Przeprowadzanie badań lekarskich pracowników, zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczenia lekarskie wydawane do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.607 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 30 marca 2023 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ 1
z dnia 30 maja 1996 r.
w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy *

Na podstawie art. 179 § 4 2  i art. 229 § 8 3  ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, 1700 i 2140 oraz z 2023 r. poz. 240) zarządza się, co następuje:
1. 
Rozporządzenie określa:
1)
zakres wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich pracowników, o których mowa w art. 229 § 1, 2 i 5 Kodeksu pracy, zwanych dalej "badaniami profilaktycznymi", tryb ich przeprowadzania oraz sposób dokumentowania i kontroli tych badań;
2)
częstotliwość wykonywania badań okresowych;
3)
zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, o której mowa w art. 229 § 6 zdanie drugie Kodeksu pracy, niezbędnej z uwagi na warunki pracy;
4)
tryb wydawania i przechowywania orzeczeń lekarskich:
a)
o utracie przez pracownika zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 43 pkt 2 Kodeksu pracy),
b)
o konieczności przeniesienia pracownika do innej pracy ze względu na stwierdzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na zdrowie pracownika (art. 55 § 1 Kodeksu pracy),
c)
(uchylona),
d)
stwierdzających, że dana praca zagraża zdrowiu młodocianego (art. 201 § 2 Kodeksu pracy),
e)
o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 Kodeksu pracy),
f)
stwierdzających u pracownika objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej (art. 230 § 1 Kodeksu pracy),
g)
stwierdzających niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy u pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy lub u którego stwierdzono chorobę zawodową, lecz nie został uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 231 Kodeksu pracy);
5)
dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, jakie powinni spełniać lekarze przeprowadzający badania profilaktyczne oraz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, niezbędną z uwagi na warunki pracy.
2. 
Rozporządzenie określa ponadto tryb wydawania zaświadczeń i świadectw lekarskich do celów przewidzianych w art. 92 § 1, art. 177 § 1 i 3, art. 178 § 1, art. 180 § 3 i 4, art. 185 Kodeksu pracy oraz w przepisach o urlopach wychowawczych.
1. 
Zakres i częstotliwość badań profilaktycznych określają wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników, zwane dalej "wskazówkami metodycznymi", stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia.
2. 
Lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne może poszerzyć jego zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne, w zależności od wskazań, w szczególności: otolaryngologiczne, neurologiczne, okulistyczne, dermatologiczne, alergologiczne lub psychologiczne, oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika.
3. 
Specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, o których mowa w ust. 2, stanowią część badania profilaktycznego.
4. 
Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne korzysta z zaleceń dotyczących postępowania lekarskiego w stosunku do pracowników poddanych określonym narażeniom, upowszechnianych przez instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy, a w odniesieniu do osób zatrudnionych w transporcie kolejowym także przez Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej.
5. 
Badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:
1)
brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku albo
2)
istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku

- w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, o którym mowa w § 4.

