Przyjmowanie i wydalanie robotników i pracowników podczas okresu demobilizacji gospodarczej.
Dz.U.1924.65.643
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 15 lipca 1924 r.
o nadaniu nowego brzmienia rozporządzeniu o przyjmowaniu i wydalaniu robotników i pracowników podczas okresu demobilizacji gospodarczej z dnia 12 lutego 1929 r.
ZAŁĄCZNIK
Rozporządzenie o przyjmowaniu i wydalaniu robotników i pracowników podczas okresu demobilizacji gospodarczej.
Rozporządzenie o przyjmowaniu i wydalaniu robotników i pracowników podczas okresu demobilizacji gospodarczej.
a) osoby, które na podstawie stosunku służbowego są zatrudnione w zakładzie pracy jako robotnicy, czeladnicy, pomocnicy lub na podobnych stanowiskach (robotnicy);
b) osoby, które w myśl ustawy ubezpieczeniowej dla pracowników z dn. 20 grudnia 1911 r. (Dz. U. Rz. str. 989) podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu, wliczając osoby, które na podstawie § 10 Na 5, § 11 albo § 14 № 2 i 3 tejże ustawy są zwolnione od obowiązkowego ubezpieczenia, pozatem osoby, które podległyby obowiązkowemu ubezpieczeniu, gdyby ich zarobek roczny nie przekraczał 5.000 marek albo ich wiek lat 60, jak również pracowników biurowych, zajętych głównie niższemi lub, wyłącznie mechanicznemi czynnościami,
Za pracowników uważani są również uczniowie i osoby, które przechodzą przepisowe wyszkolenie w jednym z wyżej wymienionych zawodów.
Obowiązek ponownego przyjęcia upada, jeżeli pracownicy dali ważny powód do wypowiedzenia bez zachowania okresu wypowiedzenia i z tego powodu zostali zwolnieni, albo jeżeli pracodawca dowiedział się o tym ważnym powodzie dopiero po wystąpieniu pracownika z zakładu lub biura z innych powodów. Mierna również obowiązku ponownego przyjęcia, jeżeli co do danego pracownika istnieje ważny powód, który uprawniałby pracodawcę do wypowiedzenia bez zachowania okresu wypowiedzenia w razie trwania Stosunku służbowego.
Okres powyższy rozpoczyna się ż dniem przepisowego zwolnienia dla uczestników wojny, którzy w chwili wejścia w życie niniejszego rozporządzenia nie są jeszcze zwolnieni z wojska, a dla jeńców cywilnych, którzy jeszcze nie posiadają prawa wolnego obioru miejsca zamieszkania, z dniem uzyskania tego pozwolenia. Dla zwolnionych już uczestników wojny oraz dla jeńców cywilnych, którzy mają prawo wolnego obioru miejsca zamieszkania, okresy zgłaszania się, ustalone w niniejszem rozporządzeniu, wchodzą na miejsce okresów, których bieg rozpoczął się w mysi rozporządzenia z dn. 3 września 1919 r. (Dz. U. R. str. 1500) przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia i jeszcze nie upłynął. Jeżeli okresy zgłaszania się w myśl rozporządzenia z dnia 3 września 1919 r. już upłynęły w chwili, gdy niniejsze rozporządzenie weszło w życie, to ustaje prawo do dalszych roszczeń. Okres rozpoczyna się z dniem przepisowego zwolnienia, jednakże najpóźniej do dnia 31 marca 1920 r. Dla już zwolnionych uczestników wojny, którzy należą do siły zbrojnej lądowej lub marynarki, lub znajdują się w organizacjach wojskowych czy marynarskich, przeznaczonych do utrzymania wewnętrznego porządku lub obrony granic i którzy w przeciągu 6 tygodni od chwili ich zwolnienia ze służby wojskowej lub, o ile są robotnikami do 6 lutego 1919 r., o ile zaś pracownikami - do 23 lutego 1919 r., wstąpili do siły zbrojnej lądowej, marynarki, lub innej z wymienionych organizacji. Okres zgłaszania się rozpoczyna się z chwilą zwolnienia, najpóźniej jednak dn. 31 marca 1920 r. dla już zwolnionych uczestników wojny, którzy bezpośrednio po swem zwolnieniu z ostatniego oddziału wojskowego lub zapasowego oddziału wojskowego albo z ostatniego urzędu wojskowego lub morskiego zostali przyjęci na mocy służbowej umowy cywilnej do przeprowadzenia rozbrojenia.
