Dział 2 - Postępowanie w urzędach ziemskich. - Przepisy tymczasowe o Urzędach Ziemskich.

Dziennik Ustaw

Dz. Praw Kr. Pol.1918.11.22

Akt utracił moc
Wersja od: 16 października 1918 r.

DZIAŁ  II.

Postępowanie w urzędach ziemskich.

Zakres działania Urzędów Ziemskich Okręgowych obejmuje sprawy, dotyczące nieruchomości położonych w ich okręgach.

Jeżeli nieruchomość leży w kilku okręgach lub z innego powodu wyniknie spór pomiędzy urzędami okręgowemi co do ich właściwości, rozstrzyga Główna Komisja Ziemska.

Jeżeli w toku sprawy okaże się, że nie należy ona do zakresu działania Komisji Ziemskiej Okręgowej, Komisja winna niezwłocznie umorzyć sprawę, jeżeli nie należy ona do Urzędów Ziemskich wogóle, lub przekazać właściwej Komisji Ziemskiej, celem dalszego biegu.

Powzięte prawomocnie decyzje Komisji Ziemskich mają moc i znaczenie wyroku sądowego.

Przy postępowaniu regulacyjnem (scalaniu gruntów, układzie służebności i t. p. regulowaniu struktury gospodarstw rolnych) przygotowanie sprawy, sporządzenie projektu i przedłożenie go do zatwierdzenia należy do Komisarzy Ziemskich; rozpatrzenie i zatwierdzenie projektów oraz rozporządzenie o wykonaniu zatwierdzonych planów należy do Komisji Ziemskiej Okręgowej, a w wypadkach odwołania się stron od decyzji Komisji Ziemskiej Okręgowej - do Głównej Komisji Ziemskiej.

Urzędnicy Ziemscy i członkowie Komisji ulegają wyłączeniu na ogólnych zasadach wyłączenia sędziów w sprawach cywilnych (art. 667 i nast Ust. Post. Cyw.).

Żądanie wyłączenia zgłaszać należy do właściwej Komisji Ziemskiej.

Wyłączeni nie mogą brać udziału w rozstrzyganiu spraw, ani pełnić czynności przygotowawczych lub wykonawczych.

Osoby zainteresowane, uprawnione do uczestnictwa w sprawie, mogą brać udział w postępowaniu przed Urzędami Ziemskiemi osobiście lub powierzyć zastępstwo pełnomocnikom.

Nieletni i pozbawieni zdolności działania prawnego biorą udział w sprawie za pośrednictwem swoich opiekunów i kuratorów (zastępców prawnych).

Dla nieobecnych winni być wyznaczeni w drodze właściwej kuratorowie.

Upoważnienie do zastępstwa może być udzielone na piśmie lub ustnie.

Od instytucji, stowarzyszeń i innych osób prawnych występują ich pełnomocnicy prawni.

Przewodniczący w Komisji albo Komisarz ma prawo zażądać obrania pełnomocnika do występowania w tym wypadku, jeżeli grupa zainteresowanych wynosi więcej niż 5 osób.

Nie mogą być pełnomocnikami osoby, wymienione w ust. 2 - 13. art. 246 Ust. Post. Cyw.

Podania, zażalenia i skargi składać można w Urzędach Ziemskich na piśmie lub zgłaszać ustnie. W razie ustnego zgłoszenia urzędnik, któremu podanie, zażalenie lub skargę zgłoszono, sporządza protokuł, który podpisuje zgłaszający, a jeśli zgłaszający jest niepiśmienny, urzędnik spisujący protokuł zaznacza o tem w protokule i zaprasza inną osobę, która podpisuje za niepiśmiennego lub też stwierdza jako świadek treść protokułu.

Skargi kasacyjne winny być złożone na piśmie i winny odpowiadać warunkom art. 13 przep. przech. Ust. Post. Cyw.

Postępowanie w Urzędach Ziemskich wolne jest od opłat na rzecz skarbu.

Sposób obliczania, rozkładu i wypłacania przez osoby zainteresowane kosztów, związanych z postępowaniem regulacyjnem, w zależności od przedmiotu postępowania, rodzaju wykonanych czynności i rozmiaru kosztów, określą właściwe rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Dóbr Koronnych.

Do kosztów postępowania w sprawach spornych mieć będą zastosowanie przepisy tymczasowe o kosztach sądowych (Dział I, oddział V i VI).

Komisje Ziemskie mają prawo przyznania prawa ubogich na zasadach, wskazanych w przepisach tymczasowych o kosztach sądowych (Dział III).

Postępowanie u Komisarza Ziemskiego.

Komisarz Ziemski przyjmuje przekazane sobie przez Komisją lub złożone bezpośrednio ogłoszenia i podania osób zainteresowanych, dotyczące spraw, leżących w zakresie działania Urzędów Ziemskich, sprawdza okoliczności, wyłuszczone w podaniach, i wogóle przedsiębierze wszelkie czynności przygotowawcze, niezbędne do należytego wyjaśnienia sprawy i powzięcia decyzji przez Komisję w wypadkach, kiedy taka decyzja jest potrzebna.

Przy dokonywaniu powyższych czynności Komisarz ma prawo wzywać osoby zainteresowane, świadków i biegłych, celem ich zbadania, do miejsca swego urzędowania; jednakże, w miarę możności, Komisarz winien się starać o dokonywanie tych czynności w miejscu zamieszkania osób badanych wraz z jednoczesnem zbadaniem na miejscu stanu faktycznego sprawy.

W sprawach spornych Komisarz winien nakłaniać strony do załatwienia sporu polubownie. Układ pojednawczy będzie wciągnięty do protokułu, podpisany przez strony i komisarza i przedstawiony do zatwierdzenia Komisji Ziemskiej Okręgowej. Strony, które zgodziły się na układ, nie mogą go zaskarżać.

Poszczególne czynności Komisarz może powierzyć do wykonania podkomisarzom i urzędnikom pomocniczym, mierniczym lub innym albo przekazać innemu komisarzowi, jeśli należy je wykonać w jego okręgu.

Komisarz Ziemski lub działający z jego upoważnienia urzędnik sporządza ze swych czynności protokuł osobiście lub przez powołanego w tym celu pisarza.

Protokuł powinien zawierać wskazania:

1)
miejsca i daty czynności,
2)
przedmiotu czynności,
3)
osób obecnych i biorących udział w postępowaniu -

i powinien być stwierdzony przez podpis osób, biorących udział w czynności, i Komisarza lub zastępującego go urzędnika. Jeżeli osoby, biorące udział w czynnościach, objętych protokułem, są niepiśmienne, należy postąpić, jak w art. 34 wskazano.

Zażalenia na czynności Komisarza Ziemskiego należy składać trybem, wskazanym w art. 34, na ręce Komisarza lub wprost do Komisji Ziemskiej Okręgowej w ciągu dni 14 od dokonanej czynności.

Zakończone dochodzenie Komisarz przesyła do Komisji Ziemskiej Okręgowej.

Postępowanie w Komisji Ziemskiej Okręgowej.

Po otrzymaniu akt dochodzenia komisarskiego lub w wypadkach, gdy sprawa tego nie wymaga, - bezpośrednio prezes Komisji Ziemskiej Okręgowej wyznacza posiedzenia Komisji, celem powzięcia decyzji.

Komisje Okręgowe Ziemskie rozstrzygają sprawy na posiedzeniach publicznych lub gospodarczych.

W sprawach spornych, w których polubowne załatwienie sprawy przez Komisarza nie nastąpiło, powzięcie decyzji stanowczej, mającej mieć znaczenie wyroku sądowego, poprzedzić winna rozprawa, na posiedzeniu publicznem Komisji odbyta, z zastosowaniem art. 324 i nast. Ust. Post. Cyw.

Wszelkie decyzje w postępowaniu regulacyjnem oraz decyzje incydentalne, porządkowe i przedstanowcze zapadać mogą na posiedzeniach gospodarczych.

Na posiedzenia publiczne winny być wzywane wszystkie osoby, biorące udział w rozpatrywanej sprawie. Nieobecność tych osób nie wstrzymuje jednak postępowania w Komisji.

Osoby postronne mogą być dopuszczane na posiedzenia publiczne w liczbie, nie przeszkadzającej prawidłowemu biegowi sprawy.

Posiedzenia gospodarcze odbywają się przy drzwiach zamkniętych, bez zawiadomienia osób zainteresowanych. Komisja ma prawo według swego uznania wzywać na posiedzenia gospodarcze osoby, które pragnęłaby przesłuchać.

Osoby obecne na posiedzeniach winny zachowywać spokój i porządek i bezzwłocznie wypełniać rozporządzenia przewodniczącego.

Przewodniczący ma prawo usunąć z sali posiedzeń osoby, nie stosujące się do jego zarządzeń. Mają w tym wypadku zastosowanie przepisy art. 618 Ust. Post. Kar.

Rozprawy w Komisjach Okręgowych Ziemskich prowadzone są ustnie pod kierunkiem przewodniczącego.

Członkowie Komisji oraz osoby w sprawie udział biorące mogą występować z wszelkiemi zapytaniami i oświadczeniami jedynie za pozwoleniem przewodniczącego.

Przewodniczący Komisji winien nakłaniać strony do załatwienia sporu polubownie. Układ pojednawczy zostanie wciągnięty do protokułu i podpisany przez strony oraz stwierdzony przez przewodniczącego i sekretarza.

Po zreferowaniu sprawy i złożeniu dodatkowych wyjaśnień przez Komisarza i strony, o ile są obecne, Komisja przystępuje do szczegółowego zbadania wszelkich okoliczności sprawy i przedstawionych przez strony dowodów. W tym celu Komisja z urzędu lub na żądanie stron sprawdza przedstawione dokumenty, zarządza badanie świadków, przeprowadza oględziny i badanie za pośrednictwem biegłych.

Przy badaniu świadków i sprawdzaniu dowodów Komisje Ziemskie stosują na ogół odpowiednie przepisy Ustawy Postępowania Cywilnego.

Komisja może powierzyć dokonanie pewnych czynności postępowania jednemu ze swoich członków lub Komisarzowi Ziemskiemu. W takim razie protokuł dokonanych z polecenia Komisji czynności odczytany będzie na posiedzeniu.

Decyzje Komisji zapadają zwykłą większością głosów członków Komisji, obecnych na posiedzeniu. Przy równym podziale głosów rozstrzyga głos przewodniczącego, który głosuje ostatni.

Po dostatecznem wyjaśnieniu sprawy Komisja przystępuje do powzięcia decyzji. Podczas narad nad powzięciem decyzji, prócz decydującego składu Komisji i sekretarza, inne osoby nie mogą być obecne.

Decyzje Komisji ogłasza przewodniczący publicznie.

Decyzja w formie ostatecznej wraz z uzasadnieniem winna być ogłoszona, w miarę możności, niezwłocznie.

W sprawach skomplikowanych, kiedy opracowanie umotywowanej decyzji wymaga dłuższego czasu, może przewodniczący ogłosić na razie tylko krótką sentencję, zawierającą treść powziętej decyzji, wyznaczając zarazem dzień, nie później niż w ciągu dwóch tygodni, kiedy ma być ogłoszona decyzja w formie ostatecznej.

Ogłaszając decyzję, przewodniczący oznajmia o terminie i trybie jej zaskarżenia.

Termin zaskarżenia liczy się od daty ogłoszenia decyzji w formie ostatecznej.

Decyzje podpisuje przewodniczący oraz członkowie Komisji i sekretarz.

Decyzja w formie ostatecznej zawierać winna:

1)
nazwę Komisji, miejsce i datę rozprawy i powzięcia decyzji,
2)
skład członków Komisji, biorących udział w rozstrzygnięciu sprawy,
3)
spis uczestników sprawy,
4)
krótkie przedstawienie przedmiotu i okoliczności sprawy,
5)
uzasadnienie powziętej przez Komisję decyzji,
6)
treść powziętej decyzji.

Sentencja ogłaszana osobno, przed wygotowaniem decyzji, zawierać winna szczegóły, wskazane w p. p. 1, 2, 3 i 6 poprzedniego artykułu.

Protokuł posiedzenia Komisji prowadzi sekretarz Komisji pod kierunkiem przewodniczącego.

Protokuł rozprawy publicznej ma być sporządzony dla każdej sprawy osobno. Protokuł zawierać winien:

1)
nazwę Komisji, miejsce i datę posiedzenia,
2)
skład Komisji,
3)
spis osób, biorących udział w sprawie, obecnych na posiedzeniu,
4)
przebieg rozpraw i krótką treść oświadczeń i zeznań stron, biegłych i świadków i wogóle osób uczestniczących w sprawie,
5)
wynik rozpraw.

Decyzje, powzięte przez Komisję Ziemską Okręgową, w pierwszej instancji ulegają zaskarżeniu przez strony, w ciągu miesiąca od daty ich ogłoszenia, do Głównej Komisji Ziemskiej.

Skargi podawać należy na piśmie lub zgłaszać ustnie do protokułu tej Komisji, która decyzje wydała (art. 34).

W wypadkach, kiedy Prezes Komisji Ziemskiej Okręgowej ze względów zasadniczych uzna to za niezbędne, może on w ciągu pozostawionego do zaskarżenia terminu miesięcznego od ogłoszenia decyzji Komisji uzyskać upoważnienie Ministra Rolnictwa i Dóbr Koronnych na przeniesienie sprawy do rozpatrzenia w drugiej instancji w Głównej Komisji Ziemskiej.

Jeżeli Minister upoważnienia takiego udzieli, sprawa będzie przesłana do Głównej Komisji Ziemskiej, jak w wypadku odwołania się stron.