1. 
W sprawach, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 4, lekarz orzeka na podstawie wyników przeprowadzonego badania lekarskiego oraz oceny zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika, występujących na stanowisku pracy.
2. 
Oceny zagrożeń, o których mowa w ust. 1, lekarz dokonuje na podstawie przekazywanej przez pracodawcę informacji o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, w tym również o aktualnych wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowiskach pracy. Wskazane jest, aby lekarz uzupełnił informacje pracodawcy o spostrzeżenia z przeprowadzonych wizytacji stanowisk pracy.
3. 
Lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne dokonuje w dokumentacji medycznej pracownika opisu badania oraz wpisu treści orzeczenia.
4. 
Lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wydaje orzeczenie lekarskie osobie badanej oraz pracodawcy:
1)
według wzoru określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia, jeżeli orzeczenie dotyczy przypadków wymienionych w § 1 ust. 1 pkt 4 lit. a i e;
2)
według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia, jeżeli orzeczenie dotyczy przypadków wymienionych w § 1 ust. 1 pkt 4 lit. b, d, f i g.
5. 
(uchylony).
1. 
Badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.
1a. 
Skierowanie, o którym mowa w ust. 1, jest wydawane w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje osoba kierowana na badania.
2. 
Skierowanie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:
1)
określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane;
2)
w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu;
3)
w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony;
4)
opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
3. 
Wzór skierowania na badania lekarskie stanowi załącznik nr 3a do rozporządzenia.
1. 
Od orzeczenia lekarskiego, o którym mowa w § 2 ust. 5, przysługuje odwołanie wnoszone na piśmie.
2. 
Odwołanie przysługuje osobie badanej oraz pracodawcy, który wydał skierowanie na badania lekarskie.
3. 
Odwołanie wraz z jego uzasadnieniem wnosi się w terminie 7 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarskiego, za pośrednictwem lekarza, który je wydał, do jednego z podmiotów odwoławczych, którymi są:
1)
wojewódzkie ośrodki medycyny pracy właściwe ze względu na miejsce świadczenia pracy lub siedzibę jednostki organizacyjnej, w której jest zatrudniony pracownik;
2)
instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy lub Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, jeżeli odwołanie dotyczy orzeczenia lekarskiego wydanego przez lekarza zatrudnionego w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy;
3)
Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej, jeżeli odwołanie dotyczy orzeczenia lekarskiego wydanego przez Kolejowy Zakład Medycyny Pracy;
4)
podmioty lecznicze utworzone i wyznaczone przez Ministra Obrony Narodowej.
4. 
Lekarz, za pośrednictwem którego jest składane odwołanie, w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania, przekazuje je wraz z dokumentacją stanowiącą podstawę wydanego orzeczenia lekarskiego do właściwego podmiotu, o którym mowa w ust. 3.
5. 
Badania w trybie odwołania przeprowadza w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania właściwy podmiot, o którym mowa w ust. 3.
6. 
Orzeczenie lekarskie wydane w trybie odwołania jest ostateczne.
Zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy, obejmuje:
1)
w przypadkach, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 4 lit. b, f i g - przeprowadzenie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych i orzekanie o możliwości wykonywania dotychczasowej pracy; skierowanie na badania lekarskie wydaje pracodawca po zgłoszeniu przez pracownika niemożności wykonywania dotychczasowej pracy;
2)
w razie wystąpienia przypadku choroby zawodowej - wykonanie u pracowników, zatrudnionych na stanowiskach pracy stwarzających podobne zagrożenie, badań celowanych lub testów ekspozycyjnych, ukierunkowanych na wczesną diagnostykę ewentualnych zmian chorobowych u tych pracowników;
3)
w razie gdy pracownicy wykonują pracę w warunkach występowania przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia:
a)
wprowadzenie monitorowania stanu zdrowia tych pracowników,
b)
szkolenie pracowników w zakresie ochrony przed zagrożeniami i możliwościami ograniczenia ryzyka zawodowego, jakie wiąże się z pracą wykonywaną w tych warunkach;
3a)
w przypadku gdy pracownicy wykonują pracę w warunkach przekroczeń wartości maksymalnych dopuszczalnych ekspozycji na promieniowanie optyczne oraz w przypadku gdy w wyniku badań lekarskich stwierdzono u pracownika chorobę lub niekorzystne dla zdrowia skutki, które w opinii lekarza są wynikiem narażenia na promieniowanie optyczne w pracy, lekarz sprawujący opiekę zdrowotną:
a)
zawiadamia pracowników o wynikach badań lekarskich oraz informuje, jakim badaniom lekarskim powinni się poddać po ustaniu narażenia na promieniowanie optyczne,
b)
dokonuje okresowych analiz wyników kontroli zdrowia pracowników oraz informuje pracodawcę o wynikach tych analiz z uwzględnieniem tajemnicy lekarskiej;
4)
uczestniczenie lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami w komisji bezpieczeństwa i higieny pracy, powołanej w trybie określonym w art. 23712 Kodeksu pracy.
1. 
Badania profilaktyczne oraz profilaktyczną opiekę zdrowotną niezbędną z uwagi na warunki pracy wykonują, z zastrzeżeniem ust. 2-5, lekarze, którzy:
1)
posiadają specjalizację w dziedzinie: medycyny pracy, medycyny przemysłowej, medycyny morskiej i tropikalnej, medycyny kolejowej, medycyny transportu, medycyny lotniczej lub higieny pracy;
2)
byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej 6 lat przed dniem wejścia w życie rozporządzenia jako:
a)
rejonowi lekarze przemysłowi,
b)
lekarze poradni medycyny pracy lub poradni dla młodocianych, działających w przemysłowych publicznych zakładach opieki zdrowotnej 4 ,
c)
rejonowi lub zakładowi lekarze kolejowej służby zdrowia,
d)
lekarze rejonowi w publicznych zakładach opieki zdrowotnej 5  dla szkół wyższych lub jednostek badawczo-rozwojowych, jeżeli sprawowali profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami wykonującymi pracę na stanowiskach pracy, na których stwierdzono występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, wymienionych we wskazówkach metodycznych, o których mowa w § 2 ust. 1,
e)
lekarze zakładowi w publicznych zakładach opieki zdrowotnej 6  - wyłącznie w odniesieniu do pracowników tych zakładów,
f)
lekarze w poradniach rehabilitacyjnych dla inwalidów 7  - wyłącznie w stosunku do pracowników zatrudnionych w spółdzielczości inwalidzkiej;
3)
pełnili służbę lub byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 3 lata jako lekarze w:
a)
podmiotach leczniczych utworzonych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych i sprawowali opiekę nad osobami zatrudnionymi lub pozostającymi w stosunku służbowym w podległych temu ministrowi lub nadzorowanych przez niego zakładach pracy i innych jednostkach organizacyjnych,
b)
jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej wyłącznie w stosunku do żołnierzy i pracowników objętych ich opieką w tych jednostkach.
2. 
Lekarze określeni w ust. 1 pkt 2 lit. a-d są obowiązani ukończyć w terminie trzech lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia kurs doskonalący, organizowany przez jednostkę badawczo-rozwojową 8  w dziedzinie medycyny pracy lub ośrodek wyznaczony przez tę jednostkę.
3. 
Badania profilaktyczne pracowników narażonych na działanie promieniowania jonizującego mogą przeprowadzać lekarze, o których mowa w ust. 1, po zaliczeniu odpowiedniego przeszkolenia w instytucie badawczym w dziedzinie medycyny pracy.
4. 
Badania profilaktyczne pracowników wykonujących pracę w warunkach tropikalnych, morskich i podwodnych oraz pracowników wyjeżdżających do pracy lub powracających z pracy w warunkach tropikalnych mogą przeprowadzać lekarze, o których mowa w ust. 1, po zaliczeniu odpowiedniego przeszkolenia w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej lub w ośrodku wyznaczonym przez ten instytut.
