Rozdział 3 - Warunki i sposób oceny zdolności fizycznych i psychicznych osób zatrudnionych na stanowiskach kolejowych - Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2021.101

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 stycznia 2023 r.

Rozdział  3

Warunki i sposób oceny zdolności fizycznych i psychicznych osób zatrudnionych na stanowiskach kolejowych

§ 9. Oceny zdolności fizycznych i psychicznych do pracy na stanowiskach kolejowych dokonuje się po przeprowadzeniu profilaktycznych badań lekarskich i badań psychologicznych, obejmujących:

1) badanie ogólne stanu zdrowia, przeprowadzone przez uprawnionego lekarza;

2) specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, zlecone przez uprawnionego lekarza;

3) badanie psychologiczne.

§  10. 

1. Profilaktyczne badania lekarskie dzielą się na badania:

1) wstępne;

2) okresowe;

3) kontrolne.

2. Badania wstępne przeprowadza się przed zatrudnieniem na stanowisku kolejowym, a także przed przeniesieniem do pracy na takie stanowisko.

3. Pracownicy podlegają badaniom okresowym w terminach określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

4. Uprawniony lekarz może poszerzyć zakres badań, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, o inne specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć wcześniejszy termin badania, niż wynikałoby to z terminów określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne do prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy na stanowisku kolejowym albo pracownika.

5. Badania kontrolne przeprowadza się:

1) w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą trwającą dłużej niż 30 dni;

2) w przypadku uczestniczenia pracownika w poważnym wypadku kolejowym;

3) przed rozpoczęciem przygotowania zawodowego, po ukończeniu którego pracownik będzie wykonywał czynności na stanowisku kolejowym o wyższych wymaganiach zdrowotnych lub w warunkach innego rodzaju narażenia zawodowego;

4) w przypadku podejrzenia utraty przez pracownika zdolności fizycznych i psychicznych do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku kolejowym;

5) w przypadku powrotu pracownika do pracy na stanowisku kolejowym po przerwie trwającej dłużej niż 6 miesięcy;

6) przed rozwiązaniem stosunku pracy z pracownikiem, który pracował w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub warunkach uciążliwych, albo przed przeniesieniem go z tego stanowiska kolejowego na stanowisko kolejowe, na którym warunki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe nie występują.

6. Badania kontrolne przeprowadza się poza terminami wynikającymi z częstotliwości wykonywania badań okresowych.

§  11. 

1. Badania psychologiczne wykonuje się:

1) przy każdym badaniu wstępnym;

2) co 4 lata - w ramach badań okresowych;

3) co 2 lata - w ramach badań okresowych u pracowników powyżej 50 roku życia zatrudnionych na stanowisku kolejowym: prowadzący pojazdy kolejowe;

4) w przypadku uczestniczenia pracownika w poważnym wypadku kolejowym.

2. Badania psychologiczne wykonuje się w ramach badania kontrolnego, jeżeli lekarz wykonujący badanie uzna to za niezbędne do wydania orzeczenia.

3. Po przeprowadzonym badaniu psychologicznym psycholog dokonuje oceny psychologicznej przydatności zawodowej do pracy na określonym stanowisku kolejowym.

§ 12. Badanie psychologiczne przeprowadza psycholog, uwzględniając czynniki ryzyka zawodowego i szczególne wymogi sprawności psychicznych w transporcie kolejowym oraz metodykę badań psychologicznych.

§  13. 

1. Profilaktyczne badania lekarskie wykonuje się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.

2. Skierowanie zawiera:

1) określenie rodzaju profilaktycznego badania lekarskiego;

2) w przypadku badania wstępnego - określenie stanowiska kolejowego, na którym osoba przyjmowana do pracy ma być zatrudniona, oraz czynności wykonywanych przez osobę przyjmowaną do pracy;

3) w przypadku badania okresowego - określenie stanowiska kolejowego, na którym pracownik jest zatrudniony, oraz czynności wykonywanych przez pracownika;

4) informacje o czynnikach szkodliwych dla zdrowia lub warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, występujących na danym stanowisku kolejowym.

§  14. 

1. Profilaktyczne badania lekarskie przeprowadza uprawniony lekarz samodzielnie, uwzględniając wyniki specjalistycznych badań konsultacyjnych i badań dodatkowych oraz ocenę psychologicznej przydatności zawodowej do pracy na określonym stanowisku kolejowym dokonaną przez psychologa.

2. Profilaktyczne badania lekarskie przeprowadza się z uwzględnieniem:

1) skierowania, o którym mowa w § 13 ust. 1;

2) wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) charakterystyki stanowisk kolejowych, określonej w załączniku nr 3 do rozporządzenia;

4) § 6 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.

3. Zakres badań wstępnych i okresowych obejmuje:

1) ogólne badanie lekarskie ze szczególnym uwzględnieniem oceny stanu układu krążenia i układu oddechowego, stanu psychicznego i sprawności narządu ruchu;

2) badanie narządu wzroku wykonywane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie okulistyki;

3) badanie narządu słuchu i równowagi oraz aparatu głosowego, z uwzględnieniem audiogramu, wykonywane przez lekarza posiadającego specjalizację w dziedzinie otorynolaryngologii;

4) badanie krwi, w tym: morfologię z rozmazem, glikemię na czczo, aminotransferazy i gamma-glutamylo-transpeptydazę oraz badanie ogólne moczu;

5) badanie w kierunku objawów wskazujących na uzależnienie lub nadużywanie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu - dotyczy badań wstępnych, a w przypadku badań okresowych - jeżeli istnieją wskazania;

6) badanie elektrokardiograficzne w spoczynku;

7) inne specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, jeżeli są potrzebne do oceny zdolności fizycznej i psychicznej badanego.

4. Zakres badań kontrolnych obejmuje:

1) badanie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1;

2) inne specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, jeżeli są potrzebne do właściwej oceny spełniania wymagań, ze szczególnym uwzględnieniem tych narządów i układów, których funkcjonowanie było zaburzone lub stało się powodem skierowania na badania.

5. Rodzaj i zakres specjalistycznych badań konsultacyjnych oraz badań dodatkowych przy badaniu kontrolnym określa uprawniony lekarz, który ocenia także, czy do wydania orzeczenia niezbędne jest przeprowadzenie badania psychologicznego.

6. Uprawniony lekarz rozszerza zakres badań wstępnych albo okresowych w przypadku, gdy wynika to z narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki szkodliwe dla zdrowia lub uciążliwe, występujące na danym stanowisku kolejowym.

7. Wyniki badań laboratoryjnych, z wyjątkiem badania poziomu glikemii na czczo, uznaje się za miarodajne, jeżeli od ich wykonania minęło nie więcej niż 6 miesięcy.

§ 15. Przed rozpoczęciem badania uprawniony lekarz, lekarz wykonujący specjalistyczne badania konsultacyjne lub badania dodatkowe oraz psycholog:

1) potwierdzają tożsamość osoby skierowanej na badanie;

2) upewniają się, czy pracownik nie zgłosił się na badanie bezpośrednio po nocnej zmianie lub w stanie uniemożliwiającym ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej do pracy - w takim przypadku należy odmówić przeprowadzenia badania i ustalić nowy termin, powiadamiając o tym pisemnie właściwego pracodawcę.

§  16. 

1. Przy ocenie zdolności fizycznej i psychicznej do pracy pracownika zatrudnionego na stanowisku kolejowym dłużej niż 5 lat uprawniony lekarz uwzględnia stopień przystosowania zawodowego.

2. Przy ocenie zdolności fizycznej i psychicznej do pracy pracownika, który wykonuje dodatkowe czynności, wykraczające poza zakres czynności określonych dla jego stanowiska pracy, uwzględnia się wymagania zdrowotne przewidziane dla tych czynności.

§ 17. Osoby przyjmowane do pracy na stanowiskach kolejowych albo pracowników uznaje się za zdolnych do pracy na tych stanowiskach, jeżeli:

1) w wyniku badania ogólnego stanu zdrowia, z uwzględnieniem wyników specjalistycznych badań konsultacyjnych oraz badań dodatkowych, nie stwierdzono istotnych zmian chorobowych ani nieprawidłowości lub stwierdzone zmiany w nieznacznym stopniu ograniczają sprawność ustroju, lecz nie powodują niezdolności do wykonywania czynności na danym stanowisku pracy;

2) spełniają wymagania zdrowotne, fizyczne i psychiczne określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) uzyskali pozytywną ocenę psychologicznej przydatności zawodowej do pracy na określonym stanowisku kolejowym wydaną przez psychologa.