Rozdział 1 - Przepisy ogólne. - Regulamin czynności sądów wojewódzkich i powiatowych w sprawach cywilnych i karnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1969.37.325

Akt utracił moc

Wersja od: 1 lipca 1985 r.

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

§ 1. Obowiązkiem pracowników sądu jest wykonanie każdej czynności sądowej zgodnie z obowiązującymi przepisami, szybko, sprawnie i dokładnie; w działalności swej pracownicy sądu powinni kierować się w szczególności dbałością o umacnianie poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego oraz dążeniem do stałego usprawniania pracy.

§  2.

1. Osobom zgłaszającym się w sądzie pracownicy sądu powinni w miarę potrzeby udzielać informacji o obowiązujących przepisach prawa, w szczególności w zakresie postępowania sądowego.

2. Od osób zgłaszających się w sądzie nie należy żądać złożenia pisma, jeżeli przepisy wyraźnie tego nie wymagają, a wystarczy sporządzenie protokołu lub krótkiej notatki urzędowej.

§  3.

1. Wyznaczenie posiedzenia poza budynkiem sądu wymaga zezwolenia prezesa sądu, z wyjątkiem wypadku, gdy posiedzenie wyznacza się w celu przeprowadzenia dowodu z oględzin albo w celu przesłuchania osoby, która nie może stawić się w sądzie.

2. Użyte w dziale I rozporządzenia określenie "posiedzenie" oznacza rozprawę oraz inne posiedzenie jawne i posiedzenie niejawne w postępowaniu cywilnym, a także rozprawę i posiedzenie w postępowaniu karnym, chyba że z poszczególnych przepisów wynika co innego.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do stałych roków sądowych.

§  4.

1. Na stałe roki sądowe można wyznaczać sprawy cywilne i sprawy karne z oskarżenia publicznego, w których udział prokuratora (oskarżyciela publicznego) nie jest obowiązkowy, oraz sprawy z oskarżenia prywatnego.

2. Ponadto na stałych rokach sądowych można dokonywać nie wymagających znacznego nakładu pracy, a oszczędzających czas większej ilości osób, takich czynności, jak przeprowadzenie dowodu w wykonaniu pomocy sądowej oraz czynności należących do sądu opiekuńczego, a także przeprowadzać postępowanie pojednawcze oraz spisywać protokoły zawierające ustne zgłoszenia powództw lub wniosków skierowanych do sądu.

3. O wyznaczeniu sprawy do rozpoznania na stałych rokach sądowych decyduje przewodniczący wydziału.

§  5.

1. Dla każdej sprawy wyznaczonej na posiedzenie należy oznaczyć godzinę rozpoczęcia posiedzenia z uwzględnieniem przypuszczalnego czasu trwania spraw ją poprzedzających oraz warunków komunikacji, z której korzystają osoby zamieszkałe poza siedzibą sądu.

2. Sprawy z udziałem prokuratora (oskarżyciela publicznego) oraz sprawy, w których występują te same osoby, należy w miarę możności wyznaczać na osobne posiedzenie albo w następującej po sobie kolejności.

§ 6. Zarządzenia dotyczące kolejności wyznaczania ławników na posiedzenia, sposobu korzystania z list ławników przez poszczególne wydziały sądu oraz sposobu prowadzenia ewidencji udziału ławników w posiedzeniach wydaje prezes sądu.

§  7.

1. Ławników zawiadamia się o terminie posiedzenia tak, aby ławnik otrzymał zawiadomienie co najmniej na 7 dni przed posiedzeniem, a tylko wyjątkowo w terminie krótszym.

2. W celu udzielenia ławnikom potrzebnych wyjaśnień oraz omówienia wyznaczonych spraw należy zawiadamiać ławników o konieczności przybycia na posiedzenie na odpowiednio wcześniejszą godzinę, tak aby rozpoczęcie posiedzenia nie uległo zwłoce.

§ 8. O każdym wypadku nieusprawiedliwionego nieprzybycia ławnika na posiedzenie przewodniczący składu orzekającego zawiadamia w terminie trzech dni prezesa sądu, a nadto może zawiadomić radę ławniczą. W zawiadomieniu skierowanym do prezesa sądu należy wskazać ewentualne koszty wynikłe z nieprzybycia ławnika na posiedzenie.

§ 9. W razie przewidywania masowego przybycia publiczności, prezes sądu może zarządzić wydanie kart wstępu na salę rozpraw. Może również wyznaczyć odpowiednie miejsce dla sprawozdawców prasy, radia i telewizji.

§ 10. O zmianie kolejności rozpoznania spraw ustalonej w wokandzie oraz o ewentualnym opóźnieniu rozpoczęcia posiedzenia w danej sprawie przewodniczący posiedzenia informuje osoby zainteresowane.

