Rozdział 1 - OBCIĄŻENIA I SIŁY ZEWNĘTRZNE. - Przepisy o granicach wytrzymałości materjałów i konstrukcyj budowlanych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1929.54.431

Akt utracił moc
Wersja od: 14 sierpnia 1935 r.

I.

OBCIĄŻENIA I SIŁY ZEWNĘTRZNE.

§  1.
Przy obliczaniu statycznem konstrukcyj budowlanych należy uwzględnić następujące obciążenia:
a)
ciężar stały, t. j. ciężar własny konstrukcji, oraz tych części konstrukcyjnych, które stale na nią działają,
b)
ciężar zmienny (użytkowy), określony przeznaczeniem budowli,
c)
obciążenie śniegiem,
d)
parcie wiatru,
e)
parcie ziemi lub wody;

nadto uwzględnić należy następujące działania fizyczne:

f)
wpływ zmian ciepłoty,
g)
wpływ skurczu i pęcznienia materjałów.
§  2.
1.
Ciężar własny materiałów należy przyjmować w obliczeniach w następujących wielkościach:

a) Drzewo suche (zawierające około 15% wilg.).

Drzewobukowe750kg/m3
"dębowe850"
"jodłowe600"
"sosnowe i modrzewiowe650"
"świerkowe550"

b) Metale.

Bronz (spiż)8.600kg/m3
Cyna7.400"
Cynk lany6.900"
" walcowany7.200"
Glin2.600"
Miedź8.900"
Mosiądz8.600"
Nikiel8.800"
Ołów11.400"
Stal7.860"
Żelazo spawane7.800"
" zlewne7.850"
Żeliwo7.300"

c) Kamienie naturalne.

Bazalt3.000kg/m3
Granit2.800"
Marmur2.700"
Piaskowiec ciężki2.700"
" lekki2.400"
Porfir2.800"
Sjenit2.800"
Wapień zwykły2.500"
" porowaty2.000"

d) Ziemie.

Glina sucha1.600kg/m3
" mokra i nasycona wodą2.000"
Piasek suchy1.600"
" nasycony wodą2.000"
Tłuczeń z kamienia ciężkiego1.800"
" " " lekkiego1.600"
Ziemia roślinna sucha1.400"
Ziemia roślinna mokra1.800"
Żwir rzeczny suchy1.700"

e) Mur ceglany.

Zcegłyzwykłej na zaprawie wapiennej1.600kg/m3
"" " " " cementowo-wapiennej1.650"
"" " " " cementowej1.700"
""porowatej1.100"
Zcegłydziurawki1.300"
Zcegłydziurawki porowatej1.000"
Zcegłykorkowej600"
Zcegłypiaskowo - cementowej2.100"
Zzendrówek i klinkierów1.900"

f) Beton.

Zwykły2.200kg/m3
Ceglany1.800"
Żużlowy lekki1.300"
" wielkopiecowy2.200"
Wzmocniony (żelbet)2.400"

g) Zaprawy.

Wapienna1.700kg/m3
Wapienno - cementowa1.900"
Cementowa2.100"
Gipsowa1.000"

h) Pomocnicze materjały budowlane.

Asfalt lany1.200kg/m3
" ubijany1.800"
Gruz (tłuczeń) ceglano - wapienny1.400"
Ksylolit1.400"
Korkowe płyty330"
Linoleum1.200"
Szkło dęte2.600"
" lane2.900"
Terazzo2.000"
Żużel koksowy ubity1.000"

i) Paliwa.

Antracyt1.700kg/m3
Drwa w polanach miękkie350"
" " " twarde400"
Koks500"
Torf600"
Węgiel brunatny750"
" czarny900"
Węgiel w brykietach1.000"
" drzewny250"
Wosk970"

j) Płody roślinne.

Buraki650kg/m3
Cukier750"
Groch850"
Jęczmień640"
Kawa700"
Mąka w workach700"
Owies450"
Owoce350"
Proso, gryka850"
Siano, słoma80"
" prasowane280"
Słód530"
Trawa, koniczyna350"
Ziemniaki700"
Żyto, pszenica750"

k) Niektóre inne obciążenia.

Cement w beczkach1.500kg/m3
Książki i papier (z uwzgl. przestrz woln.)800"
Lód750"
Papier1.100"
Sól w workach1.200"
Wełna1.300"

l) Niektóre zwierzęta.

Końsztuka500kg.
Krowa"600"
Owca"80"
Wieprz"200"
Wół roboczy"650"
" karmny"800"
2.
Celem wyznaczenia ciężaru własnego muru ceglanego γ wystarczy określić ciężar własny cegły γc i ciężar własny zaprawy γz; ciężar własny muru γm można przyjąć wtedy:

γm = 2/3 γc + 1/3 γz

3.
O ile dla obliczenia mają być przyjęte ciężary jednostkowe wyższe niż podane wyżej w punkcie e) należy dla wyznaczenia ciężaru własnego muru ceglanego wykonać ciało próbne o objętości 1 m3 z danego materjału ceglanego z zastosowaniem zwykłych spoin o grubości do 1,2 cm i ciało to zważyć. Ilość wody, potrzebnej do zarobienia zaprawy i zwilżenia cegieł, należy odmierzyć, a ciężar jej odjąć od ciężaru ciała próbnego.
4.
W razie użycia materjałów powyżej nie wymienionych należy ciężar jednostkowy przyjąć wedle norm ogólnie przyjętych, ewentualnie oznaczyć próbami.
..................................................

Notka Redakcji Systemu Informacji Prawnej LEX

Grafiki zostały zamieszczone wyłącznie w Internecie. Obejrzenie grafik podczas pracy z programem Lex wymaga dostępu do Internetu.

..................................................

§  3.
Ciężar własny stropów przyjmować należy wedle następującej tablicy:
a)
Strop drewniany belkowy z podłogą pojedynczą z desek 3,5 cm 70 kg/m2

grafika

b)
Strop drewniany belkowy z podłogą podwójną (bez podsypki) i z sufitem 90 kg/m2

grafika

c)
Strop drewniany belkowy z podsypką 10 cm., podłogą, trzcinowaniem i wyprawą 250 kg/m2.

grafika

d)
Strop sklepiony z cegieł zwykłych między dźwigarami z nadsypką 8 cm. w kluczu przy odstępie dźwigarów do 1,50 m. 450 kg/m3.

grafika

e)
Strop ceglany płaski z cegieł porowatych między dźwigarami o grubości 1/2 cegły z wkładkami żelaznemi z nadsypką i podłogą 350 kg/m2.

grafika

f)
Strop jak wyżej w punkcie e) z cegły pełnej 400 kg/m2.
g)
Strop jak wyżej w punkcie e) (z cegieł porowatych) o grubości 1/4 cegły 320 kg/m3.

grafika

h)
Strop jak wyżej w punkcie f) (z cegieł pełnych) o grubości 1/4 cegły 350 kg/m2.
i)
Strop sklepiony Moniera grubości 5 cm. w kluczu z nadsypką 5 cm nad kluczem 350 kg/m3.

grafika

j)
Strop płytowy Moniera grubości 6 cm z nadypką i wyprawą 420 kg/m2.

grafika

W powyższych stropach przyjęto wszędzie podłogę drewnianą.

W razie użycia innych stropów lub innych ciężarów należy uzasadnić przyjęty ciężar stropów. W ciężar ten nie jest wliczony ciężar osobnych podciągów stropowych.

§  4.
1.
Ciężar własny pokrycia dachowego na m2 pochyłej powierzchni dachów bez więzarów i płatwi, natomiast z uwzględnieniem odeskowania i krokwi, przyjmować należy wedle następującej tablicy:
Ciężar w kg/m2
Gontem40
Dachówką ceglaną zakładkową65
" holenderską80
" rzymską100
" karpiówką70
" " podwójną120
" cementową75
Łupkiem na łatach, angielskie45
" " deskowaniu55
" " łatach, niemieckie65
Papą pojedynczą bez piasku35
Warstwowcem (cenieniem drzewnym) z warstwą żwiru o grubości 8 cm180
Blachą na deskowaniu40
Słomą lub trzciną80
Szkłem na listwach żelaznych:
zwykłym o grubości 5 mm25
drutowym " "30
Każdy 1 mm szyby ponad 5 mm zwiększa ciężar o3
2.
Ciężar płatwi i więzarów przyjmować należy odpowiednio do materjału i konstrukcji tychże. W normalnych wypadkach przyjmować można ciężar własny więzarów na 1 m rzutu poziomego:
Drewnianych20-30kg/m2.
" o rozpiętościach większych (ponad 20 m) 30-45"
Żelaznych lekkich15-25"
" ciężkich20-30"
" łukowych do rozpiętości 40 m15-25"
Żelaznych łukowych do rozpiętości 60 mdo 45"
Kopuł żelaznych płaszczowych10-25"
§  5.
1.
Obciążenia zmienne stropów należy przyjmować:
Mieszkania zwykłe200kg/m2
Mieszkania w małych domkach przy rozpiętościach stropów poniżej 5 m150"
Strych zwykły, nieobciążony konstrukcją dachu125"
Sale szkolne300"
Teatry, kinoteatry400"
Sale gimnastyczne500"
Lokale handlowe (sklepy) w parterze500"
" " na piętrach400"
" biurowe, restauracje i t. d.300"
Budynki fabryczne, o ile nie przewiduje się większych obciążeń, co najmniej500"
Schody domów mieszkalnych400"
" gmachów publicznych i lokali handlowych500"
Korytarze w budynkach użyteczności publicznej400"
Stropy pod przejazdami, obciążone ciężkiemi wozami800"
Dachy płaskie (najwyżej 1:20) łącznie z wiatrem i śniegiem, o ile mogą być obciążone przez ludzi (np. trasy)250"
Balkony500"
2.
Nacisk poziomy na poręcze balkonów w damach mieszkalnych 50 kg/m.b.

