Rozdział 1 - Zasady ogólne. - Prawo wodne.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1974.38.230

Akt utracił moc
Wersja od: 14 stycznia 2002 r.

Rozdział  1

Zasady ogólne.

Wody stanowią własność Państwa, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Powierzchniowe wody stojące oraz wody w studniach i rowach stanowią własność właścicieli gruntów, na których się znajdują.

Ryby i inne organizmy żyjące w wodzie stanowią jej pożytki.

Grunty pokryte państwowymi wodami płynącymi stanowią własność Państwa w granicach określonych liniami brzegów.

 Państwo prowadzi racjonalną gospodarkę zasobami wód powierzchniowych i podziemnych, realizowaną na obszarach zlewni hydrograficznych, zwanych dalej "dorzeczami".

1. 
Wody, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego, są wodami śródlądowymi.
2. 
Wody śródlądowe dzielą się na powierzchniowe i podziemne.
3. 
Wody powierzchniowe dzielą się na:
1)
płynące w rzekach, potokach górskich, kanałach i innych ciekach o przepływach stałych lub okresowych oraz w źródłach, z których cieki biorą początek,
2)
stojące, znajdujące się w jeziorach i innych zbiornikach.
4. 
Przepisy o wodach płynących stosuje się do jezior i innych zbiorników, z których cieki wypływają lub do których uchodzą.
1. 
Przepisy ustawy stosuje się do wód śródlądowych.
2. 
Przepisy ustawy stosuje się również do morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego w zakresie ochrony przed zanieczyszczeniem ze źródeł lądowych i ochrony przed powodzią, a w pozostałym zakresie - w wypadkach w niej określonych.
1. 
Granicę między gruntami pokrytymi wodami a gruntami przyległymi do tych wód stanowi linia brzegu.
2. 
Linię brzegu stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według zwyczajnego stanu wody.
3.  3
 Linię brzegu ustala starosta:
1)
dla wód żeglownych oraz morskich wód wewnętrznych - jako zadanie z zakresu administracji rządowej,
2)
dla pozostałych wód - jako zadanie własne.
1. 
Jeżeli woda płynąca, stanowiąca własność Państwa, zajmie trwale w sposób naturalny grunt nie stanowiący własności Państwa, grunt taki staje się z mocy prawa własnością Państwa.
2. 
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do morza terytorialnego.
3.  4
 Na wniosek dotychczasowego właściciela gruntu zajętego starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej przyzna mu odszkodowanie. Odszkodowanie wypłaca zakład, do którego należy regulacja i utrzymanie danej wody.
1. 
Przymuliska, odsypiska i wyspy, powstałe w sposób naturalny na wodach stanowiących własność Państwa, oraz grunty uzyskane wskutek regulacji tych wód stanowią własność Państwa.
2. 
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do gruntów, które przed regulacją nie były pokryte wodą.
1. 
Właściciel gruntu obowiązany jest umożliwić dostęp do wody, pozostawić przejście lub przejazd dla swobodnego ruchu wzdłuż wód, pozwolić na wykonywanie rybactwa i wędkarstwa, przybijanie i przymocowywanie do brzegów statków i tratew, ustawianie znaków żeglugowych oraz wykonywanie robót konserwacyjnych, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
2.  5
 Przejścia, przejazdy oraz miejsca przeznaczone do stałego korzystania z gruntów dla celów określonych w ust. 1 ustala za odszkodowaniem:
1)
starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej - w stosunku do wód żeglownych oraz morskich wód wewnętrznych,
2)
wójt, burmistrz lub prezydent miasta - w stosunku do innych wód powierzchniowych.
3. 
Odszkodowanie za przejścia, przejazdy i miejsca przeznaczone do stałego korzystania z gruntów ustalone w związku z powszechnym korzystaniem z wód, wypłacane jest ze środków budżetu Państwa; w pozostałych wypadkach odszkodowanie obciąża zakład, na którego wniosek dokonano ustaleń, o których mowa w ust. 2.
1.  6
 Wójt, burmistrz (prezydent miasta) może zezwolić zakładom na składowanie na gruntach przybrzeżnych, za odszkodowaniem, materiałów budowlanych i sprzętu oraz na dostęp do urządzeń wodnych i pomiarowych oraz znaków żeglugowych, jeżeli jest to niezbędne do wykonania, ustawiania, utrzymania i eksploatacji tych urządzeń i znaków.
2. 
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do obszarów znajdujących się między wałami przeciwpowodziowymi a korytem wody płynącej oraz do nie obwałowanych obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi; nie dotyczy to dostępu do urządzeń i znaków.
1. 
Ograniczenie prawa własności nieruchomości lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości, zwane dalej ograniczeniem prawa, następuje za odszkodowaniem.
2. 
Jeżeli na skutek ograniczenia prawa nieruchomość lub jej część nie nadaje się do użytkowania na dotychczasowe cele, podlega na wniosek właściciela wykupowi.
3.  7
 O ograniczeniu prawa lub wykupie nieruchomości oraz o odszkodowaniu lub należności z tytułu wykupu orzeka organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego.

