Regulamin dostępu do Wisły i jej używania przez ludność Prus Wschodnich, ułożony w wykonaniu art. 97 Traktatu Pokoju między Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Niemcami, podpisany w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1925.36.244

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lutego 1925 r.

OŚWIADCZENIE RZĄDOWE

z dnia 20 marca 1925 r.

w sprawie regulaminu dostępu do Wisły i jej używania przez ludność Prus Wschodnich, ułożonego w wykonaniu art. 97 Traktatu Pokoju miedzy Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Niemcami, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r.

Podaje się niniejszem do wiadomości, że w wykonaniu art. 97 ust. 5 Traktatu Pokoju między Mocarstwami Sprzymierzonemi i Stowarzyszonemi a Niemcami, podpisanego w Wersalu dnia 28 czerwca 1919 r. (Dz. U. R. P. z r. 1920 № 85 poz. 200) Konferencja Ambasadorów, działająca w imieniu Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych, ułożyła następujący regulamin:

Przekład.

Regulamin dostępu do Wisły i jej używania przez ludność Prus Wschodnich ¹).

(Ustęp 5 art. 97 Traktatu Wersalskiego).

W celu zapewnienia ludności Prus Wschodnich ¹) dostępu do Wisły i jej używania stosownie do postanowień ustępu 5 art. 97 Traktatu Wersalskiego niniejszy regulamin będzie stosowany począwszy od 1 lutego 1925.

Rozdział  I.

Dostęp do Wisły ludności Prus Wschodnich. - Żegluga. - Spław.

Art.  1.

1) Niezależnie od postanowień specjalnych, zawartych w rozdziale II niniejszego regulaminu, dostęp do Wisły w tej formie, w jakiej on jest przewidziany w art. 97 Traktatu Wersalskiego, będzie się odbywał dla ogólnych potrzeb ludności Prus Wschodnich (dostęp do przystani dla załadowania albo dla wyładowania) przez przystań w Korzeniowie (Kurzebrack) oraz przez punkty dostępu, któreby mogły być później stworzone, bądź dla zastąpienia przystani w Korzeniowie (Kurzebrack), bądź jako dodatkowe punkty dostępu.

2) W celu uwzględnienia potrzeb, mogących wyniknąć z rozwoju ruchu i żeglugi, jak również z prac, któreby były podjęte dla regulacji biegu Wisły, Rząd polski będzie mógł po konsultacji z Rządem niemieckim albo zastąpić punkt dostępu powyżej podany przez jeden albo więcej innych punktów, albo dodać do niego jeden lub więcej innych punktów dostępu.

Art.  2.

1) Dostęp do przystani w Korzeniowie (Kurzebrack) odbywa się w sposób następujący:

2) Przejście granicy polsko - niemieckiej będzie się odbywało - w obie strony -- drogą, która oddziela port zwany "portem zimowym" od małego portu.

3) Przejście granicy w tym punkcie będzie się odbywało w godzinach, przewidzianych w Układzie polsko-niemieckim z 29 kwietnia 1922 r. Wyjątek od tej reguły będzie uczyniony w razie pożaru.

Gdyby układ ten został zmieniony przez obie Strony, stosować się będą w niniejszym regulaminie postanowienia zmienionego Układu, o ile chodzi o godziny przekraczania granicy.

Gdyby Układ z 29 kwietnia 1922 wygasł, lub został wymówiony, postanowienia obowiązujące w chwili wygaśnięcia, albo wymówienia go, będą nadal stosowane, o ile chodzi o godziny przekraczania granicy.

Spóźnione załogi statków będą mogły przekraczać granicę po za przewidzianemi godzinami, pod warunkiem zgłaszania się w celu zameldowania do urzędu celnego w Korzeniowie (Kurzebrack).

4) Ruch pomiędzy przystanią w Korzeniowie (Kurzebrack) a granicą polsko-niemiecką przewidziany jest dla wszelkich środków lokomocji włączając w to pociąg, którego tor położony jest między przystanią w Korzeniowie (Kurzebrack) a granicą.

