Rozdział 6 - Ochrona ujęć wody oraz zbiorników wód śródlądowych - Prawo wodne.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.1478 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2024 r. do: 30 czerwca 2024 r.
Rozdział 6
Ochrona ujęć wody oraz zbiorników wód śródlądowych
Ochrona ujęć wody oraz zbiorników wód śródlądowych
Zapewnieniu odpowiedniej jakości wód ujmowanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także ochronie zasobów wodnych, służy ustanawianie:
1)
stref ochronnych ujęć wody, zwanych dalej "strefami ochronnymi";2)
obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych, zwanych dalej "obszarami ochronnymi".1.
Strefę ochronną stanowi obszar ustanowiony na podstawie art. 135 ust. 1, na którym obowiązują nakazy, zakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz korzystania z wód.2.
Strefa ochronna obejmuje:1)
wyłącznie teren ochrony bezpośredniej albo2)
teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej.3.
Strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej ustanawia się dla każdego ujęcia wody, z wyłączeniem ujęć wody służących do zwykłego korzystania z wód.Teren ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych obejmuje obszar zasilania ujęcia wody.
1.
Teren ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych wyznacza się na podstawie ustaleń zawartych w dokumentacji hydrogeologicznej tego ujęcia.2.
Jeżeli czas przepływu wód od granicy obszaru zasilania do ujęcia jest dłuższy od 25 lat, teren ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych wyznacza się z uwzględnieniem obszaru wyznaczonego 25-letnim czasem wymiany wód w warstwie wodonośnej.1.
Strefę ochronną ujęcia wód powierzchniowych określa się tak, aby trwale zapewnić jakość wody zgodną z przepisami wydanymi na podstawie art. 74 ust. 1 oraz aby zabezpieczyć wydajność ujęcia wody.2.
Strefę ochronną, o której mowa w ust. 1, wyznacza się na podstawie ustaleń zawartych w dokumentacji hydrologicznej tego ujęcia.3.
Strefa ochronna ujęcia wody z potoku górskiego lub z górnego biegu rzeki może obejmować całą zlewnię cieku powyżej ujęcia wody.1.
Granice terenu ochrony pośredniej oznacza się przez umieszczenie, w punktach przecięcia się granic ze szlakami komunikacyjnymi oraz w innych charakterystycznych punktach terenu, tablic zawierających informacje o ustanowieniu strefy ochronnej.2.
Zakazuje się niszczenia, uszkadzania lub przemieszczania tablic zawierających informacje o ustanowieniu strefy ochronnej.Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej określi, w drodze rozporządzenia, wzory tablic informacyjnych, o których mowa w art. 125 oraz w art. 129 ust. 2, w tym ich rozmiar, kształt, kolor, wzór i wielkość napisu, kierując się potrzebą zapewnienia widoczności i czytelności tablicy informacyjnej.
Na terenie ochrony bezpośredniej zakazuje się użytkowania gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody.
Na terenie ochrony bezpośredniej należy:
1)
odprowadzać wody opadowe lub roztopowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do urządzeń służących do poboru wody;2)
zagospodarować teren zielenią;3)
odprowadzać poza granicę terenu ochrony bezpośredniej ścieki z urządzeń sanitarnych przeznaczonych do użytku dla osób zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody;4)
ograniczyć wyłącznie do niezbędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody.1.
Teren ochrony bezpośredniej należy ogrodzić, a jego granice przebiegające przez wody powierzchniowe oznaczyć za pomocą rozmieszczonych w widocznych miejscach stałych znaków stojących lub pływających.2.
Na ogrodzeniu oraz znakach należy umieścić tablice zawierające informację o ustanowieniu strefy ochronnej i zakazie wstępu osób nieupoważnionych.3.
Zakazuje się niszczenia, uszkadzania lub przemieszczania stałych znaków stojących lub pływających, o których mowa w ust. 1, oraz tablic zawierających informacje o ustanowieniu strefy ochronnej i zakazie wstępu osób nieupoważnionych.1.
Na terenie ochrony pośredniej może być zakazane lub ograniczone wykonywanie robót lub czynności powodujących zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub wydajności ujęcia, obejmujących:1)
wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;2)
rolnicze wykorzystanie ścieków;3)
przechowywanie lub składowanie odpadów promieniotwórczych;4)
stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin;5)
budowę nowych dróg, linii kolejowych, lotnisk lub lądowisk;6)
wykonywanie urządzeń melioracji wodnych oraz wykopów ziemnych;7)
lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierząt;8)
lokalizowanie magazynów produktów ropopochodnych oraz innych substancji, a także rurociągów do ich transportu;9)
lokalizowanie składowisk odpadów niebezpiecznych, innych niż niebezpieczne i obojętne oraz obojętnych;10)
mycie pojazdów mechanicznych;11)
urządzanie parkingów, obozowisk oraz kąpielisk i miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli;12)
lokalizowanie nowych ujęć wody;13)
lokalizowanie cmentarzy oraz grzebanie martwych zwierząt;14)
wydobywanie kopalin;15)
wykonywanie odwodnień budowlanych lub górniczych;16)
lokalizowanie budynków mieszkalnych oraz obiektów budowlanych związanych z turystyką;17)
używanie statków powietrznych do przeprowadzania zabiegów rolniczych;18)
urządzanie pryzm kiszonkowych;19)
chów lub hodowlę ryb, ich dokarmianie lub zanęcanie;20)
pojenie oraz wypasanie zwierząt;21)
wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu;22)
uprawianie sportów wodnych;23)
użytkowanie statków o napędzie spalinowym;24)
lokalizowanie nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;25)
składowanie opakowań po nawozach i środkach ochrony roślin;26)
stosowanie i składowanie chemicznych środków zimowego utrzymania dróg;27) 13
lokalizowanie pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej.2.
Na gruntach rolnych lub leśnych położonych na terenach ochrony pośredniej może być wprowadzony obowiązek stosowania odpowiednich upraw rolnych lub leśnych.Art. 131. [Warunki uwzględniane przy wprowadzaniu, zakazów, ograniczeń i nakazów na terenie ochrony pośredniej]
Przy wprowadzaniu zakazów, nakazów i ograniczeń dotyczących użytkowania gruntów na terenie ochrony pośredniej uwzględnia się warunki infiltracji zanieczyszczeń do poziomu wodonośnego, z którego woda jest ujmowana.
Właściwy organ Wód Polskich może, na wniosek właściciela ujęcia wody i na jego koszt, w drodze decyzji, nałożyć na właścicieli gruntów położonych na terenie ochrony pośredniej obowiązek zlikwidowania nieczynnych studni, jeżeli te studnie zagrażają jakości ujmowanej wody.
1.
Strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej ustanawia się z urzędu.2.
Strefę ochronną obejmującą teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej ustanawia się:1)
na wniosek właściciela ujęcia wody;2)
z urzędu, jeżeli właściciel ujęcia wody nie złożył wniosku, o którym mowa w pkt 1, a z przeprowadzonej analizy ryzyka, o której mowa w ust. 3, wynika potrzeba jej ustanowienia.3.
Strefę ochronną, o której mowa w ust. 2, ustanawia się na podstawie analizy ryzyka obejmującej ocenę zagrożeń zdrowotnych z uwzględnieniem czynników negatywnie wpływających na jakość ujmowanej wody, przeprowadzoną w oparciu o analizy hydrogeologiczne lub hydrologiczne oraz dokumentację hydrogeologiczną lub hydrologiczną, analizę identyfikacji źródeł zagrożenia wynikających ze sposobu zagospodarowania terenu, a także o wyniki badania jakości ujmowanej wody.4.
Właściciel ujęcia wody realizujący zadania w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę jest obowiązany przeprowadzić analizę ryzyka, o której mowa w ust. 3, i przekazać ją do właściwego wojewody.5.
Analizę ryzyka przeprowadza się dla:1)
ujęć wody dostarczających więcej niż 10 m3 wody na dobę lub służących zaopatrzeniu w wodę więcej niż 50 osób;2)
indywidualnych ujęć wody dostarczających do 10 m3 wody na dobę lub służących zaopatrzeniu w wodę do 50 osób, jeżeli woda jest dostarczana, jako woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, w ramach działalności handlowej, usługowej, przemysłowej albo do budynków użyteczności publicznej.6.
Analiza ryzyka jest aktualizowana nie rzadziej niż co 10 lat, a w przypadku ujęć wody dostarczających mniej niż 1000 m3 wody na rok - nie rzadziej niż co 20 lat.Art. 134. [Koszty ustanowienia strefy ochronnej; wezwanie do przekazania analizy ryzyka albo dokumentacji hydrogeologicznej lub hydrologicznej]
1.
Strefę ochronną ustanawia się na koszt właściciela ujęcia wody.2.
W przypadku nieprzekazania analizy ryzyka, o której mowa w art. 133 ust. 3, organ, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 2, wzywa właściciela ujęcia wody do jej przekazania w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania.3.
Jeżeli z przekazanej analizy ryzyka, o której mowa w art. 133 ust. 3, wynika potrzeba ustanowienia strefy ochronnej obejmującej teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej, organ, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 2, wzywa właściciela ujęcia wody do przekazania dokumentacji hydrogeologicznej lub hydrologicznej w terminie, o którym mowa w ust. 2.1.
Strefę ochronną obejmującą:1)
wyłącznie teren ochrony bezpośredniej ustanawia właściwy organ Wód Polskich w drodze decyzji;2)
teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej ustanawia wojewoda w drodze aktu prawa miejscowego.2.
Jeżeli strefa ochronna, o której mowa w ust. 1 pkt 2, obejmowałaby tereny położone w obszarze działania co najmniej 2 wojewodów, tę strefę ochronną ustanawiają wspólnie właściwi wojewodowie w drodze aktu prawa miejscowego.3.
Jeżeli granice terenu ochrony bezpośredniej strefy ochronnej, o której mowa w ust. 1 pkt 2, obejmują teren ochrony bezpośredniej ustanowionej wcześniej strefy ochronnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wojewoda w akcie prawa miejscowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, znosi tę strefę ochronną, a właściwy organ Wód Polskich stwierdza, w drodze decyzji, wygaśnięcie decyzji ustanawiającej tę strefę ochronną. Przepisy art. 162 § 1 pkt 1 oraz § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.4.
Projekt aktu prawa miejscowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i ust. 2, podlega uzgodnieniu z Wodami Polskimi.5.
Decyzja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje właścicieli nieruchomości, na obszarze których została ustanowiona strefa ochronna.6.
Jeżeli przed zakończeniem postępowania dotyczącego ustanowienia strefy ochronnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, wejdą w życie przepisy wydane na podstawie ust. 1 pkt 2 dotyczące tego samego ujęcia wody, postępowanie dotyczące ustanowienia strefy ochronnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1, umarza się.Art. 136. [Określenie obszaru terenu ochrony bezpośredniej i nakazów obowiązujących na tym obszarze]
Ustanawiając strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej, właściwy organ Wód Polskich określa obszar terenu ochrony bezpośredniej, a także wskazuje do stosowania obowiązki wynikające z art. 128.
Art. 137. [Ustanowienie strefy ochronnej obejmującej teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej]
1.
Ustanawiając strefę ochronną obejmującą teren ochrony bezpośredniej i teren ochrony pośredniej, wojewoda określa obszar terenu ochrony bezpośredniej oraz obszar terenu ochrony pośredniej, a także:1)
wskazuje do stosowania obowiązki wynikające z art. 128;2)
na obszarze terenu ochrony pośredniej może wskazać odpowiednie nakazy, zakazy i ograniczenia spośród tych, o których mowa w art. 130.2.
Obowiązek, o którym mowa w art. 125 i art. 129, należy do właściciela ujęcia wody.1.
Wniosek, o którym mowa w art. 133 ust. 2 pkt 1, zawiera:1)
uzasadnienie potrzeby ustanowienia strefy ochronnej uwzględniające analizę ryzyka, o której mowa w art. 133 ust. 3, oraz propozycje granic terenu ochrony pośredniej wraz z planem sytuacyjnym;2)
charakterystykę techniczną ujęcia wody;3)
propozycje nakazów, zakazów i ograniczeń dotyczących użytkowania gruntów oraz korzystania z wód na terenach ochrony pośredniej, wraz z uzasadnieniem.2.
Do wniosku, o którym mowa w art. 133 ust. 2 pkt 1, dołącza się analizę ryzyka, o której mowa w art. 133 ust. 3, oraz kopię decyzji, o której mowa w art. 135 ust. 1 pkt 1, jeżeli została wydana.3.
Do wniosku, o którym mowa w art. 133 ust. 2 pkt 1, dotyczącego ujęcia wody podziemnej dołącza się dokumentację hydrogeologiczną, o której mowa w art. 123 ust. 1.4.
Do wniosku, o którym mowa w art. 133 ust. 2 pkt 1, dotyczącego ujęcia wody powierzchniowej dołącza się dokumentację hydrologiczną ujęcia wody, o której mowa w art. 124 ust. 2.Obszary ochronne to ustanowione na podstawie art. 141 obszary, na których obowiązują zakazy oraz ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wód, w celu ochrony zasobów tych wód przed degradacją.
Na obszarach ochronnych może być zakazane lub ograniczone wykonywanie robót lub czynności, które mogą spowodować trwałe zanieczyszczenie gruntów lub wód, obejmujących:
1)
wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;2)
rolnicze wykorzystanie ścieków;3)
przechowywanie lub składowanie odpadów promieniotwórczych;4)
stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin;5)
budowę nowych dróg, linii kolejowych, lotnisk lub lądowisk;6)
lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierząt;7)
lokalizowanie magazynów produktów ropopochodnych oraz innych substancji, a także rurociągów do ich transportu;8)
lokalizowanie składowisk odpadów niebezpiecznych, innych niż niebezpieczne i obojętne oraz obojętnych;9)
mycie pojazdów mechanicznych;10)
urządzanie parkingów, obozowisk oraz kąpielisk i miejsc okazjonalnie wykorzystywanych do kąpieli;11)
lokalizowanie cmentarzy oraz grzebanie martwych zwierząt;12)
wydobywanie kopalin;13)
wykonywanie odwodnień budowlanych lub górniczych;14)
używanie statków powietrznych do przeprowadzania zabiegów rolniczych;15)
urządzanie pryzm kiszonkowych;16)
chów lub hodowlę ryb, ich dokarmianie lub zanęcanie;17)
lokalizowanie nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;18)
składowanie opakowań po nawozach i środkach ochrony roślin;19)
stosowanie i składowanie chemicznych środków zimowego utrzymania dróg;20) 14
lokalizowanie pomp ciepła i akumulatorów ciepła warstwy wodonośnej.1.
Wojewoda, na wniosek Wód Polskich, ustanawia obszar ochronny, w drodze aktu prawa miejscowego, wskazując ograniczenia lub zakazy dotyczące użytkowania gruntów oraz korzystania z wód na terenie obszaru ochronnego oraz granice tego obszaru.2.
Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:1)
uzasadnienie potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego oraz propozycje granic tego obszaru wraz z planem sytuacyjnym;2)
propozycje zakazów lub ograniczeń dotyczących użytkowania gruntów oraz korzystania z wód na terenie obszaru ochronnego, wraz z uzasadnieniem.3.
Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:1)
w przypadku zbiornika wód podziemnych dokumentację hydrogeologiczną tego zbiornika;2)
w przypadku zbiornika wód powierzchniowych wyniki przeprowadzonych badań hydrologicznych, hydrograficznych i geomorfologicznych.4.
Jeżeli obszar ochronny obejmowałby tereny położone w obszarze działania co najmniej dwóch wojewodów, obszar ochronny ustanawiają wspólnie właściwi wojewodowie w drodze aktu prawa miejscowego.Art. 142. [Odszkodowanie przysługujące właścicielom nieruchomości położonych w strefie ochronnej lub na obszarze ochronnym]
Za szkody poniesione w związku z wprowadzeniem w strefie ochronnej lub na obszarze ochronnym zakazów, nakazów oraz ograniczeń w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wód, właścicielowi nieruchomości położonej w tej strefie lub na tym obszarze przysługuje odszkodowanie na zasadach określonych w art. 471.
13 Art. 130 ust. 1 pkt 27 dodany przez art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1963) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.
14 Art. 140 pkt 20 dodany przez art. 13 pkt 7 ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1963) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2024 r.