Prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1992.99.496

Akt utracił moc

Wersja od: 6 lutego 1995 r.

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 15 grudnia 1992 r.

w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Na podstawie art. 38 pkt 1-4 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111, z 1982 r. Nr 45, poz. 289, z 1984 r. Nr 52, poz. 268, z 1985 r. Nr 12, poz. 50, z 1988 r. Nr 41, poz. 325, z 1989 r. Nr 4, poz. 23, Nr 33, poz. 176, Nr 35, poz. 192 i Nr 74, poz. 443, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, z 1991 r. Nr 100, poz. 442 i Nr 110, poz. 475 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 86 i Nr 53, poz. 251) oraz art. 1 ust. 1, art. 10 ust. 2 i art. 12 ustawy z dnia 16 grudnia 1972 r. o podatku obrotowym (Dz. U. z 1983 r. Nr 43, poz. 191, z 1985 r. Nr 12, poz. 50, z 1989 r. Nr 3, poz. 12 i Nr 74, poz. 443, z 1991 r. Nr 9, poz. 30 i Nr 35, poz. 155 oraz z 1992 r. Nr 21, poz. 86 i Nr 68, poz. 341) zarządza się, co następuje:

§  1. 

1. 1  Osoby fizyczne i spółki cywilne osób fizycznych wykonujące pozarolniczą działalność gospodarczą, w tym również działalność w zakresie wolnych zawodów, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", według wzoru ustalonego w załączniku do rozporządzenia.

2. Obowiązek prowadzenia księgi dotyczy również osób:

1) wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia, zawartych na podstawie odrębnych przepisów,

2) prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, jeżeli osoby te zgłosiły zamiar prowadzenia tych ksiąg.

3. Obowiązek prowadzenia księgi nie dotyczy osób, które:

1) prowadzą księgi rachunkowe (handlowe),

2) 2  opłacają podatek dochodowy w formach zryczałtowanych,

3) wykonują przewóz osób i towarów taborem konnym,

4) wykonują wolny zawód adwokata wyłącznie w zespole adwokackim,

5) po likwidacji działalności dokonują sprzedaży środków trwałych.

4. 3  Obowiązek prowadzenia księgi nie dotyczy rolników prowadzących gospodarstwo rolne bez zatrudnienia w nim pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz pracowników rolnych wykonujących - osobiście lub z udziałem członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym - działalność gospodarczą, jeżeli łączny przychód osiągany z tej działalności nie przekracza 3.000 zł w roku podatkowym.

§ 2. Przez użyte w rozporządzeniu określenia:

1) "towary" - rozumie się towary handlowe, materiały podstawowe i pomocnicze, półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki i odpadki oraz materiały przyjęte od zamawiających do przerobu lub obróbki, z tym że:

a) towarami handlowymi są wyroby przeznaczone do sprzedaży w stanie nie przerobionym; towarami handlowymi są również produkty uboczne uzyskiwane przy prowadzeniu działów specjalnych,

b) materiałami (surowcami) podstawowymi są materiały, które w procesie produkcji lub przy świadczeniu usług stają się główną substancją gotowego wyrobu; do materiałów podstawowych zalicza się również materiały stanowiące część składową (montażową) wyrobu lub ściśle z wyrobem złączone (np. opakowania - puszki, butelki itp.) oraz opakowania wysyłkowe wielokrotnego użytku (np. transportery, palety itp.), jeżeli opakowania te nie są środkami trwałymi,

c) materiałami pomocniczymi są materiały nie będące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości,

d) wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartograficzne, zakończone roboty, w tym także budowlano-montażowe itp.,

e) produkcją nie zakończoną jest produkcja w toku oraz półwyroby (półfabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty własnej produkcji, a także wykonywane roboty, usługi itp. przed ich ukończeniem,

f) brakami są nie odpowiadające wymaganiom technicznym wyroby własnej produkcji, całkowicie wykończone bądź też doprowadzone do określonej fazy produkcji; brakami są również towary handlowe, które na skutek uszkodzenia lub zniszczenia w czasie transportu bądź magazynowania utraciły częściowo swą pierwotną wartość,

g) odpadkami są materiały, które na skutek procesów technologicznych lub na skutek zniszczenia albo uszkodzenia utraciły całkowicie swą pierwotną wartość użytkową,

2) 4  "cena zakupu" - rozumie się cenę, jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszoną o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększoną o należne cło, podatek akcyzowy, podatek importowy, oraz opłaty wyrównawcze; a w przypadku otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku - wartość odpowiadającą cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika,

3) 5  "cena nabycia" - rozumie się cenę zakupu powiększoną o koszty uboczne związane z zakupem towarów i składników majątku trwałego do chwili złożenia w magazynie według ich cen zakupu, a w szczególności koszty transportu oraz załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze,

4) "koszt wytworzenia" - rozumie się wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wykonywaniem usług lub pozyskaniem (wydobyciem) kopalin, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług,

5) "biuro rachunkowe" - rozumie się podmiot gospodarczy, który na podstawie umowy zawartej z podatnikiem świadczy usługi w zakresie prowadzenia ksiąg,

6) 6  "wyposażenie" - rozumie się rzeczowe składniki majątku, związanego z wykonywaną działalnością, nie zaliczone zgodnie z odrębnymi przepisami do środków trwałych, których wartość jest wyższa niż 200 zł,

7) 7  "przychód ze sprzedaży" - rozumie się należne kwoty ze sprzedaży towarów i rzeczowych składników majątku trwałego, pomniejszone o należny podatek od towarów i usług.

§  3.  ⁸

1. Podatnicy obowiązani są prowadzić ewidencję środków trwałych zgodnie z odrębnymi przepisami oraz ewidencję wyposażenia.