5) Przejście granicy będzie podporządkowane zachowaniu środków ochrony przeciwko wylewom rzeki, pochodom lodu, ochronie mieszkańców, ich własności oraz budowli prywatnych lub rządowych, jak również środkom zmierzającym do ochrony bezpieczeństwa publicznego - stosownie do polskich ustaw.

6) Przejście granicy będzie wzbronione; wojskowym, urzędnikom i funkcjonariuszom w mundurze, jak również osobom uzbrojonym.

7) Specjalne pozwolenia będą wydawane władzom, urzędnikom i robotnikom niemieckim zarządu wałów Doliny Kwidzyńskiej (Marienwerder), stosownie do Układu, zawartego między Polską a Niemcami 27 stycznia 1923 r.; osobom tym będzie dozwolone noszenie munduru lub odznak mundurowych. Natomiast nie wolno im będzie nosić na polskiem terytorjum broni.

8) Przekraczanie granicy w obu kierunkach, przez punkt, ustalony w § 2 tego artykułu, będzie mogło się odbywać, o ile chodzi o mieszkańców Prus Wschodnich, za okazaniem prawidłowych kart tożsamości, zaopatrzonych w fotografje i w podpisy okaziciela i zawierających ich imiona, nazwiska, miejsca i daty urodzenia oraz miejsca zamieszkania.

Ci z pośród mieszkańców Prus Wschodnich, którzy posiadają przepustki, przewidziane w art. 3 Układu polsko-niemieckiego z 29 kwietnia 1922 r., albo układu, który mógłby go zastąpić, będą mogli korzystać z tych przepustek dla celów, przewidzianych w niniejszym paragrafie.

Do dzieci poniżej 12 lat stosować się będą postanowienia Układu z 29 kwietnia 1922 r.

9) O ile chodzi o ruch po za przystanią w Korzeniowie (Kurzebrack) stosowane będą w sprawie okazywania dokumentów, stosownie do kierunku, ogólne przepisy administracyjne polskie o ruchu albo konwencje i układy przez Polskę zawarte. Jednakże,

o ile chodzi o komunikację między Korzeniowem (Kurzebrack) a portami Prus Wschodnich, będą stosowane postanowienia, przewidziane w § 8 niniejszego artykułu.

10) W razie, gdyby nowe punkty dostępu zostały otwarte przez Rząd polski, do tych nowych punktów stosowane będą reguły jak powyżej.

Art.  3.

1) Towary, pochodzące albo przeznaczone do Prus Wschodnich i przewożone przez przystań w Korzeniowie (Kurzebrack), będą mogły być składane na tej przystani. Wysyłka ich będzie się odbywała stosownie do postanowień Konwencji tranzytowej polsko-gdańsko-niemieckiej.

2) Składanie towarów będzie mogło się odbywać o tyle tylko, o ile na to pozwolą urządzenia przystani i bez ograniczeń, wynikających z rodzaju towarów, przez nią przechodzących.

3) Jednakże wszelki transport broni, albo części uzbrojenia, amunicji i materjałów wybuchowych jest surowo wzbroniony.

4) Rząd polski będzie miał prawo pobierać opłatę za magazynowanie, strzeżenie i utrzymanie towarów składanych w przystani w Korzeniowie (Kurzebrack); wysokość tych opłat będzie ustalona stosownie do miejscowych warunków i nie może przekraczać wysokości opłat, pobieranych w analogicznych warunkach w polskich portach tego samego odcinka Wisły. Wysokość tych opłat będzie taka sama dla obywateli polskich i niemieckich, używających przystani w Korzaniowie (Kurzebrack). Opłaty będą uiszczane w polskiej walucie.

Taryfy, ustanowione przez właściwą władzę, będą wywieszane w przystani i w budynkach polskiego urzędu celnego.

5) Strzeżenie i dozorowanie towarów, złożonych w przystani w Korzeniowie (Kurzebrack), należy do polskich władz w ciągu tak długiego czasu, jaki im jest potrzebny do dokonania formalności celnych a w szczególności do stwierdzenia, czy postanowienia § 3, tego artykułu, zostały wykonane.

