Prawo o ruchu drogowym.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1992.11.41 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1998 r.

USTAWA

z dnia 1 lutego 1983 r.

Prawo o ruchu drogowym.

Art.  1-59. ¹

(uchylone).

Art.  60.

1. Pojazdy samochodowe, ciągniki rolnicze, motorowery i przyczepy, z wyjątkiem przyczep motocyklowych i specjalnych przeznaczonych do ciągnięcia przez ciągniki rolnicze lub pojazdy wolnobieżne, podlegają ewidencji. Przepisu tego nie stosuje się do pojazdów wymienionych w art. 59 ust. 4, 5, 8 i 9.

2. Ewidencję pojazdów prowadzi wojewoda.

3. Pojazdy wymienione w ust. 1, nie zarejestrowane w ciągu 30 dni od dnia ich nabycia, właściciel jest obowiązany, najpóźniej w ciągu 3 dni po upływie tego terminu zgłosić właściwemu kierownikowi rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej (art. 59 ust. 3) w celu wprowadzenia do ewidencji.

Art.  61-68. ²

(uchylone).

Art.  69.

1. Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz ma wymagane umiejętności do kierowania w sposób nie zagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego i nie narażający kogokolwiek na szkodę.

2. Kierować pojazdem może osoba, która ponadto ma do tego uprawnienie stwierdzone odpowiednim dokumentem.

Art.  70.

1. Kierować pojazdem silnikowym może osoba, która ma prawo jazdy.

2. Prawo jazdy uprawnia do kierowania:

1) kategorii A - motocyklami,

2) kategorii B - samochodami osobowymi i innymi pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej nie przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusów i motocykli,

3) kategorii C - pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusów,

4) kategorii D - autobusami,

5) kategorii M - pojazdami wolnobieżnymi,

6) kategorii T - ciągnikami rolniczymi z przyczepą lub przyczepami,

7) kategorii trolejbusowej - trolejbusami,

8) kategorii E - pojazdami wymienionymi w posiadanym prawie jazdy kategorii B, C lub D łącznie z przyczepą.

3. Osoba posiadająca prawo jazdy kategorii D i E, która uzyskała prawo jazdy kategorii B lub C, może kierować pojazdami wymienionymi w tych kategoriach - również z przyczepą, a osoba posiadająca prawo jazdy kategorii C i E, która uzyskała prawo jazdy kategorii B, może kierować pojazdami wymienionymi w tej kategorii - również z przyczepą.

4. Prawa jazdy określone w ust. 2 pkt 1-4 uprawniają do kierowania pojazdami w nich wymienionymi również z przyczepą lekką.

5. Prawa jazdy kategorii B, C, D i T obejmują uprawnienia prawa jazdy kategorii M; ponadto prawo jazdy kategorii C uprawnienia ciągnikami rolniczymi, a prawo jazdy kategorii C łącznie z E obejmuje uprawnienia prawa jazdy kategorii T.

6. 3 Ministrowie Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej mogą określać odmiennie od przepisów ust. 2-5 oraz art. 71 uprawnienia kierowców do kierowania pojazdami Policji i Straży Granicznej oraz kierowców w czynnej służbie wojskowej do kierowania pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Art.  71. ⁴

(uchylony).

Art.  72.

1. Prawo jazdy może uzyskać osoba, która ma wymaganą sprawność fizyczną i psychiczną, umie czytać i pisać, odbyła odpowiednie przeszkolenie i wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami oraz osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek, a mianowicie:

1) kategorii A i T - 16 lat,

2) kategorii B i M - 17 lat,

3) kategorii C - 18 lat,

4) kategorii D i trolejbusowej - 21 lat.

2. Osoba, która nie ukończyła 17 lat, posiadająca prawo jazdy kategorii A, uprawniona jest do kierowania motocyklem o pojemności do 125 cm³.

3. Osoba, która nie ukończyła 17 lat, prawo jazdy kategorii A lub T może uzyskać wyłącznie za zgodą rodziców lub opiekunów.

Art.  73.

Sprawdzenia kwalifikacji osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami dokonuje egzaminator w ośrodku egzaminowania wyznaczonym przez wojewodę.

Art.  74.

Prawo jazdy może zawierać ograniczenia wynikające ze stanu zdrowia i wieku kierowcy.

Art.  75.

Prawo jazdy nie może być wydane osobie:

1) u której w drodze badania lekarskiego stwierdzono uzależnienie od alkoholu lub podobnie działającego środka,

2) w stosunku do której orzeczony został prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie obowiązywania tego zakazu.

Art.  76.

1. Prawa jazdy kategorii A, B, C, D, i E uprawniają do kierowania określonymi w nich pojazdami za granicą, chyba że władze danego państwa wymagają, aby osoba zamierzająca kierować pojazdem w tym państwie posiadała międzynarodowe prawo jazdy.

2. Międzynarodowe prawa jazdy wydają za opłatą pokrywającą koszt dokumentu kierownicy rejonowych urzędów rządowej administracji ogólnej. Międzynarodowe prawa jazdy wydawane są na podstawie krajowych praw jazdy, a okres ich ważności nie może przekraczać 3 lat, jednak nie może być dłuższy niż termin ważność krajowego prawa jazdy.

3. Pojazdem silnikowym może kierować na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jednak nie dłużej niż w ciągu roku od daty przekroczenia granicy Państwa, osoba posiadająca wydane za granicą prawo jazdy krajowe lub międzynarodowe przewidziane w konwencji dotyczącej ruchu drogowego.

4. Obywatel polski w ciągu roku po powrocie z zagranicy do kraju i cudzoziemiec nie korzystający z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych może otrzymać prawo jazdy odpowiedniej kategorii po przedstawieniu ważnego prawa jazdy krajowego, o którym mowa w ust. 3, wydanego za granicą. Jeżeli prawo jazdy wydane za granicą zawiera ograniczenie terminu ważności, ograniczenia ze względu na stan zdrowia lub inne, należy je uwzględnić w wydanym prawie jazdy.

Art.  77.

1. Tramwajem może kierować osoba, która ma pozwolenie.

2. Pozwolenie może uzyskać osoba, która ukończyła 20 lat, ma wymaganą sprawność fizyczną i psychiczną oraz umiejętność czytania i pisania, a także odbyła odpowiednie przeszkolenie i wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami.

3. Przepisy art. 75 stosuje się do osób ubiegających się o pozwolenie.

Art.  78.

1. Rowerem może kierować osoba, która ma kartę rowerową lub motorowerową, a motorowerem - kartę motorowerową; obowiązek ten nie dotyczy osób mających prawo jazdy.

2. Pojazdem zaprzęgowym może kierować osoba, która ma kartę woźnicy lub prawo jazdy, a jeżeli ukończyła 15 lat - kartę motorowerową lub rowerową.

3. Karty rowerową, motorowerową i woźnicy może uzyskać osoba, która wykazała się niezbędnymi kwalifikacjami oraz osiągnęła wymagany wiek: 10 lat w odniesieniu do karty rowerowej, 13 lat - karty motorowerowej i 15 lat - karty woźnicy.

4. Przewozić na rowerze inną osobę oraz kierować rowerem wieloosobowym lub wielośladowym może osoba, która ukończyła 17 lat, a kierować po jezdni wózkiem inwalidzkim poruszanym siłą mięśni kierującego - która ukończyła 13 lat.

Art.  79.

1. Uprawnienia do kierowania pojazdami wydaje, za opłatą pokrywającą koszt dokumentu, w drodze decyzji kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych przypadkach - właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu.

2. Szefom i cudzoziemskiemu personelowi przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych państw obcych oraz organizacji międzynarodowych, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na mocy ustaw, umów bądź powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych lub na zasadzie wzajemności, oraz innym osobom korzystającym z tych przywilejów i immunitetów uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, w drodze decyzji, Wojewoda Warszawski na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych.

Art.  80.

Kierowca obowiązany jest zawiadomić kierownika rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej w ciągu 30 dni:

1) o zmianie miejsca zamieszkania w celu odnotowania tej zmiany w prawie jazdy,

2) o zagubieniu prawa jazdy; zawiadomienie to stanowi podstawę do wydania wtórnika prawa jazdy; w razie odnalezienia oryginału, wtórnik podlega zwrotowi.

Art.  81.

Nie wymaga się odrębnego uprawnienia do:

1) prowadzenia po jezdni zorganizowanej kolumny pieszych przez osobę, która ukończyła 18 lat,

2) jazdy wierzchem na drodze twardej przez osobę, która ukończyła 17 lat,

3) pędzenia zwierząt na drodze twardej przez osobę, która ukończyła 13 lat.

Art.  82.

1. Wykładowcą lub instruktorem na kursach dla osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi albo tramwajami może być osoba, która:

1) ukończyła 22 lata,

2) ma co najmniej wykształcenie średnie,

3) ma praktykę w kierowaniu pojazdami odpowiednio silnikowymi albo tramwajami: co najmniej dwuletnią w odniesieniu do wykładowców i pięcioletnią w odniesieniu do instruktorów nauki jazdy,

4) posiada teoretyczną i praktyczną wiedzę w zakresie budowy i obsługi pojazdów odpowiednio silnikowych albo tramwajów oraz znajomość przepisów o ruchu drogowym,

5) ukończyła kurs kwalifikacyjny według programu ustalonego przez Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w jednostkach upoważnionych przez wojewodę.

2. Instruktor nauki jazdy powinien mieć uprawnienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego nauczaniem.

3. Wykładowcą może być osoba, której ze względu na stan zdrowia cofnięto uprawnienie do kierowania pojazdami.

4. Nadzór nad szkoleniem osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami sprawują wojewodowie, z wyjątkiem szkolenia kierowców pojazdów silnikowych prowadzonego w jednostkach organizacyjnych Ministerstwa Obrony Narodowej i Spraw Wewnętrznych.

Art.  83-93. ⁵

(uchylone).

¹ Art. 1-59 uchylone przez art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.97.98.602) z dniem 1 stycznia 1998 r.

² Art. 61-68 uchylone przez art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.97.98.602) z dniem 1 stycznia 1998 r.

³ Art. 70 ust. 6:

- zmieniony przez art. 1 ustawy z dnia 6 marca 1992 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie ustawy zmieniającej ustawę - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.92.11.41) z dniem 27 marca 1992 r.

- zmieniony przez art. 5 ustawy z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.95.104.515) z dniem 12 października 1995 r.

⁴ Art. 71 uchylony przez art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.97.98.602) z dniem 1 stycznia 1998 r.

⁵ Art. 83-93 uchylone przez art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.97.98.602) z dniem 1 stycznia 1998 r.