Przepisy § 4 o zgłaszaniu się mają tu zastosowanie.
Ponownie przyjęci winni, w miarę możności, być zatrudnieni w ten sam sposób, co przed zwolnieniem, uczniowie zaś na takiem stanowisku, jakieby osiągnęli w razie normalnego kontynuowania nauki, o ile dadzą dowód uzdolnienia. Ponownie przyjętym nie przysługuje prawo żądania pełnomocnictwa lub prawa zastępstwa.
Ponownie przyjęci winni wykonywać również inne roboty, które słusznie mogą być im powierzone.
W razie rozłożenia pracy pracodawca jest uprawniony do odpowiedniego zmniejszenia płacy lub poborów pracowników, zatrudnionych przez czas skrócony. Zmniejszenie to jednakże nastąpić może dopiero od chwili, w której w myśl obowiązujących ogólnych przepisów ustawowych lub umownych, poza przepisami ustępu 1-go, dopuszczalne byłoby wydalenie danych pracowników.
Przepis zdania 1-go ustępu 1-go nie ma zastosowania przy wydalaniu pracowników, przyjętych tylko do chwilowego zastępstwa lub dla jakiegoś celu przejściowego.
Do liczby 5%, wymienionej w ustępie 1-ym, nie wlicza się osób, które mają zapewnioną dostateczną, wystarczającą na utrzymanie rentę inwalidzką lub stałą zapomogę, rentę zastępującą. Kategorje pracowników, które podlegają temu przepisowi, określi Minister Pracy i Opieki Społecznej lub osoba przez niego upoważniona. Nie podlegają oni przy wydalaniach ograniczeniom ustępu 1-go.
Przepisy ustępu 4-go nie ograniczają praw inwalidów, zastrzeżonych w ustawie o zatrudnianiu ciężko uszkodzonych z dn. 6 kwietnia 1920 r. (Dz. (J. R. str. 458) i rozporządzeniu z dn. 21 kwietnia 1920 r. (Dz. U. R. str. 591) w sprawie wykonania §§ 5 i 10 ustawy o zatrudnianiu ciężko uszkodzonych z dn. 6 kwietnia 1920 r.
Ust. 1 zdanie 1 i 4 mają odpowiednie zastosowanie, jeżeli pracownikowi przysługuje prawo do odszkodowania wzamian za prawo do płacy lub poborów, wskutek odmowy ponownego przyjęcia lub wydalenia z pogwałceniem przepisów niniejszego rozporządzenia.
Przepisy ustępu 1-go nie mają zastosowania do korporacji o charakterze publiczno-prawnym. Nakaz komisarza demobilizacyjnego jest niedopuszczalny w stosunku do takich pracodawców, którzy dobrowolnie i bez jakiegokolwiek istotnego powiększenia zakładu lub biura powiększyli od 1 września 1919 r. swój personel pracowniczy o 5% przez przyjęcie pracowników kategorji, określonej w ustępie 1-ym.
Nakaz komisarza demobilizacyjnego winien być zniesiony, gdy zachodzi niemożność jego wykonania (ust. 1).
Nakaz staje się obowiązującym z chwilą doręczenia pracodawcy. Może on w drodze zażalenia być w ciągu dni 5 zaskarżony przez osoby zainteresowane do Ministra Pracy i Opieki Społecznej. Minister Pracy i Opieki Społecznej rozstrzyga ostatecznie.
Osoby przyjęte winny otrzymać odpowiednie zatrudnienie. Są one obowiązane do wykonywania wszelkiej pracy, jaka słusznie może być od nich wymagana i otrzymują wynagrodzenie odpowiadające temu, które otrzymują inni pracownicy zakładu lub biura w jednakowych warunkach.