2. Ewidencja wyposażenia powinna zawierać co najmniej następujące dane: datę nabycia, numer rachunku, nazwę wyposażenia, cenę zakupu wyposażenia lub koszt wytworzenia, numer pozycji, pod którą wpisano w księdze koszt związany z nabyciem wyposażenia, datę likwidacji (w tym również datę sprzedaży lub darowizny) oraz przyczynę likwidacji wyposażenia.

3. Podatnicy, którzy w ciągu roku podatkowego utracili lub zrzekli się prawa do zryczałtowanego opodatkowania albo po raz pierwszy zakładają ewidencję wyposażenia według cen zakupu lub według wartości rynkowej z dnia założenia ewidencji.

§  4. 

1. Podatnicy wypłacający wynagrodzenia ze stosunku pracy obowiązani są prowadzić indywidualne (imienne) karty wynagrodzeń, zwane dalej kartami wynagrodzeń pracowników. Karta ta powinna zawierać co najmniej następujące dane: imię i nazwisko pracownika, kwotę wypłaconych w danym miesiącu wynagrodzeń brutto (w gotówce i w naturze), koszty uzyskania przychodu, wynagrodzenie netto, razem wynagrodzenie netto narastająco od początku roku i należną zaliczkę na podatek dochodowy.

2. Za wynagrodzenie ze stosunku pracy uważa się przychody pracowników w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

§ 5. Osoby obowiązane do prowadzenia księgi, zwane dalej "podatnikami", jeżeli wykonują działalność w zakresie:

1) 9  (skreślony),

2) kupna i sprzedaży wartości dewizowych - są obowiązane prowadzić również rejestr kupna i sprzedaży wartości dewizowych według zasad określonych w odrębnych przepisach w sprawie prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych,

3) udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenia lombardów) - są obowiązane prowadzić również ewidencję pożyczek i zastawionych rzeczy; ewidencja ta powinna zawierać następujące dane: nazwisko i imię pożyczkobiorcy, adres, datę udzielenia pożyczki, kwotę udzielonej pożyczki, wysokość umówionych odsetek w złotych, opis zastawionej rzeczy i jej wartość sprzedażną, termin zwrotu pożyczki, wraz z odsetkami, datę i kwotę zwróconej pożyczki, wraz z odsetkami, datę zwrotu zastawionej rzeczy, datę sprzedaży rzeczy i kwotę należną z tytułu tej sprzedaży, kwotę prowizji stanowiącej wartość spłaconych odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionej rzeczy a kwotą udzielonej pożyczki.

§ 6. W wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, takimi jak np.: rodzaj i rozmiary wykonywanej działalności, wiek oraz stan zdrowia, urząd skarbowy na wniosek podatnika może zwolnić go od obowiązku prowadzenia księgi, jak również od poszczególnych czynności z zakresu prowadzenia ksiąg. Wniosek powinien być złożony co najmniej na 30 dni przed rozpoczęciem miesiąca, od którego zwolnienie miałoby być zastosowane, a w razie rozpoczęcia wykonywania działalności lub powstania obowiązku prowadzenia księgi w ciągu roku podatkowego - w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności lub powstania obowiązku prowadzenia księgi.

§  7. 

1. Jeżeli na zlecenie podatnika prowadzenia księgi zostało powierzone biuru rachunkowemu, podatnik obowiązany jest:

1) 10  w terminie siedmiu dni od dnia zawarcia umowy z biurem rachunkowym zawiadomić o tym urząd skarbowy, o którym mowa w § 9 ust. 1, wskazując dokładny adres, nazwę biura, miejsce (adres) prowadzenia oraz przechowywania księgi i dokumentów związanych z jej prowadzeniem,

2) 11  prowadzić w miejscu wykonywania działalności ewidencję sprzedaży, a w razie wykonywania działalności określonej w § 5 - także ewidencje, o których mowa w tym przepisie.

2. 12  Ewidencja sprzedaży, o której mowa w ust. 1 pkt 2, powinna być zbroszurowana, a jej karty kolejno ponumerowane. Ewidencja powinna zawierać następujące dane: liczbę porządkową wpisu, datę uzyskania przychodu nie udokumentowanego fakturami, rachunkami oraz kwotę tego przychodu.

3. 13  Podatnicy korzystający ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, jeżeli nie prowadzą odrębnej ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127 i Nr 129, poz. 599 oraz z 1994 r. Nr 132, poz. 670), zwanej dalej "ustawą VAT", mogą w ewidencji sprzedaży, w odrębnej kolumnie wykazywać przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, określone w art. 2 ust. 3 ustawy VAT oraz łączną kwotę dziennej sprzedaży wynikającą z rachunków uproszczonych.

§  8. 

1. Księga oraz dowody, na których podstawie są dokonywane w niej zapisy, powinny znajdować się na stałe w miejscu wykonywania działalności lub miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, z zastrzeżeniem ust. 4, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu - w miejscu wskazanym przez podatnika stosownie do § 7 ust. 1 pkt 1.

2. 14  W wypadku prowadzenia przedsiębiorstwa wielozakładowego księgi powinny znajdować się w każdym zakładzie. Podatnik może jednak prowadzić jedną księgę w miejscu wskazanym jako jego siedziba, pod warunkiem że w poszczególnych zakładach prowadzona jest co najmniej ewidencja sprzedaży, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, a w razie wykonywania działalności określonej w § 5 - również ewidencje określone w tym przepisie.

3. 15  W wypadku dokonywania przesunięć (przerzutów) towarów handlowych oraz materiałów podstawowych między zakładami należącymi do tego samego podatnika, podatnik dokumentuje te zdarzenia dowodami wewnętrznymi, zwanymi "dowodami przesunięć". Dowody przesunięć powinny być sporządzone w dwóch egzemplarzach, z których jeden powinien być przechowywany w zakładzie, z którego dokonano przesunięcia towaru lub materiału, a drugi - w zakładzie, w którym przyjęto te towary lub materiały.

4. U podatników prowadzących działalność w zakresie handlu obnośnego i obwoźnego w miejscu wykonywania działalności powinna znajdować się księga. Jeżeli podatnik prowadzi ewidencję, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, w miejscu wykonywania działalności powinna znajdować się co najmniej ta ewidencja. W tym wypadku zasadę, o której mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio.

5. Podatnik obowiązany jest przechowywać przez okres 5 lat dowody stanowiące podstawę księgowania i wszystkie dokumenty wystawione w ramach istniejącego w przedsiębiorstwie systemu kontroli wewnętrznej, licząc od końca roku podatkowego, którego dotyczą.

§  9. 

1. 16  Podatnicy, o których mowa w § 1 ust. 1 i 2, obowiązani są zawiadomić urząd skarbowy o prowadzeniu księgi w terminie do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, od którego będą opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Podatnicy, u których obowiązek prowadzenia księgi powstaje w ciągu roku, powinni złożyć zawiadomienie w terminie trzech dni od dnia założenia księgi.

2. Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej, obowiązku, o którym mowa w ust. 1, dopełnia jeden ze wspólników. W wypadku gdy jeden ze wspólników ma miejsce zamieszkania na terenie właściwego organu podatkowego, na którego obszarze znajduje się siedziba spółki, obowiązek, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, ciąży na tym wspólniku.

§ 10. 17  Księga powinna być prowadzona prawidłowo, zarówno pod względem formalnym (niewadliwie), jak i materialnym (rzetelnie). Prawidłowa pod względem formalnym (niewadliwa) jest księga prowadzona zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia i objaśnieniami do wzoru księgi. Prawidłowa pod względem materialnym (rzetelna) jest księga prowadzona zgodnie ze stanem rzeczywistym.

§  11. 

1. 18  Zapisy w księdze powinny być dokonywane w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały (np. atramentem, długopisem), na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów.

2. 19  Stwierdzone błędy w zapisach poprawia się:

1) przez skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty dokonania poprawki lub

2) przez wprowadzenie do księgi dowodu zawierającego korekty błędnych zapisów. Zapisy zmniejszające przychody, lub koszty mogą być dokonywane ze znakiem minus (-) lub kolorem czerwonym.

3. 20  Podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są faktury, rachunki uproszczone oraz faktury i rachunki korygujące, odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach, lub inne dokumenty wymienione w § 12 i 13:

1) stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:

a) wiarygodne określenie wystawcy i wskazanie stron (nazwy i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,

b) datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,

c) przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,

d) własnoręczne podpisy osób odpowiedzialnych za prawidłowe dokonanie operacji gospodarczej i jej prawidłowe udokumentowanie,

2) oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiające powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.

4. Dowód księgowy powinien być sporządzony w języku polskim. Może on być sporządzony w języku obcym, jeżeli dowód dotyczy operacji gospodarczej z kontrahentem zagranicznym. Treść dowodu powinna być pełna i zrozumiała; dopuszczalne jest stosowanie skrótów ogólnie przyjętych. Jeżeli w dowodzie podane jest wartościowe określenie operacji gospodarczej tylko w walucie obcej, podatnik posiadający ten dowód jest obowiązany przeliczyć walutę obcą na złote po obowiązującym w dniu dokonania operacji kursie zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynik przeliczenia należy zamieścić w wolnych polach dowodu lub w załączniku do dowodu sporządzonego w walucie obcej.

5. Błędy w dowodach księgowych poprawiać można wyłącznie przez skreślenie niewłaściwie napisanego tekstu lub liczby, w sposób pozwalający odczytać tekst lub liczbę pierwotną i wpisanie tekstu lub liczby właściwej. Dokonana poprawka w dowodzie księgowym powinna być potwierdzona datą i podpisem osoby dokonującej poprawki.

6. Zasad, o których mowa w ust. 5, nie stosuje się do dowodów księgowych, dla których ustalono odrębnymi przepisami zakaz dokonywania jakichkolwiek poprawek, oraz do dowodów obcych. Dowody obce mogą być poprawione przez wystawienie i przesłanie kontrahentowi dowodu korygującego (noty). Dowody własne zewnętrzne przesłane uprzednio kontrahentowi mogą być poprawione tylko przez wystawienie dowodu korygującego (noty).

§ 12. Za dowody księgowe uważa się również:

1) dzienne zestawienia dowodów (rachunków, faktur dotyczących sprzedaży), sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem,

2) noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi,

3) 21  (skreślony).

4) dowody przesunięć,

5) dowody opłat pocztowych i bankowych,

6) inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat (np. książeczek wpłat składek na ubezpieczenia społeczne) oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 11 ust. 3 pkt 1 lit. a) do d) (np. umowy, listy płac).

§  13. 

1. Na udokumentowanie zapisów w księdze dotyczących niektórych kosztów (wydatków) mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość a w innych wypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość koszty (wydatku). Dowody takie mogą dotyczyć wyłącznie:

1) zakupu bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy produktów roślinnych i zwierzęcych, nie przerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt,

2) wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika,

3) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych,

4) kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników,

5) 22  zakupu od ludności odpadków poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych,

6) 23  wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu powinien być dokument obejmujący całość opłat na te cele,

7) 24  opłat uiszczanych znakami opłaty skarbowej, a także opłat za pobranie księgi przychodów i rozchodów oraz opłat sądowych i notarialnych.

2. Zakup w jednostkach handlu detalicznego materiałów, środków czystości, bhp, materiałów biurowych oraz wyposażenia może być, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 3, dokumentowany paragonami zaopatrzonymi w datę i stempel (oznaczenie) jednostki wydającej paragon i określającymi ilość, cenę jednostkową oraz kwotę, za jaką dokonano zakupu. Na odwrocie paragonu podatnik powinien uzupełnić jego treść, wpisując swoje nazwisko (nazwę zakładu) oraz rodzaj (nazwę) zakupionego materiału.

§ 14. Zapisy w księdze dotyczące kosztów związanych z zakupem towarów i usług oraz pozostałych kosztów, z wyjątkiem określonych w § 12 i 13, powinny być udokumentowane rachunkami odpowiadającymi warunkom określonym w odrębnych przepisach. Nie wymaga zaksięgowania materiał powierzony przez zleceniodawcę. Jeżeli jednak podatnik nie może wskazać zleceniodawcy, uważa się, że materiał został przez podatnika zakupiony bez udokumentowania.

§  15. 

1. 25  Otrzymanie materiałów podstawowych i pomocniczych, zwanych dalej "materiałami", i towarów handlowych powinno być potwierdzone na dowodzie zakupu datą i podpisem osoby, która je przyjęła, oraz numerem pozycji księgi, pod którym zaewidencjonowano otrzymanie materiałów lub towarów handlowych.

2. 26  Jeżeli materiał lub towar handlowy, którego zakup - zgodnie z przepisami rozporządzenia - dokumentowany jest rachunkami dostawców, został dostarczony do zakładu lub dokonano nim obrotu przed otrzymaniem rachunku, należy sporządzić szczegółowy opis otrzymanego materiału (lub towaru handlowego), podając imię, nazwisko (firmę) i adres dostawcy, ilość i rodzaj oraz cenę jednostkową i wartość materiału (lub towaru handlowego) i dokonać zapisu w księdze na podstawie opisu. Opis powinien być potwierdzony w sposób określony w ust. 1 oraz przechowywany jako dowód zakupu i połączony z nadesłanym następnie rachunkiem. Ewentualna różnica w stosunku do wartości podanej w rachunku powinna być zaksięgowana w księdze w dniu otrzymania rachunku.

3. 27  Podatnik może nie sporządzać opisu, o którym mowa w ust. 2, jeżeli zakup dokumentowany jest specyfikacją dostawcy, pod warunkiem że specyfikacja spełnia wymogi określone dla opisu. Przepis ust. 2 stosuje sie odpowiednio.

§  16. 

1. 28  Zapisy w ewidencji, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, powinny być dokonywane jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym.

2. 29  Kwota udzielonej pożyczki i odsetek umownych oraz przyjęcie zastawionej rzeczy powinny być zaksięgowane niezwłocznie w ewidencji, o której mowa w § 5 pkt 3.

3. Karty wynagrodzeń pracowników powinny być wypełnione najpóźniej w terminie przewidzianym dla przekazania zaliczki do urzędu skarbowego.

4. 30  (skreślony).

§  17. 

1. 31  Przed zaprowadzeniem księgi i na koniec każdego roku podatkowego, a także w razie zmiany osoby podatnika (wspólnika), zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności, powinien być sporządzony z natury spis towarów i wpisany do księgi. Spis towarów podlega wpisaniu do księgi także wówczas, gdy osoby prowadzące działalność gospodarczą sporządzają go za okresy miesięczne oraz gdy na podstawie odrębnych przepisów jego sporządzenie zarządził urząd skarbowy.

2. W razie likwidacji działalności, spisem z natury należy objąć również wyposażenie.

§  18. 

1. Spis z natury towarów powinien zawierać co najmniej: nazwisko i imię właściciela zakładu (firmy), datę spisu, numer kolejny pozycji arkusza spisu, szczegółowe określenie towaru, jednostkę miary, ilość stwierdzoną w czasie spisu, cenę za jednostkę miary i ogólną wartość wynikającą z pomnożenia ilości towaru przez cenę jednostkową, z tym że przy prowadzeniu:

1) księgarń i antykwariatów księgarskich w spisie z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy itp.,

2) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych spisem z natury należy objąć nie sprzedane wartości dewizowe,

3) działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki,

4) działów specjalnych produkcji rolnej spisem z natury należy objąć nie zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały (np. atramentem, długopisem) oraz zakończony i zaopatrzony w podpisy osób uczestniczących.

2. Spis z natury towarów powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika. Towary obce nie podlegają wycenie; wystarczające jest ilościowe ich ujęcie w spisie towarów z podaniem, czyją stanowią własność.

3. O zamiarze sporządzenia spisu z natury towarów w innym terminie niż na dzień 31 grudnia podatnicy obowiązani są zawiadomić urząd skarbowy w terminie 7 dni przed datą sporządzenia tego spisu.

§  19. 

1. Materiały i towary handlowe objęte spisem z natury wycenia się według cen zakupu lub nabycia albo według ceny rynkowej z dnia sporządzenia spisu, jeżeli cena ta jest niższa od ceny zakupu lub nabycia; spis z natury półwyrobów (półfabrykatów), wyrobów gotowych i braków własnej produkcji wycenia się według kosztów wytworzenia, a odpadków użytkowych, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową, wycenia się według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania. Spis z natury nie sprzedanych wartości dewizowych wycenia się według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy - według ceny zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ustalony przez Prezesa Narodowego Banku Polskiego w dniu kończącym rok podatkowy, a wartość rzeczy zastawionych - według ich wartości sprzedażnej. Przy działalności usługowej i budowlano-montażowej produkcję nie zakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji nie zakończonej. Produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury wycenia się według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.

2. 32  Spis z natury powinien być wpisany do księgi według poszczególnych rodzajów jego składników lub w jednej pozycji (sumie), jeżeli na podstawie spisu zostało sporządzone odrębne szczegółowe zestawienie poszczególnych jego składników. Zestawienie to powinno być przechowywane łącznie z księgą.

3. Spis z natury powinien być wyceniony najpóźniej w terminie 14 dni od jego sporządzenia.

4. W razie przyjęcia wyceny towarów w kwocie niższej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosztów wytworzenia, np. z powodu uszkodzenia, wyjścia z mody, należy przy poszczególnych pozycjach uwidocznić również jednostkową cenę zakupu (nabycia) lub koszt wytworzenia.

5. 33  Spis z natury towarów oraz wyposażenia, sporządzony na dzień likwidacji działalności, wycenia się według cen zakupu.

§  20. 

1. 34  W wypadku prowadzenia księgi przez biuro rachunkowe, zapisy powinny być dokonywane w porządku chronologicznym na podstawie dowodów, o których mowa w § 11-13, oraz sum miesięcznych przychodu wynikających z ewidencji określonych w § 7 ust. 1 pkt 2, przekazywanych przez podatnika zgodnie z postanowieniami umowy, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 1, w czasie zapewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenia z budżetem, lecz nie później niż do dnia dwudziestego każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do podatników prowadzących przedsiębiorstwa wielozakładowe.

3. 35  Podatnicy prowadzący księgi samodzielnie (nie korzystający z usług biura rachunkowego) mogą dokonywać wpisów do księgi na zasadach określonych w ust. 1, pod warunkiem prowadzenia równocześnie ewidencji, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2. Warunek ten nie dotyczy podatników dokonujących sprzedaży dokumentowanej wyłącznie fakturami lub rachunkami.

§ 21. 36  W razie prowadzenia księgi za pomocą komputera, warunkiem uznania ksiąg za prawidłowe jest:

1) określenie na piśmie szczegółowej instrukcji obsługi programu komputerowego, wykorzystywanego do prowadzenia ksiąg,

2) stosowanie programu komputerowego zapewniającego bezzwłoczny wgląd w treść dokonywanych zapisów oraz wydrukowanie wszystkich danych w porządku chronologicznym, zgodnie ze wzorem księgi,

3) przechowywanie zapisanych danych na magnetycznych nośnikach informacji, do czasu wydruku zawartych na nich danych, w sposób chroniący przed zatarciem lub zniekształceniem tych danych albo naruszeniem ustalonych zasad ich przetwarzania.

§  21a.  ³⁷

1. Od dnia 1 stycznia 1995 r. podatnicy wystawiają dokumenty księgowe i ujmują je w księdze w nowej jednostce pieniężnej (w złotych i w groszach).

2. Podatnicy, którzy sporządzili spis z natury towarów na dzień 31 grudnia 1994 r. w starych złotych, obowiązani są na dzień 1 stycznia 1995 r. dokonać przeliczenia cen jednostkowych i wartości poszczególnych towarów wyrażonych w starych złotych na nowe jednostki pieniężne. Przeliczenia należy dokonać według zasad określonych w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz.U. Nr 84, poz. 386) w terminie do dnia 31 stycznia 1995 r.

3. Przepis ust. 2 ma zastosowanie odpowiednio do przeliczenia wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykazanych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także do przeliczenia wartości wyposażenia wykazanej w ewidencji wyposażenia.

4. 38  W 1995 r. zawiadomienie, o którym mowa w § 9 ust. 1, może być złożone w terminie do dnia 20 lutego 1995 r.

5. 39  W 1995 r. podatnik może rozpocząć zapisy w ewidencji, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, od dnia złożenia zawiadomienia o prowadzeniu księgi. Przychody za okres sprzed dnia rozpoczęcia zapisów powinny być wpisane do ewidencji w łącznej kwocie:

1) za okres od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia złożenia zawiadomienia, jeżeli zawiadomienie zostało złożone w styczniu 1995 r.,

2) odrębnie za styczeń 1995 r. i odrębnie za okres od dnia 1 lutego 1995 r. do dnia złożenia zawiadomienia, jeżeli zawiadomienie zostało złożone w lutym 1995 r.

§  21b.  ⁴⁰

1. Podatnicy, którzy w 1995 r., zgodnie z odrębnymi przepisami, zrzekli się opodatkowania w formie ryczałtu, od przychodów osób fizycznych, w terminie do dnia 20 lutego 1995 r. obowiązani są:

1) na dzień zrzeczenia zaprowadzić księgę, a w razie obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży, o której mowa w § 7 ust. 1 pkt 2 - również tę ewidencję, sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów i surowców, półwyrobów, wyrobów gotowych, produkcji w toku i wycenić poszczególne składniki według cen zakupu lub nabycia,

2) za okres do dnia zaprowadzenia księgi wykazać odrębnie przychody i odrębnie wydatki (koszty) w poszczególnych kolumnach księgi w łącznych kwotach:

a) za okres od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia zaprowadzenia księgi, jeżeli zrzeczenie nastąpiło w styczniu 1995 r.,

b) odrębnie za styczeń 1995 r. i odrębnie za okres od dnia 1 lutego 1995 r. do dnia zaprowadzenia księgi, jeżeli zrzeczenie nastąpiło w lutym 1995 r.,

c) przy dokonywaniu wpisów w księdze za okresy, o których mowa pod lit. a) i b), w kolumnie 10 księgi wykazać:

– wartość zakupów towarów handlowych, materiałów i surowców, dokonanych od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia zaprowadzenia księgi,

– powiększyć kwotę zakupów o wartość towarów handlowych, materiałów i surowców pochodzących z zapasów sprzed dnia 1 stycznia 1995 r. wycenionych według cen zakupu lub nabycia, zużytych w tych okresach do sprzedanej produkcji, usług lub sprzedanych towarów handlowych,

– pomniejszyć o wartość zakupionych w tych okresach, a nie sprzedanych towarów handlowych, materiałów i surowców zużytych do produkcji lub usług w toku, które zostały wykazane w spisie z natury, o którym mowa w pkt 1,

3) przychody ze sprzedaży nie udokumentowanej fakturami, rachunkami (rachunkami uproszczonymi) sprzed zaprowadzenia ewidencji sprzedaży powinny być wykazane w tej ewidencji w łącznej kwocie:

a) odrębnie za okres od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia zaprowadzenia ewidencji, jeżeli została ona zaprowadzona w styczniu 1995 r.,

b) odrębnie za styczeń 1995 r i odrębnie za okres od dnia 1 lutego 1995 r. do dnia zaprowadzenia ewidencji, jeżeli zaprowadzenie jej nastąpiło w lutym 1995 r.

2. Przepisy ust. 1 nie mają zastosowania do podatników, którzy przed dniem ogłoszenia rozporządzenia zrzekli się opodatkowania w formie ryczałtu, dokonali spisu z natury na dzień 1 stycznia 1995 r. lub na dzień zrzeczenia oraz zaprowadzili księgę, w której zaewidencjonowali przychody i wydatki (koszty) na podstawie dowodów księgowych.

§ 22. Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 1991 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 125, poz. 559).

§ 23. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1993 r.

ZAŁĄCZNIK  ⁴¹

Strona tytułowa podatkowej księgi przychodów i rozchodów

PODATKOWA KSIĘGA PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW

...................................................................................................

(imię i nazwisko - firma)

...................................................................................................

Adres

Rodzaj działalności

UWAGA: przed rozpoczęciem zapisów w księdze należy zapoznać się szczegółowo z przepisami rozporządzenia i objaśnieniami zamieszczonymi w załączniku do rozporządzenia.

Kontrahent

Opis zdarze-nia gospodarczego

Przychód

Lp.

Data zda-rze-nia gos-po-dar-czego

Numer dowodu księ-gowego

Imię i nazwisko (firma)

adres

wartość sprzedanych towarów i usług

pozostałe przychody

razem przychód (7+8)

zł

gr

zł

gr

zł

gr

1

2

3

4

5

6

7 7

8

9

Suma strony

Przeniesienie z poprzedniej strony

Razem od początku roku

Zakup towarów handlowych i materiałów według cen zakupu

Koszty uboczne zakupu

Wydatki (koszty)

koszty reprezentacji i reklamy objęte limitem

wynagrodzenie w gotówce w naturze

pozostałe wydatki

razem wydatki (12+13+ +14)

Uwagi

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

zł

gr

10

11

12

13

14

15

16

17

OBJAŚNIENIA DO PODATKOWEJ KSIĘGI PRZYCHODÓW I ROZCHODÓW

1. Zapisy w księdze dotyczące wydatków (kosztów) powinny być dokonywane na podstawie dowodów określonych w § 11 do 15 rozporządzenia, w dniu poniesienia wydatków (kosztów); w wypadku zakupu towarów - niezwłocznie po otrzymaniu towarów, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży.

2. Zapisy w księdze dotyczące przychodów ze sprzedaży wyrobów, towarów handlowych i usług powinny być dokonywane na podstawie wystawionych faktur lub rachunków. Zapisów tych dokonuje się jeden raz dziennie po zakończeniu dnia, nie później niż przed rozpoczęciem działalności w dniu następnym. Jeżeli w danym dniu podatnik wystawia wiele rachunków, zapisów w księdze można dokonywać jedną sumą wynikającą z dziennego zestawienia tych rachunków, zwanego dalej zestawieniem sprzedaży. Zestawienie sprzedaży powinno zawierać co najmniej następujące dane: datę i kolejny numer zestawienia, numery od - do rachunków objętych zestawieniem, sumę zbiorczą tych rachunków oraz podpis podatnika lub osoby, która sporządziła zestawienie.

Przychody uzyskane ze sprzedaży na eksport na zasadach umowy komisu powinny być dokonywane na podstawie Jednolitego Dokumentu Administracyjnego SAD i kopii faktury wystawionej przez komisanta na rzecz komitenta z tytułu wykonania usługi w eksporcie.

Podatnicy prowadzący ewidencje, o których mowa w § 7 ust. 1 pkt 2, mogą dokonywać zapisów dotyczących przychodu, wykazanych w tych ewidencjach, w jednej pozycji na koniec każdego miesiąca.

3. Jeżeli podatnik prowadzi odrębną ewidencję, o której mowa w art. 27 ust. 1 i 4 ustawy VAT, zapisy w księdze dotyczące przychodów ze sprzedaży towarów mogą być dokonywane na koniec miesiąca łączną kwotą wynikającą z miesięcznego zestawienia sporządzonego na podstawie danych wynikających z tej ewidencji. Zestawienie, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, powinno zawierać co najmniej następujące dane: datę i kolejny numer zestawienia, sumę przychodów ze sprzedaży pomniejszoną o należny podatek od towarów i usług oraz o wartość towarów i usług nie stanowiącą przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i powiększoną o przychody nie objęte obowiązkiem ewidencjonowania dla celów podatku od towarów i usług.

4. Podatnicy, o których mowa w art. 30 ustawy VAT, mogą ewidencjonować przychody w księdze oraz w ewidencji sprzedaży łącznie z podatkiem od towarów i usług, z tym że na koniec miesiąca muszą dokonać korekty o należny podatek od towarów i usług.

5. Zapisy w księdze dotyczące pozostałych przychodów powinny być dokonywane na podstawie dowodów potwierdzających te przychody (np. faktur, rachunków, dowodów bankowych).

6. Wpisów do poszczególnych kolumn księgi należy dokonywać stosownie do objaśnień podanych w ust. 7 do 29. Przy dokonywaniu zapisów w księdze, wynikających z prowadzonych przez podatnika:

a) ewidencji sprzedaży,

b) rejestru kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

c) ewidencji pożyczek i zastawionych rzeczy,

d) ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług,

nie wypełnia się kolumn od 3 do 5 księgi.

7. Kol. 1 przeznaczona jest do wpisania kolejnego numeru zapisów do księgi. Tym samym numerem należy oznaczyć dowód stanowiący podstawę dokonania zapisu.

8. W kol. 2 należy wpisywać dzień miesiąca, wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży).

9. W kol. 3 należy wpisywać numer rachunku lub innego dowodu. Jeżeli zapisów dokonuje się na podstawie dziennego zestawienia sprzedaży; należy wpisywać numer zestawienia rachunków.

