Rozdział 2 - Zmiany w ciągu roku podatkowego. Zniżenie podatku wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń. (do art. 83 ustawy). - Przepisy wykonawcze do ustawy o państwowym podatku dochodowym i podatku majątkowym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1921.48.298

Akt utracił moc

Wersja od: 15 czerwca 1921 r.

Rozdział  II.

Zmiany w ciągu roku podatkowego. Zniżenie podatku wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń.

(do art. 83 ustawy).

§ 150. Z wyjątkiem wypadków, przewidzianych w § 143 nin. rozp. wszelkie zmiany, które zachodzą w ciągu roku podatkowego w wysokości dochodu lub we wszystkich innych' stosunkach podatnika, nie wpływają na zmianę podatku, wymierzonego za odnośny rok podatkowy.

Tym osobom fizycznym jednak, których zdolność płatnicza w ciągu roku podatkowego znacznie osłabła wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń, może Komisja szacunkowa umorzyć odpowiednią część podatku, gdy uzna, że dana osoba tej ulgi rzeczywiście potrzebuje.

Uprawnienie, przysługujące Komisji z mocy powyższego postanowienia, powinno być stosowane tylko w wyjątkowych wypadkach, a mianowicie, gdy Komisja uzna, że ulga taka dla podatnika jest konieczną, że podatnik nie korzystał z uprawnień przysługujących mu w myśl § 143 nin. rozp., podatnik zaś udowodni, że nieszczęśliwe okoliczności lub nadzwyczajne wydarzenia znacznie osłabiły jego zdolność płatniczą.

2a tego rodzaju nieszczęśliwe okoliczności i nadzwyczajne wydarzenia uważać należy długotrwałe choroby, śmierć członków rodziny, wojnę, po

wódź, grad, pożar i inne wydarzenia żywiołowe, wreszcie utratę źródła dochodu wskutek przymusowej licytacji lub usunięcia z zajmowanej posady służbowej i t. p.

Podatnik może wystąpić z prośbą o częściowe umożenie podatku tylko pod warunkiem, gdy wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń nastąpiło już rzeczywiście znaczniejsze zmniejszenie się dochodu, spowodowane bądź utratą, bądź też obniżeniem się wydajności źródła dochodu. Samo przypuszczenie, że zmniejszenie się dochodu nastąpi dopiero w przyszłości, nie daje jeszcze podstawy do zniżenia podatku. Otwarcia np. konkursu do majątku dłużnika lub wdrożenia postępowania licytacyjnego nie można również uważać za podstawę do żądania zniżenia podatku, albowiem jedynie rzeczywista utrata wierzytelności lub przymusowa sprzedaż majątku stanowią utratę źródła dochodu.

Utrata źródła ma miejsce w wypadkach: utraty lub pozbycia się prawa użytkowania; pożaru, zawalenia się lub zburzenia budynku czynszowego; zaniechania przedsiębiorstwa 'handlowego lub przemysłowego; utraty kapitału; zgaśnięcia prawa do renty; utraty pretensji z powodu licytacji przymusowej lub w postępowaniu konkursowem; usunięcia ze służby; utraty zdolności do pracy z powodu starości lub trwałej choroby i t. p.

Znaczniejsze obniżenie wydajności źródła dochodu może być spowodowane gorszym urodzajem, nieściągalnością tenuty dzierżawnej, zmniejszeniem się obrotu w przedsiębiorstwie, ograniczeniem ruchu przedsiębiorstwa, zmniejszeniem lub ubytkiem dywidend od akcji i t. p.

Kwestję rzeczywistej potrzeby zastosowania ulgi powinna Komisja osądzić z uwzględnieniem ogólnego położenia ekonomicznego podatnika. Nie należy jednak umarzać więcej, aniżeli wypada ze stosunku pierwotnego podatku do podatku od zmniejszonego dochodu.

W tym celu Komisja oblicza stosunek ustalonego przy pierwotnym wymiarze dochodu do dochodu, osiąganego przez podatnika od czasu nastania tych nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń, oraz stosunek pierwotnego podatku do podatku, przypadającego od pozostałego dochodu i umarza odpowiednią część pierwotnie wymierzonego podatku.