Na decyzje Komisji Ziemskiej Okręgowej, zapadłe wskutek zażalenia na czynności Komisarza (art. 41), oraz na wszelkie inne decyzje incydentalne Komisji Ziemskiej Okręgowej służy zażalenie do Głównej Komisji Ziemskiej w ciągu dni 14 od ogłoszenia decyzji.

Bieg terminów wyznaczonych na podawanie skarg i zażaleń rozpoczyna się od dnia następującego po dniu ogłoszenia decyzji. Jeżeli ostatni dzień terminu jest dniem świątecznym, to termin upływa z końcem następnego dnia powszedniego.

Niema uchybienia terminu, jeżeli przed jego upływem skargę lub zażalenie wysłano pocztą w miejscowości, będącej siedzibą tej Komisji Ziemskiej, do której skargę należało złożyć.

Postępowanie w Głównej Komisji Ziemskiej.

Artykuły 44 do 57 o postępowaniu w Komisji Ziemskiej Okręgowej mają zastosowanie do postępowania w Głównej Komisji Ziemskiej.

Decyzje Głównej Komisji Ziemskiej są ostateczne.

Decyzje Głównej Komisji Ziemskiej w sprawach spornych ulegają zaskarżeniu do Sądu Najwyższego w wypadkach przewidzianych w Ust. Post. Cyw. dla zaskarżenia ostatecznych wyroków sądów cywilnych (art. 792 i nast. Ust. Post. Cyw.).

Terminy i sposób postępowania w przedmiocie skarg kasacyjnych stosować się będą od odpowiednich przepisów Ust. Post. Cyw. i organizacji Sądu Najwyższego.

Decyzje Głównej Komisji Ziemskiej, powzięte wskutek zażaleń, wniesionych w trybie art. 60, zaskarżeniu do Sądu Najwyższego nie ulegają.

Regulamin posiedzeń gospodarczych opracuje dla siebie i dla Komisji Ziemskiej Okręgowej Główna Komisja Ziemska.

Decyzje, powzięte na posiedzeniach gospodarczych Komisji Ziemskiej Okręgowej lub Głównej Komisji Ziemskiej, winny być wciągnięte do dziennika posiedzeń Komisji. O treści tych decyzji Komisje powiadamiają osoby zainteresowane za pośrednictwem policji lub urzędów gminnych. Termin zażalenia liczyć się będzie od powiadomienia osoby zainteresowanej o treści decyzji.

Wykonanie decyzji.

Decyzje Głównej Komisji Ziemskiej Okręgowej, które wskutek niezaskarżenia w terminie uzyskały moc prawną, decyzje ostateczne, tudzież decyzje, zaopatrzone rygorem natychmiastowej wykonalności - ulegają wykonaniu, trybem, przepisanym przez Ust. Post. Cyw. dla wyroków sądowych, przez komorników i władze administracyjne (starostów i wójtów).

Tym samym trybem ulegają wykonaniu zarządzenia Prezesa Komisji Ziemskiej z mocy art. 12, 23 i 41 ustawy niniejszej.

Przepisy przechodnie.

Do czasu mianowania potrzebnej liczby stałych członków Komisji Ziemskiej Okręgowej oraz Głównej Komisji Ziemskiej, uzupełnienie składu tych Komisji nastąpi w drodze delegowania przez Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Dóbr Koronnych potrzebnej liczby członków każdej Komisji Ziemskiej z pomiędzy osób, posiadających kwalifikacje sędziowskie dla Komisji Ziemskich Okręgowych (art. 8 c.) i kwalifikacje sędziów apelacyjnych dla Głównej Komisji Ziemskiej (art. 20 d.) oraz w miarę możności obeznanych ze stosunkami rolnemi.

O ile nie zostało postanowione inaczej, czynności byłych Komisarzy włościańskich przechodzą na Komisarzy Ziemskich, czynności Urzędów Gubernjalnych do spraw włościańskich oraz Urzędów Specjalnych przy tych urzędach - na Komisje Ziemskie Okręgowe, czynności do spraw włościańskich gubernji Królestwa Polskiego przy Wydziale Ziemskim Rosyjskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych - na Główną Komisję Ziemską; czynności II Departamentu Rosyjskiego Senatu Rządzącego - na Królewsko - Polski Sąd Najwyższy.

Rozporządzenie wykonawcze do niniejszej ustawy oraz szczegółowe przepisy w przedmiocie postępowania w urzędach ziemskich wyda Minister Rolnictwa i Dóbr Koronnych.

Przepisy niniejsze zyskują moc obowiązującą z dniem ich ogłoszenia w Dzienniku Praw Królestwa Polskiego.