Postępowanie przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.2535

Akt obowiązujący

Wersja od: 23 listopada 2023 r.

ROZPORZĄDZENIE

RADY MINISTRÓW

z dnia 8 listopada 2023 r.

w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów

Na podstawie art. 15 ust. 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2023 r. poz. 171, z późn. zm. ¹ ) zarządza się, co następuje:

Rozdział  1

Przepisy ogólne

§ 1. [Przedmiot regulacji] Rozporządzenie określa sposób postępowania oraz wzory dokumentów stosowanych przy wykonywaniu przez policjantów następujących uprawnień:

1) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości;

2) zatrzymywania osób:

a) pozbawionych wolności, które:

– dokonały ucieczki z aresztu śledczego, zakładu karnego, ze strzeżonego ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców,

– dokonały ucieczki w trakcie konwojowania lub zatrudnienia,

– na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy albo zakład karny i nie powróciły do niego w wyznaczonym terminie, korzystając z zezwolenia na czasowe opuszczenie aresztu śledczego lub zakładu karnego lub z przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności,

b) stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia;

3) pobierania od osób odcisków linii papilarnych lub wymazu ze śluzówki policzków:

a) w celu identyfikacji osób o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość, jeżeli ustalenie tożsamości w inny sposób nie jest możliwe,

b) za ich zgodą - w celu identyfikacji osób zaginionych lub zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości,

c) w celu identyfikacji lub wykrywania sprawców przestępstw;

4) pobierania odcisków linii papilarnych lub materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości;

5) obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych:

a) obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, a w przypadku czynności operacyjno-rozpoznawczych i administracyjno-porządkowych podejmowanych na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, zwanej dalej "ustawą" - także i dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom,

b) obrazu lub dźwięku w trakcie interwencji w miejscach innych niż publiczne, podczas prowadzenia działań kontrterrorystycznych oraz wspierania działań jednostek organizacyjnych Policji przez służbę kontrterrorystyczną w warunkach szczególnego zagrożenia lub wymagających użycia specjalistycznych sił i środków oraz specjalistycznej taktyki działań, a także w policyjnych środkach transportu oraz sposób przechowywania, odtwarzania i kopiowania zapisów obrazu i dźwięku;

6) żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej;

7) zwracania się o niezbędną pomoc do innych przedsiębiorców i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa;

8) dokonywania sprawdzenia prewencyjnego w celu ochrony przed bezprawnymi zamachami na życie lub zdrowie osób lub mienie lub w celu ochrony przed nieuprawnionymi działaniami skutkującymi zagrożeniem życia lub zdrowia lub bezpieczeństwa i porządku publicznego lub:

a) zapobiegania zdarzeniom o charakterze terrorystycznym - osób w związku z ich dostępem na teren obiektów lub obszarów ochranianych przez Policję lub w związku z zabezpieczeniem przez Policję imprez masowych lub zgromadzeń, bagaży lub przedmiotów posiadanych przez te osoby, a także środków transportu lądowego, powietrznego lub wodnego lub pojazdów, którymi się poruszają w związku z dostępem do tych obiektów lub obszarów,

b) znalezienia i odebrania przedmiotów, których użycie ze względu na ich właściwości może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia lub bezpieczeństwa przeprowadzonych czynności osób:

– doprowadzanych przez Policję na polecenie lub zarządzenie uprawnionego organu lub w związku z realizacją czynności określonych przepisami prawa lub osób w stanie nietrzeźwości doprowadzanych przez Policję w celu wytrzeźwienia do siedziby jednostki organizacyjnej Policji lub innego miejsca określonego przepisami prawa lub wskazanego przez uprawniony organ, na polecenie lub zarządzenie którego dokonuje się doprowadzenia, w tym osób doprowadzanych umieszczonych w jednostkach organizacyjnych Policji w pomieszczeniach dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia,

– zatrzymywanych w przypadkach określonych w pkt 2, osób zatrzymanych, przyjmowanych do jednostek organizacyjnych Policji do pomieszczeń dla osób zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia, pokoi przejściowych, tymczasowych pomieszczeń przejściowych lub policyjnych izb dziecka lub umieszczanych w tych pomieszczeniach,

– pozbawionych wolności, w tym przebywających w zakładach karnych, aresztach śledczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, policyjnych izbach dziecka lub innych ośrodkach dla nieletnich, a także osób skazanych lub tymczasowo aresztowanych przekazywanych na podstawie umów międzynarodowych, podczas wykonywania w stosunku do tych osób przez Policję, na polecenie sądu lub prokuratora, czynności polegających na przemieszczaniu tych osób w związku z wykonywaniem czynności procesowych lub innych czynności określonych przez sąd lub prokuratora;

