Przepisy wprowadzające kodeks cywilny.
Dz.U.1964.16.94
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 23 kwietnia 1964 r.
Przepisy wprowadzające kodeks cywilny
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Kodeks cywilny wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r., z wyjątkiem art. 160-167, 178, 213-219 oraz art. 1058-1088, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia kodeksu.
Uchyla się:
Uchyla się:
Uchyla się:
Uchyla się:
Pozostają w mocy przepisy cywilnoprawne regulujące stosunki obrotu między jednostkami gospodarki uspołecznionej zawarte w aktach normatywnych wydanych przez Radę Ministrów oraz przez inne naczelne organy administracji państwowej.
Przepisy dekretu z dnia 7 lutego 1919 r. o fundacjach i o zatwierdzaniu darowizn i zapisów (Dz. U. Nr 15, poz. 215 wraz z późniejszymi zmianami) pozostają w mocy tylko co do fundacji mających siedzibę za granicą oraz co do fundacji, których majątek znajduje się w całości lub w części za granicą.
Ilekroć w nie uchylonych przepisach prawa cywilnego przewidziane są terminy, z których upływem ustawa wyłącza dochodzenie roszczeń (terminy zawite), uważa się je od dnia wejścia w życie kodeksu cywilnego za terminy przedawnienia.
Jeżeli utrzymane w mocy przepisy prawa cywilnego nie określają szczególnego terminu przedawnienia, stosuje się odpowiednio przepisy art. 118 kodeksu cywilnego.
Jeżeli kodeks cywilny lub ustawa niniejsza przewidują wydanie przepisów szczególnych lub wykonawczych, pozostają w mocy aż do chwili wydania tych przepisów przepisy dotychczasowe, które tego przedmiotu dotyczą.
Zmiany w przepisach obowiązujących
Zmiany w przepisach obowiązujących
W utrzymanych w mocy przez art. III pkt 3 przepisach prawa rzeczowego - dekret z dnia 11 października 1946 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 319) wprowadza się zmiany następujące:
"Art. 14. W celu ustalenia praw rzeczowych na nieruchomościach prowadzi się księgi wieczyste.";
"Art. 191. Przedmiotem hipoteki może być także użytkowanie wieczyste oraz wierzytelność hipoteką zabezpieczona.";
"Art. 2151. § 1. Jeżeli nieruchomość obciążona hipoteką jest ubezpieczona, zakład ubezpieczeń może zapłacić odszkodowanie ubezpieczającemu tylko za zgodą wierzyciela hipotecznego.
§ 2. Jednakże zakład ubezpieczeń może bez zgody wierzyciela hipotecznego zapłacić ubezpieczającemu odszkodowanie w celu pokrycia poniesionych przez niego wydatków na przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego; w wypadku takim zapłata odszkodowania może być dokonana w ratach płatnych w miarę przywracania nieruchomości do stanu poprzedniego.";
"Dział IV. Hipoteka na użytkowaniu wieczystym
Art. 2431. § 1. Do hipoteki na użytkowaniu wieczystym stosuje się odpowiednio przepisy o hipotece na nieruchomości.
§ 2. Wierzycielom hipotecznym wieczystego użytkownika, którzy utracili hipoteki wskutek wygaśnięcia użytkowania wieczystego, przysługuje ustawowe prawo zastawu na roszczeniach wieczystego użytkownika o wynagrodzenie za wzniesione przez niego lub nabyte na własność budynki lub inne urządzenia istniejące w dniu zwrotu użytkowanego terenu.";
"Art. 248. Przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio do hipoteki na użytkowaniu wieczystym oraz do hipoteki na wierzytelności hipotecznej."
Utrzymany w mocy przez art. III pkt 4 art. XIX przepisów wprowadzających prawo rzeczowe i prawo o księgach wieczystych - dekret z dnia 11 października 1946 r. (Dz. U. Nr 57, poz. 321) otrzymuje brzmienie:
"Art. XIX. Księgi wieczyste zakłada się z urzędu albo na żądanie właścicieli lub organów administracji państwowej."
W ustawie z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 32, poz. 159) wprowadza się zmiany następujące:
"Art. 13. 1. Użytkowanie wieczyste terenów państwowych podlega przepisom tytułu II księgi drugiej kodeksu cywilnego.
2. Przeniesienie użytkowania wieczystego wymaga wpisu do księgi wieczystej.
3. Postanowienia umowy, określające sposób korzystania z terenu przez wieczystego użytkownika, podlegają ujawnieniu w księdze wieczystej.
4. Do ustanowienia użytkowania wieczystego terenu stanowiącego gospodarstwo rolne stosuje się przepisy o normach obszarowych i kwalifikacjach potrzebnych do nabycia nieruchomości rolnej.
5. Zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych dla nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.
6. Przepisy o egzekucji z użytkowania wieczystego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości wydane w porozumieniu z Ministrem Gospodarki Komunalnej.";
"2. Prezydium powiatowej (miejskiej, dzielnicowej) rady narodowej może rozwiązać umowę i zarządzić odebranie terenu, jeżeli wieczysty użytkownik korzysta z terenu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie, w szczególności jeżeli wbrew umowie nie wzniósł na terenie budynku. Przepis art. 18 ust. 3 stosuje się odpowiednio.";
"4. Oświadczenie prezydium rady narodowej o wykonaniu prawa pierwokupu powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Z chwilą dojścia tego oświadczenia do wiadomości sprzedawcy nieruchomość staje się własnością Państwa.";
"3. Przepisy ust. 2 stosuje się również w przypadkach wykupu, w razie darowizny, zmiany lub zniesienia współwłasności nieruchomości, której współwłaścicielem jest Państwo (art. 36).";
"5. Skarb Państwa ponosi do wysokości ceny kupna odpowiedzialność za obciążenia nieruchomości, nabytej wskutek wykonania prawa pierwokupu lub wykupu."
Wierzytelność z tytułu spłat spadkowych należnych od spadkobiercy, który otrzymał gospodarstwo rolne lub jego część, zabezpiecza się na żądanie uprawnionego spadkobiercy przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego. W braku księgi wieczystej ustanowienie hipoteki może nastąpić przez złożenie dokumentów do zbioru dokumentów.
Rada Ministrów ustali zasady i tryb udzielania bankowej pomocy kredytowej dla spadkobierców gospodarstw rolnych.
Przepisy przechodnie
Przepisy przechodnie
Do stosunków prawnych powstałych przed wejściem w życie kodeksu cywilnego stosuje się prawo dotychczasowe, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.
Kto zaginął biorąc udział w działaniach wojennych, może być uznany za zmarłego po upływie roku licząc od końca roku kalendarzowego, w którym działania wojenne zostały zakończone. To samo dotyczy osoby, która zaginęła przebywając na obszarze objętym działaniami wojennymi, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że jej zaginięcie pozostaje w związku z wywołanym tymi działaniami niebezpieczeństwem dla życia.
Kto zaginął będąc w czasie wojny lub działań wojennych pozbawiony wolności przez władze obcego państwa i osadzony w miejscu, gdzie jego życiu groziło szczególne niebezpieczeństwo, może być uznany za zmarłego po upływie roku licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wojna lub działania wojenne zostały zakończone.
Kto zaginął będąc w czasie wojny lub działań wojennych wywieziony przymusowo poza granice państwa, może być uznany za zmarłego po upływie lat trzech licząc od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości jeszcze żył, nie wcześniej jednak niż po upływie lat dwóch licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wojna lub działania wojenne zostały zakończone.
Jeżeli koniec terminów przewidzianych w art. 29 lub 30 kodeksu cywilnego przypada na okres wojny lub działań wojennych, uznanie za zmarłego nie może nastąpić przed upływem roku licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wojna lub działania wojenne zostały zakończone, chyba że według okoliczności nie mogły one mieć wpływu na wiadomości o życiu zaginionego.
Bieg terminów do uznania za zmarłego liczonych od końca roku kalendarzowego, w którym wojna lub działania wojenne zostały zakończone, rozpoczyna się dla zaginionych w związku z wojną 1939-1945 z dniem 9 maja 1945 r.
Skutki uznania za zmarłego ocenia się według przepisów kodeksu cywilnego także wtedy, gdy uznanie za zmarłego zostało orzeczone według przepisów dotychczasowych.
Do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego, a według przepisów dotychczasowych w tym dniu jeszcze nie przedawnionych, stosuje się przepisy kodeksu dotyczące przedawnienia z następującymi ograniczeniami:
Przepisy artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do terminów ustawowych nie będących terminami przedawnienia, z zastrzeżeniem przepisów art. XIII.
Prawa rzeczowe istniejące w chwili wejścia w życie kodeksu cywilnego pozostają w mocy, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.
Treść praw rzeczowych istniejących w chwili wejścia w życie kodeksu cywilnego, jak również przeniesienie, obciążenie, zmiana treści lub pierwszeństwa oraz zniesienie takich praw podlega od chwili wejścia w życie kodeksu cywilnego przepisom tego kodeksu o ile przepisy poniższe nie stanowią inaczej.
Dokonane przed dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego czynności prawne mające za przedmiot przeniesienie, obciążenie, zmianę treści lub pierwszeństwa albo zniesienie praw rzeczowych są skuteczne, jeżeli odpowiadają przepisom dotychczasowym.
Treść praw rzeczowych, których powstanie po chwili wejścia w życie kodeksu cywilnego nie jest możliwe, lecz które pozostają nadal w mocy, podlega przepisom dotychczasowym. To samo dotyczy przeniesienia, obciążenia, zmiany treści lub pierwszeństwa oraz zniesienia takich praw.