§ 11. Na sali rozpraw powinien być obecny woźny sądowy, który oznajmia o wejściu sądu na salę oraz wykonuje polecenia wydane mu przez przewodniczącego posiedzenia, chyba że przewodniczący może posłużyć się odpowiednimi środkami technicznymi. W razie potrzeby czynności te spełnia protokolant.

§  12.

1. Wszyscy obecni na sali rozpraw, nie wyłączając uczestniczących w posiedzeniu prokuratora (oskarżyciela publicznego) i protokolanta, powstają z miejsc w czasie wejścia sądu na salę, odbierania przez sąd przyrzeczenia, ogłaszania wyroku oraz w czasie opuszczania sali przez sąd. Sędziowie powstają z miejsc podczas odbierania przyrzeczenia.

2. W czasie posiedzenia każda osoba powstaje z miejsca, gdy przemawia do sądu lub gdy sąd do niej się zwraca. W uzasadnionych wypadkach przewodniczący posiedzenia może zezwolić na pozostawanie w pozycji siedzącej.

§  13.

1. Przewodniczący posiedzenia zajmuje miejsce środkowe za stołem sędziowskim. Prokurator zajmuje miejsce przy stole sędziowskim po prawej stronie, a protokolant po lewej stronie sądu. Oskarżyciel inny niż prokurator, powód i wnioskodawca zajmują miejsce przed stołem sędziowskim po prawej stronie, a oskarżony, pozwany i inny uczestnik postępowania - po lewej stronie sądu.

2. Jeżeli w składzie orzekającym uczestniczy prezes lub wiceprezes sądu albo przewodniczący wydziału - przewodnictwo należy do niego, jeżeli nie zarządzi inaczej.

§ 14. W razie dokonywania czynności poza siedzibą sądu można powołać jako protokolanta nie zainteresowaną w sprawie wiarygodną osobę pełnoletnią. Osoba ta składa przed przewodniczącym posiedzenia następujące przyrzeczenie: "Przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki protokolanta wykonam sumiennie". Przed odebraniem przyrzeczenia przewodniczący poucza protokolanta o jego prawach i obowiązkach.

§ 15. Jeżeli ustawa nie nakazuje wykonania czynności protokołowanej przez samego sędziego, może on zlecić spisanie protokołu bez swego udziału aplikantowi sądowemu lub kierownikowi sekretariatu. Protokół taki podpisują protokolant oraz osoby biorące udział w czynności.

§ 16. Jeżeli osoba mająca podpisać protokół nie może lub nie chce złożyć podpisu, należy w protokole zaznaczyć przyczynę braku podpisu.

§  17.

1. W wypadku odroczenia lub przerwania posiedzenia należy ogłosić osobom zainteresowanym obecnym na posiedzeniu termin następnego posiedzenia, chyba że ze względu na przyczynę odroczenia lub przerwania posiedzenia niezwłoczne wyznaczenie następnego terminu nie jest możliwe.

2. W razie ogłoszenia terminu następnego posiedzenia należy pouczyć osoby zainteresowane o tym, które z nich mają obowiązek stawić się na następne posiedzenie bez osobnego wezwania, oraz o skutkach niestawiennictwa. Na żądanie osoby zainteresowanej należy wydać jej pismo wskazujące termin stawienia się w sądzie. Osoby nieobecne na posiedzeniu należy wezwać na następne posiedzenie lub zawiadomić o nim na zasadach ogólnych.

§  18.

1. Jeżeli przewodniczący posiedzenia uzna, iż złożenie do akt sprawy okazanego mu przedmiotu lub dokumentu albo odpisu lub wyciągu z dokumentu jest zbędne, należy przedmiot ten lub dokument opisać wyczerpująco w protokole lub notatce urzędowej wskazując osobę, która je przedstawiła sądowi.

2. Na dokumencie złożonym do akt na posiedzeniu przewodniczący umieszcza wzmiankę, przez kogo dokument został złożony. W razie złożenia do akt sprawy przedmiotu, a także gdy z uwagi na rodzaj dokumentu może on być zwrócony po ukończeniu postępowania - wzmiankę taką zamieszcza się w protokole lub notatce urzędowej.

§  19.

1. W toku postępowania wolno wydać stronie złożony przez nią w sprawie przedmiot lub dokument tylko na zarządzenie przewodniczącego posiedzenia lub sędziego sprawozdawcy.

2. Po ukończeniu postępowania wydanie stronie dokumentu następuje na zarządzenie przewodniczącego wydziału.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wydawania przedmiotów lub dokumentów osobom innym niż strona.

4. Wydanie stronie dokumentu następuje dopiero po złożeniu przez nią do akt uwierzytelnionego odpisu lub wyciągu z dokumentu, z tym że w wypadku, o którym mowa w ust. 2, przewodniczący wydziału może zwolnić stronę od tego obowiązku.