5. 
Badania profilaktyczne pracowników wykonujących pracę na stanowiskach związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego mogą przeprowadzać lekarze, o których mowa w ust. 1, po zaliczeniu odpowiedniego przeszkolenia w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.
6. 
Badania profilaktyczne mogą wykonywać również lekarze specjalizujący się w medycynie pracy lub medycynie transportu, po zaliczeniu kursu podstawowego przewidzianego w programie tych specjalizacji, jednak tylko w okresie szkolenia specjalizacyjnego, określonego w odrębnych przepisach, i w miejscu odbywania stażu specjalizacyjnego.
7. 
Badania profilaktyczne pracowników, u których na stanowisku pracy nie stwierdzono występowania czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, wymienionych we wskazówkach metodycznych, o których mowa w § 2 ust. 1, mogą przeprowadzać również lekarze posiadający specjalizację w dziedzinie medycyny ogólnej lub medycyny rodzinnej.
1. 
Lekarz spełniający dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, określone w § 7, który zamierza wykonywać badania profilaktyczne, zgłasza do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, wniosek o dokonanie wpisu do rejestru lekarzy przeprowadzających badania profilaktyczne, prowadzonego według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do rozporządzenia. Nie dotyczy to lekarzy, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 3. Lekarz wpisany do rejestru lekarzy otrzymuje zaświadczenie potwierdzające dokonanie wpisu, według wzoru określonego w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
2. 
Lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne posługuje się pieczęcią o wzorze określonym w załączniku nr 6 do rozporządzenia.
3. 
Jeżeli badania profilaktyczne mają być przeprowadzane przez lekarza zarejestrowanego, w trybie określonym w ust. 1, w innym województwie, lekarz ten jest zobowiązany złożyć informację o miejscu wykonywania tych badań we właściwym terytorialnie wojewódzkim ośrodku medycyny pracy.
4. 
Wojewódzki ośrodek medycyny pracy udostępnia rejestr organom Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz zainteresowanym pracodawcom.
1. 
Lekarze przeprowadzający badania profilaktyczne prowadzą dokumentację medyczną, która obejmuje:
1)
kartę badania profilaktycznego;
2)
rejestr wydanych orzeczeń.
2. 
Karta badania profilaktycznego powinna zawierać:
1)
identyfikator jednostki wykonującej badanie profilaktyczne (nazwa, adres, numer identyfikacyjny REGON) oraz lekarza udzielającego świadczeń (imię i nazwisko oraz symbole cyfrowe i literowe umieszczone na pieczęci, o której mowa w § 8 ust. 2), a w przypadku lekarza prywatnie praktykującego - imię i nazwisko lekarza, adres, numer identyfikacyjny REGON oraz symbole cyfrowe i literowe umieszczone na pieczęci, o której mowa w § 8 ust. 2;
2)
dane identyfikacyjne osoby objętej badaniami (imię i nazwisko, datę urodzenia, płeć, adres zamieszkania);
3)
dane identyfikacyjne miejsca pracy osoby objętej badaniami (nazwa, adres, numer identyfikacyjny REGON);
4)
dane o przebiegu zatrudnienia osoby badanej;
5)
ocenę zagrożeń dla zdrowia pracownika lub stwierdzenie ich braku, wynikającą z informacji pracodawcy o występowaniu czynników szkodliwych lub uciążliwych na stanowisku pracy zajmowanym przez osobę badaną;
6)
dane z wywiadu lekarskiego i badania przedmiotowego;
7)
wyniki badań diagnostycznych i (lub) konsultacyjnych;
8)
uzasadnienie poszerzenia zakresu lub skrócenia częstotliwości wykonania badania profilaktycznego w stosunku do ustaleń zawartych we wskazówkach metodycznych;
9)
treść orzeczenia.
3. 
Wzór rejestru, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, stanowi załącznik nr 7 do rozporządzenia.
4. 
Do przechowywania dokumentacji badań profilaktycznych stosuje się odpowiednio ogólnie obowiązujące przepisy o dokumentacji medycznej.
1. 
Kontrola badań profilaktycznych polega na ocenie prawidłowości:
1)
trybu, zakresu i częstotliwości tych badań;
2)
wydawania i dokumentowania orzeczeń lekarskich do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.
2. 
Kontrolę wykonuje wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy terytorialnie ze względu na miejsce wykonywania badań, a w przypadku gdy badania wykonuje lekarz zatrudniony w tym ośrodku - instytut badawczy w dziedzinie medycyny pracy. W przypadku badań profilaktycznych osób zatrudnionych w transporcie kolejowym, przeprowadzanych przez Kolejowy Zakład Medycyny Pracy, kontrolę wykonuje Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej.
3. 
Kontrola zakresu badań profilaktycznych oraz dokumentacji medycznej tych badań może być wykonywana jedynie przez lekarzy.
4. 
Osoby przeprowadzające kontrolę przedstawiają poczynione spostrzeżenia lekarzowi, którego czynności były przedmiotem kontroli, a jeżeli badania profilaktyczne wykonywane były w podmiocie leczniczym - również kierownikowi tego podmiotu, a ocenę i wnioski - kierownikowi jednostki przeprowadzającej kontrolę, o której mowa w ust. 2.
5. 
Jeżeli w wyniku kontroli stwierdzono istotne uchybienia dotyczące trybu, zakresu i częstotliwości przeprowadzania badań profilaktycznych lub wydawania i dokumentowania orzeczeń lekarskich, wykonywanie tych badań bez wymaganych kwalifikacji bądź z pominięciem wpisu do rejestru, o którym mowa w § 8 ust. 1, kierownik jednostki przeprowadzającej kontrolę występuje do właściwej terytorialnie okręgowej rady lekarskiej lub okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej o wszczęcie odpowiedniego postępowania.
1. 
Do celów przewidzianych w art. 92 § 1 Kodeksu pracy zaświadczenia lekarskie są określone w przepisach wydawanych na podstawie art. 59a ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732, 2140 i 2476).
2. 
Do celów przewidzianych w pozostałych przepisach, o których mowa w § 1 ust. 2, zaświadczenia i świadectwa wydawane są przez lekarzy według wzoru Mz/L-1. Z wydanego osobie zainteresowanej zaświadczenia lub świadectwa nie sporządza się kopii, chyba że pracownik jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy. Przepis § 9 ust. 4 stosuje się odpowiednio.
Lekarze, którzy uzyskali uprawnienia do przeprowadzania badań profilaktycznych na podstawie dotychczasowych przepisów, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia składają wnioski o dokonanie wpisu do rejestru lekarzy przeprowadzających badania profilaktyczne, o którym mowa w § 8 ust. 1.
Rozporządzenie nie narusza przepisów dotyczących badań lekarskich osób przyjmowanych do pracy i pracowników:
1)
zatrudnionych na polskich statkach morskich;
2)
dla których w myśl obowiązujących przepisów uzyskanie odpowiedniego orzeczenia lekarskiego jest warunkiem nabycia lub posiadania uprawnień do wykonywania określonego zawodu lub czynności bądź jest niezbędne ze względów sanitarno-epidemiologicznych;
3)
skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem, zgodnie z odrębnymi przepisami.
W okresie do dnia 31 grudnia 2000 r. dopuszcza się wykonywanie badań profilaktycznych pracowników Przedsiębiorstwa Państwowego "Polskie Koleje Państwowe" przez lekarzy zatrudnionych w kolejowej służbie zdrowia, którzy odbyli w okresie do dnia 31 grudnia 1996 r. odpowiednie przeszkolenie w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.
Lekarze, który nie ukończyli kursów doskonalących w terminie określonym w § 7 ust. 2, mogą wykonywać badania profilaktyczne oraz profilaktyczną opiekę zdrowotną pod warunkiem, że ukończą kurs doskonalący w terminie do dnia 31 grudnia 2001 r.
Traci moc rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 10 grudnia 1974 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników (Dz. U. poz. 296, z 1988 r. poz. 127, z 1992 r. poz. 313 oraz z 1996 r. poz. 45), z wyjątkiem § 15a, który traci moc z dniem 31 grudnia 1996 r.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia 9 .

