskazanych powyżej w ust. 3 lit. "a", "c" i "d", nie może trwać dłużej, niż przez trzy miesiące, o ile przepisy ustaw karnych nie stanowią inaczej.

Umieszczanie więźniów w celach jednoosobowych, nie połączone z rozdzielaniem ich w czasie przechadzki, nabożeństwa, pracy, nauki szkolnej, tudzież w czasie innych czynności, nie ulega ograniczeniu co do czasu trwania.

§ 102. Zamknięcie w celi jednoosobowej nie jest dopuszczalne, jeżeli, według opinji lekarskiej, może być ono niebezpieczne dla stanu zdrowia więźnia.

Więźniowie osadzeni w celach jednoosobowych, ulegają stałej obserwacji lekarskiej i personelu więziennego.

DZIAŁ  III.

PRZEPISY PORZĄDKOWE.

Rozdział  I.

Zachowanie się więźniów wobec władz.

§ 103. Więzień jest obowiązany do ścisłego przestrzegania postanowień regulaminu więziennego i do bezwzględnego posłuszeństwa wobec przełożonych. Zachowanie się więźnia wobec przełożonych musi być nacechowane szacunkiem.

Przełożonymi więźnia są: naczelnik i funkcjonarjusze więzienia oraz wszystkie osoby, sprawujące nadzór nad więzieniem lub nad więźniem, w szczególności zaś przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości oraz władz sądowych i prokuratorskich.

Rozdział  II.

Porządek dzienny.

§ 104. Więźniowie winni wstawać w dnie powszednie o godz. 6-ej rano, zaś w niedziele i dnie świąteczne o godzinie 7-ej; winni kłaść się spać w okresie od 1 kwietnia do 30 września o godz. 21-ej a od 1 października do 31 marca o godz. 20-ej.

§ 105. O oznaczonej godzinie rannej na dany sygnał następuje apel; więzień wstaje, poczem ściele swe łóżko, czyści ubranie i obuwie, myje się, czesze i ubiera, następnie sprząta celę i wynosi z niej naczynie nocne, starannie je myje i stawia na oznaczonem miejscu.

W pół godziny po pierwszym następuje drugi sygnał -- do modlitwy, na który wszyscy więźniowie odmawiają modlitwę swego wyznania - w oznaczonych miejscach, pod nadzorem dozorców więziennych. Po skończonej modlitwie więźniowie otrzymują posiłek ranny.

W pół godziny po modlitwie więźniowie udają się do pracy lub na przechadzkę.

§ 106. Obiad należy więźniom wydawać o godz. 12-ej. - Kwadrans przed obiadem, na dany sygnał, wszyscy więźniowie, zatrudnieni w pracowniach, jak również zajmujący się robotami na dziedzińcach, winni być wprowadzeni do swoich cel, w których, po umyciu się, otrzymują posiłek obiadowy. Po posiłku więźniowie myją i czyszczą starannie naczynia stołowe i kuchenne, poczem ustawiają je w oznaczonem miejscu.

Więźniowie pracujący zdala od głównego gmachu więziennego lub poza obrębem więzienia, mogą otrzymywać i spożywać obiad w miejscu swego zatrudnienia.

Po skończonym obiedzie więźniowie zostają w swoich celach dla wypoczynku. Przerwa w pracy, łącznie z obiadem, ma trwać 1 do 1^½ godziny. Podczas wypoczynku więźniowie, przebywający w celach lub nazewnątrz budynków, mogą, za zezwoleniem naczelnika więzienia, czytać, pisać listy, grać w dozwolone gry, naprawiać swoje ubranie i bieliznę; nie dotyczy to jednak więźniów, spożywających obiad w pracowniach - którzy mogą w tym czasie korzystać z przechadzki.

§ 107. Wieczorem, po skończonej pracy, więźniowie umieszczani są na noc w celach, w których, po umyciu się, otrzymują posiłek wieczorny między godz. 17½ a 18-tą. Po wieczerzy więźniów wypuszcza się grupami (po 8 do 10 osób) do ustępów. Po powrocie więźniowie przygotowują sobie pościel, poczem następuje apel. Następnie odbywa się modlitwa wieczorna, po której więźniowie, z wyjątkiem uczęszczających do szkoły w porze wieczornej, rozbierają się, składają swą odzież w oznaczonem miejscu i kładą się spać.

W okresie czasu między apelem wieczornym, a udaniem się więźniów na spoczynek, należy zająć ich nauką (o ile ta nie może się odbywać we dnie), lekturą, ćwiczeniami fizycznemi, rozrywkami umysłowemi, albo zatrudniać ich tak, jak podczas wypoczynku poobiedniego.

§ 108. W dnie świąteczne więźniowie udają się na nabożeństwo do kaplicy więziennej; po nabożeństwie mogą przysłuchiwać się pogadankom i audycjom radjowym, korzystać z czytelni oraz z innych rozrywek kulturalnych.

W dnie świąteczne więźniowie mogą być używani do pracy tylko w celu wykonywania czynności, niezbędnych w gospodarce więziennej.

Rozdział  III.

Przechadzka więźniów.

§ 109. Więźniowie, z wyjątkiem chorych oraz zatrudnionych stale pracą na dziedzińcu, w ogrodzie więziennym lub poza obrębem więzienia, są wyprowadzani codziennie, o ile na to pogoda pozwala, pod ścisłym nadzorem, na 30 minut na przechadzkę po dziedzińcu więziennym.

O ile warunki miejscowe na to pozwalają, przechadzka może trwać w zimie do 60 minut, a w lecie- do 2 godzin.

Jeżeli z dłuższej przechadzki, z uwagi na warunki miejscowe, mogłaby korzystać tylko część więźniów, pierwszeństwo mają wskazani przez lekarza, zatrudnieni w warsztatach, uczęszczający do szkoły oraz wyróżniający się wzorowem sprawowaniem. Pozostali więźniowie mogą korzystać, w granicach możliwości, z dłuższej przechadzki, według kolejności grup, na które są dzieleni przy udawaniu się na przechadzkę.

Przechadzka nie może się rozpoczynać przed zupełnem rozwidnieniem i musi być skończona przed zmrokiem.

§ 110. W razie zakłócenia przez więźniów spokoju lub porządku w czasie przechadzki, należy ją natychmiast przerwać i odprowadzić więźniów zpowrotem do cel.

W czasie przechadzki więźniowie, z wyjątkiem więźniów, skazanych na karę aresztu lub twierdzy, winni chodzić każdy zosobna, w odległości 3 - 5 kroków jeden od drugiego.

Więźniowie, ukarani dyscyplinarnie zamknięciem w celi jednoosobowej, mogą być wyprowadzani na przechadzkę nie częściej, jak co trzeci dzień.

§ 111. Na skutek opinji lekarza więziennego, czas przebywania poszczególnych więźniów na powietrzu może być przedłużony.

