Rozdział 13 - Kary administracyjne - Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1124 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 7 stycznia 2024 r.

Rozdział  13

Kary administracyjne

Art.  147.  [Przesłanki do nałożenia kary administracyjnej]

Instytucja obowiązana, która nie dopełnia obowiązku:

1) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za wykonanie obowiązków określonych w ustawie, o którym mowa w art. 7 i art. 8,

2) sporządzania oceny ryzyka oraz jej aktualizacji, o którym mowa w art. 27 ust. 3,

3) przekazania na żądanie Generalnego Inspektora oceny ryzyka oraz innych informacji mogących mieć wpływ na krajową ocenę ryzyka, o którym mowa w art. 28,

4) stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w:

a) art. 33,

b) art. 43 - w przypadkach wyższego ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz w przypadkach, o których mowa w art. 44-46,

5) dokumentowania zastosowanych środków bezpieczeństwa finansowego oraz wyników bieżącej analizy przeprowadzanych transakcji oraz wykazania na żądanie organów, o których mowa w art. 130, zastosowania odpowiednich środków bezpieczeństwa, o których mowa w art. 34 ust. 3,

6) przechowywania dokumentacji, o którym mowa w art. 49 ust. 1 i 2,

7) wprowadzenia wewnętrznej procedury instytucji obowiązanej, o którym mowa w art. 50,

8) wprowadzenia procedury grupowej, o którym mowa w art. 51,

9) zapewnienia udziału osób wykonujących obowiązki związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w programach szkoleniowych, o którym mowa w art. 52,

10) wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, o którym mowa w art. 53,

11) zachowania w tajemnicy faktu przekazania Generalnemu Inspektorowi lub innym właściwym organom informacji, o którym mowa w art. 54 ust. 1,

12) przekazania lub udostępnienia informacji, o którym mowa w art. 72 lub art. 76,

13) przekazania zawiadomień, o którym mowa w art. 74, art. 86 ust. 1 lub art. 90 ust. 1,

14) zachowania w tajemnicy informacji o planowanym wszczęciu oraz o prowadzeniu analiz dotyczących prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, o którym mowa w art. 54 ust. 1,

15) wykonania zaleceń pokontrolnych wydanych przez Generalnego Inspektora,

16) uzyskania zezwolenia na utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka, zidentyfikowanym przez Komisję Europejską w akcie delegowanym przyjętym na podstawie art. 9 dyrektywy 2015/849, o którym mowa w art. 44b ust. 1,

17) zastosowania się do decyzji Generalnego Inspektora albo KNF, o której mowa w art. 44b ust. 4 i 5 oraz art. 44c ust. 1,

18) nieprzeprowadzania transakcji, rozwiązania stosunków gospodarczych lub nienawiązywania stosunków gospodarczych, o którym mowa w art. 41 ust. 1,

19) nieprzeprowadzania transakcji, o którym mowa w art. 86 ust. 4 lub art. 89 ust. 3,

20) wstrzymania transakcji lub blokady rachunku, o którym mowa w art. 86 ust. 5 lub art. 87 ust. 2

- podlega karze administracyjnej.

Art.  148.  [Nałożenie kary administracyjnej za niedopełnienie obowiązków wynikających z przepisów unijnych]

Instytucja obowiązana, która nie dopełnia obowiązku:

1) zapewnienia, aby transferowi środków pieniężnych towarzyszyły informacje o płatniku lub odbiorcy, o którym mowa w art. 4-6 rozporządzenia 2015/847,

2) wdrożenia skutecznych procedur pozwalających na wykrywanie brakujących informacji o płatniku lub odbiorcy, o których mowa w art. 7, art. 8, art. 11 i art. 12 rozporządzenia 2015/847,

3) informowania Generalnego Inspektora o nieprzekazywaniu wymaganych informacji o płatniku lub odbiorcy lub o podjętych działaniach, o którym mowa w art. 8 rozporządzenia 2015/847,

4) zachowania wszystkich otrzymanych informacji o płatniku i odbiorcy, które towarzyszą transferowi, o którym mowa w art. 10 rozporządzenia 2015/847,

5) udzielania Generalnemu Inspektorowi informacji, o którym mowa w art. 14 rozporządzenia 2015/847,

6) przechowywania dokumentacji, o którym mowa w art. 16 rozporządzenia 2015/847

- podlega karze administracyjnej.