Nacisk poziomy na poręcze balkonów w teatrach i t. p. 80 "

3.
Ciężar lekkich ścianek działowych (drewnianych, z cegieł lekkich i t. d.) o grubości najw. 7 cm, które mogą być następnie przestawiane, wystarczy uwzględnić, przyjmując dodatkowe obciążenie 70 kg/m2 stropu.
4.
Przy obliczaniu sal bibljotecznych, archiwów i t. p. przyjmować należy obciążenie 500 kg/m2 objętości szaf i półek.
5.
Obliczenie pokrycia dachu w miejscach, na których może stanąć człowiek, należy przeprowadzić: a) na ciężar śniegu i wiatru, b) na ciężar skupiony (człowieka z narzędziami 100 kg) i uwzględnić niekorzystniejsze z obu obciążeń.
6.
W fabrykach o ruchu cięższym i magazynach należy uwzględnić potrzebne obciążenie w każdym wypadku zosobna i mieścić w pobliżu wykonanej konstrukcji napis, podający wielkość przyjętego obciążenia. Wstrząśnienie maszyn należy uwzględnić, mnożąc ciężar tychże przez spółczynnik dynamiczny, wynoszący zazwyczaj od 1.5 (np. maszyny rotacyjne) do 4.0 (np. turbiny parowe). Należy przyjmować go w każdym wypadku indywidualnie, zależnie od rodzaju maszyn.
7.
Dla obliczenia słupów, podciągów, fundamentów i t. p. konstrukcyj, na które przenosi się ciężar szeregu pięter, należy w najwyższem piętrze przyjąć pełną wartość najniekorzystniejszego obciążenia ruchomego, w następnych piętrach, natomiast obniżać je kolejno o 10%, 20% i t. d. Redukcja taka dojść jednak może najwyżej do 40% całkowitego obciążenia, poczem stale należy wciągać w rachunek 60% tegoż. O ile do obciążenia zmiennego wliczono ciężar lekkich ścianek przedziałowych według ustępu 3, należy go przy tej redukcji wliczyć do ciężaru stałego. Przy obliczeniu magazynów redukcji powyższej uwzględniać nie należy.
8.
Przy obliczeniu podciągów, na które przenosi się ciężar z powierzchni stropu większej niż 30 m2, można wielkość obciążenia ruchomego zmniejszyć o 10%.
9.
Przy obliczeniu podciągów, podtrzymujących mur związany na całej wysokości ze ścianami głównemi, można przyjąć, że na belkę przenosi się obciążenie części muru ograniczonej prostemi, wychodzącemi pod kątem 60° do poziomu ze skrajnych najniższych punktów muru, o ile proste nie trafią w murze w otwory, jak niżej na figurze 1. W tym ostatnim przypadku należy ograniczające proste podnieść tak, aby nie przecinały otworu, jak niżej na figurach 2, 3 i 4. Grubość filara narożnego podtrzymującego podciąg tak obliczony, mierzona w kierunku otworu, powinna być co najmniej równa połowie rozpiętości otworu w świetle, w przeciwnym razie podciąg należy obliczać na cały ciężar ściany, ograniczonej linjami pionowemi.