Rozdział  IV.

Współżycie więźniów.

§ 112. W stosunkach między sobą, więźniowie obowiązani są do zgody i poprawnego współżycia; w szczególności, nie wolno im przeszkadzać sobie w nauce, w pracy oraz w odbywaniu praktyk religijnych.

Więźniom nie wolno porozumiewać się z więźniami, osadzonymi w innych celach, czy to zapomocą pisma utajonego, umówionych znaków, pukania w ścianę i t. p.

Więźniom, przebywającym w tej samej celi, wolno prowadzić między sobą rozmowy, z wyłączeniem tematów niemoralnych, jako też słów lub zwrotów nieprzyzwoitych.

§ 113. Wszelkiego rodzaju interesy między więźniami, jako to: kupno, sprzedaż, zamiana, zaciąganie bądź udzielanie pożyczek, dawanie i przyjmowanie podarunków wzbronione są bez specjalnego zezwolenia naczelnika więzienia. Stosunki tego rodzaju między więźniami i funkcjonarjuszami więziennymi są również wzbronione.

Rozdział  V.

Gry i palenie tytoniu.

§ 114. Uprawianie przez więźniów gier, mających na celu osiągnięcie zysku materjalnego, jest wzbronione.

Naczelnik więzienia może zezwolić poszczególnym więźniom na grę w szachy, domino, warcaby oraz na inne gry i rozrywki, z zastrzeżeniem, aby:

a) nie miały one na celu osiągnięcia zysku materialnego;

b) w niczem nie zakłócały spokoju i ustalonego porządku więziennego;

c) odbywały się wyłącznie w czasie wolnym od nauki, pracy i innych obowiązkowych zajęć więziennych.

Więźniom wzbronione jest używanie napojów alkoholowych.

Naczelnik więzienia może zezwolić więźniowi, wyróżniającemu się wzorowem zachowaniem, na palenie tytoniu, z zastrzeżeniem, że będzie się ono odbywało w miejscu, specjalnie na ten cel przeznaczonem, w celi lub przy pracy; w żadnym jednak razie palenie tytoniu nie może się odbywać w czasie nauki, przechadzki lub w celach w porze nocnej.

Rozdział  VI.

Przestrzeganie spokoju i porządku w więzieniu.

§ 115. W celach i pomieszczeniach więziennych winna panować cisza, wzorowy porządek i bezwzględna czystość.

Więźniom nie wolno śpiewać, gwizdać, krzyczeć lub hałasować, nie wolno również robić nieporządku, przesuwać ławek, stołów i innych przedmiotów, stawać na nich, wyglądać przez okno, a także korzystać z łóżka w porze dziennej. Wzbronione jest plucie na podłogę lub zanieczyszczanie pomieszczenia więziennego w jakikolwiek sposób. Pisanie lub rysowanie na ścianach, książkach i przedmiotach, znajdujących się w więzieniu, jest również wzbronione.

§ 116. Więźniowie są odpowiedzialni za wszelkie uszkodzenia pomieszczeń i inwentarza więziennego, wypływające ze złej woli lub niedbalstwa. Należne odszkodowanie naczelnik więzienia ściąga przedewszystkiem z posiadanych przez więźnia funduszów.

O ile uszkodzenia dokonano w celi wspólnej, a sprawcy nie zostali wykryci, za szkodę odpowiadają solidarnie, wszyscy więźniowie, zajmujący tę celę.

Pokrycie szkody materjalnej nie uwalnia więźnia od odpowiedzialności sądowej lub dyscyplinarnej.

Rozdział  VII.

Składanie przez więźniów próśb, zażaleń i środków odwoławczych.

§ 117. Więźniom służy prawo wnoszenia próśb i zażaleń ustnie lub na piśmie. W tym celu mogą prosić o stawienie ich przed władzami więziennemi, sądowemi lub prokuratorskiemi.

Nieuzasadnione zażalenia pociągają za sobą odpowiedzialność dyscyplinarną. Składanie zbiorowych zażaleń i próśb przez więźniów, jak również przez poszczególnych więźniów, w imieniu ogółu lub pewnej grupy więźniów, jest wzbronione.

§ 118. Pisma więźniów do Ministerstwa Sprawiedliwości, władz sądowych i prokuratorskich, nie ulegają żadnym ograniczeniom; nie mogą jednak zawierać zwrotów obraźliwych dla władz i urzędów państwowych lub wyrazów nieprzyzwoitych. Pisma, zawierające takie zwroty lub wyrazy, naczelnik więzienia pozostawia bez biegu, zawiadamiając niezwłocznie więźnia o tej decyzji.

Pisma więźniów do wskazanych władz nie mogą być zatrzymywane; mają być wysyłane bezzwłocznie, przyczem naczelnik więzienia może dołączyć lub wysłać osobno własne uwagi, o osobie więźnia lub wyjaśnienia w sprawach, poruszonych w piśmie więźnia.

Więźniowie otrzymują korespondencję urzędową, zawiadomienia, wezwania, -za pokwitowaniem.

O ile więźniowi potrzebna jest rada lub pomoc przy pisaniu pisma lub podania, należy mu jej udzielić.

§ 119. Złożone przez więźniów w zarządzie więzienia zapowiedzenia i wywody kasacji i apelacji, sprzeciwy od wyroków i nakazów, prośby o przywrócenie terminu, wnioski, oświadczenia i inne prośby w toku postępowania karnego winny być zaopatrzone tego samego dnia na temże piśmie stemplem wejścia, przyczem należy przestrzegać, aby data otrzymania była wyciśnięta wyraźnie i bez poprawek.

Pisma te należy bezzwłocznie, t. j. w dniu złożenia zarządowi więzienia, skierować bez pośrednictwa prokuratury wprost do sądu, wskazanego przez więźnia w piśmie, nie badając przytem, czy sąd ten jest właściwy. Do sądu, mającego siedzibę w tej samej miejscowości, przesyła się je przez funkcjonarjusza więziennego, do sądów zaś zamiejscowych - pocztą.

Powyższy sposób postępowania winien być stosowany również w wypadkach pism wnoszonych przez więźnia w postępowaniu karnem administracyjnem i karnem skarbowem; pisma takie należy kierować do władz wskazanych przez więźnia.

Rozdział  VIII.

Korzystanie z przedmiotów codziennego użytku.

§ 120. Więzień może posiadać w celi bez specjalnego zezwolenia następujące przedmioty własne:

a) książki do nabożeństwa, pismo święte, obrazki treści religijnej i patrjotycznej;

b) kubek, łyżeczkę, imbryk do herbaty, grzebień, mydło, proszek do zębów, pastę do obuwia oraz szczotki: do zębów, do włosów, do obuwia i do ubrania.