Na gruntach stanowiących własność Państwa mogą być ustanowione ograniczenia prawa polegające na zakładaniu i przeprowadzaniu ciągów drenażowych oraz rurociągów lub rowów, służących do przepływu wody lub ścieków.

Obowiązek uiszczenia odszkodowania lub należności z tytułu wykupu nieruchomości ciąży na tym, na czyją rzecz nastąpiło ograniczenie prawa lub wykup nieruchomości.

Ostateczna decyzja o ograniczeniu prawa lub wykupie nieruchomości stanowi podstawę do ujawnienia w ewidencji gruntów i w księdze wieczystej przeniesienia lub ograniczenia prawa własności nieruchomości.

 Zakłady obowiązane są do udzielania organom administracji rządowej i organom jednostek samorządu terytorialnego szczegółowych informacji oraz do udostępniania dokumentacji związanej z gospodarką wodną.

1. 
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) 9
 ściekach - rozumie się przez to ścieki w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627),
2)
zakładach - rozumie się przez to państwowe i inne uspołecznione jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne gospodarki nie uspołecznionej,
3)
urządzeniach wodnych - rozumie się przez to budowle i urządzenia hydrotechniczne, melioracji wodnych, studnie publiczne i inne ujęcia wód podziemnych, ujęcia wód powierzchniowych, urządzenia zabezpieczające wody przed zanieczyszczeniem, wyloty urządzeń kanalizacyjnych służących do wprowadzania ścieków do wody lub do ziemi oraz inne urządzenia służące do szczególnego korzystania z wód,
4)
zainteresowanych właścicielach nieruchomości - rozumie się przez to właścicieli gruntów, na które wywierają dodatni wpływ urządzenia melioracji wodnych szczegółowych, albo właścicieli nieruchomości, do których doprowadzono za zwrotem części kosztów wodę przy pomocy urządzeń wodociągowych, oraz właścicieli nieruchomości, z których są odprowadzane ścieki przy pomocy zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych wsi.
5-8) 10
 (skreślone),
9) 11
 przesyłach wody - rozumie sie przez to przemieszczanie zasobów wodnych między rzekami.
2. 
Przepisy ustawy dotyczące:
1)
zakładów - stosuje się odpowiednio do osób fizycznych,
2)
właścicieli - stosuje się odpowiednio do posiadaczy,
3) 12
 (skreślony),
4)
urządzeń wodnych - stosuje się odpowiednio do obiektów budowlanych oraz budowli i urządzeń innych niż określone w ust. 1 pkt 3, które mogą być przyczyną szkodliwych zmian naturalnych przepływów wód lub stanu wód stojących i wód podziemnych albo w inny sposób wywierać szkodliwy wpływ na gospodarkę wodną,
5)
wykonania urządzeń wodnych - stosuje się odpowiednio do odbudowy, rozbudowy, przebudowy lub rozbiórki tych urządzeń.

 Organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do starosty w sprawach z zakresu administracji rządowej określonych w ustawie jest wojewoda.

1. 
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi:
1)
granice między wodami śródlądowymi a morskimi wodami wewnętrznymi i morzem terytorialnym,
2)
zasady ustalania linii brzegu,
3)
zasady ustalania wysokości wznoszenia nad wodami mostów i urządzeń komunikacyjnych, przewodów elektrycznych i innych podobnych urządzeń,
4) 14
 wody śródlądowe żeglowne,
5)
zasady i tryb wykonywania nadzoru i kontroli w zakresie gospodarki wodnej oraz organy właściwe w tych sprawach.
2.  15
 (skreślony).
3.  16
 Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi, ministrem właściwym do spraw środowiska i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb sprawowania nadzoru i kontroli w zakresie gospodarki wodnej i urządzeń wodnych, pozostających w użytkowaniu Sił Zbrojnych, oraz zakres i tryb udzielania organom administracji państwowej informacji w tym zakresie.
4.  17
 Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, dla realizacji zadań z zakresu gospodarki wodnej, może, w drodze rozporządzenia, tworzyć, łączyć, dzielić i znosić jednostki organizacyjne, określając szczegółowy zakres zadań, tryb i zasady działania, siedzibę oraz obszary ich działania. Przy wydawaniu rozporządzenia minister właściwy do spraw gospodarki wodnej będzie się kierował podziałem hydrograficznym kraju, koniecznością utrzymania majątku Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną, rodzajem zadań i kompetencji w zakresie gospodarki określonych w ustawie oraz potrzebą koordynacji działań o znaczeniu ponadregionalnym, zwłaszcza w zakresie programowania i planowania w gospodarce wodnej.
5.  18
 Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa może powierzyć kierownikom jednostek, o których mowa w ust. 4, prowadzenie niektórych spraw należących do jego właściwości, w tym wydawanie decyzji administracyjnych.
6.  19
 Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej może, w drodze zarządzenia, powoływać organy opiniodawcze i doradcze w zakresie ochrony wód i gospodarki wodnej, określając ich nazwę, skład osobowy, cel powołania, zakres i tryb działania, a także zasady wynagradzania za uczestnictwo w nich, kierując się koniecznością konsultacji społecznych w zakresie programów rozwoju zasobów wodnych.
1 Art. 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. (Dz.U.97.47.299) zmieniającej nin. ustawę z dniem 31 maja 1997 r.
2 Art. 7 zmieniony przez art. 39 pkt 1 ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz.U.95.47.243) z dniem 10 sierpnia 1995 r.
3 Art. 8 ust. 3 zmieniony przez art. 33 pkt 1 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.
4 Art. 9 ust. 3 zmieniony przez art. 33 pkt 2 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.
5 Art. 11 ust. 2 zmieniony przez art. 33 pkt 3 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.
6 Art. 12 ust. 1:

- zmieniony przez art. 132 pkt 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.94.27.96) z dniem 2 września 1994 r.

- zmieniony przez art. 33 pkt 4 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.

7 Art. 13 ust. 3:

- zmieniony przez art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.90.34.198) z dniem 27 maja 1990 r.

- zmieniony przez art. 33 pkt 5 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.

8 Art. 17:

- zmieniony przez art. 23 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.90.34.198) z dniem 27 maja 1990 r.

- zmieniony przez art. 33 pkt 6 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.

9 Art. 18 ust. 1 pkt 1:

- zmieniony przez art. 26 ustawy z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U.00.89.991) z dniem 25 stycznia 2001 r.

- zmieniony przez art. 45 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.100.1085) z dniem 1 października 2001 r.

10 Art. 18 ust. 1 pkt 5-8 skreślone przez art. 33 pkt 7 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U.98.106.668) z dniem 1 stycznia 1999 r.
11 Art. 18 ust. 1 pkt 9 dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i ustawy - Prawo wodne (Dz.U.90.39.222) z dniem 21 czerwca 1990 r.
12 Art. 18 ust. 2 pkt 3 skreślony przez art. 45 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.01.100.1085) z dniem 1 października 2001 r.
13 Art. 18a dodany przez art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz.U.00.12.136) z dniem 23 lutego 2000 r.
14 Art. 19 ust. 1 pkt 4 zmieniony przez art. 64 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz.U.01.5.43) z dniem 25 kwietnia 2001 r.
15 Art. 19 ust. 2 skreślony przez art. 18 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.
16 Art. 19 ust. 3:

- zmieniony przez art. 7 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o utworzeniu Urzędu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (Dz.U.83.44.201.) z dniem 1 sierpnia 1983 r.

- zmieniony przez art. 18 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

17 Art. 19 ust. 4:

- dodany przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i ustawy - Prawo wodne (Dz.U.90.39.222) z dniem 21 czerwca 1990 r.

- zmieniony przez art. 18 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

18 Art. 19 ust. 5 dodany przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska i ustawy - Prawo wodne (Dz.U.90.39.222) z dniem 21 czerwca 1990 r.
19 Art. 19 ust. 6 dodany przez art. 18 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.