Rozdział 18 - Czynności przygotowawcze do rozprawy lub posiedzenia - Regulamin Sądu Najwyższego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.1489

Akt obowiązujący

Wersja od: 20 grudnia 2023 r.

Rozdział  18

Czynności przygotowawcze do rozprawy lub posiedzenia

§ 76. [Czynności po wpłynięciu akt sprawy do izby] Po wpłynięciu akt sprawy do izby Sądu Najwyższego Prezes Sądu Najwyższego dokonuje badania, czy sprawa pozostaje we właściwości izby, a w razie potrzeby przekazuje sprawę do właściwej izby albo zwraca się do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego o wskazanie właściwej izby, przedstawiając akta sprawy.

§ 77. [Rejestracja sprawy i przydzielenie sprawy sędziom] Prezes Sądu Najwyższego zarządza rejestrację spraw pozostających we właściwości izby we właściwym repertorium i właściwym wydziale, a po ich zarejestrowaniu niezwłocznie przydziela sprawy sędziom, chyba że skład orzekający wyznaczany jest w drodze losowania albo sprawa podlega rozpoznaniu przez sędziego pełniącego dyżur w przypadku, o którym mowa w 79 ust. 1.

§  78.  [Listy sędziów]

1. Prezes Sądu Najwyższego prowadzi i aktualizuje listę sędziów pełniących urząd na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego oraz sędziów delegowanych do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym, orzekających w izbie, w kolejności alfabetycznej nazwisk. Na liście prowadzonej przez Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Odpowiedzialności Zawodowej nie uwzględnia się sędziów podejmujących czynności w sprawach w przypadku, o którym mowa w art. 22d ustawy.

2. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych i Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych mogą prowadzić i aktualizować więcej niż jedną listę, o której mowa w ust. 1. Utworzenie listy dodatkowej lub list dodatkowych następuje w drodze zarządzenia Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą danej izby, określającego kategorie spraw przyporządkowanych do listy dodatkowej, które, zgodnie z właściwością izby, mogą dotyczyć:

1) skarg nadzwyczajnych z zakresu prawa karnego;

2) skarg nadzwyczajnych z innego zakresu niż określony w pkt 1;

3) spraw z zakresu ochrony konkurencji oraz z zakresu praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową, regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty, transportu kolejowego i rynku wodno-kanalizacyjnego, oraz spraw, w których złożono odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;

4) spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych.

3. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych i Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych może umieścić, w drodze zarządzenia, sędziego znajdującego się na liście, o której mowa w ust. 1, również na liście dodatkowej lub listach dodatkowych. Umieszczenie sędziego na liście dodatkowej następuje z uwzględnieniem dotychczasowego doświadczenia sędziego związanego ze stosowaniem prawa w sprawach przyporządkowanych do danej listy dodatkowej, a także biorąc pod uwagę wielkość wpływu tych spraw do izby Sądu Najwyższego.

§  79.  [Lista sędziów orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej]

1. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Odpowiedzialności Zawodowej określa listę sędziów orzekających w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej oraz pracowników sekretariatu tej Izby wyznaczonych do pełnienia dyżuru na każdy dzień w okresie co najmniej 3 miesięcy. Sędziowie orzekający w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej w ramach dyżuru rozpoznają wnioski, o których mowa w art. 55 § 2 ustawy, art. 30 § 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1754 oraz z 2022 r. poz. 655 i 1259), art. 80 § 2da ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072, z 2021 r. poz. 1080 i 1236 oraz z 2022 r. poz. 655 i 1259) oraz art. 135 § 10 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1247 i 1259).

2. Listę, o której mowa w ust. 1, określa się nie częściej niż raz na 3 miesiące, z co najmniej dwutygodniowym wyprzedzeniem.

3. W wyjątkowym przypadku do pełnienia dyżuru w danym dniu można wyznaczyć sędziego orzekającego w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej lub pracownika sekretariatu tej Izby spoza listy, o której mowa w ust. 1.

§  80.  [Procedura przydziału spraw sędziom]

1. Prezes Sądu Najwyższego przydziela sędziom sprawy według kolejności ich wpływu do izby, oddzielnie dla każdej kategorii spraw, dla których prowadzone jest odrębne repertorium, oraz niezależnie od wydziału, w którym sprawa została zarejestrowana.

