Rozdział 4 - Społeczne organy w systemie oświaty - Prawo oświatowe.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.900 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 27 września 2023 r. do: 31 sierpnia 2024 r.
Rozdział 4
Społeczne organy w systemie oświaty
Społeczne organy w systemie oświaty
1.
Przy ministrze właściwym do spraw oświaty i wychowania może działać Krajowa Rada Oświatowa, zwana dalej "Krajową Radą", będąca społecznym organem opiniodawczym i wnioskodawczym w sprawach oświaty.2.
Krajową Radę tworzy minister właściwy do spraw oświaty i wychowania na wniosek wojewódzkich rad oświatowych reprezentujących co najmniej 1/4 województw.3.
Krajowa Rada:1)
opracowuje i przedstawia ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania projekty założeń polityki oświatowej państwa;2)
opiniuje kryteria podziału środków będących w dyspozycji ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, przeznaczonych na oświatę;3)
opiniuje koncepcję kształcenia, w tym ramowe plany nauczania oraz zakres obowiązujących podstaw programowych;4)
opiniuje projekty aktów prawnych dotyczących oświaty;5)
opiniuje inne sprawy dotyczące oświaty, przedstawione przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.4.
Krajowa Rada może występować z wnioskami dotyczącymi spraw oświaty bezpośrednio do naczelnych i centralnych organów administracji rządowej.1.
W skład Krajowej Rady wchodzą przedstawiciele wojewódzkich rad oświatowych, po jednym z każdej rady wojewódzkiej, oraz po jednym przedstawicielu centralnych struktur związków zawodowych zrzeszających nauczycieli.2.
Kadencja Krajowej Rady trwa 3 lata.3.
Krajowa Rada uchwala regulamin swojej działalności oraz wybiera przewodniczącego.4.
Krajowa Rada może powoływać stałe i doraźne komisje.5.
Obsługę administracyjną Krajowej Rady zapewnia minister właściwy do spraw oświaty i wychowania.1.
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego może utworzyć Radę do spraw Szkolnictwa Artystycznego będącą społecznym organem opiniodawczym i wnioskodawczym w sprawach kształcenia artystycznego oraz określić zakres i zasady jej działania, a także zasady powoływania i odwoływania jej członków.2.
Inni ministrowie prowadzący szkoły lub placówki mogą również powoływać rady do spraw podporządkowanego sobie szkolnictwa oraz określać zakres i zasady ich działania.1.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może powołać radę oświatową działającą przy tym organie.2.
Do zadań rady oświatowej należy:1)
badanie potrzeb oświatowych na obszarze działania jednostki samorządu terytorialnego oraz przygotowywanie projektów ich zaspokajania;2)
opiniowanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego w części dotyczącej wydatków na oświatę;3)
opiniowanie projektów sieci publicznych szkół i placówek;4)
opiniowanie projektów aktów prawa miejscowego wydawanych w sprawach oświaty;5)
wyrażanie opinii i wniosków w innych sprawach dotyczących oświaty.3.
Właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego jest obowiązany przedstawić radzie oświatowej projekty aktów, o których mowa w ust. 2 pkt 2-4.Organ, o którym mowa w art. 78 ust. 1, ustala:
1)
skład i zasady wyboru członków rady oświatowej;2)
regulamin działania rady oświatowej.1.
W szkołach i placówkach mogą działać rady szkół i placówek.1a. 41
W branżowym centrum umiejętności działa rada branżowego centrum umiejętności.2.
Rada szkoły lub placówki uczestniczy w rozwiązywaniu spraw wewnętrznych szkoły lub placówki, a także:1)
uchwala statut szkoły lub placówki;2)
opiniuje projekt planu finansowego szkoły lub placówki;3)
może występować do organu sprawującego nadzór pedagogiczny nad szkołą lub placówką z wnioskami o zbadanie i dokonanie oceny działalności szkoły lub placówki, jej dyrektora lub innego nauczyciela zatrudnionego w szkole lub placówce; wnioski te mają dla organu charakter wiążący;4)
opiniuje plan pracy szkoły lub placówki, projekty eksperymentów pedagogicznych oraz inne sprawy istotne dla szkoły lub placówki;5)
z własnej inicjatywy ocenia sytuację oraz stan szkoły lub placówki i występuje z wnioskami do dyrektora, rady pedagogicznej, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz do wojewódzkiej rady oświatowej, w szczególności w sprawach organizacji zajęć, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 2 i 5-7.3.
W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki rada szkoły lub placówki może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady szkoły lub placówki określa regulamin, o którym mowa w art. 81 ust. 8.1.
W skład rady szkoły lub placówki wchodzą, z zastrzeżeniem ust. 2-4, w równej liczbie:1)
nauczyciele wybrani przez ogół nauczycieli;2)
rodzice wybrani przez ogół rodziców;3)
uczniowie wybrani przez ogół uczniów.2.
