Dział 2 - SKUTKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI CO DO MAJĄTKU UPADŁEGO - Prawo upadłościowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1991.118.512 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 3 grudnia 2007 r.

DZIAŁ  II

SKUTKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI CO DO MAJĄTKU UPADŁEGO

Rozdział  I

Skutki ogłoszenia upadłości co do zarządu i rozporządzania majątkiem

Art.  20.

§ 1. Na skutek ogłoszenia upadłości upadły traci z samego prawa zarząd oraz możność korzystania i rozporządzania majątkiem, należącym do niego w dniu ogłoszenia upadłości, jako też nabytym w toku postępowania. Majątek ten stanowi masę upadłości.

§ 2. W skład masy upadłości nie wchodzi mienie upadłego, zwolnione przez prawo od egzekucji, oraz to, co upadły osobistym zarobkiem nabędzie w toku postępowania, jednak w granicach tylko niezbędnych potrzeb upadłego i osób będących na jego utrzymaniu.

Art.  21.

W skład masy upadłości jednego z małżonków wchodzą rzeczy ruchome, znajdujące się we wspólnym ich władaniu. Jeżeli wspólność domowa małżonków została przerwana w ostatnim roku przed ogłoszeniem upadłości, w skład masy wchodzą również rzeczy ruchome, będące we władaniu drugiego małżonka, z wyjątkiem rzeczy służących wyłącznie do jego osobistego użytku.

Art.  22. ²⁸

 

§ 1. Mienie przeznaczone na pomoc dla pracowników upadłego i ich rodzin, jeżeli jest gospodarczo i rachunkowo wyodrębnione, nie wchodzi w skład masy upadłości. Mienie to oznaczy sędzia-komisarz.

§ 2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określi zakres wyłączonego mienia, przeznaczonego na pomoc dla pracowników upadłego oraz ich rodzin, sposób zarządzania i likwidacji tego mienia.

Art.  23.

§ 1. Spadek, przypadający upadłemu, syndyk przyjmuje w sposób ograniczający odpowiedzialność masy upadłości wobec wierzycieli spadku do wysokości wartości majątku spadkowego.

§ 2. Na wniosek osób zainteresowanych sędzia-komisarz wyznaczy termin, w jakim syndyk winien złożyć oświadczenie, czy spadek przyjmuje.

§ 3. Spadek, którego syndyk nie przyjmuje, nie wchodzi w skład masy upadłości.

Art.  24.

Czynności prawne upadłego, dotyczące majątku wchodzącego w skład masy upadłości, dokonane po ogłoszeniu upadłości, nie mają skutków prawnych w stosunku do masy, jednak kto wykonał zawartą z upadłym umowę, może domagać się zwrotu tego, czym masa się wzbogaciła.

Art.  25.

Uiszczenia, dokonane do rąk upadłego po obwieszczeniu o ogłoszeniu upadłości, nie są dla masy upadłości obowiązujące, chyba że równowartość została przekazana do masy lub uiszczający w czasie uiszczenia nie mógł wiedzieć o ogłoszeniu upadłości.

Art.  26.

Przepisy poprzedzających dwóch artykułów stosuje się również do czynności hipotecznych, jeżeli przepisy hipoteczne inaczej nie stanowią.

Art.  27.

Po ogłoszeniu upadłości żaden wierzyciel nie może uzyskać przeciwko upadłemu prawa zastawu ani wpisu do ksiąg wieczystych lub wpisu w rejestrze celem zabezpieczenia wierzytelności, chociażby powstała ona przed ogłoszeniem upadłości.

Rozdział  II

Wyłączenia z masy upadłości

Art.  28.

§ 1. Rzeczy nie należące do upadłego będą wyłączone z masy upadłości i wydane osobie mającej do nich prawo.

§ 2. Jeżeli upadły zbył rzecz, która do niego nie należała, i otrzymał za nią świadczenie wzajemne, świadczenie to będzie wydane mającemu prawo do rzeczy, o ile znajduje się w masie upadłości oddzielnie od innego majątku.

§ 3. Jeżeli rzecz taką zbył syndyk, osoba mająca prawo do rzeczy może żądać wydania świadczenia wzajemnego uzyskanego przez masę upadłości. Może nadto żądać odszkodowania, jeżeli syndyk zbył rzecz, chociaż wiedział, iż ulega ona wyłączeniu.

