Rozdział 4 - Sposób i warunki prowadzenia budowy, odbudowy lub modyfikacji statków powietrznych kategorii specjalnej - Przepisy techniczne i eksploatacyjne dotyczące statków powietrznych kategorii specjalnej, nieobjętych nadzorem Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2018.1122 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 12 czerwca 2018 r.
Rozdział 4
Sposób i warunki prowadzenia budowy, odbudowy lub modyfikacji statków powietrznych kategorii specjalnej
Sposób i warunki prowadzenia budowy, odbudowy lub modyfikacji statków powietrznych kategorii specjalnej
§ 16.
1.
Prezes Urzędu obejmuje nadzorem budowę i uznanie zdatności do lotu statku powietrznego budowanego w jednym lub w kilku egzemplarzach oraz zatwierdza typ statku powietrznego budowanego z zamiarem jego seryjnego wytwarzania na wniosek wnioskującego.2.
Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, wnioskujący dołącza następujące dokumenty:1)
dokumentację techniczną, na podstawie której statek powietrzny ma być budowany i sprawdzany podczas prób i kontroli, uzależnioną od rodzaju statku powietrznego, o której mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia;2)
podpisany przez wnioskującego spis dokumentów wykazujących spełnienie podstawy wymagań technicznych - w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;3)
spis dokumentów, o których mowa w ust. 4 - w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;4)
oświadczenie wnioskującego, że statek powietrzny jest budowany zgodnie ze wskazaną przez niego dokumentacją techniczną lub że występują podane w odrębnym wykazie odstępstwa - w przypadku budowy lub modyfikacji statku powietrznego;5)
deklarację zgodności - w przypadku uznania zdatności do lotu egzemplarza statku powietrznego posiadającego certyfikat typu;6)
świadectwo kontroli budowy wydane przez wnioskującego, budującego statek powietrzny w pojedynczym egzemplarzu na zgodność z dokumentacją konstrukcyjną i warunkami wykonania - jeżeli dotyczy;7)
oświadczenie osoby wykonującej próby w locie, o której mowa w § 8a ust. 1-3, zawarte w sprawozdaniu z prób lub dołączone do niego, zawierające imię i nazwisko wykonawcy prób, numer licencji albo świadectwa kwalifikacji, datę i podpis - w przypadku statków powietrznych, dla których jest wymagane wykonanie prób w locie, w następującym brzmieniu:"Oświadczam, że sprawozdanie z prób w locie zawiera kompletne dane zgodne ze stanem faktycznym oraz że w czasie prób nie wystąpiły żadne zjawiska wskazujące na niebezpieczne cechy statku powietrznego lub jego podzespołu i że wszelkie nietypowe własności świadczące o niespełnieniu standardowych wymagań podstawy wymagań technicznych zostały w pełni sprawdzone i opisane w sprawozdaniu z prób w locie.";
8)
oświadczenie osoby wykonującej próby naziemne zawarte w sprawozdaniu z prób lub dołączone do niego, zawierające imię i nazwisko wykonawcy prób, datę i podpis - w przypadku statków powietrznych, dla których jest wymagane wykonanie prób naziemnych, w następującym brzmieniu:"Oświadczam, że sprawozdanie z prób zawiera kompletne dane zgodne ze stanem faktycznym oraz że statek powietrzny lub podzespół spełnia wymagania techniczne w zakresie określonym programem prób.".
3.
Wzór deklaracji zgodności statku powietrznego określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.4.
Zakres dokumentacji wymaganej podczas oceny i uznawania zdatności do lotu statków powietrznych kategorii specjalnej w zależności od rodzaju i pochodzenia określa załącznik nr 8 do rozporządzenia.§ 17.
1.
Podstawa wymagań technicznych może być określona przez wnioskującego przez wskazanie:1)
wymagań technicznych określonych w wytycznych i instrukcjach wprowadzonych na podstawie art. 21 ust. 2 pkt 16 ustawy lub3)
wymagań technicznych określonych w przepisach innego państwa zapewniających ekwiwalentny poziom bezpieczeństwa, nie niższy niż wymagania techniczne, o których mowa w pkt 1 i 2, lub4)
wymagań technicznych, zgodnie z którymi statek powietrzny został dopuszczony do użytkowania - w przypadku statków powietrznych historycznych lub replik.2.