9) wydawania osobom poleceń określonego zachowania się w granicach niezbędnych do wykonywania czynności określonych w art. 15 ust. 1 pkt 1-5 lub 9 ustawy lub wykonywania innych czynności służbowych podejmowanych w zakresie i w celu realizacji ustawowych zadań Policji lub w granicach niezbędnych do ochrony przed zatarciem śladów przy zabezpieczaniu miejsca zdarzenia lub w celu uniknięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa osób lub mienia, gdy jest to niezbędne do sprawnej realizacji zadań Policji albo uniknięcia zatarcia śladów przestępstwa lub wykroczenia.

§  2.  [Wylegitymowanie się policjanta przy przystąpienie do czynności służbowych; poinformowanie o prawie złożenia zażalenia na sposób przeprowadzenia czynności służbowych]

1. Policjant, który przystępuje do czynności służbowych związanych z wykonywaniem uprawnień określonych w § 1 pkt 1, 3, 6 i 7, podaje swój stopień, imię i nazwisko, w sposób umożliwiający odnotowanie tych danych, przyczynę podjęcia czynności służbowych, a na żądanie osoby, wobec której jest prowadzona czynność, podaje podstawę prawną podjęcia czynności.

2. Policjant nieumundurowany przy wykonywaniu uprawnień, o których mowa w ust. 1, innych niż określone w art. 61 ustawy, okazuje legitymację służbową, a na żądanie osoby, wobec której podjęto wykonywanie tych uprawnień, okazuje ją w sposób umożliwiający odnotowanie danych w niej zawartych.

3. W przypadku realizacji czynności służbowych, o których mowa w § 1 pkt 8 i 9, podanie informacji wskazanych w ust. 1 następuje na żądanie osoby, wobec której czynność służbowa jest realizowana.

4. Policjant po zakończeniu wykonywania czynności służbowych, o których mowa w § 1 pkt 1-3, 6 i 7, informuje ustnie osobę, wobec której podjęto te czynności, o prawie złożenia do właściwego miejscowo prokuratora zażalenia na sposób przeprowadzenia tych czynności.

§ 3. [Zabezpieczenie przedmiotów stwarzających niebezpieczeństwo] Jeżeli przedmioty ujawnione w wyniku czynności służbowych, o których mowa w § 1 pkt 1-5 oraz 8 i 9, stwarzają niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia ludzkiego lub mienia, policjant, w granicach dostępnych środków, niezwłocznie podejmuje czynności ochronne, a w szczególności zabezpiecza miejsce zagrożone przed dostępem osób postronnych oraz powiadamia dyżurnego właściwej miejscowo jednostki organizacyjnej Policji o konieczności zarządzenia działań usuwających to niebezpieczeństwo.

Rozdział  2

Legitymowanie osób

§ 4. [Dokumenty będące podstawą ustalenia tożsamości osoby legitymowanej] Policjant ustala tożsamość osoby legitymowanej na podstawie:

1) dowodu osobistego;

2) dokumentu paszportowego;

3) zagranicznego dokumentu tożsamości;

4) dokumentu mObywatel, o którym mowa w art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel (Dz. U. poz. 1234), który, odpowiednio do żądania policjanta, został okazany lub przekazany celem potwierdzenia integralności, pochodzenia i ważności tego dokumentu elektronicznego;

5) innego dokumentu zawierającego fotografię i oznaczonego numerem lub serią;

6) oświadczenia osoby legitymowanej, zawierającego w szczególności dane, o których mowa w § 7 pkt 1 i 2, zweryfikowane z danymi o osobie zgromadzonymi w policyjnych zbiorach danych lub rejestrach i systemach, do których Policja ma dostęp, w tym danych w postaci zdjęcia osoby, zdjęcia wraz z opisem wizerunku osoby lub odcisków linii papilarnych;

7) pobranych odcisków linii papilarnych zweryfikowanych z odciskami linii papilarnych zgromadzonymi w policyjnych zbiorach danych lub rejestrach i systemach, do których Policja ma dostęp;

8) oświadczenia innej osoby, której tożsamość została ustalona na podstawie dokumentów, o których mowa w pkt 1-5.

§  5.  [Legitymowanie osoby znajdującej się w pojeździe]

1. W przypadku legitymowania osoby znajdującej się w pojeździe policjant może, ze względów bezpieczeństwa, żądać opuszczenia pojazdu przez tę osobę oraz inne osoby znajdujące się w pojeździe.

