Dział 13 - POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE. - Prawo górnicze.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.85.654

Akt utracił moc

Wersja od: 28 października 1947 r.

Dział  XIII.

POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE.

Rozdział  I.

Postanowienia ogólne.

Art.  272.

(1) O ile prawo niniejsze wyraźnie inaczej nie stanowi, zgłoszenia górnicze (zgłoszenia, prośby o nadanie), podania, dotyczące scalenia, wymiany, podziału lub zrzeczenia się pól górniczych, i wszelkie inne podania, wymagające załatwienia w drodze administracyjnej, złożone przed wejściem w życie niniejszego prawa, lecz jeszcze nie załatwione ostatecznie, będą rozpatrywane i załatwiane podług przepisów właściwych terytorjalnie ustaw górniczych, obowiązujących w chwili składania tych zgłoszeń, względnie podań, wraz ze wszystkiemi późniejszemi zmianami i uzupełnieniami rzeczonych przepisów.

(2) 135 Wszelako odwołania od orzeczeń, wydanych na podstawie §§ 15 i 27 pruskiej Powszechnej Ustawy Górniczej oraz art. XI noweli z dnia 18 czerwca 1907 r. do pruskiej Powszechnej Ustawy Górniczej (Zb. Ust. prus. str. 119), które do chwili wejścia w życie prawa niniejszego nie były rozstrzygnięte przez wydział górniczy, ulegają przekazaniu Kolegjum Górniczemu, które wydaje w tych sprawach orzeczenie podług przepisów pruskiej ustawy górniczej.

Art.  273.

(1) Roboty poszukiwawcze, które zostały rozpoczęte przed wejściem w życie niniejszego prawa w miejscach, wskazanych w art. 5 i 6, mogą być prowadzone w dalszym ciągu, nie dłużej jednak, niż do dnia 31 grudnia 1934 roku, i o tyle tylko, o ile prowadzenie ich we wspomnianych miejscach było dopuszczalne w myśl postanowień, obowiązujących w chwili rozpoczęcia robót.

(2) Pozatem do poszukiwań górniczych mają zastosowanie postanowienia działu II niniejszego prawa, o ile przepisy działu niniejszego wyraźnie inaczej nie stanowią.

Art.  274.

(1) Na obszarach, na których przed dniem 1 stycznia 1932 roku nie było obowiązującem prowadzenie dzienników wiertniczych i profili otworów wiertniczych, powinny być w ciągu najdalej trzech miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego prawa sporządzone, wraz z odpowiedniemi objaśnieniami, profile wykonanych do tego czasu części otworów, rozpoczętych przed pomienioną datą i nie zaniechanych.

(2) Jeżeli roboty w otworze wiertniczym, zaniechanym przed dniem 1 stycznia 1932 roku, wznowione zostaną po wejściu w życie niniejszego prawa, profil wykonanej poprzednio części otworu wraz z objaśnieniem powinien być sporządzony przed przystąpieniem do dalszego pogłębiania.

Art.  275.

(1) Na obszarach, na których przed dniem 1 stycznia 1932 roku prowadzenie planów wykonywanych robót górniczych nie było wogóle dla pewnych robót przewidziane, plany robót, wykonanych przed powyższą datą, powinny być sporządzone w ciągu najdalej sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego prawa. Sporządzenie planów dawnych robót, które były wykonane w zakładach górniczych, zamkniętych przed wejściem w życie niniejszego prawa, jako też w polach, całkowicie już odbudowanych, nie jest wymagane, o ile plany te nie okażą się niezbędnemi ze względów bezpieczeństwa.

(2) Na obszarach, na których przed dniem 1 stycznia 1932 roku obowiązywały przepisy co do prowadzenia planów wykonywanych robót górniczych, odmienne od postanowień artykułów 157 do 159, pomienione plany mogą być prowadzone według przepisów dotychczasowych, najdalej do dnia 31 grudnia 1933 roku.

Art.  276.

(1) W okresie czasu do dnia 31 grudnia 1934 roku plany wykonanych robót górniczych i inne prace miernicze, które w myśl postanowień niniejszego prawa powinny być wykonywane przez mierniczych górniczych albo też przez mierniczych przysięgłych, uprawnionych do tego na zasadzie art. 163, mogą być również sporządzane przez osoby, które je wykonywały przed wejściem w życie niniejszego prawa, będąc do tego uprawnionemi przez obowiązujące ówcześnie przepisy.

(2) Postanowienie ustępu 1 nie stosuje się do planów sytuacyjnych pól górniczych żądanych (art. 33) i pól górniczych scalonych (art. 58) oraz planów podziału pól górniczych, względnie wymiany części pól (art. 62). Plany takie mogą być sporządzane wyłącznie przez osoby, uprawnione do wykonywania zawodu mierniczego górniczego w myśl postanowień artykułów 160 do 171 niniejszego prawa.

Art.  277.

(1) Na obszarach, na których przed dniem 1 stycznia 1932 roku obowiązywały przepisy co do przedstawiania władzom górniczym planów ruchu technicznego zakładów górniczych, odmienne od postanowień artykułów 144 do 146, przedstawianie planów powinno być w ciągu najdalej sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszego prawa dostosowane do wymagań tego ostatniego pod względem terminów i sposobu przedstawiania objętych planami okresów czasu i samego zakresu planów.

(2) Na obszarach, na których przed dniem 1 stycznia 1932 roku nie było obowiązku przedstawiania władzom górniczym planów ruchu technicznego zakładów górniczych, pierwsze plany powinny być przedstawione do zatwierdzenia w ciągu najdalej sześciu miesięcy od chwili wejścia w życie niniejszego prawa.

Art.  278.

(1) Urzędnicy, wymienieni w ustępie 1 art. 201, którzy w chwili ogłoszenia niniejszego prawa byli właścicielami lub posiadaczami uprawnień górniczych, nabytych i posiadanych zgodnie z obowiązującemi poprzednio przepisami, powinni zawiadomić o tem niezwłocznie swoją bezpośrednią władzę przełożoną i zbyć swe uprawnienia w ciągu najdalej jednego roku od dnia wejścia w życie niniejszego artykułu.

(2) Urzędnicy, którzy w chwili ogłoszenia niniejszego prawa byli pełnomocnikami czy przedstawicielami właścicieli uprawnień górniczych lub przemysłowców górniczych, o ile nie zostali w charakterze tym zamianowani przez władzę państwową, powinni pełnomocnictwa swe złożyć najdalej w ciągu jednego miesiąca od dnia wejścia w życie niniejszego artykułu.

(3) W razie niezastosowania się urzędnika do postanowień ustępów 1 i 2 zostają zastosowane przepisy artykułów 54 do 56 ustawy z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej (Dz. U. R. P. Nr. 21, poz. 164).

Art.  279.

Jeżeli którykolwiek z wymienionych w ustępie 3 art. 201 członków rodziny urzędnika był w chwili ogłoszenia niniejszego prawa właścicielem lub posiadaczem własności górniczej (nadania górniczego, miary kopalnianej, miary dziennej, przymiaru), urzędnik powinien zawiadomić o tem niezwłocznie swą bezpośrednią władzę przełożoną.

Rozdział  II.

Postanowienia szczególne dla obszarów województw krakowskiego, lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego oraz powiatów cieszyńskiego i bielskiego województwa śląskiego.

Art.  280.

(1) Ogólne pozwolenia do poszukiwań górniczych, udzielone przed dniem 1 stycznia 1932 roku na podstawie §§ 14 i następnych austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej z dnia 23 maja 1854 r. (Dz. U. P. A. Nr. 146), nie mogą być nadal przedłużane po wejściu w życie niniejszego prawa i gasną z upływem terminu, do którego ostatnio były przedłużone.

(2) Postanowienie ustępu 1 nie dotyczy pozwoleń, na których były oparte niewygasłe w dniu 31 grudnia 1931 roku wyłączności górnicze, lecz tylko w stosunku do obszaru, pokrytego temi wyłącznościami.

(3) Po wejściu w życie niniejszego prawa nowe wyłączności górnicze nie mogą być zgłaszane.

Art.  281.

(1) Pozwolenia na poszukiwania górnicze, udzielone przed dniem 1 stycznia 1932 roku, a nie wygasłe jeszcze, mogą być na obszarach, pokrytych wyłącznościami, przedłużane nadal z roku na rok na dotychczasowych zasadach, zgodnie z postanowieniami austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, nie dłużej jednak, jak do dnia 31 grudnia 1946 roku.

(2) O ile niniejsze prawo i inne ustawy obowiązujące nie przepisują w pewnych warunkach wcześniejszego wygasania wyłączności górniczych, wyłączności, oparte na wspomnianych w ustępie 1 pozwoleniach, pozostają w mocy tak długo, jak długo ważne będą same pozwolenia.

Art.  282.

(1) 136 Do wyłączności górniczych i poszukiwań prowadzonych na podstawie art. 280 i 281, mają nadal zastosowanie następujące przepisy austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej:

1. ¹³⁷ postanowienia §§ 31, 32 i 34 do 39 dotyczące wyłączności górniczych;

2. postanowienia §§ 170 lit. b., 174, 178 do 181, 241, 242, 251 i 252 o stałym ruchu w wyłącznościach i o wygaśnięciu prawa poszukiwania górniczego

oraz postanowienia rozporządzenia austrjackiego Ministerstwa Handlu i Gospodarstwa Społecznego z dnia 14 czerwca 1862 r. (Dz. U. P. A. Nr. 38).

(2) Pozatem mają do poszukiwań górniczych zastosowanie postanowienia art. 273 niniejszego prawa.

Art.  283.

(1) Odkrycie minerału w wyniku poszukiwań górniczych, prowadzonych zgodnie z postanowieniami artykułów 280 do 282, jak również w wyniku poszukiwań, przeprowadzonych przed wejściem w życie niniejszego prawa, daje podstawę do uzyskania własności górniczej na zasadzie postanowień §§ 34 do 37, 40 i 42 do 75 austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej z dnia 23 maja 1854 r. ze wszystkiemi późniejszemi ich zmianami i uzupełnieniami, przy uwzględnieniu wszelako zastrzeżeń, przepisanych w ustępach 2 i 3 artykułu niniejszego i w artykułach 284 do 291.

(2) Uprawnienie, przewidziane w ustępie 1, przysługuje posiadaczowi wyłączności górniczej o tyle tylko, o ile podanie o nadanie własności górniczej złożone zostanie przed dniem 1 stycznia 1947 roku. Jeżeli jednak odkrycie minerału będzie dokonane i podane do wiadomości władzy górniczej przed dniem 1 stycznia 1947 roku, lecz nie zostanie przez władzę tę stwierdzone przed upływem 1946 roku, natenczas wskazany powyżej termin mocy uprawnienia przedłuża się do ostatniego dnia tygodnia, następującego po dniu stwierdzenia odkrycia przez władzę górniczą.

(3) 138 Właściciel miar kopalnianych, miar dziennych lub przymiarów ma do dnia 31 grudnia 1946 roku wyłączne prawo wydobywania nietylko tego minerału, którego odkrycie stanowiło podstawę nadania własności górniczej, lecz także wszelkich innych minerałów "zastrzeżonych" w rozumieniu § 3 austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, znajdujących się w tych miarach, czy przymiarach, z wyjątkiem soli kuchennej, soli potasowych, magnezowych i borowych oraz solanek, zawierających sole sodowe lub potasowe. Postanowienie to stosuje się do miar i przymiarów, zarówno nadanych przed dniem 1 stycznia 1932 roku, jak i nadanych na podstawie ustępu 1 niniejszego artykułu. Począwszy od dnia 1 stycznia 1947 roku, uprawnienie powyższe będzie ograniczone do tych tylko minerałów "zastrzeżonych", które zostały odkryte przed dniem rzeczonym, jeżeli przytem odkrycia były w przepisany sposób dokonane i przez władzę górniczą stwierdzone; w stosunku do pozostałych minerałów, podlegających na mocy niniejszego prawa woli górniczej, obszar, pokryty danemi miarami czy przymiarami, uznany zostanie za wolny i dostępny dla zgłoszeń na ogólnych zasadach. Odkrycie, dokonane w miarze kopalnianej, jest skuteczne i co do przyłączonych do niej przymiarów, odkrycie zaś dokonane w przymiarze jest skuteczne i co do miary, do której przymiar ten jest przyłączony.

(4) Przepisane w ustępie 3 ograniczenie co do soli potasowych, magnezowych i borowych nie ma zastosowania do już nadanych miar kopalnianych i przymiarów, jeżeli w danem polu czy w danym przymiarze sole rzeczone były odkryte przed dniem 1 kwietnia 1928 roku i jeżeli odkrycie to było zgłoszone we właściwym wyższym urzędzie górniczym przed dniem 1 lipca 1928 roku.

Art.  284.

Poza Państwem może osoba inna uzyskać nadanie miar kopalnianych i przymiarów na podstawie odkryć soli potasowych, magnezowych lub borowych czy też solanek, zawierających sole potasowe, w tym tylko wypadku, jeżeli prośba o nadanie na podstawie odkrycia tych soli czy solanek była złożona przed dniem 1 lipca 1928 roku i jeżeli przytem samo odkrycie zostało dokonane przed dniem 1 kwietnia 1928 roku.

Art.  285.

(1) Posiadacz wyłączności górniczej ma prawo, prosząc o nadanie, zrzec się uprawnień, przysługujących mu na mocy artykułów 283 i 284, i żądać nadania własności górniczej nie na zasadzie postanowień austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, lecz zgodnie z postanowieniami prawa niniejszego - jedynie co do minerału odkrytego. W tym wypadku stosuje się przepisy artykułów 22 do 56 niniejszego prawa, z wyjątkiem drugiego zdania ustępu 1 art. 30; żądane pole górnicze nie może wszelako nakryć pól zastrzeżonych (§§ 34 do 37 austr. Powsz. Ust. Górn.), przysługujących innym posiadaczom wyłączności górniczych, o ile zainteresowani inaczej się nie umówili.

(2) Na obszarze, objętym przez pole górnicze, nadane w myśl postanowień ustępu 1, gasną z chwilą nadania pola wszystkie wyłączności.

Art.  286.

Uprawnienia, przewidziane w artykułach 283 do 285, przysługują również posiadaczowi wyłączności górniczej cudzoziemcowi, czy to osobie fizycznej, czy prawnej, jeżeli wyłączność nadana była przed dniem 1 listopada 1918 roku i jeżeli państwo, którego obywatelem jest dany posiadacz wyłączności, uznaje wzajemność w sprawie zdolności nabywania uprawnień górniczych. W tym wypadku ograniczenia, przepisane w ustępie 3 art. 16, nie mają zastosowania.

Art.  287.

(1) Ustawa z dnia 21 kwietnia 1918 roku w sprawie wydobywania materjałów, zawierających kwas fosforowy, nadających się na nawozy (Dz. U. P. A. Nr. 161), zachowuje moc obowiązującą do dnia 31 grudnia 1946 r. z tą zmianą, że przewidziane w niej uprawnienia Ministra Rolnictwa przechodzą na Ministra Przemysłu i Handlu.

(2) W ciągu wskazanego w ustępie 1 okresu czasu Państwo ma wyłączne prawo do składania w myśl przepisów prawa niniejszego zgłoszeń o nadanie własności górniczej co do minerałów, które ze względu na zawartość fosforu zdatne są do przeróbki na nawozy sztuczne, z tem zastrzeżeniem, że nadanie pola górniczego na podstawie niniejszego postanowienia wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1947 roku, o ile Kurator Państwowych Pól Górniczych w podaniu nie wystąpi o udzielenie nadania w terminie wcześniejszym.

(3) Jeżeli nadanie pola górniczego w myśl ustępu drugiego wejdzie w życie przed dniem 1 stycznia 1947 roku, to na jego obszarze wymieniona w ustępie 1 ustawa traci moc obowiązującą.

Art.  288.

Istnienie należących do innych osób uprawnień górniczych (wyłączności, pól zastrzeżonych, miar kopalnianych, miar dziennych, przymiarów), z wyjątkiem miar, nadanych na sole potasowe, magnezowe i borowe, nie stanowi przeszkody do uzyskania przez Państwo na tym samym obszarze własności górniczej co do pomienionych soli oraz co do solanek, zawierających sole potasowe. Począwszy od dnia 1 stycznia 1932 roku, własność taka będzie nadawana Państwu zgodnie z postanowieniami prawa niniejszego bez względu na to, czy na danym obszarze obowiązują przejściowo poszczególne przepisy austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, czy też nie.

Art.  289.

(1) Postanowienia Ordynacji Celnej i Monopolowej z dnia 11 lipca 1835 r. (Zb. U. Pol. T. 63 Nr. 113), dotyczące soli kuchennej i solanek, zachowują do dnia 31 grudnia 1946 roku moc obowiązującą. Roboty górnicze, prowadzone na podstawie powyższych postanowień, podlegają przepisom o poszukiwaniu górniczem, zawartym w artykułach 4 do 13 działu II, przepisom o zarządzie i ruchu zakładów górniczych, zawartym w artykułach 121 do 139, w ustępie 2 do 4 art. 140 i w artykułach 142 do 171 działu VII, i przepisom o władzach górniczych, zawartym w artykułach 188 do 200 działu X, wraz z odpowiedniemi postanowieniami działów XI i XII niniejszego prawa.

(2) Kurator Państwowych Pól Górniczych (art. 2) może jeszcze przed upływem terminu, wskazanego w ustępie 1, złożyć zgłoszenie o nadanie Państwu, zgodnie z postanowieniami rozdziału II działu III prawa niniejszego, własności górniczej co do soli kuchennej i solanek, nadających się do technicznego otrzymywania z nich soli sodowych; w tym wypadku obszar żądanego pola górniczego nie podlega ograniczeniom, przepisanym w drugiem zdaniu ustępu 1 art. 30 i w art. 32. Istnienie uprawnień górniczych (wyłączności, pól zastrzeżonych, miar kopalnianych, miar dziennych, przymiarów), należących do innych osób, nie stanowi przeszkody do uzyskania przez Państwo na tym samym obszarze własności górniczej w myśl postanowień niniejszego ustępu bez względu na to, czy na danym obszarze obowiązują przejściowo poszczególne przepisy austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, czy też nie.

Art.  290. ¹³⁹

1. Na całym obszarze pokrytym wyłącznościami górniczymi należącymi do Państwa nadaje się Państwu własność górniczą co do węgla kamiennego bez obowiązku dokonania odkryć rzeczonego minerału. Postępowanie nadawcze co do poszczególnych pól górniczych, na jakie podzielony zostanie wspomniany powyżej obszar, będzie wszczęte na wniosek Kuratora Państwowych Pól Górniczych i zostanie przeprowadzone zgodnie z postanowieniami art. 23, punktów 1, 3 i 6 ust. (1) art. 24, artykułów 28 i 29, ustępu 3 art. 30, art. 31, ust. (3) art. 32, ustępów 1, 2 i 3 art. 33 i artykułów 37 do 52 rozdziału II działu III prawa niniejszego; obszar każdego poszczególnego pola górniczego nie podlega ograniczeniom, przepisanym w drugiem zdaniu ustępu 1 art. 30 i w art. 32, i może wynosić do tysiąca hektarów. Z chwilą nadania Państwu własności górniczej zgodnie z postanowieniami niniejszego ustępu gasną wszystkie wyłączności na całym obszarze, objętym przez nadane pola górnicze.

(2). Własność górniczą co do węgla kamiennego nadaje się Państwu również na obszarze pokrytym wyłącznościami górniczymi nie należącymi do Państwa z chwilą ich wygaśnięcia. Przepisy ust. (1) stosuje się odpowiednio.

(3). Właścicielom miar kopalnianych, położonych na terytorium b. W. ks. Krakowskiego, które w chwili wejścia w życie austriackiej Powszechnej Ustawy Górniczej z dnia 23 maja 1854 r. (Dz. u. austr. Nr 146) stanowiły własność państwa austriackiego i były nadane na węgiel kamienny, a co do których miały zastosowanie przepisy paragrafu 278 ust. 4 tej ustawy, przysługuje prawo zamiany tych miar kopalnianych na pola górnicze nadane na węgiel kamienny bez obowiązku dokonywania odkrycia węgla kamiennego. Odpowiedni wniosek należy zgłosić we właściwym wyższym urzędzie górniczym do dnia 31 grudnia 1946 r. Przepis powyższy nie dotyczy miar dziennych.

Art.  291.

Z dniem 1 stycznia 1947 roku obszary, na których zostały nadane w myśl przepisów austrjackiej Powszechnej Ustawy Górniczej, miary kopalniane lub przymiary, zostają przemianowane na pola górnicze, a właściciele ich otrzymują od władzy górniczej z urzędu nowe dokumenty nadawcze, stwierdzające uprawnienia właścicieli zgodnie z postanowieniami niniejszego prawa.

Art.  292.

Aż do dnia 31 grudnia 1946 roku mają zastosowanie do miar dziennych §§ 183, 184 i 243 austrjackiej ustawy górniczej z tą zmianą, że odebranie uprawnienia górniczego w myśl § 243 następuje bez uprzedniego karania grzywną.

Rozdział  III.

Postanowienia szczególne dla obszarów Warszawy i województw warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego, lubelskiego oraz powiatów augustowskiego, kolneńskiego, łomżyńskiego, ostrowskiego, sejneńskiego, suwalskiego, szczuczyńskiego i wysoko-mazowieckiego województwa białostockiego.

Art.  293.

(1) W okresie czasu do dnia 31 grudnia 1936 roku właściciel gruntu ma wyłączne prawo do składania zgłoszeń o nadanie własności górniczej co do minerałów, podlegających woli górniczej, a znajdujących się w obrębie jego własności gruntowej, z wyjątkiem rud żelaznych, cynkowych i ołowianych oraz węgla kamiennego, węgla brunatnego i antracytu.

(2) Właściciele sąsiadujących ze sobą gruntów mogą składać celem wykorzystania prawa, przysługującego im w myśl ustępu 1, wspólne zgłoszenia o nadanie własności górniczej na obszarze, położonym w granicach ich gruntu, powinni wszelako w takim wypadku ustalić drogą ugody stosunek, w jakim prawo własności górniczej na żądanem polu górniczem ma być między nich podzielone.

Art.  294.

(1) Przemysłowiec górniczy, który nabył od właściciela gruntu pośrednio lub bezpośrednio uprawnienie do wydobywania minerałów, podpadających pod przepisy art. 293, może również złożyć zgłoszenie o nadanie mu własności górniczej co do tych minerałów, a to celem zapewnienia sobie prawa pierwszeństwa na wypadek, gdyby właściciel gruntu nie skorzystał w swoim czasie z praw, przysługujących mu na zasadzie postanowień art. 293, lub praw tych zrzekł się przed dniem 31 grudnia 1936 roku.

(2) Zgłoszenie, złożone w myśl ustępu 1, staje się przedmiotem postępowania nadawczego dopiero począwszy od dnia 1 stycznia 1937 roku i o tyle tylko, o ile w dniu tym uprawnienie przemysłowca do wydobywania minerałów nie wygasło. Jeżeli jednak przemysłowiec złoży u władzy górniczej akt notarjalny, na zasadzie którego właściciel gruntu zrzeka się praw, przysługujących mu na zasadzie art. 293, natenczas władza górnicza powinna rozpocząć postępowanie nadawcze, nie czekając upływu wskazanego powyżej terminu.

Art.  295.

Do zgłoszeń i postępowania nadawczego, wynikłych z mocy postanowień artykułów 293 i 294, mają zastosowanie przepisy artykułów 22 do 56, z wyjątkiem postanowienia ustępu 1 art. 30 o najmniejszej odległości granic pola górniczego od punktu odkrycia.

Art.  296.

(1) Na właścicielu nadania górniczego, które zostało udzielone na podstawie złożonego przed dniem 1 stycznia 1932 roku zgłoszenia o odkryciu rud żelaznych, cynkowych czy ołowianych albo też węgla kamiennego, węgla brunatnego lub antracytu, ciąży w dalszym ciągu, stosownie do postanowień artykułów 501 i 509 rosyjskiej Ustawy Górniczej (Zbiór Praw Ces. Ros. Tom VII wyd. 1912 r.), obowiązek wynagrodzenia właścicieli gruntów za użytkowanie wnętrza. Obowiązek ten powinien być wpisany do księgi hipotecznej nadania górniczego, jako ciężar wieczysty.

(2) Wymieniony w ustępie 1 ciężar wieczysty w wysokości nie przekraczającej norm ustawowych, przepisanych w art. 509 rosyjskiej Ustawy Górniczej, korzysta z pierwszeństwa w zaspokojeniu przed wszystkimi wierzycielami, których prawa będą wniesione do działu IV wykazu hipotecznego księgi hipotecznej danego pola górniczego. Jeżeli jednak wynagrodzenie za użytkowanie wnętrza zostało na mocy dobrowolnej ugody stron ustalone w rozmiarze większym, aniżeli to przewiduje art. 509, natenczas do przewyżki ciężaru wieczystego ponad normę ustawową stosuje się ogólne przepisy prawa hipotecznego co do pierwszeństwa.

(3) Na własności górniczej, nadanej na podstawie zgłoszeń, złożonych w czasie od dnia 1 stycznia 1932 roku do dnia 31 grudnia 1936 roku, ciąży ciężar wieczysty w postaci obowiązku płacenia właścicielom gruntów, objętych polem górniczem, corocznie 1% wartości wydobytego w ciągu roku węgla kamiennego, węgla brunatnego, antracytu lub rudy cynkowej, jeżeli zgłoszenie wymienione powyżej dotyczyło tych minerałów, a 1/2% wartości wydobytej w ciągu roku rudy żelaznej lub ołowianej, jeżeli zgłoszenie wymienione powyżej dotyczyło tych rud. Sumy powyższe ulegają podziałowi pomiędzy właścicieli gruntów proporcjonalnie do przestrzeni gruntu, należącego do każdego z nich.

(4) Wymieniony w ustępach 1 i 3 ciężar wieczysty nie może być przedmiotem sprzedaży oddzielnej od gruntu, pokrytego nadaniem.

(5) Wymieniony w ustępach 1 i 3 ciężar wieczysty może być wykreślony z księgi hipotecznej nadania górniczego naskutek dobrowolnej ugody właściciela nadania z właścicielem gruntu. Jeżeli nadanie pokrywa grunta kilku właścicieli, a tylko część z nich zgadza się na wykreślenie, to wysokość ciężaru wieczystego, przypadającego na rzecz tych właścicieli gruntów, którzy do ugody nie przystąpili, określa się w stosunku proporcjonalnym do powierzchni gruntów. Jeżeli grunta są obciążone wierzytelnościami hipotecznemi, natenczas przy zawieraniu ugody właściciela pola górniczego z właścicielami gruntów prawa odnośnych wierzycieli hipotecznych zostają normowane podług ogólnych zasad ustaw cywilnych i hipotecznych.

(6) 140 W wypadkach wdrożenia postępowania o zniesienie własności górniczej w myśl postanowień art. 174, 181, 182, 201 ust. (2) lub art. 298 ust. (1) osoby, posiadające prawo do wynagrodzenia za użytkowanie wnętrza, korzystają z uprawnień, przewidzianych w art. 175 dla wierzycieli hipotecznych i innych osób, posiadających wpisane do hipoteki uprawnienia rzeczowe, choćby w chwili wszczęcia postępowania o zniesienie własności górniczej dane pole górnicze nie miało jeszcze księgi hipotecznej.

Art.  297.

(1) Zgłaszający, którzy złożyli swe zgłoszenia przed dniem 1 stycznia 1932 roku, powinni najdalej do dnia 31 grudnia 1933 roku dokonać, pod rygorem nieważności zgłoszeń, wszystkich czynności, wymaganych od zgłaszających zgodnie z artykułami 483 do 493 rosyjskiej Ustawy Górniczej, w szczególności zaś złożyć plany i rejestry pomiarowe żądanych nadań, sporządzone przez mierniczego górniczego, przedstawić akty dobrowolnej ugody z właścicielami gruntów lub dowody niemożności dojścia z właścicielami gruntów do porozumienia i dostarczyć wszystkich wymaganych przez władzę górniczą uzupełniających danych i wyjaśnień.

(2). 141 Zgłoszenia złożone do b. władz rosyjskich, a nie podlegające unieważnieniu w myśl ust. (1), dają zgłaszającym uprawnienie do otrzymania własności górniczej w drodze nadania, jeżeli złożą oni do dnia 30 czerwca 1939 r. do właściwych wyższych urzędów górniczych oświadczenie, że zgłoszenie swe podtrzymują, przy czym do cudzoziemców będzie miał nadto zastosowanie przepis art. 16 ust. (3); w razie niezłożenia takiego oświadczenia we wskazanym terminie, uprawnienia z tytułu tych zgłoszeń wygasają.

(3) 142 Postanowienia ust. (1) i (2) nie mają zastosowania do zgłoszeń co do rudy żelaznej darniowej i co do innych minerałów, które w myśl ust. (5) art. 1 niniejszego prawa uznane są za przynależne do gruntu. Postępowanie nadawcze co do tych zgłoszeń umarza się z urzędu.

Art.  298. ¹⁴³

(1) Właściciele nadań górniczych, udzielonych na podstawie rosyjskiej Ustawy Górniczej, dla których wbrew postanowieniu art. 494 rzeczonej Ustawy nie zostały jeszcze założone księgi hipoteczne, lub też dla których w myśl uwagi 1 do pomienionego artykułu nie było poprzednio wymagane założenie ksiąg osobnych, powinni nie później, jak do dnia 31 grudnia 1940 r., wystąpić do właściwych sądów o założenie ksiąg hipotecznych dla ich nadań, przedstawiając wszystkie wymagane przez prawo akta i dowody. W razie niewykonania powyższego obowiązku, wyższy urząd górniczy wydaje w drodze uchwały kolegialnej orzeczenie o odebraniu własności górniczej. Od tego orzeczenia przysługuje odwołanie do Kolegium Górniczego. Przepisy działu VIII stosuje się tu odpowiednio.

(2) W wypadkach udzielenia nadania górniczego na podstawie przepisów rosyjskiej Ustawy Górniczej po dniu 1 stycznia 1932 roku, a to w myśl art. 272 niniejszego prawa, obowiązują postanowienia art. 52.

Rozdział  IV.

Postanowienia szczególne dla obszarów województw wileńskiego, nowogródzkiego, poleskiego i wołyńskiego oraz powiatów białostockiego, bielskiego, grodzieńskiego, sokólskiego i wołkowyskiego województwa białostockiego.

Art.  299.

(1) W okresie czasu do dnia 31 grudnia 1936 roku właściciel gruntu ma wyłączne prawo do składania zgłoszeń o nadanie własności górniczej co do minerałów, podlegających woli górniczej, a znajdujących się w obrębie jego własności gruntowej.

(2) Postanowienia ustępu 2 art. 293 i artykułów 294 i 295 mają analogiczne zastosowanie.

Rozdział  V.

Postanowienia szczególne dla obszarów województw poznańskiego, pomorskiego i śląskiego oprócz powiatów bielskiego i cieszyńskiego.

Art.  300.

(1) W okresie czasu do dnia 31 grudnia 1936 roku właściciele gruntów mają wyłączne prawo do składania zgłoszeń o nadanie własności górniczej co do znajdujących się w obrębie ich własności gruntowej minerałów, które w myśl ustępu 1 art. 1 podlegają woli górniczej, a które na mocy przepisów, obowiązujących przed wejściem w życie niniejszego prawa, były na danym obszarze związane z własnością gruntową. Postanowienia ustępu 2 art. 293 oraz artykułów 294 i 295 mają analogiczne zastosowanie.

(2) Postanowienia ustępu 1 nie dotyczą rudy żelaznej w górnośląskiej części województwa śląskiego i w należących do województwa poznańskiego częściach dawnych powiatów sycowskiego i namysłowskiego. W stosunku do rudy tej obowiązują postanowienia artykułów 301 do 304.

Art.  301.

(1) Właściciele gruntów w górnośląskiej części województwa śląskiego oraz w należących do województwa poznańskiego częściach dawnych powiatów sycowskiego i namysłowskiego, względnie osoby, które w dniu wejścia w życie niniejszego prawa posiadały zabezpieczone hipotecznie, obciążające własność gruntową na pomienionym obszarze, prawo wydobywania rudy żelaznej, zachowują do dnia 31 grudnia 1937 roku swe dotychczasowe uprawnienia do wydobywania rud żelaznych.

(2) Z dniem 1 stycznia 1938 roku ustalone w ustępie 1 prawo właścicieli gruntów gaśnie w stosunku do wszelkich gatunków rud żelaznych z wyjątkiem rud żelaznych darniowych. Jeżeli jednak przed upływem powyższego terminu zostanie przez uprawnionego złożone zgłoszenie o nadanie własności górniczej w myśl postanowień artykułów 303 i 304, natenczas termin wygaśnięcia wspomnianego prawa przesuwa się na dzień ostatecznego rozstrzygnięcia prośby o nadanie.

Art.  302. ¹⁴⁴

Do wydobywania rud żelaznych w myśl postanowień art. 301 mają zastosowanie postanowienia działu II, artykułów 121 do 139, ustępów 2 do 4 art. 140 i art. 142 do 171 działu VII, działu IX i działu X wraz z odpowiedniemi postanowieniami działów XI i XII prawa niniejszego.

Art.  303.

(1) W ciągu okresu czasu do dnia 31 grudnia 1937 roku właściciel gruntu, względnie osoba trzecia, posiadająca na obszarze, wskazanym w ustępie 1 art. 301, zabezpieczone hipotecznie prawo wydobywania rudy żelaznej, może złożyć zgłoszenie o udzielenie mu w obrębie danej własności gruntowej własności górniczej co do rudy pomienionej na zasadzie postanowień niniejszego prawa. Przepis ustępu 2 art. 293 ma analogiczne zastosowanie.

(2) W razie złożenia zgłoszenia w myśl postanowień ustępu 1 niniejszego artykułu za datę nabycia własności górniczej, jeżeli własność zostanie nadana przed dniem 1 stycznia 1938 roku, uważany będzie dzień powyższy, chyba że zgłaszający sam będzie prosił o nadanie własności z datą wcześniejszą.

(3) 145 Do zgłoszeń i postępowania nadawczego, wynikłych z mocy postanowienia ustępu 1, mają pozatem zastosowanie przepisy artykułów 22 do 56, z wyjątkiem postanowienia ustępu 1 art. 30 o najmniejszej odległości granic pola górniczego od punktu odkrycia. Uzupełnienia, przewidziane w ustępie 3 art. 24 i w ustępie 5 art. 33, mogą być przez zgłaszającego złożone również po upływie terminów, wyznaczonych w pomienionych ustępach, nie później jednak, niż w dniu 31 grudnia 1938 r.; dalsze przedłużenie terminów dopuszczalne jest tylko wówczas, jeżeli władza górnicza sama zażąda uzupełnienia późniejszego.

Art.  304.

(1) Przemysłowiec górniczy, który nabył od właściciela gruntu pośrednio lub bezpośrednio uprawnienie do wydobywania rudy żelaznej, wspomniane w art. 301, może również złożyć zgłoszenie o nadanie mu własności górniczej co do tej rudy, a to celem zapewnienia sobie prawa pierwszeństwa na wypadek, gdyby właściciel gruntu czy uprawniona osoba trzecia, nie skorzystał w swoim czasie z praw, przysługujących mu na zasadzie art. 303, lub praw tych zrzekł się przed dniem 1 stycznia 1938 roku.

(2) Zgłoszenie, złożone w myśl ustępu 1, staje się przedmiotem postępowania nadawczego dopiero od dnia 1 stycznia 1938 roku i o tyle tylko, o ile w dniu tym uprawnienie przemysłowca do wydobywania rudy żelaznej nie wygasło. Jeżeli jednak przemysłowiec złoży u władzy górniczej akt notarjalny, na zasadzie którego właściciel gruntu, czy uprawniona osoba trzecia, zrzeka się praw, przysługujących mu na zasadzie art. 303, natenczas władza górnicza powinna rozpocząć postępowanie nadawcze, nie czekając upływu wskazanego powyżej terminu. I w tym wypadku jako datę nabycia własności górniczej ustala się dzień 1 stycznia 1938 roku, o ile właściciel gruntu czy uprawniona osoba trzecia, nie zrzekł się we wspomnianym akcie notarjalnym również i uprawnienia, przysługującego mu w myśl ustępu 1 art. 301.

(3) Do zgłoszeń i postępowania nadawczego, wynikłych z mocy postanowień ustępów 1 i 2, mają analogiczne zastosowanie postanowienia ustępu 2 art. 303.

Art.  305.

(1) Wynikające z ustępu 1 § 250 pruskiej Powszechnej Ustawy Górniczej z dnia 24 czerwca 1865 r. (Zb. Ust. z 1865 r., str. 705) uprawnienia do wyłącznego poszukiwania i eksploatowania minerałów bez obowiązku zgłaszania i otrzymywania własności górniczej, do zakazywania zgłoszeń i do pobierania olbory utrzymane zostają w mocy do dnia 31 grudnia 1938 roku; po tym terminie uprawnienia powyższe przechodzą na Państwo Polskie.

(2) 146 Osobom, którym do dnia 31 grudnia 1938 r. przysługiwały wymienione w ust. (1) uprawnienia do wyłącznego poszukiwania i eksploatacji minerałów, może Minister Przemysłu i Handlu na podstawie niniejszego prawa nadać własność górniczą na pewnych częściach obszaru, na którym przysługiwały im te uprawnienia. W tym przypadku nadanie własności górniczej będzie mogło nastąpić z pominięciem przepisów rozdziału II działu III niniejszego prawa, w których miejsce Minister Przemysłu i Handlu ustali przepisy specjalne, jak również będzie mogła być nadana własność górnicza na węgiel kamienny na obszarze górnośląskiej części województwa śląskiego.

¹³⁵ Art. 272 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 96 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹³⁶ Art. 282 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez art. 1 pkt 97 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹³⁷ Art. 282 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 97 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹³⁸ Art. 283 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 98 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹³⁹ Art. 290:

- zmieniony przez art. 1 pkt 99 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 11 dekretu z dnia 3 lutego 1947 r. (Dz.U.47.24.93) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 31 grudnia 1946 r.

¹⁴⁰ Art. 296 ust. 6 zmieniony przez art. 1 pkt 100 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴¹ Art. 297 ust. 2 dodany przez art. 1 pkt 101 lit. a) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴² Art. 297 ust. 3 zmieniony oraz według numeracji ustalonej przez art. 1 pkt 101 lit. b) dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴³ Art. 298 zmieniony przez art. 1 pkt 102 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴⁴ Art. 302 zmieniony przez art. 1 pkt 103 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴⁵ Art. 303 ust. 3 zmieniony przez art. 1 pkt 104 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.

¹⁴⁶ Art. 305 ust. 2 zmieniony przez art. 1 pkt 105 dekretu z dnia 22 listopada 1938 r. (Dz.U.38.91.627) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 24 listopada 1938 r.