Część 5 - TERMINY PŁATNOŚCI. POTRĄCANIE PODATKU PRZEZ SŁUŻBODAWCĘ. Odsetki za zwłokę i egzekucja. - Przepisy wykonawcze do ustawy o państwowym podatku dochodowym i podatku majątkowym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1921.48.298

Akt utracił moc

Wersja od: 15 czerwca 1921 r.

CZĘŚĆ  V.

TERMINY PŁATNOŚCI. POTRĄCANIE PODATKU PRZEZ SŁUŻBODAWCĘ.

Odsetki za zwłokę i egzekucja.

Rozdział  I.

Terminy płatności.

(do art. art. 85-88 i 90 ustawy).

§ 156. Terminy płatności podatku dochodowego uzależnia ustawa:

a) od obowiązku bezpośredniego uiszczenia podatku przez podatnika;

b) od obowiązku potrącania tegoż podatku przez służbodawcę.

W pierwszym wypadku ustanawia ustawa następujące terminy płatności:

1) osoby fizyczne i prawne, którym podatek wymierzyła Komisja szacunkowa, oraz towarzystwa obowiązane do publicznego składania rachunków, którym podatek wymierzyły Izby skarbowe, opłacają wymierzony podatek w dwóch ratach, t. j. pierwszą ratę do 15 listopada, drugą zaś do 15 grudnia każdego roku podatkowego, o ile odnośne nakazy płatnicze zostały podatnikom doręczone najpóźniej do 30 października danego roku.

Jeżeli do 15 listopada roku podatkowego nie zawiadomiono podatnika o wymiarze podatku, należy podatek wpłacić w dwóch ratach, t. j. 15 listopada i 15 grudnia roku podatkowego według zeszłorocznej należności, pod warunkiem późniejszego wyrównania;

2) podatnicy wymienieni pod 1), którym nakazy płatnicze będą doręczone po 30 października roku podatkowego, opłacają wymierzony podatek w ciągu sześciu tygodni, po dniu doręczenia nakazu płatniczego, jednakże nie wcześniej, niż 15 grudnia tego roku;

3) wreszcie płatnicy, Którzy w ciągu roku podatkowego po raz pierwszy podlegają opodatkowaniu, w myśl części drugiej art. 75 i art. 77 ustawy, winni opłacić wymierzony im podatek w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu płatniczego.

Co do terminów płatności, uzależnionych od obowiązku potrącania podatku przez służbodawcę, obowiązują postanowienia następnego paragrafu.

Rozdział  II.

Potrącanie podatku przez służbodawcę.

(do art. 89 ustawy).

§ 157. W wypadku, przytoczonym w ustępie b) § 156 nin. rozp., wszystkie osoby fizyczne i prawne (służbodawcy, pracodawcy), wypłacające osobom zamieszkałym lub przebywającym na obszarze Rzeczypospolitej uposażenia służbowe, emerytury i wszelkiego rodzaju wynagrodzenia w pieniądzach lub naturze, które wynikają ze stosunku służbowego lub z tytułu najmu pracy, łącznie ze wszystkiemi dodatkami (§ 139 nin. rozp.), oraz tantjemy (art. 18 ustawy), są obowiązane potrącać tym osobom podatek dochodowy, o którego wymiarze będą ich corocznie uwiadamiali przewodniczący właściwych Komisji szacunkowych. Obowiązek potrącania uzasadnia stosunek służbowy lub najem pracy, trwający przynajmniej cztery tygodnie.

Te instytucje lub przedsiębiorstwa (art. 48 ustawy), które wypłacają tantjemy (art. 18 ustawy) osobom, nie zamieszkałym lub nieprzebywającym na obszarze Rzeczypospolitej, oraz Kasy Państwa, związków komunalnych tudzież innych tego rodzaju instytucji publicznych, wypłacające wyżej wymienionym osobom uposażenia służbowe, emerytury i wszelkiego rodzaju wynagrodzenia w pieniądzach lub naturze, które wynikają ze stosunku służbowego lub z tytułu najmu pracy, łącznie ze wszystkiemi dodatkami (§ 139 nin. rozp), są również obowiązane potrącać podatek przypadający od wypłacanych kwot.

