Przygotowanie lotnisk do sytuacji zagrożenia oraz lotniskowe służby ratowniczo-gaśnicze.
Dz.U.2005.197.1634
Akt utracił mocROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY1)
z dnia 12 września 2005 r.
w sprawie przygotowania lotnisk do sytuacji zagrożenia oraz lotniskowych służb ratowniczo-gaśniczych
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
- od punktu odniesienia lotniska, w którym lotniskowe służby ratowniczo-gaśnicze, medyczne, techniczne i ochrony udzielają pomocy statkowi powietrznemu będącemu w niebezpieczeństwie;
- gdzie liczba operacji lotniczych w przeciętnej godzinie szczytu jest średnią arytmetyczną wyliczaną z największych godzinowych liczb operacji wykonywanych każdego dnia w roku;
Wymagania dotyczące przygotowania lotniska do prowadzenia interwencji 2
Wymagania dotyczące przygotowania lotniska do prowadzenia interwencji 2
- na zasadach określonych w OPRL.
Plan działania w sytuacjach zagrożenia oraz obowiązki realizujących go podmiotów
Plan działania w sytuacjach zagrożenia oraz obowiązki realizujących go podmiotów
Infrastruktura lotniska dla celów interwencji
Infrastruktura lotniska dla celów interwencji
Zakres obowiązków podmiotów biorących udział w przygotowywaniu i realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego
Zakres obowiązków podmiotów biorących udział w przygotowywaniu i realizacji zadań z zakresu ratownictwa medycznego
Warunki i program szkolenia lotniskowych służb ratowniczo-gaśniczych
Warunki i program szkolenia lotniskowych służb ratowniczo-gaśniczych
Przepisy dostosowujące i końcowe
Przepisy dostosowujące i końcowe
1) Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej - transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury (Dz. U. Nr 134, poz. 1429).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 210, poz. 2036, z 2004 r. Nr 54, poz. 535, Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1002, Nr 172, poz. 1805, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 90, poz. 757, Nr 175, poz. 1462 i Nr 180, poz. 1490.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 52, poz. 452, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 oraz z 2005 r. Nr 100, poz. 835.
ZAŁĄCZNIKI
ZAŁĄCZNIK Nr 1 17
Tabela nr 1. Minimalne ilości środków gaśniczych na lotniskach dla samolotów
Tabela nr 1. Minimalne ilości środków gaśniczych na lotniskach dla samolotów
Kategoria ochrony przeciwpożarowej lotniska | Piana gaśnicza spełniająca wymagania pian gaśniczych grupy A1) | Piana gaśnicza spełniająca wymagania pian gaśniczych grupy B1) | Uzupełniający środek gaśniczy | ||
objętość wody2) [dm3] | wydatek roztworu pianotwórczego [dm3 x min.-1] | objętość wody2) [dm3] | wydatek roztworu pianotwórczego [dm3 x min.-1] | ilość proszku gaśniczego [kg] | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
1 | - | - | 230 | 230 | 45 |
2 | - | - | 670 | 550 | 90 |
1 i 23) | - | - | - | - | 45 |
3 | 1.800 | 1.300 | 1.200 | 900 | 135 |
4 | 3.600 | 2.600 | 2.400 | 1.800 | 135 |
5 | 8.100 | 4.500 | 5.400 | 3.000 | 180 |
6 | 11.800 | 6.000 | 7.900 | 4.000 | 225 |
7 | 18.200 | 7.900 | 12.100 | 5.300 | 225 |
8 | 27.300 | 10.800 | 18.200 | 7.200 | 450 |
9 | 36.400 | 13.500 | 24.300 | 9.000 | 450 |
10 | 48.200 | 16.600 | 32.300 | 11.200 | 450 |
2) Objętości wody podane w kolumnach 2 i 4 oparte są na średniej całkowitej długości samolotu danej kategorii. Gdy spodziewane są operacje lotnicze samolotów większych niż wielkość średnia, to objętości wody powinny być przeliczone ponownie.
3) Dotyczy lotnisk niepublicznych o małym natężeniu ruchu lotniczego.
Tabela nr 2. Minimalne ilości środków gaśniczych na lotniskach naziemnych i nawodnych dla śmigłowców
Kategoria ochrony przeciwpożarowej | Piana grupy B1) | Uzupełniający środek gaśniczy | |
lotniska | objętość wody [dm3] | wydatek roztworu pianotwórczego [dm3 x min-1] | ilość proszku gaśniczego [kg] |
1 | 2 | 3 | 4 |
H1 | 500 | 250 | 23 |
H2 | 1.000 | 500 | 45 |
H3 | 1.600 | 800 | 90 |
1) Objętość wody przeznaczonej do wytwarzania piany dla intensywności podawania 5,5 dm3/min/m2 dla pian grupy B. Przedstawione intensywności podawania należy uważać za minimalne, zakładające opanowanie pożaru w ciągu jednej minuty.
Tabela nr 3. Minimalne ilości środków gaśniczych na lotniskach na obiektach dla śmigłowców
Kategoria ochrony przeciwpożarowej | Piana grupy B1) | Uzupełniający środek gaśniczy | |
lotniska | objętość wody [dm3] | wydatek roztworu pianotwórczego [dm3 x min-1] | ilość proszku gaśniczego [kg] |
1 | 2 | 3 | 4 |
H1 | 2.500 | 250 | 45 |
H2 | 5.000 | 500 | 45 |
H3 | 8.000 | 800 | 45 |
1) Objętość wody przeznaczonej do wytwarzania piany dla intensywności podawania 5,5 dm3/min/m2 dla pian grupy B. Przedstawione intensywności podawania należy uważać za minimalne, zakładające opanowanie pożaru w ciągu jednej minuty.