Naczelnik więzienia może ponadto zezwolić więźniowi na posiadanie w celi innych przedmiotów codziennego użytku oraz przedmiotów pamiątkowych, z wyjątkiem takich, które mogłyby ułatwić ucieczkę lub służyć za narzędzie do zamachu na życie. Przedmioty te, w razie złego sprawowania się więźnia, mogą mu być odebrane.

Posiadanie przez więźnia przy sobie pieniędzy, kosztowności, wszelkich przedmiotów ciężkich albo ostrych, sznurów, kart, kości do gry i t. p. jest wzbronione. Przedmioty te ulegają odebraniu i, z wyjątkiem pieniędzy i kosztowności, przechodzą na rzecz więzienia.

DZIAŁ  IV.

ŻYWIENIE WIĘŹNIÓW.

§ 121. Żywienie więźniów odbywa się na koszt Skarbu Państwa lub na ich koszt własny; pożywienie winno odpowiadać warunkom niezbędnym do utrzymania zdrowia więźniów oraz ich zdolności do pracy i nauki.

Woda do picia winna być przegotowana i często zmieniana, zwłaszcza w porze letniej.

Dzienna norma pożywienia zawiera co najmniej: dla więźniów niezajętych pracą - 2.400 kal., dla pracujących, nieletnich oraz dla kobiet ciężarnych i karmiących - 3.000 kal.; normę pożywienia dla chorych określa się na 4.000 kal.

Normy powyższe mają być wydawane przy uwzględnieniu ciepłoty pomieszczeń nie niżej 14° C i wilgotności względnej nie wyżej 75 %.

Zasadnicza kaloryczna norma żywnościowa dla więźnia w stanie gotowym do spożycia w obliczeniu tygodniowem wynosi:

chleba		2.800	gr	5.796	kal.
kartofli		7.000	"	5.320	"
mąki pytlowej na zaprawę		350	"	1.060	"
tłuszczów		245	"	1.683	"
mięsa		100	"	115	"
grochu		175	"	456	"
jarzyny twardej (kaszy)		350	"	1.074	"
marchwi		1.000	"	320	"
buraków		800	"	232	"
gotowanej	700 gr
kapusty		1.000	"	180	"
surowej kwaszonej	300 "	"
cukru		70	"	280	"
twarogu		150	"	294	"
				1.6810	kal.
ponadto:
warzyw suszonych		120	"
przypraw		70	"
soli		175	"
herbaty		7	"

Rozdział  I.

Odżywianie więźniów na koszt Skarbu Państwa.

§ 122. Więzień otrzymuje gorące pożywienie trzy razy dziennie, t. j. na śniadanie, obiad i kolację. Pozatem więźniowie otrzymują jeden lub dwa razy dziennie wrzątek z kuchni więziennej do zaparzania herbaty lub kawy.

W dnie świąt uroczystych pożywienie więźniów może być polepszane pod względem ilości i jakości.

Naczelnik więzienia układa jadłospis na przeciąg czterech tygodni, wprowadzając doń zmiany potraw stosownie do pór roku, cen oraz warunków i zwyczajów miejscowych. W miarę potrzeby jadłospis może być w użyciu dłużej.

Pożywienie należy, o ile możności, urozmaicać tak, aby tej samej potrawy nie podawać częściej, niż co 2 - 3 dni. Pożywienie powinno składać się z produktów jak najbardziej pożywnych (groch, bób, fasola, kartofle, buraki, marchew, mąka owsiana, kasze wszelkiego rodzaju, słonina, mięso świeże, solone i wędzone, ryby, chleb i inne). Pożywienie dla wszystkich zdrowych więźniów winno być jednakowe.

§ 123. Żywienie więźniów chorych i rekonwalescentów winno się odbywać według jadłospisów, przepisanych przez lekarza więziennego.

Naczelnik więzienia, za zgodą lekarza więziennego może zezwolić rodzinie więźnia chorego na dostarczanie dodatkowego pożywienia.

Strawę szpitalną otrzymują tylko więźniowie, korzystający z leczenia w szpitalu. Więźniowie, nie umieszczeni w szpitalu, mogą otrzymywać żywienie szpitalne na mocy specjalnego zalecenia lekarza więziennego.

§ 124. W wypadkach wyjątkowych lekarz więzienny w stosunku do poszczególnych więźniów może pod osobistą odpowiedzialnością zalecić rodzaj odżywiania, przekraczający normy, jest jednak obowiązany zawiadomić naczelnika więzienia o powodach wydanego zarządzenia.

Rozdział  II.

Odżywianie się więźniów na koszt własny.

§ 125. Więźniowie odbywający karę aresztu lub twierdzy, duchowni świeccy i zakonnicy wszystkich wyznań, skazani na karę pozbawienia wolności inną, niż ciężkie więzienie, mogą. odżywiać się na koszt własny.

Więźniom śledczym, o ile warunki miejscowe pozwalają na to, naczelnik więzienia, za zgodą właściwych władz sądowych lub prokuratorskich może zezwolić na odżywianie się na koszt własny.

Odżywianie więźnia na koszt własny odbywa się zapomocą dostarczania więźniowi pożywienia przez jego rodzinę lub przez inne osoby upoważnione przez naczelnika więzienia. Porę dostarczania posiłku wyznacza naczelnik więzienia.

Pożywienie, dostarczane więźniom na ich koszt własny, nie może pod względem ilości lub jakości przekraczać granic umiarkowania; potrawy zbytkowne nie są dopuszczalne.

Rozdział  III.

Przygotowywanie pożywienia.

§ 126. Dyżurny urzędnik czuwa nad należytem przygotowaniem strawy i musi sprawdzić, czy produkty zużyte zostały w przepisanej ilości i jakości.

O spostrzeżonych brakach winien dyżurny bezzwłocznie zawiadomić naczelnika więzienia.

Odbiór artykułów do kuchni kwituje dozorca, sprawujący nadzór nad kuchnią.

§ 127. Wykaz porcyj na następny dzień układa się stosownie do liczby więźniów, ustalonych przy rannym apelu.

§ 128. Nad należytem zestawieniem jadłospisów, wykazów liczby porcyj i przygotowaniem pożywienia czuwa lekarz więzienny, który kontroluje jakość i ilość wydawanych do kuchni produktów żywnościowych, przyrządzone pożywienie, stan kuchni i składów żywnościowych oraz sposób przechowywania produktów.

Więźniowie, pracujący w kuchni i piekarni, mają być przepisowo ubrani i kąpani przynajmniej dwa razy tygodniowo, badani przez lekarza przed przyjęciem do kuchni i piekarni, a następnie stale co dwa tygodnie.

Rozdział  IV.

Dożywianie więźniów.