Jeżeli z rozpoczęciem nowego roku podatkowego nie jest jeszcze wiadomą wysokość podatku za tenże rok wymierzonego, wówczas, aż do nadejścia zawiadomienia o wymiarze, należy potrącać podatek tymczasowo według przeszłorocznego wymiaru, z zastrzeżeniem późniejszego wyrównania. Gdyby tym sposobem w pierwszych miesiącach roku potrącono mniej lub więcej, niż się należy według zawiadomienia płatniczego, należy różnicę wyrównać przy najbliższem potrąceniu podatku.

Z tem samem zastrzeżeniem służbodawca obowiązany jest również obliczać i potrącać podatek od uposażeń służbowych, które w ciągu roku uzasadniają obowiązek podatkowy.

Wysokość podatku, na poczet którego winno być dokonane potrącenie, określa się według skli art. 23 ustawy od wynagrodzenia na cały rok obliczonego, w przypuszczeniu, że wynagrodzenie to jest jedynym dochodem podatnika.

Potrącona kwota ma wynosić taką część podatku, za jaką część roku należy się wypłacone wynagrodzenie.

Przy obliczeniu dochodu postępuje się w ten sposób, że dochód z tantjem (art. 18 ustawy) przyjmuje się w pełnej sumie, dochód zaś z uposażeń służbowych, emerytur i wynagrodzeń za najemną pracę (§ 39 nin. rozp.) tylko w ⁷/₁₀ częściach.

Obowiązek potrącania rozpoczyna się wówczas, gdy obliczony w powyższy sposób dochód pracownika przewyższa minimum egzystencji, ustanowione dla tej miejscowości, w której pracownik zamieszkuje.

Jeżeli otrzymujący wynagrodzenie nie mieszkają arii nie przebywają na obszarze Rzeczypospolitej, wówczas minimum egzystencji określa się według tej miejscowości, w której znajdują się władze, urzędy, instytucje i towarzystwa, albo zamieszkują osoby, dokonywające, względnie zarządzające wypłatę. Tego rodzaju obliczenie wysokości podatku, przypadającego od przypuszczalnego dochodu rocznego danego pracownika, uskutecznia się tylko raz na rok przed pierwszem potrąceniem na podstawie wysokości poborów w chwili obliczenia i służy do dalszych potrąceń przy wypłatach w ciągu tego samego roku podatkowego.

Po otrzymaniu od władzy skarbowej uwiadomienia o wymiarze następuje wyrównanie podatku, dalsze zaś potrącenia uskutecznia się według wysokości wymierzonego podatku.

Przez uposażenia służbowe, uzasadniające powstanie w ciągu roku obowiązku potrącania, rozumieć należy uposażenia wypłacane osobom, które dotychczas nie otrzymały żadnych uposażeń od. tego służbodawcy. Do takich uposażeń należą więc tak uposażenia tych pracowników, którzy po raz pierwszy je otrzymują, jak i uposażenia służbowe tych, którzy w ciągu roku zmieniają służbodawcę (stanowisko służbowe, posadę i t. p.).