Nadawcy i odbiorcy towarów, złożonych w przystani, będą mogli za zgodą kierownika urzędu celnego współdziałać w ich dozorowaniu. Będą oni musieli zabrać swe towary w terminie przewidzianym przez przepisy celne. Utrzymywanie towarów łatwo psujących się, lub mogących ulec uszkodzeniu wskutek niepogody, nie będzie mogło być w żadnym razie obowiązkiem Rządu polskiego.

6) Formalności celne, związane z przejściem towarów przez przystań w Korzeniowie (Kurzebrack), będą się odbywały bądź w samej przystani, bądź w jakiemkolwiek innem stosownem miejscu - po porozumieniu obu interesowanych Rządów.

7) Zasady, stosowane do towarów, będą analogicznie stosowane do bagażu podróżnych, do przenośnych instrumentów pracy lub sportu i do odzieży, którą ci podróżni mają na sobie.

8) W celu zapobieżenia kontrabandzie towarów, pieniędzy lub dewiz przez przystań w Korzeniowie (Kurzebrack) polskie kompetentne władze będą mogły przedsięwziąć wszelkie konieczne kroki w stosunku do podróżnych, przechodzących przez przystań.

9) Ogólne postanowienia tego artykułu stosować się będą automatycznie do punktów przejścia, któreby mogły być otwarte w przyszłości.

Art.  4.

1) Statki, będące własnością osób, zamieszkałych w Prusach Wschodnich, lub wynajęte przez te osoby, lub też statki zarejestrowane w Prusach Wschodnich i przeznaczone do przewozu podróżnych albo towarów, lub podróżnych i towarów, poddane są ogólnym prawom żeglugi rzecznej w Polsce, dalej ogólnym postanowieniom Konwencji między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem a Niemcami, jako też i następującym przepisom.

2) Dla ułatwienia kontroli, statki, krążące po odcinku Wisły między śluzą w Weissenbergu (Biała Góra) i północną granicą gminy Mały Wołcz (Kl. Wolz), muszą być zaopatrzone w znaki albo odznaki odrębne, stosownie do tego, do której z trzech poniżej wymienionych kategoryj należą:

a) Statki, służące do żeglugi po za granicami, wymienionemi w poprzednim ustępie.

b) Statki, służące do komunikacji między dwoma, punktami Prus Wschodnich przez Wisłę i Nogat.

c) Statki, służące do miejscowej żeglugi między śluzą w Weissenbergu (Biała Góra) i Małym Wołczem (Kl. Wolz).

Odrębne znaki albo odznaki będą określone rozporządzeniem kompetentnych władz polskich. Rozporządzenie to będzie zakomunikowane Rządowi niemieckiemu, który poda je do wiadomości osób interesowanych zwykłą drogą; będą wybrane znaki proste, widoczne i tanie.

3) Statki, należące do kategorji A) i B), mogą przybijać do brzegu, ładować lub wyładowywać podróżnych i towary:

w przystani w Korzeniowie (Kurzebrack)

w punktach dostępu, które mogłyby być otwarte.

Statki, zakwalifikowane do kategorji C), podlegają specjalnym przepisom, podanym w rozdziale II niniejszego regulaminu.

4) Statki, należące do jednej z trzech kategoryj, naładowane drzewem lub materjałem (maszyny, maszyny ręczne, albo ich części składowe), pochodzącym lub przeznaczonym wyłącznie dla tartaku w Neuhofen, będą mogły ładować lub wyładowywać ten materiał, lub drzewo, w miejscu wyznaczonem przez kompetentną władzę polską. Ze względu na trudności żeglugi lub prac regulacyjnych rzeki, miejsce to będzie mogło być zmienione przez polską władzę. Naładowanie lub wyładowywanie powinno być uprzednio zameldowane we właściwym czasie najbliższemu polskiemu posterunkowi celnemu.