Tabela nr 4. Minimalna liczba obecnych pracowników lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej na lotnisku
Kategoria ochrony przeciwpożarowej lotniska | Minimalna liczba pracowników 1) | |
1-2, H1 | 2 | |
3, H2 | 3 | |
4-5, H3 | 4 | |
6-7 | według analizy zabezpieczenia operacyjnego przeprowadzonej przez zarządzającego lotniskiem, w uzgodnieniu z właściwym terenowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, z tym że liczba obecnych pracowników na zmianie, przydzielonych do obsługi pojazdów ratowniczo-gaśniczych oraz wyposażenia ratowniczego, nie może być mniejsza niż: | 62) |
8 | 83) | |
9-10 | ||
124) | ||
1) Minimalna liczba pracowników nie uwzględnia pracowników wykonujących obowiązki: kierownika i zastępcy jednostki ochrony przeciwpożarowej (komendant, szef służby ratowniczej), specjalistów, inspektorów, obsady punktu alarmowego, stażystów.
2) Minimalna liczba pracowników ulega zwiększeniu o jednego pracownika od każdego zaczętego miliona obsługiwanych pasażerów przy obsłudze ponad 3 milionów, z uwzględnieniem pkt 1.
3) Minimalna liczba pracowników ulega zwiększeniu o jednego pracownika od każdego zaczętego miliona obsługiwanych pasażerów przy obsłudze ponad 5 milionów, z uwzględnieniem pkt 1.
4) Minimalna liczba pracowników ulega zwiększeniu o jednego pracownika od każdego zaczętego miliona obsługiwanych pasażerów przy obsłudze ponad 7 milionów, z uwzględnieniem pkt 1.
Uwaga: pkt 2-4 mają zastosowanie do momentu, gdy liczba pracowników jest zgodna z liczbą miejsc siedzących w pojazdach lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej.
Tabela nr 5. Wymagane minimalne parametry charakterystyczne dla lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych
Wyposażenie/parametr | Pojazdy o pojemności zbiornika wodnego Vzb ≤ 4.500 dm3 | Pojazdy o pojemności zbiornika wodnego Vzb > 4.500 dm3 |
1 | 2 | 3 |
Działko wodno-pianowe | fakultatywne dla kategorii 1, 2, H1, H2; wymagane dla kategorii od 3 do 10, oraz H3 | wymagane |
Stopnie wydajności działka wodno-pianowego | wysoki | wysoki i niski |
Bezpośrednie wyjście do działka z kabiny pojazdu | wymagane | wymagane |
Zasięg rzutu strumienia piany | odpowiedni dla najdłuższego samolotu1) | odpowiedni dla najdłuższego samolotu1) |
Linie szybkiego natarcia | wymagane | wymagane |
Tryskacze pod podwoziem | fakultatywne | wymagane |
Działko zderzakowe | fakultatywne | fakultatywne |
Rozpędzanie | 80 km/h w 25 sekund | 80 km/h w 40 sekund |
w normalnej temperaturze otoczenia | ||
Prędkość maksymalna | co najmniej 105 km/h | co najmniej 100 km/h |
Napęd na wszystkie koła | wymagany | wymagany |
Automatyczna lub półautomatyczna skrzynia biegów | wymagana | wymagana |
Układ pojedynczych kół tylnych | pożądany dla kategorii 1, 2, H1, H2, wymagany dla kategorii od 3 do 10 oraz H3 | wymagany |
Minimalne kąty natarcia i zejścia | 30° | 30° |
Minimalny kąt przechyłu statycznego | 30° | 28° |
1) Nie dotyczy lotnisk dla śmigłowców i szybowców.
