Rozdział 1 - Postanowienia ogólne - Regulamin Generalny Światowego Związku Pocztowego wraz z załącznikiem - Regulaminem wewnętrznym Kongresów, Światowa Konwencja Pocztowa wraz z Protokołem końcowym, Porozumienie dotyczące pocztowych usług płatniczych. Dausze.2012.10.11.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2015.1522

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2014 r.

Rozdział  I

Postanowienia ogólne

Artykuł  1.

Zakres porozumienia

1. Każdy kraj, będący Krajem członkowskim powinien dołożyć najwyższych starań, aby na jego terytorium świadczono co najmniej jedną z następujących pocztowych usług płatniczych:

1.1. Przekaz gotówkowy: nadawca wpłaca kwotę w punkcie dostępu usługi wyznaczonego operatora oraz prosi o wypłatę całkowitej kwoty adresatowi gotówką bez potrąceń.

1.2. Przekaz do wypłaty: nadawca wydaje zlecenie obciążenia jego konta, prowadzonego przez wyznaczonego operatora, oraz prosi o wypłatę całkowitej kwoty adresatowi gotówką bez potrąceń.

1.3. Przekaz do wpłaty: nadawca wpłaca kwotę w punkcie dostępu usługi wyznaczonego operatora oraz prosi o wpłatę na konto adresata bez potrąceń.

1.4 Przelew pocztowy: nadawca wydaje zlecenie obciążenia jego konta, prowadzonego przez wyznaczonego operatora, oraz prosi o naliczenie równowartości kwoty na konto adresata, prowadzone przez wyznaczonego operatora wypłacającego, bez potrąceń.

1.5. Przekaz COD (za pobraniem): odbiorca przesyłki COD przekazuje środki w punkcie dostępu usługi wyznaczonego operatora lub wydaje zlecenie obciążenia swojego konta i prosi o przekazanie pełnej kwoty wskazanej przez nadawcę przesyłki COD bez żadnych potrąceń na rzecz takiego nadawcy.

1.6. Przekaz pilny: nadawca wręcza pocztowe zlecenie płatnicze w punkcie dostępu usługi wyznaczonego operatora i prosi o przekazanie środków w ciągu trzydziestu minut i wypłacenie ich w całości odbiorcy, bez potrąceń, na pierwsze żądanie odbiorcy w dowolnym punkcie dostępu do usługi w państwie docelowym (zgodnie z wykazem punktów dostępu do usługi w państwie docelowym).

2. Regulamin określa procedury wykonywania niniejszego Porozumienia.

Artykuł  2.

Definicje

1. Kompetentna władza - jakakolwiek władza krajowa Kraju członkowskiego Związku, która na mocy uprawnień przysługujących zgodnie z prawem bądź regulaminem nadzoruje działalność wyznaczonego operatora lub osób omawianych w niniejszym artykule. Kompetentna władza może zwracać się do władz administracyjnych lub prawnych, zajmujących się zwalczaniem prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, a w szczególności do krajowego wywiadu finansowego i jego władz zwierzchnich.

2. Zaliczka - częściowa płatność z góry dokonana przez wyznaczonego operatora nadania wyznaczonemu operatorowi wypłacającemu, ułatwiająca zarządzanie stanu gotówki pocztowych usług płatniczych wyznaczonego operatora wypłacającego.

3. Pranie pieniędzy - wymiana lub przelew kwoty ze świadomością, iż pieniądze pochodzą z działalności przestępczej lub uczestnictwa w takiej działalności, w celu ukrycia bądź zamaskowania nielegalnego pochodzenia pieniędzy lub udzielenia pomocy jakiejkolwiek osobie, która uczestniczyła w takiej działalności, w uniknięciu skutków prawnych jego czynu; pranie pieniędzy należy uważać za takie, gdy działalność pozyskująca prane pieniądze podlega ściganiu na terytorium innego Kraju członkowskiego lub kraju trzeciego.

4. Izolacja (ring-fencing) - przymusowe oddzielenie środków użytkownika od środków wyznaczonego operatora, co zapobiega wykorzystaniu pieniędzy użytkownika dla celów innych niż wykonanie operacji pocztowych usług płatniczych.

5. Izba rozrachunkowa - w ramach wymiany wielostronnej izba rozrachunkowa obsługuje wzajemne zobowiązania oraz roszczenia wynikające z usług świadczonych przez jednego operatora drugiemu operatorowi. Zadaniem izby jest prowadzenie konta wymiany między operatorami, które są rozliczane poprzez bank rozliczeniowy, oraz podjęcie niezbędnych kroków w przypadku nieprawidłowości rozliczeniowych.