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1 

WSKAZÓWKI METODYCZNE W SPRAWIE PRZEPROWADZANIA BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH PRACOWNIKÓW

Lp.Czynnik niebezpieczny, szkodliwy lub uciążliwyZakres badań profilaktycznychCzęstotliwość badań profilaktycznych
ICzynniki fizyczne
1HałasBadanie lekarskie, badanie otoskopowe i akumetryczne; audiometria tonalna (badanie przewodnictwa powietrznego dla częstotliwości 0,5-8 kHz) obligatoryjna przy hałasie o poziomie LExsh ≥ 80 dBCo 1 rok przez pierwsze 3 lata narażenia, następne co 3 lata
2Hałas ultradźwiękowyBadanie lekarskie, badanie otoskopowe, audiometria tonalna (badanie przewodnictwa powietrznego dla częstotliwości 0,5-8 kHz)Co 3 lata
3Drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne (drgania miejscowe)Badanie lekarskie ze szczególnym uwzględnieniem układów: naczyniowego, nerwowego i kostnego; próba oziębiania z termometrią skórną i próbą uciskowąPierwsze badanie okresowe po 1 roku, następne co 3 lata
4Drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka (drgania ogólne)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na dolny odcinek kręgosłupaCo 4 lata
5Promieniowanie jonizująceBadanie lekarskie, morfologia krwi z rozmazem, retikulocyty; w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego, ocena pola widzenia, ocena dna oka, ocena przezierności soczewekPracownicy zakwalifikowani do kategorii A - co 1 rok, do kategorii В - co 3 lata
6Pola elektromagnetyczneBadanie lekarskie, morfologia krwi, EKGDo 45. r.ż. co 4 lata, powyżej 45. r.ż. co 2 lata
7Sztuczne promieniowanie optyczne (długość fali od 100 nm do 1 mm):
a) nadfioletowe (UV)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na skórę; w badaniu narządu wzroku - szczególne zwrócenie uwagi na stan spojówek i rogówek oczu, ostrość widzenia i przezierność soczewekCo 3 lata, u osób powyżej 50. r.ż. narażonych na UV powyżej 10 lat co 2 lata
b) podczerwone (IR)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na skórę; w badaniu narządu wzroku - szczególne zwrócenie uwagi na stan spojówek, rogówek oczu i dna oka oraz przezierność soczewekCo 3 lata, u osób powyżej 50. r.ż. narażonych na IR powyżej 10 lat co 2 lata
c) laseroweBadanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na skórę; w badaniu narządu wzroku - szczególne zwrócenie uwagi na stan spojówek, rogówek oczu i dna oka, ostrość widzenia, pole widzenia i przezierność soczewekCo 3 lata
d) widzialne (światło)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na skórę; w badaniu narządu wzroku - szczególne zwrócenie uwagi na ostrość widzeniaCo 3 lata
8Mikroklimat gorącyBadanie lekarskie, EKG, spirometria, oznaczenie stężenia glukozy i kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuDo 45. r.ż. co 3 lata, po 45. r.ż. co 2 lata
9Mikroklimat zimnyBadanie lekarskie, EKG, spirometria, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia glukozy i kreatyniny we krwiDo 45. r.ż. co 3 lata, po 45. r.ż. co 2 lata;

w przypadku pracy w zakresie temperatur od -25°C do -45°C pierwsze badanie okresowe po 6 miesiącach, następne co 1 rok; w przypadku pracy w temperaturze poniżej -45 °С pierwsze badanie okresowe po 3 miesiącach, kolejne co 6 miesięcy

10Zwiększone lub obniżone ciśnienie atmosferyczneBadanie lekarskie;

badania lotniczo-lekarskie odbywają się na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2022 r. poz. 1235, z późn. zm.); badania osób wykonujących prace podwodne odbywają się na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 612)

Co 3 lata
IIPył przemysłowy
1Pyły nieorganiczne zawierające krzemionkę krystalicznąBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, następne po 4 latach narażenia, kolejne co 2-4 lata; przy stężenich frakcji respirabilnej krzemionki krystalicznej równej lub powyżej wartości NDS - po 2 latach narażenia badania okresowe co 1 rok; u narażonych na ziemię okrzemkową i krzemionkową badania okresowe co 1 rok łącznie z rtg klatki piersiowej
2Pyły węgla (kamiennego, brunatnego)Badanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 4 lata; rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, następne po 8 latach narażenia, a kolejne co 4 lata
3Pyly grafitu (naturalnego, syntetycznego)Badanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 4 lata; rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, następne po 8 latach narażenia, a kolejne co 4 lata
4Pyly nieorganiczne zawierające włókna azbestuBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejPierwsze badanie okresowe po 3 latach narażenia, następne co 2 lata; po 10 latach narażenia co rok
5Pył talkuBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejPierwsze badanie okresowe po 3 latach narażenia, następne co 2 lata; po 15 latach narażenia co rok
6Pył zawierający metale twarde (np. wolfram, kobalt)Badanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejPierwsze badanie okresowe po roku narażenia, następne co 2-4 lata; rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, a następne co 4 lata
7Pył zawierający tworzywa sztuczne, w tym sztuczne włókna mineralneBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 4 lata, po 15 latach narażenia co rok
8Pył organiczny pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, z wyjątkiem pyłów drewna oraz mąkiBadanie lekarskie, spirometriaCo rok przez pierwsze 3 lata narażenia, następne co 3-4 lata
9Pył drewnaBadanie lekarskie, spirometria, rynoskopia przedniaCo rok przez pierwsze 3 lata narażenia, następne co 3-4 lata; od 45. r.ż. i po 15 latach narażenia co 1-2 lata
10Pył mąkiBadanie lekarskie, spirometria, ze zwróceniem uwagi na: drogi oddechowe, skórę i spojówkiCo rok przez pierwsze 3 lata, następne co 3 lata
IIICzynniki chemiczne
Akrylowe związki:
1a) akrylonitrylBadanie lekarskieCo 2-4 lata
b) akrylanyBadanie lekarskie, spirometria, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
Aldehydy:
2a) akrylowy (akrylaldehyd)Badanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
b) formaldehydBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
3AmoniakBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
4Arsen i jego związkiBadanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczu, EKG, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej należy wykonać po 10 latach narażenia, a następne co 4 lata
- arsenowodór (arsan)Badanie lekarskie, morfologia krwi, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, EKGCo 2-4 lata
5Azotu tlenkiBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
Bar i jego związki:
6a) rozpuszczalne w wodzieBadanie lekarskie, oznaczenie stężenia potasu i wapnia, kinazy kreatynowej we krwi, badanie ogólne moczu, EKGCo 2-4 lata
b) nierozpuszczalne w wodzieBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 4 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej po 8 latach narażenia, a następne w zależności od wskazań
7Benzen i jego homologi (ksylen, toluen)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan i działanie narządu równowagi i badanie akumetryczne; morfologia krwi z rozmazem; toluen, ksylen - dodatkowo: ALT, AST, GGTPBenzen: pierwsze badanie okresowe po 6 miesiącach narażenia, następne co rok Toluen, ksylen: co 1-2 lata
8Benzo [a]pirenBadanie lekarskie, morfologia krwi, badanie ogólne moczu, rtg klatki piersiowejCo 1-2 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej należy wykonać po 6 latach narażenia, a następne co 4 lata
9Brom i jego związkiBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
10Beryl i jego związkiBadanie lekarskie, rtg klatki piersiowej, spirometria, ALT, AST, GGTPCo 3-4 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej należy wykonać po roku narażenia
11Chlor, chlorowodór i tlenki chloruBadanie lekarskie, spirometria, rynoskopia przedniaCo 2-4 lata
12Chrom i związki chromu (VI)Badanie lekarskie, rtg klatki piersiowej, spirometria, morfologia krwi, CRP, rynoskopia przedniaPierwsze badanie okresowe po roku narażenia, następne co 2-4 lata; rtg klatki piersiowej po 40. r.ż. lub po 10 latach narażenia co 2 lata
13Czteroetylek ołowiu (tetraetylek ołowiu)Badanie lekarskie, ALT, AST, GGTPCo rok
14Dwumetyloformamid (N, N-dimetyloformamid)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, stężenie bilirubiny, kreatyniny we krwiCo 2-4 lata
15Epichlorohydryna (1 -chloro-2,3 -epoksypropan)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, stężenie kreatyniny we krwi, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej należy wykonać po 6 latach narażenia, a następne co 4 lata
16Fenol lub jego homologi (krezol, kreozot) oraz ich chlorowcopochodne lub nitropochodneBadanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, stężenie kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
17Fluor i fluorkiBadanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na układ ruchu i oddechowy, spirometria, rtg kości jednego przedramienia i kości miednicy, po 10 latach narażenia rtg kręgosłupa lędźwiowegoCo 2-4 lata; w badaniach okresowych rtg kości jednego przedramienia i miednicy należy wykonywać co 6 lat
18Fosfor biały, żółty (tertrafosfor)Badanie lekarskie, spirometria, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, oznaczanie stężenia wapnia i fosforu we krwi, CRPCo 1-2 lata
19Fosforu związki chlorowe (np. trichlorek fosforu)Badanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata
20Ftalowy bezwodnikBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejPierwsze badanie okresowe po 6 miesiącach narażenia, następne co 2-4 lata; rtg klatki piersiowej tylko przy badaniu wstępnym oraz gdy wywiad lub badanie przedmiotowe wskazują na zmiany w dolnych drogach oddechowych
21Furfurol (2-furaldehyd)Badanie lekarskieCo 2-4 lata
22Glinu tlenek (tritlenek glinu)Badanie lekarskie ze szczególną oceną układu nerwowego, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; rtg klatki piersiowej co 4 lata
Glikole:
a) etylenowy, dietylenowy, butano- 1,4-diol, glicerolBadanie lekarskie, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwiCo 2-4 lata
23b) nitrowe pochodne glikoli lub gliceryny - nitrogliceryna (triazotan (V) glicerolu), nitroglikol (diazotan (V) glikolu etylenowego)Badanie lekarskie, EKG, morfologia krwiPierwsze badanie okresowe