Tabela nr 6. Wyposażenie ratownicze przewożone łącznie na posiadanych przez zarządzającego lotniskiem lotniskowych pojazdach ratowniczo-gaśniczych
Lp. | Rodzaj sprzętu ratowniczego | Kategoria lotniska | |||||
1-2 | 3-5 | 6-7 | 8 | 9-10 | H1-H31) | ||
wyposażenie w sztukach | |||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
1 | Wkrętaki (zestaw) | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
2 | Zestaw narzędzi nieiskrzących | - | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 |
3 | Klucz nastawny | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
4 | Topór ratowniczy duży, nieklinujący | - | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
5 | Topór ratowniczy mały, nieklinujący | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | - |
6 | Nożyce do cięcia prętów o średnicy co najmniej ø 10 mm | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
7 | Nożyce do blachy | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
8 | Szczypce nastawne o długości 250 mm | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
9 | Szczypce boczne o długości 160 mm | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
10 | Łom duży o długości 1.500 mm | - | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
11 | Łom mały o długości 1.000 mm | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | - |
12 | Ręczne uniwersalne narzędzie ratownicze | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
13 | Przecinak ślusarski o szerokości 25 mm | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
14 | Młotek 2 kg | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
15 | Szpadel | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
16 | Bosak podręczny o długości 3 m | 1 | 1 | 1 | 2 | 3 | 1 |
17 | Koc gaśniczy | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
18 | Drabina wysuwana o długości odpowiedniej do wysokości najwyższego statku powietrznego operującego z lotniska | - | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
19 | Linka ratownicza o długości 20 m | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
20 | Linka ratownicza o długości 30 m | - | 1 | 2 | 3 | 4 | - |
21 | Klin do blokowania kół o wysokości 10 cm3) | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
22 | Klin do blokowania kół o wysokości 15 cm | - | - | 2 | 2 | 2 | - |
23 | Piła łańcuchowa do drewna | - | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
24 | Piła tarczowa do betonu i stali z kompletem tarcz zapasowych | - | 1 | 1 | 2 | 3 | 1 |
25 | Nóż do przecinania pasów bezpieczeństwa | 1 | 2 | 4 | 6 | 8 | 1 |
26 | Aparat powietrzny butlowy - nadciśnieniowy z butlą zapasową | 1 komplet na każdego ratownika w służbie | |||||
27 | Zestaw głośnomówiący | - | - | 1 | 1 | 2 | - |
28 | Zestaw pierwszej pomocy medycznej R1 określonej dla Państwowej Straży Pożarnej | 1 | - | - | - | - | - |
29 | Zestaw pierwszej pomocy medycznej R2 określonej dla Państwowej Straży Pożarnej | - | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
30 | Nosze ratownicze podbierające | 1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
31 | Płachta impregnowana o wymiarach 3 m x 3 m | - | 1 | 1 | 2 | 3 | 1 |
32 | Agregat wentylacyjno-oddymiający (z przystawkami na wodę i pianę) | - | - | 1 | 2 | 3 | - |
33 | Latarka | - | 2 | 4 | 6 | 8 | 2 |
34 | Kamera termowizyjna2) | - | 1 | 1 | 1 | 2 | - |
35 | Noktowizor2) | - | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
36 | Pirometr | - | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 |
37 | Przyrządy pomiarowe i wykrywcze4) | - | 1 | 1 | 1 | 2 | - |
38 | Zestaw do uszczelniania wycieków paliwa | - | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 |
39 | Ubranie ochrony biologicznej2) | - | 2 | 2 | 4 | 6 | - |
40 | Ubranie żaroodporne3) | 2 | 2 | 2 | 4 | 6 | 2 |
41 | Ubranie gazoszczelne2) | - | - | 4 | 4 | 6 | - |
42 | Zestaw narzędzi hydraulicznych kategorii 25) | - | 1 | 1 | 1 | 2 | 1 |
43 | Zestaw narzędzi hydraulicznych kategorii 16), 7) | - | - | - | 1 | 1 | - |
44 | Zestawy podnośników pneumatycznych niskociśnieniowych8) | - | 1 | 1 | 1 | 1 | - |
45 | Zestawy podnośników pneumatycznych wysokociśnieniowych8) | - | 1 | 2 | 3 | 4 | 1 |
46 | Zestaw do usuwania rozlewów i wycieków produktów ropopochodnych | - | - | 1 | 1 | 1 | 1 |
47 | Zestaw oświetleniowy | jeden zestaw na pojazd ratowniczo-gaśniczy |
1) Na lotniskach dla śmigłowców na obiektach wyposażenie ratownicze powinno być przechowywane w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska.
2) Wymagane na wyposażeniu lotniskowych służb ratowniczo-gaśniczych w przypadku braku dostępności w ciągu 15 minut przy wykorzystaniu możliwości podmiotów realizujących zadania z zakresu ratownictwa.
3) Nie dotyczy lotnisk dla szybowców.
4) W skład zestawu wchodzi co najmniej: radiometr, miernik wielogazowy (eksplozymetr), pehametr lub zestaw papierków lakmusowych.
5) Zestaw obejmuje: pompę, przewody, rozdzielacze, łańcuchy, wymienne końcówki, nożyce i rozpieracz (lub nożyco-rozpieracz kombi) o sile cięcia do 30 t i sile rozpierania do 10 t, zaciskacz do rur.
6) Zestaw obejmuje: pompę, przewody, rozdzielacze, łańcuchy, wymienne końcówki, nożyce o sile cięcia powyżej 30 t, rozpieracz o sile rozpierania powyżej 10 t, rozpieracze kolumnowe, zaciskacz do rur.
7) W przypadku posiadania przez lotnisko dwóch zestawów narzędzi hydraulicznych kategorii 2 dopuszcza się stosowanie ich zamiast zestawu narzędzi hydraulicznych kategorii 1.
8) Zestaw zawiera: poduszki pneumatyczne (2 szt.), reduktor ciśnienia (1 szt.), węże nisko-/wysokociśnieniowe (2 szt.), podwójny układ sterujący (1 szt.), zestaw naprawczy (1 szt.) i pokrowiec (1 szt.).
