Dział 4 - PRAWA WYNIKAJĄCE Z EKSPLOATACJI ZŁÓŻ KOPALIN. - Prawo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1978.4.12 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1992 r.

DZIAŁ  IV

PRAWA WYNIKAJĄCE Z EKSPLOATACJI ZŁÓŻ KOPALIN.

Rozdział  I

Przepisy ogólne.

Art.  30. 

Przedsiębiorstwu górniczemu służy wyłączne prawo do wydobywania kopaliny ze złoża w granicach określonego obszaru górniczego.

Art.  31. 

1. Przedsiębiorstwo górnicze może wykonywać pod powierzchnią wszelkiego rodzaju roboty, budowle i urządzenia, potrzebne do wydobywania kopaliny.

2. Wykonywanie robót, budowli i urządzeń wymienionych w ust. 1 pod powierzchnią terenów zajmowanych przez ograny wojskowe lub bezpieczeństwa publicznego wymaga zezwolenia tych organów.

Art.  32. 

1. Spod eksploatacji górniczej może być wyłączone złoże kopaliny z części obszaru górniczego, jeżeli tego wymaga zachowanie rzeczy posiadającej szczególną wartość dla badań naukowych lub wartość zabytkową albo gdy przemawiają za tym inne ważne względy społeczne.

2. 13  O wyłączeniu, na wniosek zainteresowanego ministra lub wojewody, postanawia Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

Art.  33. 

W zakresie stosowania do zakładów górniczych przepisów prawa budowlanego, prawa wodnego, przepisów kolejowych, przepisów o gospodarce wodnej, energetycznej i gazowniczej oraz o dozorze technicznym urzędy górnicze wydają decyzje po uzgodnieniu z organami administracji państwowej określonymi w tych przepisach według zasad i w trybie, jakie określi Prezes Rady Ministrów.

Art.  34. 

1. Przedsiębiorstwo górnicze jest obowiązane wykorzystywać nadające się do zagospodarowania wody kopalniane do celów pitnych i przemysłowych, stosownie do powszechnie obowiązujących przepisów w tym zakresie.

2. Przedsiębiorstwo górnicze ma prawo bezpłatnego korzystania z wody kopalnianej na potrzeby zakładu górniczego i swoich pracowników, a także w celu zaopatrywania w wodę poszkodowanych wskutek zaniku wody, spowodowanego robotami górniczymi.

3. Korzystanie z wody kopalnianej przez przedsiębiorstwo górnicze dla celów nie wymienionych w ust. 2, jak też korzystanie z tej wody przez inne osoby podlega przepisom prawa wodnego.

4. Właściciel i posiadacz nieruchomości nie mogą sprzeciwiać się odprowadzaniu wody kopalnianej przez ich nieruchomości, o ile odprowadzanie jest niezbędne ze względów technicznych i wykonywane jest zgodnie z wymaganiami techniki.

Art.  35. 

1. Jednostka uprawniona do wydobywania określonej kopaliny jest obowiązana - jeżeli jest to gospodarczo uzasadnione - wydobywać kopaliny towarzyszące, w tym również kopaliny, których wydobywanie nie podlega przepisom prawa górniczego, określone w zatwierdzonej dokumentacji geologicznej.

2. Niepodjęcie eksploatacji kopaliny towarzyszącej może nastąpić pod warunkiem zabezpieczenia kopaliny dla umożliwienia przyszłej jej eksploatacji.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, w wypadkach gdy zabezpieczenie kopaliny towarzyszącej dla przyszłej jej eksploatacji jest gospodarczo nieuzasadnione.

Art.  36. 

1. Kto wydobywając kopalinę wydobył ubocznie inną kopalinę, obowiązany jest zgłosić o tym okręgowemu urzędowi górniczemu, który zawiadomi uprawnionego do jej wydobywania. Uprawniony może rozporządzić tą kopaliną w ciągu 2 tygodni od daty otrzymania zawiadomienia, pod warunkiem zwrotu kosztów jej wydobycia.

2. Jeżeli zawiadomienie uprawnionego o wydobyciu ubocznie innej kopaliny jest nie możliwe albo jeżeli uprawniony nie rozporządzi tą kopaliną w terminie wskazanym w ust. 1, ten, kto wydobył ubocznie kopalinę, powinien rozporządzić nią zgodnie z decyzją okręgowego urzędu górniczego, podjętą w porozumieniu z właściwym terenowym organem administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.

Rozdział  II

Stosunek przedsiębiorstwa górniczego do właściciela (posiadacza) nieruchomości.

Art.  37. 

1. Jeżeli przepis szczególny wymaga zezwolenia na istotną zmianę gospodarczego charakteru nieruchomości położonej w obrębie terenu górniczego bądź na wzniesienie lub przebudowę na tej nieruchomości trwałych budowli i urządzeń nie wchodzących w skład zakładu górniczego, udzielenie tego zezwolenia może nastąpić tylko po uzgodnieniu z okręgowym urzędem górniczym. Zezwolenie może być uzależnione od spełnienia warunków technicznych określonych przez okręgowy urząd górniczy.

2. Prezes Rady Ministrów w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami ustali w drodze zarządzenia tryb postępowania przy uzgadnianiu, o którym mowa w ust. 1.

Art.  38. 

1. Nieruchomość niezbędna do wykonania planowych zadań przedsiębiorstwa górniczego w zakresie pomiarów górniczych, zapewnienia bezpieczeństwa lub ciągłości ruchu zakładu górniczego oraz wydobywania kopaliny sposobem otworów wiertniczych, a także sposobem odkrywkowym, jeżeli możliwe jest i gospodarczo uzasadnione późniejsze przywrócenie terenu odkrywki do stanu gospodarczej użyteczności, może być zajęta przez przedsiębiorstwo górnicze na czas oznaczony (czasowe zajęcie nieruchomości).

2. Czasowe zajęcie nieruchomości określonej w ust. 1 następuje na zasadzie zezwolenia udzielonego przez okręgowy urząd górniczy właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości obejmującej budynki mieszkalne udziela okręgowy urząd górniczy w porozumieniu z właściwym terenowym organem administracji państwowej stopnia wojewódzkiego. Zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości państwowego gospodarstwa leśnego udziela okręgowy urząd górniczy w porozumieniu z właściwym organem państwowego gospodarstwa leśnego.

3. W przypadkach określonych w ust. 1 przedsiębiorstwo górnicze obowiązane jest zaproponować właścicielowi (posiadaczowi) nieruchomości zawarcie umowy co do umożliwienia przedsiębiorstwu wykonania na nieruchomości zadań określonych w ust. 1. W przypadku niezawarcia umowy w ciągu miesiąca przedsiębiorstwo może zgłosić wniosek do okręgowego urzędu górniczego o udzielenie zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości.

4. W zezwoleniu określa się nieruchomość podlegającą zajęciu, cel zajęcia nieruchomości oraz datę i czas trwania zajęcia.

5. Czasowe zajęcie nieruchomości na podstawie zezwolenia okręgowego urzędu górniczego nie może trwać dłużej niż trzy lata, o ile prawo górnicze nie stanowi inaczej.

Art.  39. 

Okręgowy urząd górniczy może przedłużyć czasowe zajęcie nieruchomości na podstawie zezwolenia, nie więcej jednak niż o dwa lata, jeżeli cel, dla jakiego zajęto nieruchomość, nie mógł być osiągnięty w czasie określonym w zezwoleniu z przyczyn szczególnych, a nieprzedłużenie czasowego zajęcia mogłoby spowodować znaczną szkodę.

Art.  40. 

W razie zagrożenia bezpieczeństwa zakładu górniczego lub jego ruchu albo bezpieczeństwa urządzeń użyteczności publicznej, życia lub zdrowia ludzkiego w związku z ruchem zakładu górniczego okręgowy urząd górniczy może zezwolić na niezwłoczne zajęcie przez przedsiębiorstwo górnicze nieruchomości potrzebnych do usunięcia zagrożenia jego skutków (tymczasowe zajęcie nieruchomości). Przepis art. 38 ust. 2 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art.  41. 

Przedsiębiorstwo górnicze obowiązane jest w ciągu miesiąca od dnia tymczasowego zajęcia nieruchomości wydać ją uprawnionemu.

Art.  42. 

Okręgowy urząd górniczy może przedłużyć tymczasowe zajęcie nieruchomości, jeżeli przedsiębiorstwo górnicze przed upływem okresu trwania zajęcia wystąpiło z wnioskiem o zezwolenie na czasowe zajęcie nieruchomości na podstawie art. 38.

Art.  43. 

Odmowa zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości powoduje wygaśnięcie zezwolenia wydanego na podstawie art. 40 i 42 oraz obowiązek przedsiębiorstwa górniczego niezwłocznego wydania tymczasowo zajętej nieruchomości uprawnionemu.

Art.  44. 

W przypadkach, o których mowa w art. 38 i 40, zezwolenie na czasowe lub tymczasowe zajęcie nieruchomości zajmowanych przez organy wojskowe lub bezpieczeństwa publicznego wydaje okręgowy urząd górniczy po uprzednim uzyskaniu zgody tych organów.

Art.  45. 

Wniesienie odwołania nie wstrzymuje wykonania decyzji okręgowego urzędu górniczego, wydanej na podstawie art. 38, 39, 40 lub 42.

Art.  46. 

1. Przedsiębiorstwo górnicze uprawnione jest w granicach umowy lub udzielonego zezwolenia do wykonywania na zajętej czasowo lub tymczasowo nieruchomości wszelkich czynności uzasadnionych ze względu na cel, dla jakiego nieruchomość zajęto.

2. Przedsiębiorstwo górnicze nie może wznosić na zajętej nieruchomości trwałych budowli i urządzeń.

Art.  47. 

1. Przedsiębiorstwo górnicze obowiązane jest przez cały okres czasowego lub tymczasowego zajęcia nieruchomości wypłacać właścicielowi (posiadaczowi) nieruchomości corocznie wynagrodzenie za pozbawienie go użytkowania nieruchomości w wysokości przeciętnego rocznego czystego dochodu, jaki nieruchomość przynosiła w ciągu ostatnich pięciu lat przed jej zajęciem, a ponadto po upływie okresu zajęcia przywrócić zajętą nieruchomość (art. 38) do stanu gospodarczej użyteczności lub zapłacić odszkodowanie za szkody w niej wyrządzone.

2. Do zawarcia umowy, o której mowa w art. 38 ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 1 oraz art. 38 ust. 4, przy tym wysokość wynagrodzenia należy ustalić w umowie, która nie może zastrzegać dla właściciela (posiadacza) nieruchomości wyższego wynagrodzenia aniżeli należne na podstawie ust. 1.

Art.  48. 

1. Przedsiębiorstwo górnicze ma prawo korzystania z wód powierzchniowych potrzebnych dla ruchu zakładu górniczego.

2. W przypadku współubiegania się kilku przedsiębiorstw górniczych o prawo korzystania z wody powierzchniowej okręgowy urząd górniczy określa przedsiębiorstwo uprawnione do korzystania z wody powierzchniowej lub sposób współkorzystania z niej przez ubiegające się przedsiębiorstwa.

¹³ Art. 32 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 marca 1991 r. (Dz.U.91.31.128) zmieniającej nin. ustawę z dniem 27 kwietnia 1991 r.