po 6-12 miesiącach, następne co 1-2 lata

24Izocyjanianowe związkiBadanie lekarskie, morfologia krwi, CRP, spirometria, rtg klatki piersiowejPierwsze badanie okresowe po 6-12 miesiącach narażenia, następne co 1-2 lata; rtg klatki piersiowej tylko przy badaniu wstępnym oraz gdy wywiad lub badanie przedmiotowe wskazują na zmiany w dolnych drogach oddechowych
25Kadm i jego związkiBadanie lekarskie, rtg klatki piersiowej, rtg kości miednicy i podudzia, spirometria, morfologia krwi, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, CRPCo 3-4 lata; pierwsze rtg klatki piersiowej po 10 latach narażenia, następne co 3 lata, rtg kości miednicy i podudzia po 10 latach narażenia, następne co 5 lat
Ketony:
a) acetonBadanie lekarskie, ALT, AST, GGTP, spirometriaCo 2-4 lata
26b) metyloetyloketon (butan-2-ol, MEK), metyloizobutyloketon (4-metylopentan-2-on, МШЦ)Badanie lekarskie ze szczególną oceną obwodowego układu nerwowegoCo 2-4 lata
c) diaceton, tlenek mezytylu (4-metylopent-3-en-2-on)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
d) keton butylowo-etylowy (heptan-3-on, EBK)Badanie lekarskieCo 2-4 lata
e) keton dipropylowy (heptan-4-on, DPK)Badanie lekarskieCo 2-4 lata
27KobaltBadanie lekarskie, EKG, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; rtg klatki piersiowej co 4 lata
28Mangan i jego związkiBadanie lekarskie, spirometria, badanie ogólne moczu, morfologia krwi, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
Nafta i jej produkty:
a) benzyna ekstrakcyjna, naftaBadanie lekarskie, morfologia krwi z rozmazemCo 2-4 lata
29b) mieszaniny zawierające wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, np. pak, smoła, asfaltyBadanie lekarskie, morfologia krwi z rozmazem; badanie ogólne moczu, rtg klatki piersiowejCo 1-2 lata
30Naftalen і pochodne (naftol, dekalina

(bicyklo [4.4.0] dekan), tetralina (1,2,3,4-tetrahydronaftalen))

Badanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
31Nikiel i jego związkiBadanie lekarskie, przy narażeniu wziewnym rynoskopia przednia, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2 lata, rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, u osób po 40. r.ż. i w przypadku narażenia powyżej 10 lat co 2 lata
32Ołów i jego związkiBadanie lekarskie, morfologia krwi, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, ołowiu we krwi oraz co najmniej jednego z następujących metabolitów: cynkoprotoporfiryny w erytrocytach lub kwasu deltaaminolewulinowego w moczuU pracowników rozpoczynających pracę w narażeniu na ołów morfologia krwi i oznaczanie stężenia ołowiu we krwi oraz cynkoprotoporfiryny w erytrocytach lub kwasu deltaaminolewulinowego w moczu co 3 miesiące w pierwszym roku narażenia; następnie u pracowników, u których stężenie ołowiu we krwi utrzymuje się w granicach 300-500 µg/1 (1,45-2,42 µmol/1) u mężczyzn i 200-300 µg/1 (0,97-1,45 µmol/1) u kobiet - co 6 miesięcy; u pracowników, u których stężenie ołowiu we krwi utrzymuje się poniżej 300 µg/1 (1,45 µmol/1) u mężczyzn i poniżej 200 µg/1 (0,97 µmol/1) u kobiet - co 12 miesięcy; pozostałe badania wykonuje się co 12 miesięcy
33Pestycydy:
1. Hamujące aktywność cholinesterazy:
a) związki fosforoorganiczne, np. paration, malation, mefosfolan, sulfotep, dimetoatBadanie lekarskie, ocena aktywności cholinesterazy krwinkowejCo rok
b) karbaminiany,