6. Clearing - system umożliwiający zredukowanie do minimum ilości płatności, jakie mają być dokonane poprzez sporządzanie okresowego salda zobowiązań i należności zainteresowanych stron. Clearing składa się z dwóch etapów: określenia wzajemnych sald oraz - poprzez sumowanie tych sald - obliczania całościowego stanu każdej jednostki względem całej wspólnoty celem tylko jednego rozliczenia na podstawie statusu danej jednostki, będącej albo dłużnikiem albo wierzycielem.

7. Konto zbiorcze - zgromadzenie kwot z różnych źródeł na jednym koncie.

8. Konto łącznikowe - konto pocztowe otwarte wzajemnie przez wyznaczonych operatorów w ramach relacji dwustronnych, za pomocą którego rozlicza się wzajemne zobowiązania i należności.

9. Działalność przestępcza - jakikolwiek rodzaj uczestnictwa w przestępstwie bądź nielegalnym postępowaniu lub popełnianie przestępstwa zgodnie z definicją prawa krajowego.

10. Depozyt bezpieczeństwa - kwota zdeponowana w postaci gotówki lub poręczeń celem zagwarantowania płatności między wyznaczonymi operatorami.

11. Odbiorca - osoba fizyczna lub prawna określona przez nadawcę jako adresat przekazu pieniężnego lub pocztowego przelewu giro.

12. Waluta trzecia - waluta pośrednia stosowana w przypadkach niewymienialności między dwiema walutami lub dla potrzeb clearingu lub rozliczeń.

13. Potrzeba należytej staranności w relacji z użytkownikami - ogólny obowiązek po stronie wyznaczonych operatorów obejmujący:

13.1. identyfikację użytkowników;

13.2. uzyskanie informacji o celu pocztowego zlecenia płatniczego;

13.3. nadzorowanie pocztowych zleceń płatniczych;

13.4. sprawdzanie aktualności informacji o użytkownikach;

13.5. zgłaszanie podejrzanych transakcji kompetentnym władzom.

14. Dane elektroniczne pocztowych zleceń płatniczych - dane przesyłane środkami elektronicznymi od jednego wyznaczonego operatora do drugiego, mające związek z wykonaniem pocztowych zleceń płatniczych, rozpatrywaniem reklamacji, zniekształceniem lub korektą adresu lub zwrotem kwoty, które albo są wprowadzane przez wyznaczonych operatorów lub generowane automatycznie przez ich system informacyjny, i które wskazują zmianę stanu pocztowego zlecenia płatniczego lub wniosku zlecenia.

15. Dane osobowe - osobiste informacje niezbędne do identyfikacji nadawcy lub odbiorcy.

16. Dane pocztowe - dane potrzebne dla kierowania oraz śledzenia pocztowego zlecenia płatniczego, jak również na potrzeby statystyki oraz scentralizowanego systemu clearingu.

17. Elektroniczna wymiana danych (EDI) - wymiana pomiędzy komputerami danych dotyczących operacji, dokonywana za pomocą sieci oraz według formatów standardowych zgodnych ze systemem Związku.

18. Nadawca - osoba fizyczna lub prawna, która wydaje wyznaczonemu operatorowi zlecenie wykonania pocztowej usługi płatniczej zgodnie z Aktami Związku.

19. Finansowanie terrorystów - dotyczy finansowania czynów terrorystycznych dokonywanych przez terrorystów oraz organizacje terrorystyczne.

20. Pieniądze użytkownika - kwota dostarczana przez nadawcę wyznaczonemu operatorowi nadania gotówką lub potrącana z konta nadawcy zapisanego w księgach wyznaczonego operatora nadania lub przekazana w inny bezpieczny sposób bankowości elektronicznej przez nadawcę wyznaczonemu operatorowi nadania lub innemu operatorowi finansowemu celem wypłacenia odbiorcy określonemu przez nadawcę zgodnie z niniejszym Porozumieniem oraz Regulaminem tegoż.

21. Przekazy COD (za pobraniem) - pojęcie operacyjne wykorzystywane do oznaczenia pocztowych zleceń płatniczych przekazywanych w zamian za dostarczenie przesyłek za pobraniem, zgodnie z definicją podaną w artykule 1 niniejszego Porozumienia.