Prezes Urzędu może wezwać składającego wniosek do zmiany lub uzupełnienia podstawy wymagań technicznych, kierując się koniecznością zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego oraz mając na uwadze rodzaj i przeznaczenie statku powietrznego.§ 18.
1.
Wniosek, o którym mowa w § 16 ust. 1, podlega ocenie w zakresie:1)
ogólnej charakterystyki statku powietrznego;2)
zastosowanych rozwiązań pod kątem zapewnienia bezpiecznego użytkowania statku powietrznego;3)
poprawności kwalifikacji do właściwego rodzaju w kategorii specjalnej.2.
W trakcie dokonywania oceny, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może żądać od wnioskującego:1)
dodatkowych informacji w razie powstania wątpliwości co do bezpieczeństwa projektu statku powietrznego, w szczególności w odniesieniu do statku powietrznego o niekonwencjonalnym układzie, konfiguracji aerodynamicznej lub niekonwencjonalnych rozwiązaniach konstrukcyjnych;2)
zmiany podstawy wymagań technicznych.3.
Budowę statku powietrznego prowadzi się po uzgodnieniu z Prezesem Urzędu zmian w podstawie wymagań technicznych.4.
Prezes Urzędu powiadamia wnioskującego o odmowie prowadzenia nadzoru budowy statku powietrznego, w przypadku negatywnego wyniku oceny, o której mowa w ust. 1, oraz niespełnienia przez wnioskującego warunków, o których mowa w ust. 2 i 3. W powiadomieniu zamieszcza się uzasadnienie.5.
Jeżeli wynik oceny, o której mowa w ust. 1, jest pozytywny, Prezes Urzędu powiadamia wnioskującego o:1)
przyjęciu do nadzorowania budowy statku powietrznego;2)
terminie kontroli, o której mowa w § 19 ust. 1;3)
ogólnych warunkach prowadzenia nadzoru;4)
o wysokości opłaty lotniczej.6.
W przypadku, o którym mowa w ust. 5, wnioskujący składa plan i zakres przewidywanych prac wraz z ich harmonogramem.§ 19.
1.
Prezes Urzędu dokonuje, w uzgodnionym z wnioskującym terminie, kontroli miejsca prowadzenia budowy, a jeżeli statek powietrzny lub jego podzespoły są gotowe, dokonuje ich wstępnych oględzin.2.
Podczas kontroli, o której mowa w ust. 1, oceniane są warunki, w jakich ma być przeprowadzona budowa, w tym:1)
posiadana dokumentacja statku powietrznego - czy jest odpowiednia do zamierzeń;2)
warunki lokalowe, w tym rodzaj, wielkość i czystość pomieszczeń, oświetlenie, wilgotność powietrza - z uwzględnieniem specyfiki przewidzianych prac;3)
wyposażenie warsztatowe;4)
posiadane narzędzia wykonawcze i pomiarowe;5)
warunki składowania materiałów, części, podzespołów i gotowych statków powietrznych;6)
sposób dokonywania oceny jakości;7)
zakres prac przewidzianych przez wnioskującego do wykonania w warunkach amatorskich lub zakres prac wykonywanych w warunkach profesjonalnych - jeżeli to ma zastosowanie;8)
ogólny poziom wiedzy, przygotowania i kwalifikacji osób wykonujących prace.3.
Prezes Urzędu może odstąpić od kontroli, o której mowa w ust. 1, w przypadku przekwalifikowania albo uznania zdatności do lotu statku powietrznego posiadającego certyfikat typu.4.
Po dokonaniu wstępnych oględzin statku powietrznego Prezes Urzędu wydaje opinię. W opinii określa się stwierdzone niezgodności wymagające usunięcia oraz uzupełnienia, które należy wprowadzić.5.
W przypadku opinii negatywnej Prezes Urzędu odstępuje od dalszych czynności.6.
O wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu powiadamia niezwłocznie wnioskującego.§ 20.
Prezes Urzędu powiadamia pisemnie wnioskującego o przyjęciu wniosku do realizacji oraz o nazwisku osoby wyznaczonej do kontaktów.§ 21.
1.
Podczas budowy statku powietrznego Prezes Urzędu może dokonywać przeglądu statku powietrznego, którego budowę nadzoruje, w celu sprawdzenia prawidłowości procesu budowy, uwzględniając przyjęty rodzaj i specyfikę statku powietrznego lub jego podzespołów, w tym między innymi rodzaj struktury płatowca, zastosowane materiały i technologie oraz charakter prowadzonych prac.2.
Wnioskujący uzgadnia z Prezesem Urzędu zasadnicze etapy budowy, na których jest dokonywany przegląd statku powietrznego.§ 22.
1.
Prezes Urzędu ustala z wnioskującym terminy i zakres przeglądu statku powietrznego.2.
Przegląd, o którym mowa w ust. 1, odbywa się w obecności wnioskującego lub upoważnionej przez niego osoby na spotkaniach:1)
wstępnym;2)
bieżącym;3)
przed lotami;4)
końcowym.3.
Z przeglądu, o którym mowa w ust. 1, sporządza się protokoły lub notatki, w których zamieszcza się w szczególności następujące informacje:1)
miejsce i datę przeglądu;2)
imiona i nazwiska uczestników przeglądu;3)
przedmiot i cel przeglądu;4)
opis problemu lub rozpatrywanego zagadnienia, w tym niezgodności, niespełnienia wymagań technicznych, nietypowych rozwiązań w projekcie, zastosowania równoważnego poziomu bezpieczeństwa;5)
stanowisko uczestników przeglądu;6)
wnioski końcowe;7)
podpisy uczestników przeglądu.4.
Protokoły i notatki ze spotkań sporządza się w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.§ 23.
1.
Wnioskujący jest obowiązany prowadzić dziennik budowy, w którym na bieżąco są zapisywane kolejne etapy wykonywanych prac, wyniki niezbędnych pomiarów części i podzespołów, stwierdzone odstępstwa, wniesione poprawki i ewentualne zmiany w stosunku do projektu. Prezes Urzędu potwierdza w dzienniku budowy wykonane prace. Prezes Urzędu może odstąpić od obowiązku prowadzenia dziennika budowy w przypadku budowy statku powietrznego w organizacjach, o których mowa w rozdziale 7.2.
W trakcie budowy statku powietrznego są sprawdzane:1)
prawidłowość prowadzenia dziennika budowy statku powietrznego - jeżeli dotyczy;2)
zgodność prowadzonych prac z dokumentacją techniczną;3)
zgodność stosowanych materiałów z wymaganiami dokumentacji technicznej;4)
przestrzeganie odpowiednich warunków prowadzenia prac;5)
jakość wykonania statku powietrznego.3.
W razie stwierdzenia niezgodności w procesie budowy Prezes Urzędu powiadamia o nich wnioskującego, dokonując odpowiednio wpisu w dzienniku budowy, i odstępuje od prowadzenia dalszego nadzoru do czasu usunięcia tych niezgodności.4.
Wnioskujący jest obowiązany powiadomić Prezesa Urzędu o każdej zmianie w warunkach budowy statku powietrznego, w tym o zmianach lokalizacji miejsca prowadzenia budowy.5.
Informację o zmianie lokalizacji miejsca prowadzenia budowy statku powietrznego wnioskujący wpisuje do dziennika budowy.6.
Wnioskujący jest obowiązany uzyskać akceptację Prezesa Urzędu na wprowadzone zmiany w projekcie, w tym zmiany technologiczne, mogące mieć wpływ na właściwości użytkowe i bezpieczeństwo eksploatacji statku powietrznego.§ 24.
1.
Budowa statku powietrznego pod nadzorem Prezesa Urzędu z zachowaniem tej samej podstawy wymagań technicznych może być prowadzona nie dłużej niż przez okres pięciu lat od dnia złożenia wniosku.2.
Prezes Urzędu może przedłużyć o rok czas trwania nadzoru nad budową, jeżeli nie zaszły istotne zmiany wymagań zdatności do lotu.3.
W przypadku, o którym mowa w ust. 2, podstawa wymagań technicznych podlega ponownemu uzgodnieniu z Prezesem Urzędu.§ 25.
1.
Prezes Urzędu na wniosek zawiesza nadzór nad budową statku powietrznego na okres nie dłuższy niż jeden rok.2.