Art.  149.  [Nałożenie kary administracyjnej za niedopełnienie obowiązków w zakresie stosowania szczególnych środków ograniczających]

Instytucja obowiązana, która:

1) nie dopełnia obowiązku stosowania szczególnych środków ograniczających, o których mowa w art. 117 ust. 1, lub obowiązku przekazywania Generalnemu Inspektorowi posiadanych informacji związanych z ich stosowaniem,

2) nie dopełnia obowiązku zamrażania funduszy lub zasobów gospodarczych albo zakazu udostępnienia funduszy lub zasobów gospodarczych, określonego w art. 2 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia 881/2002, art. 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 2 ust. 1 rozporządzenia 2580/2001,

3) nie stosuje się do zakazu świadomego i celowego udziału w działaniach, których przedmiotem lub celem jest, bezpośrednio lub pośrednio, próba obejścia nakazu zamrożenia lub zakazu udostępnienia funduszy lub zasobów gospodarczych lub obowiązku informowania o obejściu tych nakazów i zakazów, określonego w art. 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia 881/2002, art. 3 ust. 3 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 3 rozporządzenia 2580/2001,

4) nie dopełnia obowiązku niezwłocznego przekazania informacji, które ułatwiłyby zapewnienie zgodności z rozporządzeniem 881/2002, rozporządzeniem 753/2011 oraz rozporządzeniem 2580/2001, lub obowiązku współpracy z Generalnym Inspektorem w zakresie weryfikacji tych informacji, określonego w art. 5 ust. 1 rozporządzenia 881/2002, art. 8 ust. 1 rozporządzenia 753/2011 oraz art. 4 ust. 1 rozporządzenia 2580/2001,

5) nie stosuje się do zakazu świadczenia usług finansowych określonego w art. 2 ust. 2 rozporządzenia 2580/2001

- podlega karze administracyjnej.

Art.  150.  [Katalog kar administracyjnych; wysokość kary pieniężnej; odstąpienie od nałożenia kary administracyjnej]

1. Karami administracyjnymi są:

1) publikacja informacji o instytucji obowiązanej oraz zakresie naruszenia przepisów ustawy przez tę instytucję w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych;

2) nakaz zaprzestania podejmowania przez instytucję obowiązaną określonych czynności;

3) cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej;

4) zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną za naruszenie przez instytucję obowiązaną przepisów ustawy, przez okres nie dłuższy niż rok;

5) kara pieniężna.

2. Karę pieniężną nakłada się do wysokości dwukrotności kwoty korzyści osiągniętej lub straty unikniętej przez instytucję obowiązaną w wyniku naruszenia albo - w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie kwoty tej korzyści lub straty - do wysokości równowartości kwoty 1 000 000 euro.

3. Karę pieniężną nakłada się na instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1-5, 7-11, 24 i 25:

1) w przypadku osoby fizycznej - do wysokości 20 868 500 zł;

2) w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - do wysokości równowartości kwoty 5 000 000 euro albo do wysokości 10% obrotu wykazanego w ostatnim zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy lub w ostatnim skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy - w przypadku instytucji objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym grupy kapitałowej.

4. Ustalając rodzaj kary administracyjnej oraz wysokość kary, uwzględnia się:

1) wagę naruszenia i czas jego trwania;

2) zakres odpowiedzialności instytucji obowiązanej;

3) możliwości finansowe instytucji obowiązanej;

4) skalę korzyści osiągniętych lub strat unikniętych przez instytucję obowiązaną, jeżeli można te korzyści lub straty ustalić;

5) straty poniesione przez osoby trzecie w związku z naruszeniem, jeżeli można je ustalić;

6) stopień współpracy instytucji obowiązanej z organami właściwymi w sprawach przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;

7) uprzednie naruszenia przepisów ustawy przez instytucję obowiązaną.

5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy:

1) waga naruszenia przepisów ustawy jest znikoma, a instytucja obowiązana zaprzestała naruszania przepisów ustawy lub

2) za to samo zachowanie prawomocną decyzją na instytucję obowiązaną została uprzednio nałożona kara administracyjna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub instytucja obowiązana została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona kara administracyjna

- organy, o których mowa w art. 151 ust. 1, mogą, w drodze decyzji, odstąpić od nałożenia kary administracyjnej.

Art.  151.  [Podmioty nakładające kary administracyjne]

1. W drodze decyzji:

1) Generalny Inspektor - w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 lit. c-e oraz pkt 2 i 3, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 ust. 1 pkt 1, 2 i 5;

2) Prezes NBP - w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 ust. 2 pkt 1 lit. a, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 ust. 1 pkt 1-3 i 5;

3) KNF - w zakresie naruszeń stwierdzonych w wyniku kontroli, o której mowa w art. 130 ust. 2 pkt 1 lit. b, nakłada kary administracyjne, o których mowa w art. 150 ust. 1.

2. Karę administracyjną, o której mowa w art. 150 ust. 1 pkt 3, na:

1) instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11, prowadzące działalność kantorową w rozumieniu ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe nakłada Prezes NBP;

2) instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, nakłada minister właściwy do spraw finansów publicznych;

3) instytucje obowiązane objęte nadzorem, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym nakłada KNF.

3. Karę administracyjną, o której mowa w art. 150 ust. 1 pkt 4, w zakresie sprawowanego nadzoru bankowego nakłada KNF.

4. Organy, o których mowa w ust. 1, mogą odstąpić od wszczęcia postępowania w sprawie nałożenia kar administracyjnych, w przypadku gdy naruszenie obowiązków, o których mowa w art. 147 lub art. 148, nie ma charakteru poważnego, a instytucja obowiązana wykonała zalecenia pokontrolne.