Tabela nr 7. Minimalna liczba lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych na lotnisku
Kategoria ochrony przeciwpożarowej lotniska | Pojazdy ratowniczo-gaśnicze w sztukach |
1 | 1 |
2, H1 | 1 |
3, H2 | 1 |
4, H3 | 1 |
5 | 1 |
6 | 2 |
7 | 2 |
8 | 3 |
9 | 4 |
10 | 4 |
ZAŁĄCZNIK Nr 2
PROGRAM SZKOLENIA LOTNISKOWYCH SŁUŻB RATOWNICZO-GAŚNICZYCH
PROGRAM SZKOLENIA LOTNISKOWYCH SŁUŻB RATOWNICZO-GAŚNICZYCH
1.1. Po ukończeniu szkolenia uczestnicy powinni:
1) znać:
- zasady obowiązujące podczas operacji startu i lądowania statków powietrznych, ruchu naziemnego pojazdów na terenie lotniska,
- kierunki lądowań i startów statków powietrznych, drogi kołowania i dojazdowe oraz warunki i zasady bezpiecznego i szybkiego dojazdu do miejsca wypadku lub incydentu lotniczego,
- budowę samolotów i śmigłowców mającą wpływ na przeprowadzenie skutecznej ewakuacji zagrożonych ludzi oraz prowadzenie działań ratowniczych,
- budowę, parametry taktyczno-techniczne, zasady działania i wykorzystania sprzętu będącego na wyposażeniu lotniskowych jednostek ratowniczych,
- wybrane zagadnienia z zakresu zapobiegania pożarom i przeciwdziałania innym zagrożeniom występującym na terenie lotniska,
- środki gaśnicze i neutralizatory oraz możliwości ich stosowania,
- funkcje i zasady dowodzenia, w szczególności zastępem i sekcją,
- mechanizmy procesu spalania i rozwoju pożaru samolotów,
- metody i sposoby gaszenia pożarów samolotów i innych obiektów na terenie lotniska,
- zasady taktyki działań ratowniczych prowadzonych przez lotniskowe służby ratowniczo-gaśnicze podczas różnych zdarzeń i w różnych warunkach,
- zasady organizacji i utrzymania łączności dowodzenia i współdziałania,
- zasady postępowania przy występowaniu materiałów niebezpiecznych,
- zasady udzielania pomocy osobom poszkodowanym w warunkach pozaszpitalnych podczas wypadków i incydentów lotniczych,
- zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w strażnicach, podczas szkolenia, ćwiczeń i działań ratowniczych;
2) umieć:
- obsługiwać sprzęt znajdujący się na wyposażeniu lotniskowych służb ratowniczych i wykorzystywać walory taktyczno-techniczne sprzętu,
- prowadzić rozpoznanie w różnych warunkach i podczas różnych zdarzeń,
- dowodzić zastępem i sekcją,
- organizować oraz utrzymywać łączność dowodzenia i współdziałania,
- organizować i prowadzić ewakuację i ratowanie ludzi oraz mienia podczas wypadków i incydentów lotniczych i innych zdarzeń,
- formułować poprawnie pod względem treści i formy rozkazy bojowe,
- składać meldunki o rozwoju sytuacji i przebiegu działań,
- dokonywać wyboru odpowiednich środków gaśniczych i skutecznie operować prądami gaśniczymi,
- określać niezbędne służby i sprzęt do prowadzonych działań ratowniczych,
- organizować i prowadzić zajęcia w ramach doskonalenia zawodowego,
- sprawdzać stan techniczny powierzonego sprzętu,
- udzielać pomocy osobom poszkodowanym w warunkach pozaszpitalnych,
- stosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w strażnicach, podczas szkolenia, ćwiczeń i działań ratowniczych,
- gasić pożary różnych obiektów,
- oceniać możliwość rozwoju pożaru,
- skutecznie prowadzić akcje ratownictwa technicznego, chemicznego i ekologicznego.
1.2. Na realizację programu szkolenia przewidziano:
1) nie mniej niż 203 godziny lekcyjne (1 godzina lekcyjna = 45 min);
2) nie mniej niż 22 dni szkoleniowe.
PLAN NAUCZANIA
Nr | Przedmiot | Liczba godzin lekcyjnych | ||
przedmiotu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
I | Lotniska | 4 | 6 | 10 |
II | Budowa statków powietrznych | 5 | 5 | 10 |
III | Lotniskowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy | 24 | 69 | 93 |
IV | Rozpoznawanie zagrożeń | 4 | 5 | 9 |
V | Środki gaśnicze i neutralizatory | 4 | - | 4 |
VI | Taktyka działań ratowniczych w lotnictwie | 17 | 35 | 52 |
VII | Zagrożenia ekologiczne i chemiczne na lotniskach | 3 | 5 | 8 |
VIII | Lotniczy transport materiałów niebezpiecznych | 8 | 5 | 13 |
IX | Bezpieczeństwo i higiena pracy w lotniskowych służbach ratowniczo-gaśniczych | 4 | - | 4 |
I-IX | Razem: | 73 | 130 | 203 |
I. Lotniska
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Topografia rejonu operacyjnego lotniska | 1 | 2 | 3 |
2 | Łączność radiowa w lotniskowej służbie ratowniczo-gaśniczej | 1 | 2 | 3 |
3 | Kategorie ochrony przeciwpożarowej lotnisk | 1 | - | 1 |
4 | Lotniczy alfabet fonetyczny | 1 | 2 | 3 |
1-4 | Razem: | 4 | 6 | 10 |
W tabelach użyto następujących skrótów:
T - zajęcia teoretyczne,
P - zajęcia praktyczne,
R - razem.
Materiał nauczania
Temat 1 - Topografia rejonu operacyjnego lotniska
- drogi startowe oraz ich oznaczenia numerowe,
- drogi kołowania, drogi dojazdowe oraz wszelkie znaki identyfikacyjne,
- identyfikacja kodów kolorowych świateł zainstalowanych na drogach startowych, kołowania i dojazdowych,
- zasady ruchu naziemnego pojazdów na terenie lotniska, łącznie z dojazdami do parkingów oraz obiektów lotniskowych,
- kierunki lądowań, startów, długości dróg startowych i ich szerokości, drogi pożarowe, drogi kołowania, miejsca postojów samolotów na płytach przeddworcowych oraz bezpieczne i szybkie kierunki dojazdów do tych miejsc,
- funkcje personelu ATS (służby ruchu lotniczego), związane z bezpieczeństwem przeciwpożarowym lotniska,
- system zabezpieczenia terenu lotniska oraz tereny niedostępne, w których występuje stałe niebezpieczeństwo,
- układy drenażowe na terenie lotniska,
- wytyczne i zasady poruszania się na terenie lotniska.