10. Kol. 4 i 5 są przeznaczone do wpisywania imion i nazwisk (nazw firm) oraz adresów kontrahentów (dostawców lub odbiorców), z którymi zawarte zostały transakcje dotyczące zakupu surowców, materiałów, towarów itp. lub sprzedaży wyrobów gotowych (towarów), gdy transakcje te udokumentowane są fakturami, rachunkami i paragonami. Kolumn tych nie wypełnia się w wypadku zapisów dotyczących przychodu ze sprzedaży na podstawie dziennych zestawień sprzedaży.

11. W kol. 6 należy wpisać rodzaje przychodów lub wydatków. Określenie to powinno zwięźle oddawać istotę dokonanego zdarzenia gospodarczego, np. zakup blachy, zapłata za poniklowanie obręczy, wypłata wynagrodzeń za okres ... itp.

12. Kol. 7 przeznaczona jest do wpisywania przychodów ze sprzedaży wyrobów (towarów handlowych) i ze sprzedaży usług. Podatnicy prowadzący działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę przychodu (sprzedaży wartości dewizowych) wynikającą z prowadzonego rejestru kupna i sprzedaży wartości dewizowych. W wypadku prowadzenia działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw (w lombardach) do kolumny 7 wpisuje się na koniec miesiąca kwotę prowizji stanowiącą wartość spłaconych w danym miesiącu odsetek lub różnicę między kwotą uzyskaną ze sprzedaży zastawionych rzeczy a kwotą udzielonych pożyczek.

13. Kol. 8 jest przeznaczona do wpisywania pozostałych przychodów. Zapisów tych dokonuje się na podstawie wystawionych faktur, rachunków lub umów kupna-sprzedaży, dowodów bankowych itp., w dniu uzyskania przychodów.

14. Kol. 9 przeznaczona jest do wpisywania łącznej kwoty przychodów zaewidencjonowanych w kol. 7 i 8.

15. Kol. 10 przeznaczona jest do wpisywania zakupu materiałów oraz towarów handlowych według cen zakupu. Podatnicy prowadzący działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych w kolumnie tej wpisują miesięczną kwotę zakupionych wartości dewizowych, wynikającą z prowadzonego rejestru kupna i sprzedaży wartości dewizowych.

16. Kol. 11 przeznaczona jest do wpisywania kosztów ubocznych związanych z zakupem, np. kosztów dotyczących transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze itp.

17. Kol. 12 przeznaczona jest do wpisywania kosztów reprezentacji i reklamy prowadzonej w inny sposób niż w środkach masowego przekazu lub prowadzonych publicznie w inny sposób. W kolumnie tej wykazuje się tylko koszty reprezentacji i reklamy, które określone zostały do wysokości 0,25% przychodu.

18. Kol. 13 przeznaczona jest do wpisywania wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom (w gotówce i w naturze). Wynagrodzenia w naturze wpisuje się według przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości, w dacie wypłaty w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, a jeżeli przedmiotem świadczeń w naturze są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy - według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy. Wpisu dokonuje się na podstawie list płac lub innych dowodów, na których pracownik potwierdza własnym podpisem kwoty otrzymanych wynagrodzeń w gotówce i w naturze.

19. Kol. 14 przeznaczona jest do wpisywania pozostałych kosztów (poza wymienionymi w kol. 10-13), z wyjątkiem kosztów, które zgodnie z art. 23 ustawy nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów. W kolumnie tej wpisuje się w szczególności takie wydatki, jak: czynsz za lokal, opłatę za energię elektryczną, gaz, wodę, c.o., opłatę za telefon, zakup paliw, wydatki dotyczące remontów, amortyzację środków trwałych, wartość zakupionego wyposażenia. Wydatki z tytułu używania nie wprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika, należy wpisywać w tej kolumnie po zakończeniu miesiąca na podstawie miesięcznego zestawienia poniesionych wydatków wynikających z rachunków zawierających numer rejestracyjny pojazdu. Suma wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w poszczególnych miesiącach, ustalona od początku roku podatkowego, nie może przekraczać kwoty wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu za ten sam okres, to jest kwoty wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach przez właściwego ministra. Jeżeli podatnik opłaca podatek obrotowy, kwotę podatku obrotowego można wpisać w tej samej pozycji, w której wykazano przychód, lub w odrębnej pozycji, w łącznej kwocie na koniec każdego miesiąca.

20. Kol.15 przeznaczona jest do wpisywania łącznej kwoty wydatków wykazanych w kolumnach od 12 do 14.

21. Podatnicy, o których mowa w art. 20 ustawy VAT, mogą po zakończeniu miesiąca w kol. 10 do 12 i 14 dokonać korekty zapisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów o tę część naliczonego podatku od towarów i usług, która nie może być odliczona od podatku należnego. Jeżeli występują trudności w zakwalifikowaniu podatku do kosztów wpisywanych w wymienionych kolumnach, podatnik może dokonać pełnej korekty w kol. 14.

22. Kol. 16 jest wolna. W kolumnie tej można wpisywać inne zaszłości gospodarcze poza wymienionymi w kol. 1-14. W kolumnie tej można również wpisywać wydatki odnoszące się do przychodów miesiąca lub roku następnego (lat następnych).

23. Kol. 17 przeznaczona jest do wpisywania uwag do treści zapisów w kolumnach 2-16. Kolumna ta może być także wykorzystywana, np. do wpisywania pobranych zaliczek, obrotu opakowaniami zwrotnymi.

24. Po zakończeniu miesiąca wpisy dokonane w danym miesiącu należy podkreślić, a dane kol. 7-15 zsumować. Wynikłe z podsumowania kwoty należy podkreślić. Podatnik może pod podsumowaniem danego miesiąca wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku.

25. W wypadku prowadzenia księgi za pomocą komputera, po zakończeniu miesiąca należy sporządzić wydruk komputerowy zawierający podsumowanie zapisów za dany miesiąc i wpisać do odpowiednich kolumn księgi sumy miesięczne wynikające z tego wydruku.