Jeżeli przed dniem 1 stycznia 1947 r. istniał stan rzeczy, który według przepisów prawa rzeczowego (dekret z dnia 11 października 1946 r. - Dz. U. Nr 57, poz. 319) i kodeksu cywilnego prowadziłby do zasiedzenia, jakkolwiek według przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1947 r. zasiedzenie nie byłoby w tym wypadku możliwe, termin zasiedzenia biegnie od dnia 1 stycznia 1947 r. i ulega skróceniu o czas, w ciągu którego ten stan rzeczy istniał przed tą datą, jednakże najwyżej o połowę.
Przepisy dwóch artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio do terminów ustawowych, z których upływem następuje wygaśnięcie prawa rzeczowego.
Przewidziane w art. 178 kodeksu cywilnego wyłączenie możności nabycia przez zasiedzenie części nieruchomości rolnej nie dotyczy wypadku, gdy bieg terminu takiego zasiedzenia kończy się nie później niż w dniu 6 lipca 1965 r.
Szczególne przepisy o egzekucji dotyczące praw, których powstanie według kodeksu cywilnego nie jest możliwe, stosuje się nadal do takich praw powstałych przed dniem wejścia kodeksu w życie.
Posiadanie istniejące w dniu wejścia w życie kodeksu cywilnego podlega od tej chwili przepisom tego kodeksu.
Do istniejących już zobowiązań z umów kontraktacji, najmu, dzierżawy, rachunku bankowego, ubezpieczenia, renty lub dożywocia stosuje się z dniem wejścia w życie kodeksu cywilnego przepisy tego kodeksu.
Do spraw spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy, o ile przepisy poniższe nie stanowią inaczej.
Przepisy kodeksu cywilnego o dziale spadku stosuje się także do działu spadków otwartych przed dniem wejścia kodeksu w życie, chyba że umowa o dział została zawarta przed tym dniem albo że postępowanie przed sądem w pierwszej instancji zostało już przed tym dniem zakończone.
Przepisy kodeksu cywilnego o dziedziczeniu ustawowym Skarbu Państwa stosuje się, bez względu na rodzaj majątku, do wszelkich spadków otwartych przed dniem 1 stycznia 1947 r., jeżeli według przepisów obowiązujących przed tą datą spadki te były wakujące lub bezdziedziczne, chyba że postępowanie dotyczące spadku zostało już prawomocnie ukończone.
W razie zbycia przez spadkobiercę udziału w spadku przed dniem 5 lipca 1963 r. nabywca zachowuje prawo do tego udziału bez względu na to, czy zbywca udziału należy do spadkobierców, którzy stosownie do przepisów art. LVI zachowali prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego.
Wydane przed dniem 5 lipca 1963 r. postanowienie o stwierdzeniu praw do spadku, w którego skład wchodzi gospodarstwo rolne, traci moc w stosunku do tego gospodarstwa, chyba że spadkobierca zmarł przed tym dniem. Dla wywołania skutków związanych z takim stwierdzeniem w stosunku do należącego do spadku gospodarstwa rolnego postanowienie to winno być uzupełnione przez wymienienie spadkobierców, którzy zachowali prawo dziedziczenia gospodarstwa rolnego według przepisów art. LVI i LVII, oraz ich udziałów w tym gospodarstwie.
Jeżeli wydane przed dniem wejścia w życie przepisów kodeksu cywilnego, dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych, postanowienie o stwierdzeniu praw do spadku w części określającej udziały spadkobierców w gospodarstwie rolnym pozostaje w sprzeczności z przepisami art. LV i LVI, ulega ono na wniosek osoby zainteresowanej odpowiedniej zmianie.
Do spadku otwartego przed dniem wejścia w życie przepisów kodeksu cywilnego dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych, do którego należy wkład gruntowy w rolniczej spółdzielni produkcyjnej wraz z działką przyzagrodową i siedliskową, stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału niniejszego dotyczące spadku, w którego skład wchodzi gospodarstwo rolne.
W razie wątpliwości, czy ma być stosowane prawo dotychczasowe czy kodeks cywilny, stosuje się kodeks cywilny.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1965 r., z wyjątkiem art. IV, XXI-XXIV, XLIV, LV-LXIII, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia ustawy. Z dniem ogłoszenia ustawy wchodzą również w życie art. I, II, XV, XXVI, XXXIX, LI, LII i LXIV, o ile dotyczą nieruchomości rolnych i gospodarstw rolnych.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (2)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (2)
Akty prawne liczba obiektów na liście: (81)
Akty zmieniające liczba obiektów na liście: (5)
Akty interpretujące liczba obiektów na liście: (3)
Akty wprowadzane liczba obiektów na liście: (1)
Akty uchylane liczba obiektów na liście: (53)
- Branżowe warunki dostaw produktów naftowych w obrocie krajowym, produkowanych przez przedsiębiorstwa podległe Ministrowi Przemysłu Chemicznego oraz Importowanych.
- Branżowe warunki dostaw obiektów pływających przeznaczonych na eksport.
- Branżowe warunki dostaw chemicznych środków ochrony roślin i higieny sanitarnej w obrocie krajowym.