Art. 9. - Przepisy wprowadzające kodeks rodzinny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1950.34.309

Akt utracił moc

Wersja od: 22 sierpnia 1950 r.

Art.  IX.

W prawie o aktach stanu cywilnego (Dz. U. R. P. z 1945 r. Nr 48, poz. 272 i z 1948 r. Nr 24, poz. 161 oraz Nr 36, poz. 252) wprowadza się następujące zmiany:

1) dotychczasowy tekst art. 24 uzupełnia się zdaniem:

"Jednak urzędnik stanu cywilnego nie jest uprawniony do swobodnej oceny stanu faktycznego, którego ustalenie należy do właściwości sądu lub innej władzy.",

2) w art. 27 wyrazy: "w którego obwodzie osoba, której akt dotyczy, miała ostatnie miejsce zamieszkania w Polsce" zastępuje się wyrazami: "obwodu miejsca zamieszkania osoby, której akt dotyczy; w braku takiego miejsca - księgi urzędu stanu cywilnego ostatniego miejsca zamieszkania tej osoby w Polsce.",

3) art. 31 ust. (2) otrzymuje brzmienie:

"(2) Wzmianki dodatkowe, dotyczące okoliczności, które mają wpływ na treść lub ważność aktu albo dotyczące trwania małżeństwa, będą dokonywane na podstawie orzeczeń sądowych, decyzji administracyjnych, zarządzeń władz nadzorczych, wypisów aktów stanu cywilnego oraz innych dokumentów, które mają wpływ na treść lub ważność aktu.",

4) w art. 36 ust. (1) pkt b) skreśla się wyrazy "i statków handlowych" oraz wyrazy "i handlowych", po czym dodaje się nowy pkt c) w brzmieniu:

"c) w porozumieniu z Ministrem Żeglugi - przepisy, wymienione w pkt b), gdy chodzi o dowódców (kapitanów) polskich statków pasażerskich i handlowych morskich, a z Ministrem Komunikacji - gdy chodzi o dowódców statków powietrznych.",

5) w art. 39 ust. (3) i (5) otrzymują brzmienie:

"(3) Na wniosek osoby, która żąda wydania wyciągu aktu urodzenia (ust. 1 lit. a), będzie jej wydany wyciąg uproszczony z pominięciem w jego treści imion i nazwisk rodziców.

(5) W wyciągach i odpisach skróconych podaje się treść aktu w postaci ostatecznej przez uwzględnienie wzmianek dodatkowych oraz z pominięciem słów, zdań lub ustępów skreślonych.",

6) w art. 47 ust. 1) po zdaniu ostatnim zamiast kropki stawia się przecinek, po czym dodaje się wyrazy: "a w przypadku, gdy zażalenie wniesione zostało przez stronę, wysłucha również opinii okręgowej władzy nadzorczej nad urzędami stanu cywilnego. Odpis swego postanowienia sąd doręcza również tej władzy.",

7) dotychczasowa treść art. 60 staje się ust. (1) tego artykułu, po czym dodaje się nowy ust. (2) w brzmieniu:

"(2) Jeżeli w miejscu urodzenia dziecka żadna z osób, obowiązanych do zgłoszenia jego urodzenia, nie zamieszkuje, zgłoszenie może być dokonane urzędnikowi stanu cywilnego w miejscu zamieszkania osoby obowiązanej do zgłoszenia. W tym przypadku sporządzenie aktu urodzenia dziecka przez właściwego urzędnika stanu cywilnego (art. 58) nastąpi na skutek zawiadomienia, dokonanego przez urzędnika, który przyjął zgłoszenie.",

8) art. 62 otrzymuje brzmienie:

"Art. 62. Jeżeli rodzice dziecka nie są małżeństwem, dane - dotyczące osoby ojca - będą wpisane tylko w przypadku uznania dziecka lub ustalenia ojcostwa przez sąd.",

9) w art. 63:

a) w ust. (2) tekst następujący po wyrazie "lekarzy" zastępuje się tekstem: "przypuszczalną datę jego urodzenia, po czym zwróci się do władzy opiekuńczej o nadanie dziecku imienia i nazwiska oraz o rozstrzygnięcie, jakie imiona i nazwiska mają być wpisane do aktu urodzenia jako imiona i nazwiska rodziców. Dane te będą wpisane do aktu urodzenia dziecka.",

b) w ust. (3) zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

"Władza opiekuńcza przed wydaniem orzeczenia, przewidzianego w ustępie poprzedzającym, powinna co do imion i nazwisk, które mają być wpisane do aktu urodzenia, wysłuchać osób, które objęły pieczę nad dzieckiem.",

c) ust. (4) otrzymuje brzmienie:

"(4) Akt urodzenia zostanie sporządzony na podstawie orzeczenia władzy opiekuńczej na zasadach ogólnych w urzędzie stanu cywilnego właściwym według miejsca znalezienia dziecka. Za miejsce urodzenia dziecka uważa się miejsce jego znalezienia, chyba że postępowanie wyjaśniające ustaliło z zupełną pewnością rzeczywiste miejsce urodzenia dziecka.",

10) art. 68 otrzymuje brzmienie:

"Art. 68. (1) Jeżeli rodzice zawierają małżeństwo po urodzeniu się dziecka, wpisuje się w akcie urodzenia wzmiankę dodatkową o zawarciu małżeństwa oraz o wynikającej stąd zmianie nazwiska dziecka.

(2) Do zgłoszenia okoliczności koniecznych do dokonania wpisu, o którym mowa w ustępie poprzedzającym, obowiązani są rodzice.

(3) Jeżeli rodzice nie dopełnili obowiązku, określonego w ust. (2), wpisanie wzmianki następuje na wniosek każdego interesowanego, zgłoszony w urzędzie stanu cywilnego, w którym sporządzony został akt urodzenia dziecka, przy czym fakt pochodzenia dziecka od małżonków winien być wykazany dokumentami publicznymi.

(4) Jeżeli małżeństwo rodziców dziecka zawarte zostało przed sporządzeniem aktu urodzenia dziecka, akt ten sporządza się tak, jak gdyby dziecko urodziło się po zawarciu małżeństwa.",

11) art. 69 otrzymuje brzmienie:

"Art. 69. (1) Akt uznania dziecka, jak również nadanie przez małżonków dziecku żony, którego ojciec jest nieznany, nazwiska męża matki, może być sporządzony przed każdym urzędnikiem stanu cywilnego. Akt taki sporządza się w księdze urodzeń; może on dotyczyć kilkorga dzieci. Jeżeli akt sporządzony został przed władzą opiekuńczą, dokonuje się o nim jedynie wzmiankę dodatkową w aktach stanu cywilnego.

(2) W razie przysposobienia przez małżonków wspólnie umieszcza się w akcie urodzenia dziecka wzmiankę dodatkową o przysposobieniu. W odpisach skróconych i wyciągach aktu należy dane, dotyczące przysposabiających (art. 61 lit. c), wymieniać jako dane dotyczące rodziców.

(3) Przepisu ust. 2 zdanie 2 nie stosuje się, jeżeli w orzeczeniu o przysposobieniu sąd na wniosek przysposabiających, przysposobionego lub jego przedstawiciela ustawowego wyłączy powyższy skutek.

(4) Przepisy ust. (2) i (3) stosuje się również w przypadku przysposobienia dziecka przez męża matki.",

12) w art. 70 pkt 2 otrzymuje brzmienie:

"2) treść aktu uznania dziecka i nadania przez małżonków dziecku żony, którego ojciec jest nieznany, nazwiska dziecka męża matki.",

13) art. 71-74 otrzymują brzmienie:

"Art. 71. Zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed innym urzędnikiem stanu cywilnego, aniżeli przed urzędnikiem stanu cywilnego miejsca zamieszkania jednego z przyszłych małżonków (art. 2 § 2 kodeksu rodzinnego), udziela okręgowa władza nadzorcza, w której okręgu znajduje się miejsce zamieszkania jednej ze stron.

Art. 72. (1) Przez wypis aktu urodzenia, o którym mowa w art. 3 § 1 kodeksu rodzinnego, należy rozumieć odpis skrócony tego aktu z adnotacją stwierdzającą, że w akcie urodzenia nie ma przypisków o pozostawaniu osoby, której akt dotyczy, w związku małżeńskim. Przedstawienie odpisu z powyższą adnotacją nie jest wymagane w przypadku, gdy wypis aktu urodzenia został wydany na podstawie ksiąg, które bądź znajdują się poza granicami kraju, bądź zostały zniszczone lub zaginęły.

(2) Jeśli którykolwiek z przyszłych małżonków pozostawał już w związku małżeńskim, winien on przedstawić dowód ustania lub unieważnienia poprzedniego małżeństwa.

(3) Jeżeli istnieje wątpliwość co do tego, czy osoba wstępująca w związek małżeński posiada obywatelstwo polskie, winna ona na żądanie urzędnika stanu cywilnego przedstawić dowód obywatelstwa polskiego.