np. aldikarb, karbaryl

Badanie lekarskie, ocena aktywności cholinesterazy krwinkowej; w zależności od wskazań: konsultacja neurologicznaCo rok
2. Węglowodory chlorowane:
a) związki dichlorodifenyloetanu, np. metoksychlor, metiochlor,

b) chlorowane cyklodieny, np. aldrin, dieldrin,

c) związki chlorowane benzenu, np. lindan, cykloheksanon

Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP; u narażonych na chlorowane związki benzenu - dodatkowo morfologia krwiCo rok
3. Związki kwasu dichlorofenoksyoctowego, np. dichlorprop, mekopropBadanie lekarskie ze szczególną oceną układu nerwowego, AST, ALT, oznaczenie stężenia glukozy, kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo rok
4. Pestycydy ditiokarbaminianowe, np. maneb, zineb, etylenotiomocznik (ETU)

i propylenotiomocznik (PTU),

np. chloroksuron, linuron

Badanie lekarskie, EKG, TSH, AST, ALT, GGTPCo rok; w badaniu wstępnym badania czynności tarczycy w zależności od wskazań
5. Związki dipirydylowe, np. parakwat, dikwatBadanie lekarskie, spirometriaCo rok
6. Dinitroalkilofenole, np. dinoseb, dinokapBadanie lekarskie, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego; morfologia krwi, oznaczenie stężenia glukozy, kreatyniny we krwi, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia methemoglobiny we krwiCo rok; w badaniu wstępnym bez stężenia methemoglobiny we krwi
7. Pyretroidy, np. aletryna, cypermetryna, dekametryna, permetrynaBadanie lekarskie, spirometriaCo 3 lata
34PirydynaBadanie lekarskie, ALT, AST, GGTPCo 4 lata
Rtęć:
a) metaliczna i jej związki nieorganiczneBadanie lekarskie, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, ze wskazań stężenie rtęci w moczuCo 1-2 lata
35b) związki organiczneBadanie lekarskie, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, ALT, AST, GGTP; w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego; ze wskazań oznaczenie rtęci we krwiCo rok
36Siarkowodór (sulfan)Badanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
37Siarki tlenkiBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; rtg klatki piersiowej w badaniu wstępnym, a następnie w zależności od wskazań
38TerpentynaBadanie lekarskie, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, spirometriaCo 2-3 lata
39Wanad i jego związkiBadanie lekarskie, spirometria, rtg klatki piersiowejCo 2-4 lata; rtg klatki piersiowej po 6 latach pracy, a następnie co 4 lata
40Węgla disiarczekBadanie lekarskie, ocena ostrości widzenia, w badaniu narządu wzroku - ocena zdolności rozpoznawania barw i orientacyjna ocena pola widzenia; oznaczenie stężenia glukozy, lipidogram, AST, ALT, GGTP, EKGCo 2-3 lata; wskazane pierwsze badanie psychologiczne i psychiatryczne po 5 latach narażenia
41Tlenek węgla (II)Badanie lekarskie, morfologia krwi, EKGCo 2-4 lata
42Tlenek węgla (IV)Badanie lekarskie, EKGCo 2-4 lata
431. Węglowodorów alifatycznych związki aminowe, nitrowe i chlorowcopochodne:
a) związki aminowe (metyloamina, dimetyloamina, dietylenoamina) i diaminowe (etylenodiamina, tetrametylenodi amina)Badanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
b) związki nitrowe

(nitrometan, nitroetan, nitropropan)

Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
c) chlorowcopochodne węglowodorów alifatycznych lub alicyklicznychBadanie lekarskie, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
2. Chlorek metylu (chlorometan)Badanie lekarskie ze szczególną oceną obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
3. Bromek metylu (bromometan)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
4. Chlorek metylenu (dichlorometan)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwiCo 2-4 lata
5. Chloroform (trichlorometan)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwiCo 2-4 lata
6. Dichloroetan, trichloroetanBadanie lekarskie, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
7. Czterochlorek węgla (1,1,2,2-tetrachlorometan, TETRA)Badanie lekarskie, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, AST, ALT, GGTP, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
8. Dibromek etylenu, trichloroetylen (TRI), tetrachloroetylen (PER)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, morfologia krwi, badanie ogólne moczu, EKGCo 2-4 lata
44Węglowodorów aromatycznych związki nitrowe, aminowe i ich chlorowcopochodne:
a) związki nitrowe, np. nitrobenzen, dinitrobenzen, dinitrotoluen, trinitrotoluénBadanie lekarskie, morfologia krwi, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, AST, ALT, GGTPCo 6-12 miesięcy
b) związki aminowe, np. anilina, benzydyna, betanaftyloamina (2-naftyloamina)Badanie lekarskie, morfologia krwi, badanie ogólne moczu, AST, ALT, GGTPPierwsze badanie po 3-6 miesiącach narażenia, następne co 6-12 miesięcy
c) chlorowcopochodne:

- pochodne benzenu (chlorobenzen, dichlorobenzen, heksachlorobenzen)

Badanie lekarskie ze szczególną oceną obwodowego i ośrodkowego układu nerwowego, morfologia krwi, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
- pochodne bifenyli (bifenyl)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia cholesterolu i trój glicerydów we krwiCo 2-4 lata
- pochodne naftalenuBadanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia cholesterolu i trójglicerydów, bilirubiny, kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczuCo 2-4 lata
45Winylobenzen (styren)Badanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTP, spirometriaCo 2-4 lata
46Winylu chlorek (chloroetan)Badanie lekarskie, AST, ALT, GGTP, fosfataza alkaliczna, morfologia krwi, próba oziębiania rąk, US G wątrobyCo 12-24 miesiące; USG wątroby po 10 latach narażenia, a następnie w zależności od wskazań; w przypadku dodatniej próby oziębiania w badaniu okresowym - rtg rąk
47Żywice epoksydoweBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-4 lata
48Mieszaniny rozpuszczalników organicznych (jeżeli są zawarte wymienione powyżej rozpuszczalniki, obowiązuje zakres przypisany do danego związku)Badanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTPCo 2-4 lata
49CytostatykiBadanie lekarskie, morfologia krwi, AST, ALT, GGTP, oznaczenie stężenia kreatyniny we krwi, badanie ogólne moczu;

w przypadku narażenia na niżej wymienione leki należy poszerzyć badania okresowe o następujące badania:

a) leki alkilujące - szczególne zwrócenie uwagi na pole widzenia,

b) winkrystyna, winblastyna, cisplatyna, prokarbazyna - szczególne zwrócenie uwagi na czucie powierzchniowe i głębokie,

c) fluorouracyl - EKG,

d) bleomycyna, busulfan, chlorambucyl, cyklofosfamid, metotreksat, melfalan - rtg klatki piersiowej