5) Statki, przybijające do przystani w Korzeniowie (Kurzebrack), nie mogą wchodzić do portu, zwanego "portem zimowym", z wyjątkiem wypadków siły wyższej, np.: w wypadku, gdyby poziom wód uniemożliwił przybicie do brzegu, lub uczyniłby je niebezpiecznem, w wypadku, gdyby lody stanowiły przeszkodę w przybiciu do brzegu, wreszcie w wypadku rozbicia się statku.

Powyższe wyliczenie nie wyczerpuje wszystkich możliwych wypadków. Po przybyciu do "portu zimowego" kapitan, jego zastępca lub właściciel statku, zmuszonego do wejścia do tego portu, zgłosi się w urzędzie celnym w celu zameldowania się.

6) Statki, wymienione w § 2 niniejszego artykułu, nie powinny przybijać do innych statków, łączyć się z niemi i mieć jakiegokolwiek kontaktu bądź z innym statkiem bądź z polskim brzegiem, jeśli to uchyla się z pod kontroli i nadzoru polskiej władzy.

Jeżeliby wskutek okoliczności jeden z wypadków przewidzianych powyżej stał się koniecznym, kapitanowie, ich zastępcy, lub właściciele statków mają się udać niezwłocznie po wylądowaniu do polskiego urzędu celnego, polskiego posterunku policji, lub najbliższej zwierzchności gminnej.

Powyższe postanowienia nie dotyczą grup statków, barek, lub tratew, regularnie sformowanych i stanowiących jedną całość wraz z holownikiem, który je ciągnie.

7) W razie nagłego rozbicia, lub jakiegokolwiek innego wypadku, niezależnego od załogi i mogącego wywołać konieczność natychmiastowego przybicia do brzegu, załoga powinna o tem zawiadomić jak-najprędzej najbliższy polski posterunek celny lub policyjny, a w braku w pobliżu posterunku policyjnego i celnego - najbliższą polską zwierzchność gminną.

8) Polskie władze celne mogą stosować do statków, należących do kategoryj A) i B) oraz wymienionych w § 4 niniejszego artykułu, środki konieczne do zapewnienia na polskiem terytorjum stosowania polskich przepisów celnych. Mogą więc one nakazać plombowanie towaru, bagażu i t. p., eskortowanie towaru przez polskich funkcjonarjuszów celnych, wreszcie wszelkie inne środki, przewidziane przez polskie przepisy celne i Konwencję tranzytową.

9) Żegluga jest dozwolona statkom powyżej wymienionym na tych samych warunkach, co statkom polskim, służącym do celów handlowych i pływającym po tym odcinku Wisły.

10) Gdyby mieszkańcy Prus Wschodnich życzyli sobie wprowadzić zmiany w przepisach przybijania do brzegu, ładowania i wyładowywania statków na tym odcinku Wisły, będą mogli skierować swe życzenia w formie projektu do kompetentnej władzy polskiej, za pośrednictwem władzy niemieckiej. Władza polska po zbadaniu sprawy będzie miała możność przyjęcia lub odrzucenia proponowanych zmian.

11) Jeżeli środki, przedsięwzięte od chwili wejścia w życie Traktatu Wersalskiego, lub mające być przedsięwzięte w celu ułatwienia żeglugi, przybijania do brzegów, ładowania lub wyładowywania podróżnych i towarów, miałyby spowodować wydatki dla Rządu polskiego, Rząd ten będzie mógł pobierać od statków, wymienionych w § 2 tego artykułu specjalną opłatą, tytułem kosztów, której wysokość i czas pobierania będą określone stosownie do polskiego ustawodawstwa. Opłaty te nie mogą być w żadnym razie wyższe od opłat, które byłyby pobierane od polskich statków, pływających po tym samym odcinku Wisły.

12) Kompetentne władze polskie będą mogły, o ile to się stanie koniecznern wskutek prac technicznych na Wiśle, wprowadzić wszelkie pożyteczne zmiany w powyższych przepisach na czas trwania tych robót, po uprzedniem zasięgnięciu opinji władz niemieckich. Zmiany te nie stwarzają żadnego tytułu do odszkodowania.