26. Jeżeli podatnik nie dokonuje podsumowania zapisów kolejnych miesięcy narastająco od początku roku, to po zakończeniu roku podatkowego musi na oddzielnej karcie w księdze sporządzić zestawienie roczne. W tym celu należy wpisać do właściwych kolumn sumy z poszczególnych miesięcy i dodać je.

27. W celu ustalenia wartości poszczególnych składników spisu z natury materiałów i towarów handlowych według cen nabycia należy ustalić procentowy wskaźnik kosztów ubocznych zakupu (kol. 11) w stosunku do ogólnej wartości zakupu towarów handlowych i materiałów zaewidencjonowanych (w kol. 10) (suma kosztów ubocznych zakupu pomnożona przez 100 i podzielona przez wartość zakupu). O tak ustalony wskaźnik należy podwyższyć jednostkowy koszt zakupu, a następnie ustalić wartość poszczególnych składników spisu z natury.

Podatnik może również dokonać wyceny wartości materiałów i towarów handlowych według cen zakupu, tj. bez podwyższenia tej ceny o wskaźnik kosztów ubocznych zakupu.

28. W celu ustalenia dochodu osiągniętego w roku podatkowym należy na oddzielnej karcie księgi:

1) ustalić wartość osiągniętego przychodu w roku podatkowym (kol. 9),

2) ustalić wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów w sposób następujący:

- do wartości spisu z natury na początek roku podatkowego doliczyć wartość zakupu towarów handlowych (materiałów) z kolumn 10 i 11, a następnie pomniejszyć o wartość spisu z natury sporządzonego na koniec roku podatkowego,

- kwotę wynikającą z tego obliczenia powiększyć o kwotę wydatków z kolumny 15 oraz pomniejszyć o wartość wynagrodzeń w naturze w tej części, w której wydatki (koszty) związane z wynagrodzeniami w naturze zostały zaksięgowane w innych kolumnach księgi przychodów i rozchodów (np. w gastronomii koszty zakupu materiałów i towarów handlowych zużytych do przygotowania posiłków dla pracowników zostały wpisane w kol. 10),

3) wartość osiągniętego przychodu (kol. 9) pomniejszyć o wysokość poniesionych w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodu, obliczonych zgodnie z objaśnieniami w pkt 2 niniejszego ustępu; wynikająca z tego obliczenia różnica stanowi kwotę dochodu osiągniętego w roku podatkowym.

29. Przykład obliczenia dochodu

 zł gr

1. Przychód (kol. 9)60.805,56

2. Wysokość kosztów uzyskania przychodów poniesionych w roku podatkowym:

a) wartość spisu z natury na początek roku podatkowego 8.214,50

b) plus wydatki na zakup towarów handlowych i materiałów (kol. 10) 19.321,20

c) plus wydatki na koszty uboczne zakupu (kol. 11) 579,63

d) minus wartość spisu z natury na koniec roku podatkowego 2.542,03

e) plus kwota pozostałych wydatków(kol. 15)27.362,25

f) minus wartość wynagrodzeń w naturze ujętych w innych kolumnach księgi 1.200,30

 -------------

Razem koszty uzyskania przychodu 51.762,25

3. Ustalenie dochodu osiągniętego w roku podatkowym

a) przychód (pkt 1) 60.805,56

b) minus koszty uzyskania przychodów

(pkt 2)51.762,25

 ---------------

Dochód (a-b) 9.043,31

30. Zasady określone w ust. 1-29 stosuje sie odpowiednio w przypadku prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w imieniu podatnika przez biuro rachunkowe.

¹ § 1 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

² § 1 ust. 3 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

³ § 1 ust. 4:

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

⁴ § 2 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

⁵ § 2 pkt 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

⁶ § 2 pkt 6 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

⁷ § 2 pkt 7 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

⁸ § 3 zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

⁹ § 5 pkt 1 skreślony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁰ § 7 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹¹ § 7 ust. 1 pkt 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹² § 7 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. c) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹³ § 1 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 5 lit. d) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁴ § 8 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁵ § 8 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁶ § 9 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁷ § 10 zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁸ § 11 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

¹⁹ § 11 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 9 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

²⁰ § 11 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 4 rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

²¹ § 12 pkt 3 skreślony przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 21 grudnia 1993 r. (Dz.U.93.131.624) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1994 r.

²² § 13 ust. 1 pkt 5 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

²³ § 13 ust. 1 pkt 6 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

²⁴ § 13 ust. 1 pkt 7 według numeracji ustalonej przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

²⁵ § 15 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 10 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

²⁶ § 15 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 10 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

²⁷ § 15 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 10 lit. c) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

²⁸ § 16 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 11 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

²⁹ § 16 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 11 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³⁰ § 16 ust. 4 skreślony przez § 1 pkt 11 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³¹ § 17 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³² § 19 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³³ § 19 ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 29 czerwca 1993 r. (Dz.U.93.59.274) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 5 lipca 1993 r.

³⁴ § 20 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 14 lit. a) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³⁵ § 20 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 14 lit. b) rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³⁶ § 21 zmieniony przez § 1 pkt 15 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³⁷ § 21a dodany przez § 1 pkt 16 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

³⁸  § 21a ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1995 r. (Dz.U.95.9.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lutego 1995 r.

³⁹  § 21a ust. 5 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. b) rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1995 r. (Dz.U.95.9.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lutego 1995 r.

⁴⁰  § 21b dodany przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1995 r. (Dz.U.95.9.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lutego 1995 r.

⁴¹ Załącznik:

- zmieniony przez § 1 pkt 17 rozporządzenia z dnia 23 grudnia 1994 r. (Dz.U.94.140.788) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1995 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 rozporządzenia z dnia 30 stycznia 1995 r. (Dz.U.95.9.44) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 6 lutego 1995 r.