Temat 2 - Łączność radiowa w lotniskowej służbie ratowniczo-gaśniczej
- zadania punktów alarmowych i współpraca ze stanowiskami kierowania,
- praktyczna obsługa urządzeń łączności zainstalowanych w punkcie alarmowym jednostki,
- dokumentacja punktów alarmowych i stanowisk kierowania,
- zasady prowadzenia korespondencji radiowej na terenie lotniska,
- zasady prowadzenia korespondencji radiowej podczas działań ratowniczych,
- łączność dowodzenia i współdziałania na terenie lotniska i w rejonie operacyjnym.
Temat 3 - Kategorie ochrony przeciwpożarowej lotnisk
- zasady określania kategorii ochrony przeciwpożarowej lotnisk określonej dla celów ratowniczo-gaśniczych,
- dobór wyposażenia ratowniczego i środków gaśniczych do określonej kategorii lotniska.
Temat 4 - Lotniczy alfabet fonetyczny
- zasady stosowania alfabetu fonetycznego,
- nauka prawidłowej wymowy oznaczeń cyfrowo-literowych w języku angielskim.
II. Budowa statków powietrznych
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Typy i budowa samolotów i śmigłowców cywilnych | 2 | 3 | 5 |
2 | Typy i budowa samolotów i śmigłowców wojskowych | 2 | 2 | 4 |
3 | Paliwa lotnicze | 1 | - | 1 |
1-3 | Razem: | 5 | 5 | 10 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Typy i budowa samolotów i śmigłowców cywilnych
- ogólne zasady budowy samolotów i śmigłowców,
- typy samolotów i śmigłowców,
- zasady otwierania wyjść normalnych i awaryjnych oraz środki ewakuacyjne różnych typów samolotów,
- awaryjne dostawanie się do wnętrz samolotów i śmigłowców,
- terminologia lotniskowa oraz elementy konstrukcyjne samolotów, mające wpływ na skuteczne prowadzenie działań ratowniczych,
- miejsca lokalizacji i oznakowanie zbiorników paliwowych i instalacji technicznych w samolotach cywilnych,
- układ i lokalizacja foteli załogi i pasażerów,
- materiały konstrukcyjne stosowane do budowy samolotów i zagrożenia z tym związane.
Temat 2 - Typy i budowa samolotów i śmigłowców wojskowych
- ogólne zasady budowy samolotów i śmigłowców,
- typy samolotów i śmigłowców,
- awaryjne dostawanie się do wnętrz samolotów i śmigłowców,
- sposoby ewakuacji osób z rozbitych samolotów i śmigłowców,
- lokalizacja zbiorników paliwowych i uzbrojenia bojowego,
- materiały konstrukcyjne stosowane do budowy samolotów i śmigłowców oraz zagrożenia z tym związane,
- występujące zagrożenia i zasady bezpieczeństwa przy działaniach ratowniczych w przypadku uzbrojonych samolotów i śmigłowców.
Temat 3 - Paliwa lotnicze
- rodzaje paliw lotniczych,
- charakterystyka pożarowa paliw lotniczych,
- zasady gaszenia paliw lotniczych.
III. Lotniskowy sprzęt ratowniczo-gaśniczy
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Lotniskowe pojazdy ratowniczo-gaśnicze | 3 | 10 | 13 |
2 | Sprzęt do podawania wody | 1 | 2 | 3 |
3 | Sprzęt do podawania i wytwarzania piany gaśniczej | 1 | 2 | 3 |
4 | Sprzęt i urządzenia do podawania proszków gaśniczych i gazów gaśniczych | 1 | 2 | 3 |
5 | Sprzęt ratowniczy | 10 | 30 | 40 |
6 | Sprzęt ochrony dróg oddechowych | 2 | 2 | 4 |
7 | Odzież ochronna | 1 | 2 | 3 |
8 | Sprzęt specjalny - energetyczny i elektroniczny | 2 | 3 | 5 |
9 | Systemy wykrywania zagrożeń pożarowych i stałe instalacje gaśnicze | 1 | 1 | 2 |
10 | Gospodarka sprzętem | 1 | - | 1 |
11 | Ćwiczenia ze sprzętem w ramach sekcji i plutonu | 1 | 15 | 16 |
1-11 | Razem: | 24 | 69 | 93 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Lotniskowe pojazdy ratowniczo-gaśnicze
- dane taktyczno-techniczne lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych,
- obsługa urządzeń pożarniczych i ratowniczych stanowiących wyposażenie lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych,
- dane eksploatacyjne lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych,
- zasady przeprowadzania codziennej konserwacji lotniskowych pojazdów ratowniczo-gaśniczych.
Temat 2 - Sprzęt do podawania wody
- warunki wytrzymałościowe węży pożarniczych,
- straty na przepływie wody w wężach, metody unikania i minimalizowania strat,
- analiza charakterystyk pomp pożarniczych,
- budowa, obsługa i drobne naprawy motopomp i autopomp,
- budowa stanowisk wodnych i linii wężowych,
- armatura wodna: prądownice, zbieracze, rozdzielacze, wysysacze.
