Dział 2 - Ustawowy ustrój majątkowy. - Prawo małżeńskie majątkowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1946.31.196

Akt utracił moc

Wersja od: 11 marca 1947 r.

Dział II.

Ustawowy ustrój majątkowy.

Art.  14.

Stosunki majątkowe małżonków podlegają ustrojowi ustawowemu, chyba że małżonkowie poddali je ustrojowi umownemu albo że z mocy prawa lub orzeczenia sądu podlegają ustrojowi przymusowemu.

Art.  15.

§ 1. Każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty i dorobkowy; może nim zarządzać i rozporządzać, o ile prawo niniejsze nie stanowi inaczej.

§ 2. Dorobek obojga małżonków, jaki okaże się po ustaniu ustroju ustawowego, stanowi ich wspólną własność w równych częściach.

§ 3. Nie można rozporządzać przyszłym udziałem w dorobku ani zajmować tego udziału, dopóki trwa ustrój ustawowy.

Art.  16.

Majątek osobisty małżonka stanowią:

1) majątek, jaki małżonek miał w chwili powstania ustroju ustawowego;

2) majątek nabyty przez spadek, zapis, darowiznę lub los;

3) majątek uzyskany w zamian dotychczasowego majątku osobistego;

4) przyrost wartości majątku osobistego;

5) przedmioty osobistego użytku, jak ubranie, bielizna oraz przedmioty potrzebne do wykonywania zawodu;

6) prawa niezbywalne oraz prawa związane ściśle z osobą małżonka, jako to: prawo autorskie, służące małżonkowi jako twórcy, prawo wynalazcy, roszczenia z tytułu naprawienia doznanej szkody osobistej lub zadośćuczynienia za krzywdę moralną.

Art.  17.

§ 1. Majątek, nie stanowiący majątku osobistego, jest dorobkowym.

§ 2. W szczególności majątek dorobkowy małżonka stanowią:

1) dochód z jego majątku osobistego i dorobkowego przypadły w czasie trwania ustroju ustawowego;

2) dochód przypadły w tym czasie z własnej pracy i staranności małżonka;

3) majątek uzyskany w zamian dotychczasowego majątku dorobkowego.

Art.  18.

W razie wątpliwości majątek uważa się za dorobkowy.

Art.  19.

Nabyte w czasie trwania ustroju ustawowego przedmioty urządzenia domowego, potrzebne do wspólnego użytku, jako to: meble, naczynia stołowe i kuchenne stanowią współwłasność małżonków w równych częściach, chociażby były nabyte z majątku jednego z małżonków. W przypadku tym wyłączone jest roszczenie o uzupełnienie majątku, z którego wymienione przedmioty zostały nabyte.

Art.  20.

§ 1. Małżonek nie może bez zgody drugiego z małżonków, wyrażonej pod nieważnością na piśmie, zbywać lub obciążać nieruchomości ani zbywać przedsiębiorstw zarobkowych, jeżeli te nieruchomości i przedsiębiorstwa zostały nabyte w czasie trwania ustroju ustawowego.

§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się do nieruchomości i przedsiębiorstw nabytych przez spadek, zapis lub darowiznę.

§ 3. Jeżeli jeden z małżonków odmówi zgody albo nie ma możności oświadczenia swej woli, sąd zezwoli drugiemu z małżonków na daną czynność, skoro uzna, że wzgląd na dobro rodziny nie stoi temu na przeszkodzie.

Art.  21.

§ 1. Jeżeli czynność prawna, do której potrzebna jest zgoda drugiego małżonka, została dokonana bez tej zgody lub bez zastępującego ją zezwolenia sądu, małżonek ten może w ciągu trzech miesięcy od dowiedzenia się o dokonanej czynności, a najpóźniej przed upływem roku od jej dokonania, żądać unieważnienia czynności.

§ 2. Nie można żądać unieważnienia czynności prawnej pod tytułem odpłatnym, jeżeli nabywca działał w dobrej wierze co do tego, że zgoda nie była potrzebna albo że została wyrażona należycie.

Art.  22.

Z chwilą ustania ustroju ustawowego ustala się majątek osobisty każdego z małżonków uwzględniając na żądanie interesowanych zwroty, które przypadają na rzecz majątku osobistego z pozostałego majątku małżonka albo z majątku drugiego z małżonków, jako też zwroty, które z majątku osobistego przypadają na rzecz tych majątków. Wysokość zwrotów oblicza się według wartości z daty rozrachunku.

Art.  23.

Darowiznę lub wyposażenie, uczynione łącznie przez małżonków ich dziecku, zalicza się, w braku odmiennego zastrzeżenia, w częściach równych na majątek dorobkowy każdego z małżonków, a co do nadwyżki - na ich majątki osobiste, w stosunku do wysokości tych majątków.

Art.  24.

Jeżeli ustalona tytułem zwrotu należność, przypadająca z majątku małżonka zmarłego małżonkowi pozostałemu przy życiu, nie może być w pełni zaspokojona z tego majątku, małżonek pozostały przy życiu nie może dochodzić sądownie niedoboru.

Art.  25.

Długi, jakie w chwili ustania ustawowego ustroju majątkowego obciążają małżonka, zalicza się przede wszystkim na jego majątek osobisty, jeżeli zostały zaciągnięte przed powstaniem tego ustroju albo wynikły z czynów niedozwolonych.

Art.  26.

§ 1. Majątek małżonka, powstały po wyodrębnieniu majątku osobistego, stanowi majątek dorobkowy tego małżonka.

§ 2. Z majątków dorobkowych obojga małżonków, po odtrąceniu od każdego z nich jego obciążeń, tworzy się masę wspólną, która zostaje podzielona po połowie między małżonków lub ich spadkobierców.

Art.  27.

§ 1. W przypadku, gdy małżonek został uznany za winnego przestępstwa przeciwko życiu drugiego z małżonków, może on być pozbawiony przez sąd udziału w dorobku w całości lub w części, jeżeli nie przyczynił się do jego powstania lub przyczynił się nieznacznie.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się także w przypadku rozwodu z wyłącznej winy jednego z małżonków.

Art.  28.

Małżonek, który ukrył część dorobku, traci prawo do swego udziału w części ukrytej.

Art.  29.

§ 1. Jeżeli małżonek, przed przystąpieniem do ustalenia dorobku, zrzeka się udziału w części, która pochodzi z majątku dorobkowego drugiego z małżonków, ten ostatni będzie mógł niezależnie od zachowania swego majątku dorobkowego żądać połowy czystego majątku dorobkowego małżonka, który zgłosił zrzeczenie.

§ 2. Do korzyści, osiągniętej w ten sposób przez jednego z małżonków, stosuje się odpowiednio przepisy prawa spadkowego o zmniejszeniu zapisów i darowizn.

§ 3. Zrzeczenie się udziału w dorobku powinno pod nieważnością nastąpić na piśmie.