Przykład:

Ustalony przy wymiarze dochód podlegający podatkowi..	100.000	mk.
Wymierzony podatek	11.000	"
Dochód zmniejszony wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń, a obliczony na cały rok wynosi	48.000	"
Przypadający od tego dochodu podatek w stosunku do podatku od dawnego dochodu wynosi x : 48 000 = 11.000 : 100.000 =	5.280	"

Różnica podatku (11.000 - 5.280) wynosi 5.720 mk. i tę różnicę można umorzyć.

Postępowanie przy przyznawaniu ulg wskutek nieszczęśliwych okoliczności lub nadzwyczajnych wydarzeń.

(do art. 83 ustawy).

§ 151. Prośby o zniżenie podatku w myśl § 150 nin. rozp. należy wnosić do właściwej władzy skarbowej najpóźniej do końca tego roku podatkowego, w którym nastąpiły nieszczęśliwe okoliczności lub nadzwyczajne wydarzenia.

Później wnoszone prośby nie mogą służyć za podstawę do umorzenia podatku za ten rok podatkowy, w którym nastąpiły nieszczęśliwe okoliczności lub nadzwyczajne wydarzenia, lecz będą wzięte pod rozwagę dopiero przy wymiarze podatku na następny rok podatkowy.

Przeciw decyzjom na prośby o zniżenie podatku w myśl § 150 nin. rozp. niema środka prawnego.

Dodatkowe wymiary

(do art. 84 i 147 ustawy).

§ 152. Oprócz wymiarów, dokonanych na podstawie art. 31 i 82 ustawy, przewiduje ustawa wymiary dodatkowe dla następujących osób:

1) które przy wymiarze podatku opuszczono;

2) które przy pierwotnym wymiarze niewłaściwie uwolniono;

3) co do których wymiar wskutek później ujawnionych okoliczności okaże się za niski;

4) co do których wskutek postępowania karnego okaże się konieczność dodatkowego wymiaru.

Dodatkowy wymiar należy uskutecznić za cały czas ubiegły z uwzględnieniem postanowień, odnoszących się do początku obowiązku podatkowego, lecz nie więcej, niż za pięć lat, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym stwierdzono, iż danej osobie podatku nie wymierzono lub ją niewłaściwie uwolniono, względnie w którym ujawniono okoliczności pod 3) przytoczone.

Do okoliczności, wskutek których winien być dokonany nowy albo dodatkowy wymiar, zalicza się, między innemi, ujawnienie nieopodatkowanego w całości lub w części dochodu, względnie majątku, w szczególności pochodzącego ze spadków (§ 149 nin. rozp.). W tym ostatnim wypadku winna być również pociągnięta do zapłaty podatku masa spadkowa, względnie spadkobiercy za czas ubiegły, o ile zostanie stwierdzonem, że podatek za ten czas nie był wymierzony; przyczem spadkobiercy opłacają podatek w stosunku do ich udziałów w spadku.

Pod względem właściwości organów wymiarowych dla dodatkowych wymiarów należy stosować analogicznie postanowienia art. 31 i 82 ustawy.

Przeciw wymiarom, dokonanym w myśl niniejszego paragrafu, przysługuje podatnikom prawo odwołania według art. 68 i 71 ustawy.

Kontrola wymiarów i umorzeń podatku w ciągu roku podatkowego.

(do art. art. 75 - 84 ustawy).

§ 153. Wszystkie wymiary, uskutecznione w myśl art. 82 i 84 ustawy, oraz wszystkie umorzenia lub zniżenia podatku w myśl art. art. 79, 80 i 83 ustawy utrzymują władze skarbowe w odrębnej ewidencji, sporządzając dla tego rodzaju wypadków oddzielny rejestr szacunkowy i oddzielny rejestr bierczy, który przesyła się właściwej Kasie państwowej. Nadto dla dodatkowych wymiarów (art. 84 ustawy) sporządza się dodatkowy arkusz wymiarowy, który dołącza się do aktu wymiarowego odnośnego podatnika.

Co do tych podatników, którzy ubyli, należy na ich listach imiennych (§ 102 i 103 nin. rozp.) zanotować okoliczność, uzasadniającą ich ubytek (np. umorzenie podatku w myśl art. 79 ustawy) i listy te odrębnie przechowywać. Również należy odrębnie przechowywać akta wymiarowe takich podatników.