2. W przypadku następującego bezpośrednio po sobie legitymowania z tej samej przyczyny kolejnych osób znajdujących się w pobliżu, policjant umundurowany jednokrotnie wykonuje czynności określone w § 2 ust. 1 i 4 łącznie wobec wszystkich tych osób.

§ 6. [Legitymowanie osoby znanej osobiście policjantowi] W przypadku gdy osoba legitymowana jest znana osobiście policjantowi, ustalenie jej tożsamości nie wymaga legitymowania.

§ 7. [Udokumentowanie legitymowania osoby] Policjant dokumentuje, w postaci papierowej lub elektronicznej, legitymowanie osoby, określając datę, czas, miejsce i przyczynę legitymowania oraz następujące dane osoby legitymowanej:

1) imię (imiona) i nazwisko oraz adres zamieszkania lub pobytu;

2) numer PESEL, a w przypadku braku informacji o numerze PESEL - datę i miejsce urodzenia oraz imiona rodziców i nazwisko rodowe matki;

3) rodzaj i cechy identyfikacyjne dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość osoby legitymowanej, lub rodzaj informacji, o której mowa w § 4 pkt 6-8, na podstawie której ustalono tożsamość osoby legitymowanej.

Rozdział  3

Zatrzymywanie osób

§  8.  [Procedura zatrzymania osoby]

1. Policjant przy zatrzymywaniu osoby:

1) wykonuje czynności określone w § 2 ust. 1;

2) dokonuje sprawdzenia prewencyjnego, a w szczególności sprawdza, czy osoba zatrzymywana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub przedmioty, których posiadanie jest zabronione, lub mogące stanowić dowód w postępowaniu prowadzonym w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1, 2, 3a, 4, 4a, 6 i 7 ustawy, oraz w przepisach innych ustaw określających zadania Policji, lub przedmioty podlegające przepadkowi oraz urządzenia telekomunikacyjne;

3) odbiera broń, przedmioty i urządzenia, o których mowa w pkt 2;

4) legitymuje osobę zatrzymywaną;

5) informuje osobę zatrzymywaną o zatrzymaniu oraz uprzedza o obowiązku podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej;

6) doprowadza osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Policji.

2. W przypadku zatrzymywania osoby, co do której z posiadanych informacji lub okoliczności faktycznych wynika, że może posiadać broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub przedmioty, których posiadanie jest zabronione, lub mogące stanowić dowód w postępowaniu prowadzonym w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1, 2, 3a, 4, 4a, 6 i 7 ustawy, oraz w przepisach innych ustaw określających zadania Policji, lub przedmioty podlegające przepadkowi policjant, przystępując do zatrzymania, poprzedza je okrzykiem "Policja!", a następnie:

1) dokonuje sprawdzenia prewencyjnego, a w szczególności sprawdza, czy osoba zatrzymywana posiada przy sobie broń lub inne niebezpieczne przedmioty mogące służyć do popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary lub przedmioty, których posiadanie jest zabronione, lub mogące stanowić dowód w postępowaniu prowadzonym w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1, 2, 3a, 4, 4a, 6 i 7 ustawy, oraz w przepisach innych ustaw określających zadania Policji, lub przedmioty podlegające przepadkowi oraz urządzenia telekomunikacyjne;

2) odbiera broń, przedmioty i urządzenia, o których mowa w pkt 1;

3) wykonuje czynności określone w § 2 ust. 1;

4) legitymuje osobę zatrzymywaną;

5) informuje osobę zatrzymywaną o zatrzymaniu oraz uprzedza o obowiązku podporządkowania się wydawanym poleceniom, a także o możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej;

6) doprowadza osobę zatrzymaną do jednostki organizacyjnej Policji.

§  9.  [Czynności podejmowane po doprowadzeniu osoby zatrzymanej do jednostki organizacyjnej Policji]

1. Policjant po doprowadzeniu osoby zatrzymanej do jednostki organizacyjnej Policji:

1) informuje osobę zatrzymaną o przysługujących jej prawach i wręcza jej odpowiednie pouczenie o uprawnieniach osoby zatrzymanej na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2a albo art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy;

2) wysłuchuje osobę zatrzymaną na okoliczność zatrzymania;

3) sporządza protokół zatrzymania osoby;

4) doręcza osobie zatrzymanej kopię protokołu zatrzymania osoby za potwierdzeniem odbioru;

5) podejmuje czynności mające na celu realizację praw, o których mowa w pkt 1, jeżeli osoba zatrzymana tego zażądała;

6) zawiadamia o zatrzymaniu osoby właściwego miejscowo prokuratora;

7) zawiadamia o zatrzymaniu osoby dowódcę jednostki wojskowej, w razie powzięcia wiadomości, że osoba zatrzymana jest żołnierzem.