Po upływie okresu oznaczonego w nakazie komisarza demobilizacyjnego (|§ 16 ust. 1 zdanie 1) lub po zniesieniu nakazu (§16 ust. 2) mogą być dokonane wydalania pracowników przyjętych; wypowiedzenia w tym czasie są dozwolone nawet wówczas, gdyby w myśl obowiązujących przepisów prawnych były w tym terminie niedopuszczalne. Termin wypowiedzenia wynosi w tym wypadku miesiąc. Przy częściowem zniesieniu nakazu pracodawca może z pośród przyjętych (§ 17) wybrać pracowników, podlegających zwolnieniu, z uwzględnieniem przepisów § 13 niniejszego rozporządzenia.
Pracodawcy, którzy uchylają się w sposób karygodny od obowiązku przyjęcia do pracy w myśl § 17, mogą być przez właściwy urząd pojednawczy karani grzywną do tysiąca złotych za każde nieobsadzone miejsce. Wyznaczona grzywna może być przez komisarza demobilizacyjnego uznana za podlegającą wyegzekwowaniu i wówczas ściągana jest jak podatki gminne. Kwota ta winna być wpłacona do głównego urzędu opieki nad inwalidami wojennymi i rodzinami ofiar wojny i zużytkowana na rzecz pracowników-inwalidów wojennych.
Konieczność przejściowego wstrzymania ruchu zakładu wskutek braku węgla lub surowca nie jest uważana za ważny powód w rozumieniu powyższych przepisów.
Jeżeli przedsiębiorca odmówił ponownego przyjęcia lub wydalił bez wypowiedzenia z powodów, które według przepisów uprawniają do rozwiązania stosunku służbowego bez zachowania okresu wypowiedzenia, to wydział pojednawczy winien zawiesić postępowanie, jeżeli wobec odmowy ponownego przyjęcia lub wobec wypowiedzenia toczy się postępowanie sądowe lub jeżeli jedna ze stron wnosi o zawieszenie postępowania celem spowodowania orzeczenia sądowego. Postępowanie zostaje wznowione, jeżeli w ciągu czterech tygodni od zgłoszenia wniosku o zawieszenie nie zostanie udowodnione wniesienie skargi lub jeżeli zapadło prawomocne orzeczenie sądowe, odmawiające prawa do zwolnienia bez wypowiedzenia.
Jeżeli żądanie przedłużenia lub wznowienia stosunku służbowego (§§ 10, 12 i 18) wnosi się łącznie ze sprzeciwem z mocy § 84 lub § 96 ust. 3 ustawy o radach załogowych, to w orzeczeniu rozjemczem czy to wydziału pojednawczego, czy też komisarza demobilizacyjnego (§ 21 ust. 1), winna być uwzględniona sprawa słuszności zgłoszonych żądań zarówno z mocy niniejszego rozporządzenia, jak i ustawy o radach załogowych.
Jeżeli orzeczenie w wypadku § 22 ust 2 głosi, że zarówno roszczenie z mocy niniejszego rozporządzenia, jak roszczenie z mocy ustany o radach załogowych jest uzasadnione, to uznanie orzeczenia rozjemczego za obowiązujące ma ten skutek, że dalsze zatrudnianie pracownika winno odbywać się zgodnie z postanowieniami ustawy o radach załogowych. W tym wypadku poprzednie oświadczenie pracodawcy, że odmawia dalszego zatrudniania pracownika (§ 87 ust 3 ustawy o radach załogowych), uważa się za niebyłe, wypłacone odszkodowanie winno być przez pracownika zwrócone lub zaliczone na poczet jego wynagrodzenia umownego.
Jeżeli orzeczenie rozjemcze w myśl ust. 1 i 2 uznane zostaje za obowiązujące, to uważane są za zawarte pomiędzy pracodawcami a pracownikami takie umowy o pracą, które odpowiadają treści orzeczenia rozjemczego, o ile zaś orzeczenie to nie przewiduje unormowania tej sprawy, to umowom o pracę pracowników tej samej kategorji.
Sprostowanie:
W Dz. U. R. P. z r. 1924 № 34, poz. 357 nagłówek rozporządzenia winien brzmieć, jak następuje: "Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych z dnia 4 kwietnia 1924 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w przedmiocie zewnętrznych odznak organów straży dla ochrony kultury krajowej na obszarze b. Królestwa Galicji I Lodomerji z W. ks. Krakowskiem".
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »