Rozdział 1 - Przepisy ogólne. - Prawo budowlane.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1961.7.46

Akt utracił moc
Wersja od: 29 marca 1972 r.

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

1.
Ustawa normuje sprawy projektowania, budowy, rozbiórki i utrzymania obiektów budowlanych oraz określa zasady organizacji, obowiązki i uprawnienia organów państwowego nadzoru budowlanego.
2.
Przepisów ustawy nie stosuje się do projektowania, budowy, produkcji i utrzymania wszelkich maszyn, środków transportu, urządzeń mechanicznych oraz innych urządzeń, służących bezpośrednio do produkcji i przeróbki gotowych wyrobów lub ich części, środków konsumpcyjnych, półprefabrykatów, surowców itp.
3.
Przepisy ustawy stosuje się do urządzeń wpływających na wygląd obiektów budowlanych, jak tablice pamiątkowe, urządzenia reklamowe, napisy, szyldy, trwałe urządzenia wnętrz budynków użytku publicznego.
4.
Ilekroć w ustawie jest mowa:
1)
o "obiekcie budowlanym" - należy przez to rozumieć stałe i tymczasowe budynki, urządzenia budowlane związane z budynkami, obiekty inżynierskie, urządzenia techniczne, instalacje przemysłowe, pomniki, posągi, wodotryski itp. obiekty architektury ogrodowej oraz kapliczki i inne podobne obiekty kultu religijnego,
2)
o "budynku" - należy przez to rozumieć każdą budowlę posiadającą ściany lub filary bądź słupy i pokrycie,
3)
o "tymczasowych obiektach budowlanych" - należy przez to rozumieć obiekty budowlane przeznaczone do czasowego użytku, które po upływie okresu, oznaczonego w pozwoleniu na budowę, ulegają rozbiórce lub przeniesieniu, oraz obiekty budowlane nie połączone trwale z terenem i przeznaczone do częstej rozbiórki i składania, jak np.: strzelnice, uliczne kioski, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, cyrki wędrowne, urządzenia rozrywkowe i trybuny na wolnym powietrzu itp.,
4)
o "urządzeniach budowlanych związanych z budynkami" - należy przez to rozumieć urządzenia terenowe, które służą do celowego wykorzystania budynków, jak np. dojazdy, przejazdy, przejścia, ogrodzenia, urządzenia terenowe zieleni przydomowej, wszelkie urządzenia instalacyjne, służące do: ogrzewania, wentylacji, łączności, zaopatrzenia w wodę zimną i ciepłą, zaopatrzenia w gaz i energię elektryczną, usuwania ścieków, z wyjątkiem urządzeń dźwigowych i urządzeń kotłowni z wysokoprężnymi kotłami parowymi i kotłami wodnymi o temperaturze wody przegrzanej powyżej 115°C,
5)
o "obiekcie inżynierskim" - należy przez to rozumieć wszelkie budowle nadziemne i podziemne, nie objęte określeniami budynku i urządzeń budowlanych związanych z budynkami, jak np. linie i węzły kolejowe, drogi, ulice, place, drogi startowe, lądowiska, rampy, budowle ziemne o stałym technicznym przeznaczeniu (jak nasypy, wykopy, rowy, wały, groble, grodze, kopce), budowle ochronne przeciwśniegowe, przeciwlawinowe i przeciwrumowiskowe, przyczółki, mosty, wiadukty, akwedukty, tunele, galerie, mury oporowe, szyby i korytarze podziemne, urządzenia terenowe zieleni użytku publicznego, promenady, bulwary, parkingi, doki, nadbrzeża portowe i przystani, falochrony, akwatoria portowe, kanały, zimowiska statków, maszty, budowle piętrzące (zapory, tamy, śluzy, jazy), melioracje wodne dla potrzeb rolnictwa, drenaże, stawy, budowle ujęć wody, usuwania ścieków i gromadzenia nieczystości, studnie, zbiorniki wody i cieczy, osadniki ścieków, boiska sportowe, stadiony, tory wyścigowe, lodowiska, skocznie, wieże spadochronowe itp., jak również sieci użytku publicznego: elektroenergetyczne, telekomunikacyjne, cieplne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne,
6)
o "instalacjach przemysłowych" - należy przez to rozumieć wszelkie instalacje służące do celów technologicznych, naukowych i naukowo-badawczych, z wyjątkiem urządzeń instalacyjnych, objętych określeniem urządzeń budowlanych związanych z budynkami,
7)
o "urządzeniach technicznych" - należy przez to rozumieć wszelkie urządzenia techniczne, nie objęte określeniem obiektu inżynierskiego i instalacji przemysłowych, a w szczególności urządzenia techniczne, związane z eksploatacją kopalin, służące do utrzymania ruchu i transportu kolejowego, drogowego, miejskiego, lotniczego i wodnego, służące do celów łączności, służące do oczyszczania wód powierzchniowych i podziemnych oraz do oczyszczania i unieszkodliwiania ścieków bądź nieczystości, służące do regulacji i obsługi urządzeń przemysłowych oraz urządzeń zakładów wodnych i zakładów elektrycznych, a także urządzenia dźwigowe, zbiorników pod ciśnieniem oraz urządzenia kotłowni z wysokoprężnymi kotłami, parowymi i kotłami wodnymi o temperaturze wody przegrzanej powyżej 115°C,
8)
o "budowie" - należy przez to rozumieć również nadbudowę, przebudowę, rozbudowę oraz remonty obiektów budowlanych,
9)
o "remoncie" - należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych w istniejących obiektach budowlanych, z wyjątkiem robót dotyczących bieżącej konserwacji tych obiektów, polegających na dokonywaniu drobnych napraw, konserwacji i malowania elementów budowlanych oraz instalacyjnych obiektu, nie powodujących zmiany ich konstrukcji, przeznaczenia lub wyglądu zewnętrznego obiektu budowlanego,
10)
o "Komitecie Budownictwa" - należy przez to rozumieć Komitet Budownictwa, Urbanistyki i Architektury, a o "Przewodniczącym Komitetu Budownictwa" - Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury.
1.
Zależnie od szczególnego charakteru wymagań technicznych występujących przy projektowaniu, budowie, rozbiórce i utrzymaniu obiektów budowlanych obiekty te zalicza się do budownictwa powszechnego lub do budownictwa specjalnego.
2.
Obiektami budowlanymi budownictwa powszechnego w rozumieniu ustawy są:
1)
budynki stałe i tymczasowe oraz urządzenia budowlane związane z budynkami,
2)
pomniki, posągi, wodotryski itp. obiekty architektury ogrodowej oraz kapliczki i inne podobne obiekty kultu religijnego.
3.
Przepisy ustawy dotyczące budownictwa powszechnego stosuje się ponadto do:
1)
obiektów inżynierskich służących do celów szkolnictwa, nauki, kultury, zdrowia, wypoczynku, rozrywki i sportu,
2)
innych obiektów budowlanych, nie zaliczonych w obowiązujących przepisach do budownictwa specjalnego,
3)
urządzeń, o których mowa w art. 1 ust. 3.
4.
Obiektami budowlanymi budownictwa specjalnego w rozumieniu ustawy są:
1)
obiekty inżynierskie w zakładach energetycznych, zakładach wodnych i w innych zakładach przemysłowych,
2)
obiekty inżynierskie, związane z eksploatacją kopalin, służące do utrzymania ruchu i transportu kolejowego, drogowego, miejskiego, lotniczego i wodnego oraz służące do celów łączności, energetyki, gospodarki komunalnej oraz melioracji wodnych dla potrzeb rolnictwa,
3)
obiekty inżynierskie, służące do celów ochrony brzegów morskich oraz ochrony i regulacji brzegów wód śródlądowych oraz służące do wszystkich celów budownictwa wodnego, mających wpływ na zasoby i obniżenie lub podniesienie się stanu wód powierzchniowych i podziemnych,
4)
instalacje przemysłowe,
5)
urządzenia techniczne.
5.
Przepisy ustawy dotyczące budownictwa specjalnego stosuje się ponadto do:
1)
obiektów budowlanych, służących celom ściśle wojskowym oraz celom terenowej obrony przeciwlotniczej,
2)
obiektów budowlanych, zaliczonych w myśl przepisów ust. 2 do budownictwa powszechnego, a przeznaczonych do produkcji materiałów i środków służących do celów obrony kraju oraz służących do celów łączności, związanych z obronnością kraju,
3)
budynków stałych i tymczasowych, służących do celów technologicznych górnictwa i komunikacji.
6.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia ustali szczegółowo, jakie obiekty budowlane, określone w ust. 4 i 5, zalicza się do budownictwa specjalnego, jak również wskaże właściwych ministrów dla spraw tego budownictwa.
1.
Obiekty budowlane mogą być wznoszone wyłącznie na terenach przeznaczonych na dany cel zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym.
2.
Forma architektoniczna obiektów budowlanych powinna być zharmonizowana z otoczeniem i w miarę możności powinna wpływać na podniesienie walorów estetycznych otoczenia.
1.
Obiekty budowlane powinny być zaprojektowane i wybudowane w taki sposób, aby zapewnione było bezpieczeństwo dla ludzi i mienia i aby zapewnione były: właściwy układ funkcjonalny obiektu, odpowiednia jego trwałość, ekonomiczność budowy ze szczególnym uwzględnieniem oszczędnego i racjonalnego stosowania materiałów, ekonomiczność użytkowania oraz potrzeby użytkowe, a w szczególności potrzeby w zakresie ochrony przeciwpożarowej, oświetlenia, zaopatrzenia w wodę, usuwania ścieków, ogrzewania i wentylacji, wymagań higieniczno-sanitarnych, komunikacji itp.
2.
W celu zachowania warunków, o których mowa w ust. 1, należy stosować obowiązujące normy państwowe, normatywy techniczne projektowania i inne obowiązujące przepisy techniczno-budowlane oraz przestrzegać zasad współczesnej wiedzy technicznej. Ponadto należy stosować zatwierdzone opracowania typowe, jeżeli względy techniczne bądź ekonomiczne nie stoją temu na przeszkodzie.
1.
Warunki techniczne, którym powinny odpowiadać obiekty budowlane, oraz ogólne warunki techniczne wykonywania robót budowlanych i rozbiórkowych normują przepisy wydane w drodze rozporządzenia dla budownictwa powszechnego przez Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, a dla budownictwa specjalnego - w drodze zarządzenia przez właściwych ministrów w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa, a także w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, jeżeli chodzi o przepisy dotyczące budownictwa specjalnego w zakresie górnictwa.
2.
Przepisy, o których mowa w ust. 1, dotyczące budownictwa powszechnego stosuje się także do budynków zaliczonych w trybie art. 2 ust. 5 i 6 do budownictwa specjalnego. Właściwi ministrowie w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa mogą jednak określać dodatkowe warunki techniczne, którym mają odpowiadać wyżej wymienione budynki, bądź wskazać, których z przepisów dotyczących budownictwa powszechnego nie stosuje się ze względu na przeznaczenie danego rodzaju budynków.

Warunki techniczne odbioru i stosowania, a także właściwości materiałów, elementów i konstrukcji budowlanych, metody ich badania oraz stopień ich palności i wytrzymałości na działanie ognia i wysokich temperatur, jak również zasady obliczeń technicznych i wymiarowania, symbole i oznaczenia stosowane w projektach budowlanych regulują normy państwowe.

1.
Zasady projektowania obiektów budowlanych, mające na celu zabezpieczenie właściwego układu funkcjonalnego, związanego z przeznaczeniem określonego obiektu, i ustalenie warunków użytkowych, jakim mają odpowiadać te obiekty w danych warunkach ekonomicznych, określają normatywy techniczne projektowania.
2. 1
Normatywy techniczne projektowania dla budownictwa powszechnego ustanawia Przewodniczący Komitetu Budownictwa w porozumieniu z właściwym ministrem, a dla budownictwa specjalnego - właściwy minister w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa, a także w porozumieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, jeżeli chodzi o przepisy dotyczące budownictwa specjalnego w zakresie górnictwa.
1.
Opracowania typowe mogą obejmować elementy budowlane, konstrukcyjne, instalacyjne i wyposażeniowe, zestawy tych elementów, sekcje i segmenty obiektów budowlanych bądź całe obiekty budowlane.
2.
Przewodniczący Komitetu Budownictwa ustali zasady sporządzania i zatwierdzania projektów opracowań typowych, o których mowa w ust. 1.
3.
Zatwierdzone opracowania typowe publikowane są w formie katalogów opracowań typowych, wydawanych przez zainteresowanych ministrów w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa.

Do czasu unormowania określonych zagadnień techniczno-budowlanych w drodze norm państwowych i normatywów technicznych projektowania zagadnienia te mogą być w razie potrzeby normowane w drodze zarządzeń wydawanych przez organy, o których mowa w art. 5.

1.
Nowe materiały, elementy i konstrukcje budowlane oraz nowe metody budowlane mogą być masowo stosowane przy wznoszeniu obiektów budownictwa powszechnego na podstawie decyzji Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, a przy wznoszeniu obiektów budownictwa specjalnego - na podstawie decyzji właściwego ministra, wydanej w porozumieniu z Przewodniczącym Komitetu Budownictwa.
2.
Za nowe uważa się materiały, elementy i konstrukcje budowlane oraz metody budowy, których właściwości, zakres i sposób stosowania nie zostały określone przez państwowe normy lub które nie były do dnia wejścia w życie ustawy stosowane na terenie kraju lub jego części.
3.
Podstawą do decyzji organów wymienionych w ust. 1 powinny być zadowalające wyniki badań, przeprowadzonych przez instytuty naukowo-badawcze, zakłady naukowe bądź inne fachowe instytucje i placówki.
4.
Przepisu ust. 1 nie stosuje się do budownictwa doświadczalnego i prototypowego, realizowanego w celu wprowadzenia postępu technicznego, według programu i warunków ustalonych przez właściwe organy.
1.
Komitet Budownictwa wydaje dziennik urzędowy "Dziennik Budownictwa".
2.
W Dzienniku Budownictwa ogłasza się:
1)
zarządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa i właściwych ministrów, wydane w celu wykonania ustaw lub dekretów i z powołaniem się na zawarte w nich upoważnienie, regulujące sprawy techniczno-budowlane oraz sprawy związane z działalnością państwowego nadzoru budowlanego,
2)
inne zarządzenia, a także decyzje, instrukcje i obwieszczenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa i właściwych ministrów w zakresie określonym w pkt 1,
3)
zarządzenia ustalające normatywy techniczne projektowania,
4)
obwieszczenia o wydaniu katalogu zatwierdzonych opracowań typowych.
3.
W Dzienniku Budownictwa mogą być ponadto zamieszczone:
1)
wykazy norm państwowych dotyczących budownictwa,
2)
okólniki dotyczące spraw techniczno-budowlanych oraz spraw związanych z działalnością państwowego nadzoru budowlanego,
3)
inne akty prawne i okólniki dotyczące budownictwa, gdy zamieszczenie ich uzna za wskazane Przewodniczący Komitetu Budownictwa.
4.
Aktów prawnych wymienionych w ust. 2 nie ogłasza się w Monitorze Polskim.
5.
Dzień wydania Dziennika Budownictwa, oznaczony na każdym numerze, jest dniem prawnego ogłoszenia aktów w nim zamieszczonych.
6.
Akty prawne ogłaszane w Dzienniku Budownictwa wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia, jeśli same nie stanowią inaczej.
7.
Przewodniczący Komitetu Budownictwa prostuje błędy w ogłoszonych tekstach aktów prawnych w drodze obwieszczenia ogłoszonego w Dzienniku Budownictwa.
8.
Właściwe organy prezydiów rad narodowych obowiązane są udostępnić ludności bezpłatne przeglądanie Dziennika Budownictwa.
1 Z dniem 29 marca 1972 r. uprawnienia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych do ustanawiania normatywów technicznych projektowania dla budownictwa powszechnego przechodzą na Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 29 marca 1972 r. o utworzeniu urzędu Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska (Dz.U.72.11.77).