§ 129. Więźniowie mogą, za zezwoleniem naczelnika więzienia, otrzymywać z zewnątrz lub zakupywać dla siebie z sum zapracowanych albo zdeponowanych, dwa razy na miesiąc, w granicach umiarkowania, następujące produkty: chleb, bułki, suchary, cukier, kawę, herbatę, kakao, mleko, ser, słoninę, masło, wędliny, owoce i jarzyny, czekoladę w tabliczkach, jak również tytoń i papierosy, o ile dany więzień otrzymał pozwolenie palenia tytoniu.

Więźniom:

a) skazanym na karę więzienia powyżej 1 roku lub więzienia zastępującego dom poprawy - w ciągu pierwszego miesiąca jej odbywania;

b) skazanym na karę ciężkiego więzienia - w ciągu pierwszych trzech miesięcy jej odbywania;

c) recydywistom, skazanym na karę więzienia, więzienia zastępującego dom poprawy, lub ciężkiego więzienia w ciągu pierwszych sześciu miesięcy jej odbywania -

zezwolenie na zakupywanie lub otrzymywanie dodatkowego pożywienia może być udzielone tylko w razie choroby, na podstawie opinji lekarza.

§ 130. W więzieniu winien być sporządzony wykaz artykułów, które więźniowie mogą zakupywać oraz wykaz artykułów (ze wskazaniem ilości), które mogą dostarczać więźniom osoby trzecie.

Wykazy produktów, które więźniowie mogą zakupywać, winny być rozwieszone w celach i salach pracy, wykazy zaś artykułów, które mogą być dostarczane przez osoby trzecie, winny być umieszczone na bramach więziennych i w salach, przeznaczonych do przyjmowania przez więźniów odwiedzin.

§ 131. Zakup produktów dla więźniów na ich rachunek oraz wydawanie ich więźniom za pokwitowaniem zarządza naczelnik więzienia; pokwitowanie wraz z rachunkiem dołącza się do dowodów księgi kontowej depozytów, względnie do dowodów księgi należności więźniów.

Naczelnik więzienia czuwa nad tem, aby artykuły spożywcze, zakupywane dla więźniów, były świeże i aby rodzaj oraz ilość ich nie przekraczały granic umiarkowania.

Dostarczone więźniom pożywienie i naczynia winny być poddane rewizji.

Więźniom wyznania mojżeszowego może być dostarczane w uroczyste dnie świąteczne pożywienie rytualne; zezwolenia na to udziela więźniom, odbywającym karę, naczelnik więzienia w zakresie własnej kompetencji, zaś więźniom śledczym - za zgodą właściwych władz sądowych lub prokuratorskich.

DZIAŁ  V.

ODZIEŻ, BIELIZNA I POŚCIEL.

Rozdział  I.

Użytkowanie i przechowywanie odzieży, bielizny i pościeli skarbowej.

§ 132. Więźniowie otrzymują odzież, bieliznę, obuwie i posłanie na koszt Skarbu Państwa.

Każdy więzień otrzymuje osobną pościel i odpowiednie miejsce na spoczynek nocny.

Naczelnik więzienia winien troszczyć się o zaopatrzenie więzienia w dostateczną liczbę ubrań zimowych i letnich, bielizny i obuwia. Więzienie powinno posiadać 3 zmiany bielizny na każdego więźnia, poza bielizną szpitalną oraz po 2 ręczniki, 2 prześcieradła, 2 powłoczki, 1 poduszkę i koc. Bielizna więzienna musi być opatrzona stemplem danego więzienia i datą oddania jej do użytku.

Bielizna i odzież więzienna zwykła składa się dla mężczyzn: z marynarki, kamizelki, spodni, czapki, kalesonów, koszuli, pary trzewików, chustki do nosa i pary skarpetek lub onucek, - dla kobiet zaś: z kaftanika wierzchniego, kaftanika spodniego, spódnicy wierzchniej i spodniej, chustki na głowę, chustki do nosa, fartucha, koszuli, pary majtek, pary pończoch i pary obuwia.

Wierzchnia odzież dla więźniów obojga płci składa się z kompletów letnich i zimowych i powinna być uszyta na porę letnią z jednokolorowego materjału, zaś na pozostałe pory roku z ciepłego materjału, również jednokolorowego.

§ 133. Nieużywany zapas ubrania, bielizny i obuwia przechowuje się w odpowiednich pomieszczeniach z jak największym dopływem powietrza.

§ 134. Przy wyprowadzaniu więźniów na dłuższy czas na powietrze lub przy zatrudnianiu ich na powietrzu pracą w miesiącach zimowych należy im wydawać odpowiednią ciepłą odzież.

§ 135. Więźniowie otrzymują bieliznę (osobistą i pościelową), ubranie i obuwie nieuszkodzone, suche, zdezynfekowane i czyste.

Rzeczy uszkodzone po wypraniu bezzwłocznie się naprawia; przed naprawą, nie mogą być wydawane więźniom do użytku.

Bielizna osobista i pościelowa, używana przez jednego więźnia, może być wydana innemu do użytku dopiero po należytem wypraniu i zdezynfekowaniu.

Więźniowie zmieniają bieliznę osobistą i ręcznik raz na tydzień, bieliznę zaś pościelową raz na miesiąc.

Sienniki i poduszki więźniów mają być co najmniej trzy razy do roku, jako też w miarę potrzeby, wywołanej chorobą lub zanieczyszczeniem, napychane świeżą słomą. Sienniki mogą być zastąpione przez maty.

Pościel więźniów winna być jak najczęściej wietrzona i trzepana.

§ 136. Bielizna i odzież szpitalna winny być prane i dezynfekowane osobno od reszty bielizny więziennej oraz przechowywane w specjalnej składnicy.

§ 137. Naczelnik więzienia obowiązany jest wysortować zniszczoną odzież, bieliznę, obuwie i pościel, zgodnie z obowiązującemi przepisami, poczem usuwa je z magazynu.

Rozdział  II.

Korzystanie z odzieży i bielizny własnej.

§ 138. Więźniowie śledczy oraz więźniowie, odbywający karę aresztu i twierdzy, jako też duchowni świeccy i zakonnicy, skazani na karę pozbawienia wolności inną, niż ciężkie więzienie, oraz więźniowie innych kategoryj, za zezwoleniem naczelnika więzienia, na skutek opinji lekarza więziennego mogą korzystać z własnej odzieży, obuwia i pościeli w wystarczającej ilości, o ile przedmioty są czyste.

Używanie przez duchownych ubrania świeckiego zamiast duchownego uzależnione jest od zarządzeń ordynarjusza.

Przebranie więźnia, który korzysta z własnej odzieży i bielizny, w ubranie lub bieliznę więzienną, następuje:

a) jeżeli więzień zatrudniony jest pracą nazewnątrz więzienia, jak również jeżeli prosi o to więzień zatrudniony w obrębie więzienia;

b) jeżeli ubranie własne więźnia jest nieczyste lub zniszczone, albo nie ochrania go dostatecznie od chłodu;

c) jeżeli po oddaniu własnego ubrania i bielizny do prania lub naprawy, więzień nie ma drugiej zmiany;

d) w razie uzasadnionego podejrzenia, iż noszenie własnego ubrania ułatwi ucieczkę.