(4) Cudzoziemiec obowiązany jest złożyć dowód zdolności do zawierania małżeństwa według swego prawa ojczystego. Sąd może zwolnić cudzoziemca od przedstawienia tego dowodu, jeżeli jego otrzymanie napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Sąd orzeka w trybie postępowania niespornego.

(5) W razie wątpliwości co do przynależności państwowej cudzoziemca urzędnik stanu cywilnego może żądać od niego przedstawienia dowodu obywatelstwa.

Art. 73. Urzędnikowi stanu cywilnego nie wolno przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński od osoby, pełniącej służbę wojskową, jeżeli nie zostało mu przedstawione zezwolenie na zawarcie małżeństwa, wydane przez właściwą władzę wojskową. Tryb udzielania zezwoleń na zawarcie małżeństwa przez władze wojskowe oraz właściwość tych władz określa Minister Obrony Narodowej.

Art. 74. (1) Minister Zdrowia w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości i za zgodą Prezesa Rady Ministrów może w drodze rozporządzenia wprowadzić w całym Państwie lub na poszczególnych jego obszarach obowiązek przedstawiania przez osoby, zamierzające zawrzeć małżeństwo, świadectw, że stan ich zdrowia nie stwarza możliwości wzajemnego zarażenia się gruźlicą lub chorobą weneryczną. Rozporządzenie to określi zasady wystawiania takich świadectw oraz organy do tego powołane.

(2) Na obszarach, na których wprowadzono obowiązek przedstawiania świadectw, bez ich przedstawienia urzędnikowi stanu cywilnego nie wolno przyjąć oświadczenia o zawarciu małżeństwa.",

14) po art. 74 dodaje się art. 74¹, 74² i 74³ w brzmieniu:

"Art. 74¹. Urzędnik stanu cywilnego, któremu zostanie uprawdopodobniona okoliczność, wyłączająca zawarcie zamierzonego małżeństwa, albo któremu okoliczność taka jest urzędowo znana, zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte. Do orzekania w powyższym przedmiocie właściwy jest sąd okręgowy, który orzeka w trybie postępowania niespornego.

Art. 74². Świadkiem przy zawarciu małżeństwa może być każda osoba pełnoletnia, nie pozbawiona możności zdawania sobie sprawy z czynności, przy których jest obecna.

Art. 74³. Urzędnik stanu cywilnego sprawdza tożsamość osób wstępujących w związek małżeński oraz tożsamość i pełnoletność świadków, po czym zwraca się do każdej ze stron z zapytaniem, czy chce zawrzeć małżeństwo z osobą, której imię i nazwisko wymienia. Gdy obie strony odpowiedzą na te pytania twierdząco, urzędnik stanu cywilnego ogłasza, że wskutek zgodnego oświadczenia obu stron zostało zawarte między nimi małżeństwo według przepisów prawa. Następnie urzędnik stanu cywilnego wyjaśnia małżonkom społeczne znaczenie i wagę małżeństwa w Państwie Ludowym oraz prawa i obowiązki małżonków.",

15) dotychczasowa treść art. 77 staje się ust. (1) tego artykułu z tą zmianą, iż wyrazy "dwudziestu czterech godzin" zastępuje się wyrazami "trzech dni", wyraz "okręgu" wyrazem "obwodu" oraz skreśla się wyrazy "lub znalezienie zwłok", po czym dodaje się nowe ust. (2) i (3) w brzmieniu:

"(2) Termin, oznaczony w ust. (1), skraca się do dwudziestu czterech godzin, jeżeli zgon nastąpił wskutek choroby zakaźnej.

(3) Znalezienie zwłok należy w ciągu dwudziestu czterech godzin zgłosić urzędnikowi stanu cywilnego, w którego obwodzie znaleziono zwłoki, w celu sporządzenia aktu zejścia.",

16) w art. 89 ust. (2) pkt b) po wyrazach "ubezpieczeń społecznych" skreśla się średnik, po czym dodaje się wyrazy "oraz zaopatrzenia emerytalnego"; dodaje się również po pkt d) nowy pkt e) w brzmieniu:

"e) wypisy z aktów stanu cywilnego, wydane dla celów urzędowych sądów i władz polskich oraz sądów i władz obcych, jeżeli umowy międzynarodowe przewidują wydawanie wypisów bezpłatnie.",

17) w art. 58, 78 i 79 wyraz "okręg" zastępuje się wyrazem "obwód".