Nadzór nad budową może zostać wznowiony na wniosek, po uzgodnieniu podstawy wymagań technicznych z Prezesem Urzędu.3.
Proces nadzoru nad budową i uznaniem zdatności do lotu statku powietrznego zostaje przez Prezesa Urzędu zakończony w przypadku złożenia wniosku o zakończenie nadzoru nad budową.§ 26.
1.
Warunkiem dopuszczenia statku powietrznego do prób jest zatwierdzenie przez Prezesa Urzędu programu prób naziemnych i prób w locie oraz:1)
przed etapem prób naziemnych uzgodnienie z Prezesem Urzędu programów prób:a)
wytrzymałości i sztywności struktury,b)
pomiarów sztywności układów sterowania,c)
prób funkcjonalnych statku powietrznego;2)
przed etapem prób w locie statku powietrznego zatwierdzenie przez Prezesa Urzędu:a)
tymczasowej instrukcji użytkowania w locie orazb)
tymczasowej instrukcji obsługi technicznej, orazc)
instrukcji obsługi (lub użytkowania) silnika, śmigła - w przypadku gdy silnik i śmigło posiadają już certyfikat typu, lubd)
tymczasowej instrukcji obsługi (lub użytkowania) silnika, śmigła - w przypadku gdy silnik i śmigło nie posiadają certyfikatu typu.2.
Wzór wniosku o zatwierdzenie dokumentacji technicznej statku powietrznego określa załącznik nr 9 do rozporządzenia.3.
Wnioskujący powiadamia Prezesa Urzędu o terminach prób, w których powinien on uczestniczyć, zgodnie z ustalonym planem certyfikacji i harmonogramem, o którym mowa w § 18 ust. 6.4.
(uchylony).4a.
Do prób w locie stosuje się podział na kategorie ze względu na rodzaje lotów oraz ze względu na stopień złożoności, poziom zagrożenia i wymagane kwalifikacje personelu lotniczego zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie zdatności statków powietrznych do lotu.5.
Do etapu prób w locie można przystąpić, w przypadku gdy:1)
zostały wykonane ocena stanu technicznego i szczegółowy przegląd techniczny całego statku powietrznego przez podmioty, o których mowa w § 42;2)
wprowadzone zostały odpowiednie zapisy w książkach płatowca, silnika i śmigła lub innych systemach ewidencji prowadzonych przez wnioskującego;3)
zrealizowanie zostały próby naziemne zgodnie z uzgodnionym lub zatwierdzonym programem prób, które uzyskały pozytywną ocenę, a ich wyniki przedstawione zostały w sprawozdaniu;4)
przeprowadzona została ocena zdatności do lotu statku powietrznego, wypełniona została lista kontrolna oraz wydane zostało świadectwo oględzin.6.
Etap prób w locie obejmuje:1)
wykonanie lotów z wynikiem pozytywnym na podstawie świadectwa oględzin i wydanego zezwolenia na wykonanie lotu zgodnie z art. 50 ustawy;2)
sporządzenie protokołu z lotów;3)
wykonanie prób w locie zgodnie z programem prób w locie.7.
Próby w locie lub loty próbne przeprowadza wnioskujący, właściciel lub użytkownik statku powietrznego po uzyskaniu od właściciela lub zarządzającego lotniskiem lub lądowiskiem zgody na ich prowadzenie, oraz po zapewnieniu ochrony przeciwpożarowej, oraz łączności ze służbami medycznymi i służbami ochrony przeciwpożarowej.8.
Po każdej przeprowadzonej próbie lub serii prób w locie wykonujący próby w locie lub osoba kierująca próbami są obowiązani sporządzić zapisy dokumentujące próby, a po zakończeniu całego etapu prób - sprawozdanie. Sprawozdanie z prób zatwierdza wnioskujący i przedkłada Prezesowi Urzędu.§ 27.
1.
W procesie budowy statku powietrznego dokonuje się uznania zdatności do lotu egzemplarza statku powietrznego polegającego na:1)
stwierdzeniu jego zgodności z podstawą wymagań technicznych - w przypadku procesu budowy lub modyfikacji statku powietrznego;2)
sprawdzeniu jego zgodności na podstawie dokumentów zdatności wydanych przez nadzór lotniczy państwa, w którym został zbudowany i dopuszczony do użytkowania - w przypadku uznania zdatności do lotu statku powietrznego zbudowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.2.
Podczas procesu uznania zdatności do lotu statku powietrznego Prezes Urzędu sprawdza dołączoną przez wnioskującego dokumentację, w skład której wchodzą:1)
w przypadku egzemplarza statku powietrznego wyprodukowanego seryjnie następujące dokumenty:a)
opracowana przez wnioskującego lista spełnienia podstawy wymagań technicznych - dla pierwszego egzemplarza - wzorca typu lubb)
deklaracja zgodności lub świadectwo kontroli budowy - dla kolejnych egzemplarzy,c)
dziennik budowy statku powietrznego - jeżeli był wymagany,d)
uzgodnione albo zatwierdzone przez Prezesa Urzędu programy prób, o których mowa w § 26 ust. 1 - jeżeli były wymagane,e)
sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 - jeżeli były wymagane,f)
zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:–
instrukcja użytkowania w locie,–
instrukcja obsługi technicznej,–
instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,jeżeli ma zastosowanie,
g)
protokół niwelacji statku powietrznego,h)
protokół ważenia i wyznaczania położenia środka ciężkości pustego statku powietrznego,i)
projekt arkusza danych technicznych - dla pierwszego egzemplarza - wzorca typu,j)
lista minimalnego wyposażenia - jeżeli jest wymagana,k)
wykazy realizacji biuletynów producenta i dyrektyw zdatności wymaganych dla tego statku powietrznego wraz z poświadczeniem ich wykonania;2)
w przypadku egzemplarza statku powietrznego zbudowanego jako pojedynczy egzemplarz następujące dokumenty:a)
opracowana przez wnioskującego lista spełnienia podstawy wymagań technicznych - dla rodzaju S1 i S6,b)
dokumentacja montażowa - w przypadku budowy statku powietrznego z zestawu,c)
deklaracja zgodności lub protokół kontroli budowy,d)
dziennik budowy statku powietrznego lub jego podzespołów - jeżeli był wymagany,e)
sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 - jeżeli były wymagane,f)
zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:–
instrukcja użytkowania w locie,–
instrukcja obsługi technicznej,–
instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,jeżeli ma zastosowanie,
g)
protokół niwelacji statku powietrznego,h)
protokół ważenia i wyznaczania położenia środka ciężkości pustego statku powietrznego,i)
wykazy realizacji biuletynów obowiązkowych i dyrektyw zdatności wymaganych dla tego statku powietrznego wraz z poświadczeniem ich wykonania.§ 28.
Prezes Urzędu powiadamia wnioskującego o stwierdzonym niespełnieniu wymagań wynikających z oceny dokumentacji, o której mowa w § 27 ust. 1, i zobowiązuje wnioskującego do:1)
doprowadzenia statku powietrznego do zgodności z podstawą wymagań technicznych lub2)
wystąpienia o odstępstwo od podstawy wymagań technicznych i wprowadzenie stosownych ograniczeń użytkowania, lub3)
wykazania spełnienia podstawy wymagań technicznych przez zapewnienie równoważnego poziomu bezpieczeństwa.§ 29.
1.
Zdatność do lotu statku powietrznego zbudowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej Prezes Urzędu stwierdza na wniosek złożony wraz z dokumentacją, w skład której wchodzą:1)
dokumentacja techniczna, na podstawie której statek powietrzny został zbudowany i sprawdzony podczas prób i kontroli, uzależniona od rodzaju statku powietrznego, o której mowa w załączniku nr 8 do rozporządzenia;2)
dokumenty zdatności do lotu wydane przez nadzór lotniczy lub uprawnioną do tego organizację kraju budowy statku powietrznego;3)
zatwierdzone albo uzgodnione przez Prezesa Urzędu programy dla dodatkowych prób statku powietrznego, o których mowa w § 26 ust. 1 - jeżeli były wymagane;4)
zatwierdzona przez Prezesa Urzędu:-
instrukcja użytkowania w locie,-
instrukcja obsługi technicznej,-
instrukcja obsługi (lub użytkowania) silnika i śmigła,jeżeli ma zastosowanie;
5)
protokoły oraz sprawozdania z prób, o których mowa w § 26 ust. 1 - jeżeli były wymagane;6)
opinie i oświadczenia wykonawców prób - jeżeli były przeprowadzane;7)
dokumenty związane z wykonaniem prób na ziemi i w locie według zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu procedur.2.
W przypadku uznawania zdatności do lotu obcego statku powietrznego lub jego podzespołu zaprojektowanego i zbudowanego poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą być zastosowane:1)
wymagania techniczne, zgodnie z którymi statek powietrzny został dopuszczony do użytkowania w państwie projektu lub budowy, lub2)
wymagania techniczne zaproponowane przez wnioskującego- zapewniające równoważny poziom bezpieczeństwa, nie niższy niż określony w przepisach międzynarodowych dotyczących zdatności do lotu.
3.
Próby w locie, jeżeli są wymagane, mogą zostać przeprowadzone przez wnioskującego po stwierdzeniu przez Prezesa Urzędu odpowiedniego stanu technicznego statku powietrznego i wydaniu świadectwa oględzin.§ 30.
1.
Loty VFR w nocy, loty IFR, loty w warunkach IMC i loty w przestrzeni kontrolowanej mogą być wykonywane przez statki powietrzne posiadające certyfikowane zespoły napędowe oraz wyposażenie odpowiednie do rodzaju wykonywanych lotów, określone w specyfikacjach certyfikacyjnych, o których mowa w § 17 ust. 1 pkt 2.2.
Do lotów VFR w nocy może być zastosowany zespół napędowy nieposiadający certyfikatu typu na warunkach uzgodnionych z Prezesem Urzędu.3.
Do dopuszczenia do użytkowania statków powietrznych w zakresie wykraczającym poza ograniczenie do VFR w dzień stosuje się odpowiednio przepisy § 16-28.§ 31.
W przypadku zastosowania w konstrukcji lub projekcie statku powietrznego niestandardowych rozwiązań, występowania nietypowych warunków użytkowania lub przeznaczenia statku powietrznego do wykonywania lotów w warunkach nieprzewidzianych w standardowych wymaganiach zdatności do lotu, wnioskujący jest obowiązany uzgodnić z Prezesem Urzędu warunki specjalne oraz wykazać ich spełnienie. Przepisy § 16-28 stosuje się odpowiednio.§ 32.
1.
Do kategorii specjalnej może być przekwalifikowany statek powietrzny, który utracił ważność certyfikatu typu lub dla którego nie istnieje posiadacz certyfikatu typu, jeżeli statek powietrzny spełnia co najmniej jedno z kryteriów załącznika II rozporządzenia 216/2008/WE, oraz gdy certyfikat typu statku powietrznego nie został wydany lub uznany przez EASA.2.
Do przekwalifikowania statku powietrznego do kategorii specjalnej stosuje się odpowiednio § 29.3.
Przekwalifikowane do kategorii specjalnej statki powietrzne sił zbrojnych mogą być wyposażone w makiety uzbrojenia lub uzbrojenie pozbawione w sposób trwały możliwości użycia amunicji.§ 33.
Statki powietrzne zbudowane amatorsko nie mogą być wykorzystywane do celów zarobkowych.§ 34.
1.
Przy wykonywaniu statkiem powietrznym kategorii specjalnej lotów:1)
każda osoba znajdująca się na pokładzie tego statku powietrznego powinna być poinformowana, że jego konstrukcja nie spełnia wymagań Załącznika 8 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym oraz o obowiązujących ten statek powietrzny ograniczeniach użytkowania;2)
międzynarodowych lub lotów nad terytorium obcego państwa należy uzgodnić warunki wykonania lotów z właściwymi organami obcego państwa i uzyskać zgodę nadzoru lotniczego tego państwa, o ile jest wymagana.2.
Wewnątrz kabiny statku powietrznego kategorii specjalnej, na tablicy przyrządów lub w innym dobrze widocznym dla pilota miejscu oraz na zewnątrz przy wejściu do kabiny umieszcza się napisy określające zakwalifikowanie statku powietrznego do kategorii specjalnej.3.
Wzory obowiązkowych napisów i tabliczek statku powietrznego, o których mowa w ust. 2, określa załącznik nr 10 do rozporządzenia.