Rozdział 2 - Zakres działania Prokuratorii Generalnej - Prokuratoria Generalna Rzeczypospolitej Polskiej.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1109 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 14 marca 2024 r.

Rozdział  2

Zakres działania Prokuratorii Generalnej

Art.  4.  [Katalog zadań Prokuratorii Generalnej]

1. Do zadań Prokuratorii Generalnej należy:

1) wyłączne zastępstwo Skarbu Państwa przed Sądem Najwyższym;

2) zastępstwo Skarbu Państwa przed sądami powszechnymi i polubownymi;

3) zastępstwo organów administracji rządowej przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym;

4) zastępstwo Skarbu Państwa, państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo organów administracji rządowej przed sądami administracyjnymi;

5) zastępstwo Rzeczypospolitej Polskiej przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych;

6) zastępstwo osób prawnych, o których mowa w art. 12 ust. 1, przed sądami powszechnymi, polubownymi i Sądem Najwyższym;

7) przedstawianie sądom powszechnym, sądom administracyjnym, Sądowi Najwyższemu, Trybunałowi Konstytucyjnemu istotnych dla spraw poglądów;

8) przygotowywanie na wniosek Prezesa Rady Ministrów raportów, analiz i stanowisk obejmujących zagadnienia prawne, dotyczące w szczególności projektów aktów normatywnych, czynności prawnych dokonywanych przez podmioty państwowe, a także orzeczeń sądowych zapadających w sprawach dotyczących Rzeczypospolitej Polskiej;

9) wydawanie opinii prawnych;

10) wydawanie opinii o projektach aktów normatywnych dotyczących istotnych praw i interesów Rzeczypospolitej Polskiej, w tym Skarbu Państwa, oraz organów wymiaru sprawiedliwości, a także regulujących postępowania przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi;

11) przygotowywanie rekomendacji i wzorów co do czynności prawnych lub ich części;

12) udział w negocjacjach i mediacjach;

13) prowadzenie działalności wydawniczej i szkoleniowej w zakresie ochrony praw i interesów Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Prezes Rady Ministrów może wyznaczyć Prokuratorię Generalną do zastępowania Rady Ministrów lub ministra w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym.

3. Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa w postępowaniu karnym. Prokuratoria Generalna może, na uzasadniony wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa lub państwowej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przejąć zastępstwo w postępowaniu karnym, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. Przepisy art. 7 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

4. Do zadań Prezesa Prokuratorii Generalnej należy:

1) rozstrzyganie sporów dotyczących praw i interesów Skarbu Państwa między państwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej;

2) rozstrzyganie sporów kompetencyjnych w zakresie reprezentacji procesowej Skarbu Państwa;

3) organizacja Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej.

Art.  5.  [Niezależność]

Prokuratoria Generalna jest niezależna w zakresie wykonywanych zadań.

Art.  6.  [Współdziałanie z innymi podmiotami]

1. Przy wykonywaniu zadań Prokuratoria Generalna i Prezes Prokuratorii Generalnej współdziałają z:

1) organami władzy publicznej lub podmiotami wykonującymi, na podstawie przepisów prawa, decyzji administracyjnej lub porozumienia, zadania organów władzy publicznej;

2) państwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej;

3) organami jednostek samorządu terytorialnego i innymi podmiotami w zakresie, w jakim wykonują zadania z zakresu administracji rządowej;

4) innymi podmiotami uprawnionymi na podstawie odrębnych przepisów do reprezentowania Skarbu Państwa lub Rzeczypospolitej Polskiej;

5) państwowymi osobami prawnymi i osobami zastępowanymi, o których mowa w art. 12 ust. 2.

2. Prokuratoria Generalna i Prezes Prokuratorii Generalnej mogą żądać od podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4, informacji i dokumentów, w tym stanowiących tajemnicę prawnie chronioną, niezbędnych do wykonywania ich zadań.

Art.  6a.  [Przetwarzanie danych wrażliwych i danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i czynów zabronionych a tajemnica Prokuratorii Generalnej; żądanie ograniczenia przetwarzania danych osobowych a wykonywanie zadań Prokuratorii Generalnej lub Prezesa Prokuratorii Generalnej; okresowe sprawdzenia danych osobowych]

1. Do przetwarzania danych osobowych, w tym danych, o których mowa w art. 9 ust. 1 i art. 10 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm. ¹ ), zwanego dalej "rozporządzeniem 2016/679", w celu realizacji ustawowych zadań Prokuratorii Generalnej oraz Prezesa Prokuratorii Generalnej określonych w ustawie oraz w ustawie z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1933, z późn. zm.), przepisy art. 15 ust. 1 i 3 i art. 19 rozporządzenia 2016/679 stosuje się w zakresie, w jakim nie narusza to tajemnicy Prokuratorii Generalnej, o której mowa w rozdziale 4.

2. Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia 2016/679, nie wpływa na wykonywanie zadań Prokuratorii Generalnej lub Prezesa Prokuratorii Generalnej.

3. Przepisu art. 21 ust. 1 rozporządzenia 2016/679 nie stosuje się w przypadku danych osobowych pozyskanych przez Prokuratorię Generalną w związku z udzielaniem pomocy prawnej podmiotom, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3.

4. Prezes Prokuratorii Generalnej dokonuje przeglądu danych osobowych pod względem niezbędności ich przechowywania:

1) co 2 lata - w odniesieniu do danych przetwarzanych w związku z realizacją przez Prezesa Prokuratorii Generalnej zadań, o których mowa w ustawie z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym;

2) co 10 lat - w odniesieniu do danych przetwarzanych w związku z realizacją przez Prokuratorię Generalną lub Prezesa Prokuratorii Generalnej pozostałych zadań ustawowych.

5. Prezes Prokuratorii Generalnej na wniosek osoby, której dane dotyczą, informuje o ograniczeniach, o których mowa w ust. 1-3.

6. Obowiązek zachowania tajemnicy Prokuratorii Generalnej, o której mowa w rozdziale 4, nie ustaje w przypadku gdy z żądaniem ujawnienia informacji uzyskanych przez Prokuratorię Generalną w związku z dokonaniem czynności, o których mowa w art. 38 ust. 1, występuje Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Art.  7.  [Obowiązkowe zastępstwo Skarbu Państwa]

1. Prokuratoria Generalna wykonuje zastępstwo Skarbu Państwa reprezentowanego przez organy i podmioty, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, zwane dalej "podmiotami reprezentującymi Skarb Państwa".

2. Zastępstwo Skarbu Państwa wykonywane przez Prokuratorię Generalną jest obowiązkowe do zakończenia sprawy:

1) w sprawach rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy;

2) w sprawach:

a) 2  (uchylona),

b) o stwierdzenie zasiedzenia

- jeżeli wartość przedmiotu sprawy przekracza kwotę 1 000 000 zł;

3) w sprawach rozpoznawanych przez sądy polubowne, niezależnie od tego, czy miejsce postępowania przed tym sądem znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy poza jej granicami lub nie jest oznaczone;

4) w sprawach o uchylenie wyroku sądu polubownego oraz uznanie albo stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej.

3. W sprawach wymienionych w ust. 2 pkt 2 obowiązkowe zastępstwo Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną nie ustaje mimo obniżenia się w toku sprawy wartości przedmiotu sprawy do kwoty 1 000 000 zł lub poniżej.

4. Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności.

5. Prokuratoria Generalna może przejąć zastępstwo Skarbu Państwa w każdej sprawie, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Skarbu Państwa. Przejęcie zastępstwa Skarbu Państwa może nastąpić w każdym stadium postępowania.

6. Stanowisko Prokuratorii Generalnej w przedmiocie przejęcia albo odmowy przejęcia zastępstwa Skarbu Państwa jest wiążące. Prokuratoria Generalna zawiadamia sąd o przejęciu zastępstwa Skarbu Państwa. Do zawiadomienia Prokuratoria Generalna załącza jego odpisy dla stron lub uczestników postępowania.

Art.  8.  [Przekazanie wykonywania zastępstwa podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa]

1. Prokuratoria Generalna może, z urzędu lub na wniosek, przekazać wykonywanie zastępstwa podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa, jeżeli ze względu na charakter sprawy zastępstwo Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną nie jest konieczne.

2. Prokuratoria Generalna zawiadamia podmiot reprezentujący Skarb Państwa o stanowisku w przedmiocie przekazania wykonywania zastępstwa w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Stanowisko w przedmiocie przekazania albo odmowy przekazania sprawy jest wiążące.

3. Przekazanie wykonywania zastępstwa może nastąpić w każdym stadium postępowania.

4. Jeżeli przekazanie wykonywania zastępstwa nastąpiło przed wszczęciem postępowania, podmiot reprezentujący Skarb Państwa zawiadamia sąd o przejęciu zastępstwa wraz z pismem wszczynającym postępowanie. Do zawiadomienia sądu o przejęciu zastępstwa załącza się jego odpisy dla stron lub uczestników postępowania.

5. Jeżeli przekazanie wykonywania zastępstwa nastąpiło po wszczęciu postępowania, Prokuratoria Generalna zawiadamia sąd o przekazaniu zastępstwa podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa. Do zawiadomienia sądu o przekazaniu zastępstwa Prokuratoria Generalna załącza jego odpisy dla stron lub uczestników postępowania. Do czasu zawiadomienia sądu o przekazaniu sprawy zastępstwo w sprawie wykonuje Prokuratoria Generalna.

6. W przypadku przekazania podmiotowi reprezentującemu Skarb Państwa wykonywania zastępstwa zastępstwo przed Sądem Najwyższym wykonuje Prokuratoria Generalna.

Art.  9.  [Przejęcie zastępstwa przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym]

Jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Rzeczypospolitej Polskiej Prokuratoria Generalna może przejąć zastępstwo na uzasadniony wniosek organów administracji rządowej przed sądami powszechnymi i Sądem Najwyższym. Przepisy art. 7 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Art.  10.  [Przejęcie zastępstwa przed sądami administracyjnymi]

Jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Rzeczypospolitej Polskiej, Prokuratoria Generalna może przejąć zastępstwo w postępowaniach przed sądami administracyjnymi na uzasadniony wniosek organu administracji rządowej, jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej lub podmiotu reprezentującego Skarb Państwa. Przepisy art. 7 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

Art.  11.  [Udział Prokuratorii Generalnej w postępowaniach przed organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych]

1. W postępowaniach przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych Prokuratoria Generalna bierze udział na wezwanie organu władzy publicznej we współdziałaniu z właściwym organem.

2. W postępowaniach przed sądami, trybunałami i innymi organami orzekającymi w stosunkach międzynarodowych Prokuratoria Generalna może również, na wniosek organu władzy publicznej, przejąć zastępstwo Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw lub interesów Rzeczypospolitej Polskiej. W takim przypadku przepisy art. 7 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio. Prezes Rady Ministrów może polecić Prokuratorii Generalnej wykonywanie zastępstwa Rzeczypospolitej Polskiej.

3. W postępowaniach przed organami sądowymi Unii Europejskiej i Trybunałem Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) Prokuratoria Generalna współpracuje z ministrem właściwym do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Art.  12.  [Zastępstwo innych niż Skarb Państwa osób prawnych]

1. Prokuratoria Generalna może wykonywać zastępstwo:

1) innych niż Skarb Państwa państwowych osób prawnych;

2) osób prawnych z udziałem Skarbu Państwa;

3) osób prawnych z udziałem państwowych osób prawnych.

2. Prokuratoria Generalna wykonuje zastępstwo osób określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 lub w poleceniu Prezesa Rady Ministrów, o którym mowa w ust. 8, zwanych dalej "osobami zastępowanymi".

3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, osoby prawne, których zastępstwo wykonuje Prokuratoria Generalna, mając na względzie przedmiot działalności osoby zastępowanej, znaczenie prowadzonej działalności dla interesów Rzeczypospolitej Polskiej, zapewnienie ochrony praw i interesów osób zastępowanych, zasady prawa konkurencji oraz poszanowanie praw akcjonariuszy mniejszościowych.

4. Prokuratoria Generalna wykonuje, aż do zakończenia sprawy, zastępstwo osób określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 przed:

1) sądami powszechnymi - w sprawach cywilnych rozpoznawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy,

2) sądami polubownymi - w sprawach

- w których wartość przedmiotu sprawy przekracza kwotę 5 000 000 zł.

5. Zastępstwo, o którym mowa w ust. 4 w przypadku:

1) państwowych osób prawnych jest obowiązkowe;

2) osób prawnych z udziałem Skarbu Państwa oraz osób prawnych z udziałem państwowych osób prawnych jest wykonywane za zgodą, która ma charakter generalny.

6. Na wniosek osoby prawnej określonej w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 Prokuratoria Generalna może również przejąć jej zastępstwo w każdej sprawie cywilnej. Przepisy art. 7 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.

7. Jeżeli wymaga tego ochrona ważnych praw i interesów dotyczących mienia państwowego Prokuratoria Generalna na polecenie Prezesa Rady Ministrów przejmuje, w sprawie cywilnej, zastępstwo osoby prawnej wskazanej w ust. 1, za jej zgodą, bez względu na wartość przedmiotu sprawy.

8. Przejęcie zastępstwa, o którym mowa w ust. 6 i 7, może nastąpić w każdym stadium postępowania. Prokuratoria Generalna zawiadamia sąd o przejęciu zastępstwa, dołączając odpowiednio wniosek osoby zastępowanej lub polecenie Prezesa Rady Ministrów oraz zgodę osoby zastępowanej na przejęcie zastępstwa. Do zawiadomienia Prokuratoria Generalna załącza jego odpisy dla stron lub uczestników postępowania.

9. W sprawach, o których mowa w ust. 4 pkt 1, ust. 6 i 7, Prokuratoria Generalna wykonuje zastępstwo również przed Sądem Najwyższym.

10. Do wykonywania zastępstwa osób zastępowanych przepisy o zastępstwie Skarbu Państwa stosuje się odpowiednio.

11. Wykonywanie zastępstwa osoby zastępowanej jest odpłatne. Osoba zastępowana, uiszcza na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej opłaty w sposób i w wysokości określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 27 pkt 2 lit. a.

Art.  13.  [Wyłączenie zastępstwa Prokuratorii Generalnej]

Prokuratoria Generalna nie wykonuje zastępstwa, o którym mowa w art. 12, w:

1) postępowaniach uregulowanych przepisami części pierwszej księgi pierwszej tytułu VII działów IVa-IVe ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.);

2) postępowaniach uregulowanych przepisami działu IX rozdziału 3 ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 412 i 825);

3) postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności;

4) sprawach, w których inna osoba zastępowana, państwowa osoba prawna, Skarb Państwa lub organ administracji rządowej jest stroną, interwenientem ubocznym albo interwenientem głównym.

Art.  14.  [Przekazanie wykonywania zastępstwa osobie zastępowanej]

Jeżeli ze względu na charakter sprawy zastępstwo przez Prokuratorię Generalną nie jest konieczne, Prokuratoria Generalna może, na wniosek osoby zastępowanej, przekazać tej osobie wykonywanie zastępstwa, o którym mowa w art. 12 ust. 4, a w przypadku, o którym mowa w art. 35, również zastępstwa, o którym mowa w art. 12 ust. 7. Przepisy art. 8 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.

Art.  15.  [Przedstawianie istotnych poglądów sądom i Trybunałowi Konstytucyjnemu]

Prokuratoria Generalna może przedstawiać sądom powszechnym, sądom administracyjnym, Sądowi Najwyższemu oraz Trybunałowi Konstytucyjnemu poglądy istotne dla spraw przez nie rozpatrywanych, w których Prokuratoria Generalna nie bierze udziału w postępowaniu.

Art.  16.  [Raporty, analizy i stanowiska przygotowywane przez Prokuratorię Generalną]

Prezes Rady Ministrów może zlecić Prokuratorii Generalnej przygotowanie raportu, analizy lub stanowiska obejmującego zagadnienia z zakresu działania Prokuratorii Generalnej, dotyczące w szczególności projektów ustaw, umów, a także orzeczeń sądowych zapadających w sprawach dotyczących Rzeczypospolitej Polskiej. Prezes Rady Ministrów określa termin przygotowania przez Prokuratorię Generalną wykonania raportu, analizy lub stanowiska uwzględniający pilność, wagę i zawiłość sprawy.

Art.  17.  [Opinie prawne wydawane przez Prokuratorię Generalną]

1. W sprawach dotyczących praw i interesów Rzeczypospolitej Polskiej, w tym praw i interesów Skarbu Państwa, Prokuratoria Generalna wydaje opinie prawne na wniosek podmiotu reprezentującego Skarb Państwa. W szczególności Prokuratoria Generalna opiniuje projekty umów, ugód oraz jednostronnych czynności prawnych.

2. Prezes Prokuratorii Generalnej nie może odmówić wydania opinii prawnej, jeżeli wartość przedmiotu sprawy przekracza kwotę 1 000 000 zł.