Po rozstrzygnięciu odwołań przeciw wszystkim dodatkowym wymiarom (art. art. 75-77, 82 i 84 ustawy) władze odwoławcze postępują w sposób wskazany w przedostatniej części § 139 nin. rozp., wydając swe zarządzenia o zaszłych zmianach na przepisanym formularzu.

Ewidencja wypadków w ciągu roku podatkowego, nie mających wpływu na zmianą podatku za tenże rok podatkowy.

§ 154. Wszelkie wypadki, dotyczące zmian w wysokości dochodu lub we wszystkich innych stosunkach podatnika w. ciągu roku podatkowego, które nie uzasadniają zmian w podatku za tenże rok podatkowy, lecz mogą być uwzględnione dopiero od następnego roku podatkowego, nie są przedmiotem kontroli i ewidencji w myśl § 153 nin. rozp., zwłaszcza, że ustawa nakazuje coroczne sporządzanie listy imiennnej domniemanych podatników i składanie potrzebnych do sporządzenia tej listy wykazów. Jednakże dla ułatwienia sporządzenia tej listy, jak również dla objęcia wymiarem w następnym roku wszystkich płatników zaleca się, aby właściwe organa wymiarowe notowały na listach imiennych wszelkie wypadki tego rodzaju, o których dowiedzą się w ciągu roku. podatkowego.

Do wypadków takich należą między innemi:

1) gdy osoba zamieszkała zagranicą osiąga dochód na tutejszym obszarze;

2) gdy tytuł, uwalniający od podatku w myśl art. 5 ustawy ustęp 1), *2), 5), 6) i 8), odpada;

3) gdy osoba fizyczna, niepodlegająca dotychczas podatkowi, osiąga dochód podlegający opodatkowaniu, z wyjątkiem wypadku, przytoczonego w części drugiej art. 75 ustawy;

4) gdy głowa rodziny, której doliczono dochód członka rodziny, traci prawo rozporządzania tym dochodem;

5) gdy w ciągu roku podatkowego zaistniał tytuł, uzasadniający uwolnienie od podatku w myśl art. 5 ustawy ustęp 1), 2), 5), 6) i 8);

6) gdy głowa rodziny nabędzie prawo rozporządzania dochodem członków rodziny.

Zmiana mieszkania nie uzasadnia zmiany miejsca opodatkowania. Ze względu na to, że miejsce zamieszkania decyduje o właściwości organów wymiarowych, pożądaną jest rzeczą, żeby także i tego rodzaju okoliczności odpowiednio zanotowano w celu przygotowania wymiaru na następny rok podatkowy. W tym celu mają organa egzekucyjne i służbodawcy o każdym wypadku wyprowadzenia się podatnika do innego okręgu wymiarowego donosić władzom wymierzającym podatek.

W wypadkach stwierdzonej zmiany mieszkania należy uczynić odpowiednią notatkę na arkuszu wymiarowym i odpis tego arkusza wraz ze wszystkiemi aktami wymiarowemi przesłać niezwłocznie właściwej władzy skarbowej nowego miejsca zamieszkania podatnika.

Odpowiedzialność członków rodziny i osób obejmujących majątek osoby prawnej.

(do art. art. 81 i 147 ustawy).

§ 155. W razie niemożności ściągnięcia podatku od głowy rodziny, każdy z członków rodziny, którego dochód, względnie majątek doliczono do dochodu, względnie majątku głowy rodziny, jest odpowiedzialny za tę część podatku, która przypada do zapłaty w stosunku do jego dochodu, względnie majątku.

Przykład:

Dochód	głowy rodziny		12.000	mk.
"	jego żony		8.000	"
Dochód	jego	syna	6.000	mk.
"	"	córki	4.000	"
Dochód podlegający opodatkowaniu			30.000	mk.
Podatek dochodowy			1.680	mk.
Odpowiedzialność głowy rodziny:
x : 12.000 = 1.680 : 30.000 =			672	mk.
Odpowiedzialność żony:
x : 8.000 = 1.680: 30.000 =			448	mk.
Odpowiedzialność syna:
x : 6.000 = 1.680 : 30.000 =			336	mk.
Odpowiedzialność córki:
x : 4.000 = 1.630 : 30.000 =			224	mk.

Obejmujący majątek osoby prawnej jest obowiązany uiścić podatek dochodowy poprzednika wraz z ewentualną zaległością.