W skład rady szkoły lub placówki nie wchodzą uczniowie przedszkoli, uczniowie klas I-IV szkół podstawowych, z wyłączeniem szkół dla dorosłych, a także uczniowie szkół specjalnych i placówek dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym, znacznym lub głębokim oraz uczniowie szkół i placówek określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 85 ust. 8.3.
W szkole podstawowej dla dzieci i młodzieży udział uczniów klasy V i VI w radzie szkoły nie jest obowiązkowy.4.
W szkołach i placówkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 83 ust. 6 udział rodziców w radzie szkoły lub placówki nie jest obowiązkowy.4a. 42
W skład rady branżowego centrum umiejętności wchodzi co najmniej:1)
po jednym przedstawicielu:a)
powiatowej rady rynku pracy właściwej ze względu na siedzibę branżowego centrum umiejętności,b)
wojewódzkiej rady rynku pracy właściwej ze względu na siedzibę branżowego centrum umiejętności,c)
organu prowadzącego branżowe centrum umiejętności;2)
po dwóch przedstawicieli:a)
organizacji pracodawców, samorządu gospodarczego, innej organizacji gospodarczej, stowarzyszenia lub samorządu zawodowego lub sektorowej rady do spraw kompetencji, właściwych dla danej dziedziny zawodowej określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 46c ust. 1,b)
pracodawców, w tym przedsiębiorców, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803 i 1414), właściwych dla danej dziedziny zawodowej określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 46c ust. 1,c)
wybranych spośród osób prowadzących zajęcia w branżowym centrum umiejętności.5.
Rada powinna liczyć co najmniej 6 osób.6. 43
Tryb wyboru członków rady szkoły lub placówki określa statut szkoły lub placówki. Statut szkoły lub placówki może przewidywać rozszerzenie składu rady o inne osoby niż wymienione w ust. 1 albo 4a.7.
Kadencja rady szkoły lub placówki trwa 3 lata. Statut szkoły lub placówki może dopuszczać dokonywanie corocznej zmiany 1/3 składu rady.8.
Rada szkoły lub placówki uchwala regulamin swojej działalności oraz wybiera przewodniczącego. Zebrania rady są protokołowane.9.
W regulaminie, o którym mowa w ust. 8, mogą być określone rodzaje spraw, w których rozpatrywaniu nie biorą udziału przedstawiciele uczniów.10.
W posiedzeniach rady szkoły lub placówki może brać udział, z głosem doradczym, dyrektor szkoły lub placówki.11.
Do udziału w posiedzeniach rady szkoły lub placówki mogą być zapraszane przez przewodniczącego, za zgodą lub na wniosek rady, inne osoby z głosem doradczym.12.
Rady szkół lub placówek mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.13.
Powstanie rady szkoły lub placówki organizuje dyrektor szkoły lub placówki z własnej inicjatywy albo na wniosek rady rodziców, a w przypadku szkół ponadpodstawowych także na wniosek samorządu uczniowskiego.14.
W szkołach artystycznych przepisy ust. 2-4 i 13 stosuje się odpowiednio.15. 44
W branżowych centrach umiejętności przepisów ust. 1, 9 i 13 nie stosuje się.1.
Rady szkoły lub placówki nie powołuje się w szkołach i placówkach, w których ze względu na specyfikę organizacji pracy i zadania nie ma możliwości wyłonienia stałej reprezentacji rodziców lub uczniów, o której mowa w art. 81 ust. 1 pkt 2 i 3.2.
W szkołach lub placówkach, w których rada nie została powołana, zadania rady wykonuje rada pedagogiczna.1.
W szkołach i placówkach, z zastrzeżeniem ust. 6, działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów.1a.
W zebraniach rady rodziców może uczestniczyć pielęgniarka środowiska nauczania i wychowania albo higienistka szkolna w celu omówienia zagadnień z zakresu edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia uczniów, z zachowaniem w tajemnicy informacji o stanie zdrowia uczniów.2.
W skład rad rodziców wchodzą:1)
w szkołach - po jednym przedstawicielu rad oddziałowych, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału;2)
w placówkach - co najmniej 7 przedstawicieli, wybranych w tajnych wyborach przez zebranie rodziców wychowanków danej placówki;3)
w szkołach artystycznych - przedstawiciele w liczbie określonej w statucie szkoły, wybrani w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danej szkoły.3.
W wyborach, o których mowa w ust. 2, jednego ucznia reprezentuje jeden rodzic. Wybory przeprowadza się na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym.4.
Rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:1)
wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady;2)
szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, oraz przedstawicieli rad oddziałowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1, do rady rodziców odpowiednio szkoły lub placówki.5.
Rady rodziców mogą porozumiewać się ze sobą, ustalając zasady i zakres współpracy.6.
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, a w przypadku szkół i placówek artystycznych - minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, określą, w drodze rozporządzenia, rodzaje szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców, uwzględniając organizację szkoły lub placówki lub brak możliwości bezpośredniego uczestniczenia w ich działalności reprezentacji rodziców.1.
Rada rodziców może występować do dyrektora i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki.2.
Do kompetencji rady rodziców, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, należy:1)
uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26;2)
opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 56 ust. 2;3)
opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.3.
Jeżeli rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, program ten ustala dyrektor szkoły lub placówki w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny. Program ustalony przez dyrektora szkoły lub placówki obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.4.
W szkołach i placówkach, w których nie tworzy się rad rodziców, program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, uchwala rada pedagogiczna.5.
W szkołach i placówkach publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne oraz w szkołach i placówkach niepublicznych program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki, o którym mowa w art. 26, ustala organ wskazany w statucie szkoły lub placówki.6.
W celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym mowa w art. 83 ust. 4.7.
Fundusze, o których mowa w ust. 6, mogą być przechowywane na odrębnym rachunku bankowym rady rodziców. Do założenia i likwidacji tego rachunku bankowego oraz dysponowania funduszami na tym rachunku są uprawnione osoby posiadające pisemne upoważnienie udzielone przez radę rodziców.1.
W szkole i placówce działa samorząd uczniowski, zwany dalej "samorządem".2.
Samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły lub placówki.3.
Zasady wybierania i działania organów samorządu określa regulamin uchwalany przez ogół uczniów w głosowaniu równym, tajnym i powszechnym. Organy samorządu są jedynymi reprezentantami ogółu uczniów.4.
Regulamin samorządu nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki.5.
Samorząd może przedstawiać radzie szkoły lub placówki, radzie pedagogicznej oraz dyrektorowi wnioski i opinie we wszystkich sprawach szkoły lub placówki, w szczególności dotyczących realizacji podstawowych praw uczniów, takich jak:1)
prawo do zapoznawania się z programem nauczania, z jego treścią, celem i stawianymi wymaganiami;2)
prawo do jawnej i umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu;3)
prawo do organizacji życia szkolnego, umożliwiające zachowanie właściwych proporcji między wysiłkiem szkolnym a możliwością rozwijania i zaspokajania własnych zainteresowań;4)
prawo redagowania i wydawania gazety szkolnej;5)
prawo organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej zgodnie z własnymi potrzebami i możliwościami organizacyjnymi w porozumieniu z dyrektorem;6)
prawo wyboru nauczyciela pełniącego rolę opiekuna samorządu.6.
Samorząd w porozumieniu z dyrektorem szkoły lub placówki może podejmować działania z zakresu wolontariatu.7.
Samorząd może ze swojego składu wyłonić radę wolontariatu.8.
Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, typy szkół i placówek, w których nie tworzy się samorządu uczniowskiego ze względu na konieczność stosowania w szkole lub placówce specjalnej organizacji nauki i metod pracy, a także ze względów wychowawczych, opiekuńczych i resocjalizacyjnych.9.
Samorząd w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia, szkole policealnej, policealnej szkole artystycznej lub placówce kształcenia ustawicznego, w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek i innych źródeł. Zasady wydatkowania tych funduszy określa regulamin, o którym mowa w ust. 3.1.
W szkole i placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie, których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki.2.
Podjęcie działalności w szkole lub placówce przez stowarzyszenie lub inną organizację, o których mowa w ust. 1, wymaga uzyskania zgody dyrektora szkoły lub placówki, wyrażonej po uprzednim uzgodnieniu warunków tej działalności oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii rady szkoły lub placówki i rady rodziców.3.
W szkołach i placówkach, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 83 ust. 6, oraz w szkołach i placówkach, w których nie utworzono rady szkoły lub placówki, nie stosuje się wymogu uzyskania pozytywnej opinii odpowiednio rady szkoły lub placówki i rady rodziców, o których mowa w ust. 2.Art. 87. [Wyłączenie stosowania niektórych przepisów w przypadku szkół i placówek publicznych niesamorządowych oraz niepublicznych]
Przepisy art. 80-83, art. 84 ust. 1-4, 6 i 7, art. 85 i art. 86 nie dotyczą szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego lub przez osoby fizyczne oraz szkół i placówek niepublicznych.
41 Art. 80 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.2005) zmieniającej nin. ustawę z dniem 27 września 2023 r.
42 Art. 81 ust. 4a dodany przez art. 1 pkt 12 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.2005) zmieniającej nin. ustawę z dniem 27 września 2023 r.
43 Art. 81 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 12 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.2005) zmieniającej nin. ustawę z dniem 27 września 2023 r.
44 Art. 81 ust. 15 dodany przez art. 1 pkt 12 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.2005) zmieniającej nin. ustawę z dniem 27 września 2023 r.