Co 2-4 lata; rtg klatki piersiowej po 6 latach pracy, a następnie co 2-4 lata
IVCzynniki biologiczne
1Wirus zapalenia wątroby - typ В (HBV)Badanie lekarskie z wywiadem ukierunkowanym na szczepienie ochronne, ALT, AST, przeciwciała anty-HBc total;

po przypadkowej ekspozycji na materiał potencjalnie zakaźny badania serologiczne zależne od aktualnych wytycznych postępowania poekspozycyjnego

Co 2-4 lata, przeciwciała anty-HBc total w badaniu wstępnym, a następnie badania serologiczne w zależności od wskazań
2Wirus zapalenia wątroby - typ C (HCV)Badanie lekarskie, ALT, AST, przeciwciała anty-HCV; po przypadkowej ekspozycji na materiał potencjalnie zakaźny badania serologiczne zależne od aktualnych wytycznych postępowania poekspozycyjnegoCo 2-4 lata, przeciwciała anty-HCV w badaniu wstępnym, a następnie w zależności od wskazań
3Ludzki wirus niedoboru odporności nabytej (HIV)Badanie lekarskie, przeciwciała anty-HIV;

po przypadkowej ekspozycji na materiał potencjalnie zakaźny badania serologiczne zależne od aktualnych wytycznych postępowania poekspozycyjnego

Co 2-4 lata, przeciwciała anty-HIV w badaniu wstępnym, a następnie w zależności od wskazań
4Pałeczki Brucella abortus bovisBadanie lekarskieCo 3-5 lat
5Promieniowce termofilne, grzyby pleśniowe, w tym o działaniu uczulającymBadanie lekarskie, spirometriaCo 2-3 lata
6Prątek gruźlicyBadanie lekarskie, w zależności od wskazań rtg klatki piersiowej lub testy służące wykryciu zakażenia prątkami gruźlicyCo 2-3 lata
7Wirus kleszczowego zapalenia mózgu (wirus KZM)Badanie lekarskie z wywiadem ukierunkowanym na szczepienie ochronneCo 2-3 lata
8Borrelia burgdorferiBadanie lekarskie;

w badaniach okresowych - badania serologiczne w kierunku boreliozy w przypadku informacji o ukąszeniu przez kleszcza bądź w przypadku zgłaszania objawów nasuwających podejrzenie boreliozy

Co 2-4 lata
9Inne czynniki zaliczone do grupy 2, 3 lub 4 zagrożenia według przepisów wydanych na podstawie art. 2221 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, z późn. zm.)Badanie lekarskie w zależności od wskazań i stopnia narażenia: badania laboratoryjne lub serologiczne oraz konsultacje specjalistyczne służące wczesnemu wykryciu zakażenia bądź ocenie zmian w stanie zdrowia spowodowanych zakażeniem;

w przypadku dostępnej szczepionki - w zależności od wskazań badania służące ocenie jej skuteczności

Co 2-4 lata
VInne czynniki
1Niekorzystne czynniki psychospołeczne:
a) zagrożenia wynikające ze stałego dużego dopływu informacji i gotowości do odpowiedziBadanie lekarskie, lipidogram, EKGCo 2-5 lat
b) zagrożenia wynikające z pracy na stanowiskach decyzyjnych i związanych z odpowiedzialnościąBadanie lekarskie, lipidogram, EKGCo 2-5 lat
c) zagrożenia wynikające z narażania życiaBadanie lekarskie, lipidogram, EKGCo 2-5 lat
d) zagrożenia wynikające z monotonii pracyBadanie lekarskie, lipidogram, EKGCo 2-5 lat
e) zagrożenia wynikające z organizacji pracy (praca pod presją czasu, nierównomierne obciążenie pracą, inne)Badanie lekarskie, lipidogram, EKGCo 2-5 lat
2Praca związana z obsługą narzędzi, maszyn, urządzeń i poruszających się poza drogami publicznymi pojazdów mechanicznych (takich jak wózki widłowe, koparkoładowarki itp.)Badanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na badanie akumetryczne, ocenę narządu równowagi, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego, ocena pola widzenia (w zależności od wskazań badanie za pomocą perymetru); w każdym przypadku konieczna ocena funkcji organizmu niezbędnych do bezpiecznego obsługiwania narzędzia, maszyny, urządzenia lub pojazdu mechanicznegoCo 3-4 lata, powyżej 50. r.ż. co 2-3 lata
3Obsługa monitorów ekranowychBadanie lekarskie, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzeniaCo 5 lat
4Prace wymagające sprawności psychoruchowejBadanie lekarskie;

w zależności od wskazań wykonanie właściwych dla stanowiska testów sprawności psychoruchowej;

w każdym przypadku konieczna ocena funkcji organizmu niezbędnych do bezpiecznego wykonywania pracy

Co 1-2 lata, powyżej 50. r.ż. co 1 rok
5Praca na wysokościBadanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan i działanie narządu równowagi, badanie akumetryczne, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego, ocena pola widzenia (w zależności od wskazań badanie za pomocą perymetru); oznaczenie poziomu glukozy we krwiDo 25. r.ż. co 3 lata; od 25. do 50. r.ż. co 2-3 lata, powyżej 50. r.ż. co 1-2 lata
6Praca zmianowa, w tym praca w porze nocnejBadanie lekarskieCo 3-5 lat
7Praca fizyczna z wydatkiem energetycznym na pracę powyżej 1500 kcal (8 godzin lub 3 kcal/min) dla mężczyzn i powyżej 1000 kcal (8 godzin lub ponad 2 kcal/min) dla kobietBadanie lekarskie, EKGCo 5 lat; powyżej 50. r.ż. co 3 lata
8Praca w wymuszonej pozycjiBadanie lekarskieCo 3-5 lat
9Praca wymagająca ruchów monotypowych kończynBadanie lekarskieCo 3-5 lat
10Praca wymagająca stałego i nadmiernego wysiłku głosowegoBadanie lekarskie, ocena wydolności narządu głosu (np. za pomocą wskaźnika niepełnosprawności głosowej) - w przypadku wyniku wskazującego na zmiany patologiczne w narządzie głosu: konsultacja otolaryngologiczna lub foniatryczna z wykonaniem (w zależności od wskazań) wideolaryngostroboskopiiPierwsze badanie okresowe

po 12 miesiącach; następne co 3-5 lat

11Praca na stanowiskach związanych z kierowaniem pojazdami, szkoleniem i egzaminowaniem kierowcówBadanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan i działanie narządu równowagi, badanie akumetryczne, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego, ocena pola widzenia (w zależności od wskazań badanie za pomocą perymetru), ocena wrażliwości na olśnienie i widzenia zmierzchowego; oznaczenie stężenia glukozy we krwi;

zakres badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych powinien dodatkowo uwzględniać badania i konsultacje wskazane w przepisach dotyczących kierowania pojazdami