13) Tratwy, będące własnością mieszkańców Prus Wschodnich mogą być spławiane po tym odcinku Wisły w warunkach, przewidzianych w Konwencji tranzytowej.

Przepisy policyjne, dotyczące żeglugi i spławu w Polsce będą stosowane do tych tratew a w szczególności przepisy, dotyczące wiązania drzewa, ewentualnego postoju tratew i ich rozwiązywania.

Rozdział  II.

Dostęp do Wisły poza przystanią. - Żegluga miejscowa. - Używanie Wisły poza żeglugą.

Art.  5.

1) Poza przystanią, przewidzianą w rozdziale I niniejszego regulaminu, ludność Prus Wschodnich będzie mogła korzystać z dostępu do Wisły również w innych punktach jej prawego brzegu. Dostęp ten ma na celu ułatwienie miejscowej żeglugi na odcinku Wisły między Weissenbergiem (Biała Góra) a Małym Wołczem (Kl. Wolz) i udostępnienie jej używania poza potrzebami żeglugi (czerpanie wody, wyrąbywanie lodu, odprowadzanie wody, pranie i inne potrzeby domowe, pojenie zwierząt, sport, wiosłowanie, pływanie i ślizgawka).

2) Prawa korzystania z Wisły dla celów, wyżej wymienionych, uregulowane są polskiemi przepisami i ustawodawstwem polskiem obecnie obowiązującem w sprawie używania wody rzecznej, w tej dzielnicy Państwa polskiego. Ludność Prus Wschodnich będzie korzystała z tych praw w tym samym zakresie co mieszkańcy pięciu gmin polskich na prawym brzegu Wisły; będzie musiała się stosować do praw i przepisów w tym względzie.

3) Drogi dojścia do Wisły, mające być używane do celów wyżej wymienionych, i punkty dostępu do niej będą wyznaczone przez władze polskie, które je wybiorą w sposób jaknajbardziej odpowiadający interesom ludności i zakomunikują władzom niemieckim. Przekraczanie granicy będzie się mogło odbywać tylko w punktach, wyznaczonych przez władze polskie.

4) W interesie ogólnym, zwłaszcza w wypadku, gdyby prace melioracyjne Wisły lub też prace podjęte dla naprawy lub utrzymania ostróg i wałów, miały tego wymacać, prawa powyższe będą mogły być czasowo zmienione lub zawieszone, w całości lub w części - bez odszkodowania.

5) Wykonanie tych praw bidzie się mogło odbywać w godzinach przewidzianych dla przekraczania granicy, jak to powiedziano w art. 2 rozdziału I. Wyjątek stanowi wypadek pożaru.

6) Mieszkańcy Prus Wschodnich będą musieli w celu korzystania z praw, powyżej wyliczonych, wystosować do Konsula Rzeczypospolitej podanie, wyszczególniające powody, dla których domagają się dostępu do Wisły i jej używanie oraz punkt lub punkty przez które pragną do niej dochodzić. Konsul po uznaniu słuszności tych powodów będzie wystawiał przepustki osobiste ważne na rok i mogące być odnowione.

Władza polska będzie mogła pobierać opłaty, tytułem zwrotu kosztów połączonych z wystawieniem przepustek.

Mieszkańcy następujących miejscowości:

Weissenberg (Biała Góra), Bönhof, Schulzenweige, Rudnerweide (Rudzińska Wieś), Schweingrube, Kl. Schardau (Szkaradowo), Schulwiese, Zwanzigerweide, Adlig Schardau (Szkaradowo), Schadenwinkel), Gr. Schardau, Montauerweide, Rehhof (Ryjewo), Baggon (Bagno), Budzin (Budzin), Gutsh (Gurcz), Unterwalde, Gr. Weide, Weisshof (Bystrzec), Mewischfelde, Rothof (Czerwony Dwór), Unterberg (Puszczykowskie), Ziegellack, Schloss Msreese (Mareza), Kurzebrack (Korzeniowo), Mareese (Mareza), Oberfeld, Neuhöfen, Kl. Grabau (Grabówsko), Rospitz, Kampangen, Gr. Grabau, Gr. Paradies, Kanitzkon (Kanicki), Ellerwalde, Bialken (Białki), Sadlinen (Sedlinki), Weichselburg, Schinkenberg, Ruden (Rudna), Neu - Mühlbach, Gr. Nobrau (Wielkie Nobrowo), Kl. Nobrau, (Małe Nobrowo), Treugenkohl, Stangendorf, Rundewiese, Russonau (Rusinowo), korzystać będą z prawa dostępu do Wisły i jej używania drogami do tego przeznaczonemi, za okazaniem przepustek, przewidzianych w Układzie z 29 kwietnia 1922 r. Przepustki te będą ważne dla celów wyżej wymienionych, nawet gdyby Układ z 29 kwietnia 1922 r. został zmodyfikowany, lub wymówiony, lub gdyby wygasł.

7) Powyższe uprawnienia nie przysługują wojskowym, urzędnikom lub funkcjonarjuszom w mundurze oraz osobom uzbrojonym.

8) Specjalne pozwolenia będą wydawane władzom, urzędnikom i robotnikom zarządu wałów Doliny Kwidzyńskiej, jak to było przewidziane w art. 3 rozdziału I.

Art.  6.

1) Statki, należące do kategorji c) i przeznaczone wyłącznie do miejscowej żeglugi po odcinku Wisły między śluzą w Weissenbergu (Biała Góra) i granicą północną Małego Wołcza (Kl. Wolz) muszą być zaopatrzone w przepisane odrębne znaki i odznaki. Mieszkańcy Prus Wschodnich, znajdujący się na pokładzie tych statków, muszą być -stosownie do jednego z dwóch wypadków, przewidzianych w artykule poprzednim, zaopatrzeni bądź w kartę tożsamości, bądź w przepustki, wystawione przez Konsulat Rzeczypospolitej. Statki te będą mogły przybijać do brzegu i stać przy nim, ładować lub wyładowywać podróżnych i towary, w punktach podanych w rozdziale I i w punktach, używanych dotychczas dla tej żeglugi czysto lokalnej, z wyjątkiem jednak wybrzeża pięciu gmin polskich na prawym brzegu Wisły.

2) Właściwe władze polskie będą mogły zmieniać listę miejsc przybijania do brzegu, postoju, ładowania i wyładowywania, a to dla zadosyćuczynienia potrzebom robót na Wiśle, lub robót, związanych z naprawą ostróg lub wałów. Zmiany te nie dają żadnego tytułu do odszkodowania.

3) Najbliższy posterunek celny musi być we właściwym czasie uprzedzony przez osoby interesowane o miejscu i godzinie ładowania lub wyładowywania, a to w celu rozciągnięcia dozoru.

4) Przybijanie do brzegu i postój jest wzbroniony na przestrzeni 500 m. wgórę i wdół od mostu w Opaleniu (Münsterwalde). Wyjątek będzie uczyniony dla statków, przewidzianych w niniejszym artykule i odpowiadających warunkom § 4 art. 4.

5) O ile chodzi o statki, służące do przewozu personelu lub materjału niezbędnego do utrzymania lub reparacji wałów lub ostróg, właściwa władza polska wyda konieczne pozwolenie na postój, przybijanie do brzegu, ładowanie i wyładowywanie - we wszystkich punktach, zabronionych dla innych statków.

6) Statki, przeznaczone do żeglugi miejscowej oraz statki sportowe muszą być zgłaszane właściwej władzy polskiej i przez nie rejestrowane, stosownie do polskiego ustawodawstwa.

7) Gdyby osoby interesowane pragnęły wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących przybijania do brzegu, ładowania lub wyładowywania statków, przekażą swe życzenia w formie projektu właściwej władzy polskiej, za pośrednictwem władzy niemieckiej. Władza polska po zbadaniu sprawy będzie mogła zgodzić się, lub nie, na proponowane zmiany.

8) O ile środki przedsięwzięte od chwili wejścia w życie Traktatu Wersalskiego, albo mające być przedsięwzięte w celu ułatwienia miejscowej żeglugi, pociągnęłyby za sobą wydatki dla Państwa Polskiego, Państwo to będzie mogło pobierać od interesowanych osób specjalną opłatę tytułem zwrotu kosztów, która w żadnym razie nie mogłaby być wyższą niż pobierana od mieszkańców pięciu gmin polskich prawego brzegu Wisły, korzystających z istniejących urządzeń.

Art.  7.

1) Zarząd związku wsiowego Doliny Kwidzyńskiej będzie mógł stosownie do Układu polsko - niemieckiego z dnia 27 stycznia 1923 r. wydobywać materjały konieczne do utrzymania wałów z terenu, leżącego między wałami a Wisłą.

2) Wydobywanie piasku, przeznaczonego do celów budowlanych, będzie mogło być dozwolone mieszkańcom Prus Wschodnich w miejscach i w warunkach wskazanych przez zarząd Wisły, do którego osoby interesowane powinny się zwracać z podaniami.

3) Gdyby roboty podjęte lub mające być podjęte na Wiśle w celu jej meljoracji uczyniły to koniecznem, wydawanie powyższych zezwoleń będzie zawieszone. Wyjątek będzie uczyniony dla wydobywania piasku i materjałów niezbędnych do utrzymania i naprawy wałów.

Art.  8.

1) Miasta i gminy prawego brzegu Wisły, które w dniu 20 stycznia 1920 r. były koncesjonariuszami prawa rybołóstwa na Wiśle, na odcinku jej między wypływem Nogatu około śluzy w Weissenbergu (Biała Góra) i północną granicą gminy Mały Wołcz (Kl. Wolz) z wyjątkiem strefy, rozciągającej się 500 m. wgórę i 500 m. wdół od mostu w Opaleniu (Münsterwalde), zachowują swoje prawa, i prawa te nie mogą ulec likwidacji.

Poza powyższemi koncesjami Skarb polski, jako spadkobierca Skarbu pruskiego, stał się. z tego tytułu właścicielem prawa rybołóstwa na wszystkich częściach Wisły, na których prawo to w dniu 20 stycznia 1920 r. należało do Skarbu pruskiego.

Jeżeli powyżsi właściciele prawa rybołóstwa zawarli przed 20 stycznia 1920 r. prawidłowe kontrakty dzierżawy rybołóstwa, kontrakty te pozostaną w mocy do dnia ich wygaśnięcia i nie będą mogły być zlikwidowane.

Po ich wygaśnięciu miasta i gminy oraz Skarb polski - właściciele prawa rybołóstwa na Wiśle - zachowają możność nadawania nowych koncesyj, ale będą mogły to uczynić jedynie na rzecz ludności nadbrzeżnej i bez naruszenia równych praw ludności obu brzegów.

Prawo rybołóstwa będzie, jak dawniej, stosowało się zarówno do wód bieżących, jak i do wód stojących, wzmiankowanych w aktach koncesyjnych.

O ile osoby, korzystające z prawa rybołóstwa. wnosiły jakiekolwiek opłaty do Skarbu, pruskiego lub Rządowi pruskiemu, te same opłaty będą płacone Skarbowi polskiemu lub Rządowi polskiemu.

2) Osoby, dopuszczone na mocy kontraktu do korzystania z rybołóstwa na Wiśle, będą musiały stosować się przy dokonywaniu połowów do wszystkich ogólnych postanowień, dotyczących rybołóstwa i będących w mocy na polskiem terytorjum, jak niemniej do następujących szczególnych przepisów:

a) Osoby te muszą stosować się do przepisów policyjnych, przewidzianych dla przekraczania granicy, a mianowicie wymienionych w art. 2 rozdziału I niniejszego regulaminu oraz takich, które byłyby wywołane robotami na Wiśle. Polska władza zawiadomi osoby interesowane o tych przepisach.

b) Właściciele prawa rybołóstwa nie mogą przekraczać granic swych parcel, do których stosują się ich prawa. Granice te będą oznaczone na akcie, nadającym im prawo połowu.

c) Prawidłowe kontrakty rybołóstwa będą musiały być okazywane na każde żądanie kompetentnych władz polskich.

d) Specjalne pozwolenia będą mogły być wydawane na życzenie poszczególnych osób interesowanych przez władze polskie na nocne połowy.

e) Narzędzia i przybory, służące do rybołóstwa i używane przez osoby wyżej wymienione, będą wolne od cła przy przekroczeniu granicy w jedną i drugą stronę.

f) Ryby, wywożone do Prus Wschodnich, będą wolne od wszelkich opłat, nawet w razie istnienia w Polsce zakazu ich wywozu.

g) Statki, służące do rybołóstwa, będą mogły podczas złej pogody (powódź, pochód lodów i t. p.) za zgodą właściwej władzy polskiej przebywać w porcie w Korzeniowie (Kurzebrack) zwanym "portem zimowym".

Rozdział  III.

Różne postanowienia.

Art.  9.

1) Różne opłaty, mające charakter zwrotu kosztów, przewidziane niniejszym regulaminem, będą w ten sposób ustalone, aby uniknąć szczegółowego badania ładunku, chyba, że zajdzie podejrzenie oszustwa lub przemytu.

Art.  10.

1) W razie stwierdzenia przez władze polskie stale powtarzających się lub szczególnie wielkich nadużyć przez osoby korzystające z postanowień niniejszego regulaminu, władze te będą mogły zawiesić lub wycofać w całości lub w części, prawo dostępu do Wisły i używania jej przez osoby, dopuszczające się tych nadużyć.

2) Mieszkańcy Prus Wschodnich, czujący się pokrzywdzeni przez sposób postępowania władz polskich, o ile chodzi o dostęp do Wisły i jej używanie, będą mogli występować ze skargami przed właściwe polskie sądy w tych samych warunkach co i polscy obywatele.

Art.  11.

1) Polska i Niemcy będą mogły za wspólną zgodą wprowadzać zmiany w niniejszym regulaminie.

Art.  12.

1) W wypadku rozbieżności poglądów co do interpretacji tekstu niniejszego regulaminu Polska i Niemcy zwrócą się w celu rozstrzygnięcia nieporozumienia do Prezesa Sądu Rozjemczego, przewidzianego przez Konwencję tranzytową z dnia 21 kwietnia 1921 r., jeśli on się na to zgodzi.

2) W razie jego odmowy obie Strony interesowane porozumieją się co do wyznaczenia arbitra, a w danym razie będą mogły zwrócić się - jedna lub druga - do Ligi Narodów z żądaniem wyznaczenia tego arbitra.

3) Obie Strony będą musiały przyjąć osobę wyznaczoną przez Ligę Narodów na arbitra na życzenie jednej z nich.

4) Decyzje arbitra będą obowiązujące dla obu Stron.

Art.  13.

1) We wszystkich wypadkach, w których przewidziana jest możność dokonania przez Rząd Polski zmian w sposobie wykonywania uprawnień, przyznanych mieszkańcom Prus Wschodnich, bądź z powodu prac na Wiśle, bądź z jakiegokolwiekbądź innego powodu, Rząd polski powinien o tem zawiadomić Rząd niemiecki.

2) Z wyjątkiem wypadku siły wyższej, zawiadomienie to winno być w ten sposób uczynione, aby Rząd niemiecki zdążył podać do wiadomości swych interesowanych obywateli o tych zmianach.

Art.  14.

1) Niniejszy Regulamin będzie ogłoszony w każdym z obu interesowanych krajów, w formie przewidzianej przez ustawy i co najmniej dwa tygodnie przed wykonaniem go.

______

¹⁾ Wyrażenie "ludność Prus Wschodnich" odnosi się do całej ludności niemieckiego terytorjum, położonego obecnie na wschód od granicy, ustanowionej między Niemcami a Polską na prawym brzegu Wisły, i nienależnie od dawnych nazw administracyjnych niemieckich, obowiązujących w tym kraju.