Rozdział 4 - Gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa - Prawo wodne.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1478 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2024 r. do: 30 czerwca 2024 r.

Rozdział  4

Gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa

Art.  258.  [Reprezentacja Skarbu Państwa i wykonywanie uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa przez Wody Polskie]

1. Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1, oraz do gruntów pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi.

2. (uchylony).

3. Wody Polskie dokonują czynności prawnych w stosunku do wód, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1, oraz do gruntów pokrytych tymi wodami w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa.

4. (uchylony).

5. Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do stanowiących własność Skarbu Państwa nieruchomości gruntowych położonych w międzywalu, nieruchomości pod wałami przeciwpowodziowymi oraz wałów przeciwpowodziowych przyległych do śródlądowych wód płynących, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 1, a także w stosunku do położonych na tych nieruchomościach budynków, budowli oraz innych urządzeń, w tym urządzeń wodnych, służących do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy.

6. (uchylony).

7. Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do będących własnością Skarbu Państwa innych niż określone w ust. 3:

1) nieruchomości gruntowych związanych z gospodarką wodną, w tym nieruchomości położonych w międzywalu, wraz z położonymi na tych nieruchomościach budynkami, budowlami oraz innymi urządzeniami i lokalami;

2) nieruchomości innych niż wymienione w pkt 1, służących do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy.

8. Wody Polskie reprezentują Skarb Państwa oraz wykonują prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do stanowiących własność Skarbu Państwa urządzeń wodnych posadowionych na gruntach pokrytych śródlądowymi wodami płynącymi oraz na gruntach, o których mowa w art. 218 ust. 3, z wyłączeniem urządzeń wodnych, w stosunku do których prawa właścicielskie Skarbu Państwa oraz reprezentację Skarbu Państwa wykonują starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej lub podmioty, którym to mienie zostało powierzone.

8a. 27  Wody Polskie mogą nabywać w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości, urządzenia wodne lub ich części, które będą służyć do realizacji zadań określonych w przepisach ustawy.

9. (uchylony).

10. Wody Polskie mogą wystąpić z wnioskiem do właściwego wojewody o stwierdzenie wykonywania praw właścicielskich Skarbu Państwa, o których mowa w ust. 1, 3, 5, 7 i 8. Wojewoda stwierdza wykonywanie praw właścicielskich w drodze decyzji.

11. Wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa, o których mowa w ust. 1, 3, 5, 7 i 8, nie narusza praw osób trzecich.

12. (uchylony).

13. Wpis w księdze wieczystej oraz założenie księgi wieczystej są wolne od opłat.

14. Organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego w sprawach decyzji, o których mowa w ust. 10, jest minister właściwy do spraw gospodarki wodnej.

Art.  259.  [Wykonywanie prawa użytkowania wieczystego na gruntach pokrytych wodami w parkach narodowych]

Parki narodowe wykonują prawo użytkowania wieczystego w stosunku do gruntów pokrytych wodami znajdujących się w granicach parku narodowego, z wyłączeniem gruntów pokrytych wodami granicznymi, gruntów pokrytych wodami śródlądowych dróg wodnych, które są sklasyfikowane w klasie wyższej niż klasa I, na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej, oraz śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.

Art.  260.  [Trwały zarząd przysługujący urzędom morskim]

1. Urzędom morskim przysługuje trwały zarząd gruntów pokrytych wodami, o których mowa w art. 212 ust. 1 pkt 2.

2. Ustanowienie oraz wygaśnięcie trwałego zarządu, o którym mowa w ust. 1, stwierdza właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej, w drodze decyzji wydanej na wniosek właściwego dyrektora urzędu morskiego.

3. Ostateczna decyzja, o której mowa w ust. 2, stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków.

4. Wpis w księdze wieczystej oraz założenie księgi wieczystej są wolne od opłat.

5. Od urzędów morskich nie pobiera się opłaty z tytułu trwałego zarządu.

6. Organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego w sprawach decyzji, o których mowa w ust. 2, jest minister właściwy do spraw gospodarki morskiej.