§ 20. 2

1. Przewodniczący wydziału zezwala na przejrzenie akt sprawy w sekretariacie upoważnionym przedstawicielom tych organizacji społecznych ludu pracującego lub kolektywów żołnierskich, które mogą wstąpić do toczącego się postępowania w danej sprawie lub zgłosić w nim swój udział.

2. Przewodniczący wydziału może również zezwolić na przejrzenie akt w sekretariacie upoważnionemu przedstawicielowi organu administracji państwowej, jeżeli żądanie przejrzenia akt jest uzasadnione.

§  21.

1. 3 Akta sprawy przesyła się Ministerstwu Sprawiedliwości, Sądowi Najwyższemu, Prokuraturze Generalnej - a akta sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych - także innym organom uprawnionym do wnoszenia rewizji nadzwyczajnej - oraz prezesowi sądu wojewódzkiego i sądowi rewizyjnemu na każde ich żądanie po dokonaniu niezbędnych czynności w sprawie. Innemu sądowi, prokuratorowi (oskarżycielowi publicznemu) lub organowi administracji państwowej przesyła się akta, jeżeli pozwala na to bieg sprawy. Organ administracji państwowej powinien uzasadnić żądanie przesłania akt.

2. Zarządzając przesłanie akt sprawy nie zakończonej, potrzebnych jako dowód w innej sprawie, przewodniczący wydziału określa termin zwrotu akt uwzględniając czas potrzebny do dokonania odpowiednich czynności przez organ wzywający.

§ 22. 4

1. Na wniosek osób uprawnionych przewodniczący wydziału może w wypadkach szczególnie uzasadnionych zarządzić przesłanie akt do sądu powiatowego miejsca zamieszkania tych osób w celu ułatwienia im przejrzenia akt i sporządzenia z nich odpisów.

2. Jeżeli osoba uprawniona do przejrzenia akt jest pozbawiona wolności, przewodniczący wydziału może zarządzić na jej wniosek przesłanie akt do zakładu karnego lub aresztu śledczego, chyba że celowe jest umożliwienie tej osobie przejrzenia akt w sekretariacie sądu.

3. Przewodniczący wydziału może zarządzić wydanie lub przesłanie akt biegłemu, jeżeli wymagają tego okoliczności sprawy.

4. Zarządzając wydanie lub przesłanie akt przewodniczący wydziału wyznacza termin, w którym akta mają być zwrócone, a w wypadkach określonych w ust. 2 poleca również, aby przejrzenie akt odbyło się pod nadzorem funkcjonariusza w oddzielnym pomieszczeniu.

§ 23. Podczas narady i głosowania może być obecny oprócz członków składu orzekającego jedynie protokolant, chyba że przewodniczący posiedzenia uzna jego obecność za zbędną.

§ 24. Przedstawienia akt sądowi rewizyjnemu na skutek wniesionego środka odwoławczego należy dokonać niezwłocznie, gdy tylko zgodnie z przepisami postępowania sądowego może to nastąpić, a jeżeli środek odwoławczy wniesiono w przedmiocie tymczasowego aresztowania - w ciągu 48 godzin. W wypadku przewlekłości postępowania w tym zakresie należy wskazać sądowi rewizyjnemu przyczyny zwłoki. Sąd rewizyjny może również zażądać odpowiednich wyjaśnień.

§ 25. W toku postępowania sądowego sąd zwraca się do innych sądów i organów bezpośrednio, chyba że przepis szczególny nakazuje przesłanie sprawy lub pisma za pośrednictwem sądu wyższej instancji lub Ministerstwa Sprawiedliwości.

§ 26. Komunikowanie się sądów z organami i urzędami zagranicznymi regulują odrębne przepisy.

² Z dniem 1 grudnia 1970 r. § 20 nie ma zastosowania w sprawach uregulowanych w rozporządzeniu z dnia 9 października 1970 r. w sprawie przechowywania protokołów zeznań i innych dokumentów oraz przedmiotów stanowiących tajemnicę państwową, służbową lub zawodową (Dz.U.70.27.217) - zob. § 13 powołanego rozporządzenia.

³ § 21 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 10 czerwca 1985 r. (Dz.U.85.28.122) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 lipca 1985 r.

⁴ Z dniem 1 grudnia 1970 r. § 22 nie ma zastosowania w sprawach uregulowanych w rozporządzeniu z dnia 9 października 1970 r. w sprawie przechowywania protokołów zeznań i innych dokumentów oraz przedmiotów stanowiących tajemnicę państwową, służbową lub zawodową (Dz.U.70.27.217) - zob. § 13 powołanego rozporządzenia.