22. Waluta nadania - waluta kraju przeznaczenia lub waluta trzecia dopuszczona przez kraj przeznaczenia, w którym wystawia się zlecenie.

23. Wyznaczony operator nadania - wyznaczony operator, który przesyła pocztowe zlecenie płatnicze wyznaczonemu operatorowi wypłacającemu zgodnie z Aktami Związku.

24. Wyznaczony operator wypłacający - wyznaczony operator odpowiedzialny za wykonanie pocztowego zlecenia płatniczego w kraju przeznaczenia zgodnie z Aktami Związku.

25. Okres ważności - okres, w którym pocztowe zlecenie płatnicze można wykonać lub anulować.

26. Punkt dostępu usługi - miejsce fizyczne lub wirtualne, gdzie użytkownik może zdeponować lub odebrać pocztowe zlecenie płatnicze.

27. Odpłatność - kwota, jaką wyznaczony operator nadania jest dłużny wyznaczonemu operatorowi wypłacającemu z tytułu wypłaty kwoty adresatowi.

28. Odwoływalność - możliwość odwołania pocztowego zlecenia płatniczego przez nadawcę (przekazu lub przelewu) do chwili wypłaty lub pod koniec okresu ważności, jeżeli nie wypłacono zlecenia.

29. Ryzyko strony przeciwnej - ryzyko, iż jedna ze stron kontraktu zawiedzie powodując stratę lub ryzyko płynności.

30. Ryzyko płynności - ryzyko, iż system rozliczeniowy uczestnika lub strona przeciwna jest tymczasowo niezdolna do wypełnienia zobowiązań w całości w wymaganym czasie.

31. Zgłaszanie podejrzanych transakcji - obowiązek wyznaczonego operatora, wynikający z prawa krajowego oraz rezolucji Związku, polegający na powiadamianiu kompetentnych władz krajowych o podejrzanych transakcjach.

32. Śledzenie i wyszukiwanie - system umożliwiający monitorowanie drogi pocztowego zlecenia płatniczego oraz identyfikację jego położenia oraz stanu w dowolnym czasie.

33. Opłata - kwota regulowana przez nadawcę wyznaczonemu operatorowi nadania z tytułu pocztowej usługi płatniczej.

34. Podejrzana transakcja - zlecenie pojedyncze lub powtarzane lub wniosek o zwrot kwoty, mający związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terrorystów.

35. Użytkownik - osoba fizyczna lub prawna, nadawca lub odbiorca, która korzysta z pocztowych usług płatniczych zgodnie z niniejszym Porozumieniem.

Artykuł  3.

Wyznaczenie operatora

1. Kraje członkowskie powinny w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia Kongresu wskazać Biuru Międzynarodowemu nazwę oraz adres organu rządowego odpowiedzialnego za nadzór pocztowych usług płatniczych. W ciągu sześciu miesięcy od zakończenia Kongresu Kraje członkowskie powinny również wskazać Biuru Międzynarodowemu nazwę oraz adres operatora(ów), wyznaczonego(ych) z urzędu do obsługi pocztowych usług płatniczych poprzez jego (ich) sieć oraz wypełniania zobowiązań wynikających z Aktów Związku na ich terytoriach. W okresie między Kongresami o zmianach dotyczących organów rządowych oraz operatorów wyznaczonych z urzędu należy powiadamiać Biuro Międzynarodowe jak najwcześniej.

2. Wyznaczeni operatorzy powinni świadczyć pocztowe usługi płatnicze zgodnie z niniejszym Porozumieniem.

Artykuł  4.

Funkcje Krajów członkowskich

1. Kraje członkowskie powinny powziąć niezbędne kroki, aby zapewnić ciągłość pocztowych usług płatniczych w przypadku uchybienia ze strony ich wyznaczonego operatora bez uszczerbku dla odpowiedzialności tego operatora wobec innych wyznaczonych operatorów na mocy Aktów Związku.

2. W przypadku uchybienia ze strony jego wyznaczonego(ych) operatora(ów) Kraj członkowski, będący sygnatariuszem Porozumienia, powinien powiadomić za pośrednictwem Biura Międzynarodowego inne Kraje członkowskie, będące stronami Porozumienia:

2.1. o zawieszeniu pocztowych usług płatniczych w obrocie zagranicznym w okresie od wskazanej daty do chwili dalszego zawiadomienia;

2.2. o środkach podjętych w celu przywrócenia usług na odpowiedzialność dowolnego nowego wyznaczonego operatora.

Artykuł  5.