Art.  261.  [Oddanie państwowych gruntów pokrytych wodami w użytkowanie]

1. Grunty pokryte wodami stanowiące własność Skarbu Państwa, niezbędne do prowadzenia przedsięwzięć związanych z:

1) energetyką wodną,

2) transportem wodnym,

3) wydobywaniem kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów lub wycinaniem roślin z wody,

4) infrastrukturą transportową lub przesyłową,

5) infrastrukturą przemysłową, komunalną lub rolną,

6) uprawianiem rekreacji, turystyki, sportów wodnych oraz amatorskiego połowu ryb,

7) działalnością usługową,

8) infrastrukturą telekomunikacyjną,

9) korzystaniem z gruntów pokrytych wodami w sposób inny niż określony w pkt 1-8

- oddaje się w użytkowanie za opłatą roczną.

2. Umowę użytkowania zawiera się w formie pisemnej, a do jej zawarcia ze strony Skarbu Państwa są upoważnione odpowiednio podmioty, o których mowa w art. 212 ust. 1.

2a. Umowę użytkowania zawiera się także w przypadku prowadzenia przedsięwzięć związanych z infrastrukturą przesyłową, w tym liniami energetycznymi, na terenie nieruchomości stanowiącej grunt pokryty wodami, pod gruntami pokrytymi wodami lub nad tymi gruntami.

3. Jeżeli wysokość opłaty rocznej, o której mowa w ust. 1, będzie wyższa niż 5000 zł, umowę sporządza się w formie aktu notarialnego.

4. Warunkiem oddania w użytkowanie gruntów, o których mowa w ust. 1, jest posiadanie przez użytkownika pozwolenia wodnoprawnego lub dokonanie zgłoszenia wodnoprawnego, jeżeli są wymagane przepisami ustawy.

4a. Przepisu ust. 4 nie stosuje się do zgłoszeń wodnoprawnych na wyznaczenie miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli.

5. Wysokość opłaty rocznej za użytkowanie gruntów, o których mowa w ust. 1, ustala się proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności określonego w pozwoleniu wodnoprawnym lub wynikającego ze zgłoszenia wodnoprawnego:

1) jeżeli jest on krótszy niż rok;

2) dotyczącego realizacji przedsięwzięć wymienionych w ust. 1 pkt 3.

6. Zwalnia się z opłaty rocznej, o której mowa w ust. 1:

1) grunty pokryte wodami oddawane w użytkowanie podmiotom wykonującym prawa właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do tych gruntów;

2) grunty pokryte wodami oddawane w użytkowanie jednostkom samorządu terytorialnego, klubom sportowym, w tym uczniowskim klubom sportowym, związkom sportowym oraz uprawnionym do rybactwa, na potrzeby, o których mowa w ust. 1 pkt 6, jeżeli podmioty te zapewniają powszechny i bezpłatny dostęp do wód.

7. Umowa użytkowania może zostać w każdym czasie rozwiązana przez każdą ze stron w przypadku cofnięcia lub wygaśnięcia albo ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego, o ile ograniczenie to dotyczyło przedmiotu użytkowania, a także w przypadku zakończenia działalności objętej zgłoszeniem wodnoprawnym.

8. W sprawach nieuregulowanych w ust. 1-7 do użytkowania gruntów, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny dotyczące użytkowania.

9. Opłaty roczne, o których mowa w ust. 1, stanowią:

1) przychód Wód Polskich - jeżeli umowę użytkowania, o której mowa w ust. 2, zawierają Wody Polskie;

2) dochód budżetu państwa - jeżeli umowę użytkowania, o której mowa w ust. 2, zawiera minister właściwy do spraw gospodarki morskiej.

10. Jeżeli zwolnienie, o którym mowa w ust. 6, stanowi pomoc publiczną lub pomoc de minimis, następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.

Art.  262.  [Opłata roczna za użytkowanie]

1. Maksymalna stawka opłaty rocznej za użytkowanie 1 m² gruntu nie może być wyższa niż 10-krotność obowiązującej w danym roku górnej granicy stawki podatku od nieruchomości, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70).

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie 1 m² gruntu, kierując się rodzajami przedsięwzięć, na potrzeby których następuje oddanie w użytkowanie gruntów pokrytych wodami, o których mowa w art. 261 ust. 1.

Art.  263.  [Pożytki z wód; realizacja przez Wody Polskie zadań w zakresie rybactwa śródlądowego]

1. Ryby oraz inne organizmy żyjące w wodzie stanowią jej pożytki, do pobierania których jest uprawniony właściciel wód.

2. Do pobierania pożytków, o których mowa w ust. 1, z wód w urządzeniu wodnym przeznaczonym do chowu lub hodowli ryb i usytuowanym na śródlądowych wodach płynących jest uprawniony jego właściciel.

3. Uprawnienia właściciela wód w zakresie rybactwa śródlądowego w stosunku do śródlądowych wód płynących stanowiących własność Skarbu Państwa wykonują Wody Polskie.

4. Zasady i warunki rybackiego korzystania z publicznych śródlądowych wód płynących są określone w przepisach ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym.

5. Minister właściwy do spraw rybołówstwa sprawuje nadzór nad realizacją przez Wody Polskie zadań w zakresie rybactwa śródlądowego.

6. Minister właściwy do spraw rybołówstwa w ramach nadzoru, o którym mowa w ust. 5, może:

1) zarządzić przeprowadzenie kontroli;

2) żądać przedstawienia informacji oraz dokumentów;

3) wydawać wytyczne i zalecenia w zakresie realizacji zadań wynikających z przepisów ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym.

7. Kontrolę, o której mowa w ust. 6 pkt 1, prowadzi się na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej.

Art.  264.  [Rozporządzanie nieruchomościami przez Wody Polskie]

1. Wody Polskie, w zakresie swojej właściwości, mogą rozporządzać nieruchomościami niebędącymi mieniem, o którym mowa w art. 261 ust. 1, gruntami zabudowanymi urządzeniami wodnymi znajdującymi się poza linią brzegu lub urządzeniami wodnymi lub ich częściami, stanowiącymi własność Skarbu Państwa, przez ustanawianie ograniczonych praw rzeczowych, oddawanie w najem, dzierżawę, użyczenie lub zamianę, a wpływy z tego tytułu stanowią ich przychód.

2. (uchylony).

3. Do czynności prawnych dokonywanych przez Wody Polskie stosuje się art. 38-41 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 973).

4. (uchylony).

5. (uchylony).

6. (uchylony).

7. (uchylony).

8. (uchylony).

9. Wody Polskie rozporządzają nieruchomościami niebędącymi mieniem, o którym mowa w art. 261 ust. 1, gruntami zabudowanymi urządzeniami wodnymi znajdującymi się poza linią brzegu lub urządzeniami wodnymi lub ich częściami, stanowiącymi własność Skarbu Państwa, w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa.

Art.  265.  [Przetarg]

1. Rozporządzenia, o którym mowa w art. 264, dokonuje się w drodze przetargu, który przeprowadzają Wody Polskie.

2. Przetarg, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w formie:

1) przetargu ustnego nieograniczonego;

2) przetargu pisemnego nieograniczonego.

3. Przetarg ustny ma na celu uzyskanie najwyższej ceny.

4. Przetarg pisemny ma na celu wybór najkorzystniejszej oferty.

5. O zastosowanej formie przetargu decydują Wody Polskie.

6. Przetarg przeprowadza komisja przetargowa powołana przez Wody Polskie.

7. Rozporządzenia nieruchomościami niebędącymi mieniem, o którym mowa w art. 261 ust. 1, dokonuje się w drodze bezprzetargowej, jeżeli:

1) następuje na rzecz podmiotu władającego istniejącą infrastrukturą wybudowaną na nieruchomości zgodnie z przepisami prawa budowlanego;

2) następuje na rzecz organów administracji rządowej albo jednostek samorządu terytorialnego realizujących zadania wynikające z przepisów ustawy lub przepisów odrębnych;

3) następuje w związku z wykonaniem lub eksploatacją urządzenia wodnego, jeżeli wydano pozwolenie wodnoprawne albo udzielono przyrzeczenia wydania pozwolenia wodnoprawnego;

4) zawierana jest umowa użyczenia;

5) zawierana jest umowa najmu lokalu mieszkalnego z pracownikiem Wód Polskich;

6) zawierana jest umowa dzierżawy nieruchomości gruntowej o powierzchni nieprzekraczającej 0,1 ha dla zaspokojenia potrzeb bytowych pracownika Wód Polskich i jego rodziny;

7) zawierana jest umowa służebności drogi koniecznej lub służebności przesyłu;

8) zawierana jest umowa dotycząca realizacji inwestycji celu publicznego;

9) zawierana jest umowa zamiany;

10) dotyczy korzystania z wału przeciwpowodziowego w zakresie, o którym mowa w art. 179;

11) zawierana jest kolejna umowa, której przedmiotem jest ta sama nieruchomość;

12) zawierana jest umowa na czas oznaczony, nie dłuższy niż 6 miesięcy na cele związane z działalnością o charakterze sezonowym lub okolicznościowym;

13) zawierana jest umowa dzierżawy z właścicielem nieruchomości przylegającej do nieruchomości, o której mowa w art. 258 ust. 5 lub 7, z przeznaczeniem na poszerzenie istniejącej działki siedliskowej lub rekreacyjnej, z wyłączeniem prowadzenia działalności gospodarczej;

14) zawierana jest umowa dotycząca przeznaczenia nieruchomości na cele rolne.

8. Ogłoszenie o przetargu przeprowadzanym przez Wody Polskie podaje się do publicznej wiadomości przez wywieszenie w siedzibie właściwej miejscowo jednostki organizacyjnej Wód Polskich oraz zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Wód Polskich, a ponadto informację o ogłoszeniu przetargu podaje się do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.

9. (uchylony).

10. W ogłoszeniu o przetargu podaje się czas, miejsce i warunki przetargu, a w razie ogłoszenia kolejnego przetargu albo rokowań - również terminy przeprowadzenia poprzednich przetargów.

11. Ogłoszenie o przetargu zawiera ponadto odpowiednio:

1) informacje o przeznaczeniu do oddania w najem, dzierżawę albo użyczenie;

2) oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków;

3) powierzchnię nieruchomości;

4) przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania;

5) termin zagospodarowania nieruchomości;

6) wartość nieruchomości określoną przez rzeczoznawcę majątkowego;

7) cenę nieruchomości w wysokości nie niższej niż wartość nieruchomości, o której mowa w pkt 6;

8) wysokość opłat z tytułu najmu albo dzierżawy lub ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego;

9) terminy wnoszenia opłat;

10) zasady aktualizacji opłat;

11) wysokość wadium i sposób jego wniesienia.

12. Jeżeli drugi przetarg zakończył się wynikiem negatywnym, Wody Polskie mogą zawrzeć umowę w drodze rokowań albo organizować kolejne przetargi.

13. Przetarg uważa się za zakończony wynikiem negatywnym, jeżeli nikt nie przystąpił do przetargu ustnego lub żaden z uczestników nie zaoferował postąpienia ponad cenę wywoławczą albo jeżeli w przetargu pisemnym nie wpłynęła ani jedna oferta lub żaden z uczestników nie zaoferował ceny wyższej od wywoławczej, a także jeżeli komisja przetargowa stwierdziła, że żadna oferta nie spełnia warunków przetargu.

14. Uczestnik przetargu może w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego lub doręczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego zaskarżyć czynności związane z przeprowadzeniem przez Wody Polskie przetargu do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.

15. Wody Polskie zawiadamiają osobę, której ofertę wybrano w przetargu, o miejscu i terminie zawarcia umowy dotyczącej rozporządzenia nieruchomością, najpóźniej w terminie 21 dni od dnia rozstrzygnięcia przetargu. Wyznaczony termin nie może być krótszy niż 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

16. Jeżeli osoba, której ofertę wybrano w przetargu, nie przystąpi bez usprawiedliwienia do zawarcia umowy w miejscu i terminie podanych w zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 15, Wody Polskie mogą odstąpić od zawarcia umowy, a wpłacone wadium nie podlega zwrotowi. W zawiadomieniu zamieszcza się informację o tym uprawnieniu.

Art.  266.  [Delegacja ustawowa - sposób przeprowadzenia przetargu]

Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób przeprowadzania przetargu ustnego nieograniczonego i przetargu pisemnego nieograniczonego, o których mowa w art. 265 ust. 2,

2) sposób określania wysokości wadium oraz terminy i formy jego wnoszenia i zwrotu,

3) sposób i terminy ogłaszania przetargu oraz treść ogłoszenia o przetargu,

4) sposób powoływania i działania komisji przetargowej,

5) sposób sporządzania oraz treść protokołu z przeprowadzonego przetargu,

6) sposób postępowania w przypadku zaskarżenia przetargu

- kierując się koniecznością zapewnienia jawności i jednolitości postępowania, równego dostępu do udziału w przetargu oraz uzyskania najkorzystniejszego wyniku przetargu.

²⁷ Art. 258 ust. 8a dodany przez art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1890) zmieniającej nin. ustawę z dniem 16 października 2023 r.