DZIAŁ  VI.

KOMUNIKOWANIE SIĘ WIĘŹNIÓW ZE ŚWIATEM ZEWNĘTRZNYM.

§ 139. Więźniowie mogą przyjmować odwiedziny oraz prowadzić korespondencję na podstawie i w granicach zezwolenia władz więziennych, sądowych i prokuratorskich. Prawa tego można więźnia pozbawić czasowo tylko tytułem kary dyscyplinarnej, a więźnia śledczego - ponadto na zlecenie właściwych władz sądowych lub prokuratorskich.

W toku dochodzenia i śledztwa zezwoleń wymienionych w ust. 1 udzielają właściwe władze sądowe lub prokuratorskie, zaś od czasu przekazania więźnia z aktami sprawy do dyspozycji sądu aż do uprawomocnienia się wyroku - właściwy sąd, względnie prokurator.

Zezwolenia takie co do uwięzionych osób wojskowych, w przypadkach trzymania ich w więzieniu powszechnem, wydają właściwe władze wojskowe sądowe i prokuratorskie, do których dyspozycji więzień wojskowy pozostaje.

We wszystkich innych przypadkach zezwoleń powyższych udziela naczelnik więzienia.

Wszelkie inne sposoby porozumiewania się więźniów ze światem zewnętrznym są wzbronione.

Rozdział  I.

Odwiedzanie więźniów.

§ 140. Więźniowie, skazani na karę aresztu lub twierdzy, mogą być odwiedzani raz na tydzień, pozostali więźniowie - raz na miesiąc. W razie dobrego sprawowania się więźnia karnego naczelnik więzienia może zezwolić mu na przyjmowanie odwiedzin w krótszych odstępach czasu.

Więźniowie śledczy korzystają z odwiedzin w miarę zezwoleń udzielanych przez właściwe władze sądowe lub prokuratorskie.

Odwiedzanie więźniów odbywa się pod nadzorem funkcjonarjuszów więziennych, w dnie i godziny, oznaczone przez naczelnika więzienia, w rozmównicy, przyczem rozmowa może się odbywać tylko w języku zrozumiałym dla nadzorującego; rozmównica winna być urządzona w ten sposób, aby rozmawiający byli oddzieleni od siebie siatką.

Odwiedzanie więźniów, skazanych na karę twierdzy oraz wyróżniających się wzorowem sprawowaniem odbywa się bez siatki; w stosunku do więźniów śledczych właściwe władze sądowe lub prokuratorskie decydują, w jaki sposób mają się odbywać odwiedziny.

Więzień może być odwiedzany w ciągu dnia tylko jeden raz i nie więcej niż przez dwie osoby; czas trwania odwiedzin więźnia może wynosić łącznie 15 - 20 minut.

§ 141. W razie naruszenia przez więźnia lub przez odwiedzającego przepisów regulaminu w czasie odwiedzin, osobę odwiedzającą usuwa się natychmiast z obrębu więzienia, więzień zaś, winny naruszenia przepisów regulaminu, może być pozbawiony odwiedzin na pewien okres czasu.

§ 142. Członkowie Towarzystwa Patronatu Więziennego mogą odwiedzać więźniów po złożeniu pisemnego zezwolenia Ministerstwa Sprawiedliwości, w dnie i godziny, ustalone po uprzedniem porozumieniu się z naczelnikiem więzienia. Przy odwiedzinach więźniów przez członków Patronatu ma być obecny naczelnik więzienia lub jego pomocnik. Dla odwiedzania więźniów śledczych niezbędne jest nadto zezwolenie właściwej władzy sądowej lub prokuratorskiej.

§ 143. W razie choroby więźnia naczelnik więzienia, po porozumieniu się z lekarzem więziennym, może zezwolić na odwiedzanie go w celi lub w szpitalu, w obecności jednak funkcjonarjusza więziennego.

§ 144. Więźniowie karni, pozostający w bliskim stopniu pokrewieństwa (rodzice, dzieci, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz małżonkowie), przebywający w tem samem więzieniu, lub w różnych więzieniach tej samej miejscowości, mogą odwiedzać się wzajemnie, za zezwoleniem naczelnika więzienia, w granicach, zakreślonych w regulaminie.

Więźniowie śledczy muszą uzyskać ponadto zezwolenie właściwych władz sądowych lub prokuratorskich.

§ 145. Zezwolenia na odwiedziny są przechowywane w aktach osobistych więźnia, z oznaczeniem daty i godziny odwiedzin oraz imienia i nazwiska funkcjonarjusza, obecnego przy odwiedzinach.

Widzenia więźniów karnych są odnotowywane w aktach osobistych więźniów.

Rozdział  II.

Korespondencja więźniów.

§ 146. Więzień karny ma prawo wysyłać jeden, a otrzymywać dwa listy na miesiąc. Więźniowie śledczy - jako też więźniowie, skazani na karę aresztu lub twierdzy mogą otrzymywać i wysyłać jeden list na tydzień.

Korespondencja więźniów śledczych, wysyłana i odbierana, podlega kontroli właściwej władzy sądowej lub prokuratorskiej.

§ 147. Nadchodzące dla więźniów zawiadomienia o przesyłkach i listach nie opłaconych przez nadawcę, naczelnik więzienia zwraca nadawcy, jeżeli więzień nie wniesie odpowiedniej sumy na ich opłacenie.

§ 148. Korespondencja więźniów, wysyłana i otrzymywana, winna być przejrzana przez naczelnika więzienia najdalej w ciągu trzech dni i skierowana według właściwości z odpowiednią adnotacją o przejrzeniu.

Listy, zatrzymane z powodu ich treści, oraz listy otrzymane w ilości przekraczającej wyznaczoną normę, należy, do czasu zwolnienia więźnia, przechowywać w jego aktach.

O korespondencji, która nie może być doręczona lub wysłana, należy powiadomić więźnia, przytaczając motywy decyzji.

O ile naczelnik więzienia uważa, że treść nadesłanej korespondencji jest dla więźnia ważna, może zarządzić jej doręczenie, chociażby została przekroczona ilościowa norma korespondencji.

§ 149. Korespondencji nieczytelnej lub zawierającej umówione lub niezrozumiałe wyrazy albo znaki, naczelnik więzienia nie odsyła i nie doręcza więźniom, powiadamiając o swej decyzji; korespondencję zatrzymaną dołącza się do akt, z wyjątkiem korespondencji dotyczącej więźniów śledczych, którą naczelnik więzienia przesyła właściwym władzom sądowym lub prokuratorskim.

