Dział 1 - SĄDY - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1994.7.25 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 18 lipca 2002 r.

DZIAŁ  I

SĄDY

Rozdział  1

Przepisy ogólne

Art.  1.

§ 1. Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 2. 1 Sądami powszechnymi są sądy apelacyjne, sądy okręgowe i sądy rejonowe.

Art.  2.

§ 1. Sądy powszechne rozstrzygają sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawami innym sądom.

§ 2. Sądy powszechne rozstrzygają także sprawy nie wymienione w § 1, jeżeli zostały przekazane do ich właściwości odrębnymi ustawami.

Art.  3. ²

 

§ 1. Sprawy należące do sądów powszechnych rozpoznają sądy rejonowe, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawami do właściwości sądów okręgowych.

§ 2. Sądy okręgowe rozpoznają ponadto środki odwoławcze od orzeczeń sądów rejonowych; środki odwoławcze od orzeczeń sądów okręgowych, wydanych w pierwszej instancji, rozpoznają sądy apelacyjne.

Art.  4.

§ 1. W skład sądu powszechnego wchodzą prezes, wiceprezes lub wiceprezesi oraz sędziowie.

§ 2. Sędziów powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.

Art.  5.

§ 1. Rozpoznawanie spraw w sądach powszechnych odbywa się z udziałem ławników ludowych, z wyjątkiem wypadków określonych w ustawach.

§ 2. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami.

Art.  6.

Sądy powszechne wydają wyroki w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.

Art.  7.

§ 1. Sądy powszechne rozpoznają i rozstrzygają sprawy kolegialnie, w postępowaniu jawnym, chyba że ustawy stanowią inaczej.

§ 2. Postępowanie przed sądami powszechnymi toczy się na zasadzie równości stron, z zapewnieniem stronom prawa do obrony, a także odwołania się do sądu wyższej instancji, chyba że ustawy stanowią inaczej.

Art.  8.

Osoba nie władająca językiem polskim ma prawo do występowania przed sądem w języku ojczystym i bezpłatnego korzystania z pomocy tłumacza.

Art.  9.

Nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy, w trybie określonym ustawami.

Art.  10.

Zwierzchni nadzór nad działalnością administracyjną sądów powszechnych sprawuje Minister Sprawiedliwości.

Art.  11.

Minister Sprawiedliwości przedstawia Prezydentowi i Krajowej Radzie Sądownictwa informację o działalności sądów powszechnych.

Art.  12.

§ 1. Sędziowie współuczestniczą w czynnościach z zakresu administracji sądowej poprzez organy kolegialne sądu.

§ 2. 3 Organami kolegialnymi sądu apelacyjnego i sądu okręgowego są: zgromadzenie ogólne sędziów oraz kolegium sądu.

Art.  13.

(skreślony).

Art.  14.

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sądach, rozumie się przez to sądy powszechne.

Rozdział  2

Organizacja sądów

Art.  15. ⁴

 

§ 1. Sąd rejonowy tworzy się dla jednej lub większej liczby gmin; w uzasadnionych wypadkach może być utworzony więcej niż jeden sąd rejonowy w obrębie tej samej gminy.

§ 2. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi sądy rejonowe oraz ustala ich siedziby i obszary właściwości.

§ 3. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może tworzyć poza siedzibą sądu, a także znosić wydziały zamiejscowe sądów rejonowych.

§ 4. Pracownicy zniesionego wydziału zamiejscowego przechodzą do odpowiedniego sądu.

Art.  16. ⁵

 

§ 1. Sąd okręgowy tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądów rejonowych.

§ 2. Sąd apelacyjny tworzy się dla obszarów właściwości co najmniej dwóch sądów okręgowych.

§ 3. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi sądy okręgowe i apelacyjne oraz ustala ich siedziby i obszary właściwości.

§ 4. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może tworzyć poza siedzibą sądu, a także znosić ośrodki zamiejscowe albo wydziały zamiejscowe sądów okręgowych.

§ 5. Pracownicy zniesionego ośrodka zamiejscowego albo wydziału zamiejscowego przechodzą do odpowiedniego sądu.

Art.  16¹. ⁶

 

§ 1. Minister Sprawiedliwości może, w drodze rozporządzenia, tworzyć w siedzibie sądu rejonowego lub poza nią, a także znosić, wydziały lub wydziały zamiejscowe sądów rejonowych do rozpoznawania spraw:

1) o wykroczenia skarbowe,

2) o przestępstwa skarbowe zagrożone:

a) karą grzywny,

b) karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. W rozporządzeniu określa się obszar właściwości wydzielony z obszaru właściwości sądu rejonowego.

Art.  17.

§ 1. 7 Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w sądach okręgowych odrębne jednostki organizacyjne do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (sądy pracy i ubezpieczeń społecznych), a w sądach rejonowych - odrębne jednostki organizacyjne do spraw z zakresu prawa pracy (sądy pracy).

§ 2. 8 Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może utworzyć w niektórych sądach okręgowych odrębne jednostki organizacyjne, właściwe wyłącznie do spraw z zakresu prawa pracy (sądy pracy) lub wyłącznie do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych (sądy ubezpieczeń społecznych).

§ 3. 9 Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych z właściwości innego sądu okręgowego, a jednemu sądowi rejonowemu - rozpoznawanie spraw z zakresu prawa pracy z właściwości więcej niż jednego spośród sądów rejonowych działających na obszarze tego samego województwa.

§ 4. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w sądach apelacyjnych odrębne jednostki organizacyjne do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (sądy pracy i ubezpieczeń społecznych).

§ 5. Do orzekania w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w § 1, 2 i 4, wyznacza się sędziów i ławników szczególnie obeznanych z problematyką spraw pracowniczych, celami ubezpieczenia i potrzebami osób ubezpieczonych.

Art.  18.

§ 1. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w sądach rejonowych wydziały rodzinne i nieletnich (sądy rodzinne) w szczególności do spraw z zakresu:

1) prawa rodzinnego i opiekuńczego,

2) postępowania w sprawach nieletnich,

3) postępowania w stosunku do osób uzależnionych od alkoholu.

§ 2. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może przekazać jednemu sądowi rejonowemu rozpoznawanie spraw należących do kompetencji wydziału rodzinnego i nieletnich w zakresie właściwości więcej niż jednego spośród sądów rejonowych działających na obszarze tego samego województwa.

Art.  19.

§ 1. 10 Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w sądach okręgowych oraz w sądach rejonowych mających siedzibę w miastach będących siedzibą sądów okręgowych odrębne jednostki organizacyjne do spraw gospodarczych (sądy gospodarcze).

§ 2. 11 W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może przekazać jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawanie spraw gospodarczych z właściwości innego sądu okręgowego oraz utworzyć odrębne jednostki organizacyjne do spraw gospodarczych (sądy gospodarcze) w sądach rejonowych innych niż określone w § 1.

§ 3. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 1 i 2, wyznacza się sędziów i ławników szczególnie obeznanych z problematyką gospodarczą.

Art.  19¹. ¹²

Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, może przekazać jednemu sądowi rejonowemu - sądowi gospodarczemu, w którym został utworzony wydział dla spraw upadłościowych i układowych, rozpoznawanie tych spraw, należących do właściwości innych sądów rejonowych - sądów gospodarczych.

Art.  20. ¹³

Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w Sądzie Okręgowym w Warszawie odrębną jednostkę organizacyjną do spraw z zakresu ochrony konkurencji, regulacji energetyki, telekomunikacji i transportu kolejowego.

Art.  21.

§ 1. Sądy dzielą się na wydziały. W zależności od potrzeb tworzy się wydziały karny i cywilny, a także inne wydziały, z uwzględnieniem rodzaju i liczby spraw wpływających do sądu.

§ 2. 14 Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi wydziały.

§ 3. Wydziałem kieruje przewodniczący, którym jest prezes, wiceprezes lub sędzia.

Art.  22.

§ 1. Sąd może pełnić czynności poza swoją siedzibą, a w razie konieczności - i poza obszarem swojej właściwości, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości lub jeżeli przez to nastąpi znaczne zaoszczędzenie kosztów.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może zarządzić odbywanie stałych posiedzeń sądów (roków sądowych) poza siedzibą sądu.

Art.  23.

§ 1. W wypadkach przewidzianych w ustawach sądy są obowiązane spełniać poszczególne czynności sądowe na żądanie innych sądów oraz innych organów.

§ 2. Sądy są obowiązane udzielać pomocy sądowej również na żądanie sądów zagranicznych, jeżeli wzajemność jest zapewniona; żądanie pomocy sądowej, skierowane przez Ministra Sprawiedliwości, jest wiążące dla sądu wezwanego.

§ 3. O spełnienie czynności należy zwrócić się do sądu, w którego okręgu czynność ma być wykonana.

Art.  24.

§ 1. Sędziego w jego czynnościach może zastąpić sędzia tego samego sądu, sądu równorzędnego lub wyższego albo niższego.

§ 2. 15 W składzie sądzącym może brać udział tylko jeden sędzia innego sądu. Sędzia sądu niższego nie może być przewodniczącym składu sądzącego. Minister Sprawiedliwości może jednak przyznać sędziemu sądu rejonowego, delegowanemu do sądu okręgowego, prawo przewodniczenia w sprawach rozpoznawanych przez ten sąd w pierwszej instancji w składzie jednego sędziego i dwóch ławników oraz w składzie jednego sędziego.

Art.  25.

§ 1. Prezes sądu może wyznaczyć sędziego dodatkowego do rozprawy, jeżeli istnieje przypuszczenie, że będzie ona trwać czas dłuższy.

§ 2. Sędzia dodatkowy bierze udział w naradzie i głosowaniu, jeżeli jeden z sędziów nie może uczestniczyć w składzie sądzącym.

Art.  26.

Spełnienie czynności przez innego sędziego niż ten, który był do niej powołany według podziału czynności, nie wpływa na jej ważność.

Art.  27. ¹⁶

(skreślony).

Art.  27¹. ¹⁷

Minister Sprawiedliwości może powierzyć, w drodze rozporządzenia, kierując się ilością spraw wpływających do sądów rejestrowych oraz względami ekonomii postępowania rejestrowego:

1) prowadzenie rejestrów, przekazanych ustawami do właściwych sądów rejonowych, jednemu z nich dla dwu lub więcej tych sądów,

2) prowadzenie Krajowego Rejestru Sądowego jednemu z sądów rejonowych (sądów gospodarczych) dla obszaru właściwości dwu lub więcej tych sądów lub części obszarów ich właściwości.

Rozdział  3

Organy sądów

Art.  28.

Organami sądów są:

1) w sądach apelacyjnych - prezes sądu, zgromadzenie ogólne sędziów oraz kolegium sądu apelacyjnego,

2) 18 w sądach okręgowych - prezes sądu, zgromadzenie ogólne sędziów oraz kolegium sądu okręgowego,

3) w sądach rejonowych - prezes sądu.

Art.  29.

§ 1. Minister Sprawiedliwości sprawuje zwierzchni nadzór nad działalnością administracyjną sądów osobiście, przez właściwe organy lub wyznaczone osoby.

§ 2. Prezes sądu kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, pełni czynności administracji sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie oraz w odrębnych przepisach.

§ 3. 19 Prezes sądu apelacyjnego sprawuje nadzór nad działalnością administracyjną sądów okręgowych na obszarze właściwości sądu apelacyjnego.

§ 4. 20 Prezes sądu okręgowego wykonuje czynności administracji sądowej w stosunku do sądów rejonowych na obszarze właściwości sądu okręgowego oraz sprawuje nadzór nad działalnością tych sądów.

§ 5. Prezes sądu w zakresie administracji sądowej jest organem podległym Ministrowi Sprawiedliwości.

§ 6. Prezesa sądu zastępuje wyznaczony wiceprezes lub sędzia.

Art.  29¹.

§ 1. 21 Prezesa sądu apelacyjnego powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego bądź Sądu Najwyższego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów danego sądu apelacyjnego, z zastrzeżeniem § 2.

§ 2. 22 Minister Sprawiedliwości nie może jednak powołać ani odwołać prezesa sądu apelacyjnego, jeżeli zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego wyraziło sprzeciw.

§ 3. 23 Wiceprezesa sądu apelacyjnego powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu apelacyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego bądź Sądu Najwyższego na wniosek prezesa danego sądu apelacyjnego lub z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii kolegium.

§ 4. 24 Minister Sprawiedliwości nie może jednak powołać ani odwołać wiceprezesa sądu apelacyjnego, jeżeli kolegium sądu apelacyjnego wyraziło sprzeciw bezwzględną większością głosów.

Art.  30. ²⁵

 

§ 1. 26 Prezesa sądu okręgowego powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądu okręgowego, sądu apelacyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego bądź Sądu Najwyższego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów danego sądu okręgowego i opinii prezesa właściwego sądu apelacyjnego. Przepis art. 29¹ § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 2. 27 Wiceprezesa sądu okręgowego oraz prezesa i wiceprezesa sądu rejonowego powołuje i odwołuje Minister Sprawiedliwości spośród sędziów sądów powszechnych, na wniosek prezesa danego sądu okręgowego lub z własnej inicjatywy, po zasięgnięciu opinii kolegium tego sądu.

§ 3. 28 Minister Sprawiedliwości nie może jednak powołać ani odwołać wiceprezesa sądu okręgowego oraz prezesa i wiceprezesa sądu rejonowego, jeżeli kolegium sądu okręgowego wyraziło sprzeciw bezwzględną większością głosów.

Art.  30¹.

Prezes i wiceprezes sądu jest powoływany na okres czterech lat i nie może być powołany ponownie, jeżeli zajmował to samo stanowisko przez dwie kolejne kadencje.

Art.  31.

(skreślony).

Art.  32.

§ 1. Osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną sądów mają prawo wglądu w czynności sądów, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień. Minister Sprawiedliwości oraz prezesi sądów mogą uchylać zarządzenia administracyjne niezgodne z prawem.

§ 2. Osoby, o których mowa w § 1, mogą być obecne na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności.

§ 3. W razie stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego, Minister Sprawiedliwości oraz prezesi sądów mogą zwrócić na nie uwagę i żądać usunięcia skutków tego uchybienia.

Art.  33.

Czynności, o których mowa w art. 29 i 32, nie mogą wkraczać w dziedzinę, w której sędziowie są niezawiśli.

Art.  34.

Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowo tryb wykonywania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów przez organy i osoby do tego wyznaczone oraz podział zadań tego nadzoru pomiędzy prezesami sądów.

Art.  35.

§ 1. 29 Prezes sądu okręgowego zawiadamia prezesa właściwego sądu rejonowego o stwierdzonych uchybieniach w działaniu tego sądu.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do prezesa sądu apelacyjnego.

Art.  36. ³⁰

 

§ 1. Sąd apelacyjny lub sąd okręgowy jako sąd odwoławczy, w razie stwierdzenia przy rozpoznawaniu sprawy oczywistej obrazy przepisów, niezależnie od innych uprawnień, wytyka uchybienie właściwemu sądowi. Sąd apelacyjny lub sąd okręgowy przed wytknięciem uchybienia może żądać wyjaśnień. Stwierdzenie i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy.

§ 2. O wytknięciu uchybienia sąd apelacyjny lub sąd okręgowy, o którym mowa w § 1, zawiadamia prezesa właściwego sądu, a o wypadkach poważniejszych uchybień - także Ministra Sprawiedliwości.

Art.  36¹.

Sąd Najwyższy na wniosek Ministra Sprawiedliwości unieważnia prawomocne orzeczenie wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądów w chwili orzekania, jeżeli w trybie postępowania sądowego orzeczenie to nie może być wzruszone.

Art.  37.

Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia:

1) ustala regulamin określający tryb wewnętrznego urzędowania sądów,

2) określa, po upływie jakiego czasu i z dopełnieniem jakich warunków akta spraw sądowych podlegają zniszczeniu w całości lub w części albo przekazaniu archiwom państwowym.

Art.  37a. ³¹

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze zarządzenia, szczegółowe czynności sądów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karnego w stosunkach międzynarodowych, w tym sposób wykonywania czynności dotyczących osób korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych i konsularnych oraz czynności z udziałem tych osób, czynności związane ze stawiennictwem przed sądami obywateli państw obcych, tryb ustalania obywatelstwa stron, uczestników postępowania, oskarżonych i świadków, szczegółowy tryb występowania o pomoc prawną i udzielania takiej pomocy sądom i innym organom państw obcych. Zarządzenie określi ponadto czynności wykonywane przez sądy w poszczególnych rodzajach spraw cywilnych i karnych w obrocie międzynarodowym w zakresie uznawania i wykonania orzeczeń sądów zagranicznych.

Art.  38.

§ 1. 32 Zgromadzenie ogólne sędziów sądu okręgowego składa się z sędziów sądu okręgowego oraz delegatów sędziów sądów rejonowych działających na obszarze właściwości sądu okręgowego. Delegatów sędziów sądów rejonowych, w liczbie równej liczbie sędziów sądu okręgowego, wybierają, na okres dwóch lat, zebrania sędziów sądów rejonowych.

§ 2. Jeżeli zgromadzenie ogólne składa się z więcej niż stu członków, może być zastąpione przez zebranie przedstawicieli. Zgromadzenie ogólne ustala regulamin wyboru przedstawicieli oraz wskazuje sprawy, których rozpatrywanie powierza się zebraniu przedstawicieli.

§ 3. 33 Przewodniczącym zgromadzenia ogólnego (zebrania przedstawicieli) jest prezes sądu okręgowego.

§ 4. Członkowie zgromadzenia ogólnego (zebrania przedstawicieli) są obowiązani brać udział w posiedzeniach zgromadzenia (zebrania przedstawicieli). Dotyczy to również sędziów delegowanych do pełnienia czynności na podstawie art. 63. Pozostali sędziowie i asesorzy mogą brać udział w posiedzeniu zgromadzenia ogólnego (zebrania przedstawicieli) bez prawa głosowania i wyboru.

§ 5. Do podjęcia uchwał zgromadzenia ogólnego (zebrania przedstawicieli) jest wymagana obecność przynajmniej dwóch trzecich liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów. Głosowanie jest tajne, jeżeli żądanie takie zgłosi chociażby jeden z obecnych członków zgromadzenia (zebrania przedstawicieli).

§ 6. 34 Zgromadzenie ogólne (zebranie przedstawicieli) zbiera się co najmniej raz w roku; posiedzenia zgromadzenia (zebrania przedstawicieli) zwołuje prezes sądu okręgowego z własnej inicjatywy lub na wniosek Ministra Sprawiedliwości, kolegium sądu okręgowego, jednej piątej liczby członków zgromadzenia albo jednej piątej liczby sędziów danego obszaru sądu okręgowego.

§ 7. 35 Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, regulamin wyboru delegatów, o których mowa w § 1, uwzględniając w szczególności wymóg proporcjonalności reprezentacji poszczególnych sądów rejonowych w stosunku do ogólnej liczby sędziów sądów rejonowych w okręgu danego sądu okręgowego, a także zasadę tajności głosowania.

Art.  39.

Zgromadzenie ogólne realizuje zadania określone w ustawie, a w szczególności:

1) przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów spośród osób zaopiniowanych przez kolegium właściwego sądu,

2) wybiera przedstawicieli na zebranie przedstawicieli zgromadzeń ogólnych sędziów,

3) 36 opiniuje kandydatów na stanowisko prezesa sądu okręgowego oraz wyraża opinię w sprawie jego odwołania,

4) 37 wysłuchuje informacji prezesa sądu okręgowego o działalności sądów oraz wyraża opinię w tym zakresie,

5) 38 ustala liczbę i wybiera członków kolegium sądu okręgowego,

6) 39 rozpatruje sprawozdania z działalności kolegium sądu okręgowego oraz omawia kierunki jego pracy.

Art.  40. ⁴⁰

 

§ 1. Kolegium sądu okręgowego składa się z czterech do dziesięciu członków, wybieranych przez zgromadzenie ogólne spośród jego członków. Przewodniczącym kolegium jest prezes sądu okręgowego, a w razie jego nieobecności - zastępca przewodniczącego, wybierany przez kolegium spośród jego członków.

§ 2. Kadencja kolegium sądu okręgowego trwa dwa lata.

§ 3. Do podjęcia uchwał jest wymagana obecność co najmniej dwóch trzecich składu kolegium sądu okręgowego. Uchwały zapadają większością głosów, a w razie równości głosów przesądza głos przewodniczącego.

§ 4. Kolegium sądu okręgowego zbiera się w zależności od potrzeb co najmniej raz na kwartał. Posiedzenia kolegium zwołuje prezes sądu okręgowego z własnej inicjatywy lub na wniosek jednej trzeciej liczby członków kolegium.

Art.  41. ⁴¹

 

§ 1. Kolegium sądu okręgowego realizuje zadania określone w ustawie, nie zastrzeżone do wyłącznej właściwości zgromadzenia ogólnego, a w szczególności:

1) 42 ustala podział czynności w sądach, określa zasady zastępstw sędziów i referendarzy sądowych, a także zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom oraz referendarzom sądowym, chyba że ustawa stanowi inaczej,

2) przedstawia zgromadzeniu ogólnemu opinię o kandydatach na stanowiska sędziów,

3) wyraża na wniosek prezesa sądu okręgowego opinię o kandydatach na stanowiska wiceprezesa sądu okręgowego oraz prezesa i wiceprezesa sądu rejonowego,

4) wyraża opinię o kandydatach na asesorów sądowych,

5) ustala projekt listy kandydatów na aplikantów sądowych,

6) 43 (skreślony),

7) powołuje i odwołuje przewodniczących wydziałów,

8) rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji i lustracji sądów,

9) rozpatruje odwołania od rozstrzygnięcia prezesa sądu okręgowego, odmawiającego zgody na podjęcie dodatkowego zatrudnienia przez sędziego,

10) 44 wyraża opinię w innych sprawach osobowych dotyczących sędziów oraz referendarzy sądowych, a także w sprawach przedstawionych przez prezesa sądu okręgowego, prezesa sądu apelacyjnego, Krajową Radę Sądownictwa oraz Ministra Sprawiedliwości.

§ 2. W sprawach istotnych dla danego sądu rejonowego kolegium sądu okręgowego może zasięgnąć opinii sędziów tego sądu, wyrażonej na zebraniu sędziów.

§ 3. Podział czynności na następny rok kalendarzowy ustala kolegium sądu okręgowego najpóźniej w listopadzie każdego roku, opierając się na projekcie przedstawionym przez prezesa sądu okręgowego, po zasięgnięciu opinii prezesów sądów rejonowych co do podziału czynności w tych sądach.

Art.  41¹. ⁴⁵

 

§ 1. Zgromadzenie ogólne sędziów sądu apelacyjnego składa się z sędziów tego sądu. Przepisy art. 38 § 2-6 oraz art. 39 i 40 stosuje się odpowiednio do zgromadzenia ogólnego sędziów i kolegium sądu apelacyjnego.

§ 2. Kolegium sądu apelacyjnego realizuje zadania określone w ustawie, nie zastrzeżone do wyłącznej właściwości zgromadzenia ogólnego, a w szczególności:

1) ustala podział czynności w sądzie, określa zasady zastępstw sędziów oraz zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom, chyba że ustawa stanowi inaczej,

2) przedstawia zgromadzeniu ogólnemu opinię o kandydatach na stanowiska sędziów sądu apelacyjnego,

3) wyraża, na wniosek prezesa sądu, opinię o kandydatach na stanowisko wiceprezesa sądu apelacyjnego,

4) powołuje i odwołuje przewodniczących wydziałów w sądzie apelacyjnym,

5) 46 wyraża opinię o kandydatach na stanowiska: przewodniczących wydziałów w sądach okręgowych, wizytatorów oraz kierowników szkolenia w sądzie apelacyjnym i w sądach okręgowych,

6) rozpatruje wnioski wynikające z wizytacji i lustracji sądów,

7) rozpatruje odwołania od rozstrzygnięcia prezesa sądu apelacyjnego, odmawiającego zgody na podjęcie dodatkowego zatrudnienia przez sędziego,

8) wyraża opinię w innych sprawach osobowych dotyczących sędziów, a także w sprawach przedstawionych przez prezesa sądu apelacyjnego, Krajową Radę Sądownictwa i Ministra Sprawiedliwości.

Art.  41².

§ 1. 47 Minister Sprawiedliwości ustala, w drodze rozporządzenia, corocznie liczbę wolnych stanowisk sędziowskich dla poszczególnych sądów, uwzględniając potrzeby wymiaru sprawiedliwości oraz wysokość środków finansowych przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa.

§ 2. Minister Sprawiedliwości może zgłosić Krajowej Radzie Sądownictwa - po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu - kandydatów na stanowiska sędziów sądów powszechnych.

Rozdział  4

Utrzymanie powagi sądu

Art.  42.

§ 1. Przewodniczący sądu może upomnieć osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek czynności sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu może ją wydalić z sali rozpraw.

§ 2. Osoby biorące udział w sprawie sąd może wydalić tylko wtedy, gdy mimo uprzedzenia o skutkach prawnych ich nieobecności przy czynnościach sądowych nadal zachowują się w sposób określony w § 1.

Art.  43.

§ 1. W razie cięższego naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najniższego wynagrodzenia lub karą pozbawienia wolności do 7 dni; osobie pozbawionej wolności można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności.

§ 2. Za ubliżenie w piśmie powadze sądu lub użycie wyrazów obraźliwych sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny do wysokości dwukrotnego najniższego wynagrodzenia, niezależnie od jego odpowiedzialności za ten czyn przewidzianej w innej ustawie.

§ 3. Jeżeli czynu określonego w § 1 i 2 dopuścił się żołnierz w czynnej służbie wojskowej, sąd - zamiast wymierzenia kary - zwraca się do właściwego dowódcy jednostki wojskowej, który stosuje środki przewidziane w przepisach wojskowych; przepis ten stosuje się odpowiednio do osoby odbywającej zasadniczą służbę wojskową w obronie cywilnej.

Art.  44.

§ 1. Postanowienie o ukaraniu karą porządkową (art. 43 § 1 i 2) jest natychmiast wykonalne, nie podlega zaskarżeniu oraz nie uchyla odpowiedzialności karnej i dyscyplinarnej za ten sam czyn.

§ 2. W razie niemożności ściągnięcia grzywny, zamienia się ją na karę pozbawienia wolności do 7 dni.

Art.  45.

Zarządzenia porządkowe przewodniczącego oraz kary porządkowe wymierzane przez sąd nie mają zastosowania do sędziów i ławników, należących do składu orzekającego, oraz do prokuratora, adwokata i radcy prawnego, biorących udział w sprawie.

Art.  46.

Sąd może wydalić z sali rozpraw publiczność z powodu niewłaściwego jej zachowania się.

Art.  47.

Sędziemu dokonującemu czynności sądowej jednoosobowo przysługują prawa przewodniczącego i sądu przewidziane w art. 42, 43 i 46.

¹ Art. 1 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

² Art. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³ Art. 12 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁴ Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁵ Art. 16 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁶ Art. 16¹ dodany przez art. 4 § 4 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks karny skarbowy (Dz.U.99.83.931) z dniem 17 października 1999 r.

⁷ Art. 17 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁸ Art. 17 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁹ Art. 17 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

¹⁰ Art. 19 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

¹¹ Art. 19 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

¹² Art. 19¹ dodany przez art. 3 ustawy z dnia 31 lipca 1997 r. o zmianie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i niektórych innych ustaw (Dz.U.97.117.751) z dniem 3 stycznia 1998 r.

¹³ Art. 20:

- zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

- zmieniony przez art. 6 ustawy z dnia 8 grudnia 2000 r. (Dz.U.00.122.1314) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 2001 r.

- zmieniony przez art. 108 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.00.122.1319) z dniem 1 kwietnia 2001 r.

¹⁴ Art. 21 § 2 zmieniony przez art. 29 pkt 1 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

¹⁵ Art. 24 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

¹⁶ Art. 27 skreślony przez art. 28 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U.00.50.580) z dniem 22 czerwca 2001 r.

¹⁷ Art. 27¹ zmieniony przez art. 69 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U.97.121.769) z dniem 1 stycznia 2001 r.

¹⁸ Art. 28 pkt 2 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

¹⁹ Art. 29 § 3:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.97.117.752) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1998 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

²⁰ Art. 29 § 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

²¹ Art. 29¹ § 1 dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. (Dz.U.95.81.406) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 1995 r.

²² Art. 29¹ § 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.91.421) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 1994 r.

²³ Art. 29¹ § 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.91.421) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 1994 r.

²⁴ Art. 29¹ § 4 dodany przez art. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.91.421) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 1994 r.

²⁵ Art. 30 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

²⁶ Art. 30 § 1 dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. (Dz.U.95.81.406) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 lipca 1995 r.

²⁷ Art. 30 § 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.91.421) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 1994 r.

²⁸ Art. 30 § 3 dodany przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.91.421) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 sierpnia 1994 r.

²⁹ Art. 35 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁰ Art. 36 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³¹ Art. 37a dodany przez art. 29 pkt 2 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

³² Art. 38 § 1:

- zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

- zmieniony przez art. 29 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

³³ Art. 38 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁴ Art. 38 § 6 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁵ Art. 38 § 7 dodany przez art. 29 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.

³⁶ Art. 39 pkt 3 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁷ Art. 39 pkt 4 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁸ Art. 39 pkt 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

³⁹ Art. 39 pkt 6 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁴⁰ Art. 40 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁴¹ Art. 41 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁴² Art. 41 § 1 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.97.117.752) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1998 r.

⁴³ Art. 41 § 1 pkt 6 skreślony przez art. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.97.117.752) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1998 r.

⁴⁴ Art. 41 § 1 pkt 10 zmieniony przez art. 1 pkt 2 lit. c) ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.97.117.752) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1998 r.

⁴⁵ Art. 41¹ zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz.U.97.117.752) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1998 r.

⁴⁶ Art. 41¹ § 2 pkt 5 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. (Dz.U.98.160.1064) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1999 r.

⁴⁷ Art. 41² § 1 zmieniony przez art. 29 pkt 4 ustawy z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie niektórych upoważnień ustawowych do wydawania aktów normatywnych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.00.120.1268) z dniem 30 marca 2001 r.