Funkcje operacyjne

1. Wyznaczeni operatorzy powinni być odpowiedzialni za wykonanie pocztowych usług płatniczych wobec innych operatorów oraz użytkowników.

2. Powinni rozliczać się z ryzyka takiego jak ryzyko operacyjne, ryzyko płynności oraz ryzyko strony przeciwnej zgodnie z prawem krajowym.

3. Celem wprowadzenia pocztowych usług płatniczych, których świadczenie zostało im powierzone przez ich odnośny Kraj członkowski, wyznaczeni operatorzy powinni zawierać Porozumienia dwustronne lub wielostronne z innymi wybranymi wyznaczonymi operatorami.

Artykuł  6.

Własność kwot pocztowych usług płatniczych

1. Jakakolwiek kwota pieniężna, przekazana w gotówce lub potrącona z konta celem wykonania pocztowego zlecenia płatniczego, powinna należeć do nadawcy do chwili wypłaty adresatowi lub zaliczenia na konto adresata, z wyjątkiem przekazów COD.

2. W okresie ważności pocztowego zlecenia płatniczego nadawca może odwołać to pocztowe zlecenie płatnicze do chwili wypłaty adresatowi lub zaliczenia na konto adresata, z wyjątkiem przekazów COD.

3. Jakakolwiek kwota pieniężna, przekazana w gotówce lub potrącona z konta w celu realizacji przekazu COD należy do nadawcy przesyłki COD od momentu nadania przekazu. Zlecenie płatnicze jest wówczas nieodwołalne.

Artykuł  7.

Zapobieganie praniu pieniędzy, finansowaniu terrorystów oraz przestępstwom finansowym

1. Wyznaczeni operatorzy powinni podjąć wszelkie niezbędne kroki celem wypełnienia zobowiązań wynikających z prawa krajowego oraz międzynarodowego, mających na celu zwalczanie prania pieniędzy, finansowania terrorystów oraz przestępstw finansowych.

2. Powinni powiadamiać kompetentne władze swego kraju o podejrzanych transakcjach zgodnie ze swym prawem krajowym oraz regulaminem.

3. W Regulaminie należy ustalić szczegółowe zobowiązania wyznaczonych operatorów względem identyfikacji użytkownika, potrzeby dokładności oraz procedur wprowadzenia przepisów przeciwko praniu pieniędzy, finansowaniu terrorystów oraz przestępstwom finansowym.

Artykuł  8.

Poufność i wykorzystanie danych osobowych

1. Kraje członkowskie i ich wyznaczeni operatorzy zapewniają poufność oraz bezpieczeństwo danych osobowych zgodnie z prawem krajowym oraz tam, gdzie ta zasada obowiązuje, zgodnie ze zobowiązaniami międzynarodowymi oraz Regulaminem.

2. Dane osobowe mogą być wykorzystywane wyłącznie do celów, w jakich zostały zgromadzone, zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa krajowego oraz zobowiązaniami międzynarodowymi.

3. Dane osobowe udostępniane są wyłącznie stronom trzecim upoważnionym do tego przez właściwe przepisy prawa krajowego dotyczące dostępu do tych danych.

4. Wyznaczeni operatorzy informują klientów o fakcie wykorzystania ich danych osobowych oraz o celu, w jakim zostały zebrane.

5. Dane wymagane dla wykonania pocztowego zlecenia płatniczego powinny być poufne.

6. Dla potrzeb statystyki oraz także ewentualnie dla potrzeb pomiaru jakości usługi oraz clearingu scentralizowanego należy prosić wyznaczonych operatorów, aby przedkładali Biuru Międzynarodowemu Światowego Związku Pocztowego dane pocztowe przynajmniej raz w roku. Biuro Międzynarodowe powinno przetwarzać wszelkie indywidualne dane pocztowe poufnie.

Artykuł  9.

Neutralność technologiczna

1. Wymiana danych niezbędnych dla świadczenia usług określonych w niniejszym Porozumieniu powinna przebiegać według zasady neutralności technologicznej, co oznacza, iż świadczenie usług nie zależy od stosowania szczególnej technologii.

2. Procedury wykonywania pocztowych zleceń płatniczych włącznie z zasadami wpłaty, wprowadzania, nadawania, wypłaty, zleceń zwrotu, rozpatrywania reklamacji oraz okres udostępniania kwoty adresatowi, mogą być różne, zależnie od technologii stosowanej w celu przesyłania zlecenia.

3. Pocztowe usługi płatnicze można świadczyć poprzez połączenie różnych technologii.