Pisanie korespondencji odbywa się w oznaczonem przez naczelnika więzienia miejscu i czasie, o ile możności w dnie niedzielne i świąteczne lub w godzinach, wolnych od obowiązkowych zajęć więziennych.

Korespondencję więźniów niepiśmiennych mogą, za zezwoleniem naczelnika więzienia, załatwiać: nauczyciel, duchowny, lub urzędnik więzienny, albo więzień, zasługujący na zaufanie. Przyjmowanie wynagrodzenia za załatwianie korespondencji jest wzbronione.

§ 150. Korespondencja więźniów w języku obcym, niezrozumiałym dla naczelnika więzienia, może być wysyłana lub doręczana jedynie po przetłumaczeniu jej przez tłumacza przysięgłego lub osobę godną zaufania na język polski. Koszty przekładu ponosi więzień.

Korespondencja więźniów z wyjątkiem urzędowej winna być, po jej przeczytaniu przez więźnia, zwracana i dołączana do akt więźnia. Naczelnik więzienia może zezwolić więźniowi na pozostawienie przy sobie otrzymanych listów po ich przeczytaniu.

§ 151. Książki i czasopisma, nie przyjęte dla więźniów, winny być zwrócone osobie, która ich dostarczyła. W razie zwolnienia więźnia lub przeniesienia go do innego więzienia, książki i czasopisma, nadesłane pod jego adresem, winny być zwrócone przysyłającemu ze wskazaniem na opasce: daty zwolnienia lub miejsca przeniesienia albo podanego przez więźnia miejsca zamieszkania.

§ 152. Więźniowie, przy pisaniu pism do Ministerstwa Sprawiedliwości i władz sądowych lub prokuratorskich, otrzymują potrzebne materjały i przybory piśmienne; przy pisaniu innej korespondencji, muszą nabywać papier i koperty na koszt własny.

Więźniowie ponoszą również koszty opłat pocztowych.

Więźniom, nie posiadającym funduszów na znaczki pocztowe, papier i koperty, naczelnik więzienia może ich dostarczyć z zasobów więzienia.

DZIAŁ  VII.

ZAPOBIEGANIE UCIECZKOM I ZAKŁÓCENIU PORZĄDKU WIĘZIENNEGO.

Rozdział  I.

Ogólne środki zapobiegawcze.

§ 153. Wszystkie wejścia na podwórza więzienne, do budynków, na korytarze, do cel i pomieszczeń, w których znajdują się więźniowie lub inwentarz więzienny, winny być stale zamknięte, a otwierać je należy tylko w razie rzeczywistej potrzeby na niezbędny przeciąg czasu i natychmiast zpowrotem zamykać.

Nie wolno otwierać naraz więcej, niż jednych drzwi wejściowych.

Otwieranie cel po apelu wieczornym może następować tylko z wiedzą dyżurnego i w obecności co najmniej dwóch funkcjonarjuszów więziennych.

Drzwiczki od pieców, kominów, i dezynfektorów winny być zamykane natychmiast po ukończeniu palenia lub dezynfekcji.

Przy zamykaniu lub otwieraniu pomieszczeń więziennych, funkcjonarjuszom więziennym nie wolno wypuszczać bezwarunkowo kluczy z rąk, tembardziej zaś pozostawiać ich w zamku.

Funkcjonarjuszom więziennym nie wolno nigdy dawać kluczy więźniom, choćby nawet celem doręczenia ich innemu funkcjonarjuszowi więziennemu.

Po ukończeniu pracy klucze od pomieszczeń więziennych mają być przechowywane w miejscach zamkniętych, bezpiecznych i niedostępnych dla więźniów.

Na noc należy zabierać wszystkim więźniom ubranie i obuwie oraz umieszczać je zewnątrz cel.

§ 154. Wszelkie przedmioty (drabiny, siekiery, wozy, paki, liny i t. p.) mogące umożliwić lub ułatwić ucieczkę albo napad, należy pozostawiać na podwórzu więziennem tylko na czas konieczny; w porze nocnej, muszą być zamykane w odpowiednich budynkach.

§ 155. Broń i amunicja, winny być przechowywane pod zamknięciem w pomieszczeniu specjalnem i suchem, do którego nie mają dostępu więźniowie i osoby prywatne; w wypadkach wyjątkowych broń można przechowywać w mieszkaniach służbowych funkcjonarjuszów więziennych na skutek zezwolenia naczelnika więzienia.

§ 156. Dozorcy oddziałowi oraz dozorcy na posterunkach niezabezpieczonych pełnią służbę bez broni.

Zmiana wart na posterunkach wewnętrznych z zewnętrznemi, odbywać się winna co godzinę lub dwie, w zależności od warunków atmosferycznych.

Rozdział  II.

Rewizje.

§ 157. Funkcjonarjusze więzienni winni dokonywać dokładnej rewizji cel, sal pracy i pomieszczeń, w których więźniowie przebywają czasowo lub stale, aby sprawdzić, czy okna, drzwi, ściany, podłogi, sufity, kraty, narzędzia, maszyny i inne przedmioty urządzenia są w należytym porządku, czy nie zostały uszkodzone, usunięte lub przesunięte, oraz czy nie ukryto w nich jakiegokolwiek przedmiotu, zagrażającego bezpieczeństwu lub porządkowi więziennemu.

Rewizji należy dokonywać codziennie w różnych porach dnia, o ile możności, w nieobecności więźniów.

Jeżeli rewizja musi być przedsiębrana w obecności więźniów, należy dokonywać jej w obecności pomocnika naczelnika więzienia, lub starszego dozorcy.

Więźniowie podlegają rewizji osobistej:

a) po przybyciu do więzienia;

b) przed każdorazowem wyprowadzeniem do łaźni, pracy, rozmównicy, oraz po powrocie stamtąd;

c) przed każdorazowem opuszczeniem więzienia oraz po powrocie;

d) w razie podejrzenia, że ukrywają niedozwolone przedmioty;

e) przy zwalnianiu z więzienia.

Artykuły spożywcze oraz przedmioty, dostarczane więźniom przez osoby odwiedzające, mają być szczegółowo rewidowane przed doręczeniem ich więźniom, przyczem pieczywo i inne produkty żywnościowe należy przekrawać, napoje zaś przelewać do innych naczyń.

Rzeczy, wwożone do więzienia lub wywożone, ulegają szczegółowej rewizji.

Rozdział  III.

Stosowanie szczególnych środków zapobiegawczych.

§ 158. Jako środki zapobiegawcze względem więźniów mogą być stosowane:

a) przenoszenie z celi wspólnej do jednoosobowej lub odwrotnie - stosownie do okoliczności,

b) założenie kajdan.

Ostrzejszy środek zapobiegawczy może być tylko wtedy stosowany, gdy lżejsze środki nie osiągnęły skutku.

Środek zapobiegawczy ma być stosowany tylko tak długo, dopóki grożące niebezpieczeństwo nie zostanie usunięte.

§ 159. Więźniów, zdradzających chęć samobójstwa, którzy przebywają w celach jednoosobowych, należy niezwłocznie umieszczać w celach wspólnych, zlecając dozorcy oddziałowemu oraz więźniom przebywającym w tej samej celi szczególną pieczę nad takim więźniem.

Więźniów niebezpiecznych, lub zdradzających chęć ucieczki albo zboczenia płciowe, należy umieszczać na noc w celach jednoosobowych.

§ 160. Założenie kajdan jest dopuszczalne tylko w razie niebezpieczeństwa, a mianowicie: w razie usiłowania ucieczki więźnia, targnięcia się na życie innych osób, niszczenia inwentarza albo urządzeń więziennych, - gdy tego niebezpieczeństwa nie da się uniknąć przy pomocy innych środków.

§ 161. Decyzję o zastosowaniu środka zapobiegawczego wydaje naczelnik więzienia; decyzję tę odnotowuje się w aktach osobistych więźnia.

W razie nagłego niebezpieczeństwa założenie kajdan może być zastosowane przez poszczególnych funkcjonarjuszów więziennych, lecz utrzymanie tego środka wymaga decyzji naczelnika więzienia, który winien być niezwłocznie zawiadomiony o założeniu kajdan.

Więźniom, którzy nie ukończyli lat 17 oraz kobietom ciężarnym i karmiącym, nie należy zakładać kajdan.

Rozdział  IV.

Postępowanie w razie ucieczki więźniów.

§ 162. Funkcjonarjusz więzienny, o ile spostrzeże ucieczkę więźnia lub jej usiłowanie, natychmiast wszczyna alarm, przyczem w razie koniecznej potrzeby, może użyć broni, przestrzegając ściśle obowiązujących w tym kierunku przepisów.

W razie ucieczki więźnia, niezwłocznie zarządzić należy poszukiwanie oraz zawiadomić o ucieczce władze policyjne miejscowe, jak również władze policyjne miejsca stałego zamieszkania więźnia, podając im rysopis zbiegłego.

§ 163. Natychmiast po otrzymaniu wiadomości o ucieczce więźnia lub o jej usiłowaniu, naczelnik więzienia wszczyna dochodzenie, w celu ustalenia sposobu ucieczki lub jej usiłowania oraz stwierdzenia, czy inni więźniowie nie są współwinni, czy funkcjonarjusze więzienni należycie wykonywali swe obowiązki i czy stosowali dostateczne środki zapobiegawcze.

Odpis protokółu dochodzenia, wraz z planem sytuacyjnym miejsca ucieczki, naczelnik więzienia przedstawia przełożonej władzy. Oryginał protokółu dochodzenia naczelnik więzienia przesyła właściwemu prokuratorowi okręgowemu, pozostawiając drugi odpis w aktach. O ucieczce lub usiłowaniu ucieczki więźnia śledczego naczelnik więzienia zawiadamia ponadto właściwe wadze sądowe lub prokuratorskie.

W razie przytrzymania zbiegłego więźnia, naczelnik więzienia natychmiast zawiadamia o tem władze, które były zawiadomione o jego ucieczce.

DZIAŁ  VIII.

POSTANOWIENIA DYSCYPLINARNE.

Rozdział  I.

Nakładanie kar.

§ 164. Więźniowie za przekroczenie rygoru i porządku więziennego podlegają karom dyscyplinarnym, w zależności od stopnia winy, okoliczności czynu i indywidualnych cech charakteru sprawcy.

O ile przekroczenia posiadają znamiona przestępstw karnych, więźniowie podlegają ponadto karom, wymierzanym sądownie według obowiązujących ustaw karnych.

Kary dyscyplinarne wymierza naczelnik więzienia, mając na względzie ograniczenia, zawarte w ustawach karnych oraz podane poniżej zasady stosowania kar dyscyplinarnych.

§ 165. Karami dyscyplinarnemi są:

a) nagana;

b) pozbawienie ulg;

c) pozbawienie prawa korzystania z książek na czas do dwóch tygodni;

d) pozbawienie najwyżej 4-krotnie prawa komunikowania się osobistego i listownego z rodziną - na przeciąg nie dłuższy ogółem ponad 3 miesiące;

e) pozbawienie prawa otrzymywania posyłek żywnościowych na czas do 4-ch tygodni;

f) pozbawienie prawa rozporządzania zarobkiem na przeciąg 4-ch tygodni;

g) pozbawienie pracy zarobkowej na czas do 2 tygodni;

h) zmniejszenie porcji żywnościowej na czas do 2 tygodni;

i) post o chlebie i wodzie w dniach przez inne przegrodzonych; ogólna liczba dni postu, wymierzonych jednorazowo, nie może przekraczać dni 7;

j) pozbawienie pościeli (twarde łoże) na czas do 1 tygodnia;

k) samotne zamknięcie w jednoosobowej celi, na to przeznaczonej, na czas do 2 tygodni;

l) zamknięcie w ciemnej celi na czas do 48 godzin;

m) degradacja do klasy niższej;

n) przeniesienie do więzienia izolacyjnego.

§ 166. Za następujące przekroczenia regulaminu: brak uwagi i pilności przy pracy lub nauce, opieszałość przy wykonywaniu poleceń, nieprzestrzeganie porządku i higjeny ciała, ubrania, pościeli oraz miejsca, w którem więzień przebywa, leżenie w łóżku w odzieży, hałaśliwe zachowanie się, używanie nieprzyzwoitych wyrazów albo przekleństw, uszkodzenie lub popsucie, wskutek niedbalstwa lub nieuwagi, materjałów skarbowych, narzędzi pracy, gotowych wyrobów, inwentarza więziennego, więźniowie podlegają jednej z kar, wymienionych w § 165 w p. p. "a-g".

§ 167. Za następujące przekroczenia regulaminu: krzyki i śpiewy, znieważenie słowne współwięźniów, niedostateczna subordynacja, nieposłuszeństwo lub opór, komunikowanie się bez zezwolenia władz, względnie usiłowanie nielegalnego komunikowania się, osobistego lub listownego z więźniami lub z osobami z poza więzienia, symulowanie choroby, nieuzasadnione zażalenie, handel zamienny skarbowemi lub własnemi rzeczami, korzystanie z pracy lub własności innych więźniów, posiadanie rzeczy bez zezwolenia, umyślne uszkodzenie lub popsucie narzędzi pracy, materjałów, wyrobów lub inwentarza więziennego albo rzeczy więźniów - więźniowie podlegają jednej z kar, wymienionych w § 165 w p. p. "h - j".

§ 168. Za następujące przekroczenia regulaminu: naigrywanie się z praktyk religijnych, bluźnierstwo, posiadanie narzędzi, mogących służyć do napadu lub ucieczki, uszkodzenie krat lub zamknięć więziennych, ucieczkę, względnie przygotowanie lub usiłowanie ucieczki, znieważenie czynne współwięźniów, znieważenie czynne lub słowne osób trzecich, bijatykę lub znęcanie się nad współwięźniami, czyny bezwstydne albo lubieżne, kradzież rzeczy skarbowych lub prywatnych, odmowę posłuszeństwa wobec władzy, podżeganie do zbiorowego nieposłuszeństwa, gwałt, względnie usiłowanie gwałtu na osobie funkcjonarjusza więziennego albo osób trzecich, zadanie rany lub uszkodzenie ciała czyjegokolwiek, udział w buncie, znieważenie godła państwowego lub obelżywe odezwanie się o osobach urzędowych, jako też inne czyny, przewidziane w obowiązujących ustawach karnych, więźniowie podlegają jednej z kar, wymienionych w § 165 w p. p. "k-n".

§ 169. Za przekroczenia regulaminu, nie wyszczególnione w §§ 166, 167 i 168, więźniowie podlegają również karom, wymienionym w § 165. Przy ocenie wagi tych przekroczeń należy brać za wskazówkę miarę, przyjętą w §§ 166, 167 i 168.

§ 170. W razie recydywy przekroczeń lub popełnienia ich w okolicznościach szczególnie obciążających:

a) za przekroczenia, wskazane w § 166 niniejszego regulaminu, wymierza się naraz dwie lub więcej kar, wymienionych w § 165 w p. p. "a-g", lub jedna z kar, wymienionych w p. p. "h-j";

b) za przekroczenia, wskazane w § 167, wymierza się dwie kary, wymienione w § 165 w p. p. "h-j", lub jedną z kar, wymienionych w p. p. "k-n";

c) za przekroczenia, wskazane w § 168, wymierza się dwie kary, wymienione w § 165 w p. p. "k-n", z dodaniem jednej lub więcej kar, wymienionych w p. p. "b-g".

§ 171. Przy stosowaniu kar, wymienionych w § 165 w p. p. "h-l", należy zasięgać opinji lekarza więziennego co do stanu zdrowia więźnia.

Względem więźniów, którzy nie ukończyli lat 17, oraz kobiet ciężarnych i karmiących, nie stosuje się kar, wymienionych w § 165 w p. p. "h-l".

Względem recydywistów oraz więźniów, umieszczonych w więzieniach izolacyjnych, kary, wskazane w § 165 w p. p. "d-k" oraz w p. "m", mogą być podwojone.

§ 172. Przeciwko decyzji nakładającej karę dyscyplinarną, więzień może wnieść zażalenie, które naczelnik więzienia bezzwłocznie przedstawia prokuratorowi okręgowemu. Prokurator orzeka bezzwłocznie i ostatecznie. Zażalenie nie wstrzymuje wykonania kary.

§ 173. Przed wymierzeniem kary naczelnik więzienia wysłuchuje wyjaśnień funkcjonarjusza meldującego o przekroczeniu oraz wyjaśnień winnego więźnia.

Decyzję o wymierzeniu kary naczelnik więzienia wydaje na piśmie oraz oznajmia ją bezpośrednio więźniowi.

Decyzję o nałożeniu kary ze wskazaniem istoty przekroczenia, naczelnik więzienia zapisuje do wykazu wymierzonych kar (księgi kar dyscyplinarnych) i pomieszcza odpowiednią adnotację w aktach osobistych więźnia.

§ 174. Wymierzoną karę wykonywa się natychmiast.

Naczelnik więzienia, na skutek opinji lekarza o złym stanie zdrowia więźnia, może odroczyć lub przerwać wykonanie kary dyscyplinarnej. Karę wykonywa się po stwierdzeniu przez lekarza faktu wyzdrowienia więźnia.

§ 175. Degradację do klasy niższej stosuje się w więzieniach, w których karę pozbawienia wolności wykonywa się według zasad systemu progresywnego.

§ 176. Naczelnik więzienia, na podstawie księgi kar dyscyplinarnych sporządza statystyczny wykaz wymierzonych kar, którego odpis przedstawia co kwartał Ministerstwu Sprawiedliwości.

Rozdział  II.

Udzielanie więźniom ulg i nagród.

§ 177. Więźniom, którzy wyróżniają się wzorowem sprawowaniem, postępami i pilnością w pracy i nauce, mogą być udzielane przez naczelnika więzienia następujące ulgi i nagrody:

a) pochwała na osobności lub w obecności więźniów albo komitetu więziennego;

b) możność otrzymywania książek z poza bibljoteki więziennej;

c) pozwolenie na częstsze korzystanie z bibljoteki więziennej;

d) pozwolenie na otrzymywanie do cel kajetów, przyborów piśmiennych i podręczników szkolnych;

e) bezpłatne udzielanie pocztówek, papieru listowego, kopert i znaczków pocztowych;

f) pozwolenie na przyjmowanie odwiedzin oraz pisanie i otrzymywanie listów w częstszych odstępach czasu;

g) pozwolenie na przyjmowanie odwiedzających osób w pomieszczeniach bez siatki w obecności funkcjonarjuszów więziennych;

h) możność dopomagania rodzinie pieniędzmi, zarobionemi w więzieniu;

i) zwiększenie zarobku;

j) pozwolenie na zakup artykułów żywnościowych za pieniądze, złożone do depozytu lub otrzymane za pracę;

k) dłuższe korzystanie ze światła;

l) nagradzanie za postępy w nauce - książkami, a za pilność w pracy - narzędziami rzemieślniczemi;

m) zezwolenie na uczęszczanie na organizowane w więzieniu koncerty, przedstawienia teatralne, audycje radjowe i wyświetlanie obrazów;

n) możność korzystania z dłuższego spaceru;

o) zatrudnienie w bibljotece, pracą biurową lub w charakterze pomocnika nauczyciela w szkole;

p) pozwolenie na palenie tytoniu;

r) bezpłatne otrzymywanie tytoniu;

s) możność noszenia przy sobie i umieszczania w celi przedmiotów, należących do zwykłego użytku osobistego;

t) mianowanie starszym w celi lub pomocnikiem instruktora warsztatowego;

u) przedstawienie do ułaskawienia;

w) otrzymanie zapomogi przy zwolnieniu.

Powyższe ulgi i nagrody mogą otrzymywać więźniowie, niezależnie od ulg, które regulamin ustala dla poszczególnych kategoryj więźniów, w tem dla więźniów, odbywających karę według systemu progresywnego.

§ 178. Naczelnik więzienia prowadzi wykaz udzielonych więźniom ulg i nagród (księgę ulg i nagród); na podstawie tej księgi sporządza statystyczny wykaz udzielonych ulg i nagród, którego odpis przedstawia co kwartał Ministerstwu Sprawiedliwości.