2. Czynności wymienionej w ust. 1 pkt 6 nie wykonuje się w odniesieniu do osób zatrzymanych pozbawionych wolności, które dokonały ucieczki z aresztu śledczego, zakładu karnego, ze strzeżonego ośrodka lub z aresztu dla cudzoziemców, lub w trakcie konwojowania lub zatrudnienia, lub na podstawie zezwolenia właściwego organu opuściły areszt śledczy albo zakład karny i nie powróciły do niego w wyznaczonym terminie, korzystając z zezwolenia na czasowe opuszczenie aresztu śledczego lub zakładu karnego lub z przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności.

3. Jeżeli zachowanie osoby zatrzymanej wskazuje na to, że jest ona pod wpływem alkoholu lub innego podobnie działającego środka albo z innych powodów ma zakłóconą świadomość, czynności określone w ust. 1 pkt 1 i 4 wykonuje się po ustaniu przyczyn zakłócających świadomość osoby zatrzymanej.

4. Wzór protokołu zatrzymania osoby jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

5. Wzór pouczenia o uprawnieniach osoby zatrzymanej na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 2a ustawy jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

6. Wzór pouczenia o uprawnieniach osoby zatrzymanej na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 3 ustawy jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§  10.  [Przekazanie kopii protokołu zatrzymania osoby sądowi i prokuratorowi w przypadku wniesienia zażalenia przez osobę zatrzymaną]

1. W przypadku wniesienia przez osobę zatrzymaną, o której mowa w § 1 pkt 2 lit. b, zażalenia na zasadność, legalność lub prawidłowość zatrzymania, niezwłocznie przekazuje się właściwemu sądowi kopię protokołu zatrzymania osoby wraz z materiałami uzasadniającymi zatrzymanie.

2. W przypadku wniesienia przez osobę zatrzymaną zażalenia na sposób przeprowadzenia zatrzymania, niezwłocznie przekazuje się właściwemu prokuratorowi kopię protokołu zatrzymania osoby wraz z materiałami uzasadniającymi zatrzymanie.

Rozdział  4

Pobieranie od osób wymazu ze śluzówki policzków lub odcisków linii papilarnych oraz pobieranie odcisków linii papilarnych lub materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości

§  11.  [Sposób pobierania wymazu ze śluzówki policzków od osób lub materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości]

1. Wymaz ze śluzówki policzków od osób lub materiał biologiczny ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości pobiera się przy użyciu przeznaczonych specjalnie do tych celów pakietów kryminalistycznych, oznakowanych indywidualnym kodem kreskowym.

2. Z czynności pobrania:

1) wymazu ze śluzówki policzków od osoby o nieustalonej tożsamości oraz osoby usiłującej ukryć swoją tożsamość,

2) wymazu ze śluzówki policzków w celu identyfikacji osoby zaginionej lub zwłok o nieustalonej tożsamości,

3) materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości,

4) od osoby wymazu ze śluzówki policzków, w celu identyfikacji lub wykrywania sprawcy przestępstwa

- sporządza się protokół.

3. Materiał biologiczny pobrany ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości umieszcza się w pojemniku oznaczonym tym samym kodem kreskowym, jakim został oznaczony pakiet kryminalistyczny użyty do pobrania.

4. Protokoły, o których mowa w ust. 2, oznacza się tym samym kodem kreskowym, jakim został oznaczony pakiet kryminalistyczny użyty do pobrania.

5. Wzór protokołu:

1) pobrania wymazu ze śluzówki policzków od osoby o nieustalonej tożsamości oraz osoby usiłującej ukryć swoją tożsamość jest określony w załączniku nr 4 do rozporządzenia;

2) pobrania od osoby wymazu ze śluzówki policzków w celu identyfikacji osoby zaginionej lub zwłok o nieustalonej tożsamości jest określony w załączniku nr 5 do rozporządzenia;

3) pobrania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości jest określony w załączniku nr 6 do rozporządzenia;

4) pobrania od osoby wymazu ze śluzówki policzków w celu identyfikacji lub wykrycia sprawcy przestępstwa jest określony w załączniku nr 7 do rozporządzenia.

§  12.  [Osoby uprawnione do pobrania wymazu ze śluzówki policzków od osób lub materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości]

1. Wymaz ze śluzówki policzków od osób oraz materiał biologiczny ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości pobiera policjant przeszkolony w tym zakresie.

2. W przypadku gdy policjant nie może osobiście pobrać wymazu ze śluzówki policzków lub materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości, składa pisemny wniosek do uprawnionego pracownika służby zdrowia albo instytucji naukowej lub specjalistycznej powołanej do przeprowadzania badań genetycznych.

3. W przypadkach uzasadnionych koniecznością natychmiastowego działania policjant może pobrać ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości materiał biologiczny w postaci włosów z cebulkami oraz częścią dokorzeniową o długości co najmniej 1 cm, jeżeli został przeszkolony w tym zakresie.

§  13.  [Wywiad daktyloskopijny]

1. W celu ustalenia, potwierdzenia lub weryfikacji tożsamości osoby oraz w celu ustalenia tożsamości zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości, zwanych dalej "NN zwłokami", przeprowadza się wywiad daktyloskopijny polegający na porównaniu pobranych odcisków linii papilarnych z danymi zgromadzonymi w zbiorach danych daktyloskopijnych.

2. Wywiad daktyloskopijny w stosunku do osób przeprowadza się w przypadku braku dostępu do urządzenia do szybkiej identyfikacji daktyloskopijnej osób lub w przypadku uzyskania wyniku negatywnego, lub powzięcia uzasadnionych wątpliwości co do wyniku ustalenia, potwierdzenia lub weryfikacji tożsamości osoby.

3. W celu przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego osoby, policjant pobiera samodzielnie lub przy pomocy specjalisty techniki kryminalistycznej odciski linii papilarnych palców lub dłoni od osoby o nieustalonej tożsamości za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania lub metodą tuszową na karty daktyloskopijne, na które są pobierane odciski linii papilarnych od osób, o których mowa w art. 21h ust. 2 pkt 1 lit. a-f ustawy, wpisując "WYWIAD" jako powód daktyloskopowania.

4. W celu przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego NN zwłok policjant pobiera samodzielnie lub przy pomocy specjalisty techniki kryminalistycznej odciski linii papilarnych palców lub dłoni ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości metodą tuszową na karty daktyloskopijne lub z wykorzystaniem innych technik daktyloskopowania zwłok, wpisując "WYWIAD" jako powód daktyloskopowania.

5. Odciski linii papilarnych pobrane w sposób określony w ust. 3 i 4 policjant dostarcza lub przesyła za pomocą teleinformatycznego systemu transmisji obrazów do Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji, gdzie jest przeprowadzany wywiad daktyloskopijny.

§  14.  [Pobranie odcisków linii papilarnych osób w celu identyfikacji lub wykrywania sprawców przestępstw]

1. W celu identyfikacji lub wykrywania sprawców przestępstw pobiera się odciski linii papilarnych palców i dłoni osób, a następnie rejestruje się je w zbiorach danych daktyloskopijnych.

2. Przed rejestracją odcisków linii papilarnych osoby w zbiorach danych daktyloskopijnych policjant może przeprowadzić wywiad daktyloskopijny.

3. Policjant pobiera odciski linii papilarnych od osoby samodzielnie lub przy pomocy specjalisty techniki kryminalistycznej za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania.

4. Jeżeli pobranie odcisków linii papilarnych w sposób określony w ust. 3 z przyczyn technicznych jest niemożliwe, policjant pobiera odciski linii papilarnych samodzielnie lub przy pomocy specjalisty techniki kryminalistycznej metodą tuszową na karty daktyloskopijne, na które są pobierane odciski linii papilarnych od osób, o których mowa w art. 21h ust. 2 pkt 1 lit. a-f ustawy.

Rozdział  5

Obserwowanie i rejestrowanie obrazu i dźwięku

§  15.  [Sposoby obserwowania i rejestrowania obrazu lub dźwięku zdarzeń]

1. Policjant podczas czynności służbowych wykonuje uprawnienie do obserwowania i rejestrowania obrazu lub dźwięku zdarzeń w sposób:

1) bezpośredni - w przypadku obecności w miejscu prowadzenia obserwacji i rejestracji obrazu lub dźwięku zdarzeń;

2) zdalny - przy użyciu urządzeń teleinformatycznych przekazujących obraz lub dźwięk zdarzeń na odległość.

2. Uprawnienie do obserwowania i rejestrowania obrazu lub dźwięku zdarzeń jest realizowane jawnie lub przy użyciu metod uniemożliwiających osobom nieupoważnionym ustalenie faktu prowadzenia obserwacji i rejestracji.

§ 16. [Dokumentowanie czynności obserwowania i rejestrowania obrazu lub dźwięku zdarzeń] Policjant dokumentuje, w postaci papierowej lub elektronicznej, czynności służbowe, o których mowa w § 15, stosownie do okoliczności i wyników obserwacji oraz dyspozycji uprawnionego podmiotu decydującego o podjęciu obserwacji, określając miejsce i czas ich rozpoczęcia i zakończenia oraz rodzaj użytych środków technicznych.

§  17.  [Zabezpieczenie zapisanego obrazu i dźwięku]

1. Zapis obrazu i dźwięku przechowuje się na informatycznym nośniku danych w sposób zapewniający jego poufność i integralność oraz ochronę przed jego utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.

2. Za prawidłowe zabezpieczenie zapisanego obrazu i dźwięku przed utratą, uszkodzeniem, zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem odpowiada kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniona przez niego osoba.

3. W przypadku utraty, zniszczenia lub uszkodzenia informatycznego nośnika danych lub utraty, uszkodzenia, zniekształcenia lub nieuprawnionego ujawnienia zapisu obrazu lub dźwięku powiadamia się o tym kierownika jednostki organizacyjnej Policji.

§ 18. [Odtwarzanie zapisanego obrazu i dźwięku] W celu prezentacji obrazu lub dźwięku z przebiegu utrwalonej czynności służbowej zapis odtwarza się za pomocą przeznaczonego do tego celu urządzenia; podczas odtwarzania można użyć urządzenia korygującego lub wzmacniającego utrwalony obraz lub dźwięk.

§  19.  [Kopiowanie zapisanego obrazu i dźwięku]

1. Zapis obrazu i dźwięku kopiuje się na informatyczny nośnik danych w sposób zapewniający jego poufność i integralność oraz ochronę przed jego utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem.

2. Przy każdorazowym wykonywaniu kopii obrazu lub dźwięku zapis kopiuje się bezpośrednio z nośnika pierwotnego albo wtórnego, chyba że nie jest to możliwe z powodu utraty, zniszczenia lub uszkodzenia tego nośnika, lub utraty, uszkodzenia lub zniekształcenia utrwalonego na nim zapisu - w takim przypadku wykonuje się kopię z kopii obrazu lub dźwięku sporządzonej na potrzeby postępowania, o którym mowa w art. 15b ustawy.

3. Kopię zapisu obrazu lub dźwięku sporządza kierownik jednostki organizacyjnej Policji lub upoważniona przez niego osoba.

4. Każde wykonanie kopii zapisu obrazu lub dźwięku odnotowuje się w ewidencji przekazanych zapisów obrazów i dźwięków, prowadzonej we właściwej jednostce organizacyjnej Policji.

Rozdział  6

Żądanie niezbędnej pomocy oraz zwracanie się o niezbędną lub doraźną pomoc

§  20.  [Sposób doręczenia lub przekazania oraz treść żądania udzielenia niezbędnej pomocy]

1. Policjant żąda od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej udzielenia niezbędnej pomocy przez osoby pełniące funkcje tych organów albo kierowników tych instytucji lub przedsiębiorców albo inne osoby upoważnione do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia żądanej pomocy lub w danym czasie dysponujące możliwościami jej udzielenia.

2. Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy doręcza lub przekazuje drogą elektroniczną właściwy organ Policji lub policjant działający z upoważnienia tego organu.

3. Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy zawiera określenie podstawy prawnej żądania, rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy oraz wskazanie policjanta korzystającego z pomocy.

§  21.  [Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy zgłaszane ustnie przez policjanta]

1. Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy może być zgłoszone ustnie przez każdego policjanta, który jej potrzebuje:

1) w sytuacjach niecierpiących zwłoki, w szczególności w przypadku wykonywania przez policjanta czynności służbowych w celu ratowania życia, zdrowia lub ochrony wolności człowieka albo mienia oraz w trakcie pościgu za sprawcą czynu zabronionego pod groźbą kary;

2) przy wykonywaniu czynności służbowej na pisemne polecenie sądu, prokuratora lub organu administracji publicznej.

2. Policjant, zgłaszając ustnie żądanie udzielenia niezbędnej pomocy, informuje osobę, do której zgłasza żądanie, o działaniu w sytuacji niecierpiącej zwłoki albo na polecenie sądu, prokuratora lub organu administracji publicznej oraz przekazuje tej osobie informacje określone w § 20 ust. 3.

3. Żądanie udzielenia niezbędnej pomocy zgłoszone ustnie potwierdza się niezwłocznie w sposób określony w § 20 ust. 2.

§  22.  [Zwrócenie się policjanta o udzielenie niezbędnej pomocy]

1. Policjant zwraca się do innych przedsiębiorców lub do organizacji społecznych o udzielenie niezbędnej pomocy przez osoby pełniące funkcje kierowników lub członków zarządu w tych przedsiębiorstwach lub organizacjach albo przez inne osoby upoważnione do podejmowania decyzji koniecznych do udzielenia pomocy lub w danym czasie dysponujących możliwościami jej udzielenia.

2. W zakresie formy zwracania się o pomoc, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy § 20 ust. 2 i 3 oraz § 21.

§ 23. [Ustne zwrócenie się policjanta o udzielenie pomocy w nagłym wypadku] Policjant, który w nagłym wypadku zwraca się ustnie do osoby o udzielenie niezbędnej pomocy, powiadamia tę osobę o nagłym wypadku oraz przekazuje jej informacje, o których mowa w § 20 ust. 3.

§ 24. [Pouczenie osób udzielających niezbędnej pomocy w przypadku wykonywania przez policjanta niejawnych czynności służbowych] W przypadku wykonywania niejawnych czynności służbowych policjant uprzedza każdą osobę udzielającą niezbędnej pomocy w ramach tych czynności o obowiązku zachowania w tajemnicy faktu udzielenia pomocy i szczegółów z tym związanych oraz o odpowiedzialności karnej w razie nieuprawnionego ujawnienia informacji niejawnych.

§ 25. [Raport z informacją o wystąpieniu z żądaniem udzielenia niezbędnej pomocy lub o zwróceniu się o udzielenie niezbędnej pomocy] Policjant po zakończeniu czynności służbowych składa bezpośredniemu przełożonemu raport zawierający informację o wystąpieniu z żądaniem udzielenia niezbędnej pomocy lub o zwróceniu się o udzielenie niezbędnej pomocy.

§  26.  [Pokwitowanie na rzeczy lub dokumenty użyczone w ramach pomocy]

1. Policjant sporządza pisemne pokwitowanie na użyczone w ramach pomocy rzeczy lub dokumenty.

2. Pokwitowanie zawiera:

1) stopień, imię i nazwisko policjanta, jego numer identyfikacyjny oraz określenie jednostki organizacyjnej Policji, w której pełni on służbę;

2) miejsce, datę i godzinę przejęcia użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela lub posiadacza użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

4) opis użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu z uwzględnieniem ewentualnych uszkodzeń, a w odniesieniu do pojazdu - z podaniem marki, typu, modelu, numeru rejestracyjnego, szacunkowej ilości paliwa w zbiorniku oraz przebiegu według wskazań liczników zainstalowanych w pojeździe;

5) pouczenie o prawie do odszkodowania z tytułu uszkodzenia lub zniszczenia użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

6) określenie miejsca i, w miarę możliwości, terminu zwrotu użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

7) podpisy policjanta dokonującego czynności oraz właściciela lub posiadacza użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu albo innej osoby upoważnionej do dysponowania tą rzeczą lub tym dokumentem.

3. Pokwitowanie sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden jest przeznaczony dla właściciela lub posiadacza użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu, a drugi dołącza się do akt sprawy, w ramach której nastąpiło udzielenie pomocy.

4. W przypadkach uzasadnionych koniecznością niezwłocznego działania, w szczególności w celu ratowania życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo prowadzenia pościgu za sprawcą czynu zabronionego pod groźbą kary, policjant może odstąpić od wydania pisemnego pokwitowania i ustnie poinformować właściciela lub posiadacza użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu o danych określonych w ust. 2 pkt 1, 5 i 6.

5. Jeżeli w pokwitowaniu nie określono terminu zwrotu rzeczy lub dokumentu oraz w sytuacji, o której mowa w ust. 4, policjant zwraca użyczoną rzecz lub użyczony dokument niezwłocznie po wykonaniu czynności służbowych albo po ustaniu potrzeby dalszego korzystania z tej rzeczy lub tego dokumentu.

§  27.  [Zwrot użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu]

1. Zwrot użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu odbywa się protokolarnie w terminie i miejscu uzgodnionym z właścicielem lub posiadaczem tej rzeczy lub tego dokumentu.

2. Protokół zwrotu użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu zawiera:

1) stopień, imię i nazwisko policjanta dokonującego zwrotu, jego numer identyfikacyjny oraz określenie jednostki organizacyjnej Policji, w której pełni służbę;

2) miejsce, datę i godzinę zwrotu użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

3) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela lub posiadacza albo osoby upoważnionej do odbioru użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

4) opis stanu użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu przed i po ich użyciu przez policjanta, ze wskazaniem ewentualnych uszkodzeń powstałych w trakcie ich użycia, a w odniesieniu do pojazdu - z podaniem marki, typu, modelu, numeru rejestracyjnego, szacunkowej ilości paliwa oraz przebiegu według wskazań liczników zainstalowanych w pojeździe;

5) oświadczenie osoby, o której mowa w pkt 3, o stanie zwracanej użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu;

6) podpisy policjanta dokonującego zwrotu użyczonej rzeczy lub użyczonego dokumentu oraz osoby, o której mowa w pkt 3.

Rozdział  7

Podejmowanie wobec osób czynności służbowych związanych ze sprawdzeniem prewencyjnym

§ 28. [Dokumentowanie czynności służbowych związanych ze sprawdzeniem prewencyjnym] Policjant dokumentuje, w postaci papierowej lub elektronicznej, podejmowane wobec osoby czynności służbowe związane ze sprawdzeniem prewencyjnym, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 9 ustawy, określając:

1) czas i miejsce przeprowadzenia czynności;

2) przyczynę dokonania sprawdzenia prewencyjnego;

3) osobę, wobec której są podejmowane czynności, lub inną osobę obecną podczas dokonywanych czynności;

4) sposób przeprowadzenia i wynik czynności.

Rozdział  8

Wydawanie osobom poleceń określonego zachowania

§  29.  [Sposób wydania osobie polecenia określonego zachowania się]

1. Policjant realizuje uprawnienie, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 10 ustawy, gdy jest to niezbędne do sprawnego i zgodnego z przepisami ustawy wykonania czynności służbowych.

2. Wydanie osobie polecenia określonego zachowania, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 10 ustawy, następuje w sposób jednoznaczny i zrozumiały, w tym przy użyciu urządzeń technicznych.

3. Wydanie osobie polecenia określonego zachowania się w granicach niezbędnych do wykonywania czynności określonych w art. 15 ust. 1 pkt 1-5 lub 9 ustawy lub wykonania innych czynności służbowych, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 10 ustawy, policjant dokumentuje, w postaci papierowej lub elektronicznej, określając w szczególności:

1) czas i miejsce przeprowadzenia czynności;

2) osobę, wobec której wydano polecenie określonego zachowania się;

3) cel i opis czynności.

Rozdział  9

Przepis przejściowy

§ 30. Dotychczasowe wzory dokumentów określone w załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. poz. 192 oraz z 2022 r. poz. 1870) mogą być stosowane do wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2024 r.

Rozdział  10

Przepis końcowy

§ 31. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ²

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

WZÓR

PROTOKÓŁ ZATRZYMANIA OSOBY

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  2

WZÓR

POUCZENIE O UPRAWNIENIACH OSOBY ZATRZYMANEJ NA PODSTAWIE ART. 15 UST. 1 PKT 2A USTAWY Z DNIA 6 KWIETNIA 1990 R. O POLICJI

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  3

WZÓR

POUCZENIE O UPRAWNIENIACH OSOBY ZATRZYMANEJ NA PODSTAWIE ART. 15 UST. 1 PKT 3 USTAWY Z DNIA 6 KWIETNIA 1990 R. O POLICJI

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  4

WZÓR

PROTOKÓŁ POBRANIA WYMAZU ZE ŚLUZÓWKI POLICZKÓW OD OSOBY O NIEUSTALONEJ TOŻSAMOŚCI / OD OSOBY USIŁUJĄCEJ UKRYĆ SWOJĄ TOŻSAMOŚĆ*

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  5

WZÓR

PROTOKÓŁ POBRANIA OD OSOBY WYMAZU ZE ŚLUZÓWKI POLICZKÓW W CELU IDENTYFIKACJI OSOBY ZAGINIONEJ / ZWŁOK O NIEUSTALONEJ TOŻSAMOŚCI*

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  6

WZÓR

PROTOKÓŁ POBRANIA MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO ZE ZWŁOK LUDZKICH O NIEUSTALONEJ TOŻSAMOŚCI

wzór

ZAŁĄCZNIK Nr  7

WZÓR

PROTOKÓŁ POBRANIA OD OSOBY WYMAZU ZE ŚLUZÓWKI POLICZKÓW W CELU IDENTYFIKACJI LUB WYKRYCIA SPRAWCY PRZESTĘPSTWA

wzór

¹ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2600 oraz z 2023 r. poz. 185, 240, 289, 347, 535, 641, 1088 i 1860.

² Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. poz. 192 oraz z 2022 r. poz. 1870), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 36 pkt 2 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1855 i 2770).