§ 4. Prawo do świadczeń, którego masa nie otrzymała, przelane będzie na mającego prawo do rzeczy.

Art.  29.

Mający prawo do rzeczy może żądać jej wydania lub wydania świadczenia wzajemnego za jednoczesnym zwrotem wydatków poniesionych przez upadłego albo przez masę upadłości na utrzymanie rzeczy lub na uzyskanie świadczenia wzajemnego.

Art.  30.

Małżonek upadłego może żądać wyłączenia rzeczy zaliczonych do masy upadłości, jeżeli stanowią one jego majątek odrębny. Małżonek upadłego może ponadto żądać wyłączenia rzeczy zaliczonych do masy upadłości, gdy stosownie do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istnieją podstawy do ograniczenia odpowiedzialności z majątku wspólnego.

Art.  31.

§ 1. Żądanie oparte na przepisach trzech poprzedzających artykułów rozpoznaje sędzia-komisarz po wysłuchaniu syndyka.

§ 2. 29 (skreślony).

§ 3. 30 Na postanowienie oddalające żądanie nie ma zażalenia, co jednak nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu roszczenia w drodze powództwa przeciwko masie upadłości.

Rozdział  III

Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego

Art.  32.

§ 1. Zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności nie nastąpił, stają się płatne z dniem ogłoszenia upadłości.

§ 2. Zobowiązania majątkowe niepieniężne zamieniają się z dniem ogłoszenia upadłości na pieniężne i z tym dniem stają się płatne, chociażby termin wykonania jeszcze nie nastąpił.

§ 3. 31 Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, wpisem w rejestrze statków lub prawem zatrzymania na rzeczach wchodzących w skład masy upadłości, w stosunku do których upadły nie jest dłużnikiem osobistym. Wierzytelności te podlegają zaspokojeniu z masy upadłości tylko w takim stopniu, w jakim wierzyciel nie uzyskał zaspokojenia od swojego dłużnika osobistego.

Art.  33.

§ 1. Odsetki od wierzytelności, przypadających od upadłego, nie biegną w stosunku do masy od daty ogłoszenia upadłości.

§ 2. Nie dotyczy to odsetek od wierzytelności, zabezpieczonych hipoteką, w rejestrze, zastawem lub prawem zatrzymania, jednak odsetki te mogą być zaspokojone tylko z przedmiotu zabezpieczenia.

Art.  34.

§ 1. Potrącenie długu upadłego z długiem wierzyciela jest dopuszczalne, jeżeli oba długi istniały w czasie ogłoszenia upadłości, chociażby termin uiszczenia jednego z nich nie nastąpił.

§ 2. Przy potrąceniu dług wierzyciela oznacza się całkowitą sumą, zaś upadłego oznacza się sumą kapitału bez odsetek od dnia ogłoszenia upadłości. Jeżeli termin płatności nie oprocentowanego długu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości nie nastąpił, do potrącenia będzie przyjęta suma zmniejszona o odsetki ustawowe, nie wyższe jednak niż sześć procent, za czas od ogłoszenia upadłości do dnia płatności i nie więcej niż za dwa lata.

Art.  35.

§ 1. 32 Potrącenie nie jest dopuszczalne, jeżeli dłużnik upadłego nabył wierzytelność w drodze przelewu lub indosu po ogłoszeniu upadłości albo nabył ją w ciągu ostatniego roku przed datą ogłoszenia upadłości, wiedząc o istnieniu podstawy ogłoszenia upadłości.

§ 2. Potrącenie jednak jest dopuszczalne, jeżeli nabywca stał się wierzycielem upadłego wskutek spłacenia jego długu, za który odpowiadał osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, i jeżeli nabywca w czasie, gdy wziął na siebie odpowiedzialność za dług upadłego, nie wiedział o istnieniu podstawy ogłoszenia upadłości. Potrącenie jest zawsze dopuszczalne, jeżeli przyjęcie odpowiedzialności nastąpiło na sześć miesięcy przed ogłoszeniem upadłości.

Art.  36.

Potrącenie nie jest dopuszczalne, jeżeli wierzyciel stał się dłużnikiem masy upadłości.

Art.  37.

Wierzyciel, który chce skorzystać z prawa potrącenia, winien o tym oświadczyć nie później niż przy zgłoszeniu wierzytelności.

Art.  38.

Masa upadłości nie jest związana ofertą upadłego, o której przyjęciu przez stronę drugą upadły nie otrzymał zawiadomienia przed ogłoszeniem upadłości.

Art.  39.

§ 1. Jeżeli umowa wzajemna w czasie ogłoszenia upadłości nie była wykonana ani przez upadłego, ani przez stronę drugą albo była wykonana tylko w części, syndyk może bądź wykonać umowę i żądać od drugiej strony wykonania, bądź od umowy odstąpić.

§ 2. Na żądanie strony drugiej sędzia-komisarz wyznaczy syndykowi odpowiedni termin do złożenia tej stronie oświadczenia na piśmie, czy od umowy odstępuje, czy też żąda jej wykonania. Niezłożenie oświadczenia w terminie wyznaczonym poczytane będzie za odstąpienie od umowy.

§ 3. Strona druga, która ma obowiązek wcześniejszego świadczenia, może wstrzymać się z tym świadczeniem aż do spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wzajemnego. Prawo to nie służy jej, jeżeli w czasie zawarcia umowy wiedziała lub wiedzieć była powinna o istnieniu podstawy ogłoszenia upadłości.

Art.  40.

§ 1. Jeżeli syndyk odstępuje od umowy, strona druga nie ma prawa do zwrotu dokonanego świadczenia, chociażby znajdującego się w masie upadłości, lecz wierzytelność swoją z tytułu należności za dokonanie świadczenia i poniesionej straty może zgłosić do masy upadłości.

§ 2. Przy umowach obliczonych tylko na różnicę cen nie można żądać odszkodowania.

Art.  41.

§ 1. Sprzedawca może żądać zwrotu rzeczy ruchomej - nie wyłączając papierów wartościowych - wysłanej upadłemu bez otrzymania ceny, jeżeli rzecz ta nie została objęta przed ogłoszeniem upadłości przez upadłego lub przez osobę upoważnioną przez niego do rozporządzenia rzeczą. Prawo żądania zwrotu służy także komisantowi, który wysłał rzecz upadłemu.

§ 2. Sprzedawca lub komisant odzyskujący rzecz, winien zwrócić wszelkie koszty, które zostały poniesione lub mają być poniesione, oraz otrzymane zaliczki.

§ 3. Syndyk może jednak rzecz zatrzymać, jeżeli uiści lub zabezpieczy należną od upadłego cenę i koszty. Z prawa tego może skorzystać w ciągu miesiąca od daty żądania zwrotu.

Art.  42.

Zastrzeżenie w umowie sprzedaży prawa własności na rzecz sprzedawcy nie wygasa z powodu ogłoszenia upadłości nabywcy, jeżeli wobec jego wierzycieli jest skuteczne według przepisów prawa cywilnego.

Art.  43.

§ 1. Zlecenie i komis, dane przez upadłego, wygasają z ogłoszeniem upadłości. Wierzytelność z tytułu poniesionej wskutek tego straty może być zgłoszona do masy upadłości.

§ 2. Zlecenie i komis, dane upadłemu, mogą być odwołane z ogłoszeniem upadłości bez odszkodowania.

Art.  44.

§ 1. Umowa ajencyjna wygasa z ogłoszeniem upadłości jednej ze stron.

§ 2. W razie upadłości dającego polecenie ajent ma prawo wierzytelność swoją z tytułu straty, poniesionej wskutek wygaśnięcia umowy, zgłosić do masy upadłości.

Art.  45. ³³

(skreślony).

Art.  46. ³⁴

(skreślony).

Art.  47.

§ 1. W razie ogłoszenia upadłości użyczającego lub biorącego do używania, umowa użyczenia, jeżeli rzecz już została wydana, będzie niezwłocznie rozwiązana na żądanie jednej ze stron.

§ 2. Jeżeli rzecz nie była jeszcze wydana, umowa nie będzie wykonana.

Art.  48.

Umowa pożyczki w razie upadłości jednej ze stron nie będzie wykonana, jeżeli przedmiot pożyczki nie był jeszcze wydany.

Art.  49.

Pobranie z góry przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości czynszu najmu rzeczy ruchomej za czas dłuższy niż sześć miesięcy, licząc od dnia ogłoszenia upadłości, nie obowiązuje masy.

Art.  50.

§ 1. Umowa najmu lub dzierżawy nieruchomości upadłego pozostaje w mocy, jeżeli przedmiot umowy przed ogłoszeniem upadłości był objęty przez najemcę lub dzierżawcę.

§ 2. Pobranie z góry przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości czynszu najmu za czas dłuższy niż trzy miesiące, a czynszu dzierżawy za czas dłuższy niż sześć miesięcy, licząc w obu przypadkach od daty ogłoszenia upadłości, jak również rozporządzanie tym czynszem nie obowiązuje masy.

§ 3. Sprzedaż nieruchomości przez syndyka w toku postępowania upadłościowego wywołuje takie same skutki w stosunku do umowy najmu lub dzierżawy, jak sprzedaż w postępowaniu egzekucyjnym.

Art.  51.

§ 1. Od umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości, zawartej przez upadłego, jako najemcę lub dzierżawcę, każda ze stron może odstąpić, jeżeli w czasie ogłoszenia upadłości przedmiot najmu lub dzierżawy nie był jeszcze objęty przez upadłego. Oświadczenie o odstąpieniu winno nastąpić w ciągu dwóch tygodni od daty ogłoszenia upadłości.

§ 2. Odstąpienie od umowy nie pociąga za sobą obowiązku odszkodowania.

§ 3. Jeżeli przedmiot najmu lub dzierżawy w czasie ogłoszenia upadłości był już objęty przez upadłego, syndyk może najem lub dzierżawę rozwiązać przez wypowiedzenie na sześć miesięcy z góry, gdy umowa dotyczy nieruchomości, w której prowadzone było przedsiębiorstwo upadłego, w innych zaś przypadkach - z zachowaniem ustawowego terminu wypowiedzenia. Terminy te stosuje się tylko wówczas gdy umówione terminy wypowiedzenia nie są krótsze.

§ 4. Rozwiązanie nie może nastąpić wcześniej niż z upływem czasu, za który czynsz z góry uiszczono.

§ 5. Wynajmującemu lub wydzierżawiającemu służy prawo do odszkodowania z powodu rozwiązania najmu lub dzierżawy przed terminem przewidzianym w umowie, za czas jednak nie dłuższy niż dwa lata.

Art.  52.

Jeżeli małżonkowie w czasie trwania związku małżeńskiego zawrą majątkową umowę małżeńską, roszczenia z takiej umowy mogą być uwzględnione tylko wówczas, gdy była ona zawarta wcześniej niż na dwa lata przed dniem ogłoszenia upadłości.

Rozdział  IV

Wpływ ogłoszenia upadłości na stosunki majątkowe między małżonkami

Art.  53.

§ 1. W razie upadłości jednego z małżonków, jeżeli między nimi ustanowiona była wspólność majątkowa lub wspólność dorobku, majątek wspólny należy do masy upadłości.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, gdy na zasadzie majątkowej umowy małżeńskiej wspólność ograniczona została do oznaczonej części majątku.

Rozdział  V

Bezskuteczność i zaskarżanie czynności upadłego

Art.  54.

§ 1. Czynności prawne pod tytułem darmym, zdziałane przez upadłego w ciągu roku przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości, są bezskuteczne w stosunku do masy upadłości.

§ 2. Bezskuteczne są również zabezpieczenie i zapłata długu jeszcze niepłatnego, dokonane przez upadłego w ciągu dwóch miesięcy przed złożeniem pomienionego wniosku. Jednak ten, kto otrzymał zapłatę lub zabezpieczenie, może w drodze powództwa lub zarzutu żądać uznania tych czynności za skuteczne, jeżeli w czasie ich dokonania nie wiedział o istnieniu podstawy ogłoszenia upadłości.

Art.  55. ³⁵

 

§ 1. Czynności prawne upadłego, dokonane pod tytułem obciążliwym w ciągu sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości z małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie albo z przysposobionym lub przysposabiającym - są w stosunku do masy upadłości bezskuteczne.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio do czynności upadłego, będącego spółką, dokonanej z jej wspólnikami i reprezentantami.

Art.  56.

Poza tym do zaskarżenia czynności prawnych upadłego, zdziałanych ze szkodą wierzycieli, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego oraz przepisy poniższe.

Art.  57. ³⁶

 

§ 1. Prawo wytoczenia powództwa służy tylko syndykowi. W sprawach tych syndyk nie ma obowiązku uiszczania opłat sądowych.

§ 2. Prawo wytoczenia powództwa wygasa po upływie dwóch lat od dnia ogłoszenia upadłości, jeżeli na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego nie wygasło wcześniej. Termin ten nie ma zastosowania, gdy żądanie uznania czynności za bezskuteczną zgłoszone zostało w drodze zarzutu.

Art.  58.

§ 1. Syndyk może wejść na miejsce powoda do sprawy wszczętej przez wierzyciela, który zaskarżył czynności upadłego. W tym przypadku, jeżeli pozwanym był także upadły, postępowanie w stosunku do niego będzie umorzone po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

§ 2. Z odzyskanej części majątku syndyk zwróci wierzycielowi poniesione przez niego koszty procesu.

§ 3. W razie umorzenia lub uchylenia postępowania upadłościowego przed ukończeniem sprawy, wierzyciel, który wszczął sprawę, może prowadzić dalej proces, obejmując go w stanie, w jakim wówczas będzie się znajdował.

§ 4. Wierzyciel, który na mocy wyroku, uznającego czynność upadłego za bezskuteczną, otrzymał przed ogłoszeniem upadłości jakiekolwiek zaspokojenie, nie jest obowiązany wydać masie tego, co otrzymał.

Art.  59.

§ 1. Jeżeli czynność upadłego jest bezskuteczna, choćby z powództwa wierzyciela, wszystko, co ubyło z majątku upadłego lub co wskutek tej czynności nie weszło do jego majątku, winno być wydane masie upadłości, a gdy wydanie w naturze nie jest możliwe, winna jej być wydana równowartość w pieniądzach.

§ 2. W tych przypadkach świadczenie wzajemne osoby trzeciej winno być jej zwrócone, jeżeli znajduje się w masie upadłości oddzielnie od innego majątku lub o ile masa świadczeniem tym się wzbogaciła. Jeżeli warunki te nie zachodzą, osoba trzecia ma prawo wierzytelność stąd wynikłą zgłosić do masy upadłości.

Rozdział  VI

Wpływ upadłości na toczące się postępowania

Art.  60.

Postępowanie dotyczące mienia wchodzącego w skład masy upadłości może być wszczęte i dalej prowadzone jedynie przez syndyka lub przeciwko niemu.

Art.  61.

Mienie, o które toczy się sprawa, będzie poczytane za wyłączone z masy upadłości, jeżeli syndyk oświadczy, iż nie weźmie udziału w sprawie zamiast upadłego.

Art.  62.

Postępowanie w sprawie, wszczętej przeciwko upadłemu przed ogłoszeniem upadłości o wierzytelność, która uległa zgłoszeniu do masy, może być podjęte przeciwko syndykowi, jednak tylko w tym przypadku, gdy w postępowaniu upadłościowym sędzia-komisarz nie uznał wierzytelności, albo gdy na skutek sprzeciwu sąd odmówił uznania.

Art.  63.

§ 1. 37 Postępowanie egzekucyjne, wszczęte przed ogłoszeniem upadłości przeciwko upadłemu w poszukiwaniu jego długu osobistego, będzie zawieszone z ogłoszeniem upadłości. Będzie ono umorzone z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

§ 2. Sumy, uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze nie wydane, będą przelane do masy upadłości.

²⁸ Art. 22 zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

²⁹ Art. 31 § 2 skreślony przez art. 2 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.43.189) z dniem 1 lipca 1996 r.

³⁰ Art. 31 § 3 zmieniony przez art. 2 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.96.43.189) z dniem 1 lipca 1996 r.

³¹ Art. 32 § 3 dodany przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

³² Art. 35 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

³³ Art. 45 skreślony przez art. 20 pkt 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U.94.1.1) z dniem 1 stycznia 1994 r.

³⁴ Art. 46 skreślony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

³⁵ Art. 55 zmieniony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

³⁶ Art. 57 zmieniony przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.

³⁷ Art. 63 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. (Dz.U.97.117.751) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 3 stycznia 1998 r.