Temat 3 - Sprzęt do podawania i wytwarzania piany gaśniczej
- parametry prądownic pianowych, wytwornic pianowych, działek wodno-pianowych, agregatów i generatorów piany, zasysaczy liniowych,
- podawanie piany gaśniczej przy pożarze samolotu.
Temat 4 - Sprzęt i urządzenia do podawania proszków gaśniczych i gazów gaśniczych
- parametry techniczne i eksploatacyjne agregatów do podawania proszków gaśniczych i gazów gaśniczych,
- obsługa i konserwacja agregatów i armatur do podawania proszków gaśniczych i gazów gaśniczych,
- podawanie proszku gaśniczego i gazów gaśniczych przy pożarze samolotu.
Temat 5 - Sprzęt ratowniczy
- warunki techniczne eksploatacji i konserwacji hydraulicznych i pneumatycznych zestawów ratowniczych,
- obsługa pomp hydraulicznych,
- obsługa agregatów sprężarkowych, butli, osprzętu ciśnieniowego, poduszek pneumatycznych, zacisków, młotów itp.,
- piły do cięcia betonu i stali oraz do cięcia drewna,
- wyciągarki ręczne i mechaniczne,
- rozpory i podpory,
- praktyczne stosowanie sprzętu w różnych zestawieniach.
Temat 6 - Sprzęt ochrony dróg oddechowych
- wymogi techniczne i eksploatacja sprężarek powietrza - elektrycznych i spalinowych,
- praca w sprzęcie ochrony dróg oddechowych w różnych warunkach, w tym w ubraniach ochronnych i komorze dymowej.
Temat 7 - Odzież ochronna
- typy i przeznaczenie stosowanych ubrań ochronnych,
- korzyści i ograniczenia związane z właściwościami refleksyjnymi ubrań żaroochronnych,
- wkładanie alarmowe ubrań ochronnych (z aparatem ochrony dróg oddechowych i bez aparatu),
- konserwacja ubrań ochronnych.
Temat 8 - Sprzęt specjalny - energetyczny i elektroniczny
- urządzenia prądotwórcze i połączenia odbiorników energii elektrycznej,
- zasady bezpiecznej eksploatacji i konserwacji urządzeń elektrycznych,
- obsługa urządzeń elektrycznych i osprzętu,
- przeznaczenie, budowa, obsługa i konserwacja urządzeń elektronicznych, takich jak: analizator gazów, pirometr, dozymetry z sondami, sprzęt komputerowy itp.
Temat 9 - Systemy wykrywania zagrożeń pożarowych i stałe instalacje gaśnicze
- rodzaje systemów wykrywania pożaru oraz stałych instalacji gaśniczych,
- znajomość lokalizacji instalacji przeciwpożarowych i ich obsługa.
Temat 10 - Gospodarka sprzętem
- ogólne problemy związane z gospodarką materiałową sprzętem,
- normy eksploatacyjne, czasokresy przeglądów technicznych, naprawy, wycofanie z użytkowania,
- okresowe badania butli na gazy sprężone, sprzętu elektrycznego, agregatów itp.
Temat 11 - Ćwiczenia ze sprzętem w ramach sekcji i plutonu
praktyczne sprawdzenie wiadomości i doskonalenie umiejętności w zakresie prawidłowego doboru sprzętu, wykorzystania jego walorów taktyczno-technicznych i obsługi w różnych sytuacjach i warunkach.
IV. Rozpoznawanie zagrożeń
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Prace niebezpieczne pod względem pożarowym | 1 | - | 1 |
2 | Rozpoznanie i charakterystyka miejsc niebezpiecznych pod względem pożarowym na terenie lotniska | 1 | 2 | 3 |
3 | Ewakuacja ludzi z obiektów budowlanych | 1 | 2 | 3 |
4 | Tankowanie samolotów | 1 | 1 | 2 |
1-4 | Razem: | 4 | 5 | 9 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Prace niebezpieczne pod względem pożarowym
- prace remontowe z zastosowaniem ognia otwartego, zagrożenie pożarowe,
- zabezpieczenie przez lotniskową jednostkę ratowniczą prac szczególnie niebezpiecznych.
Temat 2 - Rozpoznanie i charakterystyka miejsc niebezpiecznych pod względem pożarowym na terenie lotniska
- elementy wpływające na stopień zagrożenia pożarowego pomieszczeń magazynowych, warsztatowych, biurowych i budynków użyteczności publicznej,
- praktyczne zaznajomienie się z pomieszczeniami lub budynkami o zwiększonym zagrożeniu pożarowym.
Temat 3 - Ewakuacja ludzi z obiektów budowlanych
- zasady przeprowadzania ewakuacji pracowników lotniska oraz podróżnych,
- wymagania dla dróg i wyjść ewakuacyjnych,
- praktyczne zaznajomienie się z obiektami, z których przewiduje się ewakuację ludzi,
- przeciwdziałanie panice tłumu.
Temat 4 - Tankowanie samolotów
- ogólne zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas operacji tankowania,
- zasady obowiązujące podczas tankowania samolotów bez pasażerów i z pasażerami,
- zadania dla lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej podczas zabezpieczania operacji tankowania.