Przykłady:

Przykład 1.
Pracownikowi zamieszkałemu w Warszawie, wypłaca się tygodniowo wynagrodzenie w wysokości 200 mk.	Podlegający podatkowi przypuszczalny roczny dochód pracownika wynosi
	Nie dokonywa się żadnych potrąceń, ponieważ minimum egzystencji ustanowione dla Warszawy wynosi 12 000 marek.
Przykład 2.
Takie same wynagrodzenie tygodniowe, jak podano w przykładzie N» 1, wypłaca się pracownikowi zamieszkałemu w miejscowości, liczącej 7000 mieszkańców, dla której i stanowione minimum egzystencji wynosi 6000 mk.	Podlegający podatkowi przypuszczalny dochód roczny, jak wyżej w przykładzie № 1 wynosi 7270 mk. Podatek według art. 23 ustawy od tego dochodu równa się 105 mk.; kwota, która winna być potrącona przy wypłacie tygodniowej
Przykład 3.
Urzędnik, zamieszkały w Warszawie, otrzymuje stale co miesiąc 10.000 mk.	Podlegający podatkowi przypuszczalny roczny dochód takiego urzędnika wynosi
	Podatek od tego dochodu wedle art. 23 ustawy równa się 8585 mk. Potrącić zatem należy przy każdej miesięcznej wypłacie 8585 : 12 = = 715 mk.
Przykład 4.
Zarządzający magazynem otrzymuje miesięcznie 6000 mk. stałego wynagrodzenia i 1% od każdodniowego obrotu; przyczem w ciągu miesiąca obrót wyniósł 300.000 mk, zatem wynagrodzenie procentowe stanowiło 3000 mk.	Podlegający podatkowi przypuszczalny dochód roczny zarządzającego wynosi: Podatek dochodowy według art. 23 ustawy - 7840 mk.; do potrącenia 7340 : 12 = 653 mk.
Przykład 5.
Pracownik pobiera wynagrodzenie z najmu pracy, trwającego 3 tygodnie.	Nie dokonywa się żadnych potrąceń, gdyż stosunek służbowy trwa której, niż 4 tygodnie.

Potrącanie specjalnego podatku od tantjem.

(do art. art. 18, 24 i 89 ustawy).

§ 158. Przedsiębiorstwa, względnie instytucje wypłacające wynagrodzenia procentowe (tantjemy) w wysokości ponad 10.000 mk. (art. 18 i 24 ustawy) osobom należącym do składu zarządu, rad, komisji, komitetów nadzorczych i komisji rewizyjnych, lecz nie pełniącym stałych funkcji w bezpośrednim zarządzie tych przedsiębiorstw lub instytucji, są obowiązane potrącać specjalny poaiatek od tego rodzaju tantjem. Wysokość specjalnego podatku od dochodu z wynagrodzeń procentowych (tantjem) oblicza się według skali art. 23 ustawy i wynosi 50% stawki, przypadającej od tego dochodu dla osób fizycznych.

Specjalny podatek od tantiem należy potrącać przy wypłacie tantjem, przyznanych przez tę samą instytucję (przedsiębiorstwo) za ten sam rok operacyjny w sumie ponad 10.000 mk. osobom, wymienionym w pierwszej części nin. paragrafu.

Przykłady:

Przykład 1.
Zarządzający magazynem otrzymuje miesięcznie 6000 mk. stałego wynagrodzenia i 1% od każdodniowego obrotu.	Procentowe wynagrodzenie nie podlega specjalnemu podatkowi od tantjem.
Przykład 2.
Członkowi komitetu rewizyjnego przedsiębiorstwa przyznano tantjemę w wysokości 24.000 mk., które wypłaca się w dwóch jednakowych ratach.	Potrącić należy na poczet specjalnego podatku od tantjem (art. 23 u stawy) - 564 : 2 = 282 mk.
Przykład 3.
Członkowi rady nadzorczej, nie należącemu do bezpośredniego zarządu przedsiębiorstwa, przyznano w przedsiębiorstwie ft. za rok operacyjny 1920/21 dwie tantjemy, a mianowicie: 2 lutego 1921 r. w sumie 600.000 mk. i 4 kwietnia 1921 r. w sumie 5000 mk.; w przedsiębiorstwie zaś B. za ten sam rok operacyjny 9000 mk.	a) Przy wypłacie tantjemy w sumie 600.000 mk. wysokość potrącenia na poczet specjalnego podatku od tantjem określa się w sposób następujący: stawka podatkowa według skali (art. 23. ustawy) wynosi
	od	500.000	mk.		125 000	mk.
	"	100.000	"	(2500 x 10)	25.000	"
	nadto od 600.000 1%				6.000	"
	Razem				156.000	mk.
	Od tej sumy 50% t. j. 78.000 mk. stanowi specjalny podatek od tantjem. Przy wypłacie w temże przedsiębiorstwie A. następnej tantjemy w sumie 5000 mk. należy ostatecznie obliczyć specjalny podatek od tantjem, przypadający od łącznej sumy dwóch przyznanych tantjem (600.000 + 5000) = 605.000 mk., czyli
	od	500.000	mk		125.000	mk.
	"	105.000	"	(2500 x 10)	25.000	"
	nadto od 605.000 1%				6.050	"
	Razem				156.050	mk.
	z czego 50% jako specjalny podatek od tantjem				78.025	mk.
	ponieważ już potrącono				78.000	"
	pozostaje do potrącenia				25	mk.
	b) Od tantjemy wypłaconej w przedsiębiorstwie B., jako nie przekraczającej 10.000, nie potrąca się specjalnego podatku od tantjem.
Przykład 4.
Członkowi zarządu, nie biorącemu bezpośrednio stałego udziału w przedsiębiorstwie, przyznano za ten sam rok operacyjny 1920/21 dwie tantiemy, n mianowicie: 4 lutego 1921 r. w sumie 5000 mk. i 5 maja 1921 r. w sumie 400.000 mk.	Przy wypłacie tantjemy w kwocie 5000 mk. specjalnego podatku od tantjem nie potrąca się. Przy wypłacie następnej tantjemy w sumie 400.000 mk. należy obliczyć w sposób wskazany w przykładzie 3 i pobrać specjalny podatek od tantiem od łącznej sumy dwóch przyznanych tantjem, czyli od 405.000 mk.

Terminy płatności potrąconego podatku dochodowego i specjalnego podatku od tantjem.

§ 159. Potrącenia, przepisane w §§ 157 i 158 nin. rozp., winny być uskuteczniane w tych samych terminach i w tych samych ratach, w jakich następuje wypłata wynagrodzeń i tantjem. Kwoty potrącone w ciągu miesiąca należy najpóźniej siódmego dnia po upływie tego miesiąca wpłacić do właściwej Kasy państwowej.

Kwoty, potrącone na poczet specjalnego podatku od tantjem, winny być wpłacone na zasadzie piśmiennej deklaracji, sporządzonej na przepisanym formularzu; do takiej deklaracji winien być dołączony wykaz sporzą dzony według przepisanego wzoru.

Na wykazie Kasa państwowa notuje sumę wpływu, datę i № dziennika głównego, poczerń wykaz przesyła niezwłocznie do właściwego urzędu skarbowego.

Postępowanie przewodniczącego Komisji szacunkowej przy zawiadamianiu o wysokości wymierzonego podatku, który pobiera się w drodze potrącenia.

(do art. 90 ustawy).

§ 160. Celem wykonania postanowień § 157 nin. rozp. zarządza przewodniczący właściwej Komisji szacunkowej sporządzenie spisu płatników, których wynagrodzenia służbowa przenoszą minimum egzystencji, na przepisanym formularzu.

Spis ten należy sporządzić odrębnie:

a) dla podatników, którzy swoje wynagrodzenia służbowe (§ 39 nin. rozp.) otrzymują z Kas państwowych, na przepisanym formularzu w dwóch egzemplarzach;

b) dla podatników, którzy osiągają wynagrodzenia służbowe (§ 39 nin. rozp.) u innych służbodawców, na przepisanym formularzu w jednym egzemplarzu.

Zaleca się sporządzanie wspomnianego spisu w ten sposób, aby wszyscy pracownicy, zajęci u jednego i tego samego służbodawcy, względnie otrzymujący wynagrodzenia z jednej i tej samej Kasy państwowej, tworzyli odrębną grupę.

Spis ten sporządza się na podstawie danych, zawartych w nakazach płatniczych.

Jeżeli podatnik otrzymuje wynagrodzenia służbowe z różnych Kas Państwa lub z Kas funduszów publicznych, zostających pod zarządem Państwa, nie należy podatku rozdzielać, lecz całą kwotę od służbodawcy pobrać się mającą wykazać przy tej Kasie, która wypłaca największe wynagrodzenie służbowe.

W wypadkach zaś, gdy podatnik otrzymuje wynagrodzenia służbowe zarówno z Kas państwowych, jak i od innych służbodawców, należy takiego podatnik", wykazać w jednym spisie z wynagrodzeniem otrzyma nem z Kas państwowych, oraz w drugim spisie z wynagrodzeniem pobranem od innych służbodawców.

Jeżeli pomiędzy wynagrodzeniami służbowemi znajdują się także inne świadczenia, wymienione w § 39 nin. rozp. ustęp 3 pod a) i b), wówczas należy te świadczenia wpisać w. przedziałce, przeznaczonej na dochód, od którego podatek uiszcza się bezpośrednio.

Jeden egzemplarz spisu podatników, sporządzonego na przepisanym formularzu, pozostawia się w aktach władzy skarbowej, drugi zaś egzemplarz przesyła się właściwej Kasie państwowej.

Wykaz ogólnej sumy podatku, przypadającej według spisu podatników na każdego poszczególnego służbodawcę, przesyła się do tej Kasy państwowej, do której odnośny służbodawca był obowiązany wpłacić uwidocznioną w tym wykazie sumę. Wykaz ten sporządza się na form. według przepisanego wzoru.

Sporządzanie nakazów płatniczych i zawiadomień płatniczych, dotyczących wynagrodzeń służbowych.

(do art. 90 ustawy).

§ 161. Przewodniczący właściwej Komisji szacunkowej sporządza następujące nakazy płatnicze i zawiadomienia płatnicze:

1) nakazy płatnicze na podatek dochodowy dla podatników. W nakazach. tych należy dokładnie oznaczyć kwotę, która od służbodawcy, względnie od służbodawców będzie pobierana, jakoteż tę kwotę, którą podatnik ma sam płacić;

2) zawiadomienia płatnicze dla służbodawców na form. według przepisanego wzoru.

Nakazy płatnicze dla podatników wypełnia się na podstawie arkuszy wymiarowych odnośnych podatników, zawiadomienia zaś płatnicze dla służbodawców na podstawie spisów podatników.

Przed rozesłaniem zawiadomień płatniczych należy je dokładnie sprawdzić przez porównanie z danemi, zawarterni w arkuszach wymiarowych.

W zawiadomieniach płatniczych umieszczać należy wszystkie osoby, otrzymujące wynagrodzenia służbowe od jednego i tego samego służbodowcy, o ile podatek, przypadający od wynagrodzeń tych osób winien być wpłacony do jednej i tej samej Kasy państwowej.

Bliższe postanowienia o postępowaniu przy potrącaniu podatku przez służbodawcę.

(do art. 90 ustawy).

§ 162. W wypadkach, gdy podatnik traci w ciągu roku podatkowego wynagrodzenia służbowe, obowiązek służbodawcy potrącania podatku ustaje z ostatnią wypłatą tych wynagrodzeń. W tych wypadkach winien służbo- dawca zawiadomić swą władzę skarbową o wystąpieniu pracownika ze służby, ewentualnie o przejściu pracownika do innego służbodawcy w terminie 7-dniowym.

Właściwa władza skarbowa, którą służbodawca uwiadomi o tego rodzaju wypadku, winna wezwać podatnika do zapłacenia podatku, przypadającego za pozostałą część roku, w terminach w części pierwszej art. 86 ustawy ustanowionych lub, o ile te terminy już upłynęły, do bezzwłocznego uiszczenia tego podatku, względnie do podania ewentualnego nowego służbodawcy. Podatnika należy wezwać do podania w ciągu 14 dni nowego miejsca zamieszkania, o ile w tym względzie zaszła zmiana, a ewentualnie także nowego służbodawcy.

Nowe miejsce zamieszkania należy zanotować w aktach i zawiadomić o tej zmianie władzę skarbową, właściwą według nowego miejsca zamieszkania.

Przewodniczący Komisji wydaje w tym wypadku w razie potrzeby również zarządzenie w sprawie ustanowienia kwoty, którą nowy służbodawca ma potrącać i do Kasy odsyłać; o ile przy tej sposobności stwierdzi się, że podatnik za wiele zapłacił, względnie że za wiele wpłacono do Kasy, wydaje przewodniczący odpowiednie zarządzenia. O wydanem zarządzeniu należy zawiadomić podatnika, gdy zaś idzie nietylko o zapłacenie podatku przez samego podatnika, także służbodawcę. Przeciw takim zawiadomieniom jest dozwolony jedynie sprzeciw do izby skarbowej w terminie 14 dniowym od dnia doręczenia zawiadomienia. Sprzeciw ten rozstrzyga Izba skarbowa ostatecznie.

Co do tych osób, które dotychczas wogóle nie otrzymywały wynagrodzeń służbowych, rozróżnić należy dwa wypadki, a mianowicie:

a) czy dla takich osób przez uzyskanie wynagrodzeń służbowych ponad minimum egzystencji rozpoczął się obowiązek płacenia podatki! d o c i i o d o w e g o;

b) czy takie osoby dotychczas już podlegały podatkowi dochodowemu,

W pierwszym wypadku przewodniczący Komisji powinien przeprowadzić postępowanie wymiarowe w myśl §§ 142 i 153 nin. rozp. Przy obliczeniu kwoty podatku, którą służbodawca rna potrącać, oraz przy sporządzaniu nakazów płatniczych i zawiadomień płatniczych stosować należy odpowiednio przepisy zawarte w §§ 157, 159 i 160 nin. rozp.

Różnice powstałe między kwotą potrąconego, a kwotą wymierzonego podatku wyrównać należy przy najbliższern potrąceniu podatku. W drugim wypadku zmiana wysokości dochodów nie powoduje żadnego zarządzenia ze strony przewodniczącego Komisji na dany rok podatkowy.

Co do potrącania podatku przez Kasy Państwa, zostaną wydane postanowienia w drodze odrębnego rozporządzenia.

ROZDZIAŁ  III.

Odsetki za zwlokę i egzekucję

(do art. art. 91, 92, 93 i 149 ustawy).

§ 163. Podatek dochodowy, względnie majątkowy, niezapłacony w terminach ustawą wyznaczonych, uważa się za zaległość, od której należy po brać, począwszy od terminu płatności, odsetki za zwłokę w wysokości 1% miesięcznie. Miesiąc zaczęty liczy się za cały.

Kwoty zaległości podatku oraz odsetki za zwłokę, wynoszące 50 fen. i więcej, liczą się za markę; kwot zaś mniejszych od 50 fen. nie bierze się w rachubę.

Służbodawcy, obowiązani w myśl art. 89 ustawy do potrącania podatku, są odpowiedzialni za prawidłowe uskutecznienie potrąceń, jak również za uiszczenie potrąconych kwot we właściwych terminach. W razie wpłacenia potrąconycn kwot po upływie właściwego terminu, pobiera się od tych kwot odsetki za zwłokę w wysokości wyżej określonej.

Zaległości, obciążające czy to służbodawców, czy też podatników bezpośrednio, ściągają egzekucyjne organa skarbowe na podstawie obowiązujących przepisów w drodze przymusowej.