2. Sprawy, które wpłynęły do izby Sądu Najwyższego lub które zostały do niej przekazane w trybie § 76, przydzielane są sędziom na podstawie listy, o której mowa w § 78 ust. 1, lub właściwej listy dodatkowej, o której mowa w § 78 ust. 2, według kolejności alfabetycznej nazwisk na liście, chyba sprawa podlega rozpoznaniu przez sędziego pełniącego dyżur w przypadku, o którym mowa w § 79 ust. 1. Przydzielając sprawy, Prezes Sądu Najwyższego nie może pominąć sędziego, któremu według kolejności alfabetycznej powinna zostać przydzielona sprawa, z uwzględnieniem ust. 5. Sędzia, któremu sprawa została przydzielona, jest sędzią sprawozdawcą w sprawie.

3. Jeżeli po utworzeniu listy dodatkowej, o której mowa w § 78 ust. 2, dojdzie do znacznej dysproporcji w liczbie spraw przydzielonych sędziom znajdującym się na tej liście, Prezes Sądu Najwyższego może zarządzić czasowy przydział spraw bez uwzględniania listy dodatkowej.

4. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, w drodze zarządzenia, określa procentowy udział w przydziale spraw na podstawie listy, o której mowa w § 78 ust. 1, lub listy dodatkowej, o której mowa w § 78 ust. 2:

1) Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Sądu Najwyższego, przewodniczącego wydziału, zastępcy przewodniczącego wydziału, Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego, Nadzwyczajnego Rzecznika Dyscyplinarnego, zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego Sądu Najwyższego, Rzecznika Prasowego, zastępcy Rzecznika Prasowego oraz sędziego Sądu Najwyższego - jeżeli jest to uzasadnione publicznym charakterem funkcji sprawowanej przez tego sędziego lub sędzia ten wykonuje zadania na rzecz Sądu Najwyższego zlecone mu do wykonania przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego;

2) sędziego orzekającego w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej, z uwzględnieniem art. 22e ustawy.

5. W przydziale sprawy pomija się:

1) sędziów, o których mowa w ust. 4, w zakresie spraw ponad procentowy udział w przydziale spraw określony na podstawie tego przepisu;

2) sędziów, którzy nie mogą orzekać ze względu na wystąpienie długotrwałej i uzasadnionej przeszkody, w szczególności choroby;

3) sędziów delegowanych do pełnienia czynności sędziowskich w Sądzie Najwyższym, w przypadku sprawy, która podlega rozpoznaniu w składzie jednego sędziego;

4) sędziów, którym uprzednio przydzielono wniosek lub środek zaskarżenia zgodnie z ust. 6;

5) sędziów, którym do przejścia w stan spoczynku pozostało mniej niż 6 miesięcy, w przypadku gdy Prezes Sądu Najwyższego uzna takie pominięcie za celowe we wszystkich lub niektórych kategoriach spraw, dla których prowadzone jest odrębne repertorium.

6. Wnioski i środki zaskarżenia dotyczące tej samej sprawy mogą być przydzielone sędziemu, któremu przydzielono do rozpoznania pierwszy wniosek lub środek zaskarżenia dotyczący tej samej sprawy.

7. W sprawach rozpoznawanych w składach wieloosobowych, po przydzieleniu sprawy sędziemu sprawozdawcy, Prezes Sądu Najwyższego wydaje zarządzenie o wyznaczeniu pozostałych członków składu orzekającego, w tym przewodniczącego, mając na względzie równomierne obciążenie sędziów orzekających w izbie. Jeżeli w składzie orzekającym uczestniczy Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prezes Sądu Najwyższego albo przewodniczący wydziału, osoba ta jest przewodniczącym składu orzekającego.

8. Przepisy ust. 1-7 stosuje się odpowiednio w przypadku:

1) wniosku lub żądania wyłączenia sędziego wyznaczonego do rozpoznania sprawy;

2) rozpoznania sprawy po przyjęciu do rozpoznania skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;

3) 4  rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego;

4) innej kwestii incydentalnej, wymagającej wyznaczenia składu orzekającego do jej rozstrzygnięcia.

9. Sędziemu przydziela się dodatkowo odpowiednią liczbę spraw rejestrowanych w danym repertorium, jeżeli:

1) sprawa uprzednio przydzielona sędziemu została zakończona:

a) przekazaniem sprawy do innej izby,

b) połączeniem ze sprawą innego sędziego sprawozdawcy,

c) zarządzeniem o zakreśleniu sprawy wskutek jej omyłkowego zarejestrowania;

2) sędzia został wyłączony od rozpoznania uprzednio przydzielonej sprawy lub podlega wyłączeniu od jej rozpoznania z mocy prawa.

10. W przypadku, o którym mowa w ust. 9, sprawy przydziela się na podstawie listy, o której mowa w § 78 ust. 1, lub listy dodatkowej, o której mowa w § 78 ust. 2, poczynając od pierwszego sędziego, którego sprawa została zakończona albo który został wyłączony od rozpoznania sprawy.

11. W przypadku rozpoczęcia przez sędziego orzekania w danej izbie sędziemu przydziela się sprawy przydzielone uprzednio innym sędziom - o najwcześniejszej i najpóźniejszej dacie wpływu, aż do osiągnięcia przez sędziego średniej liczby spraw przydzielonych sędziom w danej izbie, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 22d ustawy. Z przydziału wyłączone są sprawy, w których wydano zarządzenie o wyznaczeniu terminu posiedzenia z udziałem dotychczasowego sędziego sprawozdawcy.

12. Do sędziego wyznaczonego do orzekania na czas określony w innej izbie w przypadku, o którym mowa w art. 35 § 3 ustawy, przepisu ust. 11 nie stosuje się. Zasady przydziału spraw sędziemu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, określa Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego w akcie wyznaczenia, po zasięgnięciu opinii Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą izby, do której następuje wyznaczenie oraz Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą izby, w której sędzia zajmuje stanowisko.

13. 5  W przypadku zakończenia przez sędziego orzekania w Sądzie Najwyższym albo w przypadku, o którym mowa w art. 35 § 2 ustawy, sprawy przydzielone sędziemu przydziela się pozostałym sędziom na podstawie listy, o której mowa w § 78 ust. 1, lub listy dodatkowej, o której mowa w § 78 ust. 2, przy czym przydziela się naprzemiennie sprawy o najwcześniejszej i najpóźniejszej dacie wpływu z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 22d ustawy.

14. Sprawy przydzielone sędziemu mogą zostać rozdzielone pomiędzy pozostałych sędziów w przypadku wystąpienia po stronie sędziego długotrwałej i uzasadnionej przeszkody w orzekaniu, w szczególności choroby, jeżeli jest to uzasadnione stanem zaległości w izbie. Do przydziału spraw pozostałym sędziom przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio. Prezes Sądu Najwyższego może określić, w drodze zarządzenia, szczegółowe zasady dokonywania rozdziału spraw pomiędzy pozostałych sędziów w izbie.

15. W przypadku ustania przeszkody w orzekaniu, o której mowa w ust. 14, sędziemu przydziela się sprawy przydzielone uprzednio innym sędziom. Przepis ust. 11 stosuje się odpowiednio.

§  81.  [Wyznaczenie składu orzekającego w drodze losowania]

1. W przypadkach, o których mowa w art. 29 § 15 zdanie pierwsze i § 21 zdanie pierwsze ustawy, art. 23a § 14 zdanie trzecie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz art. 42a § 13 zdanie trzecie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego zarządza wyznaczenie składu orzekającego w drodze losowania. Przepisów § 80 ust. 1-7 nie stosuje się.

2. Niezwłocznie po zarejestrowaniu sprawy, akta sprawy przestawiane są Pierwszemu Prezesowi Sądu Najwyższego. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego określa w zarządzeniu termin przeprowadzenia losowania.

3. Skład orzekający w sprawie losuje się spośród całego składu Sądu Najwyższego, z wyłączeniem sędziów wyłączonych z losowania na podstawie art. 29 § 15 zdanie drugie i § 21 zdanie drugie ustawy.