V. Środki gaśnicze i neutralizatory
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | |||||||
tematu | T | P | R | ||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||||
1 | Środki gaśnicze i neutralizatory stosowane w lotnictwie | 3 | - | 3 | |||||
2 | Intensywność podawania środków gaśniczych | 1 | - | 1 | |||||
1-2 | Razem: | 4 | - | 4 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Środki gaśnicze i neutralizatory stosowane w lotnictwie
- materiały palne używane do budowy samolotów, dobór odpowiedniego środka gaśniczego,
- omówienie właściwości i zakresu stosowania wody, piany, proszków, halonów, CO2 podczas gaszenia samolotów,
- charakterystyka oraz dobór neutralizatorów służących do likwidacji zagrożeń chemiczno-ekologicznych.
Temat 2 - Intensywność podawania środków gaśniczych
- omówienie pojęcia "intensywność podawania środków gaśniczych",
- sposoby podawania środków gaśniczych do miejsca pożaru,
- czynniki wpływające na intensywność podawania środków gaśniczych,
- omówienie pojęcia "powierzchni krytycznej",
- zasady obliczania wymaganej intensywności środków gaśniczych.
VI. Taktyka działań ratowniczych w lotnictwie
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Charakterystyka i rozwój pożaru statku powietrznego | 2 | - | 2 |
2 | Wypadki i incydenty lotnicze | 1 | - | 1 |
3 | Elementy czasu operacyjnego | 1 | - | 1 |
4 | Wspólne cechy stanów zagrożenia | 3 | - | 3 |
5 | Rozpoznanie, ocena sytuacji i ustawienie lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej na terenie działań ratowniczych | 2 | - | 2 |
6 | Prowadzenie działań ratowniczych | 5 | 30 | 35 |
7 | Organizacja pomocy medycznej na miejscu wypadku lub incydentu lotniczego | 2 | 5 | 7 |
8 | Stanowisko kierowania (punkt alarmowy) | 1 | - | 1 |
1-8 | Razem: | 17 | 35 | 52 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Charakterystyka i rozwój pożaru statku powietrznego
- możliwości powstania pożaru na statku powietrznym,
- rozwój i przebieg pożaru w zależności od miejsca powstania,
- strefa oddziaływania cieplnego i zadymienia,
- powierzchnia pożaru i jej zmiana w czasie, zachowanie się konstrukcji statku powietrznego i materiałów wykończeniowych podczas pożaru,
- zjawiska towarzyszące procesowi pożaru statku powietrznego i ich wpływ na przebieg akcji ratowniczej.
Temat 2 - Wypadki i incydenty lotnicze
- pojęcie "wypadku lotniczego" i "incydentu lotniczego",
- statystyka wypadków i incydentów lotniczych,
- omówienie najczęstszych przyczyn wypadków i incydentów lotniczych.
Temat 3 - Elementy czasu operacyjnego
- definicja i omówienie pojęć: czas reakcji, opanowanie i gaszenie,
- bezpieczne osiąganie czasów operacyjnych w zależności od pory dnia i roku.
Temat 4 - Wspólne cechy stanów zagrożenia
- nadzór wizualny terenu lotniska, ze szczególnym uwzględnieniem progów i pasów startowych oraz dróg kołowania,
- fazy sytuacji awaryjnych (faza krytyczna, alarmowa i niepewności),
- dysponowanie lotniskowym sprzętem ratowniczo-gaśniczym,
- problem ciągłości zabezpieczenia lotniska przez jednostkę ratowniczą,
- wyjazd lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej do miejsca zdarzenia,
- podejmowanie decyzji przez pierwszego dowódcę przybyłego na miejsce zdarzenia,
- organizowanie działań ratowniczych na terenie lotniska.
Temat 5 - Rozpoznanie, ocena sytuacji i ustawienie lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej na terenie działań ratowniczych
- rodzaje i elementy rozpoznania,
- ocena źródeł informacji,
- metody prowadzenia rozpoznania,
- rozpoznanie zagrożenia ludzi,
- ocena sytuacji na podstawie informacji z rozpoznania,
- łączność w czasie rozpoznania,
- zasady zatrzymywania i rozmieszczania pojazdów na miejscu akcji.
Temat 6 - Prowadzenie działań ratowniczych
- teren akcji ratowniczej i jego elementy,
- stanowiska bojowe: gaśnicze, wodne, dowodzenia,
- rodzaje działań taktycznych: natarcie, obrona,
- czynniki decydujące o skuteczności działań gaśniczych podczas wypadków lub incydentów lotniczych,
- ewakuacja osób zagrożonych,
- współpraca służb podległych zarządzającemu lotniskiem z innymi służbami ratowniczymi,
- sposoby postępowania i dobór sprzętu,
- określanie miejsc cięcia, podnoszenia, odginania,
- ewakuacja ludzi z samolotu,
- sprawdzenie nabytej wiedzy w ćwiczeniach praktycznych,
- repetytorium z zakresu zasad dowodzenia zastępem i sekcją.
Temat 7 - Organizacja pomocy medycznej na miejscu wypadku lub incydentu lotniczego
- cechy charakterystyczne-pod względem ilości i rodzaju osób poszkodowanych - wypadku i incydentu lotniczego,
- organizacja ratownictwa medycznego na lotnisku,
- sposób alarmowania i postępowania służb medycznych,
- ogólne zasady ratownictwa medycznego podczas zdarzeń z dużą ilością poszkodowanych,
- obsługa i zastosowanie wyrobów medycznych, będących na wyposażeniu lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej.