3. Wydanie opinii prawnej lub odmowa jej wydania następuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Odmowa wydania opinii prawnej jest wiążąca. W uzgodnieniu z podmiotem reprezentującym Skarb Państwa termin wydania opinii prawnej może ulec wydłużeniu.

Art.  18.  [Obowiązek uzyskania opinii prawnej Prokuratorii Generalnej]

1. Podmioty reprezentujące Skarb Państwa są obowiązane uzyskać opinię prawną Prokuratorii Generalnej o projektach umów, ugód oraz jednostronnych czynności prawnych dokonywanych przez Skarb Państwa, jeżeli wartość przedmiotu czynności prawnej przekracza kwotę 50 000 000 zł. Wniosek o wydanie opinii prawnej przedkładany jest Prokuratorii Generalnej nie później niż na 15 dni, a w uzgodnieniu z Prezesem Prokuratorii Generalnej nie później niż na 4 dni, przed planowanym dokonaniem czynności prawnej.

2. Podmioty reprezentujące Skarb Państwa są obowiązane uzyskać opinię prawną Prokuratorii Generalnej w przedmiocie wzoru umowy, istotnych postanowień umowy, ogólnych warunków umowy lub projektu umowy dotyczących zamówień udzielanych na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych, jeżeli wartość przedmiotu zamówienia przekracza kwotę 50 000 000 zł. Wniosek o wydanie opinii prawnej przedkładany jest Prokuratorii Generalnej nie później niż na 15 dni, a w uzgodnieniu z Prezesem Prokuratorii Generalnej nie później niż na 4 dni, przed planowanym udostępnieniem dokumentów zamówienia albo zawarciem umowy, w przypadku gdy sporządzenie specyfikacji warunków zamówienia albo opisu potrzeb i wymagań nie jest wymagane.

3. Opinie, o których mowa w ust. 1 i 2, Prokuratoria Generalna wydaje w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, nie później jednak niż w dniu poprzedzającym dzień dokonania planowanej czynności prawnej lub udostępnienia dokumentów zamówienia. Niewydanie w tym terminie opinii przez Prokuratorię Generalną jest równoznaczne z brakiem zastrzeżeń Prokuratorii Generalnej do opiniowanej czynności prawnej, wzoru umowy, istotnych postanowień umowy lub ogólnych warunków umowy.

Art.  19.  [Wydanie opinii prawnej lub odmowa jej wydania]

1. Prokuratoria Generalna wydaje opinie prawne na zlecenie osoby zastępowanej. W szczególności Prokuratoria Generalna opiniuje projekty umów, ugód oraz jednostronnych czynności prawnych.

1a. Osoba zastępowana może zlecić Prokuratorii Generalnej wydanie opinii prawnej niezależnie od tego, czy wyraziła zgodę, o której mowa w art. 12 ust. 5 pkt 2.

2. Prezes Prokuratorii Generalnej nie może odmówić wydania opinii prawnej, jeżeli wartość przedmiotu sprawy przekracza kwotę 10 000 000 zł.

3. Wydanie opinii prawnej lub odmowa jej wydania następuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia zlecenia, o którym mowa w ust. 1. Odmowa wydania opinii prawnej jest wiążąca. W uzgodnieniu z osobą zastępowaną termin wydania opinii prawnej może ulec wydłużeniu.

4. Opinie wydawane na zlecenie osoby zastępowanej są odpłatne. Osoba zastępowana, uiszcza na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej opłaty w sposób i w wysokości wskazanych w przepisach wydanych na podstawie art. 27 pkt 2 lit. b.

Art.  20.  [Obowiązek uzyskania opinii prawnej Prokuratorii Generalnej; wniosek o wydanie opinii prawnej]

1. Podmioty reprezentujące Skarb Państwa oraz osoby zastępowane będące państwowymi osobami prawnymi, są obowiązane uzyskać opinię prawną Prokuratorii Generalnej w przedmiocie projektu:

1) umowy o doradztwo prawne, jeżeli wysokość wynagrodzenia przewidzianego łącznie za świadczone usługi przekracza kwotę 500 000 zł netto, w stosunku rocznym;

2) zmiany umowy o doradztwo prawne podwyższającej wynagrodzenie do kwoty przekraczającej kwotę, o której mowa w pkt 1;

3) umowy o doradztwo prawne, w której maksymalna wysokość wynagrodzenia nie jest określona.

2. Osoby zastępowane niebędące państwowymi osobami prawnymi mogą zwrócić się do Prokuratorii Generalnej o wydanie opinii prawnej, o której mowa w ust. 1.

3. Wniosek o wydanie opinii prawnej jest przedkładany Prokuratorii Generalnej nie później niż na 15 dni, a w uzgodnieniu z Prezesem Prokuratorii Generalnej nie później niż na 4 dni, przed planowanym zawarciem umowy.

4. Opinie prawne, o których mowa w ust. 1, Prokuratoria Generalna wydaje w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, nie później jednak niż w dniu poprzedzającym dzień dokonania planowanej czynności prawnej. Niewydanie w tym terminie opinii prawnej przez Prokuratorię Generalną jest równoznaczne z brakiem zastrzeżeń Prokuratorii Generalnej do opiniowanej umowy.

5. Do opinii prawnych wydawanych na wniosek osób zastępowanych stosuje się przepis art. 19 ust. 4.

Art.  21.  [Rekomendacje, wzory umów i innych czynności]

1. Prokuratoria Generalna może przygotowywać rekomendacje co do postanowień wzorów umów lub innych czynności prawnych.

2. Prokuratoria Generalna może tworzyć i publikować wzory postanowień umów lub innych czynności prawnych, uwzględniając kompetencje innych organów w tym zakresie oraz praktykę podmiotów reprezentujących Skarb Państwa i osób zastępowanych.

Art.  22.  [Udział Prokuratorii Generalnej w negocjacjach lub mediacji]

Jeżeli w postępowaniu, w którym zastępstwo wykonuje Prokuratoria Generalna, strony podejmą negocjacje lub mediację w celu zawarcia ugody, Prokuratoria Generalna bierze udział w negocjacjach lub mediacji w zakresie i charakterze określonym przez Prezesa Prokuratorii Generalnej.

Art.  23.  [Rozstrzyganie sporów między państwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej]

1. W przypadku sporu dotyczącego praw lub interesów Skarbu Państwa między państwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, każda z tych jednostek może wystąpić do Prezesa Prokuratorii Generalnej z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu.

2. Prezes Prokuratorii Generalnej może z urzędu rozstrzygać spory dotyczące praw lub interesów Skarbu Państwa między państwowymi jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej.

3. Rozstrzygnięcie Prezesa Prokuratorii Generalnej jest wiążące dla jednostek, o których mowa w ust. 2.

Art.  24.  [Wskazanie organu właściwego do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa]

Prezes Prokuratorii Generalnej z urzędu lub na wniosek sądu wskazuje, który organ jest właściwy do podejmowania czynności procesowych za Skarb Państwa.

Art.  25.  [Działalność wydawnicza i szkoleniowa Prokuratorii Generalnej]

Działalność wydawnicza i szkoleniowa prowadzona przez Prokuratorię Generalną może obejmować w szczególności organizację konferencji naukowych, wydawanie publikacji naukowych, a także przeprowadzanie szkoleń wewnętrznych oraz szkoleń na rzecz podmiotów reprezentujących Skarb Państwa i osób zastępowanych.

Art.  26.  [Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej]

1. Prezes Prokuratorii Generalnej tworzy Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej właściwy w sprawach sporów z udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych osób prawnych, osób prawnych z udziałem Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych oraz spółek kapitałowych z udziałem tych podmiotów, zwany dalej "Sądem Polubownym".

2. W przypadku sporu między innymi niż Skarb Państwa państwowymi osobami prawnymi, osobami prawnymi z udziałem Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych oraz spółkami kapitałowymi z udziałem tych podmiotów, każda z nich może wystąpić do Sądu Polubownego z wnioskiem o:

1) rozstrzygnięcie sporu;

2) przeprowadzenie mediacji lub inne polubowne rozwiązanie sporu.

2a. Mediacja i inne polubowne formy rozwiązania sporu mogą być prowadzone również w przypadku sporów, w których jedną ze stron jest Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, podmiot, o którym mowa w ust. 1, lub spółka kapitałowa z udziałem tych podmiotów.

2b. Sąd Polubowny może prowadzić również mediacje w postępowaniu administracyjnym z udziałem organu administracji publicznej lub podmiotu, o którym mowa w ust. 2a.

