Rozdział 3 - Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych - Pracownicze programy emerytalne.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2001.60.623 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 1 października 2002 r.
Rozdział 3
Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych
Tworzenie pracowniczych programów emerytalnych
Zakładowa umowa emerytalna jest umową zawieraną przez pracodawcę z reprezentacją pracowników.
Pracownicza umowa emerytalna jest umową zawieraną przez dobrowolne przystąpienie pracownika do pracowniczego programu emerytalnego.
1.
Pracodawca przedstawia ofertę zawierającą projekt zakładowej umowy emerytalnej z dokonanym wyborem jednej z form pracowniczego programu emerytalnego, o których mowa w art. 7 ust. 1, wraz z warunkami ustalonymi wstępnie z funduszem inwestycyjnym, zakładem albo towarzystwem ubezpieczeń bądź z projektem statutu towarzystwa i statutu pracowniczego funduszu emerytalnego reprezentacji pracowników.2.
Zakładowa umowa emerytalna określa w szczególności:1)
formę pracowniczego programu emerytalnego wraz ze wskazaniem funduszu inwestycyjnego lub funduszy inwestycyjnych, zakładu albo towarzystwa ubezpieczeń bądź pracowniczego funduszu emerytalnego, który będzie gromadził środki finansowe i zarządzał nimi na podstawie umowy z pracodawcą,2)
warunki i tryb przystępowania i występowania z programu,3)
wysokość składki podstawowej,4)
minimalną wysokość możliwej do zadeklarowania miesięcznej składki dodatkowej,5)
terminy i sposób deklarowania składek dodatkowych przez uczestników oraz terminy naliczania i potrącania tych składek przez pracodawcę w celu przelewu na rachunki uczestników,6)
terminy naliczania oraz przelewu składek podstawowych na rachunki uczestników,7)
warunki gromadzenia i zarządzania środkami przez zakład lub towarzystwo ubezpieczeń, fundusz inwestycyjny bądź pracowniczy fundusz emerytalny, z którym pracodawca zawarł umowę, a w szczególności koszty i opłaty obciążające pracodawcę i uczestnika,8)
warunki zmiany i wypowiedzenia zakładowej i pracowniczej umowy emerytalnej,9)
przypadki i warunki wypowiedzenia umowy z podmiotem zarządzającym środkami,10)
warunki, terminy, sposób, koszty i opłaty oraz skutki dla uprawnień uczestnika wynikające z dokonania wypłaty, wypłaty transferowej, przeniesienia środków między funduszami inwestycyjnymi oraz zwrotu,11)
wzór planu emerytalnego,12)
przypadki i warunki zmiany formy pracowniczego programu emerytalnego lub podmiotu zarządzającego środkami.3.
Zakładowa umowa emerytalna, w sytuacji gdy ustala realizację programu przez pracowniczy fundusz emerytalny, powinna określać również warunki utworzenia pracowniczego towarzystwa emerytalnego prowadzącego fundusz oraz warunki i zasady, o których mowa w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Zakładowa umowa emerytalna ustalająca realizację programu w formie pracowniczego funduszu emerytalnego podlega dołączeniu do wniosku o wydanie zezwolenia na utworzenie pracowniczego towarzystwa emerytalnego, o którym mowa w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a w przypadku, o którym mowa w art. 10 ust. 3, podlega dołączeniu do wniosku o wydanie zezwolenia na objęcie lub nabycie akcji pracowniczego towarzystwa emerytalnego.4.
Zakładowa umowa emerytalna, w sytuacji gdy ustala realizację programu poprzez gromadzenie środków w funduszu inwestycyjnym lub w funduszach inwestycyjnych, powinna określać również zasady ponoszenia przez pracowników na rzecz funduszu opłat za zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych.4a.
W przypadkach i na warunkach określonych w zakładowej umowie emerytalnej uczestnik może dokonać zmiany funduszu poprzez przeniesienie środków do innego funduszu w ramach jednego pracowniczego programu emerytalnego. Przeniesienie środków nie jest dokonywane w trybie wypłaty transferowej.5.
Akwizycję pracowniczych programów emerytalnych na terenie zakładów pracy może prowadzić wyłącznie pracodawca.1.
Zakładową umowę emerytalną zawiera pracodawca z reprezentacją pracowników.2.
W zakładzie pracy, w którym działa:1)
jedna związkowa organizacja zakładowa, pracodawca zawiera umowę z tą organizacją,2)
więcej niż jedna związkowa organizacja zakładowa, pracodawca zawiera wspólną umowę ze wszystkimi organizacjami związkowymi.3.
W razie niezawarcia umowy w terminie 6 miesięcy od przedstawienia propozycji programu zakładowej organizacji związkowej z powodu niemożności uzgodnienia przez strony jej treści, stosuje się odpowiednio przepisy ust. 4.4.
W sytuacji gdy w zakładzie nie ma organizacji związkowej, reprezentację pracowniczą wybiera, w trybie przez siebie ustalonym, ogólne zebranie załogi. Pracodawca zwołuje zebranie w sposób zwyczajowo przyjęty w zakładzie, nie później niż na 7 dni przed jego odbyciem. Uchwały podjęte przez zebranie są ważne bez względu na liczbę osób w nim uczestniczących, o ile było ono prawidłowo zwołane.5.
Spory ze stosunków prawnych powstałe pomiędzy stronami zakładowych umów emerytalnych rozstrzygają sądy powszechne właściwe dla siedziby pracodawcy.Umowa z podmiotem zarządzającym środkami powinna określać w szczególności:
1)
warunki gromadzenia i zarządzania środkami, w tym koszty i opłaty obciążające pracodawcę i uczestnika,2)
przypadki i warunki wypowiedzenia umowy,3)
warunki dokonywania wypłaty, zwrotu i wypłaty transferowej.1.
Pracownicza umowa emerytalna jest umową zawieraną po złożeniu przez pracownika pisemnej deklaracji dobrowolnego uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym. Pracownicza umowa emerytalna jest sporządzana w formie pisemnej i zawiera:1)
oznaczenie stron umowy,2)
informacje zgodne z deklaracją, o której mowa w art. 17,3)
plan emerytalny.2.
Plan emerytalny określa:1)
formę pracowniczego programu emerytalnego wraz ze wskazaniem funduszu inwestycyjnego, zakładu ubezpieczeń, towarzystwa ubezpieczeń bądź pracowniczego funduszu emerytalnego, który będzie gromadził środki finansowe i zarządzał nimi na podstawie umowy z pracodawcą,2)
wysokość składki podstawowej,3)
minimalną wysokość możliwej do zadeklarowania miesięcznej składki dodatkowej oraz sposób jej deklarowania,4)
warunki, w zależności od formy programu:a)
umowy zawieranej z zakładem ubezpieczeń lub towarzystwem ubezpieczeń,b)
umowy zawieranej z funduszem inwestycyjnym,c)
statutu pracowniczego funduszu emerytalnego,5)
warunki wypłaty, wypłaty transferowej i zwrotu środków zgromadzonych na rachunku uczestnika, z podaniem, w zależności od formy programu, symulowanego planu wypłat według przewidywanych warunków, czasu gromadzenia środków, stopy rentowności i wielkości składek oraz kosztów i opłat związanych z prowadzeniem programu, a także wskazaniem ryzyka związanego z uczestnictwem w programie,6)
warunki zmiany lub wypowiedzenia pracowniczej umowy emerytalnej oraz ich konsekwencje, w tym finansowe,7)
informacje obejmujące:a)
prawa osoby uposażonej i spadkobierców na wypadek śmierci pracownika,b)
przypadki i konsekwencje likwidacji programu,c)
możliwość zadysponowania prawami do zgromadzonych środków,d)
skutki podatkowe wnoszenia składki.3.
Pracodawca obowiązany jest do informowania uczestników o zmianach stanu prawnego w zakresie, o którym mowa w ust. 2 pkt 7.1.
W celu przystąpienia do pracowniczego programu emerytalnego pracownik lub osoba, o której mowa w art. 4 ust. 4, składa pracodawcy deklarację uczestnictwa w programie.2.
Deklaracja uczestnictwa pracownika w programie emerytalnym powinna zawierać:1)
wysokość deklarowanej składki dodatkowej oraz upoważnienie dla pracodawcy do jej naliczania, potrącania z wynagrodzenia oraz przelewania na rachunek pracownika prowadzony przez podmiot zarządzający środkami,2)
oświadczenie pracownika o znajomości warunków pracowniczej umowy emerytalnej i dobrowolności przystąpienia do pracowniczego programu emerytalnego na tych warunkach,3)
ewentualne rozrządzenie na wypadek śmierci pracownika,4)
oświadczenie pracownika, że nie utracił prawa do uczestnictwa w pracowniczych programach emerytalnych do dnia złożenia oświadczenia.3.
Pracodawca jest zobowiązany przyjąć deklarację i wydać uczestnikowi podpisaną przez siebie umowę, o ile osoba składająca deklarację spełnia warunki programu, lub zwrócić deklarację wraz z uzasadnieniem w ciągu jednego miesiąca od dnia jej złożenia, jeżeli zachodzą przesłanki określone w ustawie lub w zakładowej umowie emerytalnej do odmowy zawarcia pracowniczej umowy emerytalnej.4.
Do zawarcia umowy dochodzi z chwilą wydania uczestnikowi podpisanej przez pracodawcę umowy, nie później jednak niż z upływem terminu przewidzianego do zwrotu deklaracji.5.
W sprawach o zawarcie umów i o roszczenia ze stosunków prawnych między uczestnikami pracowniczych programów emerytalnych a pracodawcami orzekają sądy powszechne właściwe dla miejsca zamieszkania uczestnika.1.
Zakładowa umowa emerytalna może przewidywać dobrowolne wnoszenie przez uczestników akcji pracodawcy do pracowniczego funduszu emerytalnego.2.
Do akcji nabytych od Skarbu Państwa, wnoszonych zgodnie z ust. 1, nie stosuje się zakazu zbywania akcji zawartego w przepisach o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.3.
W pracowniczej umowie emerytalnej powinny być określone terminy i warunki wnoszenia akcji na rachunek w funduszu oraz warunki prowadzenia tych rachunków. Uczestnik w deklaracji, w sytuacji, o której mowa w tym artykule, deklaruje liczbę akcji pracodawcy, którą wniesie na swój rachunek, wynikającą z zakładowej umowy emerytalnej.1.
Uczestnik, za pośrednictwem pracodawcy, składa oświadczenia woli w sprawach objętych pracowniczym programem emerytalnym dotyczące ubezpieczenia, uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym bądź członkostwa w pracowniczym funduszu emerytalnym zakładowi ubezpieczeń, towarzystwu ubezpieczeń, funduszowi inwestycyjnemu lub pracowniczemu funduszowi emerytalnemu.2.
Przepis ust. 1 stosuje się po ustaniu zatrudnienia, chyba że nastąpiło przejęcie zarządzania pracowniczym funduszem emerytalnym przez inne pracownicze towarzystwo emerytalne, połączenie albo podział towarzystw, a pracodawca nie jest akcjonariuszem towarzystwa, natomiast wskazano akcjonariusza przejmującego obowiązki dotychczasowego pracodawcy. W przypadku połączenia, podziału, zbycia przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części i zmiany tym samym pracodawcy, uczestnik pracowniczego programu emerytalnego składa oświadczenia woli za pośrednictwem nowego pracodawcy.3.
W sprawach dotyczących pracowniczego programu emerytalnego pracodawca nie może być pełnomocnikiem uczestnika.1. 4
Umowa o wspólnym międzyzakładowym programie emerytalnym, zakładowa umowa emerytalna, pracownicze umowy emerytalne, umowy z zakładami i towarzystwami ubezpieczeń oraz umowy z funduszami inwestycyjnymi stają się skuteczne nie wcześniej niż z dniem rejestracji przez organ nadzoru.2.
Do zmiany zakładowej umowy emerytalnej stosuje się przepisy art. 15.3.
Zmiany zakładowej umowy emerytalnej, które powodowałyby wzrost obciążeń finansowych uczestników lub pogarszały warunki dysponowania środkami, mogą wchodzić w życie nie wcześniej niż po wpisie do rejestru i w 5 miesięcy od dnia wysłania uczestnikom pisemnego zawiadomienia o zmianie.W przypadku gdy uczestnik pracowniczego programu emerytalnego przestał spełniać jego warunki, a w szczególności gdy ustało jego zatrudnienie u pracodawcy prowadzącego program emerytalny, do czasu wypłaty lub wypłaty transferowej środki pozostają na jego rachunku.
1.
Składkę podstawową finansuje pracodawca, a składkę dodatkową uczestnik.2.
Wysokość składki podstawowej określa się procentowo od wynagrodzenia uczestnika.3.
Pracownik może zadeklarować składkę dodatkową. Wysokość składki dodatkowej określa się kwotowo lub procentowo od wynagrodzenia uczestnika.4.
Składka podstawowa nie może być wyższa niż 7% wynagrodzenia uczestnika.5.
Wysokość składki podstawowej określa zakładowa umowa emerytalna, a wysokość składki dodatkowej - pracownik w deklaracji uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym.6.
Składka podstawowa nie jest wliczana do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne.7.
Uczestnik może zmienić wysokość składki dodatkowej, ze skutkiem na przyszłość, w formie zmiany deklaracji uczestnictwa w pracowniczym programie emerytalnym.8.
Pracodawca jest obowiązany do terminowego i prawidłowego:1)
naliczania i odprowadzania składek podstawowych,2)
naliczania, potrącania i odprowadzania składek dodatkowych.9.
Składki są odprowadzane na indywidualne rachunki uczestników prowadzone przez podmiot zarządzający środkami.10.
Składki dodatkowe są potrącane z wynagrodzenia uczestnika otrzymywanego u pracodawcy prowadzącego pracowniczy program emerytalny po opodatkowaniu.11.
Składkę dodatkową za dany miesiąc potrąca się z wynagrodzenia za ten miesiąc, chyba że zakładowa umowa emerytalna stanowi inaczej.12.
Pracodawca nalicza i pobiera składki:1)
w odniesieniu do składników wynagrodzenia należnych za okresy nie dłuższe niż miesiąc - w terminie wypłaty tych składników obowiązującym u pracodawcy, i odprowadza je w okresach miesięcznych,2)
w odniesieniu do składników należnych za okresy dłuższe niż miesiąc - w terminie wypłaty tych składników, i odprowadza je również w tym terminie.1.
Pracodawca w zakresie zawierania pracowniczych umów emerytalnych, umów z funduszami inwestycyjnymi, zakładami albo towarzystwami ubezpieczeń bądź pracowniczymi funduszami emerytalnymi działa we własnym imieniu i na rachunek odpowiednio: zakładów bądź towarzystw ubezpieczeń, pracowniczych funduszy emerytalnych, funduszy inwestycyjnych lub pracowników.2.
Pracodawca ponosi wobec uczestników odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania swoich obowiązków zgodnie z zakładową umową emerytalną oraz z tytułu terminowości i poprawności naliczania, potrącania i odprowadzania składek na rachunki pracowników.4 Art. 20 ust. 1 zmieniony przez art. 47 pkt 2 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianach w organizacji i funkcjonowaniu centralnych organów administracji rządowej i jednostek im podporządkowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.02.25.253) z dniem 1 kwietnia 2002 r.