grafika

10.
W obliczeniach przyjąć można, że ciśnienie słupów i t. p. ciężarów skupionych rozkłada się w murze ceglanym na zaprawie wapiennej pod kątem 4:1, na zaprawie cementowo - wapiennej 3:1, cementowej 2:1, zaś w betonie najwyżej 1:1. Odsadzki w murze ceglanym nie mogą być przytem szersze niż 1/4 długości cegły. Wysokość ich musi wynosić więc przy zaprawie wapiennej - 4 warstwy cegieł, cementowo - wapiennej 3, zaś cementowej 2 warstwy cegieł.
11.
Przy obliczaniu rusztowań uwzględnić należy ciężar konstrukcji, spoczywającej na rusztowaniu, ciężar i działanie maszyn roboczych, obciążenie ruchome 200 kg/m2 na pozostałych częściach konstrukcji, oraz parcie wiatru na powierzchnię rusztowania i konstrukcji.
§  6.
1.
Obciążenie śniegiem przyjmować należy:

W województwach: pomorskiem, poznańskiem, warszawskiem, łódzkiem, lubelskiem, kieleckiem, krakowskiem 60 kg/m2 rzutu poziomego; w województwach: wileńskiem, nowogródzkiem, białostockiem, poleskiem, wołyńskiem, lwowskiem tarnopolskiem i stanisławowskiem 80 kg/m2 rzutu poziomego.

W okolicach górskich, położonych ponad 400 m nad poziom morza należy jednak przyjąć obciążenie śniegiem o wielkości:

s = 80 + 0,12 (h - 400) kg/m2,

gdzie h jest wysokością nad poziomem morza w metrach.

2.
Dla pochyleń dachów większych niż 30° należy wielkość obciążenia śniegiem, obliczoną wedle 1., zredukować, mnożąc ją przez współczynnik δ, który wynosi:
dla30°δ = 1
"40°δ = 0,5
"45°δ = 0.

Wartości pośrednie należy interpolować linjowo. Dla pochylenia ponad 45° obciążenia śniegiem można nie uwzględniać.

3.
Przy obliczeniu należy uwzględnić możliwość tworzenia się worków śnieżnych we wgłębionych częściach dachu.
4.
Należy uwzględnić możliwość całkowitego lub jednostronnego obciążenia śniegiem.
§  7.
1.
Kierunek parcia wiatru przyjmować można wogóle poziomy.
2.
Składową parcia wiatru, prostopadłą do powierzchni dachu przyjąć należy w wielkości:

n = wo sin α, gdzie a jest kątem pochylenia dachu.

3.
Wielkość wo przyjąć należy wedle następującej tablicy:
w miejscachzasłoniętych50kg/m2
"odsłoniętych do 15 mwysokości100"
" " ponad 30 m"130"

dla wysokości między 15 m a 30 m należy interpolować linjowo.

Przy wysokich budowlach wolno jednak dla ułatwienia przyjmować na całej wysokości parcie 130 kg/m2.

grafika

4.
W miejscach narażonych na szczególnie silne wiatry (wybrzeże morskie, góry i t. d.), należy powyższe wartości zwiększyć o 50%.
5.
Przy obliczaniu wiat (hal) otwartych należy uwzględnić parcie wiatru na dach i ściany od wewnątrz o wielkości 60 kg/nr prostopadle do powierzchni.
6.
Przy obliczaniu kominów i t. p. budowli o kształcie okrągłym lub wielobocznym należy wielkość parcia wiatru, podaną w ustępie 3, pomnożyć przez spółczynnik, zmniejszający, który należy przyjąć dla:
kominówokrągłychµ = 0,67
"ośmiobocznychµ = 0,71
"kwadratowychµ = 1,00
§  8.
1.
Obliczanie parcia ziemi należy wykonać według ogólnie przyjętych zasad. O ile niema dokładnych danych co do właściwości materjału ziemnego, przyjąć należy dla ziemi:
MATERJAŁKąt zesypu (tarcia)
Glina sucha40°
" mokra, nasycona wodą20°
Piasek suchy35°
" mokry, nasycony wodą25°
Tłuczeń40°
Ziemia roślinna sucha35°
" " mokra30°
Żwir rzeczny30°
2.
Obliczając ciśnienie na ściany i dno zbiorników, należy przyjmować następujące wartości kątów zesypu, o ile niema dokładniejszych danych na podstawie bezpośrednich prób:
MATERJAŁKąt zesypu (tarcia)
Cement40°
Groch20°
Owies28°
Słód22°
Sól40°
Węgiel, koks45°
Żyto pszenica25°
3.
Obliczenie parcia wody należy wykonać wedle zasad hydrostatyki.
§  9.
Wpływ zmian ciepłoty oraz wpływ skurczu, względnie pęcznienia materjałów, uwzględniony został poniżej w poszczególnych rozdziałach.