4. Losowanie przeprowadza się w ten sposób, że jednakowe kartki z odrębnie wypisanymi nazwiskami i imionami sędziów biorących udział w losowaniu umieszcza się w nieprzezroczystym pojemniku, z którego Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą izby, w której zarejestrowano sprawę albo osoba przez niego wyznaczona kolejno losuje niezbędną liczbę kartek w zależności od liczebności składu orzekającego oraz dwóch sędziów zastępców. Jeżeli wylosowano sędziego, po którego stronie zachodzi długotrwała i uzasadniona przeszkoda w orzekaniu, sędzia ten nie wchodzi do składu orzekającego ani nie jest sędzią zastępcą. W takim przypadku dokonuje się powtórnego losowania sędziego. Przepis zdania drugiego i trzeciego stosuje się.

5. Czynności, o których mowa w ust. 4, przeprowadza się przy udziale protokolanta.

6. Spośród sędziów, którzy wchodzą do składu orzekającego, sędzia wylosowany jako pierwszy jest sędzią sprawozdawcą. Sędzia wylosowany jako drugi jest przewodniczącym. Jeżeli wylosowano Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Sądu Najwyższego albo przewodniczącego wydziału, osoba ta jest przewodniczącym. Jeżeli wylosowano więcej niż jednego Prezesa Sądu Najwyższego, przewodniczącym jest pierwszy z wylosowanych Prezesów Sądu Najwyższego. Jeżeli wylosowano więcej niż jednego przewodniczącego wydziału, przewodniczącym jest pierwszy z wylosowanych przewodniczących wydziału.

7. W przypadku konieczności dokonania zmiany w składzie orzekającym z powodu długotrwałej i uzasadnionej przeszkody w orzekaniu, na zarządzenie Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego sędziowie zastępcy wchodzą do składu orzekającego w kolejności wylosowania.

8. Z przebiegu losowania sporządza się protokół losowania, który podpisują Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą izby, w której zarejestrowano sprawę albo osoba przez niego wyznaczona dokonująca losowania i protokolant. Protokół powinien zawierać oznaczenie sprawy, imiona i nazwiska sędziów, spośród których losowano skład orzekający, imiona i nazwiska wyznaczonych w drodze losowania członków składu orzekającego, w tym sędziego sprawozdawcy i przewodniczącego, imiona i nazwiska sędziów zastępców, imiona i nazwiska sędziów, którzy nie weszli do składu orzekającego ani nie zostali sędziami zastępcami w przypadku, o którym mowa w ust. 4 zdanie drugie, oraz imiona i nazwiska sędziów wyłączonych z losowania wraz z podaniem przyczyny tego wyłączenia. Protokół dołącza się do akt sprawy.

9. W przypadku konieczności dokonania zmiany w składzie orzekającym powstałej po wejściu do składu orzekającego obydwu sędziów zastępców, przeprowadza się losowanie uzupełniające. Do losowania uzupełniającego przepisy ust. 1-8 stosuje się odpowiednio.

§  82.  [Kolejność rozpatrywania przydzielonych spraw]

1. Sprawy przydzielone sędziemu są rozpoznawane przez niego według kolejności wpływu do izby Sądu Najwyższego w danej kategorii spraw, dla których prowadzone jest odrębne repertorium, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Sędzia może odstąpić od kolejności rozpoznania sprawy tylko w uzasadnionych przypadkach, jeżeli przemawia za tym wzgląd na jednolitość orzecznictwa Sądu Najwyższego, organizacja posiedzenia jawnego lub szczególna zawiłość sprawy.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes Sądu Najwyższego może zarządzić rozpoznanie sprawy poza kolejnością.

§  83.  [Sporządzenie planu posiedzeń w izbie oraz planu zastępstw w izbie]

1. Prezes Sądu Najwyższego może z odpowiednim wyprzedzeniem sporządzić:

1) plan posiedzeń w izbie, ustalający terminy posiedzeń i rozpraw;

2) plan zastępstw sędziów.

2. W zawiadomieniu o składzie rozpoznającym sprawę, o którym mowa w art. 29 § 8 ustawy, należy zawrzeć także informację o zastępcach sędziów wyznaczonych w planie zastępstw sędziów.

3. Plan zastępstw sędziów wyznacza zastępców sędziów na dany miesiąc oraz kolejność podejmowania czynności w zastępstwie w przypadku wyznaczenia większej liczby zastępców sędziów, mając na względzie równomierne obciążenie sędziów orzekających w izbie.

4. Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego nie może zostać wyznaczony na zastępcę sędziego. Prezes Sądu Najwyższego może nie wyznaczać siebie lub przewodniczących wydziałów na zastępcę sędziego.

5. W przypadku nieobecności lub wyłączenia członka składu orzekającego od rozpoznania sprawy, czynności na posiedzeniu jawnym lub rozprawie podejmuje zastępca sędziego, chyba że przepisy szczególne uniemożliwiają kontunuowanie posiedzenia jawnego lub rozprawy po zmianie składu orzekającego lub Prezes Sądu Najwyższego uzna, że jest to niecelowe.

6. Czynności niewymagające przeprowadzenia posiedzenia jawnego lub rozprawy są podejmowane przez zastępcę sędziego, jeżeli ustawowy termin podjęcia tych czynności upływa przed przewidywanym końcem nieobecności sędziego lub przewodniczący wydziału uzna, że wymaga tego sprawność postępowania.

7. Do podjęcia czynności w sprawie sędziego zastępcę zgodnie z planem zastępstw sędziów wskazuje przewodniczący wydziału. Jeżeli podjęcie czynności przez sędziów zastępców nie jest możliwe, obowiązki sędziego zastępcy wykonuje sędzia wykonujący obowiązki sędziego zastępcy, wskazany przez Prezesa Sądu Najwyższego.

§  84.  [Zarządzenie o wyznaczeniu terminu posiedzenia lub rozprawy]

1. Zarządzenie o wyznaczeniu terminu posiedzenia wydaje sędzia sprawozdawca.

2. Zarządzenie o wyznaczeniu terminu posiedzenia wydaje się z uwzględnieniem planu posiedzeń, jeżeli został sporządzony.

3. Zarządzenie o wyznaczeniu terminu posiedzenia może wydać również Prezes Sądu Najwyższego lub przewodniczący wydziału, jeżeli sędzia sprawozdawca nie wyda zarządzenia, o którym mowa w ust. 1, z uwzględnieniem sporządzonego planu posiedzeń lub w terminie określonym przez Prezesa Sądu Najwyższego.

4. W zarządzeniu o wyznaczeniu terminu rozprawy lub posiedzenia wskazuje się:

1) dzień, godzinę i salę rozpraw lub posiedzeń;

2) strony i inne osoby, które należy wezwać lub zawiadomić o terminie rozprawy lub posiedzenia;

3) inne czynności konieczne do przygotowania rozprawy lub posiedzenia.

§  85.  [Zawiadomienie ławników SN o terminie rozprawy lub posiedzenia]

1. Ławników Sądu Najwyższego zawiadamia się o terminie rozprawy lub posiedzenia co najmniej na 14 dni przed posiedzeniem lub rozprawą, a w wyjątkowych przypadkach w terminie krótszym, jednocześnie zawiadamiając pracodawcę zatrudniającego ławnika Sądu Najwyższego.

2. Nieobecnego ławnika Sądu Najwyższego zastępuje, jeżeli to możliwe, ławnik Sądu Najwyższego mający inną rozprawę lub posiedzenie w tym samym dniu.

3. O każdym przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności ławnika Sądu Najwyższego na posiedzeniu lub rozprawie, przewodniczący składu orzekającego zawiadamia, za pośrednictwem Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą izby, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego oraz może zawiadomić Radę Ławniczą Sądu Najwyższego.

§ 86. [Narada wstępna] Przed rozprawą lub posiedzeniem może odbyć się narada wstępna w celu omówienia występujących w sprawie zagadnień.

⁴ § 80 ust. 8 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia z dnia 29 listopada 2023 r. (Dz.U.2023.2635) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 20 grudnia 2023 r.

⁵ § 80 ust. 13 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b rozporządzenia z dnia 29 listopada 2023 r. (Dz.U.2023.2635) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 20 grudnia 2023 r.