Art.  152.  [Informacje związane z zastosowaniem kar administracyjnych publikowane w BIP]

1. Generalny Inspektor publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych informacje o:

1) wydaniu ostatecznej decyzji w sprawie nałożenia kary administracyjnej,

2) wniesieniu skargi na decyzję, o której mowa w pkt 1,

3) orzeczeniach zapadłych w wyniku rozpatrzenia skargi, o której mowa w pkt 2

- w tym dane identyfikacyjne instytucji obowiązanej, na którą nałożono karę administracyjną, rodzaj i charakter naruszenia przepisów ustawy oraz rodzaj lub wysokość nałożonej kary administracyjnej.

2. Dane identyfikacyjne instytucji obowiązanej, o których mowa w ust. 1, obejmują w przypadku:

1) osoby fizycznej - dane, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 lit. a-c i f;

2) osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej - dane, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 lit. a-d.

3. W przypadku uznania publikacji informacji, o których mowa w ust. 1, za nieproporcjonalną do naruszenia, zagrażającą stabilności rynków finansowych lub zagrażającą prowadzonemu postępowaniu:

1) odracza się publikację informacji do momentu, kiedy przyczyny odroczenia publikacji ustaną;

2) ogranicza się terminowo lub bezterminowo zakres publikowanej informacji, w szczególności w zakresie danych osobowych.

4. Generalny Inspektor nie publikuje informacji, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy odroczenie publikacji informacji lub ograniczenie zakresu publikacji informacji jest nieproporcjonalne do naruszenia lub niewystarczające do uniknięcia zagrożenia stabilności rynków finansowych.

5. Informacje, o których mowa w ust. 1, usuwa się z Biuletynu Informacji Publicznej po upływie 5 lat od dnia ich opublikowania, z tym że informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, usuwa się z chwilą, gdy ich publikacja przestała być niezbędna, jednak nie później niż po upływie roku od dnia ich opublikowania.

6. Informacja o nałożonej karze administracyjnej jest przekazywana organowi sprawującemu nadzór nad działalnością instytucji obowiązanej.

7. Informacja o karze administracyjnej nałożonej na instytucje obowiązane, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1-5, 7-11, 24 i 25, w zakresie wskazanym w ust. 1, jest przekazywana europejskim urzędom nadzoru.

8. Przepisy niniejszego artykułu stosuje się odpowiednio do kar administracyjnych nakładanych przez organy, o których mowa w art. 151 ust. 1 pkt 2 i 3.

Art.  152a.  ¹⁴ [Informacje o niedociągnięciach przekazywane Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego]

 Organy, o których mowa w art. 130 ust. 1 i 2 pkt 1 lit. a i b, przekazują Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Bankowego informacje o niedociągnięciach stwierdzonych w ramach sprawowanej kontroli lub nadzoru, oraz środkach podejmowanych w ramach sprawowanej kontroli lub nadzoru w odpowiedzi na istotne niedociągnięcia, o których mowa w art. 9a ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE, (Dz. Urz. UE L 331 z 15.12.2010, str. 12, z późn. zm.).

Art.  153.  [Kary pieniężne za niedopełnienie obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji gromadzonych w Rejestrze]

1. Podmioty wymienione w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł.

2. (uchylony).

3. Beneficjent rzeczywisty, który nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 60a, wskutek czego podmiot wymieniony w art. 58 pkt 1-5 i 7-13 lub powiernik, lub osoba zajmująca stanowisko równoważne w podmiocie, o którym mowa w art. 58 pkt 6, nie dokonały zgłoszenia lub aktualizacji informacji, o których mowa w art. 59, w terminie wskazanym w ustawie lub podały informacje niezgodne ze stanem faktycznym, podlega karze pieniężnej do wysokości 50 000 zł.

Art.  153a.  [Kara pieniężna za prowadzenie działalności na rzecz spółek lub trustów bez uzyskania wpisu do rejestru]

Podmiot prowadzący działalność na rzecz spółek lub trustów, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów, podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.

Art.  153b.  [Kara pieniężna za prowadzenie działalności w zakresie walut wirtualnych bez uzyskania wpisu do rejestru]

Podmiot prowadzący działalność w zakresie walut wirtualnych, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych, podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.

Art.  154.  [Kara pieniężna nakładana na członka organu zarządzającego instytucji obowiązanej odpowiedzialnego za wykonanie obowiązków ustawowych]

1. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez instytucję obowiązaną obowiązków, o których mowa w art. 147 lub art. 148, organy, o których mowa w art. 151 ust. 1, mogą nałożyć na osobę, o której mowa w art. 6-8, odpowiedzialną za wykonanie obowiązków określonych w ustawie w czasie, w którym naruszono te przepisy, karę pieniężną do wysokości 1 000 000 zł.

2. Do nakładania kary, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 150 ust. 4 i 5 oraz art. 152.

Art.  155.  [Wpływy z kar pieniężnych jako dochód budżetu państwa]

Wpływy z kar pieniężnych stanowią dochód budżetu państwa.

¹⁴ Art. 152a dodany przez art. 33 pkt 8 ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.