Temat 8 - Stanowisko kierowania (punkt alarmowy)
- zadania i organizacja stanowiska kierowania (punktu alarmowego),
- podstawowa dokumentacja,
- obowiązki dyżurnych i sposób pełnienia służby,
- postępowanie dyżurnego po otrzymaniu meldunku o zdarzeniu (pożar, wypadek lotniczy, incydent lotniczy, inne),
- organizacja łączności alarmowej i operacyjnej na terenie lotniska i poza nim.
VII. Zagrożenie ekologiczne i chemiczne na lotniskach
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Rodzaje zagrożeń ekologicznych i chemicznych na lotnisku | 2 | 1 | 3 |
2 | Przeciwdziałanie skażeniom produktami ropopochodnymi, innymi substancjami chemicznymi i radioaktywnymi | 1 | 4 | 5 |
1-2 | Razem: | 3 | 5 | 8 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Rodzaje zagrożeń ekologicznych i chemicznych na lotnisku
- rodzaje występujących zagrożeń,
- rozpoznanie, środki wiążące i neutralizujące,
- ocena zagrożenia,
- sprzęt i metody.
Temat 2 - Przeciwdziałanie skażeniom produktami ropopochodnymi, innymi substancjami chemicznymi i radioaktywnymi
- likwidacja rozlewisk i rozsypów na gruncie,
- zabezpieczenia na ciekach i wodach stojących,
- oznakowanie terenu zagrożonego,
- zabezpieczenie pracowników lotniskowej służby ratowniczo-gaśniczej i osób poszkodowanych,
- wybór metod likwidacji przy różnych rodzajach zagrożenia,
- współdziałanie z innymi służbami,
- obsługa urządzeń wykrywających i identyfikujących zagrożenie.
VIII. Lotniczy transport materiałów niebezpiecznych
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Przepisy dotyczące transportu materiałów niebezpiecznych | 1 | - | 1 |
2 | Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych i ich oznakowanie | 2 | - | 2 |
3 | Postępowanie w stanie zagrożenia podczas przewozu lotniczego materiałów niebezpiecznych | 3 | 3 | 6 |
4 | Postępowanie przy wystąpieniu awarii radiacyjnej | 2 | 2 | 4 |
1-4 | Razem: | 8 | 5 | 13 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Przepisy dotyczące transportu materiałów niebezpiecznych
- definicja pojęcia materiałów niebezpiecznych,
- ogólne przepisy dotyczące transportu materiałów niebezpiecznych,
- przepisy krajowe i międzynarodowe dotyczące transportu materiałów niebezpiecznych drogą lotniczą.
Temat 2 - Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych i ich oznakowanie
- klasyfikacja materiałów niebezpiecznych w transporcie drogowym i lotniczym,
- oznakowanie, rodzaje opakowań, szczególne uwarunkowania dotyczące transportu lotniczego tych materiałów.
Temat 3 - Postępowanie w stanie zagrożenia podczas przewozu lotniczego materiałów niebezpiecznych
- metodyka postępowania w sytuacjach zagrożenia pożarem przy występowaniu materiałów niebezpiecznych,
- identyfikacja materiału niebezpiecznego według oznakowań na opakowaniach oraz przy wykorzystaniu urządzeń pomiarowych,
- ocena zagrożenia i wybór metody likwidacji zagrożenia i jego skutków,
- utylizacja materiałów niebezpiecznych.
Temat 4 - Postępowanie przy wystąpieniu awarii radiacyjnej
- zasady oznakowania i rodzaje opakowań materiałów promieniotwórczych,
- metody i przyrządy służące do wykrywania promieniowania radiacyjnego,
- wyznaczenie strefy niebezpiecznej i jej oznakowanie,
- metody likwidacji zagrożenia radiacyjnego,
- warunki bezpieczeństwa ratowników i zagrożonych osób,
- współpraca ze służbą ratownictwa radiacyjnego.
IX. Bezpieczeństwo i higiena pracy w lotniskowych służbach ratowniczo-gaśniczych
Nr | Temat | Liczba godzin lekcyjnych | ||
tematu | T | P | R | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1 | Regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy | 2 | - | 2 |
2 | Dodatkowe zagrożenia występujące podczas działań ratowniczych | 1 | - | 1 |
3 | Metody ochrony osobistej przed zakażeniami podczas działań ratowniczych | 1 | - | 1 |
1-3 | Razem: | 4 | - | 4 |
Materiał nauczania
Temat 1 - Regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy
- podstawowe pojęcia prawa pracy oraz prawnej ochrony pracy,
- odpowiedzialność prawna za bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
- obowiązki jednostek ochrony przeciwpożarowej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- odpowiedzialność za naruszenie przepisów o ochronie pracy.
Temat 2 - Dodatkowe zagrożenia występujące podczas działań ratowniczych
- podmuch oraz wysoka temperatura gazów spalinowych z dysz wylotowych silników samolotowych, natężenie hałasu,
- zagrożenia od śmigieł samolotowych,
- strefy zasysania powietrza w otwory wlotowe silników samolotowych,
- bezpieczna odległość, części wystające,
- klapy i hamulce aerodynamiczne, anteny, rurki Pitote'a.
Temat 3 - Metody ochrony osobistej przed zakażeniami podczas działań ratowniczych
- stosowanie ochrony i zabezpieczenia przy pracy z rannymi,
- zasady ratowania osób z otwartymi ranami,
- badania profilaktyczne.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »