Rozdział 2 - O technicznem kierownictwie i dozorze w zakładzie górniczym. - Prawo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.85.654

Akt utracił moc
Wersja od: 28 października 1947 r.

Rozdział  II.

O technicznem kierownictwie i dozorze w zakładzie górniczym.

(1)
Ruch techniczny zakładu górniczego może być prowadzony tylko pod kierownictwem, dozorem i odpowiedzialnością osób, których kwalifikacje, przepisane w artykułach 124 do 130, uznane zostały przez władzę górniczą.
(2)
Przemysłowiec górniczy obowiązany jest dla każdego technicznie samoistnego zakładu górniczego ustanowić osobnego kierownika ruchu tudzież osoby dozoru ruchu w ilości, odpowiadającej rozmiarom zakładu i jego warunkom technicznym, a w szczególności warunkom bezpieczeństwa, i osoby te zgłosić w okręgowym urzędzie górniczym z podaniem zakresu czynności, poruczonych każdej z nich i ze złożeniem dowodów ich uzdolnienia do sprawowania rzeczonych czynności.
(3) 73
Od ustalonego w ust. (2) obowiązku ustanowienia osobnego kierownika ruchu dla każdego technicznie samoistnego zakładu górniczego może okręgowy urząd górniczy zwolnić drobne zakłady górnicze, jeżeli warunki bezpieczeństwa, w jakich zakłady te pracują, nie stają temu na przeszkodzie.
(4). 74
Dla poszczególnych działów ruchu mogą być ustanowieni osobni kierownicy działów, którzy jednakże muszą podlegać kierownikowi ruchu zakładu i muszą być zgłaszani w okręgowym urzędzie górniczym w trybie, wskazanym w ust. (2). Okręgowy urząd górniczy może nakazać ustanowienie kierowników działów, jeżeli zachodzi tego potrzeba ze względu na rozmiary zakładu i istniejące w nim warunki bezpieczeństwa.

1).
Poza wyjątkami, wskazanemi w artykułach 126, 127 i 133, kierownikiem ruchu zakładu górniczego, jako też kierownikiem działu robót górniczych może być tylko osoba, która:

1. posiada obywatelstwo polskie,

2. włada biegle językiem polskim w słowie i piśmie,

3. nie jest pozbawiona z mocy wyroku sądowego zdolności do piastowania urzędów publicznych,

4. ukończyła ze stopniem inżyniera górniczego szkołę akademicką w kraju, oraz

5. odbyła po uzyskaniu dyplomu inżynierskiego co najmniej trzechletnią praktykę przy ruchu zakładu górniczego, a w tem przynajmniej dwuletnią przy robotach górniczych.

2).
W pomocniczym zakładzie technicznym, przewidzianym w art. 75, oraz w zakładzie przeróbczym, przewidzianym w art. 76, można za zgodą wyższego urzędu górniczego ustanowić samodzielnego kierownika ruchu. Kierownikiem takim prócz osób, posiadających kwalifikacje przepisane w ust. (1), może być również osoba, która odpowiada warunkom, przewidzianym w pkt 1 - 3 ust. (1), ukończyła w kraju szkołę akademicką ze stopniem inżyniera, doktora lub magistra nauki, odpowiadającej charakterowi pracy danego zakładu, i odbyła po uzyskaniu dyplomu trzyletnią odpowiedzialną praktykę techniczną.

Poza działem robót górniczych kierownikiem każdego innego działu technicznego zakładu górniczego może być tylko osoba, która:

1. odpowiada wymaganiom, wskazanym w punktach 1 do 3 art. 124,

2. 76 ukończyła w kraju szkołę akademicką ze stopniem inżyniera górniczego, inżyniera, doktora lub magistra nauki, odpowiadającej charakterowi danego działu, odpowiednią szkołę zawodową stopnia licealnego albo inną szkołę zawodową (wydział), uznaną przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za równorzędną,

3 odbyła po ukończeniu uczelni co najmniej jednoroczną praktykę w dziale techniki, odpowiadającym temu, który ma być powierzony jej kierownictwu.

4 77 udowodniła wobec wyższego urzędu górniczego dostateczną znajomość ustaw i rozporządzeń górniczych, obowiązujących w Państwie Polskim.

Osoby, które uzyskały stopień doktora, inżyniera, magistra lub inny stopień równorzędny w szkole zagranicznej, odpowiadającej szkole akademickiej w kraju, mogą być kierownikami ruchu zakładów górniczych lub kierownikami działów, jeżeli ich dyplomy zostały nostryfikowane w kraju, jeżeli poza tym posiadają one pozostałe warunki, przepisane w art. 124 lub w art. 125 i jeżeli udowodnią dostateczną znajomość obowiązujących w Państwie Polskim ustaw i rozporządzeń górniczych przez poddanie się z pomyślnym wynikiem egzaminowi przed osobną komisją, ustanowioną przy wyższym urzędzie górniczym.

(1) 79
Minister Przemysłu i Handlu może dopuścić do sprawowania kierownictwa ruchu zakładu górniczego mniejszego, prowadzonego w warunkach mniej niebezpiecznych, oraz do sprawowania kierownictwa takichże robót górniczych:

1. osobę, która odpowiada warunkom wymienionym w pkt 1, 2, 3 i 4 ust. (1) art. 124, jeżeli odbyła ona przynajmniej jednoroczną praktykę w dziale robót górniczych;

2. osobę, która odpowiada warunkom wymienionym w pkt 1, 2 i 3 ust. (1) art. 124, jeżeli poza tym ukończyła ona w kraju z ostatecznym świadectwem szkołę górniczą stopnia licealnego albo inną szkołę zawodową (wydział), uznaną przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za równorzędną, posiada co najmniej trzyletnią praktykę odbytą przy ruchu zakładu górniczego, w tym przynajmniej dwuletnią w dziale robót górniczych, i wreszcie udowodniła posiadanie dostatecznych dla przyszłego jej zakresu działania wiadomości teoretycznych i praktycznych przez poddanie się z pomyślnym wynikiem egzaminowi przed osobną komisją, ustanowioną przy wyższym urzędzie górniczym.

(2)
Minister Przemysłu i Handlu może uprawnienie swe, przewidziane w ustępie 1, przelewać częściowo lub całkowicie na wyższe urzędy górnicze.

Skład komisyj egzaminacyjnych, przewidzianych w artykułach 126 i 127, tryb ich działania i zakres egzaminów ustala Minister Przemysłu i Handlu w drodze rozporządzenia.

Osobami dozoru ruchu w zakładzie górniczym mogą być ustanowieni tylko ci, którzy odpowiadają wymaganiom punktów 1 do 3 art. 124 i ukończyli w kraju z ostatecznym świadectwem odpowiednią szkołę zawodową stopnia licealnego albo inną szkołę zawodową (wydział), uznaną przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za równorzędną oraz odbyli co najmniej jednoroczną praktykę w odpowiednim dziale techniki. Jednakże na stanowiska tego rodzaju o mniejszym stopniu odpowiedzialności mogą być również wyznaczone osoby, które nie posiadają wskazanego powyżej cenzusu naukowego, ale natomiast wykażą wobec okręgowego urzędu górniczego dostateczne uzdolnienie praktyczne do sprawowania powierzanych im czynności.

Wykazy zakładów naukowych, wspomnianych w punkcie 2 art. 125 i w artykułach 127 i 129, ogłasza Minister Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Okręgowy urząd górniczy poddaje badaniu kwalifikacje kierowników i osób dozoru ruchu, zgłaszanych przez przemysłowca górniczego w myśl ustępów (2), (3) i (4) art. 123, i stosownie do wyników badania bądź uznaje ich kwalifikacje do zajęcia powierzanych im stanowisk (ustęp 1 art. 123), bądź odmawia uznania. Okręgowy urząd górniczy powinien wydać orzeczenie w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia mu wszystkich dokumentów, uzasadniających kwalifikacje, wymagane przez prawo niniejsze. Orzeczenie to powinno być doręczone przemysłowcowi górniczemu i osobom zainteresowanym; orzeczenie odmowne powinno być należycie uzasadnione.

Objęcie czynności kierownika ruchu czy osoby dozoru ruchu przed uzyskaniem od okręgowego urzędu górniczego uznania kwalifikacyj nie jest dozwolone.

(1)
Minister Przemysłu i Handlu może dopuścić do wykonywania kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego cudzoziemca pod warunkiem, że odpowiada on wymaganiom punktów 2, 4 i 5 ust. (1) art. 124 lub art. 125, 126, 127 i 129, zależnie od stanowiska jakie ma być mu powierzone.
(2).
Przepis ustępu poprzedzającego nie narusza przepisów dotyczących cudzoziemców jak również ochrony rynku pracy.
(3).
Dopuszczenie cudzoziemca do zajmowania stanowiska kierownika ruchu lub osoby dozorującej ruch nie narusza przepisów art. 123 i 131.
(1) 84
Uznanie kwalifikacyj, wydane w trybie art. 131, zostanie cofnięte przez okręgowy urząd górniczy, jeżeli kierownik ruchu czy osoba dozoru utraci którykolwiek z przepisanych warunków, lub jeżeli okaże się, iż dokumenty, na których podstawie uznanie było udzielone, są fałszywe.
(2)
Uznanie kwalifikacyj zostanie zniesione przez wyższy urząd górniczy, jeżeli w wyniku postępowania dyscyplinarnego, przewidzianego w art. 135, dany kierownik ruchu czy osoba dozoru będzie uznany winnym rażącego lub wielokrotnego wykroczenia przeciw obowiązkom, wynikającym z istniejących przepisów ustawowych lub wydanych na ich podstawie rozporządzeń władz górniczych, i zostanie zasądzony na stałe lub czasowe pozbawienie prawa spełniania czynności kierownika ruchu, względnie osoby dozoru ruchu.
(3)
Okręgowy urząd górniczy może osobę, przeciw której wdrożone zostało postępowanie przed komisją dyscyplinarną, zawiesić na czas trwania tego postępowania w wykonywaniu poruczonych jej czynności kierowniczych, względnie dozorczych, jeżeli uzna, że dalsze sprawowanie tych czynności zagraża niebezpieczeństwem z punktu widzenia art. 196. Wniesienie odwołania przeciwko zarządzeniu okręgowego urzędu górniczego nie ma mocy wstrzymującej.
(4)
Osoba, która na podstawie ustępu 2 utraciła prawo spełniania czynności kierownika ruchu czy osoby dozoru ruchu, nie zostaje temsamem pozbawiona prawa ubiegania się o uznanie jej kwalifikacyj do spełniania czynności w niższym zakresie działania, jeżeli inne względy ustawowe temu się nie sprzeciwiają.
(5)
Przepisy niniejszego artykułu mają zastosowanie i do cudzoziemców, którym w myśl ustępu 1 art. 133 Minister Przemysłu i Handlu przyznał kwalifikacje do zajmowania stanowiska kierownika ruchu lub osoby dozoru.
(1)
Dla orzekania o kwalifikacjach kierowników oraz osób dozoru ruchu do dalszego sprawowania ich czynności w zakładach górniczych w wypadkach wykroczenia przeciwko obowiązującym ustawom i rozporządzeniom utworzona zostaje przy każdym wyższym urzędzie górniczym pod przewodnictwem prezesa wyższego urzędu górniczego komisja dyscyplinarna, złożona z pewnej liczby sędziów, urzędników władz górniczych oraz kierowników ruchu i osób dozoru. Członków komisji mianuje Minister Przemysłu i Handlu, i to - gdy chodzi o członków z pomiędzy sędziów - za zgodą Ministra Sprawiedliwości.
(2)
W każdej poszczególnej sprawie orzeka komplet w składzie sędziego, jako przewodniczącego, jednego urzędnika władz górniczych i jednego kierownika ruchu lub jednej osoby dozoru ruchu, stosownie do osoby, co do której ma być wydane orzeczenie.
(3)
Od orzeczenia komisji dyscyplinarnej dopuszczalna jest tylko skarga do Kolegjum Górniczego w myśl postanowień art. 223. Inne środki prawne są wyłączone.
(4)
Koszta utrzymania komisyj dyscyplinarnych ponosi Skarb Państwa.
(5)
Minister Przemysłu i Handlu wydaje w drodze rozporządzenia szczegółowe przepisy co do organizacji komisyj dyscyplinarnych i postępowania dyscyplinarnego.
(1)
Jeżeli ruch zakładu górniczego czy pewnego jego działu pozostaje pod kierownictwem albo dozorem osoby, która nie uzyskała uznania kwalifikacyj w myśl art. 131, lub też utraciła takie uznanie na zasadzie art. 134, albo wreszcie została w myśl ustępu 3 art. 134 zawieszona przez władze górnicze w wykonywaniu poruczonych jej czynności, natenczas okręgowy urząd górniczy powinien wstrzymać roboty, prowadzone pod kierownictwem czy dozorem tej osoby, na tak długo, dopóki nie zostanie na jej miejsce przyjęta inna osoba, która wymagane uznanie kwalifikacyj uzyskała.
(2)
Wniesienie odwołania przeciwko zarządzeniu okręgowego urzędu górniczego nie ma mocy wstrzymującej.

Osoby, które objęły kierownictwo czy dozór ruchu w zakładzie górniczym, są odpowiedzialne w granicach powierzonego im zakresu działania za ścisłe stosowanie się do zatwierdzonego planu ruchu, jako też za przestrzeganie przepisów niniejszego prawa oraz wydanych na jego podstawie rozporządzeń i zarządzeń władz górniczych.

Niezależnie od osób, wspomnianych w art. 137, ponoszą również odpowiedzialność przemysłowiec górniczy i osoby, wymienione w art. 121, jeżeli:

1. wydali w sprawach ruchu zarządzenia, o których wiedzieli lub powinni byli wiedzieć, że ich wykonanie byłoby odstępstwem od zatwierdzonego planu ruchu, albo też wykroczeniem przeciwko przepisom niniejszego prawa lub wydanym na jego podstawie rozporządzeniom i zarządzeniom władz górniczych,

2. przez swoje czynności albo też zaniedbanie pozbawili podwładnych im kierowników lub osoby dozoru możności spełnienia obowiązków, ciążących na nich w myśl niniejszego prawa lub wydanych na jego podstawie rozporządzeń i zarządzeń,

3. tolerowali świadomie czynności podwładnych im kierowników i innych osób, stanowiące odstępstwo od zatwierdzonego planu ruchu, albo wykroczenie przeciwko przepisom niniejszego prawa lub wydanym na jego podstawie rozporządzeniom i zarządzeniom,

4. nie dołożyli należytej staranności przy wykonywaniu takiego nadzoru nad czynnościami podwładnych sobie kierowników i innych osób, do jakiego ze względu na swój istotny stosunek do ruchu zakładu byli obowiązani, a jaki w danych warunkach wykonywać mogli.

Kierownik ruchu, kierownicy działów i osoby dozoru ruchu obowiązani są na żądanie towarzyszyć urzędnikom władz górniczych, którzy zwiedzają zakład górniczy w charakterze służbowym, i udzielać im wszelkich wyjaśnień tak co do ruchu zakładu, jak i co do wszystkich innych spraw, podlegających nadzorowi władzy górniczej.

73 Art. 123 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 50 lit. a) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
74 Art. 123 ust. 4 dodany przez art. 1 pkt 50 lit. b) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
75 Art. 124 zmieniony przez art. 1 pkt 51 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
76 Art. 125 pkt 2 zmieniony przez art. 1 pkt 52 lit. a) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
77 Art. 125 pkt 4 dodany przez art. 1 pkt 52 lit. b) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
78 Art. 126 zmieniony przez art. 1 pkt 53 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
79 Art. 127 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 54 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
80 Art. 129 zmieniony przez art. 1 pkt 55 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
81 Art. 130 zmieniony przez art. 1 pkt 56 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
82 Art. 131 zmieniony przez art. 1 pkt 57 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
83 Art. 133 zmieniony przez art. 1 pkt 58 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.
84 Art. 134 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 59 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.