3. Postępowanie prowadzi się za zgodą drugiej strony lub na podstawie zapisu na sąd polubowny.

3a. Sąd Polubowny przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej może z ważnych powodów odmówić przeprowadzenia mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu. Odmowa przeprowadzenia mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu następuje w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku o przeprowadzenie mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu, lub postanowienia sądu kierującego strony do mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu, i zawiera wskazanie przyczyn odmowy.

4. Sędziowie i mediatorzy są uprawnieni do wynagrodzenia za podejmowane czynności pokrywane z opłaty, o której mowa w ust. 5. Wysokość i termin wypłaty wynagrodzenia oraz sposób wynagradzania określa regulamin Sądu Polubownego i postępowania przed Sądem Polubownym, zwany dalej "regulaminem Sądu", lub umowa zawarta zgodnie z regulaminem Sądu.

5. Wnioskodawcy wnoszą opłaty za przeprowadzenie postępowania oraz ponoszą wydatki na wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz koszty przeprowadzenia innych dowodów w postępowaniu przed Sądem Polubownym. Wysokość opłaty za postępowanie arbitrażowe nie może być wyższa niż 100 000 zł, a w przypadku mediacji lub innego polubownego rozwiązania sporu nie może być wyższa niż 10 000 zł.

6. Obsługę Sądu Polubownego zapewnia Urząd Prokuratorii Generalnej.

7. Prezes Prokuratorii Generalnej określi, w drodze zarządzenia, regulamin Sądu.

Art.  26a.  [Komisja Rozjemcza przy Sądzie Polubownym]

1. W przypadku wystąpienia do Prezesa Prokuratorii Generalnej o rozstrzygnięcie sporu, o którym mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. z 2021 r. poz. 1961, z 2022 r. poz. 807 i 1561 oraz z 2023 r. poz. 185), Prezes Prokuratorii Generalnej powołuje Komisję Rozjemczą przy Sądzie Polubownym złożoną z pięciu członków.

2. W skład Komisji Rozjemczej przy Sądzie Polubownym wchodzi przedstawiciel:

1) Prezesa Rady Ministrów;

2) ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego;

3) ministra nadzorującego jednostkę będącą w sporze z Krajowym Zasobem Nieruchomości;

4) wojewody właściwego dla miejsca położenia spornej nieruchomości;

5) Prezesa Prokuratorii Generalnej.

3. Funkcję przewodniczącego Komisji Rozjemczej przy Sądzie Polubownym pełni przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów, a w razie jego nieobecności przedstawiciel wojewody właściwego dla miejsca położenia spornej nieruchomości. Funkcję sekretarza Komisji Rozjemczej przy Sądzie Polubownym pełni przedstawiciel Prezesa Prokuratorii Generalnej.

4. Komisja Rozjemcza przy Sądzie Polubownym rozstrzyga sprawę przekazania nieruchomości do Krajowego Zasobu Nieruchomości lub wyłączenia nieruchomości z Krajowego Zasobu Nieruchomości zwykłą większością głosów, w głosowaniu jawnym, w obecności co najmniej czterech członków, w tym przewodniczącego. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego. Komisja może przeprowadzać głosowanie w trybie obiegowym lub przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Szczegółową organizację i tryb pracy Komisji Rozjemczej przy Sądzie Polubownym określa jej regulamin nadany przez Prezesa Prokuratorii Generalnej.

5. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb uiszczania oraz wysokość opłaty za przeprowadzenie postępowania przez Komisję Rozjemczą przy Sądzie Polubownym, mając na względzie koszty postępowania oraz zapewnienie obiektywnego i sprawnego rozstrzygnięcia sprawy.

Art.  27.  [Delegacja ustawowa - opłaty]

Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb uiszczania oraz wysokość:

1) opłat, o których mowa w art. 26 ust. 5, mając na względzie rodzaj i wartość przedmiotu sprawy, jak również jej zawiłość;

2) opłat za:

a) wykonywanie zastępstwa przez Prokuratorię Generalną, o których mowa w art. 12 ust. 11,

b) wydawanie opinii prawnych przez Prokuratorię Generalną, o których mowa w art. 19 ust. 4

- mając na względzie rynkową wartość świadczonych usług oraz szczególny charakter podmiotów, na rzecz których usługi te będą wykonywane.

¹ Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2.

² Art. 7 ust. 2 pkt 2 lit. a uchylona przez art. 13 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. (Dz.U.2023.614) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2023 r.