Co 30 miesięcy - 5 lat
12Praca związana z posługiwaniem się bronią palnąBadanie lekarskie ze szczególnym zwróceniem uwagi na stan i działanie narządu równowagi, w badaniu narządu wzroku - ocena ostrości widzenia, ocena zdolności rozpoznawania barw, ocena widzenia przestrzennego, ocena pola widzenia (badanie za pomocą perymetru), ocena widzenia zmierzchowego; zakres badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych powinien dodatkowo uwzględniać badania i konsultacje wskazane w przepisach dotyczących posługiwania się broniąCo 5 lat; po 60. r.ż. co 30 miesięcy
13Inne prace związane z narażeniem na czynnik niebezpiecznyBadanie lekarskie, w każdym przypadku konieczna ocena funkcji organizmu niezbędnych do bezpiecznego wykonywania pracyDo 25. r.ż. co 3 lata; od 25. r.ż. do 50. r.ż. co 2-3 lata, powyżej 50. r.ż. co 1-2 lata
14Praca w narażeniu na inny czynnik szkodliwy lub uciążliwyBadanie lekarskie; badania dodatkowe i konsultacje specjalistyczne - w każdym przypadku konieczna ocena stanu narządów i układów organizmu niezbędnych do bezpiecznego wykonywania pracyW zależności od aktualnej wiedzy medycznej dotyczącej wpływu czynnika na zdrowie (nie rzadziej jednak niż co 5 lat)
15Prace na stanowiskach, na których nie występują czynniki niebezpieczne, szkodliwe lub uciążliweBadanie lekarskieCo 5 lat
Słownik:

1) badanie lekarskie - oznacza badanie wykonane przez lekarza uprawnionego do badań, o których mowa w art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

2) rtg klatki piersiowej - oznacza zdjęcia pełnowymiarowe, przy czym rtg klatki piersiowej u narażonych na pyły zwłókniające w przypadku zmian wskazujących na rozwój pylicy ocenia się zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Radiogramów Pylic Płuc, wprowadzoną przez Międzynarodową Organizację Pracy;

3) spirometria - badanie obejmujące co najmniej pomiar pojemności życiowej (FVC lub VC), natężonej pierwszosekundowej objętości wydechowej (FEV1) i jej wskaźnika odsetkowego (FEV1 %VC);

4) zakres badania profilaktycznego - oznacza obligatoryjne wykonanie wskazanych badań dodatkowych i konsultacji specjalistycznych po potwierdzeniu istotnego wpływu czynnika szkodliwego lub uciążliwego na zdrowie po dokonanej ocenie zagrożeń dla zdrowia i życia pracownika występujących na stanowisku pracy (m.in. na podstawie oceny ryzyka zawodowego).

ZAŁĄCZNIK Nr  2 

WZÓR

ORZECZENIE LEKARSKIE NR ...../(rok)

wydane na podstawie skierowania na badania lekarskie z dnia .....................................

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  3 

WZÓR

ORZECZENIE LEKARSKIE NR ...../(rok)

wydane na podstawie skierowania na badania lekarskie z dnia ...............................

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  3a 

WZÓR

SKIEROWANIE NA BADANIA LEKARSKIE

(wstępne/okresowe/kontrolne*))

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  4

REJESTR LEKARZY PRZEPROWADZAJĄCYCH BADANIA PROFILAKTYCZNE

ZAŁĄCZNIK Nr  5

ZAŚWIADCZENIE NR .....................*

O DOKONANIU WPISU DO REJESTRU LEKARZY PRZEPROWADZAJĄCYCH BADANIA PROFILAKTYCZNE

ZAŁĄCZNIK Nr  6

WZÓR PIECZĘCI LEKARZA PRZEPROWADZAJĄCEGO BADANIA PROFILAKTYCZNE

ZAŁĄCZNIK Nr  7 

REJESTR WYDANYCH ORZECZEŃ

1 Obecnie działem administracji rządowej - zdrowie kieruje Minister Zdrowia, na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 sierpnia 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dz. U. z 2021 r. poz. 932)
* Z dniem 1 stycznia 2002 r. nin. rozporządzenie traci moc w części wydanej na podstawie art. 179 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.1998.21.94), w związku ze zmianą tego przepisu przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2001.128.1405), zgodnie z art. 7 ostatnio powołanej ustawy.
2 Obecnie art. 179 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.2016.1666) nie stanowi upoważnienia ustawowego do wydania rozporządzenia, zgodnie z art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U.2001.128.1405), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.; na podstawie art. 7 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy zachowały moc dotychczasowe przepisy wykonawcze w zakresie, w jakim nie były sprzeczne z ustawą, nie dłużej jednak niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r.
3 Art. 229 § 8 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej (Dz.U.2014.1662), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.; wszedł w życie z dniem 1 kwietnia 2015 r.; zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej akt wykonawczy wydany na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, w brzmieniu dotychczasowym, zachowuje moc do dnia wejścia w życie nowego aktu wykonawczego wydanego na podstawie art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 7 listopada 2014 r.; zachowany w mocy akt wykonawczy może być zmieniany przez ministra właściwego do spraw zdrowia, w granicach określonych w art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 7 listopada 2014 r.
4 Obecnie: zakładach leczniczych podmiotów leczniczych na podstawie art. 40 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.960), która weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.
5 Obecnie: zakładach leczniczych podmiotów leczniczych na podstawie art. 40 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.960), która weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.
6 Obecnie: zakładach leczniczych podmiotów leczniczych na podstawie art. 40 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.960), która weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r.
7 Zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym (Dz.U.1996.100.461), która weszła w życie z dniem 1 września 1997 r., ilekroć w przepisach regulujących m.in. sprawy zaopatrzenia emerytalnego pracowników i ubezpieczenia społecznego jest mowa o inwalidach bez określania grupy, rozumie się przez to niezdolność do pracy.
8 Obecnie: instytutów badawczych na podstawie art. 49 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (Dz.U.2010.96.620), która weszła w życie z dniem 1 października 2010 r.
9 Rozporządzenie zostało ogłoszone w dniu 25 czerwca 1996 r.